BAZI SPESİFİK ÜRÜNLERDE UÇUCU YAĞ ASİTİ TAYİNİ VE VERİMLERİ

NESLİHAN TAN MAYIS 2015

İçindekiler• Uçucu yağlar• Uçucu yağlar bitkinin hangi organlarında bulunur?• Uçucu yağ elde etme yöntemleri • Uçucu yağların kimyasal bileşimi• Çeşitli Örnekler – Limon Mandalina ve Turunç Yaprakları Üzerine Bir

Araştırma– Alkanna Aucherena, Centaurea sp. Stachys Rupestris

bitkileri ile yapılan bir araştırma – Palmarosa Bitkisi Üzerine Bir Araştırma – Cannabis sativa L. Bitkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma– Karanfil (Clove) Üzerine Yapılan Bir Araştırma – 7-Gül (Rosa centifolia) Üzerine Yapılan Bir Araştırma

D. Kaya, P. G. Ergönül Celal Bayar Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Manisa 2015

Uçucu Yağlar

Uçucu yağlar; bitkilerin yaprak, çiçek, kabuk, meyve, tohum ve köklerinden,

• destilasyon, ekstraksiyon veya presyon yöntemleriyle elde edilen,

• oda sıcaklığında genellikle sıvı formda olan, • kolayca kristallenebilme özelliğine sahip,

• çoğunlukla renksiz aromatik hidrokarbon karışlamlarıdır.

Kullanım Alanları

• Alternatif tıbbın bir dalı olan aromaterapi• Gıda ve içecek sanayilerinde, • Ev temizlik ürünlerinde kullanılmaktadır• Yaygın olarak parfüm, • Kozmetik, • Tıp • Eczacılık

CELLAT K. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 2011

Uçucu Yağlar Bitkinin Hangi Organlarında Bulunur?

• Kök-rizom kısmında: Zencefil• Gövde ve kabuk kısmında: Tarçın• Yaprak kısmında: Nane, Defne• Çiçek kısmında: Gül, Yasemin• Meyve kabuğu kısmında: Limon, Portakal • Hemen her tarafında tüm olarak: Lavanta,

Kekik

1.Destilasyon Yöntemi

– Su Destilasyonu (Hydrodistillation - HD)

– Buhar destilasyonu (Steam Distillation)

– Hidrodifüzyon:

– Mikrodalga destekli Destilasyon (MWD)

– Fraksiyonlu Destilasyonu

– Vakum destilasyonu (Vacuum Distillation-VD)

– Moleküler destilasyon

D. Kaya, P. G. Ergönül Celal Bayar Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Manisa 2015

UÇUCU YAĞ ELDE ETME YÖNTEMLERİ

2. Presleme Yöntemi3. Ekstraksiyon Yöntemi– Çözücülerle Ekstraksiyon– Süper Kritik Sıvı Ekstraksiyonu (SFE)– Mikrodalga Ekstraksiyonu (MWE)– Mikrodalga Buhar Difüzyon Yöntemi– Katı Faz Mikroekstraksiyonu (SPME)4. Çok Yönlü Ekstraksiyon Yöntemleri (SDE)

UÇUCU YAĞ ELDE ETME YÖNTEMLERİ

D. Kaya, P. G. Ergönül Celal Bayar Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Manisa 2015

1-Monoterpenler 2-Seskiterpenler 3-Diterpenler

4-Triterpenler 5-Tetraterpenler

BOYANAY K. Ö. İTÜ Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Temel İşlemler ve Termodinamik Programı 2013

UÇUCU YAĞLARIN KİMYASAL BİLEŞİMİ

1- Limon Mandalina ve Turunç Yaprakları Üzerine Bir Araştırma

«Süperkritik Akışkan Ekstraksiyonu Yöntemi »

Çeşitli Örnekler

1- Limon Yaprağı Uçucu Yağ Analizi Sonuçları

2- Mandalina Yaprağı Uçucu Yağ Analizi Sonuçları

3-Turunç Yaprağı Uçucu Yağ Analizi Sonuçları

Sonuç

Veriler incelendiğinde yerli mandalina, limon ve turunç yapraklarından elde edilen uçucu yağ

verimlerinin sırasıyla

0,490 mL/100 g taze yaprak,

0,320 mL/100 g taze yaprak ve

0,453 mL/100 g taze yaprak

olarak bulunduğu görülmektedir.

