İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

GENEL BİLGİLENDİRME

&

ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE

SORUMLULUKLARI

Eğitimin Amacı İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tanımı,

İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesi,

İş Sağlığı ve Güvenliği organizasyonlarında görev, yetki ve

sorumluluklar,

Mevzuatlarda İş Sağlığı ve Güvenliği’ne verilen önem,

İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinde çalışanların yasal hak

ve sorumlulukları,

YAŞANMIŞ OLAYLAR

İŞ GÜVENLİĞİ NEDİR ?

İşyerlerinde işin yürütülmesiyle ilgili olarak oluşan tehlikelerden sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak ve daha iyi bir çalışma ortamı yaratmak amacıyla yapılan Sistemli çalışmalardır.

İŞ GÜVENLİĞİ KAZA OLDUKTAN SONRA DEĞİL,

KAZA OLASILIKLARINI ORTADAN KALDIRMAYA YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPAR.

DİKKAT !

İSG’NİN ÇALIŞANLARA SAĞLADIĞI FAYDALAR

İşçi sağlığında iyileşme

Ölüm ve yaralanmalarda azalma

Hasarlı kazalarda ve hastalıklarda azalma

Üretim kaybında azalma

Verimlilik artışı

İŞ KAZASI

İŞÇİNİN İŞ SÜRESİNDE ÇALIŞMA KOŞULLARI, İŞİN NİTELİK VE YÜRÜTÜMÜ YA DA KULLANILAN MAKİNE, ARAÇ-GEREÇ VE MALZEME NEDENİYLE UĞRADIĞI, İŞ GÜCÜNÜN TAMAMINI YA DA BİR BÖLÜMÜNÜ YİTİRDİĞİ OLAYDIR.

Olay

Kazaya sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan oluşum.

Not : Hastalığa, ölüme, yaralanmaya, zarara veya diğer kayıplara sebep olmadan gerçekleşen olaylara "hasarsız olay" denir. Olay terimi "hasarsız olay"ları da kapsar.

KAZA TEORİSİ

Bana bir şey olmaz ! Şimdiye kadar hep böyle yaptık. Böyle olacağı aklıma gelmemişti. Güvenli görünüyordu!

KAZA TEORİSİ

Kaza geliyorum der!

Her ciddi kazanın altında bir buzdağı yatar.

KAZA TEORİSİ

1 majör kaza

10-50 minör kaza

30-80 maddi hasar

300-600 ucuz atlatma

KAZA TEORİSİ

Kazaların :

% 88’i insan hatası

% 10’u mekanik hatalar

% 2’si kader

Toplam 475 dk (8 saat)60İş Güvenliği Komitesinde tartışılır10Formlar kontrol edilir60Rapor formlarını doldurur60Arkadaşlarına anlatır

240Hastaneyi ziyaret 30Sağlık görevlisini ziyaret10Arkadaşına gösterir5Olay anı

Süre(dk)Faaliyet

Basit Bir Kazanın MaliyetiÇalışanın Parmağı Yaralanır

İş Kazalarının NedenlerineGöre Dağılımı

35%

5%

3%20%

8%

14%

15%Kaldı rma/Taşı ma

Makine

Maruz kalma

Takı lma

Düşme

Çarpı lma

Diğer

%35

% 3%20% 8%14%15

% 5

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

1. saat 2. saat 3. saat 4. saat 5. saat 6. saat 7. saat 8. saat 9. saat

İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı [2002]

İŞ KAZALARININ İŞ SAATLERİNE İŞ KAZALARININ İŞ SAATLERİNE GÖRE DAĞILIMIGÖRE DAĞILIMI

MESLEK HASTALIĞI

İŞÇİNİN ÇALIŞTIRILDIĞI İŞİN NİTELİĞİNE GÖRE TEKRARLANAN BİR SEBEPLE VEYA İŞİN YÜRÜTÜM ŞARTLARI YÜZÜNDEN UĞRADIĞI GEÇİCİ VEYA SÜREKLİ HASTALIK, SAKATLIK, VEYA RUHİ ARIZA HALLERİDİR.

