1. Nhm: Vn Minh Thin Hunh c Li Cao Ph Tn L Trung Hu Nguyn Al
Sien
2. M U Vng bin Sc Trng di 72 km cha ng nhiu ti nguyn thin nhin
nh hi sn, h sinh thi bin... tt c u thuc h thng ti nguyn chia s,
khng thuc ring mt ngnh no. Chnh v tim nng a ngnh nn nhiu ngnh kinh
t cng khai thc, s dng trn mt khng gian b v i dng. Nhng, vic qun l
vng b ca Sc Trng li ch da trn qun l n ngnh. c im ca qun l n ngnh l
lun ch ch n li ch ca ngnh mnh m khng ch n li ch ca ngnh khc; ch ch
trng n mc ch pht trin, m qun bo v ti nguyn v mi trng; ch trng n
khai thc theo hng tng trng kinh t nhiu hn l theo hng k hoch ha
3. iu ny lm tng mu thun li ch gia ngnh ny vi ngnh khc trong vic
s dng h thng ti nguyn vng b, i dng v bin. V hu qu l mt lot cc vn v
mi trng bin v s dng km hiu qu ti nguyn bin ang din ra. ng trc nguy
c BKH v mc nc bin dng, vi mc tiu hn ch s suy thoi cc dng ti nguyn,
ngn chn nhim mi trng; ng thi pht trin kinh t bn vng, bo v ngun li v
ti nguyn ca i b tnh Sc Trng cn xy dng chin lc qun l tng hp vng
b
4. TNG QUAN V IU KIN T NHIN TNH SC TRNG V tr a l Sc Trng l tnh
ven bin nm pha Nam ca sng Hu ca khu vc ng bng sng Cu Long (BSCL).
Nm 91440 n 93356 v Bc v 1054937 n 1061901 kinh ng. Din tch t nhin
3.311,7 km2, xp x 1% din tch ca c nc v 8,3% din tch ca khu vc BSCL.
Dn s trung bnh nm 2009 l 1.293.165 ngi. Tnh hin c 11 n v hnh chnh
trc thuc, gm: thnh ph Sc Trng v cc huyn Chu Thnh, K Sch, M T, C Lao
Dung, Long Ph, M Xuyn, Ng Nm, Thnh Tr, Vnh Chu, Trn , trong thnh ph
Sc Trng l trung tm chnh tr kinh t vn ha x hi ca tnh.
5. c im a hnh, a mo Sc Trng c a hnh tng i thp v bng phng, a hnh
bao gm phn t bng xen k nhng vng trng v cc ging ct. a hnh ca tnh c
dng hnh lng cho thoi, hng dc chnh t sng Hu thp dn vo pha trong, t
bin ng v knh Qun l thp dn vo t lin vi nhng ging t ven sng,
bin.
6. Da vo a hnh c th chia tnh Sc Trng thnh 3 vng nh sau: Vng a
hnh thp, vng trng: Tp trung huyn M T, Chu Thnh, Thnh Tr, Ng Nm v mt
phn pha Bc huyn M Xuyn, thng b ngp di vo ma ma. Vng a hnh cao ven
sng Hu v ven bin, gm cc huyn Vnh Chu, Trn , Long Ph, C Lao Dung,
cao trnh t 1,2 2 m, ging ct cao n 2m. Vng a hnh trung bnh: gm c
thnh ph Sc Trng v huyn K Sch. Vi a hnh thp, b phn ct nhiu bi h thng
cc sng rch v knh mng thy li, li tip gip vi bin cho nn d b nc bin xm
nhp (nhim mn), nht l vo ma kh.
