NORVEGIANORVEGIA

Sara pereiraSara pereira

KokapenaKokapena

Norvegia de estatu bat dagola Europako ipar – Norvegia de estatu bat dagola Europako ipar – mendebaldean , limitatzen duela mendebaldean mendebaldean , limitatzen duela mendebaldean

Ozeano Atlantikoarekin , iparraldean Ozeano Ozeano Atlantikoarekin , iparraldean Ozeano glaziar Artikoan , hegoaldean iparraldeko itsasoan glaziar Artikoan , hegoaldean iparraldeko itsasoan eta Skagerrak ekialdean Suitza eta Finlandiarekin.eta Skagerrak ekialdean Suitza eta Finlandiarekin.

Norvegia dagoNorvegia dago 57º57'31”57º57'31” etaeta 71º11'8” latitudea 71º11'8” latitudea iparraldean etaiparraldean eta 4º30'13” eta 31º10'4”4º30'13” eta 31º10'4”

luzera ekialdean.luzera ekialdean.Dauka poblazio batDauka poblazio bat 4,8 milloi pertsona eta4,8 milloi pertsona eta 385.155 385.155

km2 azalera .km2 azalera . Horaingo Norvegiako erregea daHoraingo Norvegiako erregea da Harald V.Harald V.

HerrialdeHerrialde confesionala eta evangelico luteraneo confesionala eta evangelico luteraneo bat, bainabat, baina libertatea dagolibertatea dago

Beraien dirua “Norvegiako korona” deitzen da.Beraien dirua “Norvegiako korona” deitzen da.

OsloOslo

Norvegiako hiriburua , Oslo da.Norvegiako hiriburua , Oslo da.Da bere printzipal toki indrustiala , komertziala eta Da bere printzipal toki indrustiala , komertziala eta kulturala, dagola kokatuta herialdeko hegoaldean .kulturala, dagola kokatuta herialdeko hegoaldean .

Herrialdea dago zatituta bi zatitan Trondheinen Herrialdea dago zatituta bi zatitan Trondheinen depresioagatik ,depresioagatik , fiordo zabal bat dagolafiordo zabal bat dagola barruko barruko itsaso bat .Iparraldean daude Kjöllenak , mendiak itsaso bat .Iparraldean daude Kjöllenak , mendiak

arroka gogorrekin bitarteko 1.500 eta 2.000 marroka gogorrekin bitarteko 1.500 eta 2.000 m altuera , eta egoaldean meseta amaitzen da altuera , eta egoaldean meseta amaitzen da

Skagerrak - enSkagerrak - en..Ibaiak laburrak dira ,Ibaiak laburrak dira , udaberriko gailurra fluxuak udaberriko gailurra fluxuak

urtze arabera.urtze arabera.Glomma da importantea.Glomma da importantea.

Norvegiako kosta da Europako gehien moztua eta Norvegiako kosta da Europako gehien moztua eta fiordoakfiordoak eta uharteak ematen diote karakter eta uharteak ematen diote karakter

partikular bat .partikular bat .

Glomma ibaiaGlomma ibaia

• Glomma , Norvegiako ibai Glomma , Norvegiako ibai luzeena da eta 611 km luzera luzeena da eta 611 km luzera dituditu

• jaiotzen da Trondheim jaiotzen da Trondheim fiordoan eta itsasoratzen da fiordoan eta itsasoratzen da Skagerrak - en .Skagerrak - en .

• Ibai barruan , Valor Fos , Ibai barruan , Valor Fos , kataratak daude (350 m kataratak daude (350 m altuerarekin ).altuerarekin ).

MjoesaMjoesa

• Norvegian , daude Norvegian , daude laku asko baina ez laku asko baina ez dira oso handiak .dira oso handiak .

• Laku garrantzitzuena Laku garrantzitzuena Mjoesa da , 368 km Mjoesa da , 368 km karratuko luzerarekin karratuko luzerarekin aurkitzen da Oslon.aurkitzen da Oslon.

FiordoakFiordoak

Norvegiako tipikoena dira bere fiordoak eta Norvegiako tipikoena dira bere fiordoak eta unescoakunescoak deklaratu zuen munduko ondarea.deklaratu zuen munduko ondarea.

• Fiordoei esker , handitzen ditu kostako Fiordoei esker , handitzen ditu kostako kilometroak (25.148 km) beraiek gabe kostak kilometroak (25.148 km) beraiek gabe kostak eulkiko zituen bakarrik , 2.650 km.eulkiko zituen bakarrik , 2.650 km.

