ผบญชาการเหตการณ

a ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ระบบบญชาการเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของ

ประเทศไทย

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ระบบบญชาการเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

เรยบเรยง รอยตรพงศธรศรสาคร

ศนยอ�านวยการบรรเทาสาธารณภย

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยกระทรวงมหาดไทย

ISBN 978-974-458-557-8

พมพครงท1 กนยายน2559

จ�านวน 1,000 เลม

จดพมพโดย กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยกระทรวงมหาดไทย

3/12ถนนอทองนอกเขตดสตกรงเทพฯ10300

โทรศพท026373000สายดวนนรภย1784

www.disaster.go.th

พมพท บรษทบอรนทบพบลชชงจ�ากด

53/1หม7ถนนสวนหลวงรวมใจต�าบลสวนหลวง

อ�าเภอกระทมแบนจงหวดสมทรสาคร74110

โทรศพท028137378โทรสาร028137378

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย ก

โลกปจจบนก�าลงเผชญกบปญหาสาธารณภยทเกดขนบอยครง ซงทว

ความรนแรงและกอใหเกดผลกระทบตางๆทมความซบซอนมากยงขนสาเหต

สวนหนงมาจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ ประกอบกบการพฒนา

ดานตาง ๆ ทไมค�านงถงความยงยนของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ท�าใหสงผลกระทบเชงลบสรางความสญเสยตอชวตและทรพยสนของประชาชน

รวมถงการพฒนาประเทศเปนอยางมากประเทศไทยมพระราชบญญตปองกน

และบรรเทาสาธารณภยพ.ศ.2550เปนกฎหมายเฉพาะในการจดการความเสยง

จากสาธารณภยเพอมงเนนใหเกดเอกภาพในการอ�านวยการและบรหารจดการ

ในการปฏบตงานการจดการความเสยงจากสาธารณภยกอปรกบคณะรฐมนตร

มมตอนมตแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558 เมอ

วนท31มนาคม2558เพอใหทกหนวยงานใชเปนแผนแมบท(MasterPlan)

ในการจดการสาธารณภย โดยใชเปนกรอบและทศทางในการปฏบตงานดาน

สาธารณภยใหแกประเทศไทย

ดงนน เพอเปนการเตรยมความพรอมและสรางภมคมกนในการรองรบ

และรบมอในการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศอยางมมาตรฐานและ

เปนระบบในการจดการสาธารณภยทง4ระดบตามแผนการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยในฐานะ

หนวยงานกลางของรฐในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของประเทศ

จงไดจดท�าหนงสอระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉน

ของประเทศไทยขนโดยมจดมงหมายใหระบบบญชาการเหตการณ (Incident

Command System : ICS) เปนเครองมอทใชสงการ ควบคม และประสาน

ความรวมมอของแตละหนวยงานในการจดการในภาวะฉกเฉน และเปนระบบ

ปฏบตการในการระดมทรพยากรไปยงทเกดเหต เพอใหสามารถปกปองชวต

ค�าน�า

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยข

ทรพยสนและสงแวดลอมเปนไปอยางมเอกภาพและปฏบตงานไดอยางตอเนอง

มประสทธภาพมากยงๆขนไป

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยคาดหวงวาหนงสอระบบบญชาการ

เหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยเลมน จะเปนแนวทาง

ปฏบตใหทกสวนราชการ หนวยงาน และภาคเอกชนสามารถปรบใชระบบ

บญชาการเหตการณใหเปนระบบมาตรฐานของประเทศตอไป

(นายฉตรชยพรหมเลศ)

อธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ผอ�านวยการกลาง

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย ค

ในการจดการความเสยงสาธารณภยระบบการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน

ทมเอกภาพในการประสานงานอยางสอดคลอง ถอวาเปนปฏบตการทม

ความส�าคญอยางยงยวด เพราะเปนระยะทระบบจะสามารถบรหารจดการ

ใหสถานการณกลบคนสภาวะปกต หรอระบบจะพายแพตอความรนแรงของ

ผลกระทบจนไมสามารถรบมอไดการปฏบตงานนจงตองอาศยหนวยงานจ�านวน

มากเขาปฏบตการรวมกนภายใตกรอบการปฏบตงานเดยวกนทเรยกวา“ระบบ

บญชาการเหตการณ” ซงเปนระบบทถกออกแบบใหมมาตรฐานการใชรวมกน

ในระดบสากลเพอประโยชนในการสรางเอกภาพในการปฏบตงานขามสายงาน

ภายในพนทและเมอตองรบความชวยเหลอจากตางประเทศเชนเดยวกน

การเขยนหนงสอคมอการใชระบบบญชาการเหตการณนน ตองอาศย

ผทมหลกการทางวชาการในการท�าความเขาใจระบบในบรบทของการบรหาร

จดการของประเทศไทย และประสบการณการปฏบตงานในการอธบาย

ความเชอมโยงของระบบเชงพนท ซงผ เขยนเปนผ ทมทงหลกวชาและ

ประสบการณ เชงปฏบตการในพนทมาอยางยาวนาน และเผชญหนากบ

โจทยยากๆ ในแตละครงทปฏบตงาน จงท�าใหการถายทอดเนอหาและ

รายละเอยดเกยวกบระบบบญชาการเหตการณเปนไปอยางมระบบ เขาใจงาย

รวมทงยงประยกตใชการอธบายเขาสระบบของประเทศไทยไดอยางชดเจนท�าให

หนงสอเลมนมประโยชนกบผปฏบตงานในการศกษาท�าความเขาใจการใชระบบ

บญชาการเหตการณเปนอยางสงและยงมคณปการตอแวดวงวชาการทตองการ

รปธรรมของการใชระบบงานทออกแบบเพอการบรณาการอยางเปนระบบดวย

ผชวยศาสตราจารยดร.ทวดากมลเวชช

รองคณบดฝายวชาการคณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ค�านยม

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยง

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย จ

หนา

ค�าน�า ก

ค�านยม ค

สารบญ จ

บทน�า 1

ภาพรวมระบบการบญชาการเหตการณ 11

โครงสรางองคกรหนาทและความรบผดชอบ 39

กระบวนการวางแผน 69

องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉนตามแผนการปองกน 89

และบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558

บรรณานกรม 115

ภาคผนวก:แบบฟอรมทส�าคญในระบบบญชาการเหตการณ 117

คณะทปรกษาและผจดท�า 160

สารบญ

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

บทน�า

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

3 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

การจดการในภาวะฉกเฉน เปนการจดการ (Management) ทแตกตาง

จากการจดการในรปแบบปกตทว ๆ ไป ไมสามารถใชทฤษฎการจดการทวไป

มาใชในการจดการในภาวะฉกเฉนได เนองจากในภาวะฉกเฉนมตวแปรท

ไมเหมอนการจดการในภาวะปกตคอเปนการจดการสถานการณทมความสลบ

ซบซอนมการเปลยนแปลงของสถานการณตลอดเวลาระยะเวลาในการจดการ

มอยอยางจ�ากด ตองท�างานอยางรวดเรวแขงกบเวลาเพอรกษาชวตของผประสบภย

และควบคมสถานการณใหอยในวงจ�ากด อกทงยงตองตดสนใจบนพนฐาน

ขอมลทมจ�ากด และในบอยครงเปนขอมลทมความขดแยงกนเอง ขอส�าคญ

อกประการหนงคอการจดการในภาวะฉกเฉนจะมหนวยงานทเกยวของหลาย

หนวยงานเขามารวมในการปฏบตงานชวยเหลอผประสบภยทงทมอ�านาจหนาท

ตามระเบยบกฎหมายเฉพาะของแตละหนวยทงทเปนหนวยงานทางวชาการ

หรอผเชยวชาญเฉพาะดานซงหนวยงานเหลานไมมโครงสรางการบงคบบญชา

หรอการประสานงานระหวางกนในภาวะปกต

ประเดนเหลาน เปนความทาทายตอการจดการของ “นกจดการ

ภาวะฉกเฉน (Emergency Manager)”อยางมากจงมความจ�าเปนอยางยง

ส�าหรบการจดการในภาวะฉกเฉนทจะตองจดท�าแผนการเตรยมความพรอม

แผนปฏบตการแผนเผชญเหตการเตรยมการดานทรพยากรการท�าความตกลง

ความเขาใจระหวางหนวยงานและผปฏบตงานในทกระดบรวมทงจดใหมการฝก

ปฏบตงานรวมกนระหวางหนวยงานตาง ๆ ทงทเปนหนวยงานทมหนาทหลก

และหนวยงานทมบทบาทในการสนบสนนโดยตองเปนทเขาใจรวมกนวาในการ

ปฏบตงานตามขนตอนการจดการในภาวะฉกเฉนนนไมวาความรนแรงจะอยใน

ระดบใดจะตองใชขนตอนการปฏบตทเปนมาตรฐานเดยวกนเสมอเพอใหหนวยงาน

และผเผชญเหต(FirstResponders)มความคนเคยและเขาใจมาตรฐานขนตอน

บทน�า

4 บทน�ำ

การปฏบตงานหรอทเรยกวาStandardOperatingProcedure(SOP)ไวตงแต

ในภาวะปกตเพอใหเจาหนาทผเผชญเหตจากหนวยงานตางๆ สามารถเขาเผชญ

กบเหตการณในภาวะฉกเฉนไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ

หลกการส�าคญในการจดการในภาวะฉกเฉน

1. มาตรฐานการจดการในภาวะฉกเฉน

เปนมาตรฐานการจดการทเปนระบบเดยวกนทงประเทศ เพอให

ทกหนวยงาน ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมตาง ๆ ทมหนาท

หรอความสามารถในการเขารวมปฏบตงานเผชญเหตในภาวะฉกเฉนสามารถ

รวมกนท�าใหเหตการณทเกดขนนนยตและกลบคนสสภาวะปกตไดโดยเรวไมวา

เหตการณนนจะมการจดการในระดบขนาดเลกนอย (ระดบทองถน)ขนาดเลก

(ระดบอ�าเภอ)ขนาดกลาง(ระดบจงหวด)หรอขนาดใหญอยางยง(ระดบชาต)

ซงตองมการจดการกบเหตการณทเกดขนภายใตรปแบบระบบและความเขาใจ

ทมมาตรฐานเดยวกน ดงนน มาตรฐานในการจดการในภาวะฉกเฉนคอ

ความสามารถในการจดการรวมกนทงในดานการสงการควบคมมอบหมายภารกจ

สนบสนนทรพยากร และการบรณาการการตดตอสอสารระหวางหนวยงาน

ซงจะสามารถเชอมตอพนทและภารกจระหวางกนไดทนท ภายใตโครงสราง

องคกร กระบวนงานและขนตอนการปฏบต รปแบบ ทรพยากร สญลกษณ

การสอสารทมมาตรฐานแบบเดยวกน โดยการน�าระบบบญชาการเหตการณ

(Incident Command System : ICS)มาใชกบหนวยงาน

5 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

2. เอกภาพในการจดการ

เปนการจดการในการเผชญเหตททกหนวยมการปฏบตทเปนไป

ในทศทางเดยวกน โดยนกจดการภาวะฉกเฉน ซงกคอผมอ�านาจตามกฎหมาย

(รวมถงเจาพนกงานทไดรบการแตงตง) จะสามารถจดการกบเหตการณฉกเฉน

ทเกดขนอยางมประสทธภาพได จ�าเปนตองมการก�าหนดสายและล�าดบการ

บงคบบญชา (span of control) ทชดเจนระหวางหนวยงานตาง ๆ วาจะ

รบหนาทภารกจจากผใดหนวยงานใดเปนหนวยงานหลกในการเผชญเหตการณ

ทเกดขน หนวยงานใดท�าหนาทสนบสนน รวมทงการแบงความรบผดชอบ

ตอสถานการณนนๆ

การท�าใหมเอกภาพในการจดการตองมการก�าหนดวตถประสงค กลยทธ

ยทธวธเพอใหมแนวทางปฏบตทชดเจนซงจะท�าใหเจาหนาทของหนวยงานตางๆ

ทเขารวมในการเผชญเหต สามารถปฏบตงานใหเปนไปในทศทางเดยวกนได

อยางรวดเรวราบรนและมประสทธภาพ

ในประเทศไทยมการใชค�าวาSinglecommandอยางแพรหลายท�าให

หลายคนแปลความหมายวาเปนการสงการเพยงคนเดยวซงเปนการเขาใจทผด

เนองจากค�าวาSingleCommandคอการรวบรวมการสงการใหเกดความเปน

หนงเดยวเนองจากเวลาเกดสาธารณภยจะมการทบซอนของกฎหมายระเบยบ

และอ�านาจในการดแลพนทเสมอ ซงอาจท�าใหมผ มอ�านาจตามกฎหมาย

ตอเหตการณทเกดหลายคน จงจ�าเปนตองใหเกดขอสงการทมความชดเจน

เปนหนงเดยวซงกคอความเปนเอกภาพในการจดการ

3. ความยดหยนของโครงสรางองคกรการจดการในภาวะฉกเฉน

โครงสรางองคกรการจดการในภาวะฉกเฉน จะมคณลกษณะพเศษ

ทแตกตางจากโครงสรางองคกรในภาวะปกต เพราะจะปฏบตงานดวยความรวดเรว

ในภาวะกดดนมการเปลยนแปลงไปตามความรนแรงของแตละเหตการณและ

ทรพยากรในการปฏบตงานทมอยในขณะนนจงจ�าเปนทจะตองสามารถปรบตว

6 บทน�ำ

ตามสถานการณของแตละเหตการณทเกดขนในแตละประเภทและขนาดของภย

ซงจะท�าใหสามารถรบมอกบเหตการณนน ๆ ไดอยางรวดเรว เปนระบบทงน

การจดองคกรในภาวะฉกเฉน(ขนาดใหญ)จะเกยวของกบหนวยงานจ�านวนมาก

ทงในระดบทองถนอ�าเภอจงหวดภมภาคสวนกลางภาคเอกชนและองคกร

ระหวางประเทศ ทเขามาสนบสนนการปฏบตภารกจของเจาหนาทและ

เจาพนกงานตามกฎหมาย การปฏบตงานรวมกนของหลายหนวยงานมอ�านาจ

ตามกฎหมายหลายฉบบจ�าเปนตองใชหลกความยดหยนในการประสานการปฏบต

และมอบหมายความรบผดชอบไมวาสถานการณนนจะมการแจงเตอนลวงหนา

เชนวาตภยสนามหรอไมมการแจงเตอนลวงหนาเชนแผนดนไหวเปนตน

การจดการในภาวะฉกเฉนตามแผนการปองกน และบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

การจดการความเสยงจากสาธารณภยของประเทศไทยรวมถงการจดการ

ในภาวะฉกเฉนซงคณะรฐมนตรไดอนมตเมอวนท31มนาคม2558ก�าหนด

ใหทกหนวยงานใชกรอบการปฏบตตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหงชาตพ.ศ.2558โดยมอบหมายให

1. กระทรวงกรมองคกรและหนวยงานภาครฐรฐวสาหกจจงหวดอ�าเภอ

องคกรปกครองสวนทองถน(อปท.)ภาคเอกชนและภาคสวนอนๆปฏบตการ

ใหเปนไปตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558

2. ส�านกงบประมาณหนวยงานทเกยวของและองคกรปกครองสวนทองถน

พจารณาใหความส�าคญในการจดสรรงบประมาณเพอการปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม การเผชญเหต และการจดการในภาวะฉกเฉน รวมถง

การฟนฟอยางยงยน

7 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

3. หนวยงานแตละระดบ จดท�าแผนปฏบตการรองรบยทธศาสตรและ

บรรจแผนงานและโครงการทเกยวของกบการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ไวในแผนปฏบตราชการประจ�าปดวย

แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558แบงระดบ

การจดการสาธารณภยออกเปน4 ระดบ ไดแก ระดบชาต (2 ระดบ) ระดบ

จงหวดและระดบพนท(อ�าเภอและทองถน)ไดแก

ระดบอ�าเภอ และทองถน

ระดบ1สาธารณภยขนาดเลกมผอ�านวยการอ�าเภอ(นายอ�าเภอ)รบผดชอบ

และปฏบตหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตอ�าเภอของตน

และมหนาทชวยเหลอผ อ�านวยการจงหวดตามทไดรบมอบหมาย และให

ผอ�านวยการทองถน (ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนแหงพนท) มหนาท

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตทองถนของตน และมหนาทชวยเหลอ

ผอ�านวยการจงหวดและผอ�านวยการอ�าเภอตามทไดรบมอบหมาย

กรงเทพมหานคร:ใหผชวยผอ�านวยการกรงเทพมหานคร(ผอ�านวยการเขต)

รบผดชอบและปฏบตหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขต

ของตน และมหนาทชวยเหลอผ อ�านวยการกรงเทพมหานครตามทไดรบ

มอบหมาย

ระดบจงหวด

ระดบ2สาธารณภยขนาดกลางมผอ�านวยการจงหวด(ผวาราชการจงหวด)

รบผดชอบการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตจงหวดโดยมนายกองคการ

บรหารสวนจงหวดเปนรองผอ�านวยการจงหวด

กรงเทพมหานคร : มผ อ�านวยการกรงเทพมหานคร (ผ ว าราชการ

กรงเทพมหานคร) รบผดชอบในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขต

กรงเทพมหานคร

8 บทน�ำ

ระดบชาตแบงออกเปน2ระดบคอ

ระดบ3สาธารณภยขนาดใหญมผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหงชาต (รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย) ท�าหนาทควบคม ก�ากบ

บงคบบญชา สงการ ในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยทวราชอาณาจกร

โดยมปลดกระทรวงมหาดไทยเปนรองผบญชาการ

ระดบ4สาธารณภยขนาดรายแรงอยางยงมนายกรฐมนตรหรอรองนายก

รฐมนตรทไดรบมอบหมายเขาท�าหนาทสงการ ก�ากบ ควบคมการปฏบตของ

ผบญชาการผอ�านวยการหนวยงานของรฐและองคกรปกครองสวนทองถน

แนวทางการปฏบตในภาวะฉกเฉนตามแผนการปองกน และบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558 ไดก�าหนด

แนวทางการปฏบตในภาวะฉกเฉนโดยก�าหนดให“ทกสวนราชการหนวยงาน

และภาคเอกชนใชระบบบญชาการเหตการณ(IncidentCommandSystem)

เปนระบบมาตรฐานของประเทศไทยในการจดการในภาวะฉกเฉน”และยงไดน�า

แนวความคดในการจดการในภาวะฉกเฉนทเปนสากลมาปรบใชใหเขากบบรบท

ของประเทศไทยและก�าหนดเปนแนวทางการปฏบตในภาวะฉกเฉนดงน

1. การจดตงองคกรปฏบตในการจดการในภาวะฉกเฉนไดแก

- ศนยปฏบตการฉกเฉนองคกรปกครองสวนทองถน (การจดการ

สาธารณภยระดบ1)

- ศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอ(การจดการสาธารณภยระดบ1)

- ศนยบญชาการเหตการณจงหวด(การจดการสาธารณภยระดบ2)

9 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

- ศนยบญชาการเหตการณสวนหนาจงหวดและกองอ�านวยการปองกน

และบรรเทาสาธารณภยกลาง:กอปภ.ก.(การจดการสาธารณภยระดบ3และ4)

- กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต : บกปภ.ช.

(จดตงขนตลอดเวลาแตจะเรมสถาปนา(Activate)โครงสรางตางๆ เปนล�าดบ

ขนไปตามความรนแรงของสถานการณ)

2. แนวทางปฏบตระบบบญชาการเหตการณ (Incident Command

System)

3. แนวทางการก�ากบและควบคมพนท(AreaCommand)

4. แนวทางการสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน(สปฉ.)(Emergency

SupportFunction:ESF)

5. แนวทางปฏบตในการสนบสนนการจดการเหตการณ (Incident

ManagementAssistanceTeam:IMAT)

หลกการ แนวความคด และแนวทางปฏบตเหลาน สามารถน�ามาใช

ในการจดการสาธารณภยไดในทกประเภทภย(AllHazard)ตามทระบในเหตผล

การประกาศใชพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550

ทตองการใหเกดเอกภาพและมาตรฐานในการอ�านวยการและบรหารจดการ

เกยวกบการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

10 บทน�ำ

ระดบ

การจ

ดการ

สาธา

รณภย

แผน

การป

องกน

และบ

รรเท

าสาธ

ารณ

ภยแห

งชาต

พ.ศ

. 255

8

ระดบ

การจ

ดการ

ผมอ�า

นาจต

ามกฎ

หมาย

พ.ร

.บ. ป

ภ. 5

0

1สา

ธารณ

ภยขน

าดเล

กผอ

�านวย

การอ

�าเภอ

ผอ�า

นวยก

ารทอ

งถน

และ/

หรอ

ผชวย

ผอ�าน

วยกา

รกรง

เทพม

หานค

รมา

ตรา

18, 1

9, 3

6

2สา

ธารณ

ภยขน

าดกล

างผอ

�านวย

การจ

งหวด

/ผอ�า

นวยก

ารกร

งเทพ

มหาน

ครมา

ตรา

15, 3

2

3สา

ธารณ

ภยขน

าดให

ญ

ผบญ

ชากา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภย

แหงช

าต

มาตร

า 13

4สา

ธารณ

ภยขน

าดรา

ยแรง

อยาง

ยงนา

ยกรฐ

มนตร

หรอร

องนา

ยกรฐ

มนตร

ทไดร

บมอบ

หมาย

มาตร

า 31

11 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

13 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

แนวคดการจดการความเสยงจากสาธารณภย

ประเทศไทย ไดกาวเขาสชวงของการปรบเปลยนหลกการและแนวคด

ในการจดการสาธารณภยอกครงหนง จากแนวคดการปองกนภยฝายพลเรอน

(CivilDefense)ทมมาตงแตพ.ศ.2482-2522มาเปนการจดการสาธารณภย

(DisasterManagement)ในหวงปพ.ศ.2545และเปลยนมาเปนการจดการ

ความเสยงจากสาธารณภย(DisasterRiskManagement)ในป2558ตามกรอบ

SendaiFrameworkforDRR2015-2030ดงปรากฏในแผนการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558

การจดการความเสยงจากสาธารณภย แบงชวงการปฏบตออกเปน 3

ชวงคอ1) ชวงการลดความเสยงจากสาธารณภย(DisasterRiskReduction)

ไดรวมภารกจการปองกน(Prevention)การลดผลกระทบ(Mitigation)และ

การเตรยมความพรอม (Preparedness) ไวในชวงเดยวกน 2) ชวงการจดการ

ในภาวะฉกเฉน(EmergencyManagement)และ3) ชวงการฟนฟ(Recovery)

โดยมการฟนสภาพ (Rehabilitation)การซอมสราง (Reconstruction)และ

การท�าใหดกวาเดมและปลอดภยกวาเดม (Build Back Better and Safer)