7. a hnh vng bin ven b tnh Sc Trng c s phn bc r rt 3 mc su: su
t 0 10m nc: nhn chung a hnh kh thoi v bng phng. Khu vc ca sng c a
hnh kh phc tp, thay i theo ma do tng tc ng lc sng bin, c nhiu cn v
doi ct ngm an xen vi cc lung lch. su t 10 20m nc: a hnh c dng sn
dc. a hnh khu vc ca sng (pha ng Bc) dc hn pha Ty Nam. y l gii hn
ngoi ca khu vc lng ng trm tch hin i v v th a hnh thng thay i theo
thi gian. su 20 30m nc: a hnh kh thoi v rng, c nhiu sng ct, mt s
khu vc phn b cc cn ngm thoi.
8. c im ch thy, hi vn Sng rch tnh Sc Trng a phn thuc vng nh hng
ca ch bn nht triu khng u, cao mc nc ca hai nh triu v hai chn triu
khng bng nhau. nh triu cao nht l 160 cm (vo thng 10, 11), thp nht l
123 cm (vo thng 5, 8), chn triu cao nht l -24 cm (thng 11), thp nht
l -103 cm (thng 6), bin triu trung bnh t 194 220 cm.
9. C TRNG KH HU Kh hu tnh Sc Trng c c im kh hu nhit i gi ma cn
xch o v chia lm hai ma r rt. Ma ma bt u t thng 5 n thng 11. Ma kh
bt u t thng 12 n thng 4 nm sau. Nhng nm gn y, lc thng xy ra Sc
Trng. Lc tuy nh nhng cng gy nh hng n sn xut v i sng ca nhn dn
10. HIN TRNG VNG I B TNH SC TRNG i b bin l h chuyn tip, c cha
nhiu h t nhin cp nh hn nh: h vng ca sng, m ph, vng, vnh nh, cc bi
bin, t ngp triu, t ngp nc, vng t ven bin... Cc h ny c bn cht t
nhin, c gi tr ti nguyn mi trng khc nhau, do i hi phi c nhng phng
thc khai thc, s dng, bo v, pht trin v qun l ph hp. i b v vng b l cc
mng khng gian nm chuyn tip gia lc a v bin, lun chu s tng tc gia lc
a v bin, h t nhin v h nhn vn, cc ngnh v ngi s dng ti nguyn vng b
theo c cu trc dc v cu trc ngang, gia cng ng a phng v cc thnh phn
kinh t khc. Ni y to ra tnh a dng v kiu loi v s giu c v ti nguyn
thin nhin, tin pht trin a ngnh a mc tiu vng ven bin.
11. Vit Nam, vng ven bin l vng nhy cm v ang chu nhiu p lc nht v
mi trng t s gia tng dn s v cc hot ng nng nghip, pht trin cng nghip,
nng lng, thu sn, hng hi, du lch, khai khong, th ho
12. HIN TRNG DIN TCH BI BI Din tch bi bi (tnh t bin n -2.2m):
52.238ha Trong s 3 huyn ven bin ca tnh Sc Trng, huyn C Lao Dung c
bi bi pht trin mnh nht, chiu rng bi c ni t 10km (tnh n su 2m nc).
Chnh v vy, mc d chiu di ng b ngn nhng C Lao Dung vn l huyn c din
tch bi bi ln ca tnh
13. HIN TRNG RNG NGP MN Rng ngp mn ven bin tnh Sc Trng c qun l
v bo v bi Chi cc Kim Lm v chnh quyn a phng. Tng din tch rng ngp mn
phng h l 5.531ha trong C Lao Dung: 865,8 ha; Long Ph: 863,1 ha; Vnh
Chu: 3.814 ha. Rng phng h ti Sc Trng ch yu l cy c, bn, mm. Hin ti,
cc d n pht trin rng phng h ven bin ca Sc Trng s dng ging t cc vn
ging Vnh Hi v Trung Bnh cung cp ging cho khong 5000 n 6000ha/nm.
Tuy nhin, rng phng h khu vc Vnh Chu hin nay vi chiu dy trn 500m
nhng khng th trng mi c do cc tc ng ca dng chy t nhin.
