V S İ N İ FMÖVZU: SONU “ ” və “ ” İLƏ BİTƏN ÇOXHECALI SÖZLƏRİN YAZILIŞI

VƏ TƏLƏFFÜZÜ

LAYİHƏNİN MÜƏLLİFİ:

VERDİYEV İMRAN ALLAHVERDİ OĞLU

OĞUZ RAYON YAQUBLU KƏND T. BABAYEV ad. TAM ORTA MƏKTƏBİN DİL- ƏDƏBİYYAT

MÜƏLLİMİ, ƏMƏKDAR MÜƏLLİM

http://www.slideshare.net/ImranVerdiyev/oxhecal-szlrin-sonunda-q-v-k-sslrinin-tllffz-v-yazl

STANDARTLAR : 2. 2. 1. və 4.1.4

MƏQSƏD : 1. mətni tələffüz qaydalarına uyğun oxuyur,

2. sait və samitlərin yazılış qaydalarına əməl edir

İNTEQRASİYA : Ədəbiyyat : 1.2.1 və 1.2.4 : Xarici dil : 4.1.3.

İŞ FORMASI: : böyük qrupla iş, fərdi iş

İŞ ÜSULLARI : interaktiv oyunlar, testlər,

RESURS və TƏHCİZAT : Azərbaycan dili (V sinif üçün dərslik) ; internetə LAN qoşulmuş İKT avadanlıqları ; interaktiv lövhə; “Orfoqrafiya – orfoepiya lüğəti”, Abituryent, Bakı-2014 ; Y. Kərimov: “Kiçik- yaşlı məktəblinin orfoqrafiya-orfoepiya lüğəti”, Bakı-2012 ; “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” , VI nəşr, Bakı – 2013

M O T İ V A S İ Y AŞəkildə gördüyünüz əşyaların adlarının son səslərinin tələffüzü və yazılışı barədə nə

deyə bilərsiniz ?

(Serverdən şagirdlərin notbuk və ya planşetlərinə göndərilir, onların mülahizələri dinlənilir.)

T Ə D Q İ Q A T S U A L I : SONU Q və K İLƏ BİTƏN ÇOXHECALI SÖZLƏR NECƏ

TƏLƏFFÜZ EDİLMƏLİ VƏ NECƏ YAZILMALIDIR ?

Tapşırıq

1SON SAMİTİ “Q” və “K`” KİMİ YAZILAN ÇOXHECALI SÖZLƏRİN DÜZGÜN TƏLƏFFÜZÜNÜ

MÜƏYYƏNLƏŞDİRİN

http://learningapps.org/display?v=pornaand501

TƏDQİQATIN APARILMASI

Şəklin üzərində tıkla

TAPŞIRIĞI YERİNƏ YETİR, DOVŞANLARI ÖLÜMDƏN XİLAS ET və ya ÇOXLU BANAN TOPLA .

( ŞƏKLİN ÜZƏRİNDƏ TIKLA, VARİANTLARI SEÇMƏK SƏRBƏSTDİR.)

http://www.zondle.com/cdl.aspx?qp=518987&a=283http://www.zondle.com/cdl.aspx?qp=518987&a=11471

SONU Q və K İLƏ BİTƏN ÇOXHECALI SÖZLƏRİN DÜZGÜN YAZILIŞI

Tapşırıq

2

http://azerdict.com/orfoqrafiya/Aşağıdakı ünvandan orfoqrafiya lüğətinin köməyi ilə sözlərin yazılış qaydasını bir

daha yoxlayın.

Tapşırıq 3

VERİLMİŞ SÖZLƏRƏ ƏVVƏL SAMİTLƏ, SONRA SAİTLƏ

BAŞLANAN ŞƏKİLÇİLƏR ARTIRIN. BU ZAMAN ONLARIN YAZILIŞI VƏ

TƏLƏFFÜZÜNDƏ NƏ KİMİ DƏYİŞİKLƏR YARANDIĞINI GÖSTƏRİN:

SANCAQ, BUDAQ ; ÇİYƏLƏK, ÖRPƏK VERİLMİŞ SÖZLƏRƏ SAİTLƏ BAŞLANAN ŞƏKİLÇİLƏR ARTIRIN. BU ZAMAN NƏ ÜÇÜN Q ˃ Ğ VƏ K ˃ Y ƏVƏZLƏNMƏSİ- NİN BAŞ VERMƏDİYİNİ ƏSASLANDIRIN VƏ NƏTİCƏ ÇIXARIN.

