Zavicajna zbirka Sarajeva

15.04.23 BIBLIOTEKA GRADA SARAJEVA

ZAVIČAJNA ZBIRKA SARAJEVA

Služba za zavičajnu zbirku i bibliografiju

Vaska Sotirov-Đukić

BIBLIOTEKA GRADA SARAJEVA15.04.23

Zakonska obaveza

zakonska obaveza za javne biblioteke regulisana je Zakonom o bibliotečkoj djelatnosti

zavičajna zbirka obuhvata svu bibliotečku građu koja se odnosi na zavičaj (određenu oblast, ličnost, historijski period)

fizički i bibliografski odvojeni fond od opšteg fonda biblioteke


Zavičajna zbirka Biblioteke grada Sarajeva – kratka historija

zakonska obaveza kao nasljednika zavičajne zbirke Narodne biblioteke »Hasan Kikić«(1961)

od 1991. godine Zavičajna zbirka dobiva prvog bibliotekara sa stalnim rješenjem na to radno mjesto

rat 1992 godine prekinuo rad ove službe koja se je opet oformila 2002. godine


Definicija nekada

U “Uputstvu za formiranje zavičajnih zbirki u narodnim bibliotekama”, koje je izdao NUBBiH 1980. godine:

„Zavičajna zbirka je sistematski prikupljena, sređena i obrađena

bibliotečka građa koja se po svom sadržaju odnosi na

zavičaj.“


UNESCO:Manifest za javne biblioteke Prema Manifestu, javne biblioteke postaju

lokalni čuvari svih zapisa društva i lokalne zajednice i borci za socijalnu, političku i intelektualnu slobodu u demokratskom društvu u kojem su javne biblioteke „najbitniji portali digitalnog doba jer kroz njih pristup Internetu i informatičkom dobu treba da bude obezbjeđen svim strukturama stanovništva, bez obzira na spol, rasu, vjeru ili naciju. “


Čuvar kulturne baštine

U doba globalizacije zavičajna zbirka je čuvar: „etničke, kulturne, jezičke i vjerske različitosti, kulturnog identiteta i društvene integracije, naročito tako što se lokalno stanovništvo i društvene grupacije uključuju u formiranje kolektivnog pamćenja digitalizovanog u resurse dostupne svima.“


Nove definicije

zavičajne zbirke dobijaju dodatne društvene i političke dimenzije: „zbirke i službe ne smiju biti izložene bilo kakvom obliku ideološke, političke ili vjerske cenzure niti trgovačkim pritiscima“

prema smjernicama Vijeća Evrope:„knjižnice trebaju prikupljati građu i osigurati pristup izvorima na temelju kakvoće i relevantnosti za potrebe korisničke zajednice“ te „sadržajem, jezikom i oblikom zbirke i izvora trebaju voditi računa o raznolikosti zajednica kojima služe“.


Sjećanje zajednice

Jedan od vidova uključivanja u aktivni život zajednice jeste povezivanje lokalnih udruženja i građana u stvaranje „digitalnih sadržaja organiziranih u zbirke „Sjećanje zajednice“ koje će biti svima dostupne“.

PULMAN plan za e-Evropu. Manifest iz Oeirasa // http://www.pulmanweb.org/documents/manifesto/Manifesto-Croatian-version.doc


Promjena uloge

zavičajna zbirka izlazi iz okvira biblioteke i postaje dio sistema lokalne vlasti i uprave

javna biblioteka kao “lokalni čuvar svih zapisa društva i lokalne zajednice”

čuva i digitalizuje kulturnu baštinu

značaj zavičajnih fondova u širenju svijesti o lokalnom porijeklu i historiji građana

obezbjeđuje pristup informacijama svim građanima

unapređuje višejezične i multikulturalne usluge


Primjeri u Americi


JAVNA BIBLIOTEKA NEW YORK


Digitalizovana zbirka slika

Zbirka od 30.000 digitaliziranih slika iz knjiga, magazina i novina kao i originalnih fotografija, razglednica izdatih prije 1920

Narudžba fotografija se obavlja preko njihove službe za fotografisanje i dozvolu

Najveća vrsta referencne arhive u javnim bibliotekama – i najtraženija!