เปนหลกการส�าคญ

14 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

วงจร

การจ

ดการ

ความ

เสยง

จากส

าธาร

ณภย

การล

ดควา

มเสย

งจาก

ภยพ

บต

Disa

ster

Risk

Red

uctio

n

ฟนฟบ

รณะ

Reco

very

Build

Bac

k Be

tter

& S

afer

ฟนคน

สภาพ

และส

รางใ

หม

Reha

bilit

atio

n an

dRe

cons

truc

tion

ปองก

นและ

ลดผล

กระท

บ

Prev

enet

ion

and

Miti

gatio

n

เผชญ

เหต

Resp

onse

เตรย

มควา

มพรอ

ม

Prep

ared

ness

การจ

ดการ

ภาวะ

ฉกเฉ

น

Emer

genc

y M

anag

emen

t

สาธา

รณภย

Disa

ster

15 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ประเทศไทยกบระบบบญชาการเหตการณ

ประเทศไทยมความพยายามในการน�าแนวคดระบบบญชาการเหตการณ

มาใชในการจดการในภาวะฉกเฉนมากกวา15ปซงปรากฏในแผนการปองกนภย

ฝายพลเรอนแหงชาตพ.ศ.2545และกรมควบคมมลพษไดก�าหนดเปนแนวปฏบต

ในเอกสารคมอปฏบตการภาคสนามส�าหรบผบญชาการณทเกดเหตอบตภย

สารเคมนอกจากนกระทรวงอตสาหกรรมไดมประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

ฉบบท 4392 (พ.ศ. 2555) เรองก�าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

การจดการภาวะฉกเฉนขอก�าหนดส�าหรบการสงการและควบคม(ISO22320)

อยางไรกตาม ยงเกดความเขาใจผดเกยวกบระบบบญชาการเหตการณ

ในกลมเจาหนาทผเผชญเหต (First Responder) วาเปนระบบส�าหรบผบงคบ

บญชาใชในการจดการสาธารณภย และไมเกยวของกบเจาหนาทผเผชญเหต

ซงแทจรงแลวกลบตรงกนขาม ระบบบญชาการเหตการณ เปนระบบทใช

ณ ทเกดเหต โดยเจาหนาทผเผชญเหตทไปถงทเกดเหตเปนล�าดบแรก กคอ

ผบญชาการเหตการณคนแรกของเหตการณนนมหนาทสถาปนาระบบการสงการ

และเผชญเหตตามความร ทกษะ ประสบการณ และศกยภาพของทรพยากร

ทมอยในขณะนนหากสามารถควบคมสถานการณและชวยเหลอผประสบภยได

เหตการณนนกยตลง และกลบเขาสภาวะปกต แตหากเกนขดความสามารถ

กจะมการประสานงานเพอขอรบการสนบสนนทรพยากรเพมเตมและอาจมผท

มความเหมาะสมหรอประสบการณมากกวาเขามารวมเผชญเหตกสามารถทจะ

โอนการบงคบบญชาสงการไปยงบคคลผนนใหท�าหนาทในการเปนผบญชาการ

เหตการณล�าดบตอไปขณะเดยวกนเมอมทรพยากรเพมมากขนโครงสรางองคกร

ของระบบบญชาการเหตการณกจะขยายตวออกไปตามสถานการณดวยเชนกน

ซงถอเปนเรองทเกดขนเปนประจ�าในระบบบญชาการเหตการณ

16 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

แตในชวงกวา 15 ป ทผานมา ไมมการก�าหนดแนวทางการจดการใน

ภาวะฉกเฉนทสามารถใชเปนมาตรฐานเดยวกนระหวางสวนราชการหนวยงาน

ของรฐและภาคเอกชน ไวในแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

ทชดเจน ท�าใหเมอเกดเหตสาธารณภย โดยเฉพาะทเปนภยขนาดใหญ เชน

เหตการณมหาอทกภยพ.ศ.2554ความเขาใจผดเหลานเปนขอจ�ากดอปสรรค

ส�าคญทท�าใหระบบบญชาการเหตการณไมเปนทแพรหลายภายในสวนราชการ

หนวยงานของรฐและภาคเอกชน ในการประสานการเผชญเหตรวมกน คงม

บางสวนราชการบางหนวยงานของรฐน�ามาใชภายในหนวยงานของตนเองเชน

กระทรวงสาธารณสขกระทรวงมหาดไทยกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

กรงเทพมหานคร กรมควบคมมลพษ การทาเรอแหงประเทศไทย แตกยง

ไมสามารถน�ามาใชเปนมาตรฐานรวมกนไดเปนตน

ระบบบญชาการเหตการณ

คอ ระบบทใชเพอสงการ ควบคม และประสานความรวมมอของแตละ

หนวยงานในการจดการในภาวะฉกเฉนอกทงยงท�าหนาทในการระดมทรพยากร

ไปยงทเกดเหตเพอจดการเหตฉกเฉนใหสามารถชวยเหลอชวตทรพยสนและ

สภาวะแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ

ความเปนมาของระบบบญชาการเหตการณ

ระบบบญชาการเหตการณถกพฒนาขนในประเทศสหรฐอเมรกาโดยเรมจาก

- ป พ.ศ. 2513 (ค.ศ. 1970) จากเหตการณไฟปาครงใหญทางตอนใต

ของมลรฐแคลฟอรเนยกนเวลา13วนมผเสยชวต16รายอาคารบานเรอน

ถกท�าลายไปกวา700หลงพนทปากวา300ลานไรไดรบความเสยหายคดเปน

มลคาความเสยหายมากกวา18ลานเหรยญสหรฐถงแมวาจะมหนวยงานจ�านวน

มากเขารวมปฏบตการเผชญเหตอยางสดความสามารถ แตกปรากฏปญหา

17 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ในการประสานงาน การสอสาร และการสนบสนนทรพยากร ทไมมมาตรฐาน

ขาดเอกภาพและขาดแผนปฏบตการ

- ป พ.ศ. 2514 (ค.ศ. 1971) รฐสภาสหรฐอเมรกา อนมตงบประมาณ

ใหกรมปาไม (U.S. Forest Service) พฒนาระบบการประสานงานระหวาง

หนวยงานและการสนบสนนทรพยากรการเผชญเหตใหมประสทธภาพซงระบบ

นเปนทรจกกนทวไปวาFIRESCOPE:FirefightingResourcesOrganized

forPotencialEmergencies

- ป พ.ศ. 2516 (ค.ศ. 1973) จดตงทมเทคนค FIRESCOPE เพอศกษา

คนควาและออกแบบระบบ ผลผลตทส�าคญคอ การออกแบบระบบ 2 ระบบ

ไดแกระบบบญชาการเหตการณ(IncidentCommandSystem:ICS)และ

ระบบการประสานงานระหวางหนวยงาน (Multi - Agency Coordination

System:MACS)

- ป พ.ศ. 2517 - 2522 (ค.ศ.1974-1982)มการใชระบบบญชาการ

เหตการณในการเผชญเหตไฟปาระหวางหนวยงานตาง ๆ อยางแพรหลาย

ในมลรฐแคลฟอรเนย และมการพฒนาระบบใหสามารถใชในการปฏบตงาน

ประสานงานระหวางหนวยงานระดบภาค (Regional) และระดบประเทศ

จนกระทงน�าไปบรรจอยใน “ระบบการประสานการจดการเหตการณระหวาง

หนวยงานระดบประเทศ”(NationalInteragencyIncidentManagement

System:NIIMS)

- ป พ.ศ. 2544 (ค.ศ.2001) ระบบบญชาการเหตการณไดรบการพฒนา

ปรบปรงจากประสบการณการปฏบตงานเผชญเหตจรงในพนทอยางตอเนอง

จากระบบทตองการน�ามาใชในเหตการณไฟปา พฒนาจนเปนระบบทสามารถ

น�าไปจดการภาวะฉกเฉนไดกบทกประเภทภย (AllHazard)ถงแมจะมหนวยงาน

จ�านวนมาก โดยเฉพาะในระดบทองถนและมลรฐรบเอาระบบบญชาการ

เหตการณไปใชเปนระบบมาตรฐานในการจดการภาวะฉกเฉน แตกยงไมมผล

18 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

บงคบใชกบทกมลรฐทวประเทศจนกระทงเกดเหตการณ9/11ทมลรฐนวยอรก

จงไดมค�าสงประธานาธบดเพอความมนคงแหงมาตภมท5และ8(Homeland

SecurityPresidentialDirective:HSPD5&8)ใหทกหนวยงานทกระดบ

ในประเทศ ใช “ระบบการจดการเหตฉกเฉนแหงชาต” (National Incident

Management System : NIMS) ซงมระบบบญชาการเหตการณเปน

องคประกอบ1ใน5องคประกอบไดแก1) การเตรยมความพรอม2) การสอสาร

และการจดการขอมล ขาวสาร 3) การจดการทรพยากร 4) การสงการและ

การจดการและ5) ความตอเนองในการจดการและบ�ารงรกษา

เปาประสงคของการใชระบบบญชาการเหตการณ

1)ความปลอดภยของผปฏบตงานและผทเกยวของในเหตการณทงหมด

2)บรรลวตถประสงคเชงยทธวธ

3)ใชทรพยากรอยางคมคาและมประสทธภาพ

ประโยชนของระบบบญชาการเหตการณ

1) สามารถใชในการจดการเหตฉกเฉนไดทกรปแบบทกประเภททกขนาด

และยงใชในการจดการเหตการณทไมฉกเฉนไดดวย เชน การจดการประชม

สมมนาการฝกอบรมการจดงานเลยงหรองานรนเรงตางๆเปนตน

2) เสรมสรางการปฏบตงานรวมกนระหวางหนวยงานอยางเปนระบบ

รวดเรวภายใตโครงสรางการจดการเหตการณเดยวกน(CommonManagement

Structure)

3) ใหการสนบสนนดานทรพยากรและการบรหารแกเจาหนาทผปฏบตงาน

ในภาคสนาม

4) ลดการท�างานทซ�าซอน ท�าใหการปฏบตงานมประสทธภาพและ

ประหยด

19 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หลกการพนฐานของระบบบญชาการเหตการณ (Basic Feature of ICS)

ลกษณะเฉพาะในการจดการของระบบบญชาการเหตการณ มทงสน 14

ประการ ซงแตละประการตางสนบสนนและเพมความเขมแขงใหกบทงระบบ

ในภาพรวมดงน

1. การใชศพทมาตรฐาน (Common Terminology)

การใชศพทมาตรฐาน เปนจดเรมตนในการปฏบตงานรวมกนระหวาง

หนวยงานทดทสด

ในเหตการณฉกเฉน เราไมมเวลาทจะมาเรยนร ภาษา ค�าศพท

สญลกษณใหมๆ ของแตละหนวยงานไมวาจะเปนค�าศพททางเทคนคศพททใช

เฉพาะภายในหนวยงานหรอรหสวทยซงจะท�าใหการสอสารแลกเปลยนขอมล

ความเขาใจระหวางกนมความผดพลาดคลาดเคลอนน�ามาซงการรบมอบภารกจ

ในการปฏบตงานเกดความสบสนขนไดโดยเฉพาะอยางยงในสงคมไทยทมกจะม

ความเขาใจในการใชค�าศพททไมตรงกนหรอตองมการแปลความหมายอย

คอนขางมาก เชน คนไทยไมเคยเรยกผงซกฟอก แตจะเรยกวา “แฟบ” แตม

ความหมายวา “ผงซกฟอก” เราเรยกกาซ เตมรถยนตวา “NGV” แตเรา

หมายความวา“CNG”เพราะNGVมาจากค�าวาNaturalGasVehicleหมายถง

รถทใชกาซธรรมชาตในขณะทCNG:CompressNaturalGasเปนกาซทใช

ในรถยนตเปนตน

20 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

ค�าศพ

ทมาต

รฐาน

ทระ

บบบญ

ชากา

รเหต

การณ

ใชรว

มกนใ

นทกห

นวยง

าน ไ

ดแก

ชอเร

ยก โ

ครงส

รางต

�าแหน

ง

โครง

สราง

ต�าแห

นงต�า

แหนง

สนบส

นนต�า

แหนง

(ภาษ

าองก

ฤษ)

บญชา

การ

ผบญชา

การเหต

การณ

รอ

งผบญ

ชากา

รIncid

entC

omm

and

เจาห

นาทส

นบสน

น

การบ

ญชา

การ

เจาห

นาท

ผชวย

Com

man

dSt

aff

เจาห

นาทป

ฏบตง

านหว

หนาส

วนรอ

งหวห

นาสว

นGe

neralS

taff

แผนก

หวหน

าแผน

กรอ

งหวห

นาแผ

นกBr

anch

กลมพ

นท/ก

ลมภา

รกจ

หวหน

ารอ

งหวห

นาDi

visio

nor

Gro

up

ชดปฏ

บตกา

รหว

หนาช

ดผช

วยหว

หนาช

ดUn

it

21 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

2. โครงสรางองคกรแบบโมดลาร (Modular Organization)

โครงสรางองคกรแบบโมดลาร เปนลกษณะเดนของระบบบญชาการ

เหตการณ เพอใหองคกรมความยดหย น และสามารถปรบเปลยนไดตาม

สถานการณความจ�าเปนของแตละเหตการณมรปแบบทขยายตวจากบนลงลาง

(Top Down) สามารถปรบเปลยนขยายหรอลดขนาดไดตามความเหมาะสม

ของภยแตละประเภทและความซบซอนของแตละเหตการณโครงสรางองคกร

แบบนจงมความคลองตวสงท�าใหประสานการท�างานรวมกนระหวางหนวยงาน

ไดอยางรวดเรวอนเนองมาจาก

1) วตถประสงคของแตละเหตการณเปนปจจยก�าหนดจ�านวน

ขนาดและโครงสรางขององคกร

2) การแตงตงต�าแหนงตาง ๆ ในโครงสรางระบบบญชาการ

เหตการณจะแตงตงขนตามความจ�าเปนของแตละเหตการณเทานนเปนไปตาม

หนาทภารกจทตองการจะปฏบตและสามารถยบเลกไดเมอเสรจสนภารกจหรอ

หมดความตองการ

3) โครงสรางในแตละสวนทจดตงขนจะตองมผรบผดชอบชดเจน

ไมมการสวมหมวกหลายใบในระบบบญชาการเหตการณ

4) โครงสรางทจดตงขนในรปแบบเฉพาะกจเมอมเหตการณเกดขน

เจาหนาทผปฏบตงานจะออกจากหนาทความรบผดชอบประจ�ามาสวมบทบาท

หนาทภายใตโครงสรางในระบบบญชาการเหตการณและขนการบงคบบญชากบ

ผบญชาการเหตการณโดยตรงเชนหวหนาหนวยปองกนและบรรเทาสาธารณภย

องคกรปกครองสวนทองถนไดรบมอบหมายใหเปนผอ�านวยการสวนปฏบตการ

มหวหนาโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลท�าหนาทหวหนาชดพยาบาลฉกเฉน

ภายใตการบญชาการเหตการณของนายอ�าเภอ และเมอเสรจสนภารกจกจะ

กลบไปปฏบตหนาทตามตนสงกดของตนตามเดมดงนนภายใตโครงสรางแบบ

โมดลารจงไมมโครงสรางทก�าหนดไวเปนการตายตว

22 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

ลกษณะโครงสรางแบบ top down

หมายถง เมอชดปฏบตการชดแรกทไปถง

ทเกดเหตจะเปนผสถาปนาระบบบญชาการ

เหตการณ โดยเขาท�าหนาทเปนผบญชาการ

เหตการณ และเรมการปฏบตงานในการ

ระงบเหตเทาทสามารถกระท�าไดหรอเทาทม

ทรพยากรอยในขณะนน เมอมชดปฏบตการ

ชดอนเขามาถงทเกดเหต จะเกดการสงการ

แบงมอบภารกจ จดล�าดบการบงคบบญชา

หรอจะมการโอนการบงคบบญชาใหกบ

ชดปฏบตการทเขามาใหม (ถามคณสมบตเหมาะสมกบเหตการณมากกวา

ขนอยกบเหตการณทเกดขน) และจะมการด�าเนนการไปในลกษณะนจนกวา

เหตการณจะสนสด

3. การจดการโดยยดวตถประสงค (Management by Objective)

ระบบบญชาการเหตการณ เปนระบบทถกออกแบบมาส�าหรบการ

จดการในภาวะฉกเฉน ใชจดการณทเกดเหตโดยเฉพาะ แตสามารถน�าไปใช

ในการจดการกจกรรมทมการวางแผนไวลวงหนาเชนการจดการประชมสมมนา

หรองานรนเรงตางๆ ไดและยงสามารถน�าหลกการไปใชในการปฏบตงานภายใน

ของกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ศนยบญชาการเหตการณ

ไดในทกระดบ รวมถงศนยปฏบตการฉกเฉนอน ๆ (EmergencyOperation

Center)ไดเชนกน

ในการจดการเหตการณทเกดขน ตองมการก�าหนดวตถประสงค

(แนวทางในการปฏบต)โดยการจดล�าดบความส�าคญในการปฏบตงานในแตละ

หวงเวลาปฏบตงาน(OperationPeriod)ไวอยางชดเจน(โดยปกตจะก�าหนด

23 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หวงเวลาละ24ชวโมงแตทงนจะขนอยกบความซบซอนและจ�านวนทรพยากร

ของแตละเหตการณ)ดงนนทกเหตการณตองมการก�าหนดวตถประสงคแนวทาง

การปฏบตทชดเจนและตองมการสอสารแจงใหผปฏบตงานทราบตลอดเวลา

ขนตอนส�าคญในการก�าหนดวตถประสงค ประกอบดวย 6 ขนตอน

หลกดงน

ขนตอนท1:ท�าความเขาใจนโยบายและแนวทางของหนวยงาน

(Understandagencypolicyanddirection)

ขนตอนท2:ประเมนสถานการณ(AssessIncidentSituation)

ขนตอนท3:ก�าหนดวตถประสงคในการจดการกบเหตการณ

(EstablishIncidentObjectives)

ขนตอนท4: เลอกกลยทธทเหมาะสมเพอใหสามารถปฏบตงานได

ตามวตถประสงคทก�าหนด(Selectappropriatestrategyorstrategiesto

achieveobjectives)

ขนตอนท5:ด�าเนนการตามยทธวธ(Performtacticaldirection)

ขนตอนท6:ตดตามผลการด�าเนนการ

ขอควรพจารณาในการจดล�าดบความส�าคญ ในการก�าหนดวตถประสงค

3ประการคอ

1.ความปลอดภยในชวต(LifeSafety)

2.การควบคมสถานการณ(IncidentStability)

3.การรกษาสภาพแวดลอม(PropertyPreservation)

24 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

ถงแมวาการรกษาความปลอดภยในชวตจะถกก�าหนดเปนล�าดบแรก

แตในบางสถานการณผบญชาการเหตการณตองค�านงถงความสามารถในการ

ปฏบตงานและทรพยากรทมอยซงอาจจ�าเปนตองเลอกการควบคมสถานการณ

ไมใหลกลามออกไปจนท�าใหมผประสบภยบาดเจบ เสยชวต เพมขนอกเปน

จ�านวนมาก อกทงยงตองเลอกวธการปฏบตทเหมาะสมไมใหเกดผลกระทบ

กบสภาพแวดลอมทอาจเปนการสรางสถานการณใหมขนได เชน การดบเพลง

สารเคมบางประเภทโดยการใชน�าฉดท�าใหสารเคมไหลลงสแหลงน�าทอระบายน�า

เปนเหตใหเกดปญหากบราษฎรตามเสนทางไหลของน�าตามมาเปนตน

เครองมอทจะชวยใหการก�าหนดวตถประสงค ใหมความเปนรปธรรม

สามารถวดผลส�าเรจได คอการก�าหนดวตถประสงคแบบ “S-M-A-R-T

Objective”

S : Specific (ชดเจน) เปนการก�าหนดเปาหมายการปฏบตทชดเจน

โดยหลกเลยงการใชค�าศพททเปนนามธรรม เชน ประสทธภาพ ประสทธผล

คณภาพซงแตละบคคลมเกณฑทแตกตางกนเปนตน

M : Measureable(วดได)ก�าหนดหนวยนบทสามารถวดผลสมฤทธ

ของการปฏบตได

A : Achievable/Attainable (ท�าได) เปนการก�าหนดภารกจ

ทสามารถปฏบตงานไดดวยทรพยากรทมอยในขณะนน

R : Realistic/Relevant (สมเหตสมผล) เปนไปตามองคความร

ในการจดการภยแตละชนดไมตงสมมตฐานเกนกวาทจะท�าได

T : Timeline(ระยะเวลา)ก�าหนดระยะเวลาการปฏบตงานทเหมาะสม

ไมนานเกนไปหรอสนเกนไป เนองจากสถานการณฉกเฉนมการเปลยนแปลง

ตลอดเวลา จนเจาหนาทตองเรงปฏบตงาน เพราะจะท�าใหเกดความผดพลาด

น�าไปสการบาดเจบได

25 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

4. แผนเผชญเหต (Incident Action Plan)

ทกเหตการณในระบบบญชาการเหตการณเมอก�าหนดวตถประสงคแลว

จะตองมการก�าหนดแผนเผชญเหตขนทกครงซงในเหตการณขนาดเลกทใชเวลา

ไมเกน 6ชวโมง โดยปกตจะไมไดจดท�าเปนลายลกษณอกษร เพยงแตก�าหนด

ขนตอนการปฏบตโดยผบญชาการเหตการณใน4ประเดนไดแก

1) สงทจะตองท�า(Whatmustbedone?)

2) ใครรบผดชอบ(WhoisResponsible?)

3) จะสอสารขอมลกนอยางไร(Howinformationbecommunicate?)

4) การปฏบตหากมผไดรบบาดเจบ (Whatshouldbedone if

someoneisinjured?)

