1

SZLAKIEM ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI

CZESŁAWA MIŁOSZA

2

CZESŁAW MIŁOSZ DZICIŃSTWO I MŁODOŚĆ

Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku w . na ziemiach zabranych, na Auksztocie, w Szetejniach, dziedzicznym majątku matki położonym nad Niewiażą, niedaleko Kiejdan, w ówczesnej guberni kowieńskiej, w powiecie kowieńskim, w parafii Opitołoki, gdzie został ochrzczony w kościele. Był pierworodnym synem Aleksandra Miłosza i Weroniki Miłoszowej z Kunatów. Rodzina Miłoszów, pieczętująca się herbem Lubicz, cieszyła się starym, szlacheckim pochodzeniem.Wielkie Księstwo Litewskie, na którego dawnych terenach Miłosz się wychował, wraz ze swą wielokulturową i tolerancyjną atmosferą, wywarło decydujący wpływ na twórczość poety, a on sam często odwoływał się do wspomnień z dzieciństwa (Dolina Issy). Inspirację stanowiło dla niego zarówno spokojne życie na wsi, jak i szalone podróże z ojcem. Ogromny wpływ na poetę wywarły także wydarzenia historyczne, których był świadkiem: rewolucja październikowa i wojna polsko-bolszewicka. W tym samym czasie, 19 września 1917 urodził się jego młodszy brat, Andrzej Miłosz, późniejszy reżyser dokumentalista, publicysta i tłumacz.Miłosz studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, najpierw polonistykę na Wydziale Humanistycznym, po krótkim czasie przeniósł się na Wydział Nauk Społecznych, by studiować prawo.

MŁODYCZESŁAWMIŁOSZ

3

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie

Po lewej Uniwersytet

Stefana Batorego, a po

prawej Miłosz w czasie studiów

(PRAWO).

4

Zadebiutował w 1930 na łamach uniwersyteckiego

pisma "Alma Mater Vilnensis" wierszami Kompozycja i Podróż.

DEBIUT MIŁOSZA1930

5

Czesław Miłosz był współzałożycielem grupy poetyckiej „Żagary” oraz redaktorem pisma o tym samym tytule (WILNO) .

CZASY STUDIÓW MIŁOSZA1929-1934

6

PARYSKIE STYPENDIUM 1931 ORAZ 1934-1935

7

Czesław Miłosz pracował w Polskim Radiu Warszawa.

1937 rok!!

8

OKRES II WOJNY ŚWIATOWEJ W ŻYCIU MIŁOSZA

Początek

II wojn

y światowej

•Po rozpoczętej 1 września 1939 niemieckiej agresji na Polskę, Miłosz udał się na południe kraju.

17.09.1939

•Kiedy 17 września na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow wojska Armii Czerwonej rozpoczęły inwazję na wschodniej granicy Rzeczypospolitej, poeta znajdował się już w Rumunii.

•Wojska ZSRR zajęły Wilno, a potem przekazały je Litwinom. Miłosz powrócił do rodzinnego miasta, przyjmując obywatelstwo litewskie.

14.06.1940

•Jednak już 14 czerwca 1940 150 tys. żołnierzy ZSRR wkroczyło na teren Litwy i rozpoczęła się sowiecka okupacja. Poetą bardzo wstrząsnęły te wydarzenia, co miało odzwierciedlenie w jego poezji.

Tom „Wiersze”- 1940

•Opuścił Wilno i przeniósł się do okupowanej przez Niemców Warszawy, gdzie pracował jako woźny w Bibliotece Uniwersyteckiej. Uczestniczył w podziemnym życiu literackim, pod pseudonimem Jan Syruć opublikował w 1940 r. tom „Wiersze”.

02.10.1944

•Po upadku 2 października 1944 r. powstania warszawskiego wyjechał do Krakowa, w którym pozostał do końca 1945 roku.

9

CZESŁAW MIŁOSZ PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

Miłosz po II wojnie światowej aktywnie wspierał system stalinowski w Polsce. Pracował jako dyplomata w Stanach Zjednoczonych, od 1949 przebywał w Paryżu. W 1951 roku poprosił o azyl polityczny we Francji, kiedy w trakcie pobytu w Paryżu zdecydował się nagle pojechać do redaktora "Kultury", Jerzego Giedroycia, prosząc o ukrycie i zabezpieczenie jego rzeczy do czasu, gdy otrzyma azyl polityczny. Obawiano się bowiem porwania lub innej formy sabotażu ze strony polskich komunistów. Miłosz mieszkał przez pewien czas w Maisons-Laffitte, co doprowadziło do jego wieloletniej współpracy z tym pismem. Było to jednak powodem skandalu w całej polskiej emigracji. Przeciwko przyjęciu byłego komunisty protestowała nie tylko redakcja "Wiadomości" Mieczysława Grydzewskiego, ale nawet mieszkający w Maisons-Laffitte Józef Czapski, grożąc, że zerwie współpracę z "Kulturą".