Tematski izbornik slika

African-Americans American History Animals Army Birds Clothing&Dress Costume Design Dragons Exploration Fashion Drawings Fur Fashions Gloves Hats

Hairdressing Hosiery Insects Native Americans New York City Pioneer Life Punishments Reptiles Shoes Slave Ships Slavery Snakes Textiles Umbrellas and Parasols


New York City & State


MREŽA ZAVIČAJNIH ZBIRKI JAVNIH BIBLIOTEKA DRŽAVE MIČIGEN


JAVNA BIBLIOTEKA BROOKLYN


The Brooklyn Daily Eagle

The Brooklyn Daily Eagle je izvještavao o počecima u historiji Američkog doseljeništva. On je informisao stanovništvo Brooklyn o lokalnim novostima dok je u isto vrijeme prekrivao i glavna državna događanja, tako da je divan izvor za istraživanje demografskih promjena i na lokalnom i na nacionalnom nivou.

Pregled predmetnica:Immigration Overview (1841-1902)Disease and Health ConcernsEllis Island ChineseEastern European and Russian JewsGermans IrishItalians PolesScandinaviansOther Immigrant Groups


Danas je ova novina centralni dio zavičajne zbirke javne biblioteke u Brooklynu, koja sadrži i kućne knjige, fotografije iz “Eagle” ali i druge fotografije, novinske članke, rukopise, sitnu građu i ilustracije.

June Gaddy, Brooklyn Collection's CLASP bibliotekar, redovno predstavlja African-American historiju i historiju komšiluka koja je predstavljena u “Eagle Online”

radionice sa školama na projektima zavičajne historije

“Eagle Online” je otvoren za istraživače ali i za sve diskusije o ulozi javnih biblioteka u digitalnom svijetu

The Brooklyn Daily Eagle


GENEALOGIJAISTRAŽIVANJE PORIJEKLA PORODICE

Istraživanje svojih predaka i porijekla

Prikupljanje informacija i podataka o porodicama

Organizovanje prikupljenih podataka u sheme – drvo ili grafikon

Popularizacija istraživanja porodice kod građana

Radionice sa djecom i omladinom


IFLA : Genealogy and Local History SectionStrategic Plan 2002 - 2003Mission

Naša misija je da obezbijedimo glas za genealogiju i bibliotekare zavičajnih zbirki uvežemo u internacionalnu informacijsku zajednicu, da olakšamo globalnu mrežu među pojedinim tematskim specijalistima i bibliotekama, arhivima i muzejima te ohrabrimo razvoj genealogije i zavičajnih historijskih zbirki u javnu službu korisnicima.


The Allen County Public Library

Historijsko odjeljenje za genealogiju javne biblioteke Allen County

50.000 svezaka prikupljenih reprezentativnih radova iz genealogije za američke i evropske porodice, i kratki kucani tekstovi dokumentovani u višetomnim radovima

Blizu 5.000 genealogija na mikrofišu i brojni porodični bilteni kompletirani u zbirci

Zbirka se dnevno stalno nadopunjava kroz nabavku odjeljenja i poklone genealoga i istraživača



Memory of the World Programme

Dokumentaciono nasljeđe reflektuje raznolikost jezika, naroda i kultura. Ono je ogledalo svijeta i njegovog sjećanja. Ali ovo sjećanje je krhko. Svaki dan, nezamjenljivi dijelovi ovog sjećanja nestaju zauvijek.

UNESCO je pokrenuo Svjetski program za sjećanje/pamćenje kako bi sačuvao od kolektivnog zaborava i zaštitio vrijedne arhivske fondove i bibliotečke zbirke u cijelome svijetu, obezbjeđujući njihovu široku rasprostranjenost.