• Sognefjord da munduko bigarren fiordo Sognefjord da munduko bigarren fiordo handiena.handiena.

• Dago Norvegiako mendebaldean , Sogn og Dago Norvegiako mendebaldean , Sogn og fjordanen , itsasoratzen da Bergenetik hurbil.fjordanen , itsasoratzen da Bergenetik hurbil.

• Ditu 204 km luzeran eta 1.308 m , itsaso Ditu 204 km luzeran eta 1.308 m , itsaso azpitik.azpitik.

KlimaKlima

Norvegia herrialde hotza da , Norvegia herrialde hotza da , bereziki barnealdean , non bereziki barnealdean , non

negua zazpi hilabete negua zazpi hilabete hirauntzen du , iparraldean hirauntzen du , iparraldean

klima polar batekin .klima polar batekin .Kostatik hurbilen dauden Kostatik hurbilen dauden

zonak daukate klima zonak daukate klima beroagoa , maritimoko klima.beroagoa , maritimoko klima.Leku askotik dago Leku askotik dago tundrako tundrako

franja bat.franja bat.

KlimogramaKlimograma

-20

0

20

40

60

80

100

urtarr

ilaots

aila

martxoa api

rila

maiatza

ekaina

uztaila

abuztu

a iraila urr

iaaza

roa

abendu

a

temperatura

prezipitazioa

56-2,8abendua

750,7azaroa

846,4urria

9010,8iraila

9015,2abuztua

8416,4uztaila

6515,2ekaina

5210,3maiatza

424,6apirila

46-0,2martxoa

36-4otsaila

49-4,3urtarrila

prezipitazioa

temperatura

EkonomiaEkonomia• Klimak , egiten du oso zaila Klimak , egiten du oso zaila

agrikulturakagrikulturak bakarrik uztenbakarrik uzten 3 % 3 % - ko - ko terrenoa. Emoten dute zerealakterrenoa. Emoten dute zerealak , , adibidez , garagarra, oloa , garia eta adibidez , garagarra, oloa , garia eta patatak .patatak .

• Abeltzaintza da importantea hala nola Abeltzaintza da importantea hala nola behiak ,behiak , ardiak ,ardiak , ahuntzak eta ahuntzak eta zaldiak.zaldiak.

• Iparraldean daukate importantzia azal Iparraldean daukate importantzia azal fineko animaliak ,fineko animaliak , azeriak , bisonteak azeriak , bisonteak eta oreinak.eta oreinak. Basoak dira Basoak dira aberastasun aberastasun iturriak beraren egurragatik.iturriak beraren egurragatik.

• Arrain produkzioa , da prinzipaletakoArrain produkzioa , da prinzipaletako aberastasun iturriak , destakatzen dute aberastasun iturriak , destakatzen dute bakailaoa, berdela , norvegiako siruloa bakailaoa, berdela , norvegiako siruloa legatza eta sardinzarrak.legatza eta sardinzarrak.

• Gaur egun petrolio eta gas naturala Gaur egun petrolio eta gas naturala aurkitu dute. aurkitu dute.

• Daudelez mendi asko da oso zaila Daudelez mendi asko da oso zaila egotea trenak zati handi bat beraienegotea trenak zati handi bat beraien barruko komertziotikbarruko komertziotik egiten daegiten da itsasontziz.itsasontziz.

• Aereoko transportea dago oso aktibo , Aereoko transportea dago oso aktibo , batez ere bidaiarienakbatez ere bidaiarienak . .

PopulazioaPopulazioa

• Norvegia da , Islandia eta gero , Norvegia da , Islandia eta gero , Europako herrialde populatuen Europako herrialde populatuen gutxiena da (14,7)gutxiena da (14,7) eta bere eta bere biztanleak konzentratzen dira biztanleak konzentratzen dira kostaldeko zonankostaldeko zonan iparraldean ezin iparraldean ezin dalako bizi.dalako bizi.

• Norveguiarrak bizitzen dira Norveguiarrak bizitzen dira gutxiengo txikiakgutxiengo txikiak Laponiarrak eta Laponiarrak eta Finlandiarrak.Finlandiarrak.

• Norvegiako hinzkuntza da Norvegiako hinzkuntza da Norvegiarra erebai ezagunaNorvegiarra erebai ezaguna Landsmal edoLandsmal edo Ninorsk , eta Ninorsk , eta exixtitzen da hizkuntza eskutua exixtitzen da hizkuntza eskutua dela ofiziala , da Norvegiera eta dela ofiziala , da Norvegiera eta Dinamarkakoa deiturikDinamarkakoa deiturik Bokmal Bokmal edo Riksmal.edo Riksmal.