10

W 1978 roku Miłosz otrzymał Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt zwaną "Małym Noblem".

Rok 1978. Miłosz otrzymuje „Małego Nobla”

11

1980- poeta otrzymał literacką nagrodę Nobla za całokształt twórczości

12

•Miłosza odrzucała również część polskiej emigracji zarzucającej mu początkowe poparcie dla przemian w Polsce i "bolszewizm".•Stosunek władz i środowiska emigracyjnego do Miłosza zaczął się zmieniać po 1980 r. Rok później przyjechał do kraju, gdzie jego utwory zostały już oficjalnie wydane (choć część z nich ocenzurowano, a część mogła się nadal ukazywać tylko w wydaniach podziemnych). Stały się one natchnieniem dla rozwijającej opozycji politycznej.

Nastawienie do Miłosza

13

W 1981 r., w czasie pobytu w kraju otrzymał doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a w 1989 r. Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Doktorat HONORIS CAUSA dla Miłosza

DOKTORAT

HONORIS CAUSA

dlaCZESŁAWA MIŁOSZA

1981 rok.

14

•W 1990 Miłosz został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Należał także do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Miłosz był też autorem przekładów na język polski:W. Szekspira, J. Miltona, Ziemi jałowej Eliota, poezji Yeatsa;wybranych ksiąg Biblii: Księga Psalmów, Księga Hioba, Księgi pięciu megilot, Księga Mądrośći, Ewangelia Marka, Apokalipsa świętego JanaPrzekładał także polską poezję na język angielski.W 1993 r. poeta definitywnie przeprowadził się do Polski, gdzie jako miejsce pobytu wybrał Kraków, jak twierdził "najbardziej zbliżony do Wilna". W uznaniu zasług dla kultury polskiej w 1993 roku otrzymał Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. W czerwcu 1996 r. za książkę „Legendy współczesności” uhonorowany został Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. Dwa lata później za tom „Piesek przydrożny” otrzymał Nagrodę Nike.W 1994 r. Czesław Miłosz został odznaczony Orderem Orła BiałegoW 1996 Polskie Radio przyznało mu nagrodę Diamentowy Mikrofon.

Od góry:Nagroda Nike

Order Orła BiałegoDiamentowy MikrofonNagrody Miłosza

15

Czesław Miłosz umiera 14.08.2004 w

Krakowie, przeżywszy 93 lata.

Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na

Skałce

Krypta Zasłużonych Kościół Paulinów

Śmierć Czesława Miłosza

16

                                 „Wiersze Czesława Miłosza są intelektualne, a metafory jakich używa – sugestywne. Jego twórczość z lat 30., przed II wojną światową jest przesycona katastrofizmem. Dominuje w niej rozmach, metaforyczność, rytmiczność, wizje apokalipsy.Wiersze pisane podczas wojny nie mają już w sobie tyle patosu. Są znacznie mniej ozdobne. Poeta stawia na komunikatywność wiersza – na zrozumiałość zawartych w nim treści filozoficznych i intelektualnych. Część z tych wierszy poświęca Miłosz okupowanej Warszawie („Miasto”, „Błądząc”), w której spędził prawie cały okres wojny. W twórczości Miłosza przypadającej na okres wojny da się również zauważyć świadome odchodzenie od tematyki wojennej. Znajdziemy wiersze opisujące zwykłe piękno świata, którego– mogłoby się wydawać – nigdy nie zaznał. Tak jest w wierszach „Piosenka pasterska,” czy „Świat – poema naiwne” z 1943 r.Po wojnie poeta podjął tematykę bardziej filozoficzną. Szczególnie upodobał sobie formę traktatu. W wydanym w tomie „Światło dzienne”- „Traktacie moralnym” piętnuje zanik wartości, krytykuje brak moralności i wskazuje na to, co jego zdaniem, należałoby zmienić w ludzkiej mentalności. W 1957 r. napisał „Traktat poetycki „pokazujący polską historię, kulturę i mentalność ludzi z czasów Młodej Polski. W tomie Druga przestrzeń (2002 r.) znalazł się „Traktat teologiczny”, w którym Miłosz rozważa problem tajemnicy wiary.Oprócz wielu poezji Czesław Miłosz napisał także eseje, najważniejszy z nich to „Zniewolony umysł” - do dziś uważany za wybitną próbę naukowej analizy działania propagandy komunistycznej .Inne eseje to: „Rodzinna Europa”, „Ziemia Ulro”, „Ogród nauk” , a powieści :”Dolina Issy”, dziennik- „Rok myśliwego”.                                                                                                                                  Miłosz po zerwaniu swoich związków z komunistycznymi władzami wyrażał w swej twórczości niechęć i krytykę w stosunku do PRL, często piętnował polski nacjonalizm, krytykował tradycyjny polski katolicyzm – określając go ciemnogrodem.” (źródło to: http://pl.wikipedia.org)