14. Rng bn An Thnh Nam, huyn C Lao Dung, Sc Trng
15. HIN TRNG CC H SINH THI VNG B H sinh thi ven bin Sc Trng kh
a dng, c tim nng thin nhin phong ph vi 3 h sinh thi khc nhau, c bit
l vng h lu sng Hu. Vi din tch rng hn 10.000ha; trong bao gm nhiu
qun th ng thc vt v thy hi sn phong ph nh: Qun th kh ui di (Macaca
fasclularis) hn 300 c th; Ri c lng mt (Lutra perspicillataris) 500
c th. Di nga ln (Pteropus vampyrus) khong 15.000 c th v cc loi chim
nc, h ng vt lng c, b st... Ring thm thc vt rng c kho st trong nm
1996 cho thy cng a dng v phong ph khng km vi khong 20 loi thc vt
thuc 16 h c ghi nhn. Cc loi ph bin nht l Bn Chua (Sonneratia
caseratia caseolaris), Da nc (Nipa frutican), Mm trng (Avicennia
alba), Mm en (Avicennia offieinalis), Mm bin (Avicennia maina), c
(Rhizophora apiculata)...
16. KINH T V X HI Sc Trng c tim nng v pht trin ngun li thy sn
rt ln. Tnh Sc Trng rt quan tm n vic nui trng thy sn c bit quan tm
nht l nui tm s phc v xut khu. Hot ng nui trng thy sn gp phn lm tng
thu nhp v gii quyt vic lm cho ngi dn. Hin nay phong tro nui tm ang
pht trin mnh m ti cc khu vc ven bin ca huyn Vnh Chu. Mt s khu vc bi
bi thuc x An Thnh Nam, huyn C Lao Dung ang tin hnh nui th nghim
nghu thng phm trong ma kh. Ngun li t nghu tng i n nh. Tuy nhin do
cha c qun l cht ch, ngun nghu ny c khai thc t do bi phn ln ng dn t
cc a phng khc n. Cc loi thy sn khc nh c ko, c ngc, cua... cng ang b
khai thc cn kit.
17. Thc trng i sng x hi, vic lm v thu nhp ca ngi dn trong khu
vc cn thp so vi bnh qun chung trong tnh. Dn c trong vng phn ng l
ngi Khmer ngho, dn tr thp, trnh sn xut lc hu. Ngnh ngh chnh trong
vng l trng la, rau mu v nh bt khai thc thy sn ven b, a s h ngho lm
thu theo thi v nn thu nhp, i sng rt kh khn. Hin ti trong khu vc cha
c ngnh ngh mi nhm gii quyt vic lm v nng cao thu nhp cho ngi dn, c
bit l s h ngho t t v khng c t sn xut.
18. HIN TRNG QUN L Qun l vng b ca Vit Nam cha ph hp vi bn cht t
nhin v x hi m n cha ng, vn rp khun qun l theo cch kim sot nhim, cha
ph hp vi c im xuyn bin gii v a ngnh a mc ch s dng. Mt nguyn nhn
chnh khc l vn thiu cc chnh sch v vn bn quy phm php lut ph hp, thiu
c ch iu phi v phi hp hiu qu gia cc ngnh, c quan v cc bn lin quan
trong khai thc ti nguyn, mi trng, bin, dn n mu thun v quyn li k
trn.
19. Ngoi ra cc hn ch trong qun l ti nguyn bin v qun l i b bin
cn do nhn thc, kin thc cn yu v c ch qun l cha ph hp. Khng ch c cng
ng m ngay c cc nh qun l khi ra quyt nh cng cha hiu bit ng v bn cht
s vn ng v gi tr ca i b, cn lm mt i gi tr vn c ca n v nhiu khi li c
tc ng tiu cc tr li vi vng b.