PULMAN/CALIMERA PROJEKAT

EVROPA


PULMAN/CALIMERA projekat

koordinirana akcija 47 partnera u okviru programa Evropske komisije

CALIMERA započet 1. decembra 2003.

cilj projekta je da javne biblioteke, muzeji i arhivi usvoje nove tehnologije i strategije u radu sa korisnicima Evrope kao jedinstvenog kulturnog prostora

www.calimera.org


Evropsko kulturno nasljeđe

Evropsko kulturno nasljeđe u funkciji kolektivnog pamćenja različitih kulturnih tradicija i zajednica

lokalne ustanove primjenom novih tehnologija treba da kulturnu baštinu učine dostupnu svima

one su most između običnog građanina i digitalnog doba


Smjernice za saradnju

saradnja i podrška obrazovanju

razvijanje digitalne pismenosti

jačanje kulturne svijesti, osjećaja građanskog društva i kulturnog identiteta

razvijanje osjećaja za lokalnu zajednicu

istraživanje historije lokalne zajednice

genealogija porodica

promoviranje kulturnih korijena


Aktivnosti sa školama

multimedijalne prezentacije kulturne baštine radionice o zavičaju klub za istraživanje rodoslovlja (genealogija) organizovanje izložbi o zavičaju razgovori sa zavičajnim piscima prikupljanje građe na određene teme o zavičaju saradnja sa školskim sekcijama na zajedničkim

projektima na temu zavičaja i td.


Saradnja sa turističkom zajednicom

kulturni turizam kulturna baština kao atraktivna turistička

destinacija nove potrebe ljudi – novost i edukacija značaj lokalne kulture i jezika zavičajne zbirke kao bitni promotori lokalne

kulture i kulturne baštine web portali općina, lokalnih zajednica


SPECIJALNE ZBIRKE

POSTOJEĆI FOND ZAVIČAJNE ZBIRKE

BIBLIOTEKE GRADA SARAJEVA


Kratak opis Zavičajne zbirke

Regionalno obuhvata područje Kantona Sarajeva:

Zavičajna zbirka u koju ulazi bibliotečka građa sa područja Kantona Sarajevo: Ilidža, Ilijaš, Vogošća, Hadžići i Trnovo

Sarajevska zbirka koja obuhvata uže jezgro grada Sarajeva sa općinama: Stari grad, Centar, Novi grad i Novo Sarajevo

Spomenička zbirka obuhvata svu građu koja je štampana zaključno sa 1945 godinom


Kratak opis Zavičajne zbirke

Regionalno obuhvata područje Kantona Sarajeva:

Zbirka građe o NOB-u – u formiranju

Zbirka građe o marksizmu i komunizmu – u formiranju

Zbirka sitne građe


Podaci o zbirci Veličina zbirke:

oko 13.320 inventarnih jedinica

Stare i rijetke knjige:

oko 3.500 (od toga spomenici kulture 1.500)

Knjige od 1945 do 2003 (u okviru Zavičajne zbirke) :

oko 10.000 (od toga u Sarajevskoj zbirci 800)

Naslova serijskih publikacija izdatih u Sarajevu:

556 (kompletno 57 naslova)

- školskih biltena: 37- zavičajnih biltena: 69- rat 92-95: 55 ukupno 161

Naslova periodike spomenika kulture :

42 (217 godišta)


Podaci o sitnoj građi

Razglednica : oko 350 Fotografija: oko 700 Plakata : oko 350 Pozivnica: oko 250 Turistički prospekti:

oko 70 Leci: oko 30 Lični dokumenti: 25 Slajdovi: 45 CD: 15

Kalendari: 37 obrađenih Kulturni programi: 50

obrađenih Katalozi sa izložbi: 170

obrađenih (Collegium Artisticum 44, Galerija Novi hram 25, Galerija “Roman Petrović” 19 itd.)

