Sunu4 okuldeneyimi

BTÖ 417 OKUL DENEYİMİ

Prof. Dr. Buket Akkoyunlu

Esra TELLİ

Nihal MENZİ ÇETİN

ÖĞRETMENİN ROLÜ VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ


Sizce ‘öğretmen’ kimdir ve temel görevleri nelerdir?

Bu sunum Prof. Dr. Münire Erden’in «Eğitim Sisteminde Öğretmenin Rolü ve Öğretmenlik Mesleğinin Özellikleri» sunusundan yarar anılarak hazırlanmıştır.

http://slideplayer.biz.tr/slide/1941874/


Öğretmen

§ Formal eğitim kurumlarında öğretim sağlayan kişidir.

§ Eğitim sisteminin en önemli öğelerinden biridir.


Öğretmenin yönetmeliklere göre temel görevleri nelerdir?


1) Verilen dersi okutmak; 2) Uygulama ve deneyler yapmak; 3) Eğitim-öğretim-yönetim işlerine aktif katılım; 4) Öğrencilere kılavuzluk etmek;5) Yasa ve yönetmeliklerle saptanan görevleri yerine

getirmek, vs. .


1) Verilen dersi okutmak; uygulama ve deneyler yapmak; eğitim-öğretim-yönetim işlerine aktif katılım; öğrencilere kılavuzluk etmek; yasa ve yönetmeliklerle saptanan görevleri yerine getirmek, vs.

2) Öğretim işlerine yönelik görevleri: § Yıllık plan hazırlamak. § Derslere hazırlıklı girmek. § Öğrencileri kişisel çalışmalara yönlendirmek. § Zümre öğretmenleriyle işbirliği yapmak. § Ödev ve dönüt vermek. § Sınavlarda verilen görevleri yerine getirmek.


3) Eğitim işlerine yönelik görevleri: Nöbet tutmak. Öğrenci kurullarını yönetmek. Eğitimini üzerine aldıkları sınıfın çocuklarının okul içi ve

dışındaki durumları ve davranışlarıyla ilgilenmek.

4) Yönetim işlerine yönelik görevleri: Disiplin, eğitim ve yönetim kurullarınca verilen görevleri

yapmak. Öğretmenler kurulu toplantısına katılmak. Müdürün verdiği yönetim işlerinde yardımcı olmak. Tebliğler dergisini okumak.


Etkili Bir Öğretmende Bulunması Gereken Nitelikler

Sizce ‘etkili öğretmen’ kimdir?

Öğrencilik yıllarınızda hayatınızı etkileyip sizde olumlu yönde iz bırakan öğretmeniniz hangi niteliklere sahipti?


Öğretmen nitelikleri;

1- Alana egemen olma2- Öğretme öğrenme sürecini yönetme3- Öğrenci kişilik (rehberlik) hizmetleri4- Kişisel ve mesleki nitelikler olarak dört kümede toplanmıştır.


1. Alana Egemen Olma

Her öğretmenin öğretmenlik yapacağı alanla ilgili bilgi ve becerilere sahip olması büyük ölçüde önemlidir.

Alana egemen olmayan öğretmenlere öğrenciler saygı göstermez. Böyle öğretmenler genellikle kendilerine güvenmezler.


1. Alana Egemen Olma

Özgüven eksikliği öğrencilerle ve velilerle sağlıklı ilişkiler kurmada sorunlar yaratır. Bu nedenlerle öğretmenlerin görev yaptıkları alanı çok iyi bilmeleri ve bu alandaki yenilikleri izlemeleri gerekir.

Alan bilgisi eğitimi içinde öğretmenlerin ilgili öğretim programları konusunda da bilgi sahibi olmaları beklenmektedir.


Öğretmenlerin ilgili oldukları öğretim programlarını tanımaları neden gereklidir?


2. Öğrenme-Öğretme Sürecini Yönetme

Öğretmenlerin meslek bilgisi yeterlikleri incelendiğinde, bu yeterliklerin büyük bir bölümünün öğretme-öğrenme sürecini yönetme ile ilgili olduğu görülmektedir.

Gerçekten de bu süreç öğretme sanatının yerine getirilmesi aşamasında önemli yer tutmaktadır.



Bu süreçte yer alan yeterlikler şunlardır:

- Plan yapma ve derse hazırlık- Öğretim yöntemlerinden yararlanma- İletişim becerisini kullanma- Sınıfı yönetme ve öğrencilerle sağlıklı ilişkiler kurma- Öğrencileri değerlendirme ve kayıt tutma

Öğretmenler bu yeterlikleri öncelikle meslek bilgisi dersleri ve uygulamalarla kazanırlar. Daha sonra öğretmenlik deneyimi ve hizmet içi eğitim yoluyla meslek yaşamları boyunca geliştirirler.



Öğretim Sürecini Planlama

Öğretmen öğretim sürecini önceden ne denli iyi planlarsa, öğrenciler o denli kolay ve etkili öğrenir.

Öğretim sürecinin yıllık, ünite ve ders planları yapılarak planlanması; sınıf ortamında gerektiğinde öğrenci gereksinimlerine uygun olarak planların değiştirilip benzer, başka etkinliklerin sunulması son derece önemlidir.



Zamanı Etkili Kullanma

Öğretim zamanını etkili kullanmanın temel koşulu, öğretim sürecinin önceden ve en iyi biçimde planlanmasıdır. Planlı çalışma alışkanlığı, zamanı etkili kullanmada öğretmenlere her zaman yardımcı olacaktır.