0

20

40

60

80

100

120

140

-1415

-1920

-2425

-2930

-3435

-3940

-4445

-4950

-5455

-5960

-64 65+

Yaş Gruplarına Göre Meslek Hastalıkları [2002]

YAŞ GRUPLARINA GÖRE YAŞ GRUPLARINA GÖRE MESLEK HASTALIKLARIMESLEK HASTALIKLARI

Man (İnsan) ( Hatalara neden olan insan faktörü)

Machine (Makine)

( Uygun olmayan, koruyucusuz makine ve

ekipman gibi fiziksel faktörler)

Media (Ortam-çevre)

( Bilgi, bilgilendirme, çalışma

metotları ve çevresel faktörler)

Management

(Yönetim) (Yönetimsel faktörler)

Man (İnsan ) 1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri, istem dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış vb. 2- Fiziksel Nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk,alkol, hastalık vb. 3- İşyeri Nedenleri: İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim vb.

Machine (Makine)

1. Hatalı makine ve ekipman yerleşimi,

2. Eksik veya kusurlu koruyucular,

3. Yetersiz standardizasyon,

4. Yetersiz kontrol ve bakım,

5. Yetersiz mühendislik hizmetleri vb.

Media (Ortam-Çevre)

1.Yetersiz çalışma bilgisi,

2.Uygun olmayan çalışma metodu,

3.Uygun olmayan çalışma yeri ve ortamı vb.

Management (Yönetim )

1. Yetersiz yönetim organizasyonu, 2. Tamamlanmamış kurallar ve talimatlar, 3. Yetersiz güvenlik yönetim planı, 4. Eğitim ve öğretim yetersizliği, 5. Uygun olmayan nezaret,yönetim ve rehberlik 6. Uygun olmayan personel istihdamı, 7. Yetersiz sağlık kontrolleri vb.

İşvereni maddi ve manevi olarak kayba uğratan iş

kazası ve meslek hastalıklarını meydana

getiren nedenler ?

1. Fiziksel Tehlikeler

2. Kimyasal Tehlikeler 3. Elektrikle Çalışma İle Meydana

Gelen Tehlikeler 4. Mekanik Tehlikeler 5. Tehlikeli Yöntem ve İşlemler

6. İşyeri Ortamından Kaynaklanan Tehlikeler

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI SONUCU

MEYDANA GELEN GÖRÜNÜR VE GÖRÜNMEZ

MALİYETLERİ İNCELEYECEK OLURSAK

Direkt (Görünür) Maliyetler İlk müdahale, ambulans ve tedavi masrafları, Geçici veya sürekli iş göremezlik ve ölüm ödemeleri, İşçiye veya yakınlarına ödenen maddi ve manevi tazminatlar Sigortaya ödenen tazminatlar

İndirekt (Görünmez) Maliyetler İşletmenin, makinelerin, prosesin ya da fabrikanın

bir bölümünün ya da tamamının kaybedilmesi, İşçinin üretimde çalışmaması nedeniyle iş gücü ve

maliyet kaybı, Adli masraflar (Mahkeme) İşe yeni bir işçinin alınması gerekiyorsa veriminin

düşük olmasının getirdiği maliyet, Kazanın getirdiği fazla mesainin maliyeti,

Kaza esnasında, bu bölümde işin durması nedeniyle zaman ve maliyet kaybı,

Proses, makine veya tezgahın kısmen ya da tamamen zarar görmesi nedeniyle tamir ya da yeni makine alımının getirdiği maliyet,

Ürünün ya da hammaddelerin zarara uğraması, Çalışanların moral bozukluğu nedeniyle dolaylı ya da dolaysız

iş yavaşlatmaları, Yeni işçi alımı gerekiyorsa, işçiye verilen eğitim ve işçinin işi

öğrenmesi esnasında geçen sürenin getirdiği maliyet Bürokratik işlemlerle ilgili harcanan zaman ve maddi kayıp, Siparişin zamanında teslim edilememesi nedeniyle uğranılacak

kayıplar

İş Kazası Maliyetleri Buz Dağı Örneği

İŞ KAZALARININ OLUŞUMUNU ARKA ARKAYA DİZİLMİŞ BEŞ DOMİNO TAŞINA VEYA BİRBİRİNE GEÇMİŞ BEŞ HALKAYA BENZETEBİLİRİZ.

1 2 543

Güvensiz

davranışlar

Güvensiz

Koşullar

KAZALAR ZİNCİRİ 1. HALKA İNSANIN YARADILIŞIDIR.