BOYANAY K. Ö. İTÜ Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Temel İşlemler ve Termodinamik Programı 2013

2- Alkanna Aucherena, Centaurea sp. Stachys Rupestris bitkileri ile yapılan bir araştırma

«Subkritik su ekstraksiyonu (SbKSE) Yöntemi»

Sonuç: En fazla uçucu yağın Stachys

Rupestiris’den eldeedildiği görülmektedir.

CELLAT K. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 2011

3-Bergamut Kabuğu Üzerine Bir Araştırma

Bergamut meyvesinin ortalama % 6.63’ünü kabuk kısmının oluşturduğu

belirlenmiştir. Rendelenmiş yaş kabukta (flavedo) belirlenen uçucu yağ

miktarının % 5.96 ±0.07 mL olduğu tespit edilmiştir. Bu değerler birlikte

değerlendirildiğinde toplam uçucu yağ miktarının tüm meyve ağırlığında % 0.39‟a tekabül ettiği görülmektedir.

ÖZDEMİR K. S. AKDENiZ ÜNiVERSiTESİ FEN BİLiMLERİ ENSTİTÜSÜ 2010

4-Palmarosa Bitkisi Üzerine Bir Araştırma

Jeffery B. Cannona, Charles L. Cantrella, Tess Astatkieb, Valtcho D. Zheljazkovc, Industrial Crops and Products

http://pubag.nal.usda.gov/pubag/downloadPDF.xhtml?id=54478&content=PDF

DT= Destilasyon Zamanı dk

5- Cannabis sativa L. Bitkisi Üzerine Yapılan

Bir Araştırma

http://www.internationalhempassociation.org/jiha/jiha5107.html

Sonuç ; Yağların kalitesi döllenme olsun ya da olmasın, "çok iyi" ya da "mükemmel" olarak değerlendirilmiştir.

6-Karanfil Üzerine Yapılan Bir Araştırma

Öğütülmüş k. miktarı

Öğütülmüş k. Esansiyel yağ mik.

Yüzde verimi

http://www.academia.edu/7330472/Essential_Oil_from_Spices_Cloves_

7-Gül (Rosa centifolia) Üzerine Yapılan Bir Araştırma

SHABBIR M. K. - NADEEM R.- MUKHTAR H. – ANWAR F. – MUMTAZ A W.PAKİSTAN 2009

Kaynaklar • Kaya D. Ergönül P. G. 2015 Uçucu Yağları Elde Etme Yöntemleri Celal Bayar Üniversitesi, Gıda

Mühendisliği Bölümü• BOYANAY K. Ö. 2013 Turunçgil Yapraklarından Çeşitli Ayırma Yöntemleri İle Uçucu Yağ Eldesi Ve

Bileşiminin İncelenmesi İTÜ Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Temel İşlemler ve Termodinamik Programı

• Cellat K. 2011. Bazı Endemik Bitkilerin Uçucu Yağ Bileşlenlerinin Ekstrakte Edilmesi ve İçeriklerinin Araşltırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

• ÖZDEMİR K. S. 2010 Bergamut Ve Limon Kabuğu Uçucu Yağının Kapsüllenmesi Ve Elde Edilen Ürünün Özelliklerinin Belirlenmesi Akdeniz üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

• Jeffery B. Cannona, Charles L. Cantrella, Tess Astatkieb, Valtcho D. Zheljazkovc, (20.05.2015 18.05) Industrial Crops and Products

• http://pubag.nal.usda.gov/pubag/downloadPDF.xhtml?id=54478&content=PDF • C. Meier and M. Vito 20.05.2015 18.50 Factors influencing the yield and the quality of hemp

(Cannabis sativa L.) essential oil http://www.internationalhempassociation.org/jiha/jiha5107.html

• Ping E. 20.05.2015 19.32 Essential Oil from Spices (Cloves) http://www.academia.edu/7330472/Essential_Oil_from_Spices_Cloves

• SHABBIR M. K. - NADEEM R.- MUKHTAR H. – ANWAR F. – MUMTAZ A W. 2009 Physıco-chemıcal analysıs and determınatıon of Varıous chemıcal constıtuents of essentıal Oıl ın rosa centıfolıa