Norvegiako kirol ofizialak dira , eskia eta patinajea.

Historia Historia • Vikingoak , Norvegian bizi izan Vikingoak , Norvegian bizi izan

ziren.ziren.• Norvegiako resto prehistoriko Norvegiako resto prehistoriko

impotanteenak ,impotanteenak , Nordland eta Nordland eta Troms Finnmark labar-pinturak Troms Finnmark labar-pinturak dira.dira.

• Vikingoak eraikitzen zituztenVikingoak eraikitzen zituzten “drakkars”,ontzi handiak.“drakkars”,ontzi handiak. Ontzi Ontzi hauek ziren perfektuak hauek ziren perfektuak navegatzeko kostaldeko uretan , navegatzeko kostaldeko uretan , profunditate gutxiarekin eta profunditate gutxiarekin eta ibaietatik erebaiibaietatik erebai . Horrekin . Horrekin vikingoak ahal ziren ailegatu oso vikingoak ahal ziren ailegatu oso hurrun. Vikingo asko zetosten hurrun. Vikingo asko zetosten piratak besala lapurtzeko eta piratak besala lapurtzeko eta hiltzeko .Beraien fama sembratu hiltzeko .Beraien fama sembratu zuen terrorzuen terror gustia hia europako gustia hia europako kosta gustietan .kosta gustietan . Ez ziren bakarrikEz ziren bakarrik gerlariak , erebai ziren gerlariak , erebai ziren komertziante etat administradore komertziante etat administradore azkarrak . azkarrak .

• Egurrezko Egurrezko konstruzioak dira konstruzioak dira importanteenak importanteenak vikingoko artean. vikingoko artean. Adibidez: La nave Adibidez: La nave tumba real de tumba real de Oseberg .Oseberg .

Monumentu historikoakMonumentu historikoak

• Stavkirkenak diraStavkirkenak dira egurrezko egurrezko elizakelizak 1.000 . urtekoak.1.000 . urtekoak.

• 1980 – an , unescoak1980 – an , unescoak deklaratu zuen munduko deklaratu zuen munduko ondarea Roros -ko herria , ondarea Roros -ko herria , herri bat non dagoherri bat non dago kobreko kobreko minen inguruan , dela minen inguruan , dela NorvegiakoNorvegiako minen toki minen toki zaharrena.zaharrena.

• Gaur egun da zentro turistiko Gaur egun da zentro turistiko bat gehien bisitatzen duten bat gehien bisitatzen duten herrialdeko tokiherrialdeko toki bat.bat.

Aurora BorealaAurora BorealaAurora Boreala , da espektakulu bat zoragarria Aurora Boreala , da espektakulu bat zoragarria

eskaintzen dituela iparraldeko lurrak . Aurora Borealaeskaintzen dituela iparraldeko lurrak . Aurora Boreala ematen de mugitzen dela kortina besala ditu koloreak , ematen de mugitzen dela kortina besala ditu koloreak , eta gehien ikusten den kolorea berdea da Turista asko eta gehien ikusten den kolorea berdea da Turista asko

bisitatzen dute Norvegia bakarrik ikusteko aurora bisitatzen dute Norvegia bakarrik ikusteko aurora boreala eta fiordoak .boreala eta fiordoak .

GastronomiaGastronomia

• Norvegia da iparraldeko Norvegia da iparraldeko herrialdea , kostarekin , herrialdea , kostarekin , horregatik beraien janariahorregatik beraien janaria da , da , batez ere arraina adibidez: batez ere arraina adibidez: hartzitzen amuarrain edohartzitzen amuarrain edo izokin keztatu , Norvegiako izokin keztatu , Norvegiako hotzagatik . Sopa erebai dahotzagatik . Sopa erebai da oso ohikoaoso ohikoa , Okeletan, Okeletan batez batez ere gustatzen zaie asko ere gustatzen zaie asko arkumeakarkumeak , oreina ere, oreina ere , , Norvegiarrak daukate Norvegiarrak daukate kostumbreak domeketan kostumbreak domeketan bakarrik edatea ardoas eta bakarrik edatea ardoas eta garagardoa.garagardoa.

Agur , eta espero dut gustatu Agur , eta espero dut gustatu izana!izana!