( bu zaman sözlərin mənşəyinə və heca sayına diqqət edin)

İRQ, AŞİQ ; ƏMLAK, TÜK VERİLMİŞ SÖZLƏRƏ ƏVVƏL SAMİTLƏ, SONRA İSƏ SAİTLƏ BAŞLANAN SÖZ QOŞUN. BU ZAMAN VERİLMİŞ SÖZLƏRİN SON SAMİTLƏRİNİN NECƏ TƏLƏFFÜZ OLUNDUĞUNU MÜƏYYƏN EDİN

ÇİÇƏK, ÖMRÜK ; QORXAQ, TOYUQ

(Tarşırıq severdən ekrana verilir, Microsoft Word proqramında işlənir)

TAPŞIRIQLARI YERİNƏ YETİRİN

TƏQDİMAT

MÜƏYYƏN OLUNMUŞ VAXT ƏRZİNDƏ TAPŞIRIQLARIN İCRASI BAŞA ÇATDIRILIR. SONRA ŞAGİRDLƏR TƏQDİMATLARA BAŞLAYIR, TAPŞIRIQLARIN İCRASI PRÖSESİNDƏ ƏLDƏ ETDİKLƏRİ YENİ BİLİKLƏRİ ÖZ ARALARINDA BÖLÜŞÜRLƏR.

(DAHA SONRA MƏLUMATLARIN ÜMUMİ MÜZAKİRƏSİ BAŞLANIR)

MƏLUMATIN MÜZAKİRƏSİ və TƏŞKİLİ ƏLDƏ EDİMİŞ FAKTLARIN BÜTÜN SİNİFLƏ

MƏQSƏDYÖNLÜ MÜZAKİRƏSİ TƏŞKİL OLUNUR, TƏDQİQAT SUALINA CAVAB AYDINLAŞIR. BU ZAMAN AŞAĞIDA GÖSTƏRİLMİŞ KÖMƏKÇİ SUALLARDAN İSTİFADƏ EDİLİR:

1. Sonu q və k ilə bitən çoxhecalı sözləri necə tələffüz etdik ?

2. Bəs həmin sözləri necə yazmaq lazımdır ?3. Sonu q və k ilə bitən çoxhecalı sözlərə saitlə

başlayan şəkilçi əlavə etdikdə hansı dəyişiklik baş verdi ?4. Bəs sonu q və k ilə bitən çoxhecalı sözlərdən sonra

saitlə başlayan söz gələndə həmin samitlərin tələffüzündə hansı fərq yarandı ?

5. Hansı hallarda sonu q və k ilə bitən çoxhecalı sözlərdə q ˃ ğ və k ˃ y əvəzlənməsi baş vermədi ?

6. Sonu q və k ilə bitən çox az sayda bir sıra alınma sözlərdə q və k samitlərinin başqa nə cür tələffüz olunduğunu müşahidə etdiniz ? 7. ................................................................................................ və s.

MÜƏLLİMİN KÖMƏYİ İLƏ QAZANILMIŞ BİLİKLƏR ÜMUMİ -LƏŞDİRİLİR, ƏLDƏ EDİLMİŞ İDEYALAR TƏQDİQAT SUALI VƏ ŞAGİRDLƏRİN İLKİN FƏRZİYYƏLƏRİ İLƏ MÜQAYİSƏ OLUNUR. SAGİRDLƏR ÖYRƏNİRLƏR Kİ,

NƏTİCƏ və ÜMUMİLƏŞDİRMƏ

https://app.emaze.com/@ALIOOQFT/ntclr---pptx

Şəklin üzərində tıkla

YARADICI TƏTBİQETMƏ

GƏLİN “AT YARIŞI” KEÇİRƏK. GÖRƏK KİMİN ATI BİRİNCİ OLASAQ ? BUNUN ÜÇÜN SUALLARA DÜZGÜN CAVAB VERMƏK LAZIMDIR.