Sınıf içinde zamanı etkili kullanmak için derse zamanında girip çıkılması, öğrencilere zengin öğrenme ortamları sunulması, görsel ve işitsel öğretim araç-gereçlerinden yararlanılması gerekmektedir.



Öğrenmeleri Değerlendirme

Değerlendirme öğretim sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Öğrenmeyi değerlendirmenin en etkili yolu, değerlendirmenin girişte, süreç devam ederken ve çıkışta yapılmasıdır.

Girişte öğrencilerin bir programa başlamadan önce hazırbulunuşluk düzeylerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi, süreç sırasında her öğrenme biriminin sonunda izleme testlerinin verilmesi ve değerlendirme yapılması, sonuçta da bilgi, beceri ve tutumlarda hangi düzeyde öğrenmelerin gerçekleştiğinin belirlenmesi gerekir.

Bu değerlendirmeleri yapabilmesi için öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme konularındaki temel bilgi ve becerilere sahip olmaları gerekir.


3. Öğrenci Kişilik (Rehberlik) Hizmetleri

Öğretmenin öğrenci kişilik hizmetlerini yerine getirirken, yalnızca sınıf ortamında, bireysel gereksinimlere sürekli ilgi göstermesi, bireysel uyum ya da öğrenme sorunları çıktığında bunları gerektiği biçimde ele alması ve çözmesi yeterli değildir.


3. Öğrenci Kişilik (Rehberlik) Hizmetleri

Öğretmenlerin öğrencileri ile yakın ilişki kurmaları, onların sağlıklı ve dengeli bir kişilik kazanmalarına yardımcı olmaları ve okuldaki öğrenci kişilik hizmetlerine katkıda bulunmaları gerekmektedir.


4. Kişisel ve Mesleki Nitelikler

Çağdaş toplum yaşamında bireyin toplumsal rolünü gereğince oynayabilmesi, düzenli ve mutlu bir yaşam sürdürebilmesi ve toplum içinde bir anlam kazanabilmesi, sağlıklı bir kişilik gelişimiyle olanaklıdır.

Bireyin kişiliğini, tutumlar, davranışlar, ilgiler, gereksinmeler ve benzeri özellikler oluşturur.


4. Kişisel ve Mesleki Nitelikler

Öğretmenlerin kişisel niteliklerinin neler olması gerektiği sorusuna verilen yanıtlar çok geniş bir yelpaze oluşturmaktadır. Erden (1998) öğretmenin kişisel niteliklerini;

- hoşgörülü ve sabırlı olma,- açık görüşlü, esnek ve uyarlayıcı olma,- sevecen, anlayışlı ve esprili olma,- yüksek başarı beklentisi,- cesaretlendirici ve destekleyici olma biçiminde sıralarken,

Açıkgöz (1996) bu niteliklerin araştırmacıdan araştırmacıya çok değiştiğini vurgulamakta ve pek çok özellik üzerinde durmaktadır.


Tartışma: Aşağıdaki durumlardaki öğretmeni hangi yönlerden sorgulardınız? (Kişisel ve mesleki niteliklere göre tartışınız.)

Ali, kendini derse veremiyor ve ders sırasında sürekli dışarısını seyrediyor.

Mine, öğretmen kendisine soru yönelttiği zaman ödü kopuyor.

Sınıf genelinin Türkçe dersindeki dönem sonu başarısı 52’dir.

Sınıf 6A: Dışardan bakan bir gözlemci sınıfta silgiyle oynayan, dışarısını izleyen, birbirlerine not yazıp atan öğrencileri görüyor.

Ahmet kompozisyon yazmayı hiç sevmiyor. Çünkü öğretmeni her yazdığı kompozisyona “Yine kötü yazmışsın.’’ diye yazıyor.

Gül, nedense derste bir türlü kendisini rahatça ifade edemiyor ve öğretmen her soru sorduğunda kekeliyor. Bu da onun motivasyonunu olumsuz yönde etkiliyor


Öğretmenlik Mesleğinin Kendine Özgü Özellikleri

1) Öğretmenlik tüm ülkelerde en yaygın olarak görülen mesleklerden biridir.

2) Öğretmenlerin büyük bir kısmı devlet memurudur.3) Öğretmenlik mesleğini daha çok toplumun alt

sınıflarından gelen bireyler seçmektedir.4) Öğretmenlik mesleğinin geliri düşüktür.5) Öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü çok yüksek

değildir.6) Mesleği değiştiren ve terk edenlerin oranı yüksektir.7) Öğretmenlik mesleğini genellikle kadınlar tercih

etmektedir.


Türkiye’de Öğretmenlik Mesleğinin Durumu

Türkiye’de, Osmanlı geleneği ve devletçi yapısından ötürü, cumhuriyetin ilk yıllarında öğretmenlik mesleği saygın meslekler arasındaydı.

Bu dönemde öğretmenlerin toplumsal statüleri yüksekti. Toplum lideri ve her şeyi bilen kişi konumundaydılar.

1970’li yıllardan sonra, hızlı toplumsal değişme ve sanayileşme, meslekteki saygının gerilemesine sebep oldu.2000’li yıllardan sonra meslekteki itibar,

devlet memurluğunun değer kazanmasıyla,eğitim fakültelerini tercih eden öğrenci sayısının artmasıyla,özel okulların hızla artmasıyla,eğitime önem veren veli gurubunun olmasıyla değer kazanmıştır.


Kaynaklar

Açıkgöz, K. (1996). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası

Erden, M. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Alkım Yayınları.

TEŞEKKÜRLER …


Education

Sunu4 okuldeneyimi