แตหากเหตการณทเกดขนตองใชเวลาและทรพยากรในการจดการ

มากกวาเหตการณปกต และมการจดตงสวนอ�านวยการขนจะตองมการจดท�า

แผนเผชญเหตเปนลายลกษณอกษร

แผนเผชญเหตในระบบบญชาการเหตการณจงเปนแผนทไมไดมการ

จดท�าไวเปนการลวงหนาเหมอนแผนปฏบตการอน ๆ แตจะถกก�าหนดหรอ

จดท�าเมอเกดเหตการณขนแลว โดยทผบญชาการเหตการณจะรวบรวมขอมล

สถานการณ แนวโนม และทรพยากรทมอยในขณะนน มาเปนองคประกอบ

ส�าคญเพอก�าหนดแนวทางและความมงหมายในการปฏบตออกมาเปนแผน

เผชญเหตมสาระส�าคญไดแก

1) วตถประสงคของเหตการณ(IncidentObjectives)

2) รายละเอยดภารกจ และยทธวธทตองด�าเนนการ รวมถงก�าหนด

ผรบผดชอบทชดเจน

3) หวงเวลาปฏบตงาน(OperationPeriod)

26 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

5. ชวงการควบคม (Span of Control)

หมายถง สงซงแสดงใหทราบวาผ บงคบ

บญชาคนหนง มขอบเขตความรบผดชอบเพยงใด

มผใตบงคบบญชากคนมหนวยงานอยในความควบคม

รบผดชอบกหนวยงาน มทรพยากรทตองจดการ

กประเภท/ชนด(kind/type)ทงนเนองจากผบงคบ

บญชาหรอหวหนาจะตองสามารถก�ากบดแลควบคม

การปฏบตงานจดการทรพยากรตลอดจนสอสารกบ

ผใตบงคบบญชาไดอยางทวถง การสงการในการ

ปฏบตงานจงจะมประสทธภาพ ดงนน ชวงของการควบคมจงเปนหวใจส�าคญ

ในการจดการเหตการณทมประสทธภาพ

ชวงการควบคมขนอยกบปจจยส�าคญ3ประการ

1)ประเภทและขนาดของเหตการณ

2)ปจจยความเสยงอนตรายและความปลอดภย

3)จ�านวนทรพยากรและผปฏบตงาน

ชวงการควบคมทเหมาะสมควรอยระหวาง3-7แตชวงของการควบคม

ทเหมาะสมทสดคอ5ดงนนภายใตโครงสรางองคกรทยดหดไดแบบโมดลาร

ไมวาจะเปนการขยายขนาดของโครงสรางใหใหญขนหรอลดขนาดใหเลกลงกตาม

จะตองรกษาระดบของชวงการควบคมใหเหมาะสมตลอดเวลา

6. พนทปฏบตงานและสงอ�านวยความสะดวก (Incident Facilities)

สถานทปฏบตงานหลกในระบบบญชาการเหตการณ ซงเมอเหน

สญลกษณ หรอการเรยกชอสถานทเหลาน จะท�าใหผปฏบตงานทกคนเขาใจ

ไดทนทวาสถานทเหลานมภารกจ หนาท และความรบผดชอบอยางไร จดตง

เพอวตถประสงคใด และอาจบงบอกถงขนาดและความรนแรงของเหตการณ

ไดดวยประกอบดวย

27 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

1) ศนยบญชาการเหตการณ (Incident Command Post: ICP)

สถานททผบญชาการเหตการณใชในการบญชาการ

เหตการณ จดตงขน ณ พนทเกดเหต เมอเกดเหตการณขน

เปนหนาทความรบผดชอบส�าคญทผ บญชาการเหตการณ

จะตองสถาปนาระบบบญชาการเหตการณ(สงการ)เพอประสาน

การปฏบต โดยจะตองก�าหนดล�าดบการบงคบบญชา และระบบการสอสาร

ในทเกดเหตทชดเจน วธการส�าคญประการหนงในการสถาปนาระบบสงการ

คอ การจดตงสถานททเปน “ศนยบญชาการเหตการณ” เพอใชในการสงการ

ก�ากบดแลการปฏบตงานในภาพรวม ในแตละเหตการณจะตองมการจดตง

ศนยบญชาการเหตการณ และจดตงเพยงแหงเดยวเทานน ถงแมวาเหตการณ

ดงกลาวจะเปนการสนธก�าลงจากหลายหนวยงานมารวมปฏบตงาน และมการ

จดโครงสรางทเรยกวา“การบญชาการรวม”กตาม

ศนยบญชาการเหตการณ อาจเปนสถานทชวคราว เชน ใตตนไม

เตนท ศาลา อาคาร หรอยานพาหนะ กได แตควรเปนสถานททสามารถ

สงเกตการณพนทเกดเหต ควบคม ดแล ก�ากบ และสงการการปฏบตงานได

สามารถเขาถงไดงาย มระบบการสอสาร และควรอยภายในบรเวณทใกลเคยง

กบจดเกดเหตมากทสดเทาทจะเปนไปไดแตตองอยภายนอกเขตอนตรายหรอ

บรเวณทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากเหตการณเชนจดตงอยเหนอลม

2) จดระดมทรพยากร (Staging Area : S)

สถานททตงขนเพอเปนทรวมของทรพยากรท

“พรอมปฏบตงาน”เพอรอรบมอบหมายภารกจออกปฏบตงาน

จดระดมทรพยากรอาจจดตงไดมากกวา 1 แหง ขนอยกบ

ขนาดจ�านวนของทรพยากรและสภาพภมประเทศในกรณทสถานการณขยายตวลกลามจ�าเปนตองใชทรพยากรในการปฏบตงานเพมมากขน

อาจมการก�าหนดจดระดมทรพยากรหลายแหงเพอใหสะดวกแกการเขาปฏบตงาน

28 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

กได แตการจดตงจดระดมทรพยากรแตละแหงจะตองมการแตงตงผจดการ

(Staging AreaManager) เพอท�าหนาทควบคม ดแล ทรพยากรในจดระดม

ทรพยากรเสมอ

สถานททตงของจดระดมทรพยากร ควรจะตงอยใกลกบบรเวณ

ทเกดเหต เพอใหสามารถสงทรพยากรเขาปฏบตงานไดอยางสะดวก รวดเรว

ทนเวลาแตควรมระยะหางพอสมควรเพอความปลอดภยและพนจากผลกระทบ

ของเหตการณทอาจเกดขนอยางฉบพลน

ปจจยทเปนขอพจารณาส�าคญในการเลอกและก�าหนดสถานทตง

ของจดระดมทรพยากรไดแก

ก. ระยะหางจากพนทเกดเหต โดยหลกการจดระดมทรพยากร

ไมควรตงอยหางจากสถานทเกดเหต ในระยะเวลาเดนทางเกน5นาท ซงอาจ

เปนไปไดยากในทางปฏบตขนอยกบแตละเหตการณแตทงนควรอยใกลกบพนท

ปฏบตงานมากทสดเทาทจะเปนไปได

ข.เสนทางในการเขาถงพนท(AccessRoutes)ถนนทเปนเสนทาง

เขาถงพนทเกดเหตเปนถนนประเภทใดรองรบรถยนตขนาดหนกไดกตนมเสนทาง

ส�ารองหรอไม หากเปนเสนทางเลกเพอความปลอดภยของเจาหนาทอาจก�าหนด

ใหเปนถนนเดนรถทางเดยว(oneway)

ค.ขนาดพนทตองมพนทบรเวณทกวางเพยงพอทจะสามารถรองรบ

ทรพยากรทมอยไดรวมถงการจดการพนทส�าหรบเจาหนาทขณะเดยวกนควรม

พนทกวางเหลอพอทจะท�าการขยายบรเวณออกไปไดถาหากสถานการณขยายตว

และตองการใชทรพยากรเพมมากขน

ง. ความปลอดภย มมาตรการรกษาความปลอดภยในพนท ไฟฟา

สองสวางปายสญญาณจราจรและอนๆ

จดระดมทรพยากรอยภายใตการบงคบบญชาและความรบผดชอบ

ของผอ�านวยการสวนปฏบตการ

29 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

3) ฐานปฏบตการ (Base: B)

สถานทส�าหรบปฏบตงานของเจาหนาทอ�านวย

การปฏบตงาน (General Staff) ไดแกสวนอ�านวยการ

สวนสนบสนนและเจาหนาทบงคบบญชา(CommandStaff)

ทปฏบตหนาท ณ ทเกดเหต การจดตง “ฐานปฏบตการ”

เพอเปนสถานทในการใหบรการและสนบสนนขอมลตางๆ ทเกยวกบเหตการณนนๆ

ในเหตการณหนงเหตการณจะม“ฐานปฏบตการ”เพยงแหงเดยวเชนเดยวกบ

ศนยบญชาการเหตการณ (ICP) รวมทงอาจมการตงชอใหกบฐานปฏบตการ

ตามสถานทเกดเหตกได

4) แคมป (Camp : C)

พนทส�าหรบใชในการสนบสนนเสบยงอาหาร

ทพก สขภณฑ สถานพยาบาล แกเจาหนาทผปฏบตงาน

อยในความรบผดชอบของสวนสนบสนน อาจใชเปนสถานท

ในการซอมบ�ารงยานพาหนะและเกบรกษาทรพยากรอนๆดวย

แคมปอาจตงขนไดหลายแหงในเหตการณเดยวกน ซงตองม

การจดตงผ จดการแคมป ท�าหนาทรบผดชอบการจดการภายในแคมปใน

ภาพรวม(การตงศนยพกพงชวคราวส�าหรบผประสบภยเปนความรบผดชอบของ

สวนปฏบตการ)

5) ฐานเฮลคอปเตอร (Helibase) และลานจอดเฮลคอปเตอร

(Helispot)ฐานเฮลคอปเตอร (Helibase)เปนสถานท

ควบคมการปฏบตการทางอากาศเปนฐานจอดเฮลคอปเตอร

ระยะยาวเพอเตมน�ามนเชอเพลงซอมบ�ารงจอดขณะทไมม

การปฏบตการทางอากาศ(เปรยบเสมอนอรถยนต)

30 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

ลานจอดเฮลคอปเตอร (Helispot) เปนสถานท

ลงจอดเพอปฏบตงานของอากาศยานในลกษณะชวคราว

เปนจดรบ-สงทรพยากร(DropPoint:DP)อาจมไดมากกวา

1จด(เปรยบเสมอนปายจอดรถประจ�าทาง)

7. การจดการทรพยากร (Resource Management)

ทรพยากรในระบบบญชาการเหตการณหมายถงบคคลชดปฏบตการ

วสด อปกรณ สถานท ฯลฯ แบงออกเปน 2 ประเภท ตามวตถประสงคของ

การใชงานไดแก

1) ทรพยากรปฏบตการ(TacticalResource)หมายถงบคลากร

และวสดอปกรณหลกทใชในการปฏบตงานเชนรถดบเพลงรถพยาบาลเปนตน

2) ทรพยากรสนบสนน(SupportResource)หมายถงทรพยากร

อนใดทใชในการสนบสนนการปฏบตงาน เชน อาหาร อปกรณ เครองมอ

การสอสารทปรกษาหรอผเชยวชาญเปนตน

ในบางกรณทรพยากรบางชนดสามารถก�าหนดใหเปนไดทงทรพยากร

สนบสนนและทรพยากรปฏบตการเชนผเชยวชาญดานสารเคมหากก�าหนดให

มหนาทเปนทปรกษาปฏบตงานกบสวนอ�านวยการกจะมสถานะเปนทรพยากร

สนบสนนแตหากมอบหนาทใหอยกบสวนปฏบตการรวมกบชดปฏบตงานกจะ

มสถานะเปนทรพยากรปฏบตการเปนตน

กระบวนการจดการทรพยากรประกอบดวยขนตอนหลก4ขนตอน

1) การจดแบงชนด/ประเภทของทรพยากร(CategorizingResources)

ชนด (Kind) หมายถง คณสมบตของทรพยากร เชน รถดบเพลง

รถพยาบาลรถต�ารวจรถบรรทกน�าเปนตน

31 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ประเภท (Type) หมายถง ความสามารถของทรพยากรชนดนน

รวมถงขนาดศกยภาพเชนรถบรรทกน�า(ชนด)ขนาด2,000ลตร6,000ลตร

10,000ลตรเปนตน

2)การขอรบการสนบสนนทรพยากร(OrderingResources)

ตองมการก�าหนดขนตอนการขอรบการสนบสนนทชดเจนเพอปองกน

การซ�าซอน และเปนการชวยลดภาระของผบญชาการเหตการณใหสามารถ

ใชเวลาทงหมดในการแกปญหาทเกดขนในพนทเกดเหตมากกวาทจะตองพะวง

กบการขอรบการสนบสนนทรพยากรทจ�าเปนใหมาทนเวลากบความตองการ

ในเหตการณขนาดเลกมกใชรปแบบการรองขอสนบสนนณ จดเดยว (Single

Point Ordering) เชน นายอ�าเภอขอสนบสนนเรอทองแบน จ�านวน 10 ล�า

ถงยงชพจ�านวน 100 ถง ยารกษาโรค จ�านวน 100 ชด ไปยงศนยบญชาการ

เหตการณจงหวด ซงศนยฯ จะท�าหนาทรวบรวมและจดสงไปยงสถานท

ตามเวลาทนดหมายตอไปแตในเหตการณขนาดใหญทตองใชทรพยากรจ�านวนมาก

และมพนทเกดเหตหลายพนท อาจตองมการขอรบการสนบสนนทรพยากร

ไปยงหลายจด (Multi Point Ordering) ซงจะเพมความยงยากในการขอรบ

การสนบสนนทรพยากรและเหตการณนสวนใหญจะมการจดตงสวนสนบสนน

ขนในโครงสรางของระบบบญชาการเหตการณ (แบบฟอรมการขอรบการ

สนบสนนทรพยากรเปนแบบฟอรมทควรใชเปนมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ)

3) การตดตามการใชทรพยากร(TrackingResources)

การตดตามสถานะปจจบนของทรพยากรความถกตองของขอมล

ทรพยากร และจ�านวน เปนองคประกอบทส�าคญยงในการจดการเหตการณ

เราสามารถแบงกลมสถานะของการปฏบตงานของทรพยากรเปน3กลมไดแก

32 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

- ปฏบตงานอย (Assigned) หมายถง

ทรพยากรก�าลงอยระหวางการปฏบตหนาทตามภารกจ

- พรอมปฏบตงาน (Available)หมายถง

ทรพยากรทมสภาพพรอมใชงาน สามารถออกปฏบตงาน

ไดทนททไดรบมอบหมาย

- ไมพรอมปฏบตงาน (Out of Service)

หมายถง ทรพยากรทไมอยในสภาพพรอมปฏบตงาน

หยดพกการปฏบตงาน อยระหวางการซอมบ�ารง (ช�ารด

ชวคราว)เปนตน

4) การน�าทรพยากรกลบมาใชและการบ�ารง

รกษา(RecoveringResources)

8. การบรณาการระบบการสอสาร (Integrated Communication

Management)

การสอสารมความส�าคญอยางมากในการจดการในภาวะฉกเฉน เปน

ชองทางทส�าคญทสดในการแลกเปลยนขอมลเหตการณการสงการมอบหมาย

หนาทภารกจการควบคมการปฏบตการสอสารในทนหมายถงระบบการตดตอ

สอสารทกระบบทใชในการถายทอดขอมลระหวางเจาหนาทไมวาจะเปนระบบ

โทรศพทมสายไรสายดาวเทยมระบบอนเตอรเนตและระบบทใชอยางแพรหลาย

คอระบบวทยสอสารทมหลายชวงความถตงแตSingleSideBand:SSB,

Ultra-HighFrequency:UHF,Very-HighFrequency:VHF

การเผชญเหตในภาวะฉกเฉนทมหลายหนวยงานเขามารวมเผชญเหต

จ�าเปนทจะตองมแผนการตดตอสอสารระหวางกนทเปนทเขาใจรวมกนไวตงแต

ในชวงเวลาปกต เพอใหทกหนวยงานรบรและเชอมตอสญญาณความถรวมกน

ไดในภาวะฉกเฉน

28

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

- ปฏบตงานอย (Assigned) หมายถง ทรพยากรก าลงอยระหวางการปฏบตหนาทตามภารกจ - พรอมปฏบตงาน (Available) หมายถง ทรพยากรทมสภาพพรอมใชงาน สามารถออกปฏบตงานไดทนททไดรบมอบหมาย - ไมพรอมปฏบตงาน (Out of Service) หมายถง ทรพยากรทไมอยในสภาพพรอมปฏบตงาน หยดพกการปฏบตงาน อยระหวางการซอมบ ารง (ช ารดชวคราว) เปนตน 4) การน าทรพยากรกลบมาใชและการบ ารงรกษา (Recovering Resources)

8. การบรณาการระบบการสอสาร (Integrated Communication Management) การสอสารมความส าคญอยางมากในการจดการในภาวะฉกเฉน เปนชองทางทส าคญทสดในการแลกเปลยนขอมลเหตการณ การสงการ มอบหมายหนาท ภารกจ การควบคมการปฏบต การสอสารในทน หมายถง ระบบการตดตอสอสารทกระบบทใชในการถายทอดขอมลระหวางเจาหนาท ไมวาจะเปนระบบโทรศพทมสาย ไรสาย ดาวเทยม ระบบอนเตอรเนต และระบบทใชอยางแพรหลายคอ ระบบวทยสอสาร ทมหลายชวงความถ ตงแต Single Side Band : SSB, Ultra-High Frequency : UHF, Very-High Frequency : VHF การเผชญเหตในภาวะฉกเฉนทมหลายหนวยงานเขามารวมเผชญเหต จ าเปนทจะตองมแผนการตดตอสอสารระหวางกน ทเปนทเขาใจรวมกนไวตงแตในชวงเวลาปกต เพอใหทกหนวยงานรบรและเชอมตอสญญาณความถรวมกนไดในภาวะฉกเฉน

33 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

9. การโอนการบงคบบญชา (Transfer of Command)

หมายถงการมอบอ�านาจหนาทความรบผดชอบหรอการปฏบตงาน

จากผหนงสอกผหนง ทมความรความสามารถเทากนหรอสงกวาในกรณการยก

ระดบการจดการสาธารณภย หรอนอยกวาในกรณทมการลดระดบการจดการ

สาธารณภยซงการโอนอ�านาจการบงคบบญชาในแตละครงนน ตองมการสรป

สถานการณและแจงผทเกยวของใหทราบกอนโอนการบงคบบญชาทกครงทงน

อาจกระท�าเปนลายลกษณอกษร หรอดวยวาจากได (แตตองมการบนทกเปน

ลายลกษณอกษรในโอกาสแรกทสามารถกระท�าได)

การโอนการบงคบบญชาจะเกดขนไดหลายกรณเชน

ก. มบคคลทมความเหมาะสมมากกวาเขามาปฏบตงาน (มความร

ประสบการณ) ซงในระบบบญชาการเหตการณไมจ�าเปนทผโอนหรอผรบโอน

การบงคบบญชาจะตองเปนผทด�ารงต�าแหนงสงกวาหรอต�ากวาเสมอไป

ข.สถานการณมการเปลยนแปลงตลอดเวลาสงผลใหตองปรบเปลยน

การบงคบบญชาใหเหมาะสม และสอดคลองตามระเบยบ กฎหมาย เชน

การขยายตวลกลามของเหตการณ จากอ�านาจการจดการเหตการณในระดบ

ทองถนไปยงอ�าเภอจงหวดหรอระดบชาต

ค.เมอสถานการณมความยดเยอยาวนานและมความจ�าเปนตอง

มการผลดเปลยนตวเจาหนาทผปฏบตงานเพอความตอเนองในการปฏบตงาน

ง. เมอเสรจสนภารกจ จะสงมอบความรบผดชอบคนใหหนวยงาน

เจาของพนท

10. ล�าดบการบงคบบญชา (Chain of Command) และเอกภาพ

ในการบงคบบญชา (Unity of Command)

ล�าดบการบงคบบญชา หมายถง การจดล�าดบความสมพนธของ

อ�านาจ หนาท และความรบผดชอบของแตละบคคลหรอหนวยงาน ทลดหลน

กนลงมาตามล�าดบชนท�าใหเกดระบบการท�างานทชดเจน

34 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

เอกภาพในการบงคบบญชาหมายถงขอบเขตการควบคมดแลบงคบ

บญชาตามอ�านาจหนาทและความรบผดชอบหลกการของเอกภาพในการบงคบ

บญชาคอการมผบงคบบญชาไดหลายคนแตตองมหวหนาโดยตรงเพยงคนเดยว

ซงจะท�าใหเจาหนาทผปฏบตงานมหนาทตองรบมอบงาน/ภารกจและรายงาน

ตรงตอบคคลเพยงคนเดยว

ภายใตระบบบญชาการเหตการณการยดหลกสายบงคบบญชาและ

เอกภาพในการบงคบบญชาจะชวยสรางความชดเจน ลดความสบสน ซงมก

เกดจากความขดแยงกนในการสงการของผบงคบบญชา

11. การบญชาการรวม (Unified Command)

หมายถงการจดการเหตการณทหลายหนวยงานซงมหนาทรบผดชอบ

ดานตาง ๆ สามารถประสานแผนการปฏบตงานในทเกดเหตรวมกน ภายใต

วตถประสงค กลยทธ และยทธวธการปฏบตงานเดยวกนอยางมประสทธภาพ

การบญชาการรวมจะท�าใหผบญชาการเหตการณทมมากกวา 1 คน สามารถ

รวมกนตดสนใจภายใตโครงสรางการบญชาการเดยว (Single Command

Structure) ถงแมจะมผ ใตบงคบบญชาจะมาจากหลายหนวยกตาม ซง

35 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ผใตบงคบบญชาเหลานนจะตองรกษาไวซงเอกภาพในการบงคบบญชา (Unity

of Command) โดยจะตองรบมอบหนาทความรบผดชอบจากหวหนา

เพยงผเดยวเชนกน การปฏบตงานเปนทมในลกษณะของการบญชาการรวม

จะสามารถลดการท�างานทซ�าซอนและขาดประสทธภาพอนเกดจากการท�างาน

แบบตางคนตางท�าของแตละหนวยทมขอบเขตหนาทภารกจความรบผดชอบ

พนทและอ�านาจการบรหารการปกครองทแตกตางกน ซงแตละหนวยงาน

มกจะใหความส�าคญในสงทอยในความรบผดชอบของตนเองมากกวาภาพรวม

ของการจดการเหตการณ จงจ�าเปนตองมการจดล�าดบความส�าคญในการเผชญเหต

กอนทกครง

จดเดนของการบญชาการรวมทส�าคญคอการสงเสรมใหเกดการสนบสนน

การสนธก�าลง การบรณาการทรพยากร การมโครงสรางการท�างานเดยวกน

(Common System or Organizational Framework) ผานกระบวนการ

วางแผนการก�าหนดวตถประสงคเชงกลยทธและการก�าหนดแนวทางปฏบตเชง

ยทธวธในการจดการกบเหตการณรวมกนระหวางเจาหนาทจากหนวยงานตางๆ

36 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

12. การสนบสนนและการจดสงทรพยากร

(Dispatch and Deployment)

เมอเกดเหตฉกเฉนขน หนวยงานจะจดสงทรพยากรไปสนบสนน

ผบญชาการเหตการณเมอไดรบการรองขอเทานนทงนเพอปองกนความซ�าซอน

และลดภาระของพนทในการดแลทรพยากร เชน มการจดสงเจาหนาทกภย

จ�านวน 300 นาย ไปยงจงหวดพระนครศรอยธยาโดยทจงหวดไมไดขอรบการ

สนบสนนท�าใหไมไดมการเตรยมมอบภารกจทพกอาหารเจาหนาทเหลานน

จงเรมเขาปฏบตงานในพนทเอง ท�าใหเปนปญหากบจงหวดในการจดการ และ

ดแลทรพยากรเหลานนซงรวมถงคาใชจายทเกดขนดวยเปนตน

36

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

12. การสนบสนนและการจดสงทรพยากร (Dispatch and Deployment)

กภย ความปลอดภย กชพ

การบญชาการรวม Unified Command

ผอ านวยการสวนปฏบตการ

เจาหนาทผปฏบตงานภาคสนาม

เอกภาพ การบงคบบญชา

โครงสราง การบญชาการเดยว

Single Command Structure

36

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

12. การสนบสนนและการจดสงทรพยากร (Dispatch and Deployment)

กภย ความปลอดภย กชพ

การบญชาการรวม Unified Command

ผอ านวยการสวนปฏบตการ

เจาหนาทผปฏบตงานภาคสนาม

เอกภาพ การบงคบบญชา

โครงสราง การบญชาการเดยว

Single Command Structure

เจาหนาทผปฏบตงานภาคสนาม

37 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

13. ความรบผดชอบ (Accountability)

เปนการแสดงออกถงความเปนมออาชพของเจาหนาทเผชญเหต

ดวยการยดหลกการปฏบตงานทเปนมาตรฐานประกอบดวย

1) การรายงานตว(Check-In/Check-Out)

