EĞİLİM YÜZDELERİ YÖNTEMİ (TREND ANALİZİ)

Eğilim yüzdeleri, belirli tarihler veya dönemler arasında bilanço kalemlerindeki artış ve azalışları ve bu değişikliklerin göreli önemini açıkça ortaya koyarak dinamik bir analiz yapılmasına olanak sağlar.

Bu analizin uygulanabilmesi için birbirini izleyen en az 2 dönem bilgisine ihtiyaç olmakla birlikte dönem sayısı arttıkça bu teknikle daha doğru sonuçlar elde edilir. Eğilim yüzdeleri analiz tekniği uygulamasında 2 yöntem kullanılır;

Baz yıl yöntemi: İlk yıl rakamları 100 kabul edilerek sonraki yıl rakamlarının bu yıla göre büyüklüğü hesaplanır. Yöntemden beklenen yararın elde edilebilmesi için, baz olarak seçilen yılın işletme faaliyetleri açısından normal sayılabilecek bir yıl olması gerekir.

Bir önceki yıl yöntemi: Bu yöntemde her zaman bir önceki yıl rakamları 100 kabul edilerek izleyen yılın büyüklüğü hesaplanır.

Eğilim Yüzdeleri Hesaplaması

2009 2010 Eğilim Yüzdeleri 2009=100 2010 (Cari yıl rakamı/Baz yıl rakamı)*100

Hazır Değerler 100.000 150.000 100 (150.000/100.000)*100= 150 Ticari Alacaklar 200.000 120.000 100 (120.000/200.000)*100= 60

Yorumlama Diğer analiz tekniklerinde olduğu gibi birbiriyle ilişkili

olan hesaplar veya hesap grupları birlikte yorumlanmalıdır. Ayrıca hesaplana değerler genel ekonomik göstergeler, bütçe hedefleri, benzer işletme bilgileri, sektördeki gelişimle de karşılaştırarak yorumlanmalıdır. Ayrıca enflasyonun etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

DÖNEN VARLIKLAR-K.V.Y.K.LARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletme 2006 yılında likidite olarak ve K.V.Y.K.larını ödemede sıkıntı çekebilir. Diğer yıllarda ise dönen varlıkların artış eğilimi K.V.Y.K.lara göre daha fazla olduğundan böyle bir durum sözkonusu değildir. İşletme 2007-2010 döneminde rahatlıkla

borçlarını karşılayabilir durumdadır.

2005 2006 2007 2008 2009 2010DÖNEN VARLIKLAR 100 97 93 91 101 92KISA VADELİ Y.K. 100 109 89 80 97 82

DURAN VARLIKLAR-U.V.Y.K.LARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletmenin duran varlık artış eğiliminin artışı daha çok iştiraklerden ve diğer duran varlık artışlarından kaynaklanmıştır. Maddi duran varlıklarda da yıllar itibariyle artan oranlarda eğilim yüzdeleri oluşmuş. Duran varlıkların eğilim yüzdelerinde artış varken, U.V.Y.K.larda azalan eğilim gerçekleşmiştir. İşletme maddi duran varlıklarına yatırımı U.V.Y.K.larla yapmadığı görülmektedir. Finansmanı Özsermayeden karşılamış olabilir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010DURAN VARLIK TOPLAMI 100 136 145 156 170 202UZUN VADELİ Y.K. 100 98 90 88 86 81

YABANCI KAYNAKLAR-ÖZSERMAYENİN EĞİLİM YÜZDELERİ

Özsermayede artış eğilimi, yabancı kaynaklardaki azalış eğilimi olması, işletmenin mali bakımdan güçlendiğini göstermektedir. Böyle bir durum, işletmenin mali gücünün arttığını, alacaklılar açısından emniyet payının yükseldiğini ifade eder. Başarılı bir işletmede eğilim, özsermayenin kaynaklar içindeki payının uzun sürede artması yönünde olmalıdır. Bu nedenle, inceleme döneminde özsermaye artış hızı, yabancı kaynaklarda artış hızından daha yüksek olmalıdır.

2005 2006 2007 2008 2009 2010YABANCI KAYNAKLAR 100 105 90 83 93 81ÖZSERMAYE 100 119 130 139 153 172

ÖZSERMAYE İLE MADDİ DURAN VARLIKLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

Özsermaye ile maddi duran varlıklardaki eğilim yüzdeleri artış yönünde olması, uzun vadeli yabancı kaynakların da azalış eğilimi göstermesi, işletmenin maddi duran varlıkların finansmanında özsermayeden yararlandıkları anlaşılmaktadır. Uzun sürede bir üretim işletmesinin maddi duran varlıklarını özsermaye ile finanse etmesi beklenir. Yatırım dönemlerinde yabancı kaynak kullanılmış olsa da, zamanla bu borçların yaratılacak kaynaklarla geri ödenmesi ve sonuçta yatırımın özkaynaklarla finanse edilmesi, sağlıklı bir gelişmedir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010MADDİ DURAN VARLIKLAR (NET) 100 138 140 150 163 175ÖZSERMAYE 100 119 130 139 153 172

STOKLARIN VE SATIŞLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

Stokların 2008 yılına kadar azalış eğiliminde iken satışların artış eğiliminde olması, işletmenin satışla paralele olarak stoklarını eritebildiğini göstermektedir. 2008 yılından sonra ise stoklardaki artışın, satışlardaki artıştan fazla olması, işletmenin stoklara aşırı yatırım yaptığını veya, işletmenin mallarını sürümde güçlükle

karşılaştığını gösterebilir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 STOKLAR 100 94 94 94 130 150 SATIŞLAR 100 110 120 108 110 130

TİCARİ ALACAKLARLA SATIŞLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletmenin satış eğilim yüzdeleri genelde artarken, ticari alacaklarında azalış görülmesi, tahsilat servisinin iyi çalıştığı yani ticari alacakların tahsilatında problem olmadığı anlaşılmaktadır. Aynı zamanda işletme satışlarının çoğunu peşin olarak yapıyor olabilir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 TİCARİ ALACAKLAR 100 96 96 87 97 97 SATIŞLAR 100 110 120 108 110 130