20. U IM KHI QUN L TNG HP VNG B Thc y pht trin kinh t. ti u ha
li ch kinh t ng thi gn gi c tim nng lu di. Qun l cc ngun li: bo v
cc h sinh thi vng bin v ven b, bo tn a dng sinh hc v m bo tnh bn
vng trong vic s dng ngun li ven b Gii quyt xung t: iu ha v cn i vic
s dng ngun li hin c v gii quyt cc xung t v s dng ngun li vng bin v
ven b. Gim thiu c mu thun gia cc ngnh trong qu trnh pht trin (cc vn
lin ngnh), gii quyt cc mu thun trong phm vi quc gia v quc t. Bo v
an ton chung: bo v an ton chung ti cc khu vc bin v ven b chng li cc
nguy c do thin nhin v con ngi gy ra. Xc nh quyn s hu vng t ngp nc v
vng nc: qun l hiu qu cc khu vc v ngun li do nh nc nm gi v thu c li
ch kinh t chung
21. PHM VI QLTHVB C 5 vng chnh : Vng ni a, nh hng ti bin ch yu
thng qua cc con sng v cc ngun nhim khng tp trung, phn tn; Vng t ven
b nh t ngp nc, m ly, v tng t, l ni tp trung cc hot ng ca con ngi v
c nh hng trc tip ti vng nc ph cn; Vng nc ven b, l cc ca sng, m ph,
v vng nc nng ni chu tc ng ln t cc hot ng trn t lin; -Vng bin ngoi
khi, ch yu l vng bin rng ti 200 hi l ngoi khi nm trong phm vi ch
quyn ca quc gia. Ngoi ra cng phi ngh n vic xem xt qun l vng bin su,
nm ngoi gii hn quyn lc quc gia.
22. Mc tiu Pht trin kinh t vng b bn vng, bo v ngun li, ti nguyn
v mi trng nng cao i sng cng ng dn c a phng. Nng cao nhn thc v QLTHB
trong cn b v nhn dn vng b tnh Sc Trng. Hn ch v ngn chn s suy thoi
cc dng ti nguyn v mc nhim mi trng ca vng b: - Phng nga, gim thiu
nhim mi trng nc, t; c bit mi trng ti cc khu cng nghip, th, cc khu
du lch, ca sng v bn cng. - Ngn nga suy thoi ti nguyn vng b, khuyn
khch khai thc, s dng hp l ngun ti nguyn, bo tn v phc hi a dng sinh
hc v cc gi tr vn ho, lch s. - Nng cao nhn thc cng ng v bo v ti
nguyn, mi trng. - Xy dng khung php l v tng cng nng lc qun l ti
nguyn mi trng vng b tnh Sc Trng.
23. C vn trng D n GIZ ti Sc Trng bo co vi on v hiu qu ro tre
chn sng ven bin Sc Trng.
24. ni dung ca chin lc Khai thc, s dng hp l ti nguyn, m bo khng
lm tn hi n nhu cu s dng ca th h mai sau. Pht trin kinh t x hi gn vi
bo v ti nguyn. Bo tn a dng sinh hc: ngun gen, ging loi, cc sinh
cnh; Bo tn cc vng c gi tr t nhin, x hi, lch s v vn ho. Bo v v phc
hi cc h sinh thi, ti nguyn mi trng; m bo an ton x hi trnh khi nhng
ri ro do thin tai v con ngi gy ra. Pht trin bn vng vng b tnh Sc
Trng nhm t n vin cnh mt vng b giu p, pht trin a ngnh, c qun l tt
bng c ch iu phi lin ngnh.
25. Cc nh hng chng trnh hnh ng: Xc nh cc khu vc c gi tr t nhin,
ngun li cn c khai thc hp l. Gii hn khai thc s dng ti nguyn trong
ngng cho php, ti sinh phc hi. Trong ch trng n ngun li thy sn t cc
bi bi, rng ngp mn ven bin thuc cc huyn Vnh Chu, Trn , C Lao Dung.
