Türkiye’de Uzaktan Eğitim*

Yrd. Doç. Dr. M. Emin MutluAnadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi

Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi Sorumlusu

*Bu sunum Prof. Dr. Ali Ekrem ÖZKUL’un katkılarıyla hazırlanmıştır.

Yıldız Teknik Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü'nde düzenlenen İtalya ve Avrupa Birliğinde Uzaktan Eğitim

Semineri'nde yapılan sunum. 2 Nisan 2004

Türkiye’de Uzaktan Eğitimin Kilometre Taşları

1951 MEB Öğretici Filmler Merkezinin Kuruluşu1974 Mektupla Öğretim Merkezi (MÖM)1975 YAYKUR1982 Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Oluşturuldu1992 Açıköğretim Lisesi Öğretime Başladı1997 TÜBİTAK-BİLTEN UE Fizibilite Çalışması ve Raporu Hazırlandı1998 ODTÜ IDE_A Sertifika Projesi Başlatıldı1998 Açıköğretim İlköğretim Okulu Öğretime Başladı1998 Anadolu Üniversitesinden Kazakistan Ahmet Yesevi1998 Üniversitesine Videokonferans İle Uzaktan Ders Sunumu Gerçekleşti1999 YÖK Uzaktan Öğretim Yönetmeliği Yayınlandı – Enformatik Milli1999 Komitesi Oluşturuldu2001 UE Yönetmeliği Kapsamında Dersler/Programlar Açılmaya Başlandı

Ortadoğu Teknik Üniversitesi Deneyimleri

Sertifika Programı – 400 ÖğrenciÇeşitli dersler – 6000 ÖğrenciBilgi Teknolojileri Dersi – 9000 Öğrenci

Sertifika Programı – 200 ÖğrenciTemel İngilizce Sertifika – 200 Öğrenci

Yüksek Lisans Programı – 35 ÖğrenciWeb Tabanlı Asenkron Eğitim Yazılımı

1998IDE_A

METU-OnlineIS100

2000Eğiten

Dil

2001Informatics Online

Net Class

YÖK Enformatik Milli Komitesi1999 Üniversitelerarası Bilgi ve İletişim Teknolojilerine

Dayalı Uzaktan Yükseköğretim Yönetmeliği

İstemci/Sunucu Üniversite talepleri alınmış Üniversitelerin bağımız program açmalarına izin verilmiş Ders ve programların akreditasyon süreci düzenlemiş Enformatik Milli Komitesi (EMK)’nin kurulması

sağlanmıştır.

İstemci / Sunucu Üniversiteler

2000-01 6 Ders (5 ders ODTÜ, 1 Ders Fırat Üniv.)2001-02 3 Ders (Sakarya Üniv., ODTÜ, KTÜ)

Uzaktan Eğitim Programları (2003-2004 Öğretim Yılında)

Yüksek LisansBilgi Üniversitesi E-MBA (2000-2001)ODTÜ Informatics Online (2000-2001)

ÖnlisansAnadolu Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2001-2002) Mersin Üniversitesi Endüstriyel Elektronik (2001-2002)

Bilgisayar Teknolojisi ve Prog. (2003-2004)Elektronik Haberleşme (2003-2004)Endüstriyel Otomasyon (2003-2004)

Sakarya Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2001-2002)Bilgisayar Teknolojisi ve Prog. (2002-2003)Endüstriyel Elektronik (2002-2003)İşletme (2002-2003)Mekatronik (2003-2004)

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2002-2003)

Diğer Uygulamalar (Pilot Çalışmalar)

Fırat ÜniversitesiAhmet Yesevi Üniversitesiİstanbul Üniversitesi – Harran ÜniversitesiİTÜAkdeniz ÜniversitesiAtatürk ÜniversitesiSelçuk ÜniversitesiKocaeli ÜniversitesiÇukurova ÜniversitesiDiğer…

Uzaktan eğitime ilgi duyan üniversitelerde uzaktan eğitim merkezleri açılmış ve pilot çalışmalar gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi 1982 yılında iki lisans programında 27.000 öğrenciyle başladı.

Günümüzde Açıköğretim Sisteminde 8 farklı lisans ve 19 önlisans programı bulunmaktadır. Bu programlara Türkiye, KKTC ve Avrupa ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşlarından oluşan 850.000’den fazla öğrenci kayıtlıdır.