เจาหนาทเผชญเหตทกคนไมวาจะสงกดหนวยงานใด จ�าเปน

ตองมการรายงานตวรปแบบใดรปแบบหนงตามความเหมาะสมทก�าหนดโดย

ผบญชาการเหตการณ เพอรบมอบหมายภารกจเสมอ ในเหตการณทเรงดวน

อาจใชวทยสอสารรายงานตวเพอขอรบมอบภารกจจากผบญชาการเหตการณ

โดยตรง หรอในเหตการณขนาดใหญ ทใชระยะเวลานานอาจก�าหนดสถานท

รายงานตวณแคมปทพกเพอใหเจาหนาททมาถงไดพกผอนกอนรบมอบภารกจกได

2) แผนเผชญเหต

เจาหนาทเผชญเหตทกคน จะตองถอปฏบตตามภารกจ หนาท

ทไดรบมอบหมายตามแผนเผชญเหตโดยไมมขอขดแยงใดๆ

3) เอกภาพการบงคบบญชา

เจาหนาทเผชญเหตทกคนจะรบค�าสงจากหวหนาชดปฏบตงาน

ของตนเทานน

4) ชวงการควบคม

ผบงคบบญชาในแตละระดบตองรกษาชวงการควบคมผใตบงคบ

บญชาทเหมาะสมตลอดเวลา

14. การจดการขอมล และขาวสาร (Information and Intelligence

Management)

ขอมล ขาวสาร เปนสงทส�าคญตอการจดการเหตการณ และ

การตดสนใจของผบญชาการเหตการณ ขอมลทไดรบการกลนกรองยนยน

ความถกตองมคณคาอยางยง

38 ภาพรวมระบบบญชาการเหตการณ

การจดการขอมล ขาวสาร ในระบบบญชาการเหตการณ แบงเปน

2ประเภทคอ

1)ขอมลขาวสารภายในองคกรเปนขอมลขาวสารทงในแนวดง

(ระหวางผ บงคบบญชากบผใตบงคบบญชา) และในแนวระนาบ (ระหวาง

เจาหนาทผปฏบตงาน)ผบงคบบญชาในทกระดบตองจดใหมระบบการถายทอด

ขอมลขาวสารระหวางกนอยางตอเนองตลอดเวลาไมวาจะผานการประชมยอย

การแจกจายบนทกชวยจ�า เพอใหผปฏบตงานทกคนเขาใจสถานการณและ

มองภาพการปฏบตการทเหมอนกน(CommonOperatingPicture)

2)ขอมลขาวสารภายนอกองคกรเปนการสอสารท�าความเขาใจ

กบประชาชนทวไปผประสบภยผมสวนไดสวนเสยหรอกบสอมวลชนทตองการ

ขอมล ขาวสารอยางตอเนอง ตลอดเวลาในเหตการณขนาดใหญ ทเปนทสนใจ

ของสาธารณชนผบญชาการเหตการณตองใชความระมดระวงอยางมากในการ

ทจะน�าเสนอขอมลทถกตองและเหมาะสมกบสถานการณ เพอไมกอใหเกด

ความตนตระหนกหรอขาวลอ โดยเฉพาะกบสอมวลชน ในเหตการณระดบน

การพจารณาจดตงเจาหนาทประชาสมพนธมความจ�าเปนอยางยง

39 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

โครงสรางองคกรหนาท และความรบผดชอบ

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

41 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

โครงสรางองคกรหนาท และความรบผดชอบ

โครงสรางการจดองคกรของระบบบญชาการเหตการณ

การจดองคกรเพอตอบโตเหตฉกเฉนในระบบบญชาการเหตการณเปนการ

จดองคกรตามภารกจหนาทความรบผดชอบ (Functional Responsibility)

ซงแบงออกเปน 2 กลมหลก ไดแก 1) เจาหนาทสนบสนนการบญชาการ

(CommandStaff)และ2)เจาหนาทปฏบตงาน(GeneralStaff)โดยแตละ

สวนประกอบดวยโครงสรางการรบผดชอบตามหนาทดงน

เจาหนาท

สนบสนน

การบญชาการ

(Command

Staff)

เจาหนาท

ปฏบตงาน

(General

Staff)

โครงสรางองคกรระบบบญชาการเหตการณ

42 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

ระบบบญชาการเหตการณจะประสบความส�าเรจไดนน เจาหนาททกคน

ทกต�าแหนงตองมความรบผดชอบตองานในหนาทของตนและงานทตองปฏบต

รวมกบผอน ความรบผดชอบรวมในระบบบญชาการเหตการณของทกคน

ทกต�าแหนงมดงตอไปน

1. กอนการรบมอบภารกจจะตองมการจดเตรยมขอมลไดแก

1) ค�าสงมอบหมายงานและอนมตการเดนทาง

2) ขอมลสถานการณความรนแรง

3) การสอสาร

2. การเตรยมการเดนทาง

1) ตรวจสอบขอมล ขาวสาร เหตการณทตนจะเดนทางไปปฏบต

หนาทจากทกแหลงทสามารถกระท�าไดเชนสอมวลชนสอสงคมออนไลนบคคล

ทรจก

2) จดเตรยมสงอปกรณประจ�ากายใหเหมาะสมกบเหตการณเชน

เสอผาเครองแตงกายยาประจ�าตวคอมพวเตอรแบบฟอรมฯลฯ(GoKit)

3) แจงครอบครวใหทราบสถานทหมายเลขตดตอหากเกดเหตฉกเฉน

4) ศกษาขอมลหนาท ภารกจ สภาพภมประเทศ ขอมลบคคล

สถานทตางๆรอบทเกดเหต

3. เมอเดนทางถงทเกดเหต

1) รายงานตวณสถานทรบรายงานตวทนททเดนทางถง

2) ศกษาขอมลสถานการณทเปนปจจบนและศกษาแผนเผชญเหต

หวงเวลาปฏบตงานในชวงทผานมา เพอจะไดทราบพฒนาการของสถานการณ

และโครงสรางองคกรทผานมาและในปจจบน

3) รายงานตวกบหวหนาหนวยหวหนาสวนแลวแตกรณขอรบทราบ

สถานการณและความคาดหวงในการปฏบตงาน

43 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

4. เขารวมประชมตามความรบผดชอบในกระบวนการวางแผน

5. ปฏบตตามมาตรการความปลอดภยทก�าหนด

6. ท�าความรจกกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

7. แลกเปลยนขาวสารอยางตอเนองตลอดเวลา สอสารขอมลใหทกคน

ทเกยวของไดรบทราบเพอตระหนกถงการเปลยนแปลงของสถานการณ

8. บนทกขอมลในแบบฟอรมทรบผดชอบและบนทกกจกรรมทไดปฏบต

เปนประจ�าทกวนในICS-214

9. ตรวจสอบบ�ารงรกษาสงอปกรณทกชนดทอยในความรบผดชอบใหใชงาน

ไดตลอดเวลา

10. รายงานใหผบงคบบญชาเหนอขนไปทราบทนทหากพบเหนการกระท�า

ความผดหรอไมปฏบตตามกฎระเบยบและใหด�าเนนการตามอ�านาจหนาท

11. ปฏบตตามคณลกษณะส�าคญของระบบบญชาการเหตการณทง 14

ประการตลอดเวลา

12. ไมดมสราไมประพฤตผดศลธรรมในขณะปฏบตหนาท

13. ปฏบตตามแผนการสงกลบเมอไดรบแจง

ผบญชาการเหตการณ (Incident Commander)

การบญชาการเหตการณ(IncidentCommand)กระท�าไดใน2ลกษณะ

คอ

1. การบญชาการเหตการณโดยผบญชาการเหตการณคนเดยว (Single

IncidentCommand)

เมอเกดเหตการณสาธารณภยในระดบพนท เกยวของกบหนวยงาน

ในระดบทองถน อ�าเภอทมผรบผดชอบการจดการสาธารณภยตามกฎหมายอยาง

ชดเจน และไมมการซ�าซอนของระเบยบ กฎหมาย หรอพนททางภมศาสตร

ควรใชผบญชาการเหตการณคนเดยว เพอความเปนเอกภาพในการก�าหนด

44 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

วตถประสงค ความมงหมายในการปฏบต และการจดท�าแผนเผชญเหตทม

ประสทธภาพ รวมถงการขอรบการสนบสนนทรพยากร และการมอบหนาท

ภารกจในการเผชญเหตแกชดปฏบตงาน

2. การบญชาการรวม โดยผบญชาการเหตการณรวมหลายคน (Unified

Command:UC)

เปนเครองมอส�าคญในการจดการรวมกนระหวางหนวยงานซงจะชวย

ในการก�าหนด กรอบแนวทางปฏบตใหกบหนวยงานตาง ๆ ทมความแตกตาง

ในดานภารกจพนทรบผดชอบใหเกดการประสานงานวางแผนการปฏบตงาน

รวมกนอยางมประสทธภาพ โดยยงคงการก�าหนดวตถประสงคความมงหมาย

ในการปฏบต และการจดท�าแผนเผชญเหตรวมกน ภายใตแผนเผชญเหตเดยว

เพอใหทกหนวยงานสามารถบรรลขอบเขตหนาทความรบผดชอบของหนวยงาน

ของตน

สงทผบญชาการเหตการณ หรอการบญชาการรวม พงระลกถงเสมอ

ในการจดการเหตฉกเฉน5ประการไดแก

1. เจาหนาทเผชญเหต

การกระท�าใดๆทสงผลกระทบตอเจาหนาทเผชญเหตจะตองรบ

เขาด�าเนนการแกไขทนทเพอความปลอดภยของเจาหนาทซงถอเปนความส�าคญ

สงสด ผบญชาการเหตการณตองเขาจดการกบเรองหรอประเดนตาง ๆ ทนท

ไมวาเรองนนจะเปนเรองเลกนอย เพราะอาจลกลามขยายตวจนกลายเปน

เรองใหญทยากตอการแกไขได

2. เหตการณ

การจดการกบสถานการณทเกดขน วตถประสงคทก�าหนดมความ

เปนไปไดหรอไม ทรพยากรทจ�าเปนตองใชมเพยงพอในการปฏบตงานเพอบรรล

วตถประสงคการปฏบตหรอไม เปนค�าถามทผบญชาการเหตการณตองถาม

ตวเองตลอดเวลา

45 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

3. หวหนา(ผบงคบบญชา)

ทกๆคนมหวหนาและหวหนาจ�าเปนตองรบรสถานการณทเปน

ปจจบน ดงนนการแจงขอมลเหตการณทส�าคญใหกบหวหนาของตน เพอรบร

สถานการณทเปนปจจบนทสดเปนเรองส�าคญผบญชาการเหตการณตองสราง

กลไกกระบวนการทตนเองจะสามารถรบขอมลขาวสารตางๆไดอยางรวดเรว

ซงอาจเปนกระบวนการทไมเปนทางการ

4.ผมสวนเกยวของ

ผ มสวนเกยวของกบเหตการณ ทงผ ประสบภย กลมการเมอง

ทกระดบผไดรบผลกระทบฯลฯทกกลมควรไดรบขอมลทถกตองและเหมาะสม

อยางตอเนองผบญชาการเหตการณตองสรางชองทางการสอสารแบบ2ทาง

กบผมสวนเกยวของทกกลมอยางตอเนองเพอใหไดรบทราบขอกงวลความหวงใย

ความสงสยและชแจงประเดนตางๆใหเปนทเขาใจรวมกนจะปองกนขาวลอ

ขาวเทจอนน�าไปสการตอตานการปฏบตงานไดในทสด

5.สอมวลชน

สอมวลชนทกแขนงเปนหนาตางสสาธารณชนทวไปนอกเหนอจาก

ผมสวนเกยวของตอเหตการณ ผบญชาการเหตการณ จงตองมความเขาใจการ

ปฏบตงานของสอมวลชน จดสนใจ และมทกษะในการสอสารในภาวะฉกเฉน

เปนอยางด

เจาหนาทสนบสนนการบญชาการ (Command Staff)

ประกอบดวย เจาหนาทความปลอดภย (Safety Officer : SOFR)

เจาหนาทประสานงาน(LiaisonOfficer:LOFR)และเจาหนาทประชาสมพนธ

(Public InformationOfficer : PIO) ทงนอาจแตงตงทปรกษา ผเชยวชาญ

เจาหนาทกฎหมาย เจาหนาทสอบสวน เจาหนาทความมนคง หรอเจาหนาท

ทมความรเฉพาะทางอน ๆ ทผบญชาการเหตการณเหนสมควร เพอสนบสนน

ชวยเหลอผบญชาการเหตการณกไดแตต�าแหนงทจดตงขนจะมสถานะเปนระดบ

46 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

เจาหนาทตามล�าดบการบงคบบญชา และขนการบงคบบญชากบผบญชาการ

เหตการณโดยตรง การพจารณาแตงตงเจาหนาทสนบสนนการบญชาการ

ในต�าแหนงใดเปนอ�านาจการตดสนใจของผบญชาการเหตการณ โดยไมจ�าเปน

ตองแตงตงทกต�าแหนงเสมอไปตามหลกการโครงสรางแบบโมดลาร

เจาหนาทความปลอดภย (Safety Officer : SOFR)

การเผชญเหตในภาวะฉกเฉนทกเหตการณ มความเสยงตอการบาดเจบ

เสมอ เจาหนาทเผชญเหตเปนบคคลทตองเขาไปในสถานททบคคลทวไป

พยายามหลบหนออกมา ภยทเจาหนาทเผชญเหตตองเสยงมอยหลากหลาย

ตามแตละสถานการณของภยนน ๆ การจดการบรรเทาภยจงมความเสยงและ

เปนภาระรบผดชอบทส�าคญของผบญชาการเหตการณ ในเหตการณขนาดเลก

ทไมมความสลบซบซอน และมเจาหนาทเผชญเหตรวมปฏบตงานไมมากนก

ผบญชาการเหตการณสามารถดแลความปลอดภย ของเจาหนาทไดดวยตนเอง

แตในเหตการณขนาดใหญ หรอเหตการณทมความซบซอน เชน สารเคม

วตถอนตรายจ�าเปนตองมผเขามาท�าหนาทในการดแลความปลอดภยแกเจาหนาท

เผชญเหตโดยตรง เพอก�าหนดขนตอนการปฏบตทปลอดภย ใหขอแนะน�า

เสนอแนะการใชเครองมออปกรณ วธการตาง ๆ เพอลดความเสยงภยแก

เจาหนาท การแตงตงเจาหนาทความปลอดภยจ�าเปนตองค�านงถง ความร

ความสามารถ และประสบการณของผนนเปนส�าคญ เพราะถอเปนต�าแหนง

ทตองปฏบตงานอยางใกลชดกบเหตการณทเกดขนเพอควบคมและใหขอเสนอ

แนะในภาพรวมแกผบญชาการเหตการณในการก�าหนดวตถประสงคการปฏบต

และยงปฏบตงานรวมกบหวหนาสวนปฏบตการ เพอใหขอมลในการตดสนใจ

ก�าหนดยทธวธการเผชญเหตแกชดปฏบตการในภาคสนามอกดวย ในบางครง

จงเปนการยากส�าหรบผบญชาการเหตการณในการทจะหาบคคลทมคณสมบต

เหมาะสมมาเปนเจาหนาทความปลอดภย

47 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ความรบผดชอบหลกของเจาหนาทความปลอดภยไดแก

1) ปฏบตงานรวมกบหวหนาสวนปฏบตการเพอหาทางลดความเสยงภย

ทอาจจะเกดขนจากการก�าหนดกลยทธและยทธวธในการเผชญเหต

2) ตรวจสอบอปกรณปองกนภยสวนบคคล (PersonnelProtective

Equipment:PPE)ของเจาหนาทวามความเหมาะสมและปลอดภยหรอไม

3) รวมจดท�าแผนเผชญเหต

-ตรวจสอบแบบการมอบหมายหนาทICS-204

-ตรวจสอบแผนการสอสารICS-205

-ตรวจสอบแผนการรกษาพยาบาลICS-206

- วเคราะหความเสยง และพจารณาแนวทางการลดผลกระทบตาม

แบบICS-215,215A

4) สามารถสงหยดการปฏบตการใดๆทไมปลอดภยได

5) ตรวจสอบความปลอดภยของสถานทและสงอ�านวยความสะดวก

ตางๆใหมความปลอดภย

6) ตรวจสอบสาเหตและความรบผดชอบ ในกรณเกดอบตเหตขนจาก

การปฏบตหรอทมตอเจาหนาท

7) เขารวมในการประชมวางแผน

8) เสนอใหมการแตงตงผชวย(Assistance)เมอมความจ�าเปน

เจาหนาทประสานงาน (Liaison Officer : LOFR)

เปนต�าแหนงในระบบบญชาการเหตการณทมกไมไดรบความส�าคญ

เทาทควรแตในความเปนจรงแลวผบญชาการเหตการณจะไมสามารถปฏบตงาน

ของตนไดอยางมประสทธภาพหากขาดเจาหนาทประสานงานทมความสามารถ

และคลองตวต�าแหนงนเปนต�าแหนงทมความทาทายและเหนดเหนอยอยางมาก

โดยเฉพาะในขณะทเหตการณยงอย ระหวางการลกลาม ขยายตว และ

48 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

มความจ�าเปนอยางยงทจะตองประสานงานกบหนวยงานในพนท หนวยงาน

สวนกลางภาคเอกชนมลนธผบงคบบญชาบคคลทเรยกตวเองวา“บคคลส�าคญ”

หรอ“VIP”หรอแมกระทงบคคลผมจตอาสา

บทบาทของเจาหนาทประสานงานนนเปนมากกวาผประสานงานแตเปน

ผชวยเหลอผบญชาการเหตการณในการจดการกบประเดนขอหวงใยขอกงวล

ขอสงสย ของผมสวนไดสวนเสยกบเหตการณทเกดขนทงหมดทอยภายนอก

โครงสรางองคกรระบบบญชาการเหตการณทจดตงขน ซงผมสวนไดสวนเสย

หมายความรวมถง นกธรกจ พอคา นกการเมอง ทงในระดบทองถน ภมภาค

และสวนกลาง(รวมถงผตดตามและผชวยนกการเมองเหลานนดวย)เจาหนาท

ประสานงาน จงตองเปนผทมบคลกภาพทางสงคมสง มความสามารถในการ

สอสารจตวทยามานษยวทยาและเกบอารมณไดเปนอยางดเนองจากเปนแนว

หนาทจะตองพบกบขอเสนอแนะขอรองเรยนหรอแมกระทงมมมองความรสก

เชงลบ ไมวาจะมการจดการเหตการณไดดเพยงใด ยอมตองมผเหนตางเสมอ

ดงนนการรจก“ลกคา”ทงภายใน(เจาหนาทผรวมงาน)ภายนอก(บคคลอน)

ซงจะมการปฏสมพนธผานอปกรณการสอสารรปแบบตางๆ ถอเปนความทาทาย

ของเจาหนาทประสานงานอกรปแบบหนง

ความรบผดชอบหลกของเจาหนาทประสานงานไดแก

1) ท�างานรวมกนอยางใกลชดกบหนวยงานภายนอกทเขามาสนบสนน

(Assisting)ประสานการปฏบต(Cooperating)ในการใหขอมลขาวสารทจ�าเปน

และเหมาะสมกบหนวยงานเหลานน

2) แจงขอมลแกผ บญชาการเหตการณ ในประเดนทเกยวของกบ

หนวยงานภายนอกและผมสวนไดสวนเสยทงหลาย

3) ประสานงานและขอมลกบเจาหนาทประชาสมพนธ

4) จดท�าก�าหนดการและการตอนรบบคคลส�าคญ(VIP)

5) จดก�าหนดการ กจกรรม พบปะชมชน ผ มสวนไดสวนเสย

(หากจ�าเปน)

49 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

6) จดท�าท�าเนยบการตดตอประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ

ทงภายในและภายนอกพนทเกดเหต

เจาหนาทประชาสมพนธ (Public Information Officer : PIO)

นกจดการภาวะฉกเฉนตางร ดวา “ภยพบต” นนเปนขนมหวานของ

สอมวลชน ซงตองการขอมล ขาวสารอยางรวดเรว บอยครงความถกตอง

จงตามมาทหลง ความตองการขอมลเหลานน จะมอยางหลากหลาย และ

เปนจ�านวนมากจนผบญชาการเหตการณไมสามารถรบมอได และบอยครง

ปรากฏวาผ บญชาการเหตการณกลบใหเวลากบการตอบขอมลสอมวลชน

แถลงขาวรวมถงการรายงานขอมลสถานการณปจจบนใหกบหนวยเหนอมากกวา

ทจะใหเวลากบการแกปญหาเหตการณทเกดขน ซงหากเปนเหตการณทเปน

ทสนใจของประชาชนและสอมวลชน(สอมวลชนเปนผเขามาแทรกอยตรงกลาง

ระหวางเจาหนาทของรฐกบผประสบภยและประชาชนทวไป) ไมวาเหตการณ

จะมขนาดความซบซอนเพยงใด อาจมความจ�าเปนทตองมการแตงตงเจาหนาท

ประชาสมพนธขนทนทเพอท�าหนาทประสานงานโดยตรงกบสอมวลชนทมทง

สอมวลชน (สอสงพมพ โทรทศน วทย) จากสวนกลาง สอสวนกลางทอยใน

ภมภาค และสอทองถน รวมถงการประชาสมพนธกบผ ประสบภย และ

ประชาชนทอยในพนทเสยงโดยตรง คณสมบตของเจาหนาทประชาสมพนธ

ทจ�าเปนคอประสบการณในการท�างานกบระบบสอสารสาธารณะการสอสาร

ในภาวะฉกเฉนการปฏบตการขาวสาร(InformationOperation)การจดการ

ระบบขอมลขาวสารรวม (Joint Information System) นอกจากสอมวลชน

กบสาธารณชนทเปนหนาทหลกในการใหขอมลของเจาหนาทประชาสมพนธแลว

เจาหนาทในระบบบญชาการเหตการณทจดตงขนกเปน“ลกคา”ของเจาหนาท

ประชาสมพนธ ทจะตองสอสารขอมล ทถกตองเหมาะสม ใหกบทกคนเขาใจ

ทศทางในการจดการขอมล ขาวสาร เพอใหทกคนใหขอมล ขาวสาร ทเปน

เสยงเดยวกน(speakingthesamevoice)

50 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

ความรบผดชอบหลกของเจาหนาทประชาสมพนธไดแก

1) ก�ากบดแลการปฏบตของ“ศนยประสานขอมลขาวสารรวม”(Joint

InformationCenter:JIC)

2) รวบรวมและแจกจายขอมลทเกยวของกบเหตการณ โดยผาน

การอนมตของผบญชาการเหตการณ เชน จ�านวนเจาหนาท ทรพยากรทใชใน

การปฏบตงานขอมลพนทประสบภยฯลฯ

3) ชวยเหลอสนบสนนผบญชาการเหตการณในประเดนทเกยวของ

กบการสอสารสาธารณะ

4) ด�าเนนกจการทเกยวกบสอสารมวลชน

- จดเตรยมสถานทก�าหนดการและเอกสารการแถลงขาว

- ประเดนการใหสมภาษณ ตอบขอซกถาม (อาจท�าหนาทโฆษก

อกหนาทหนง)