(Tapşırıq serverdən bütün şagirdlərin notbuk və ya planşetlərinə göndərilir. Nəticə izlənilir və finişə I, II və III çatan şagirdlər qalib

müəyyən olunub elan edilirlər.)

http://learningapps.org/display?v=pgq4niei501

(BAŞLAMAQ ÜÇÜN ÜZƏRİNDƏ TIKLA)

Fərdi iş 1

(Tapşırıq serverdən bütün şagirdlərin notbuk və ya planşetlərinə

göndərilir. Klaviaturadan istifadə edilməklə böyük hərflərlə Microsoft Word proqramında işlənir) )

(BAŞLAMAQ ÜÇÜN ŞƏKLİN ÜZƏRİNDƏ TIKLA)

BOŞLUQLARI ORFOQRAFİYA QAYDALARINA UYĞUN ŞƏKİLDƏ DOLDURUN

Fərdi iş 2

http://learningapps.org/display?v=pmvdw21z201

PROMETHEAN LÖVHƏDƏ ADLARININ SONU Q VƏ K İLƏ BİTƏN, LAKİN [ X ] və [X`] İLƏ TƏLƏFFÜZ OLUNAN ƏŞYALARIN ŞƏKLİNİ QURLAŞDIRIN

(Şəkillərin üzərində tıkla)

(Tapşırıq şagirdlərin notbuk və ya planşetlərinə göndərilir, fərdi şəkildə yerinə yetirilir.)

http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=2455f947eea7

http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=1b3d5ac9b020

Fərdi iş 3

S№ Qiymətləndirilir Bəli Xeyr

1. Tapşırıqların yerinə yetirilməsində fəal oldum

2. Təqdimatda və müzakirələrdə fəal iştirak etdim

3. Yoldaslarımla fəal əməkdaşlıq etdim

4. Dərs vaxtından səmərəli istifadə etdim

5. Mövzunu tam başa düşdüm

6. Öyrəndiklərimi tətbiq edə bilirəm... ..........................................................................

YEKUN:

QİYMƏTLƏNDİRMƏ BU İŞ “ÖZÜNÜQİYMƏTLƏNDİRMƏ” FORMASINDA APARILIR.

Şagirdin adı və soyadı:___________________________________________

EV TAPŞIRIĞI

ŞAGİRDLƏR EVDƏ kahoot.it ÜNVANINA DAXİL OLUB “KAHOOT”DA HAZIRLANMIŞ QUİZİN KODUNU ( altı rəqəmli ) VƏ ÖZ ADLARINI DAXİL EDƏRƏK İNTERNETƏ BAĞLANA BİLDİKLƏRİ HƏR HANSI CİHAZ (masaüstü bilgisayar, notbuk, tablet, telefon və s.) VASİTƏSİ İLƏ TESTLƏRİN DOĞRU CAVABLARINI MÜƏYYƏN EDİR VƏ ÖZ CAVABLARININ QARŞILIĞINDA BAL TOPLAYIRLAR. NÖVBƏTİ DƏRSƏ KİMİ HƏMİN ÜNVANDAN ŞAGİRDLƏRİN EV TAPŞIRIQLARINI NECƏ İCRA ETDİKLƏRİNİ YOXLAYIB ÖYRƏNİRƏM .

ŞƏKLİN ÜZƏRİNDƏ TIKLA

https://create.kahoot.it/#/preview/4deadcb6-c1f3-43c7-9487-a3a51f995f9f

( Mu Kahoots → Testlər (+) → Preview → Launch → Game pin (+enter) - Nickname (+Join game) → Star now )

ƏZİZ UŞAQLAR, ÇOXHECALI SÖZLƏRİN SONUNDA BİZİM DÜZGÜN TƏLƏFFÜZ və YAZILIŞIMIZI ÖYRƏNDİYİNİZƏ GÖRƏ

SİZƏ TƏŞƏKKÜR EDİRİK.

BUNA ÇOX SEVİNDİK !

S O N