GÖLGE OYUNU İREM YILGIN

https://www.youtube.com/watch?v=DKc06KZugj8

GÖLGE OYUNU

Türk kültüründe genellikle deriden yapılan

tasvirlere arkadan vuran ışığın tasvirlerin

gölgesini beyaz bir perde üzerine yansıtması

temeline dayanır.

Gölge Oyununun çıkışı hakkında çeşitli tezler

ileri sürülmektedir.

K a r a g ö z h a k k ı n d a k i e n g ü ç l ü t e z , Ya v u z

S u l t a n S e l i m ’ i n h ü k ü m d a r l ı ğ ı z a m a n ı n d a

O s m a n l ı T ü r k i y e s i ’ n e g i r d i ğ i n e i l i ş k i n d i r .

Ya v u z S u l t a n S e l i m ’ i n M ı s ı r s e f e r i n d e

( 1 5 1 7 ) a s t ı r d ı ğ ı M e m l ü k S u l t a n ı I I .

Tu m a n b a y ’ ı n a s ı l ı ş s a h n e s i n i g ö l g e

o y u n u y l a g ö s t e r e n o y u n c u y u ç o k

b e ğ e n d i ğ i n i , o ğ l u n u n d a g ö r m e s i i ç i n

İ s t a n b u l ’ a g e t i r d i ğ i b e l i r t i l i r .

B i r b a ş k a t e z e g ö r e i s e ; K a r a g ö z v e

H a c i v a t ’ ı n g e r ç e k t e n y a ş a m ı ş o l d u ğ u n a d a i r

ç e ş i t l i s ö y l e n t i l e r d e v a r d ı r .

B u n l a r d a n b i r i ; S u l t a n O r h a n

d ö n e m i n d e ( 1 3 2 4 - 1 3 6 2 ) , d i ğ e r i d e Y ı l d ı r ı m

B e y a z ı t d ö n e m i n d e K a m b u r B a l i Ç e l e b i

( K a r a g ö z ) d e m i r c i u s t a s ı , H a l i l H a c ı İ v a z

( H a c i v a t ) d u v a r c ı u s t a s ı o l a r a k ç a l ı ş t ı ğ ı n a

i l i ş k i n i d i r .

Bursa ‘da yaptırılan bir camii

inşaatı sırasında yaptıkları

tartışmalar ve şakalarla

işçileri oyalamakta, bu

yüzden de camii yapımı

gecikmektedir. Camii

yapımının geciktiğini duyan

Sultan ikisinin de

öldürülmesini buyurur.

Öldürürler, ancak daha

sonra Sultan çok üzülür.

B u n u d u y a n Ş e y h

K ü ş t e r i i s i m l i b i r

g ö l g e o y u n c u s u ,

o n l a r ı n s u r e t l e r i n i

y a p a r a k S u l t a n ı n

k a r ş ı s ı n d a o y n a t ı r .

Karagöz ve

Hacivat karşılıklı

konuşmaya

dayanan, iki

boyutlu tasvirlerle

bir perdede

oynatılan gölge

oyunudur.

Esnek yapısıyla doğaçlamaya

ve güncel olayların işlenmesine

son derece açık olan Karagöz

perdesi, zamanın en önemli

toplumsal yergi vasıtasıydı.

Halkın beğenmediği hükümet

kararlarını eleştirdiği ve

kamuoyunu temsil ettiği

dönemler vardır.

KARAGÖZ

Oyunun baş kahramanıdır.

Hiçbir zaman düzgün bir işi

olmayan Karagöz eğitim

almamıştır. İçi dışı bir,

olduğu gibi görünen,

tepkilerini çabuk açığa vuran

bir halk adamıdır. Meraklı,

patavatsız ve açık saçık

konuşur.

HACİVAT

Yukarıya doğru kıvrık sivri bir sakalı olan

Hacivat, kurnaz, içten pazarlıklı bir tiptir.

Eğitim almış olduğu bellidir ve her

konuda iyi kötü bilgi sahibidir.

Herkesin nabzına göre şerbet verir.

Oyunlardaki gülütler genelde söz

oyunlarına ve yanlış anlaşılmalara

dayanır.

K aragöz

oynat ıc ıs ına

→H a y a l i

→ H a y a l b a zd e n i r .

Yardımcılarına ise;

→ Çırak

→ Sandıkkar

→ Yardak

→ Dayrezen denir.

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ve MATERYAL TASARIMI

KARAGÖZ – HACİVAT GÖLGE OYUNU

ÇALIŞMA YAPRAĞI

İREM YILGIN

1. Gölge oyunu nedir? Çıkışı hakkında kısaca bilgi veriniz.

2. Karagöz ve Hacivat’ın özellikleri nelerdir?

3. Karagöz oynatıcının yardımcıları kimlerdir?

TEŞEKKÜR EDERİM