- การพาสอมวลชนเขาพนทเกดเหต โดยไมขดขวางการปฏบตงาน

ของเจาหนาทเผชญเหต

5) เขารวมประชมเจาหนาทและการประชมวางแผนเพอแลกเปลยน

ขอมลทเกยวกบเหตการณ

6) แจกจายแลกเปลยนขอมลการขาวกบเจาหนาท

ระบบขอมลขาวสารรวม (Joint Information System)

เปนระบบทชวยรวบรวมบรณาการ ประสานขอมลขาวสารใหเกดความ

ถกตองรวดเรวตอเนองและสามารถเขาถงไดส�าหรบสวนราชการหนวยงาน

องคกรตาง ๆ ทตองการขอมลขาวสารทเกยวของกบเหตการณ รวมถง

กระบวนการวางแผน ระเบยบปฏบต โครงสราง เพอสนบสนนขอมลใหกบ

สาธารณชนทวไปผประสบภยสวนราชการผบรหารทงฝายการเมองและประจ�า

ผน�าชมชนสอมวลชนองคกรสาธารณกศลเอกชนทงในประเทศและตางประเทศ

กลมมวลชนอาสาสมคร

51 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ศนยขอมลขาวสารรวม (Joint Information Center)

เพอเปนศนยรวมขอมลขาวสารทไดรบการกลนกรองและรบรอง และ

ใชเปนศนยกลางในการประสาน ยนยน แจกจายขอมลขาวสาร โดยเฉพาะใน

ชวงเรมตนของเหตการณทมความวนวายสบสนขดแยงของขอมลมกจะเกดขน

เสมอ น�าไปสการปลอยขาวลอ ทไมตรงกบขอเทจจรง ผบญชาการเหตการณ

พงระลกเสมอวา ในเหตการณฉกเฉนการควบคมและชแจงขอมลขาวสารทถกตอง

ทนทวงท เหมาะสมกบเวลาและเปนขอมลทตองแยกแยะวากลมบคคลใด

ควรเขาถงขอมลเชงลกระดบใด จะเปนสงส�าคญทชวยใหการจดการเหตการณ

เปนไปอยางราบรน ดงนน การแตงตงเจาหนาทประชาสมพนธ ตงแตชวงเรมตน

ของเหตการณ จงมความส�าคญตอผลส�าเรจในภาพรวมของเหตการณเสมอ

เพราะถงแมการจดการเหตการณจะเปนไปอยางเรยบรอยเพยงใดหากสาธารณชน

ทวไปไมไดรบทราบขอมลทถกตองจะเกดความสบสนและขาดการสนบสนน

การปฏบตตางๆเสมอศนยขอมลขาวสารรวมสามารถจดตงขนไดในทกระดบ

ของการจดการแตศนยฯทมความส�าคญทสดคอศนยฯทจดตงขนณทเกดเหต

เนองจาก เปนศนยฯทอยใกลชดกบเหตการณ เขาถงขอมลทมการเปลยนแปลง

ตลอดเวลาจงเปนศนยฯทขอมลขาวสารมความถกตองและเปนปจจบนมากทสด

52 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

เจาหนาทปฏบตงาน (General Staff)

ประกอบดวย สวนปฏบตการ สวนอ�านวยการ และสวนสนบสนน

มหวหนาสวน ซงอาจมรองหวหนาสวนหนงคนหรอมากกวาไดในเหตการณ

ขนาดใหญ พนทเกดเหตกวางขวาง มจ�านวนเจาหนาทเผชญเหตมาก และ

หากเปนการใชระบบบญชาการรวม อาจมการมอบหมายใหแตละสวนราชการ

ทเขารวมจดสงบคลากรรวมเปนหวหนาสวนโดยผลดเปลยนกนท�าหนาท

ผอ�านวยการและรองผอ�านวยการในแตละหวงเวลาปฏบตการ(OperationPeriod)

สวนปฏบตการ (Operation Section)

หวหนาสวนปฏบต (OperationSectionChief) เปนต�าแหนงทเกดขน

ตอจากผบญชาการเหตการณในทกเหตการณและเปนต�าแหนงทมผอยากเปน

มากทสด แตหากมการแตงตงหวหนาสวนปฏบตการทขาดประสบการณ

ขาดความรทเหมาะสมกบเหตการณทเกดขน เชน แตงตงผทไมมความร ไมม

ประสบการณเกยวกบการจดการสารเคมและวตถอนตราย ไปเปนหวหนาสวน

ปฏบตการ เพอจดการกบเหตการณทเกยวของกบสารเคมและวตถอนตราย

ซงจะกอใหเกดความสบสน และเปนอนตรายตอเจาหนาทเผชญเหตเปนอยาง

มาก ดงนน ผบญชาการเหตการณจ�าตองพจารณาคณสมบตของบคคลทจะได

รบการแตงตงในต�าแหนงนใหเหมาะสมแตในบางครงในชวงแรกของการเผชญ

เหตอาจไมสามารถหาบคคลทมคณสมบตทเหมาะสมไดจงจ�าเปนตองพจารณา

ก�าหนดวตถประสงคการปฏบตกลยทธและยทธวธทเหมาะสมกบคณสมบตของ

บคลากรทมอยเชนกน

หวหนาสวนปฏบตการ นอกจากจะเปนผมความร ประสบการณท

เหมาะสมกบเหตการณทเกดขน ซงหมายถงเปนผ ทผานงานภาคสนามมา

พอสมควร ยงจะตองมภาวะผน�าและเสรมสรางความรของระบบบญชาการ

เหตการณมาเปนอยางดสามารถมองเหนและคาดการณอนาคตได โดยเฉพาะ

53 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

การวางแผนการปฏบตทางยทธวธ ในหวงเวลาปฏบตการตอไป เพราะจะเปน

ผมสวนส�าคญในการรวมจดท�าแผนเผชญเหตในแตละหวงเวลาปฏบตการ

สวนปฏบตการมความแตกตางจากสวนงานอน ๆ ตรงทจะจดตงจาก

ระดบลางสดขนไป (Bottom-up) โดยยดความจ�าเปนของแตละสถานการณ

เปนหลกการเผชญเหตเรมตนจากเจาหนาทเผชญเหตชดแรกทเขาไปถงทเกดเหต

สถาปนาระบบโดยท�าหนาทผบญชาการเหตการณคนแรกและเรมการเผชญเหต

เมอมชดเผชญเหตเขามาในทเกดเหตเพมขนจงเรมจดการควบคมชดปฏบตการ

ตางๆเปนล�าดบการบงคบบญชาขนไปจากหนวยปฏบตงาน1หนวยรวมกน

เปนหลายชดปฏบตงานหรอชดปฏบตงานผสมเมอขยายตวมากขนจงตงเปน

กลมภารกจ หรอแบงความรบผดชอบเปนพนท เมอมหลายพนทจ�าเปนตองตง

แผนกมาควบคมทงหมดคอการขยายตวจากลางขนบนอยางเปนระบบภายใต

ชวงการควบคมทเหมาะสมและจะมความสลบซบซอนมากขน เมอมการปฏบต

การทางอากาศเขามารวมในการเผชญเหต

โครงสรางภายในสวนปฏบตการประกอบดวย(จดตงขนตามความเหมาะสม

ของเหตการณ)

1) จดระดมทรพยากร(StagingArea)

เปนสถานทททรพยากรทม

ความพรอมในการปฏบตงาน พกรอเพอ

รบมอบภารกจ จดระดมทรพยากรควรม

บรเวณทกวางขวางเพยงพอตอจ�านวน

ทรพยากรทปฏบตงานในเหตการณ

และควรตงอยในบรเวณทไมหางเกนไป

จากทเกดเหต แตตองไมไดรบผลกระทบ

47

โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

การวางแผนการปฏบตทางยทธวธ ในหวงเวลาปฏบตการตอไป เพราะจะเปนผมสวนส าคญในการรวมจดท าแผนเผชญเหตในแตละหวงเวลาปฏบตการ สวนปฏบตการมความแตกตางจาก สวนงานอน ๆ ตรงทจะจดตงจากระดบลางสดขนไป (Bottom-up) โดยยดความจ าเปนของแตละสถานการณเปนหลก การเผชญเหตเรมตนจากเจาหนาท เผชญเหตชดแรกทเขาไปถงทเกดเหต สถาปนาระบบโดยท าหนาทผบญชาการเหตการณคนแรก และเรมการเผชญเหต เมอมชดเผชญเหตเขามาในทเกดเหตเพมขน จงเรมจดการควบคมชดปฏบตการตาง ๆ เปนล าดบการบงคบบญชาขนไป จากหนวยปฏบตงาน 1 หนวย รวมกนเปนหลายชดปฏบตงาน หรอชดปฏบตงานผสม เมอขยายตวมากขน จงตงเปนกลมภารกจ หรอแบงความรบผดชอบเปนพนท เมอมหลายพนทจ าเปนตองตงแผนกมาควบคม ทงหมดคอการขยายตวจากลางขนบนอยางเปนระบบ ภายใตชวงการควบคมทเหมาะสมและจะมความสลบซบซอนมากขน เมอมการปฏบตการทางอากาศเขามารวมในการเผชญเหต โครงสรางภายในสวนปฏบตการ ประกอบดวย (จดตงขนตามความเหมาะสมของเหตการณ) 1) จดระดมทรพยากร (Staging Area) เปนสถานทททรพยากรทมความพรอมในการปฏบตงาน พกรอเพอรบมอบภารกจ จดระดมทรพยากรควรมบรเวณทกวางขวางเพยงพอตอจ านวนทรพยากรทปฏบตงานในเหตการณ และควรตงอย ในบรเวณทไมหางเกนไปจากทเกดเหต แตตองไมไดรบผลกระทบจากเหตการณทเกดขน เชน ไมอยใตลม ผจดการจดระดมทรพยากร เปนผควบคมการปฏบตงานและอยภายใตการบงคบบญชาของผอ านวยการสวนปฏบตการ

จากเหตการณทเกดขนเชนไมอยใตลมผจดการจดระดมทรพยากรเปนผควบคม

การปฏบตงานและอยภายใตการบงคบบญชาของหวหนาสวนปฏบตการ

54 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

2)พนท(Division)

คอการแบงความรบผดชอบ

พนทตามภมศาสตร(โซนนงเปนค�าศพท

ทมกใชกนโดยทวไป) ใชตวอกษรภาษา

องกฤษเปนชอพนทการแบงเขตพนทควร

จดแบงอยางชดเจนตามสภาพภมประเทศ

เชนแบงตามแมน�าคลองถนนเพอให

ผ เผชญเหตร ขอบเขตพนทรบผดชอบ

48

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

2) พนท (Division) คอการแบงความรบผดชอบพนทตามภมศาสตร (โซนนง เปนค าศพททมกใชกนโดยทวไป) ใชตวอกษรภาษาองกฤษ เปนชอพนท การแบงเขตพนทควรจดแบงอยางชดเจนตามสภาพภมประเทศ เชน แบงตาม แมน า คลอง ถนน เ พอใหผ เผชญเหตรขอบเขตพนทรบผดชอบของตนไดงายในการจดแบงเปนพนทจะมความกวางมาก นอย เพยงใดควรพจารณาจาก ปรมาณงาน ความสามารถในการเขาถงพนท สภาพความล าบากของพนท จ านวนทรพยากรทตองใช 3) กลมภารกจ (Group) แบงตามภารกจท รบผดชอบ ในชวงเรมตนของการเผชญเหต (Initial Response) โดยปกตจะแบงหนาทกนตามภารกจของแตละหนวยเผชญเหต เชน หนวยดบเพลง รถพยาบาล รถกชพ เพอจดการกบแตละหนาทภารกจนน ๆ เปนตน แตเมอมทรพยากรทมากพอ และมการก าหนดวตถประสงคการปฏบตทชดเจนมากขน กสามารถจดโครงสรางองคกรเปนรปแบบอน ๆ ได การตงชอกลมภารกจมกเรยกตามหนาท ความสามารถของกลมภารกจทจดตงขน เชน กลมภารกจความปลอดภย กลมภารกจการจราจร เปนตน กลมภารกจสามารถเขาไปปฏบตงานในหนาทของตน ในทกเขตพนทได สามารถเขาไปปฏบตงานไดทงในพนท A และ B แตจะปฏบตงานนอกเหนอจากหนาททไดรบมอบหมายไมได ทงนโดยสวนใหญกจะไมสามารถปฏบตนอกเหนอภารกจไดเนองจากไมมทรพยากร เครองมอทเหมาะสม นนเอง

สวนปฏบตการ

พนท A พนท B

ของตนไดงายในการจดแบงเปนพนทจะมความกวางมากนอยเพยงใดควรพจารณา

จากปรมาณงาน ความสามารถในการเขาถงพนท สภาพความล�าบากของพนท

จ�านวนทรพยากรทตองใช

3)กลมภารกจ(Group)

แบงตามภารกจทรบผดชอบในชวงเรมตนของการเผชญเหต(Initial

Response)โดยปกตจะแบงหนาทกนตามภารกจของแตละหนวยเผชญเหตเชน

หนวยดบเพลง รถพยาบาล รถกชพ เพอจดการกบแตละหนาทภารกจนน ๆ

เปนตนแตเมอมทรพยากรทมากพอและมการก�าหนดวตถประสงคการปฏบต

ทชดเจนมากขนกสามารถจดโครงสรางองคกรเปนรปแบบอนๆไดการตงชอ

กลมภารกจมกเรยกตามหนาท ความสามารถของกลมภารกจทจดตงขน เชน

กลมภารกจความปลอดภยกลมภารกจการจราจรเปนตนกลมภารกจสามารถ

เขาไปปฏบตงานในหนาทของตน ในทกเขตพนทได สามารถเขาไปปฏบตงาน

ไดทงในพนทAและBแตจะปฏบตงานนอกเหนอจากหนาททไดรบมอบหมาย

ไมไดทงนโดยสวนใหญกจะไมสามารถปฏบตนอกเหนอภารกจไดเนองจากไมม

ทรพยากรเครองมอทเหมาะสมนนเอง

55 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

4)แผนก(Branch)

ตงขนเพอจดการชวงการควบคมทเหมาะสม ส�าหรบการควบคม

กลมภารกจหรอพนทสามารถควบคมไดทงกลมภารกจและพนทในการตงชอ

แผนกทควบคมพนท จะตงชอโดยใชเลขโรมน แตหากควบคมกลมภารกจ

จะเรยกชอตามหนาทเชนแผนกคนหาและกภย(หมายถงมชดคนหาและกภย

มากกวา5ชดขนไปในความรบผดชอบ)

5)หนวยปฏบตงาน(SingleResource)

เปนการเรยกทรพยากรการเผชญเหตชนหนง ๆ ในภาพรวม เชน

หนวยปฏบตงาน จะมความหมายรวมถง อปกรณ และเจาหนาทผปฏบตงาน

ประจ�าอปกรณชนนน ๆ ดวย เชน รถดบเพลง 1 คน รวมพนกงานดบเพลง

ประจ�ารถ4คนถอเปน1หนวยปฏบตงานหรอรถกชพ1คนรวมเจาหนาท

2คนเปน1หนวยปฏบตงานเปนตน

6)ชดปฏบตงาน(StrikeTeam)

เปนหนวยปฏบตงานประเภทเดยวกน (ท�าหนาทภารกจเดยวกน)

น�ามารวมกนเปนชดปฏบตงาน ภายใตการบงคบบญชาของหวหนาชด 1 คน

เพอเพมศกยภาพและประสทธภาพในการปฏบตงาน เชน รถดบเพลง 5 คน

รวมกนเปนชดปฏบตงานดบเพลงภายใตการบงคบบญชาของหวหนาชด1คน

7)ชดปฏบตงานผสม(TaskForce)

เปนการน�าเอาหนวยหรอชดเผชญเหตทมหลายหนาทมาสนธก�าลงกน

เพอใหเปนชดทมศกยภาพในการปฏบตการเผชญเหตไดในหลายประเภท(Kind)

และหลายภารกจ โดยมหวหนาชดปฏบตงานผสมเปน ผควบคมสงการปฏบต

เชนชดปฏบตงานผสมท1ประกอบดวยรถดบเพลง2คนรถต�ารวจ1คน

รถพยาบาล2คนและเจาหนาทอาสาสมครอก1หม(12นาย)ทงนรถแตละ

ประเภทชนดจะหมายความรวมถงเจาหนาทผปฏบตงานประจ�ารถดวยเสมอ

56 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

ความรบผดชอบหลกของหวหนาสวนปฏบตการไดแก

1) วางแผนการปฏบตทางยทธวธ

2) ควบคม ก�ากบ ดแลการปฏบตทางยทธวธในทกขนตอน

ตามแผนเผชญเหต

3) ดแลความปลอดภยของเจาหนาทเผชญเหต

4) สอสารและประสานงานอยางใกลชดกบผบญชาการเหตการณ

เพอใหสามารถแปลงวตถประสงค กลยทธ ไปส การปฏบตทางยทธวธทม

ประสทธภาพ

5) เลอกใชทรพยากรในการปฏบตงานทเหมาะสมและสามารถ

เลอกทรพยากรทดแทนทปลอดภยส�าหรบเจาหนาทเผชญเหตได

6) พจารณาจดตงจดระดมทรพยากร และมอบหมายหนาทแก

ผจดการจดระดมทรพยากร

7) รวมจดท�าแผนเผชญเหต

- จดท�าแบบแผนปฏบตการICS-215

- รวมกบเจาหนาทความปลอดภย จดท�าแบบวเคราะห

ความเสยงและแผนความปลอดภยICS-215A

8) รกษาชวงการควบคมทเหมาะสมระหวางแผนกกลมภารกจ

และพนท

9) พจารณาการจดทรพยากรออกเปนชดปฏบตงานผสม

ชดปฏบตงานและหนวยปฏบตงานตามความเหมาะสมของแตละภารกจ

57 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

โครงสรางสวนปฏบตการ

สวนอ�านวยการ (Planning Section)

หวหนาสวนอ�านวยการ (Planning Section Chief) ถอเปนต�าแหนง

ทมความทาทายและเปนมนสมองทส�าคญในระบบบญชาการเหตการณเพราะ

มหนาทส�าคญคอการปรบเปลยนสถานการณจาก“รบเปนรก”ในการจดการ

เหตการณ นนคอ ในชวงเรมตนการเผชญเหต เราจะเผชญเหตและรบมอกบ

เหตฉกเฉนทเกดขนไปตามสถานการณ (Reactive) เมอมทรพยากรทเพยงพอ

ตอการก�าหนดวตถประสงคการปฏบตเลอกกลยทธทเหมาะสมและด�าเนนการ

ตามยทธวธทก�าหนดได มความสามารถทจะควบคมสถานการณ และเขาส

การวางแผนเผชญเหตไดนนคอการเขาสชวงเชงรก(Proactive)ผทมบทบาท

ส�าคญคอสวนอ�านวยการ

สวนปฏบตการ

จดระดมทรพยากร

แผนก

กลมภารกจพนท

หนวยปฏบตงาน

ชดปฏบตงาน

ชดปฏบตงานผสม

58 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

หวหนาสวนอ�านวยการ และเจาหนาทในสวนอ�านวยการทกคนจะตอง

มความเขาใจในภาพของสถานการณมากกวาบคคลอน ๆ นนคอนอกจาก

จะเขาใจเหตการณทเกดขนสถานการณทเปนอยในปจจบนแลวยงตองวาดภาพ

แนวโนมสถานการณในอนาคตดวยโดยตองถามตวเองตลอดเวลาวา“Whatif”

หากไมเปนเชนนแลวจะเปนอยางไรเสมอ

สวนอ�านวยการ เปนกลไกในการขบเคลอนองคาพยพ ในองคกรภายใต

ระบบบญชาการเหตการณท�าหนาทประสานงานภายในตดตามความคบหนา

จดการประชมวางแผนกระตนผลกดนสนบสนนกลไกตางๆ ใหด�าเนนไปตาม

เวลาทก�าหนดเพอใหสามารถควบคมสถานการณไมใหลกลามขยายตวไดโดยเรว

โครงสรางภายในสวนอ�านวยการประกอบดวยหนวยสถานการณ(Situation

Unit)หนวยทรพยากร(ResourceUnit)หนวยสงกลบ(DemobilizationUnit)

และหนวยเอกสาร(DocumentUnit)ทงนพงระลกเสมอวาในระบบบญชาการ

เหตการณหากไมไดมการจดตงหรอมอบหมายหนาทใหกบบคคลหรอต�าแหนงใด

เปนความรบผดชอบของหวหนาหนวยหวหนาสวนและผบญชาการเหตการณ

ทจะตองรบผดชอบหนาทนนๆตามล�าดบ

1) หนวยทรพยากร

หนาทส�าคญของหนวยทรพยากรคอการจดระบบคนวสดอปกรณ

เครองมอเครองใชตางๆทรวมเรยกวา“ทรพยากร”การจดการเหตฉกเฉนจะ

มประสทธภาพไมไดหากไมมการจดการทรพยากรทดอยางเชนกรณเหตการณ

น�าทวมฉบพลน หรอกรณน�าปาไหลหลาก ท�าใหเกดโคลนถลมทบบานเรอน

ประชาชนเมอมเจาหนาทน�าเครองมอเขาไปสนบสนนการคนหาในทเกดเหตทกคน

ทกหนวยงานตางระดมคนเครองมอเพอชวยกนตรวจคนพนทตางๆ อยางเตมท

เมอเวลาผานไป6ชวโมงการคนหาตองยตลงเนองจากเจาหนาทจ�าเปนตองพก

เครองมอช�ารดหรอตองเตมน�ามนและปรากฏวาไมมใครรจ�านวนคนเครองมอ

ทเขาเผชญเหตจงไมสามารถจดหาอาหารน�าดมน�ามนเชอเพลงไดเพยงพอ

59 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ในชวงเรมตนของเหตการณ ภาระหนาทของหนวยทรพยากร มความ

