Witkin Öğretim Stili / Witkin's Teaching Style

WITKIN ÖĞRETİM STİLİ

Mustafa POLAT

İÇERİK

ÖĞRENME ÖĞRETME SÜRECİNDE ÖĞRETİM STİLLERİ

ÖĞRETİM STİLİ TERCİHİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER


Mustafa POLAT 11.05.2015

Öğrenme-öğretme süreci öğretmen, öğrenci, öğrenme ortamı ve öğretim stratejisi gibi öğelerden oluşur. Bu sürecin asli unsurları öğretim etkinliğini yürüten ya da öğrenciler için öğrenmeyi kolaylaştıran öğretmenler ve öğrencilerdir. Bu süreç içinde yer alan öğeler arasındaki etkileşimlerin niteliğini ağırlıklı olarak öğretmenlerin mesleki ve kişilik özellikleri şekillendirmektedir. Öğretmenin, öğrenmeyi arttırmak için sergilediği her davranışın altında bir değer, inanç ve felsefe vardır ve bu unsurların öğretmenin davranışları ile tutarlı olması beklenir.





Öğrenme-öğretme süreci içerisindeki tutarlılık hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin amaçlarına ulaşmalarına yardım eder. Bu nedenle öğretmenlerin düşüncelerinin, değerlerinin, inançlarının ve davranışlarının göstergesi olan öğretim stillerinin öğrenme-öğretme sürecinde etkisi olduğu söylenebilir.



Joyce ve Weil (1980)’e göre günümüz sınıflarında etkili bir öğretim sürecini yönetebilmek amacıyla öğretmenlerin farklı öğretim stillerini bir arada kullanabilmesi gerekmektedir. Öğretmenlerin çeşitli öğretim stillerini bir arada kullanabilmesi onların aynı zamanda çeşitli strateji, yöntem ve tekniği de bir arada kullanabildiklerinin göstergesi olmakta ve öğrencilerin öğrenme performansını en iyi düzeye çıkartmaktadır.



Öğretmenler ve araştırmacılar tarafından yapılmış olan gözlemler ve araştırmalar öğrencilerin öğrenme şekillerinde birtakım farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır Heimlich ve Norland (1994)’ın da belirttiği üzere; öğrenciler farklı şekillerde öğrenirler ve bu yüzden de, öğrenci grubunun gelişim seviyesi ne olursa olsun öğretim stillerinde bir çeşitlilik sağlanmış olması çok önemlidir.



Sınıfta farklı öğretim stillerinin ve yöntemlerin kullanılması öğrenci açısından ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçları engeller. Ayrıca, öğretmenlerin farklı öğretim stillerini kullanmaları, bilginin öğrenci tarafından iyi bir şekilde organize edilerek hafızada saklanmasını sağlar. Öğretmenlerin öğrencilere, içeriğe ve öğretim amaçlarına ilişkin geniş bir farkındalığa ulaşması ancak farklı öğretim stillerini kullanması ile mümkün olabilmektedir.



Öğretim etkinliklerinin yapıldığı sınıf ortamları ilgiler, beklentiler, istekler, yetenekler ve zeka türleri açısından bir zenginlik içermektedir. Çünkü sınıftaki öğrenciler farklı öğrenme süreçlerine sahiptirler dolayısıyla öğrenme öğretme süreçlerinde öğrenme stilleri ve bu öğrenme stillerine hitap edecek öğretme stillerinin kullanılması bu açıdan bakıldığında oldukça önem arz etmektedir.

Öğrencilerin Özellikleri ve Yetenekleri: Öğrenciler, verilen ödevleri gerçekleştirme ve problemleri çözme yetenekleri, genel akademik yetenekleri, özgeçmişleri, ilgi alanları, motivasyonları, yeterlilik düzeyleri, kültürel özellikleri (değerleri, ön yargıları, gelenekleri) de öğrenme üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Öğrencilerin Kişiler Arası Verimli İlişkiler Kurma İsteği: Öğrencilerin ve öğretmenlerin iletişim becerileri

Öğretmenlerin Öğrenme Görevlerini Kontrol Etme İhtiyaçları: Öğretmenlerin sahip olduğu eğitim felsefesi paralelinde öğrenme öğretme sürecine bakış açıları olarak ifade edilebilir. Öğrenciler üzerindeki kontrolün azalması ile birlikte öğretmen merkezli öğretim stillerinden öğrenci merkezli öğretim stillerine doğru bir geçiş sağlanmakta ve bu yollar öğrencilerde yetenek gelişimini sağlanmaktadır.





Durumsal Talepler: Öğrencilerin karşılaştığı acil ve beklenmedik durumlar genellikle belirli bir stilin tercih edilmesini gerektirir. Örneğin, sınıfta ilk kez işlenecek olan bir konuda, öğretmenin daha emir verici ve kuvvetli bir uzman-otorite stili kullanması gerekebilir.

