- 1. TEMA 6 ORGANIZACIN POLTICA E TERRITORIAL DE ESPAA E DE
GALICIA 3 ESO
2. INTRODUCIN A Constitucin espaola, aprobada o 6 de decembro de
1978, a norma suprema que todos os cidadns e cidads e todos os
gobernantes deben acatar. A Constitucin define a nosa forma de
goberno como monarqua parlamentaria. Coecer a Constitucin permite
saber cales son os nosos dereitos e os nosos deberes. 3. 1 ESPAA:
UNHA MONARQUA PARLAMENTARIA 4. Segundo a Constitucin, Espaa unha
monarqua parlamentaria. O Rei de Espaa o Xefe de Estado, pero o
Goberno elixido polo Parlamento. A Coroa, na persoa do Rei a mxima
representacin do Estado: rbitro e moderador das institucins. O
cargo de Rei vitalicio e hereditario e a sa persoa inviolable. A
nosa forma de goberno, establecida na Constitucin, basase na
divisin de poderes: lexislativo, executivo e xudicial.O poder
lexislativo (elaborar e aprobar as leis) corresponde ao
Parlamento.O poder executivo (aplicar as leis) corresponde ao
Goberno.O poder xudicial (xulgar e executar o xulgado) exrceno os
xuces e os Tribunais de xustiza. 5. En Espaa, o Parlamento
denomnase Cortes Xerais. Est formado por: Congreso dos Deputados.
Senado.As Cortes exercen das funcins: a lexislativa, elaborar e
aprobar as leis, e o control do Goberno. O Congreso dos Deputados
elixe o Presidente do Goberno. 6. O Goberno espaol (poder
executivo) est formado polo Presidente (elexidos polo Congreso) e
os Ministros (elexidos polo Presidente. o rgano que fixa os
obxectivos que se deben alcanzar nos diferentes mbitos de actuacin
de Estado (agricultura, industria, sanidade,...) e as estratexias
que se deben seguir para conseguilos (reducir gastos, subir
impostos,...).A aplicacin das leis (poder xudicial) lvana a cabo
xuces e tribunais de xustiza. O mximo rgano xudicial o Tribunal
Supremo.O Tribunal Constitucional a instancia xudicial que garante
que as leis non vulneren a Constitucin. 7. Os cidadns e cidads
espaois (pobo), seguindo o principio de soberana nacional, eliximos
aos nosos representantes. Os partidos polticos son as canles a
travs das cales os cidadns e cidads participan na vida poltica.
Poden ser de mbito estatal ou autonmico. 8. 2 A ORGANIZACIN
TERRITORIAL DE ESPAA 9. O Estado espaol organiza Comunidades
Autnomas.oterritorioenmunicipios,provinciaseOs municipios son as
unidades administrativas e territoriais mis elementais do Estado.
No seu territorio exrcese a administracin municipal. O goberno dun
municipio responsabilidade do Concello formado polo alcalde e os
concelleiros.As provincias son territorios constitudos pola
agrupacin de varios municipios:A divisin do territorio espaol en
provincias ideouse en 1833 (Javier de Burgos).A divisin provincial
ten tres funcins bsicas: Serve de delimitacin electoral do
Estado.Serve de divisin territorial da administracin perifrica do
Estado Central representado polo subdelegado do goberno. a entidade
local de maior rango, coa funcin de cooperar cos municipios a travs
da Deputacin Provincial. 10. 3 O ESTADO DAS AUTONOMAS 11. En 1978 a
Constitucin espaola recoeceu o dereito das nacionalidades e das
rexins que integran o Estado a constiturse en Comunidades Autnomas.
O Estado espaol adoptou unha organizacin descentralizada. Entre
1979 e 1983 organizronse as 17 Comunidades Autnomas actuais. Delas,
sete teen unha nica provincia. As Comunidades Autnomas rxense polos
seus Estatutos de Autonoma, onde se recollen as institucins, normas
e competencias, as como os recursos econmicos que lles correspondan
para exercelas.As competencias autonmicas poden ser exclusivas ou
compartidas co Estado.As institucins de autogoberno das Comunidades
Autnomas son: O Presidente autonmico. A Asemblea ou Parlamento.