ยงยากคอนขางมากเนองจากเปนชวงททรพยากรถกระดมสงเขาไปชวยในพนท

เกดเหต หากไมสามารถจดระบบ การลงทะเบยนทรพยากรทด การตดตาม

สถานะของทรพยากรวามจ�านวนเทาใด ก�าลงปฏบตงานอย พรอมรบหนาท

อยระหวางซอมบ�ารงตองการทรพยากรประเภทชนดขนาดใดอกจ�านวนเทาใด

ซงขอมลเหลานเปนขอมลส�าคญส�าหรบสวนปฏบตการใชในการวางแผนยทธวธ

ส�าหรบสวนสนบสนน ใชในการจดหาอาหารน�าทพกฯลฯส�าหรบเจาหนาท

ความปลอดภยใชในการวเคราะหความเสยงภย นอกจากนหนวยทรพยากร

ตองมหนาทรบลงเวลาการเขาปฏบตงานของทรพยากรแตละประเภท

2) หนวยสถานการณ

ทกคนตองการรวาเกดอะไรขนและจะมค�าถามตามมาอกมากมายเชน

เกดขนเมอใด อยางไร บาดเจบ เสยชวตกคน เหตการณปจจบนเปนอยางไร

แนวโนมของสถานการณดขนหรอเลวรายกวาเดมและอนๆ อกมากมายปญหา

คอใครจะเปนผตอบค�าถามเหลานส�าคญกวานนคอค�าตอบเปนขอมลทถกตอง

เชอถอไดหรอไม นคอหนาทของหนวยสถานการณ การมภาพของสถานการณ

ทถกตอง เปนปจจบน ขอมลเหลานน�าไปสการก�าหนดวตถประสงคการปฏบต

การจดล�าดบความส�าคญของสงทตองท�า การวเคราะหสถานการณ แนวโนม

ทมประสทธภาพตอการจดการเหตการณ

หนาทหลกของหนวยสถานการณ คอ การรวบรวมขอมลขาวสาร

ในทเกดเหต และตดตามสถานการณอยางตอเนอง การจดท�าแผนท แผนผง

สถานการณการสงตอขอมลทถกตองเปนปจจบนใหกบผทมความจ�าเปนตอง

รบรขอมลเหลานน

60 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

3) หนวยสงกลบ

การใชทรพยากรทกชนด/ประเภทมคาใชจายเสมอ การมทรพยากร

จ�านวนมากเปนสงทดแตหากมแลวไมไดใชหรอมมากเกนความจ�าเปนกเปนการ

สญเสยคาใชจายคอนขางมาก เพราะรถดบเพลง 1 คน ยงรวมถงพนกงาน

ดบเพลงอกอยางนอย4คนทตองการน�าอาหารทพกสขาฯลฯการพจารณา

สงกลบทรพยากรทไมตองการใชอกตอไป หรอทมมากเกนความจ�าเปน

จงเปนการจดการเหตการณทมประสทธภาพแตการสงกลบทรพยากรเหลานน

จะมประสทธภาพไดกตอเมอมการสงกลบอยางเปนระเบยบ มขนตอนปฏบต

ทปลอดภย หนวยสงกลบอาจไมไดถกจดตงขนในชวงเรมตนของเหตการณ

แตการเตรยมการตงแตในชวงเรมตนเปนสงทผบญชาการเหตการณ หวหนา

สวนอ�านวยการควรพจารณา สงบอกเหตวาเมอใดควรพจารณาการสงกลบ

ไดแกเมอไมมการขอสนบสนนทรพยากรประเภทนนๆเขามาใหมเมอควบคม

สถานการณได เมอมทรพยากรทไมไดรบมอบภารกจอยในจดระดมทรพยากร

ตดตอกนหลายหวงเวลาปฏบตการเปนตน

4) หนวยเอกสาร

การจดเกบเอกสารทดเปนระบบจะกลบมามความส�าคญเมอเหตการณ

สนสดในระหวางการจดการเหตการณหลายคนไมใหความส�าคญกบการจดเกบ

เอกสารตอเมอเหตการณสนสดและมหนวยงานเขามาตรวจสอบการปฏบตงาน

การใชจายงบประมาณค�าสงประกาศตางๆ โดยเฉพาะเมอมการบาดเจบหรอ

รองเรยน เอกสารเหลานนจะชวยใหผปฏบตงานใชเปนหลกฐานส�าคญในการ

อางองจงอยาลมวาในเหตการณฉกเฉนสามารถใชการสงการทางวาจาไดแตใหม

การบนทกเปนลายลกษณอกษรทนททสามารถกระท�าได เครองมอทจะชวย

คอแบบฟอรมตางๆในระบบบญชาการเหตการณ

การพจารณาจดตงหนวยเอกสาร มกเกดขนในเหตการณขนาดใหญ

แตตองไมลมวาหนาทในการจดเกบเอกสารตองมผรบผดชอบส�าหรบทกเหตการณ

61 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

55

โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

สวนอ านวยการ

หนวยสถานการณ หนวยเอกสาร หนวยทรพยากร หนวยสงกลบ

ความรบผดชอบหลก ของผอ านวยการสวนอ านวยการไดแก 1) สนบสนนขอมลทถกตองและเปนปจจบน เกยวกบสถานการณทเกดขน แนวโนมทจะเปนในชวงตอไป 2) รบผดชอบตดตามทกขนตอนในกระบวนการวางแผน (Planning P) ใหเปนไปตามระยะเวลา ทก าหนด 3) จดท าแผนท แผนผง แสดงสถานการณปจจบน 4) รายงานพยากรณอากาศทอาจสงผลกระทบตอเหตการณ 5) จดเตรยมและด าเนนการประชมวางแผน และการประชมอน ๆ 6) รวบรวม แบบฟอรมตาง ๆ เพอประกอบเปนแผนเผชญเหต 7) ตดตาม และรายงานสถานะของทรพยากร 8) จดเกบเอกสารชนดทเกยวของกบเหตการณ 9) ด าเนนการสงกลบทรพยากรทไมไดใช โดยอนมตของผบญชาการเหตการณ

โครงสรางสวนอ านวยการ

โครงสรางสวนอ�านวยการ

ความรบผดชอบหลก ของหวหนาสวนอ�านวยการไดแก

1) สนบสนนขอมลทถกตองและเปนปจจบน เกยวกบสถานการณ

ทเกดขนแนวโนมทจะเปนในชวงตอไป

2) รบผดชอบตดตามทกขนตอนในกระบวนการวางแผน(PlanningP)

ใหเปนไปตามระยะเวลาทก�าหนด

3) จดท�าแผนทแผนผงแสดงสถานการณปจจบน

4) รายงานพยากรณอากาศทอาจสงผลกระทบตอเหตการณ

5) จดเตรยมและด�าเนนการประชมวางแผนและการประชมอนๆ

6) รวบรวมแบบฟอรมตางๆเพอประกอบเปนแผนเผชญเหต

7) ตดตามและรายงานสถานะของทรพยากร

8) จดเกบเอกสารชนดทเกยวของกบเหตการณ

9) ด�าเนนการสงกลบทรพยากรทไมไดใชโดยอนมตของผบญชาการ

เหตการณ

62 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

สวนสนบสนน (Logistics Section)

“กองทพเดนดวยทอง” คอค�าอธบายความส�าคญของสวนสนบสนน

ทชดเจนทสดไมวาจะเปนเหตการณขนาดเลกเชนรถจกรยานยนตชนเสาไฟฟา

หรอเหตการณขนาดใหญอยางเชน มหาอทกภย พ.ศ. 2554 การเผชญเหต

ในทกเหตการณตองไดรบการสนบสนน สวนสนบสนนจงเปรยบเสมอน

กระดกสนหลงในระบบบญชาการเหตการณ สวนปฏบตการอาจเปนพระเอก

ในการเผชญเหตแตคงเปนพระเอกไดไมเกน6ชวโมงถาปราศจากการสนบสนน

ทด การเผชญเหตทงหมดกตองหยดชะงก ถงแมจะท�างานอยดานหลงหนวย

ตางๆแตเมอใดทการสนบสนนมปญหาทกคนจะรบรไดในทนทเชนการขาด

การสนบสนนอาหารมอใดมอหนง

หวหนาสวนสนบสนน (Logistics Section Chief) จะปฏบตงาน

ใกลชดกบผ บญชาการเหตการณ เพอจดหาสงสนบสนนในการปฏบตงาน

โดยอาจมรองหวหนาสวนมากกวาหนงคนได ขนกบการจดโครงสรางของ

สวนสนบสนน

เหตการณทตองมการจดตงสวนสนบสนน จะขนอยกบองคประกอบ

2 ประการ คอ ขนาดและระยะเวลาของเหตการณ ในเหตการณขนาดเลก

ทผบญชาการเหตการณสามารถจดการควบคมสถานการณไดในระยะเวลาไมเกน

4-6 ชวโมง มกไมมความจ�าเปนตองจดตงหนวยสนบสนน เพราะทรพยากร

สวนใหญมระยะ เวลาการปฏบตในหวงระยะเวลาดงกลาว หรอผบญชาการ

เหตการณอาจท�าหนาท ภารกจ การสนบสนนโดยไมจ�าเปนตองจดตงกอน

หวหนาสวนสนบสนนตองเตรยมความพรอมดานขอมลทรพยากร (ทใชการได)

ในพนทและในบรเวณขางเคยงเชนอ�าเภอหรอจงหวดใกลเคยง

โครงสรางภายในสวนสนบสนนระบบบญชาการเหตการณในตางประเทศ

จะแบงโครงสรางออกเปน 4 สวน แตส�าหรบระบบบญชาการเหตการณของ

ประเทศไทย จะจดแบงโครงสราง ออกเปน 3 สวน เนองจากระเบยบปฏบต

63 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ดานการเงนบญชและพสดของประเทศไทยแตกตางจากประเทศอนๆจงได

รวมเอาสวนบรหารและการเงนมาอยภายใตสวนสนบสนนแบงโครงสรางภายใน

สวนสนบสนนดงน

57

โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

ดานการเงน บญชและพสด ของประเทศไทย แตกตางจากประเทศอน ๆ จงไดรวมเอาสวนบรหารและการเงนมาอยภายใตสวนสนบสนน แบงโครงสรางภายในสวนสนบสนน ดงน

โครงสรางสวนสนบสนน

ผบญชาการเหตการณ เปนผพจารณาความเหมาะสมในการจดตงหนวย แผนก สวนตาง ๆ ในบางกรณหากมความจ าเปนอาจจดตงหนวยขนท าหนาท โดยไมมการจดตงแผนก หรอสวนกได เชน จดตงหนวยเสบยง ขนโดยไมจ าเปนตองจดตง แผนกบรการ หรอสวนสนบสนน แตอยางใด 1. แผนกสนบสนน (Support Branch) ตามหลกการชวงการควบคม การจดตงแผนกเพอใหมผ ท าหนาทควบคม ก ากบ ดแล การปฏบตงานสนบสนนการจดการเหตการณ

โครงสรางสวนสนบสนน

ผบญชาการเหตการณ เปนผพจารณาความเหมาะสมในการจดตงหนวย

แผนก สวนตาง ๆ ในบางกรณหากมความจ�าเปนอาจจดตงหนวยขนท�าหนาท

โดยไมมการจดตงแผนกหรอสวนกไดเชนจดตงหนวยเสบยงขนโดยไมจ�าเปน

ตองจดตงแผนกบรการหรอสวนสนบสนนแตอยางใด

1. แผนกสนบสนน (Support Branch)

ตามหลกการชวงการควบคม การจดตงแผนกเพอใหมผ ท�าหนาท

ควบคมก�ากบดแลการปฏบตงานสนบสนนการจดการเหตการณ

64 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

1) หนวยจดหาสงอปกรณ(SupplyUnit)

มหนาทจดท�าเอกสารการขอรบการสนบสนนทรพยากรตางๆ ตามท

สวนปฏบตการตองการและสวนอ�านวยการ(หนวยทรพยากร)ไดระบสถานท

แหลงทมของทรพยากร ซงในบางครงหากไมมอาจจ�าเปนตองจดหามา โดยวธ

การเชาซอหรอจางซงหนวยจดหาสงอปกรณจะตองปรกษากบหนวยการเงน

หนวยจดซอจดจางตอไปในการขอรบการสนบสนนทรพยากรจ�าเปนตองระบ

ประเภทและชนดของทรพยากรทชดเจนรวมถงคาดการณเวลามาถง(Estimate

TimeofArrival:ETA)ของทรพยากรนนๆ ดวยหนวยจดหาอปกรณยงท�าหนาท

จดเกบรกษาอปกรณทจ�าเปนทงหมดในเหตการณดวย

2)หนวยสถานท(FacilitiesUnit)

การขยายตวของเหตการณหมายถงการเพมขนของทรพยากรตางๆ

เปนเงาตามตวหนาทของหนวยสถานทคอการวางผงออกแบบกอสรางสถาน

ทตาง ๆ ทจ�าเปนในการสนบสนนการจดการ เหตการณ เชน ศนยบญชาการ

เหตการณฐานแคมป(ทพกโรงอาหารสวมพนทซกลางทจอดรถ)สถานท

สรปสถานการณรวมถงการจดใหมการรกษาความปลอดภยสถานทเหลานนดวย

3)หนวยสนบสนนภาคพน(GroundSupportUnit)

รบผดชอบดานการขนสง และการสนบสนนภาคพนอน ๆ เชน

การซอมบ�ารงยานพาหนะ น�ามนเชอเพลงและหลอลน การปรบปรงเสนทาง

ปายจราจรรวมทงการจดท�าแผนการจราจร

2. แผนกบรการ (Service Branch)

มความรบผดชอบ ดานการสอสาร การแพทยและเสบยงอาหาร

การพจารณาจดตงแผนกบรการ เพอชวยเหลอหวหนาสวนสนบสนน

ในสถานการณขนาดใหญทหวหนาสวนสนบสนนมภารกจอนๆจนไมสามารถ

ดแลการปฏบตงานดานการบรการไดอยางเตมท

65 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

1) หนวยสอสาร(CommunicationUnit)

การสอสารเปนสงส�าคญยงตอการเผชญเหตฉกเฉนและเมอมหลาย

หนวยงานเขามารวมในการปฏบตงานตางหนวยกมระบบการสอสารของตนเอง

ท�าใหการท�างานรวมกน(Interoperability)เกดปญหาอปสรรคในดานการตดตอ

สอสารสงผลตอการสงการประสานงานเปนการลดประสทธภาพการจดการ

ของผบญชาการเหตการณ หนาทหลกของหนวยสอสาร คอการเชอมตอระบบ

สอสารทมอยของหลายหนวยงานใหเปนระบบรวมกนเปนศนยกลางการสอสาร

ระหวางผบญชาการเหตการณกบเจาหนาทอ�านวยการเจาหนาทเผชญเหตและ

กบหนวยงานในระดบจงหวดและสวนกลางซงจ�าเปนตองมแผนการสอสารทม

ประสทธภาพซงในปจจบนคณะกรรมการกจการกระจายเสยงกจการโทรทศน

และกจการโทรคมนาคมแหงชาต(กสทช.)ไดมประกาศกสทช.เรองหลกเกณฑ

การอนญาตและการก�ากบดแลการใชคลนความถกลางส�าหรบการตดตอ

ประสานงานระหวางหนวยงานของรฐและประชาชนลงวนท15มนาคม2554

มวตถประสงคเพอใชในการตดตอ ประสานงาน ปฏบตหนาท และภารกจ

รวมกนในการสนบสนนหนวยงานของรฐ ทงในภาวะปกตและกรณทเกด

สาธารณภยหรอภาวะฉกเฉนโดยมอบหมายใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ดแลการใชคลนความถกลางระดบประเทศศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย

เขตดแลการใชคลนความถกลางระดบภมภาคและส�านกงานปองกนและบรรเทา

สาธารณภยจงหวด ดแลการใชคลนความถกลางระดบจงหวด และไดก�าหนด

ยานความถการใชงานดงน

คลนความถกลางรวมของหนวยงานของรฐ

ยานความถ คลนความถ การใชงาน4866กโลเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

HF/SSB4869กโลเฮรตซ ชองสอสาร7529กโลเฮรตซ ชองสอสาร7715กโลเฮรตซ ชองสอสาร

66 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

2)หนวยแพทย(MedicalUnit)

เปนหนวยแพทยขนาดไมใหญมากตงขนเพอดแลเจาหนาทเผชญเหต

เปนการเฉพาะ ไมปะปนกบผประสบภย การเคลอนยายเจาหนาทเผชญเหต

ทไดรบบาดเจบและการประสานงานการสงตอหากมความจ�าเปน(หนวยแพทย

ทมหนาทดแลผประสบภยจะขนการบงคบบญชากบสวนปฏบตการ) มหนาท

จดท�าแผนการแพทย ICS-206 ดแลดานสขภาพกาย และจตใจของเจาหนาท

ระหวางการเผชญเหต

ยานความถ คลนความถ การใชงาน

9916กโลเฮรตซ ชองสอสาร

VHF/FM 142.425เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

147.425เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

161.475เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

166.475เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

420.500เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

UHF/FM425.500เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

449.025เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

454.025เมกะเฮรตซ ชองสอสาร

ยานความถ คลนความถ การใชงาน

HF/SSB27.155เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

27.215เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

VHF/FM 78.500เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

145.000เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

245.500เมกะเฮรตซ ชองเรยกขานและแจงเหตฉกเฉน

คลนความถกลางรวมระหวางหนวยงานของรฐและประชาชน

67 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

3)หนวยเสบยง(FoodUnit)

มหนาทดแลจดหาแจกจายอาหารน�าดมทไดมาตรฐานและเหมาะสม

กบสภาพการปฏบตหนาทของเจาหนาทเผชญเหต อาหารสดเปนสงททกคน

ตองการ แตในบางกรณในพนทหางไกล เชน การคนหาผประสบภยในปา

อาจจ�าเปนตองใชอาหารส�าเรจรป(MealReadytoEat :MRE)ซงสามารถ

เกบรกษาและปรงสกไดงายรปแบบการจดหาอาหารทเหมาะสมจ�านวนอาหาร

และน�าทเพยงพอตอความตองการทางรางกายของเจาหนาทเผชญเหตการจดสง

แจกจายตามหวงเวลาลวนเปนหนาทของหนวยเสบยงขอแนะน�าทส�าคญคอ

การเลอกใชอาหารกลอง ควรเปนทางเลอกสดทายของหนวยเสบยง เพราะ

นอกจากจะกอใหเกดมลภาวะและขยะแลวโอกาสทจะบดและเสยมมากท�าให

ผเผชญเหตเกดอาการอาหารเปนพษขนไดบอยครง

3. แผนกการเงน (Finance Branch)

ประกอบดวย หนวยการเงนและบญช หนวยจดซอ จดจาง และ

หนวยพสด การพจารณาจดตงแผนกการเงน ขนอย กบการพจารณาของ

ผบญชาการเหตการณวาการสนบสนนทางการเงนมาจากแหลงใดจ�าเปนตองม

หนวยการเงนในทเกดเหตหรอไม ระยะเวลา และคาใชจายในเหตการณเปน

ตวก�าหนด ดงนน จะเหนวาในเหตการณขนาดเลกและขนาดกลางมกไมมการ

จดตงหนวยการเงนในระดบพนทภาคสนาม

1)หนวยการเงนและบญช(CostUnit)

มหนาทเกยวกบการรบเงน จายเงน ตรวจเอกสารการจายเงน

เบกจายเงนลงบญชควบคมการใชจายเงน

2)หนวยจดซอจดจาง

มหนาทในการจดหาทรพยากรทตองใชในการปฏบตการในการ

จดการเหตการณโดยกระบวนการในการจดซอและจดจาง

3)หนวยพสด

มหนาทคมทะเบยนทรพยากร

68 โครงสรางองคกร หนาท และความรบผดชอบ

ความรบผดชอบหลกของหวหนาสวนสนบสนนไดแก

1) ตระหนกถงพฒนาการของสถานการณและเตรยมความพรอม

ดานการสนบสนนการบรการใหทนตอการขยายตว

2) ตดตามการปฏบตงานของทกสวน ใหเปนไปตามเวลาทก�าหนด

ในวงรอบของกระบวนการวางแผน

3) จดระบบ ประสานการขอรบการสนบสนนทรพยากรกบศนย

บญชาการเหตการณจงหวดหรอศนยปฏบตการฉกเฉนของหนวยงานตางๆ

4) ควบคมดแลการลงทะเบยนการตดตามสถานะของทรพยากรตางๆ

ใหเปนปจจบน

5) จดตงเครอขายการตดตอสอสารใหครอบคลมเพยงพอตอปรมาณ

การใชงานและจดใหมระบบส�ารองเพอรองรบสถานการณทไมคาดหมาย

6) ควบคม ก�ากบ ดแล ภารกจ หนาท ของหนวยตาง ๆ ภายใต

สวนสนบสนน

7) รบผดชอบการจดท�าแผนการสอสารแผนการแพทยแผนการจราจร

แผนการสงกลบเพอประกอบเปนแผนเผชญเหต

8) ตรวจสอบตดตามกระบวนการสงกลบ

- การสงคนอปกรณทเบก–จาย

- การบนทกผลการปฏบตงานของทรพยากร

- จดเตรยมยานพาหนะและมาตรการความปลอดภยในการเดนทาง

- การสงกลบตองไดรบอนมตจากผบญชาการเหตการณกอนเสมอ

9) รายงานยอดการเงนคาใชจายและงบประมาณคงเหลอตอผบญชาการ

เหตการณทกระยะ

69 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

กระบวนการวางแผน

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

71 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

เมอกลาวถงระบบบญชาการเหตการณคนสวนใหญรอยละ90จะนกถง

ภาพโครงสรางของระบบบญชาการเหตการณในทนท แตกระบวนการทส�าคญ

ในการจดการกบเหตฉกเฉนคอกระบวนการทจะปรบเปลยนจาก“รบเปนรก”

หรอจากReactivetoProactiveกระบวนการนนคอ“กระบวนการวางแผน”

(PlanningP)ในระบบบญชาการเหตการณผลผลตทไดจากกระบวนการนคอ

แผนเผชญเหตทเหมาะสมกบสถานการณทเกดขน

การเผชญเหตเชงรบ (Reactive Response)

ในเหตการณฉกเฉนทกเหตการณ เรมตนจากการเกดเหตทไมคาดคดขน

จากนนเจาหนาทเผชญเหตกจะเรงเขาสพนทเกดเหตและใชความร ความสามารถ

ประสบการณของตน รวมถง มาตรฐานขนตอนการปฏบต (Standard

OperatingProcedure:SOP)เพอใหความชวยเหลอผประสบภยและควบคม

ไมใหเหตการณลกลามขยายตว และในเหตการณสวนใหญ การปฏบตตาม

ขนตอนเหลาน จะสามารถชวยเหลอผ ประสบภยได เราเรยกขนตอนนวา

การเผชญเหตขนตน(InitialResponse)ซงเปนขนตอนการรบมอกบเหตการณ

ทเกดขนตามสามญส�านกบอยครงทเจาหนาทเดนทางไปถงทเกดเหต โดยไมม

ขอมลของสถานการณทเพยงพอภายหลงจากประเมนสถานการณและพจารณา

ทรพยากรทมอยจงก�าหนดยทธวธในการเผชญเหตไปตามสถานการณทเกดขน

ซงสามารถท�าไดในเหตการณขนาดเลกทเกดขนเปนประจ�าทกวน

กระบวนการวางแผน

72 กระบวนการวางแผน

การเผชญเหตเชงรก (Proactive Response)

กระบวนการวางแผน ออกแบบมาเพอใหการเผชญเหตเปลยนจากการ

รบมอกบเหตการณไปตามสถานการณทเกดขน มาเปนการเผชญเหตเชงรก

(การวางแผน คาดการณกอนทสถานการณเปลยนแปลง) ความทาทายในการ

เผชญเหตส�าหรบนกจดการเหตภาวะฉกเฉนเมอตองอยในสถานการณทขนาด

และความซบซอนของเหตการณมเกนกวาท “มาตรฐานขนตอนการปฏบต”

ไดก�าหนดเอาไวในการเผชญเหตเชงรกจ�านวนประเภทชนดของทรพยากร

จะถกก�าหนดตามวตถประสงคการปฏบต กลยทธและยทธวธ เพอใหเกด

ความปลอดภยตอการปฏบต ผบญชาการเหตการณสามารถวดผลความส�าเรจ

ในการรบมอเหตการณไดเปนขน เปนตอนอยางเปนระบบท�าใหเกดความตอเนอง

ในการปฏบตงาน มการหมนเวยนทรพยากรทเขาปฏบตงาน โดยการก�าหนด

หวงเวลาในปฏบตงานทเหมาะสม

การเผชญเหตเชงรบ การเผชญเหตเชงรก

73 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หวงเวลาปฏบตการ (Operational Period)

การจะท�าความเขาใจกบขนตอนตาง ๆ ในกระบวนการวางแผน ตองท�า

ความเขาใจกบหลกการแบงหวงเวลาปฏบตการซงกคอ“ระยะเวลาทตองการ

ปฏบตงานตามทตงเปาหมายไวใหเปนผลส�าเรจ” ซงอาจแบง เวลาตงแต

3-6ชวโมงถง24ชวโมงหรอมากกวานนกไดขนอยกบความซบซอนเรงดวน

ของเหตการณ แตโดยปกตจะจดแบงท 12-24 ชวโมง ตวอยางเชน เกดเหต

สาธารณภยดนโคลนถลมในพนทเสยงภยแหงหนง จ�าเปนตองเรงท�าการอพยพ

ประชาชนในพนทเสยงภยไปสพนทปลอดภยโดยก�าหนดจะเรมอพยพประชาชน

ออกเวลา8.00น.และอพยพใหเสรจภายในเวลา15.00น. (หวงเวลาปฏบต

การของการอพยพคอ7ชวโมง)เมอถงเวลา15.00น.ปรากฏวายงไมสามารถ

อพยพประชาชนออกจากพนทเสยงภยไดหมด จงบงบอกไดวาท�าไมส�าเรจตาม

เปาหมายทตงไว

ผบญชาการเหตการณเปนผตดสนใจวาจะก�าหนดระยะเวลาใน“หวงเวลา

ปฏบตการ” เทาใดซงหากการเผชญเหตขนตนสามารถควบคมเหตการณไวได

กไมมความจ�าเปนทจะตองก�าหนดหวงเวลาปฏบตการแตหากเหตการณนนๆ

จ�าเปนตองใชเวลานานกวา6ชวโมงขนไปผบญชาการเหตการณตองพจารณา

ก�าหนดแนวทางการเผชญเหตเชงรก และน�าเขาสกระบวนการวางแผน ซงจะ

ไมสามารถท�าไดหากไมมการก�าหนด“หวงเวลาปฏบตการ”ทเหมาะสม

กระบวนการวางแผนในระบบบญชาการเหตการณ (The ICS Planning P)

บอยครงทผบญชาการเหตการณเรงรดใหจดท�าแผนเผชญเหตอยางรวดเรว

โดยใหเวลากบทมเจาหนาทของตนนอยมาก จงไดมาซงแผนเผชญเหตท

ไมสมบรณไมสามารถน�ามาใชไดจรงในการจดท�าแผนเผชญเหตนนตองใหเวลา

กบทมวางแผนในการรวบรวมขอมลสถานการณเรยนรพฒนาการของเหตการณ

74 กระบวนการวางแผน

จ�านวนทรพยากรทมอยและทจะหาไดในระยะเวลาอนสน จงเปนไปไมไดเลยท

ผบญชาการเหตการณและทมวางแผนทเดนทางไปถงทเกดเหตในเวลา08.00น.