Programi pozorišnih predstava: 47 obrađenih


Tematske podzbirke Opsada Sarajeva

1992-1995: zbirka ratnih fotografija, periodike, razglednica, filmova, leci, pozivnice, katalozi izložbi, novinski članci

Biblioteka grada Sarajeva:press cliping, albumi sa fotografijama, arhiv dokumenata, statuta, pravila, leci, plakati, pozivnice

ZOI’84:programi sportskih događanja, mape olimpijskih borilišta, razglednice, fotografije, isječci članaka, bilten ZOI’84, katalozi, ulaznice sa borilišta, suveniri sa likom Vučka, slikovnice

(ukupno 59 obrađenih jedinica građe)


DIGITALNE ZBIRKE

u izdanju Biblioteke grada Sarajeva


DIGITALNE ZBIRKE I IZLOŽBE

MAJ 2003 MART 2004


“Dobrota bivanja : Kikić samim sobom” digitalna zbirka rukopisa Hasana Kikića

prva digitalna zbirka rukopisa u Bosni i Hercegovini

projekat realizovan u saradnji sa javnom bibliotekom iz Gradačca „Alija Isaković“

MAJ 2003


Cilj projekta

skrenuti pažnju javnosti na zavičajne zbirke i njihovu kulturno-historijsku vrijednost

na jednom mjestu okupiti što više građe o Hasanu Kikiću

multimedijalna prezentacija postojećih tradicionalnih zbirki radi stvaranja cjelovite zajedničke kulturne baštine


Digitalna zbirka fotografija Hadžića

Sadrži:- 65 fotografija Hadžića u periodu od 1955 do 1991

- 5 faksimila starih razglednica iz 1905

- 12 novih razglednicaukupno 82 slajda MART 2004


Interes lokalne zajednice

posljedice rata 1992-1995 dovele su do snažne potrebe preživjelih da istražuju i prikupljaju podatke o sebi, svom porijeklu, porodici i historiji svoje lokalne zajednice

Opština Hadžići je tokom rata bila opljačkana i opustošeni do temelja

uništeni porodični albumi i lični dokumenti te arhivi lokalnih vlasti i institucija

saradnja sa Opštinom Hadžići, Turističkom zajednicom Hadžići i školama


“ZOVEM SE PJESNIK” digitalna zbirka rukopisa sarajevskog nepoznatog pjesnika

•prerana smrt Aleksandra Mrnjevice, koji je poginuo 27. januara 1993., onemogućila ga je u objavljivanju svoje prve zbirke poezije

•multimedijalni CD sadrži zbirku njegovih rukopisa od 78 pjesama, 1 priča, nekoliko ličnih dokumenata i porodičnih fotografija, dokumentarni film o Aci, te digitalno pohranjena sjećanja njegovih prijatelja


Cilj projekta

animirati građane da prikupljaju dokumenta, usmena sjećanja ili svjedočenja

oformljavanje baze podataka iz tog bitnog perioda historije grada

digitalizacija kolektivnog sjećanja preživjelih Sarajlija

svi podaci bi bili obrađeni digitalno i prezentirani u obliku multimedijalnog CD

organizacija večeri poezije “Zovem se pjesnik” za neafirmisane pjesnike grada Sarajeva

osnivanje edicije “Aleksandar Mrnjevica”


FERID I LOLA KULIĆ

RADIOAMATERI SARAJEVA


Lola i Ferid Kulić

Lola i Ferid Kulić pored kućnog radio aparata

Osnivači i aktivni članovi radioamatera Sarajeva i BiH


Ferid Kulić, 6. januar 2005


Ferid Kulić kao vojnik 1936


Svjedožba Ferida Kulića 1932


Ferid Kulić:medalje i plakete


Spomen-plaketa 6. april


Radio oznaka YU4FY


Lolin “srebrni” jubilej


Ženski tim hazena – Bar Kohba

II Slet jevrejske omladine u Sarajevu, 15-18. avgusta 1921.

Bar Kohba protiv Sremske Mitrovice 7:3

Fotografija je vlasništvo Ferida Kulića

Dimenzije: 9 x 14 cm


Muhamed Hrelja i Ferid Kulić


Klub prijatelja Sarajeva

Prvi sastanak održan 17. juna 2005. godine u Njemačkoj čitaonici, prisutni: Neda Ćukac, Ferid Kulić, Ljerka Latal, Savo Vasiljević


Odaberite i učinite ono što možete,

ondje gdje jeste

i onim čime raspolažete!

Education

Zavicajna zbirka Sarajeva