Öğrencilerin Öğrenme Stilleri

Konu Alanı ve Amaçlar

Zaman

Öğrenme Ortamı



Pek çok araştırmacı öğretmenlerin öğretim sürecindeki davranışlarını temel alarak birçok öğretim stili modeli geliştirmişlerdir. Araştırmacılardan Witkin ise geliştirmiş olduğu öğretim stilini alan-bağımlı ve alan-bağımsız öğrenme teorisi üzerine kurmuştur.

Alan bağımlı ve alan bağımsız stillerine sahip bireylerin sahip oldukların farklılıkların temelinde kişilik, sosyal değişkenler, algılama, zihinsel işlevler ve psikolojik süreçler bulunmaktadır. Bu iki stil ve buna bağlı olarak öğrenme öğretme sürecindeki etkinliklere yansımaları tamamen birbirinden bağımsız değil birbiri ile ilişki içerisinde olan bir yapıdadır.



Witkin, geçmiş yaşantısında karşılaştığı nesnelere farklı bakış açısıyla yaklaşan, çevresindeki varlıkları çözümsel olarak algılayan bireylerin sahip olduğu bilişsel stile alan bağımsız; çevresine edilgen bir şekilde uyan, bulunduğu ortamdan etkilenen ve bütünü algılama eğiliminde olan bireylerin sahip olduğu bilişsel stile ise alan bağımlı adını vermiştir.



Alan bağımsız olarak sınıflandırılan bireyler genel olarak dış dünyadaki nesnelere ve ayrıntılara daha fazla ilgili gösterirler ve farklılıkların çok fazla belirgin olmadığı durumlarda dahi alan bağımsız bireyler bu durumun farkına varabilirler Alan bağımlı bireyler ise çevrelerindeki her şeyi bütün olarak görme eğiliminde oldukları için ayrıntıların farkına varmada güçlük çekebilirler.

Alan bağımlı stiline sahip bireyler sosyal ilişkilere önem verip, işbirliği çalışmalarına yer verirlerken, alan bağımsız bireyler öğrenme öğretme sürecinde bireysel çalışmaların daha etkili olduklarını düşünürler ve bu çalışmalara öncelik tanırlar.



Alan bağımlı ve alan bağımsız öğrencilerin aynı düzeyde bilişsel kapasiteye sahip olmakla birlikte bilgiyi kullanma yetenekleri ve öğrenme öğretme sürecinde materyal seçiminden ölçme değerlendirmeye kadar farklılıklar yaratabilir.

Alan bağımsız bireyler bilişsel yönden alan bağımlı bireylerden çok daha esnektiler. Alan bağımsız stilindeki bireyler öğrenme öğretme sürecinde ayrıntıları sunmada daha başarılı iken alan bağımlı bireyler özetlemede daha başarılıdırlar. Alan bağımsız bireyler basılı materyalleri tercih ederken, alan bağımlı bireyler görsel ağırlıklı materyalleri tercih etmektedirler.


Alan bağımlı ve alan bağımsız stillerin sahip olduğu özellikleri şu şekilde sıralanabilir: A- Alan Bağımlı Bireyler

1. Sınıfın amaçlarını ve temposunu yönlendirir.

2. İyi yapılandırılmış bir sınıfı yönetir.

3. Sunuş yoluyla öğretim yöntemini kullanırlar.

4. Öğrenme öğretme sürecinde yönergeleri açık bir şekilde sunarlar.

5. Öğrenci-öğretmen ilişkisi ve etkileşimine yer yoktur.




A- Alan Bağımlı Bireyler

6. Öğrenme-öğretme sürecinde kurallara önem verirler.

7. Sınıfta öğrenme konularını, olayları, nesneleri ve öğrenciler arasındaki ilişkileri topluca değerlendirirler.

8. Gösteri yöntemiyle, görsellerle, sembolik şekillerle öğretimi desteklerler.

9. Benzetmelerden yararlanırlar.

10. Kavramları hikayeleştirerek, yaşantıyla ilgili şekilde sunarak öğrencilerin öğrenme sürecini kolaylaştırırlar.



B-Alan-Bağımsız Bireyler:

1. Dersler öğrencilerin en yüksek düzeyde katılımını sağlayacak şekilde planlarlar ve nispeten yapılandırılmamış, esnek bir yol izlerler.

2.Tartışma yöntemine önem verirler.

3.Buluş ve araştırma yöntemini kullanırlar.

4.Öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik bir öğrenme ortamının oluşmasını sağlarlar.

5. Bağımsız çalışmalara yer verirler.



B-Alan-Bağımsız Bireyler:

6. Öğrenme-öğretme sürecinde kurallara önem vermezler.

7. Görsellik, sembolik ve benzetme yöntemlerini tercih etmezler.

8. Sözel öğretime, anlatım ve açıklamalara yer verirler.

9. Öğrenci-öğretmen ilişkisi ve etkileşimi yoğundur.

Education

Witkin Öğretim Stili / Witkin's Teaching Style