2. HALKA İNSANIN FİZİKSEL VE RUHSAL YAPI FARKLILIĞIDIR.

3. HALKA İSE UYGUNSUZ DAVRANIŞ VE UYGUNSUZ KOŞULLARDIR.

4. HALKA OLASILIK

5. HALKA İSE SONUÇ

1 2 543

Güvensiz

davranışlar

Güvensiz

Koşullar

1. HALKA İNSANIN YARADILIŞI

İNSAN OĞLUNUN YAPISINI DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR.

DOLAYISI İLE ZİNCİRİN BİRİNCİ HALKASI İLE OYNAYAMAYIZ

1

2. HALKA

İNSAN OĞLUNUN YARADILIŞ FARKLILIĞIDIR.

-ZEKİ, ATAK,-DURGUN, DALGIN UNUTKAN-TELAŞLI, SAKİN, DİKKATSİZ-FEVRİ, HEYACANLI, KIZGIN, SABIRSIZ, İNATÇI

İNSAN OĞLUNUN BU YARADILIŞ FARKLILIĞINIDA DEĞİŞTİRMEMİZ ELİMİZDE DEĞİLDİR.

2

3.HALKA İŞYERİNDEN KAYNAKLANAN GÜVENSİZ

KOŞULLAR VE DAVRANIŞLARDIR.

-İZOLASYON YAPILMAMIŞ ELEKTRİK

-KORUMA GÜVENLİĞİ OLMAYAN MAKİNA

-KORUYUCUSUZ ÇALIŞAN İŞÇİ

-KAYGAN ZEMİN

-EXPROOF YAPILMAMIŞ ELEKTRİK TESİSATI

-UYGUN OLMAYAN MERDİVEN VB.3

GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR

- İŞÇİNİN YAPMASI GEREKEN BİR HAREKETİ YAPMAMASI VEYA YAPMAMASI GEREKEN BİR HAREKETİ YAPMASIDIR.

- KORUYUCU MALZEME KULLANMAMA

- TEHLİKELİ BÖLGEDE ÇALIŞMA

- VERİLEN EMRİ UYGULAMAMA VB.

Güvensiz

Davranışlar

GÜVENSİZ KOŞULLAR Yeteri derecede korunmamış makine ve cihazlar

Gerekli koruyucu malzemenin olmaması

Hatalı, pürüzlü, kaygan, çatlak ve çukur satıhlar

Çalışma yeri dağınıklığı

Yetersiz ışık

Yetersiz havalandırma

Emniyetsiz havalandırma, aydınlatma

Emniyetsiz çalışma metodu Güvensiz

Koşullar

KAZALARIN SEBEPLERİ

GÜVENSİZ DAVRANIŞLAR

88%

GÜVENSİZ KOŞULLAR

10%

NEDENİ SAPTANAMAYAN

KAZALAR2%

KAZALARIN OLUŞUMUNDA GÜVENSİZ KOŞULLAR VE GÜVENSİZ DAVRANIŞLARIN ORANI % 98’ DİR.GERİYE KALAN % 2 İSE ADINA KADER DEDİĞİMİZ “ KAÇINILMAZLIK” HALİDİR. Deprem, Sel vb. Doğal Afetler

4. HALKA

OLASILIK

- ÖRNEK; ZIMPARA TAŞINDAN SIÇRAYAN BİR ÇAPAK

- TEMAS ETMEDEN GEÇME OLASILIĞI

- ALNA TEMAS EDEREK ÇİZİK AÇMASI

- GÖZ BEBEĞİNE İSABET EDEREK KÖR ETMESİ

4

5. HALKA

SONUÇ

MADDİ HASAR YARALANMA UZUV KAYBI ÖLÜM

5

İş Güvenliği çalışmalarını sağlamak sadece bir kişinin sorumluluğu değil, en üst kademeden en alt kademeye kadar

tüm organizasyonun sorumluluğudur.

DİKKATİŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI İŞLETMELERE EK

MALİYETLER GETİRMEZ!

EK MALİYETLERİ;

SAĞLIKSIZ ÇALIŞMA ORTAMI,

ÖNLEMİ ALINMAMIŞ TEHLİKE VE RİSKLER,

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI GETİRİR!

YAYINDÖKÜMANTASYON