Embed Size (px)
DESCRIPTION
Toplu Taşımacılığın Finansmanı - Mevcut Durum ve Yenilikçi Yaklaşımlarİstanbul Üniversitesi Toplu Taşımacılık Yönetimi Dersi Öğr. Grv. Kaan Yıldızgöz
Citation preview
Toplu Taşımacılığın FinansmanıMevcut Durum ve Yenilikçi Yaklaşımlar
İstanbul Üniversitesi Toplu Taşımacılık Yönetimi Dersi
8 Kasım 2010Kaan Yıldızgöz
Yatırımlar
İşletme
Finansmanı Kim Karşılıyor?
Kim Karşılamalı?
Merkezi İdare
Yerel Yönetimler
İşletmeciler
Qui devrait finance ?
Kim Karşılamalı?
Yatırımlar
PPP
Finansmanı Kim Karşılıyor?
Yolcular
Kamu İdareleri
Diğer Gelirler
Qui devrait finance ?Kim Karşılamalı?
Finansmanı Kim Karşılıyor?
İşletme
Yatırımların Finansmanı
• İşletmeden farklıdır• Büyük partiler, Büyük ölçek, Uzun vade• Altyapı yatırımları genelde kamu tarafından
finanse edilir• Kamunun farklı katmanları• Özel sektörün ilgisi daha az!
• Avusturya: Metro: Devlet/Kent: 50/50 %• İsviçre: Kent yönetimi, devlet ve kanton yönetimi
tarafından ortak olarak finanse edilen çeşitli programlar mevcut
• Almanya:• ”Gemeindeverkehrsfinanzierungsgesetz”(!) Türe
bağlı olmak üzere % 75’e kadar federal hükümet tarafından kaşılanabilir
Yatırımların Finansmanında Farklı Yöntemler
Yatırımların Finansmanında Farklı Yöntemler
• İspanya: Merkezi idarelerin fon katkısı ile birlikte Yerel ve Bölgesel İdareler
• Danimarka: Raylı sistemler genelde merkezi idare tarafından, Kopenhag metrosu için özel durum!
• İngiltere: Londra: Büyük projeler genelde merkezi hükümet tarafından
• İngiltere: Genel: Merkezi idarelerin fon katkısı ile birlikte Yerel ve Bölgesel İdareler
• Kolombiya Bogota’da TransMilenio % 70 Merkezi Yönetim, % 30 Belediye tarafından karşılandı.
İşletmeciliğin Finansmanı
• Özel sektörün katılımı daha fazla
• Bilet gelirleri önemli
• Reklam ve gayrimenkullerden gelen gelirler...
• İmtiyazlı yolcu grupları için merkezi idareden katkı!
• Gerçekleştirilen hizmet düzeyine göre bonus&malus
“Finansmanı Kim Karşılmalı?”Prensipleri
• Müşterilerden gelen bilet gelirleri ve kamu finansmanı dışında 2 genel prensip:
• Kirleten Öder Prensibi
• Faydalanan Öder Prensibi
Kirleten Öder
• Diğer sektörlerden ve ulaşım modlarından katkı:
– Akaryakıt vergisi
– Yol kullanım ücretlendirmeleri
Faydalanan Öder
• Gayrimenkul Geliştirme
• Arazi Değer Artış Vergisi
• Versement de transport
Versement de Transport
• Paris
• 9’dan fazla personel çalıştıran firmalar bulundukları belediyeye ödüyorlar.
• 2008’de 4.3 milyar $
PPPKamu Özel Sektör Ortaklıkları
• Kavramlar Arası Farklıklar!
• Deregülasyon• Özelleştirme• PPP
PPP Türleri
• YİD – Yap, İşlet ve Devret• TYİD DBOM – Tasarla, Yap Build, İşlet, ve
Devam Et• TYİDD – Tasarla, Yap, İşlet, Devam Et, Devret• FTYİDD – Finanse et, Tasarla, Yap, İşlet, Devam
Et, Devret• GFTJYUEPNGFRO………
GAYRİMENKUL GELİŞTİRME
“ Yeni Yol ve Raylı Sistem Güzergahlarını tahmin
edebilen biri servet kazanabilir!”
12 Şubat 2003
Dockland Light Rail - Londra
•Don Riley tarafından yapılan araştırmaya göre:Jubilee metro hattı uzatmasındaki istasyonların 500 m etrafındaki gayrimenkullerde £13 milyar değer artışı gözlendi!
•Uzatma inşaatının maliyeti 3.5 milyar
Kopenhag - Orestad
Proje Stratejisi
• Değersiz alınan araziler• Yatırımlar için kredi • Metro Yapımı• Metro Yatırımı Arazi Değerlerini arttırır• Araziyi geliştir, değerlendir ve Sat!• Kredileri Öde!
Orestad Development Corporation
• Merkezi İdare ve Yerel Yönetim Ortak• Kurumu• Orestad Bölgesinin Geliştirilmesi• .... Kamu fonları kullanılmadan yeni metro• inşaatı ve Orestad Bölgesinin Geliştirilmesi
Uzun Vadeli Bütçe
-20000
-15000
-10000
-5000
0
5000
1993 1996 1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017 2020 2023 2026 2029 2032 2035 2038 2041 2044 2047 2050
Dubai Metro
Hong Kong - MTR
Dünyada bir çok kentte Yeni Projeler!
• Örn: Madrid5 Yeni Metro, 2 Banliyo İstasyonuGayrimenkul Geliştirmeden 150 m Euro
SPONSORLUKLAR
Metro İstasyonları İsim Hakları
• Dubai Metro
– 13 İstasyon
– 10 Yıl
– 490 milyon $
• New York Metro
– Barclays
– Atlantic Avenue İstasyonu
– 4 milyon $
New York Metro
AKILLI KART SİSTEMLERİ
Kart Programları
• Ödeme Aracı Olarak Kullanılması
• Yeni Müşteri Kazanımının Sağlanması
• Müşteri Sadakatinin Sağlanması
• Güçlü bir Veritabanı Kazanmak
• İletişim Olanakları Yaratmak
• Ek Gelir Kaynağı Oluşturmak
Advantage Card 75 mio USD’ye
HSBC’ye satıldı
The Economist, 6 Ocak 2005:Frequent flyer miles – In terminal decline?
Çeşitli Kullanım Alanları
Çeşitli Ortaklıklar
Toplu Taşımacılığın FinansmanıMevcut Durum ve Yenilikçi Yaklaşımlar
İstanbul Üniversitesi Toplu Taşımacılık Yönetimi Dersi
8 Kasım 2010Kaan Yıldızgöz