POEZJA CZESŁAWA MIŁOSZA

17

Kompozycja (1930)Podróż (1930)Poemat o czasie zastygłym (1933)Trzy zimy (1936)ObrachunkiWiersze (1940)Równina (1941)Pieśń niepodległa (1942)Ocalenie (1945)Traktat moralny (1947)Zniewolony umysł (1953)Zdobycie władzy (1953)Światło dzienne (1953)Dolina Issy (1955)Traktat poetycki (1957)Rodzinna Europa (1958)Kontynenty (1958)Człowiek wśród skorpionów (1961)Król Popiel i inne wiersze (1961)Gucio zaczarowany (1965)Widzenia nad zatoką San Francisco (1969)Miasto bez imienia (1969)Prywatne obowiązki (1972)Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada (1974)Ziemia Ulro (1977)Ogród nauk (1979)Hymn o perle (1982)Nieobjęta ziemia (1984)Kroniki (1987)Dalsze okolice (1991)Zaczynając od moich ulic (1985)Metafizyczna pauza (1989)Poszukiwanie ojczyzny (1991)

Rok myśliwego (1991)Na brzegu rzeki (1994)Szukanie ojczyzny (1992)Historia literatury polskiej (1993)Legendy nowoczesności (1996)Życie na wyspach (1997)Piesek przydrożny (1997)Abecadło Miłosza (1997)Inne abecadło (1998)Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950 (1998)Wyprawa w dwudziestolecie (1999)To (2000) – tomik poetycki (Książka otrzymała laur Śląskiego Wawrzynu Literackiego za 2000 r.)Druga przestrzeń (2002)Orfeusz i Eurydyka (2002)O podróżach w czasie (2004)Spiżarnia literacka (2004)Wiersze ostatnie (2006) DZIEŁA CZESŁAWA MIŁOSZA

18

30 VI 1911 – w Szetejnach urodził się Czesław Miłosz

1913 – podróż wraz z rodzicami koleją do Krasnojarska

1929- matura i podjęcie studiów polonistycznych na

Uniwersytecie Stefana Batorego

1931- pierwszy numer Żagarów

1940- „Wiersze” pod pseudonimem Jan Syruć,

pierwsza publikacja poetycka podziemnej Warszawy

1933- pierwszy tomik poetycki „Poemat o czasie zastygłym”

1934- tytuł magistra; praca w rozgłośni Polskiego Radia w

Wilnie

1936- tomik „Trzy zimy”

1943- powstanie przełomowych, dojrzałych

utworów – „Świat”. „Poema naiwne”, początek „Głosów

biednych ludzi”

1944- ucieczka z Warszawy, obóz przejściowy w Prószkowie 1945- „Ocalenie”

1947- praca attache kulturalnego przy ambasadzie

polskiej w Waszyngtonie; dygnitarz PRL’u

1950- przeniesienie do ambasady w Paryżu

luty 1951 – porzucenie pracy w ambasadzie

maj 1951- oświadczenie zatytułowane „Nie”,

zamieszczone w „Kulturze”

1959- zaproszenie jako „visiting lecturer” na University of

California Berkeley

1960 – nominacja na profesora lektur słowiańskich

1974 – ważny tom poetycki „Gdzie wschodzi słońce i kędy

zapada”

1977 – „Ziemia Ulro” – jedna z najważniejszych książek

eseistycznych

9 października 1980 – przyznanie Nagrody Nobla

Czerwiec 1981 – pierwsze od trzydziestu lat odwiedziny kraju

1990 – Miłosz zostaje członkiem Polskiej Akademii Umiejętności

1994 – odznaczenie Orderem Orła Białego

1996 – otrzymanie nagrody Diamentowego Mikrofonu od

Polskiego Radia

14 sierpnia 2004 – śmierć Czesława Miłosza w Krakowie

Mapa życia Miłosza

19

PREZENTACJĘ WYKONAŁA

MAGDA OZNER KL. 3e V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEIm. Kanclerza Jana Zamoyskiego

W Dąbrowie GórniczejOpiekun: mgr A. Benduska