จะจดท�าแผนเผชญเหตเสรจในเวลา11.00น.หากแตจะเปนการแสดงใหเหน

ความไมเขาใจในความส�าคญของกระบวนการวางแผน

ในขนตอนแรก เราจะมองทขาของตว P เมอ

เกดเหตฉกเฉนขนเจาหนาทออกเผชญเหตตามปกต

ในแตละวน การเผชญเหตขนตนเปนการปฏบตการ

ตามมาตรฐานขนตอนการปฏบตยงไมมการจดตง

สวนหรอหนวยใดๆนอกจากการปฏบตการเผชญ

เหตเฉพาะหนา ภารกจหนาทตาง ๆ มผบญชาการ

เหตการณเปนผ รบผดชอบ เหตการณสวนใหญ

66

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

เวลา 08.00 น. จะจดท าแผนเผชญเหตเสรจใน เวลา 11.00 น. หากแตจะเปนการแสดงใหเหนความไมเขาใจในความส าคญของกระบวนการวางแผน ในขนตอนแรก เราจะมองทขาของตว P เมอเกดเหตฉกเฉนขน เจาหนาทออกเผชญเหตตามปกต ในแตละวน การเผชญเหตขนตนเปนการปฏบตการตามมาตรฐานขนตอนการปฏบตยงไมมการจดต งส วน หรอหนวยใด ๆ นอกจากการปฏบตการเผชญเหตเฉพาะหนา ภารกจหนาทตาง ๆ มผบญชาการเหตการณเปนผรบผดชอบ เหตการณสวนใหญจะยตสนสด ณ จดน ผบญชาการเหตการณจะกลบไปจดท าเอกสารแบบสรปสถานการณ ICS - 201 รายงานผบงคบบญชาตามล าดบการเผชญเหตจบลงตรงขาของตว P หากเหตการณไมจบลงตามคาด แตกลบลกลามขยายตวออกไป ศกยภาพในการเ ป ล ย น ผ า น จ า ก ก า ร เ ผ ช ญ เ ห ต ต า มสถานการณ (เชงรบ) ไปสการวางแผน (เชงรก) โดยมความสบสน โกลาหลนอยทสด (Chaos) ขนอยกบการก าหนดวตถประสงคการปฏบตมาตรการการรบมอกบเหตการณ โครงสรางองคกร และการใชประโยชนจากทรพยากรทมอยในทเกดเหต เปนขนตอนส าคญทผบญชาการเหตการณคนแรกตองจดท า ตามแบบฟอรมสรปสถานการณ ICS-201 ซงจะใชเปนเอกสารส าคญฉบบแรก และหากมความจ าเปนตองโอนอ านาจการบงคบบญชาไปสผอน แบบสรปสถานการณจะชวยบนทกขอมลทเกดขนในขณะนน สามารถน าไปใชงานได ทนทส าหรบผบญชาการเหตการณคนตอไป อกทงยงถอไดวาเปน แผนเผชญ

เหตการณ / กจกรรม

แจงเหต

เผชญเหตขนตน

สรปสถานการณ ICS 201

สถานะทรพยากร

โครงสราง

วตถประสงคการปฏบต

แผนทสถานการณ แบบสรป

สถานการณ ICS - 201

จะยตสนสดณ จดน ผบญชาการเหตการณจะกลบไปจดท�าเอกสารแบบสรป

สถานการณ ICS - 201 รายงานผบงคบบญชาตามล�าดบการเผชญเหตจบลง

ตรงขาของตวP

หากเหตการณไมจบลงตามคาดแตกลบ

ลกลามขยายตวออกไป ศกยภาพในการ

เปลยนผานจากการเผชญเหตตามสถานการณ

(เชงรบ) ไปสการวางแผน (เชงรก) โดยม

ความสบสน โกลาหลนอยทสด (Chaos)

ขนอยกบการก�าหนดวตถประสงคการปฏบต

มาตรการการรบมอกบเหตการณ โครงสราง

องคกร และการใชประโยชนจากทรพยากร

ทมอยในทเกดเหตเปนขนตอนส�าคญทผบญชาการเหตการณคนแรกตองจดท�า

ตามแบบฟอรมสรปสถานการณ ICS-201 ซงจะใชเปนเอกสารส�าคญฉบบแรก

และหากมความจ�าเปนตองโอนอ�านาจการบงคบบญชาไปสผ อน แบบสรป

75 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

สถานการณจะชวยบนทกขอมลทเกดขนในขณะนนสามารถน�าไปใชงานไดทนท

ส�าหรบผบญชาการเหตการณคนตอไปอกทงยงถอไดวาเปนแผนเผชญเหตอยาง

ไมเปนทางการฉบบแรกของเหตการณองคประกอบทเปนขอมลส�าคญในแบบ

สรปสถานการณไดแกวนเวลาสถานทเกดเหตแผนทสถานการณวตถประสงค

ในการเผชญเหตโครงสรางองคกรในชวงเรมตนการเผชญเหตและทรพยากรท

มอยในขณะนน

67

กระบวนการวางแผน

เหตอยางไมเปนทางการ ฉบบแรกของเหตการณ องคประกอบทเปนขอมลส าคญในแบบสรปสถานการณ ไดแก วนเวลา สถานท เกดเหต แผนทสถานการณ วตถประสงคในการเผชญเหต โครงสรางองคกรในชวงเรมตนการเผชญเหต และทรพยากรทมอยในขณะนน

กระบวนการวางแผน กระบวนการวางแผน

76 กระบวนการวางแผน

การประชมผบญชาการเหตการณรวม (Initial Unified Command Meeting)

ในหลายครงทเหตการณมการทบซอนของพนทการปกครอง กบพนท

ทางกฎหมายอน เชน เขตอทยานแหงชาต หรอเขตปาสงวนแหงชาต อาจม

การบญชาการเหตการณรวมกนระหวางผมอ�านาจตามกฎหมายเพอสนธก�าลง

ทรพยากรและปองกนการท�างานทขดแยงหรอซ�าซอนกนการประชมเพอก�าหนด

แนวทางขอบเขตการปฏบตความรบผดชอบโครงสรางเพอใหเหนภาพทแตละ

ฝายตองการและก�าหนดแนวทางสายกลางทยอมรบไดรวมกน และยงเปน

โอกาสทดทจะไดแนะน�าตวและแจงขอบเขตอ�านาจหนาทภารกจขอสงเกต

ทแตละฝายไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาตนสงกดของตน แตหากการ

จดการเหตการณนนเปนอ�านาจของผบญชาการเหตการณคนเดยว ขนตอนน

กสามารถขามไปสชวงกระบวนการของการวางแผนขนตอไปได การประชมน

จะมเฉพาะผบญชาการเหตการณรวมเทานนโดยปกตจะใชเวลาไมเกน15-30นาท

(ถอเปนการประชมเฉพาะบคคล)

ประชมก�าหนดวตถประสงคการปฏบต (IC/UC Objectives Meeting)

การจดล�าดบความส�าคญสงทจะตองท�าน�ามาซงการก�าหนดวตถประสงค

การปฏบต เพอเปนกรอบการปฏบตงานส�าหรบเจาหนาททกคน ในขนตอนน

ผบญชาการเหตการณ/ผบญชาการเหตการณรวมจะท�าการประเมนสถานการณ

ก�าหนดล�าดบความส�าคญทจะตองท�าหวงเวลาปฏบตการทเหมาะสมและก�าหนด

วตถประสงคการปฏบตในหวงเวลาปฏบตการทจะเรมปฏบตงาน (อยาลมวา

ในขณะนการเผชญเหตขนตนก�าลงด�าเนนการไปอยางตอเนอง แตการจะ

ปรบเปลยนจาก “รบเปนรก” ได ผบญชาการเหตการณตองถอยออกมาจาก

เหตการณ เพอวางแผนการปฏบตในอนาคตใหไดเชนกน) วตถประสงคน

77 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

อาจเหมอนหรอใกลเคยงกบแนวทางการเผชญเหตขนตน หรอแตกตางไป

โดยสนเชงกไดแตตองไม ลมวา “ทานก�าลงก�าหนดวตถประสงคการปฏบต

ในอนาคตมใชปจจบน” เหตการณอาจมการเปลยนแปลงไปไดประสบการณ

และขอมลทเกยวของกบเหตการณทผบญชาการเหตการณมจะเปนสงส�าคญ

ทจะชวย ในการประเมนแนวโนมสถานการณไดใกลเคยงความเปนจรงทสด

ในการประชมนเปนการประชมเฉพาะบคคล โดยมผบญชาการณเหตการณ/

ผ บญชาการเหตการณรวม หวหนาสวนอ�านวยการ และอาจมเจาหนาท

ความปลอดภยเขารวมดวยโดยปกตจะใชเวลาประมาณ15-30นาท

การประชมเจาหนาทสนบสนนการบญชาการและเจาหนาท ปฏบตงาน (Command and General Staff Meeting : C&G Meeting)

เปนการประชมทส�าคญผบญชาการเหตการณ/ผบญชาการเหตการณรวม

จะแจงขอตกลงของตนวตถประสงคการปฏบตการก�าหนดหวงเวลาปฏบตการ

การจดล�าดบความส�าคญ ขอจ�ากด และความคาดหวงของการปฏบตงาน

การประชมนจะจดใหมขนทนททผบญชาการเหตการณก�าหนดวตถประสงคการ

ปฏบตเสรจ เพอใหทมงานในต�าแหนงเจาหนาทสนบสนนการบญชาการและ

เจาหนาทปฏบตงานไดรบทราบแนวทางการปฏบตงานในทศทางเดยวกนและเพอให

ทกคนไดท�าความเขาใจกบวตถประสงค หากมขอสงสยใด ๆ จะไดสอบถาม

เพอแกขอสงสยตางๆ เชนเจาหนาทประชาสมพนธอาจสอบถามแนวทางปฏบต

ในการจดท�าเอกสารแถลงขาวหวหนาสวนสนบสนนอาจสอบถามสถานทจดตง

ฐานและแคมปเปนตน

78 กระบวนการวางแผน

การเตรยมการประชมก�าหนดยทธวธ (preparing for Tactic Meeting)

ภายหลงการประชม เจาหนาทสนบสนนการบญชาการและเจาหนาท

ปฏบตงาน(C&GMeeting)และกอนการประชมก�าหนดยทธวธจะเปนชวงเวลา

ทหวหนาสวนปฏบตการ และหวหนาสวนอ�านวยการ ใชเวลารวมกนจดท�า

รางทางเลอกทางกลยทธ (Strategies : วธการในการบรรลวตถประสงค

การปฏบต)และรางยทธวธ(Tactics:จ�านวนอปกรณและเจาหนาททตองใช

เพอบรรลตามกลยทธ) ส�าหรบในแตละวตถประสงคทก�าหนดโดยผบญชาการ

เหตการณ ในหวงเวลาปฏบตการตอไป หวหนาสวนปฏบตการจะจดท�า

รางเอกสารแบบการมอบหมายภารกจและโครงสราง (ICS-215) เพอเตรยม

เสนอในทประชมก�าหนดยทธวธตอไป

การประชมก�าหนดยทธวธ (Tactics Meeting)

หวหนาสวนปฏบตการ เปนผด�าเนนการประชมก�าหนดยทธวธ โดยม

หวหนาสวนอ�านวยการ หวหนาสวนสนบสนน หวหนาหนวยทรพยากร

หวหนาหนวยสถานการณเจาหนาทความปลอดภย และหวหนาหนวยสอสาร

(หากจ�าเปน) เขารวมประชม การประชมนเฉพาะผไดรบเชญเทานน เพราะ

ตองการใหเปนการประชมทสนและตรงประเดนเฉพาะผมสวนเกยวของจรงๆ

เทานน (ไมควรเกน 30 นาท) หวหนาสวนปฏบตการจะน�าเสนอกลยทธ

ยทธวธ แนวความคดในการปฏบต จ�านวนทรพยากรทตองใช รวมถงประเภท

ชนด ทตองการ จากนนผเขารวมประชมจะพจารณาแนวทางทหวหนาสวน

ปฏบตการน�าเสนอวา ตนเองสามารถสนบสนนตามความตองการไดหรอไม

เชน หวหนาสวนอ�านวยการรวมกบหวหนาหนวยทรพยากรจะพจารณาวา

ทรพยากรทตองการมอยแลว จ�านวนเทาใด จากทะเบยนสถานทรพยากรท

ลงทะเบยนไวและตองขอรบการสนบสนนเพมอกจ�านวนเทาใดโดยจะปรกษา

79 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

กบหวหนาสวนสนบสนน วาจะสามารถจดหามาเพมตามความตองการ และ

ในเวลาทก�าหนดกอนหวงเวลาปฏบตการไดทนหรอไม หากไมไดมทางเลอกอน

หรอไม เจาหนาทความปลอดภยจะศกษารายละเอยด วธการ แนวทางปฏบต

วามความเสยงมากนอยเพยงใดควรใชอปกรณปองกนสวนบคคลชนดใดและ

ก�าหนดแนวทางปฏบตทจะลดความเสยงจากการเกดอนตรายตอเจาหนาทเผชญ

เหตหวหนาหนวยสถานการณจะพจารณาสภาพอากาศในหวงเวลาปฏบตการ

ทอาจสงผลกระทบตอการเผชญเหตของเจาหนาท

หนาทหลกของหวหนาสวนปฏบตการในการประชมก�าหนดยทธวธมดงน

1) วเคราะหสถานการณและความซบซอน

2) จดท�าทางเลอกเชงกลยทธ(โดยค�านงถงความปลอดภยการควบคม

สถานการณการรกษาสภาพแวดลอมและทรพยสน)

3) ก�าหนดแนวทางปฏบต(ยทธวธ)เพอบรรลตามกลยทธ

4) จดท�าแบบICS-215

- แบงหนาทมอบหมายการปฏบตแกหนวยรองทเหมาะสม(พนท

กลมภารกจจดระดมทรพยากรชดปฏบตการฯลฯ)

- จดท�าเอกสารมอบหมายงาน

- ระบทรพยากรประเภทชนดทตองการ ในแตละหนาท ภารกจ

(อาจมทรพยากรพเศษเพมเตม)

- ก�าหนดตวผบงคบหนวยตาง ๆ ใครเหมาะสมในแตละหวงเวลา

ปฏบตการ

5) ก�าหนดสถานทอ�านวยความสะดวกตางๆเชนจดสงเสบยง(Drop

Point)

6) ก�าหนดแผนฉกเฉนแผนส�ารอง เพอรบสถานการณทเปลยนแปลง

โดยไมคาดคด

80 กระบวนการวางแผน

ประเดนการประชมก�าหนดยทธวธ ในความรบผดชอบของต�าแหนงตาง ๆ

ต�าแหนง ประเดน

หวหนาสวนปฏบตการ แจงยทธวธการจดโครงสราง

และจ�านวนทรพยากรทตองการ

หวหนาสวนอ�านวยการ สถานการณปจจบนและการพยากรณอากาศ

หวหนาหนวยทรพยากร สถานะของทรพยากรทน�ามาใชไดในหวงเวลา

ปฏบตการหนา

หวหนาสวนสนบสนน ความสามารถในการจดหาและระยะเวลา

ในการเดนทางมาถงของทรพยากร

ระบบการสอสารการสนบสนนเสบยง

เจาหนาทความปลอดภย ความเสยงภยการลดอนตรายอปกรณปองกน

ทเหมาะสม

การเตรยมการประชมวางแผน (Preparing for the Planning Meeting)

ในระหวางการประชมเตรยมการในขนตอนตาง ๆ ตงแตการก�าหนด

วตถประสงคของผบญชาการเหตการณ การประชมเจาหนาทสนบสนนการ

บญชาการและเจาหนาทปฏบตงาน(C&GMeeting)การประชมก�าหนดยทธวธ

(TacticsMeeting) หวหนาสวน หวหนาหนวย เจาหนาทอน ๆ ในทมจดการ

เหตการณจะออกไปรวบรวมขอมลขาวสารในพนทเกดเหตในสวนทตนรบผดชอบ

เชนขอมลสอมวลชนเครองมอกระจายเสยงสถานวทยในพนทสถานทส�าหรบ

81 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

จดตงศนยขอมลขาวสารรวมส�าหรบเจาหนาทประชาสมพนธเพอสรางเครอขาย

การประสานงานการตดตอรจกบคคลเจาหนาททจะชวยสนบสนนการปฏบตงาน

ใหไดขอมลทตรงกบความเปนจรงในพนทมากทสดสงเหลานเกดขนอยางตอเนอง

และเปนความรบผดชอบของทกคนรวมกนในทมจดการเหตการณทจะน�าขอมล

ทไดมาแลกเปลยนกนเพอสนบสนนการจดการเหตการณในภาพรวม

การประชมวางแผน (Planning Meeting)

การประชมวางแผนถอเปนขนตอนทส�าคญทสดในกระบวนการวางแผน

ผลลพธทไดจากการประชมน คอ การยอมรบและสนบสนนการปฏบตตาม

และเผชญเหตจากเจาหนาททกคนในการจดท�าแผนเผชญเหตส�าหรบหวงเวลา

ปฏบตการตอไปทกคนในทมจดการเหตการณ ตงแตเจาหนาทสนบสนนการ

บญชาการและเจาหนาทปฏบตงาน จะเขารวมในการประชมวางแผน และ

อาจมบคคลอนทเกยวของเขารวมประชมดวย เชน ผแทนหนวยงาน องคกร

ทใหการสนบสนนการจดการเหตการณดวยกได อยในดลพนจของผบญชาการ

เหตการณ (หามสอมวลชนเขารวมประชม เนองจากการวางแผนบางขนตอน

อาจมผลกระทบตอบคคลบางกลมซงไมควรเปดเผยตอสาธารณะโดยเดดขาด)

ธรรมชาตทแทจรงของเหตฉกเฉน คอ การเปลยนแปลงของสถานการณ

ทเกดขนตลอดเวลา ซงสงผลตอการก�าหนดวตถประสงค กลยทธ และยทธวธ

การเผชญเหต จงจ�าเปนตองมการตดตาม ขอมลความเปลยนแปลงตลอดเวลา

ในการประชมยอยทผานมา จงจะมเฉพาะผเกยวของทรวมประชมเทานน

จนกระทงการประชมวางแผนทหวหนาสวนหวหนาแผนกหวหนาหนวย(ยกเวน

หนวยในสวนปฏบตการ)ทกคนจะเขารวมประชมเพอรบฟงแนวทางการปฏบต

และพจารณาทางเลอกในการปฏบตททกคนสามารถใหการสนบสนนได

อยาลมวาการประชมตองสนตรงประเดนและกระชบไมควรเกน30นาท

82 กระบวนการวางแผน

ต�าแหนง ประเดน

หวหนาสวนอ�านวยการ สรปสถานการณปจจบนและสถานะ

ทรพยากรทก�าลงปฏบตงานอย

ผบญชาการเหตการณ แจงวตถประสงคการปฏบต

หวหนาสวนปฏบตการ แจงยทธวธและแนวความคดในการ

ปฏบตการมอบหมายภารกจ

เจาหนาทความปลอดภย มาตรการความปลอดภยและการลดความเสยง

หวหนาสวนปฏบตการ ประเภทชนดจ�านวนทรพยากรทตองการ

หวหนาสวนอ�านวยการ แจงสถานทรายงานตวและแนวทางปฏบต

หวหนาสวนสนบสนน แจงขนตอนสถานทการสนบสนนตางๆ

การสอสารการแพทยทรพยากรทสามารถ

จดหาหรอตองใชทดแทน

ผบญชาการเหตการณ สรปการประชมและอนมตองคประกอบ

การจดท�าแผนเผชญเหต

หวหนาสวนอ�านวยการ นดหมายเวลาสงแบบฟอรมICS

เพอประกอบเปนแผนเผชญเหต

ล�าดบและประเดนการประชมวางแผน

การจดท�าและอนมตแผนเผชญเหต

เมอไดมการอนมตหลกการและก�าหนดองคประกอบของแผนเผชญเหต

จากการประชมวางแผนแลวขนตอนตอไปในกระบวนการวางแผนคอการจดท�า

แบบฟอรม ICS ตาง ๆ ตามความรบผดชอบของแตละต�าแหนง แลวรวบรวม

83 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

สงใหหวหนาสวนอ�านวยการ น�าเสนอผบญชาการเหตการณอนมตใชเปนแผน

เผชญเหตในหวงเวลาปฏบตการในรอบตอไป

แผนเผชญเหต (Incident Action Plan)