Xy dng v trin khai cc gii php tng th phc hi h sinh thi rng ngp mn
(c, mm, bn, da nc, s vt) bo v ng b, trong ch trng n vic khi phc h
sinh thi cho cc vng m ven sng, knh rch nh: ven sng M Thanh, v cc
khu vc khc; bo v RNM kt hp vi pht trin du lch theo m hnh khu du lch
sinh thi ti khu vc C Lao Dung, Trn , Vnh Chu. Xy dng cc bin php
thch hp m bo quyn li v sinh k ca cc nhm dn c vng b (c bit l cng ng
ngi Khmer).
26. Bo tn a dng sinh hc Bo tn h sinh thi rng ngp mn ti x An
Thnh III, An Thnh Nam (huyn C Lao Dung); x Trung Bnh (huyn Trn ); x
Vnh Hi, Lc Ha, Lai Ha, Vnh Chu (huyn Vnh Chu) v cc h m ven sng, knh
rch. Bo tn vng nghu ging ti bi nghu Tr St (Vnh Hi, Vnh Chu), bi
nghu x An Thnh III, An Thnh Nam (huyn C Lao Dung). Bo tn qun th di
nga ln ti khu vc ui cn C Lao Dung. Bo tn h sinh thi c lao. V d nh
cc vng m ven sng Cn Trn, sng Bn B, (huyn C Lao Dung). Xy dng chnh
sch bo tn a dng sinh hc UBND tnh cn thc hin vic giao cho UBND huyn
trc tip qun l, bo v rng ngp mn.
27. Khc phc im xi l ti x Vnh Tn, Vnh Hi, Vnh Phc, Lai Ha, on b
bin Cng Xm y p M Thanh, pha Nam x Trung Bnh (huyn Trn ), st l pha u
cn C Lao Dung bng cc cng ngh Hnh III.2: M hnh Geotube bo v khu vc
st l
28. Hnh III.3: S dng ro cn sng v thit k thch hp nhm khc phc st
l
29. Phng php s dng ro cn chn sng v thit k thch hp kt hp vi trng
rng ngp mn trc tip pha trc to thnh tng ph sng s c th nghim ti mt
khu th im pha x Lai Ha, Vnh Chu. S dng tm c nha chng xi l knh rch,
b bin. V cc loi c g thng c thi gian s dng ngn v ngy cng him do rng
b cn kit. C thp hoc b tng ct thp va nng n kh thi cng, va khng chu c
n mn. S dng tm c nha sng, thc hin th im ti sng T - Hu C Lao Dung.
Ngoi ra cn quan tm n cc cng thy li ven bin. Cc cng thy li ch yu tp
trung ti huyn Vnh Chu (18 cng). Cc cng ny c xy dng t lu, khu din
cng nh, thot nc ra bin khng kp, gy ngp vng ni ng. Cn xy mi cc cng
thy li gip bin. Cc cng nm dc cc sng thng xuyn t chc no vt.
30. Hnh : Tm c nha bin tnh k b sng
31. KT LUN Qun l tng hp vng b l thch thc v nhn thc trong qun l
v c ch qun l Vit Nam hin nay. Yu t quan trng nht trong ton b cc n
lc t c qu trnh qun l tng hp vng b l s quyt tm chnh tr ca chnh ph.
iu ny ch c th t c khi cc nh chnh tr v cc nh qun l cao cp nht, nhng
ngi a ra quyt nh c nhn thc v thy c nhng li ch kinh t v x hi lu di
ca qu trnh qun l tng hp vng b. Ngoi ra, cng cn phi c mc u t xng ng
nghin cu, hiu bit su rng y hn na v gi tr chin lc ca vng ven b bin v
o to nhn lc p dng nhng cng c quy hoch v qun l hon thin hn.
32. XUT Tuyn truyn ,gio dc nng cao nhn thc cho mi ngi dn. Ngng
nga v gim thiu cc cht nhim, sn bn, nh bt thy hi sn Tng cng cc th ch
qun l. Bo tn v pht trin nhng vng b c tim nng v kinh t v du lch. Bo
v v phc hi nhng vng b b xi mn.