Goberno ou Consello.En 1995, os municipios de Ceuta e Melilla
constituronse tamn en Cidades Autnomas. 12. 4 A AUTONOMA DE GALICIA
13. Galicia constituuse en Comunidade Autnoma en 1981 coa aprobacin
do seu Estatuto de Autonoma. Este regula as competencias autonmicas
das comunidades e establece as sas institucins de goberno. O
goberno autonmico desenvolve as competencias e, a medida que
aumentan, maior o grao de autonoma. Entre as mis importantes estn:
A organizacin das sas institucins, a ordenacin do territorio, a
ensinanza da lingua galega, a asistencia social... As institucins
da Comunidade Autnoma son: O Parlamento: representa ao pobo galego,
controla Xunta, aproba as leis e os orzamentos. Frmano os
deputados/as elixidos pola cidadana.A Xunta: o organo de goberno,
propn as leis e fainas cumprir. Frmana o Presidente e os
conselleiros/as.O Presidente: elixido polo Parlamento, nomea os
seus conselleiros/as e dirixe a accin de goberno.Outras
institucins: O Tribunal Superior de Xustiza: a mxima institucin
xudicial de Galicia. O Valedor do Pobo: o encargado de protexer os
dereitos dos cidadns e cidads da Comunidade. 14. 5 A ORGANIZACIN
TERRITORIAL DE GALICIA 15. A Constitucin e o Estatuto de Autonoma
organizan o territorio galego. Galicia est formada por 4
provincias: A Corua, Lugo, Ourense e Pontevedra; por 53 bisbarras
ou comarcas e por numerosos concellos (315). Ademais, Galicia
organiza o seu territorio en aldeas, parroquias, vilas e cidades.
Espazos rurais: reduciuse moito a poboacin rural (32%), pero anda
as hai multitude de ncleos de distintos tamaos, que non superan os
100 habitantes: A aldea: formada por varias casas agrupadas (uns 50
habitantes), o tpico asentamento galego. A parroquia: formada por
varias aldeas, est moi arraigada por ser considerada o lugar de
orixe.Espazos urbanos: a poboacin urbana supera o 68%. As cidades:
son grandes ncleos de poboacin. As maiores sitanse na costa (Vigo,
A Corua). No prelitoral destaca Santiago.As vilas: actan de
capitais de comarcas. Hainas cunha funcin primordial (industrial,
comrcial, pesqueira ou turstica). 16. AS COMARCAS DE GALICIA 17.
COMARCA DOS ANCARES 18. No territorio galego existen diferenzas
entre: A Galicia interior ou rural: constituda por multitude de
asentamentos esparexidos (Lugo, Ourense). A Galicia da zona
atlntica: principal eixe de concentracin de poboacin, na sa maiora
urbana, que vai dende Ferrol ata as Ras Baixas.Os desequilibrios
internos en Galicia afctanlle a: Poboacin: na zona litoral estn os
ncleos mis poboados e na zona interior abundan vilas e
aldeas.Actividades econmicas: A zona de maior dinamismo econmico e
de maiores rendas localzase na Galicia Atlntica.Eixes de
comunicacin e infraestruturas: No litoral galego concntranse as
principais vas e infraestruturas. O relevo do interior condiciona a
construcin das mesmas. 19. 6 A SOCIEDADE ESPAOLA E GALEGA 20. Espaa
e Galicia son sociedades postindustriais, nas que predomina o
sector dos servizos e na que se desenvolve unha industria altamente
tecnificada. A poboacin pasou de ser na sa maiora rural a urbana. A
incorporacin da muller ao mundo laboral remunerado foi un factor
importante no desenvolvemento econmico, anda que existen
discriminacins. En Espaa e en Galicia, a estrutura familiar actual
tivo cambios: pode formarse pola familia tradicional extensa, a
familia nuclear, as familias monoparenterais e os matrimonios ou
parellas de feito entre persoas de diferente nacionalidade e do
mesmo sexo. O nivel de benestar en Espaa elevado, en Galicia
inferior media espaola: Neste relacinase o crecemento econmico coa
calidade de vida e o nivel asistencial da poboacin.Mdese con varios
indicadores: o ensino, a sanidade, a esperanza de vida ou o consumo
21. FIN