Açıköğretim Sisteminin Bileşenleri (Geleneksel)

• Basılı malzemeler (4.500.000 adet)• Radyo-TV Programları (1.000 adet)• Yüzyüze akademik danışmanlık (60 merkezde 600 öğrertim üyesi)• Sınavlar (50.000 salonda yılda üç kez)• 83 öğrenci bürosu

Açıköğretim’e Yönelik Talep

420.850

693.277

1.398.768

1.398.367

1.479.562

1.418.914

1.822.864

1.502.644

Açıköğretim Sistemi

Toplam Yerleştirilen

Sınava Giren

Açıköğretim Sistemi 0 81.356 185.136 178.766 166.175 173.771 285.395 211.346

Toplam Yerleştirilen 54.818 188.183 412.207 421.372 414.372 455.913 614.125 522.844

Sınava Giren 420.850 693.277 1.398.76 1.398.36 1.479.56 1.418.91 1.822.86 1.502.64

1981 1988 1989 1997 1999 2001 2002 2003

Açıköğretim Sisteminin Sağladığı Katkılar

Çok düşük maliyetlerle yükseköğretim sağlayarak üniversite kapısındaki yığılmayı hafifletmiş,

Başka türlü yükseköğretim imkanı bulamayacak geniş kesimlerin özlemlerini gerçekleştirmiş,

Türkiye’nin yükseköğretimde okullaşma oranlarının kayda değer bir biçimde yükselmesini sağlamış,

Başarıyla kurumsallaşmış, Uzaktan öğretim konusunda kayda değer bir

deneyim biriktirmiştir.

Açıköğretimde e-Dönüşüm Yapı Taşları

• İnternete dayalı programlar (e-öğrenme)• İnternete dayalı deneme sınavları • Çokluortam CD-ROM’ları• İnternete dayalı alıştırma ve tekrarlama yazılımları• e-kitaplar ve e-televizyon

Açıköğretimde geleneksel yöntemlerin yanısıra yeni eğitim teknolojileri uygulanmaya başlanmıştır.

İnternete Dayalı Bilgi Yönetimi Önlisans Programı

Bileşenler İnternet Ortamındaki

Dersler CD-ROM Ortamında

Videolar Yardımcı Kitaplar Lisanslı Yazılımlar Online Akademik

Danışmanlık Hizmeti İletişim Hizmetleri Erişim Hizmetleri Ödevler Sınavlar Destek Hizmetleri Sanal Şirket

ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr

TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Deneme sınavlarından, şimdiye kadar 300 bin öğrenci yararlandı. Gerçekleşen sınav adedi ise 15 milyon civarında.

85 ayrı ders için uygulanabilen deneme sınavlarında yaklaşık olarak 10 bin soru bulunuyor.

ULAKNET üzerinden http://ds.anadolu.edu.tr

TTNET üzerinden http://ds.aof.edu.tr

Açıköğretimde İnternete Dayalı Deneme Sınavları

Açıköğretimde Çokluortam CD-ROM’ları

Genel Matematik Atatürk İlkeleri ve İnkılâp

Tarihi

Bileşenler Uzaktan öğretim yönergesi Alıştırma yazılımı Dersin kitabının PDF dosyası Dersin TV programları Deneme sınavlarına bağlantı

Bu cd-rom’lardan toplam 250.000 adet dağıtıldı.

Alıştırma yazılımlarında konu anlatımını, soru çözüm yöntemlerini, alıştırma ve test sorularını ve yardımcı (sözlük, hesap makinası, vb. gibi) araçları barındıran ders yazılımı, ünitelere ait televizyon programlarından görüntüler, kitabın tam metnini içeren dosyalar, deneme sınavları ve diğer yardımcı kaynaklara bağlantılar yer almaktadır

Açıköğretimde İnternete Dayalı Alıştırma Yazılımları

ULAKNET üzerinden http://dersler.anadolu.edu.tr

TTNET üzerinden http://dersler.aof.edu.tr

Bu yöntemle hazırlanan 10 derse ait alıştırma yazılımının yayınıyla 1.482.000 öğrenci-ders’e erişmek hedeflenmektedir.

Bu öğretim yılı başından itibaren 35.000 öğrenci bu sistemden yararlandı.

Açıköğretimde İnternete Dayalı Alıştırma Yazılımları

İnternet Ortamında Açıköğretim Ders Kitapları ve TV Programları

ULAKNET üzerinden http://kitaplar.anadolu.edu.trTTNET üzerinden http://kitaplar.aof.edu.tr

Bu öğretim yılı başından itibaren 30.000 öğrenci bu sistemden yararlandı.

Sonuç

Türkiye yükseköğretim sisteminde e-öğrenme ve açık e-öğrenme konusunda ilk adımlar atılmıştır.

Yasal düzenlemelerin tamamlanmasının ardından e-öğrenme alanında hızlı bir gelişme olması beklenmektedir.

Açık ilköğretim, açık lise ve açık öğretim fakültesinde uzaktan öğrenim gören yaklaşık 2.000.000 öğrenci geleceğin potansiyel e-öğrenme öğrencileri olacaktır.