แททจรงแลวแผนเผชญเหตในระบบบญชาการเหตการณคอการน�าเอา

แบบฟอรม ICS ตาง ๆ ในความรบผดชอบของสวน หนวย มาประกอบกน

เพอเปนขอมลในการปฏบตภารกจของชดปฏบตการในภาคสนามทส�าคญและ

จ�าเปน ขนตอนการจดท�าแผนเผชญเหต เรมตนจากผบญชาการเหตการณ

คนแรกของเหตการณทไดจดท�าเอกสารแบบสรปสถานการณ(ICS-201)และ

เมอตอมาพจารณาเหนวาเหตการณทเกดขนจ�าเปนตองมระยะเวลาและจ�านวน

ทรพยากรในการจดการมากกวาเหตการณปกต จงมการจดตงสวนตาง ๆ โดย

เฉพาะสวนอ�านวยการ ขอมลพนฐานแรกกคอขอมลทอยในแบบ ICS–201

ซงสามารถใชในการอางองเหตการณทเกดขนในชวงแรกไดเปนอยางด ซง

ผบญชาการเหตการณสามารถน�าขอมลดงกลาวมาเปนประโยชนในการก�าหนด

วตถประสงคการปฏบตได และถกน�ามาเปนกรอบในการจดท�าแผนเผชญเหต

ในเวลาตอมาแบบฟอรมICSหลกๆ ทส�าคญและจะขาดไมไดในทกแผนเผชญเหต

ไดแก

78

ระบบบญชาการเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ผอ ำนวยกำรสวนปฏบตกำรกบผอ ำนวยกำรสวนอ ำนวยกำร จะมมมมองตอกำรก ำหนดกลยทธ และยทธวธแตกตำงกนไปคนละดำนตำมควำมรบผดชอบ โดยทผอ ำนวยกำรสวนปฏบตกำรจะมเครองมอในกำรก ำหนดยทธวธ คอ แบบ ICS - 215 (แผนปฏบตงำน) ซงจะมรำยละเอยดกำรปฏบตตำมยทธวธทก ำหนดออกเปน ภำรกจ หนำทของแตละชดปฏบตกำร ซงจะกลำยมำเปนองคประกอบหลกในแผนเผชญเหต

ตำรำงท 4-1 แบบฟอรม ตำง ๆ ในระบบบญชำกำรเหตกำรณ แบบฟอรม ชอ รบผดชอบ / จดท ำโดย

ICS – 201 สรปสถำนกำรณ ผบญชำกำรเหตกำรณ (คนแรก) ICS – 202* วตถประสงคกำรปฏบต ผอ ำนวยกำรสวนอ ำนวยกำร ICS – 203* โครงสรำง หนำท หวหนำหนวยทรพยำกร ICS – 204* มอบหมำยหนำท หวหนำหนวยทรพยำกร

วตถประสงค กำรปฏบต ICS – 202

จดท ำโดยผอ ำนวยกำรสวนอ ำนวยกำร

ปก แผนเผชญเหต

โครงสรำง หนำท ICS – 203 จดท ำโดย

หนวยทรพยำกร

มอบหมำยหนำท ICS – 204 จดท ำโดย

หนวยทรพยำกรสวนปฏบตกำร สอสำร

แผนสอสำร ICS – 205 จดท ำโดย

หนวยสอสำร

แผนกำรแพทย ICS – 206 จดท ำโดย

หนวยกำรแพทย

แผนท แผนผงตำง ๆ จดท ำโดย

หนวยสถำนกำรณ

แบบอน ๆ ทจ ำเปน

ปกแผนเผชญเหต

วตถประสงคการปฏบตICS–202จดท�าโดยหวหนาสวน

อ�านวยการ

แผนสอสารICS–205จดท�าโดย

หนวยสอสาร

แผนการแพทยICS–206จดท�าโดย

หนวยการแพทย

แผนทแผนผงตางๆจดท�าโดย

หนวยสถานการณ

แบบอนๆทจ�าเปน

โครงสรางหนาทICS–203จดท�าโดย

หนวยทรพยากร

มอบหมายหนาทICS–204จดท�าโดยหนวยทรพยากรสวนปฏบตการสอสารและความปลอดภย

84 กระบวนการวางแผน

หวหนาสวนปฏบตการกบหวหนาสวนอ�านวยการ จะมมมมองตอการ

ก�าหนดกลยทธ และยทธวธแตกตางกนไปคนละดานตามความรบผดชอบ

โดยทหวหน าส วนปฏบตการจะมเครองมอในการก�าหนดยทธวธ คอ

แบบ ICS - 215 (แผนปฏบตงาน) ซงจะมรายละเอยดการปฏบตตามยทธวธ

ทก�าหนดออกเปน ภารกจ หนาทของแตละชดปฏบตการ ซงจะกลายมาเปน

องคประกอบหลกในแผนเผชญเหต

แบบฟอรม ตาง ๆ ในระบบบญชาการเหตการณ

แบบฟอรม ชอ รบผดชอบ / จดท�าโดย

ICS–201 สรปสถานการณ ผบญชาการเหตการณ(คนแรก)

ICS–202* วตถประสงคการปฏบต หวหนาสวนอ�านวยการ

ICS–203* โครงสรางหนาท หวหนาหนวยทรพยากร

ICS–204* มอบหมายหนาท หวหนาหนวยทรพยากรหวหนาสวนปฏบตการ

ICS–205* แผนสอสาร หวหนาหนวยสอสาร

ICS–205A** รายการสอสาร หวหนาหนวยสอสาร

ICS–206* แผนการแพทย หวหนาหนวยแพทย(รบรองโดยเจาหนาทความปลอดภย)

ICS–207 ผงโครงสรางองคกรส�าหรบตดผนงขนาดใหญ

หวหนาหนวยทรพยากร

ICS–208** แผนความปลอดภยขอควรระวง

เจาหนาทความปลอดภย

ICS–209 สรปล�าดบเหตการณ หวหนาหนวยสถานการณ

ICS–210 สถานะการเปลยนแปลงทรพยากร

เจาหนาทศนยสอสารผรบขาวสาร

ICS–211 รายงานตว หนวยทรพยากร(เจาหนาทรบรายงานตว)

85 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แบบฟอรม ชอ รบผดชอบ / จดท�าโดย

ICS–213 ใบขาว(ส�าเนา3ใบ) เจาหนาททกคน

ICS–214 บนทกการปฏบต ทกสวนและหนวย

ICS–215 แผนปฏบตการ หวหนาสวนปฏบตการ

ICS–215A วเคราะหความเสยงภย เจาหนาทความปลอดภย

ICS–218 สนบสนนสงอปกรณและยานพาหนะ

หวหนาหนวยสนบสนนภาคพน

ICS219-1ถงICS219-10

สถานะทรพยากรT-Cards

หนวยทรพยากร

ICS–220 ปฏบตการทางอากาศ หวหนาสวนปฏบตการหรอหวหนาแผนกปฏบตการทางอากาศ

ICS–221 การสงกลบ หวหนาหนวยสงกลบ

ICS–225 ประเมนผลงาน ผบงคบบญชาทกระดบ

(*)แบบฟอรมทตองมในแผนเผชญเหตเสมอ(**)แบบฟอรมทอาจเพมเตมในแผนเผชญเหตไดหากจ�าเปนตวอยางแบบฟอรมตามภาคผนวก

ประชมชแจงการปฏบต (Operations Briefing)

การชแจงขนตอนการปฏบตใหกบชดปฏบตการภาคสนามกอนออกปฏบต

หนาทมความจ�าเปนอยางยงตอความปลอดภยและความส�าเรจตามแผนเผชญเหต

เจาหนาทเผชญเหตภาคสนามจะไดรบรภารกจหนาทของตนเปนครงแรกเพราะ

เจาหนาทกลมนไมไดมสวนรวมในกระบวนการวางแผนมาตงแตตน เนองจาก

เปนผปฏบตงานในภาคสนาม หรออาจเพงจะเขามารายงานตวเปนครงแรก

การประชมฯ น เปนการเปดโอกาสใหสวนปฏบตการชแจงโครงสราง การจด

ก�าลง และสนธก�าลงของพนท กลมภารกจ และชดปฏบตการตาง ๆ ล�าดบ

86 กระบวนการวางแผน

ล�าดบและประเดนการประชมชแจงการปฏบต

ต�าแหนง ประเดน

หวหนาสวนอ�านวยการ ด�าเนนการประชมแจงกฎการประชม(ปดโทรศพทฯลฯ)

ผบญชาการเหตการณ ชแจงวตถประสงค

หวหนาหนวยสถานการณ แจงสถานการณปจจบนพยากรณอากาศแนวโนมสถานการณ

หวหนาสวนปฏบตการ ชแจงการปฏบตงานทด�าเนนการไปแลวและแจงหนาทภารกจทจะตองปฏบตในหวงเวลาปฏบตการตอไปเปนรายชดปฏบตการ

หวหนาสวนสนบสนน ชแจงประเดนการสนบสนนภาคพนสอสารการแพทยเสบยงอาหารและการเงน

เจาหนาทความปลอดภย การลดความเสยงภยการใชอปกรณทปลอดภย

เจาหนาทประชาสมพนธ ขอสงเกตเกยวกบการใหขาวและประเดนทอาจกระทบกบมวลชน

เจาหนาทประสานงาน ประเดนทเกยวของกบหนวยงานสนบสนนภายนอกหรอVIP

ผบญชาการเหตการณ สรปและสงการ

หวหนาสวนอ�านวยการ สถานทนดหมายการประชมยอยกอนการปฏบตงาน

การบงคบบญชาแนวความคดในการปฏบตทางยทธวธรวมถงสวนหนวยตางๆ

ทเกยวของกบปฏบตการโดยตรงจะไดชแจงประเดนขอหวงใยของตนการประชม

นด�าเนนการประชม โดยหวหนาสวนอ�านวยการ การประชมน ไมควรเกน

30 นาท โดยตองผลตและแจกจายแผนเผชญเหตใหกบเจาหนาทตงแตระดบ

หวหนาชดขนไปใหเพยงพอ

87 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หวงเวลาปฏบตการรอบตอไป

ในระหวางการด�าเนนงานไปตามกระบวนการวางแผน เพอจดท�า

แผนเผชญเหต ส�าหรบหวงเวลาปฏบตการในรอบตอไป ไมใชการเผชญเหต

ทด�าเนนการอยในปจจบน ตองไมลมวาการเผชญเหตจะตองด�าเนนการไป

ตลอดเวลา แตในชวงตนเปนการเผชญเหตในเชงรบมอไปตามสถานการณ

เจาหนาทภาคสนามจะใหความส�าคญกบเหตการณทเกดขนตรงหนา ในขณะ

ทมทมวางแผนคอยมองอนาคตและรวมกนจดท�าแผนเผชญเหตทเหมาะสม

กบสถานการณ จงจะเปนการเรมตนการเผชญเหตเชงรก ทจะสามารถควบคม

สถานการณไดผานกระบวนการวางแผนทละขนทละตอนในแตละหวงเวลา

ระยะเวลาของแตละหวงเวลาปฏบตการ ผบญชาการเหตการณเปนผก�าหนด

โดยปกตควรเปนรอบละ 12 ถง 24 ชวโมง หรอนานกวานนถาสถานการณ

มการเปลยนแปลงไมมาก

88 กระบวนการวางแผน

89 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกน

และบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

91 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

แนวความคดในการก�าหนดโครงสรางองคกร การจดการในภาวะฉกเฉน

ความเขาใจเกยวกบโครงสรางองคกรในการจดการในภาวะฉกเฉนตาม

แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2558ซงสวนใหญยงม

ความเขาใจทผดเกยวกบการจดตงโครงสรางองคกรคอนขางมาก เนองจาก

ผปฏบตมความเคยชนกบโครงสราง“ศนยอ�านวยการเฉพาะกจ”ของแผนการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ.2553-2557(ฉบบเดม)ทก�าหนด

ใหม8ฝายไดแกฝายอ�านวยการฝายแจงเตอนภยฝายปองกนและปฏบตการ

ฝายประชาสมพนธ ฝายสอสาร ฝายรบบรจาค ฝายรกษาความสงบเรยบรอย

ฝายฟนฟบรณะ

การจดการในภาวะฉกเฉนในประเดนความยดหยนของโครงสรางองคกร

ถอเปนสงจ�าเปนและมความส�าคญส�าหรบระบบการจดการในภาวะฉกเฉนทม

ประสทธภาพ เพอทจะสามารถปรบโครงสรางใหเขากบสถานการณฉกเฉน

ทเกดขนในทกชนดขนาดประเภทของเหตฉกเฉนลกษณะของความยดหยน

หมายถงการก�าหนดโครงสรางองคกรทสามารถจดตงขนไดตามความเหมาะสม

และจ�าเปนกบขนาด จ�านวนของทรพยากรทมอยในขณะนน ซงจะสามารถ

ปรบเปลยนเพมหรอลดตงหรอยบโครงสรางบางสวนเพอใหเกดความคลองตว

ในการปฏบตงาน

92 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ดงนน โครงสรางองคกรการจดการในภาวะฉกเฉนตามแผนการปองกน

และบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558 จงน�าโครงสรางองคกรในระบบ

บญชาการเหตการณ ทไดมการประยกตใหเขากบระเบยบ กฎหมาย ขนตอน

การปฏบตงานตางๆ ในการจดการในภาวะฉกเฉนซงมความแตกตางจากระบบ

บญชาการเหตการณของประเทศสหรฐอเมรกาทเปนประเทศตนแบบของระบบ

บญชาการเหตการณหรอประเทศอนๆ เชนแคนาดาออสเตรเลยอนเดยทได

น�าระบบบญชาการเหตการณมาประยกตใชเปนตน

แนวทางการจดตงองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน

1) ศนยปฏบตการฉกเฉนทองถน

เมอเกดสาธารณภย (หรอคาดวาจะเกด) สาธารณภยขนในพนท

ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยองคกรปกครองสวนทองถน

จดตง“ศนยปฏบตการฉกเฉนทองถน”เพอท�าหนาทจดการสาธารณภยทเกดขน

(ณ ทเกดเหต) จนกวาสถานการณจะกลบเขาสภาวะปกต พรอมทงประสาน

กบหนวยงานสวนราชการและภาคเอกชนในการจดการสาธารณภยทกขนตอน

หากในกรณทตองการทรพยากรในการจดการสาธารณภยเพมเตมใหขอรบการ

สนบสนนจากกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยองคกรปกครอง

สวนทองถนในเขตพนทตดตอหรอใกลเคยงและ/หรอจากกองอ�านวยการปองกน

และบรรเทาสาธารณภยอ�าเภอโดยใชโครงสรางตามระบบบญชาการเหตการณ

แนวความคดในการปฏบตส�าหรบการจดตงศนยปฏบตการฉกเฉนทองถน

ซงประกอบดวยองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ไดแก เทศบาลนคร

เทศบาลเมองและองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก ไดแก เทศบาลต�าบล

และองคการบรหารสวนต�าบล ทมความแตกตางกนในมตตาง ๆ เปนอยางมาก

ไมวาจะเปนในดานพนทประชากรก�าลงคนทรพยากรฯลฯแตมความเหมอนกน

93 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

คอ เปนองคกรในระดบพนททมทรพยากรการเผชญเหตฉกเฉนของหนวยงาน

จ�านวนจ�ากด และมหนาทตองเขาเผชญเหตฉกเฉนทเกดขนในทนท ไมวาจะ

เปนภารกจในดานการกชพ กภย จงถกก�าหนดใหเปนศนยปฏบตการฉกเฉน

ทมโครงสรางองคกร ส�าหรบการเผชญเหตฉกเฉนทไมเกน 6 -12 ชวโมง

(ตามสภาพและจ�านวนทรพยากรฉกเฉนท มในแตละทองถน) หากเกน

ขดความสามารถ ผ อ�านวยการอ�าเภอจะท�าหนาทเขาควบคมสถานการณ

อ�านวยการสงการประสานการปฏบตในหวงตอไป

โครงสรางศนยปฏบตการฉกเฉนทองถน (ทองถนขนาดเลก)

94 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

โครง

สราง

ศนยป

ฏบตก

ารฉก

เฉนท

องถน

(ทอง

ถนขน

าดให

ญ)

95 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

2) ศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอ

เมอเกดสาธารณภยขนในพนทและพจารณาเหนวาหรอไดรบรายงาน

จากกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยองคกรปกครองสวนทองถน

วาไมสามารถควบคมสถานการณไดตามทรพยากรก�าลงคนความรความสามารถ

ทมอยในองคกรปกครองสวนทองถน ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยอ�าเภอ จดตง “ศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอ” เพอท�าหนาท

เขาควบคมสถานการณอ�านวยการสงการประสานการปฏบตระหวางหนวยงาน

สวนราชการตางๆทงฝายพลเรอนและฝายทหารเพอจดการสาธารณภยทเกดขน

โดยจดตงศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอขนณ สถานททเหนวาเหมาะสม

กบการเผชญเหตทเกดขน จนกวาสถานการณจะกลบเขาสสถานการณปกต

โดยใชโครงสรางตามระบบบญชาการเหตการณ

แนวความคดในการจดตงศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอซงเปนองคกร

การเผชญเหตฉกเฉนในระดบการจดการภยระดบ1หรอสาธารณภยขนาดเลก

เพอควบคมสถานการณ อ�านวยการ สงการหนวยงานตาง ๆ ในระดบอ�าเภอ

เพอใหสามารถระดมทรพยากร เครองมอ สงอปกรณทมอยในพนทอ�าเภอ

ไปสนบสนน ผอ�านวยการทองถนทเกดเหต ตามพระราชบญญตปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยพ.ศ.2550มาตรา22วรรค2และมาตรา23

96 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

โครง

สราง

ศนยบ

ญชา

การเ

หตกา

รณอ�า

เภอ

97 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

3) ศนยบญชาการเหตการณจงหวด

เมอเกดสาธารณภยขนในพนทและพจารณาเหนวาหรอไดรบรายงาน

จากกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยอ�าเภอวาไมสามารถควบคม

สถานการณไดตามทรพยากรก�าลงคนความรความสามารถทมอยในอ�าเภอ

ใหกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดจดตงศนยบญชาการ

เหตการณจงหวด เพอท�าหนาทเขาควบคมสถานการณ อ�านวยการ สงการ

ประสานการปฏบตระหวางหนวยงานสวนราชการตางๆ ทงฝายพลเรอนและ

ฝายทหาร เพอจดการสาธารณภยทเกดขน จนกวาสถานการณจะกลบเขาส

ภาวะปกต

แนวความคดในการจดตงศนยบญชาการเหตการณจงหวดซงมสถานะ

ทเปนไดทงการเปน (1) ศนยปฏบตการฉกเฉน (Emergency Operation

Center:EOC)ซงท�าหนาทในการประสานการปฏบตและสนบสนนทรพยากร

ตาง ๆ ใหกบศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอ โดยมผอ�านวยการจงหวดเปน

ผสงการ และ (2) ศนยบญชาการเหตการณ (Incident Command Post:

ICP)ทท�าหนาทในการควบคมและสงการหนวยปฏบตในพนทเกดเหตโดยตรง

ในกรณน ศนยบญชาการเหตการณอ�าเภอจะท�าหนาทเปนสวนปฏบตการ

ในระดบพนทปฏบตตามแนวทางการบญชาการสงการของผอ�านวยการจงหวด

หากสถานการณลกลาม ขยายตวอออกไป จนกระทงผบญชาการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต ประกาศยกระดบการจดการ

สาธารณภยทเกดขน เปนภยระดบ 3 ให ศนยบญชาการเหตการณจงหวด

แปรสภาพเปน “ศนยบญชาการเหตการณสวนหนาจงหวด” ภายใต นโยบาย

แนวทางกลยทธและความมงหมายในการปฏบตของกองบญชาการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยแหงชาต

98 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

โครง

สราง

ศนยบ

ญชา

การเ

หตกา

รณจง

หวด/

ศนยบ

ญชา

การเ

หตกา

รณสว

นหนา

จงหว

ด

99 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

4) กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

เมอสถานการณมความรนแรง จนกระทงยกระดบการจดการ

สาธารณภยทเกดขน เปนสาธารณภยขนาดใหญ (ระดบ 3) หรอสาธารณภย

รายแรงยง (ระดบ 4) กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

รบผดชอบบงคบบญชา อ�านวยการ วนจฉย สงการ ควบคม และประสาน

ความรวมมอในการจดการสาธารณภย

โดย การจดการสาธารณภยระดบ 3 มรฐมนตรวาการกระทรวง

มหาดไทย ท�าหนาทเปนผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

มปลดกระทรวงมหาดไทยเปนรองผบญชาการ ส�าหรบการจดการสาธารณภย

ระดบ 4 มนายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย ท�าหนาท

เปนผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต ทงนผ บญชาการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต มอ�านาจบงคบบญชาและสงการ

ผอ�านวยการรองผอ�านวยการผชวยผอ�านวยการเจาพนกงานและอาสาสมคร

ไดทวราชอาณาจกร

89

องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉนฯ

4) กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต เมอสถานการณมความรนแรง จนกระทงยกระดบการจดการ สาธารณภยทเกดขน เปนสาธารณภยขนาดใหญ (ระดบ 3) หรอสาธารณภยรายแรงยง (ระดบ 4) กองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต รบผดชอบบงคบบญชา อ านวยการ วนจฉยสงการ ควบคม และประสานความรวมมอ ในการจดการสาธารณภย โดย การจดการสาธารณภยระดบ 3 มรฐมนตรวาการกระทรวง มหาดไทย ท าหนาทเปนผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต มปลดกระทรวงมหาดไทยเปนรองผบญชาการ ส าหรบ การจดการสาธารณภยระดบ 4 มนายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย ท าหนาทเปนผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต ทงนผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต มอ านาจบงคบบญชาและสงการผอ านวยการ รองผอ านวยการ ผชวยผอ านวยการ เจาพนกงานและอาสาสมครไดทวราชอาณาจกร

โครงสรางกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

โครงสรางกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

ศนยประสานการปฏบต

100 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

โครงสรางกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภย แหงชาต/ศนยบญชาการเหตการณจงหวด/ศนยบญชาการ เหตการณสวนหนาจงหวด

1) คณะทปรกษาและผเชยวชาญ ท�าหนาทใหขอเสนอแนะ ค�าแนะน�า

ขอมลทางวชาการ การสงเคราะหแนวโนมสถานการณ และเทคนคการปฏบต

ทเกยวของกบเหตการณสาธารณภยทเกดขน ปฏบตหนาทอนใดตามท

ผบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภย/ผอ�านวยการเหนสมควร จ�านวน

ของคณะทปรกษาและผเชยวชาญใหเปนไปตามทเหนสมควร

2) ศนยขอมลประชาสมพนธรวม ท�าหนาทประสานขอมลเหตการณกบ

กลมงานตาง ๆ เพอสอสาร และประชาสมพนธขอมล ขาวสารกบประชาชน

สอมวลชน รวมทงปฏบตการทางจตวทยามวลชน ใหกรมประชาสมพนธ/

ประชาสมพนธจงหวดเปนหนวยงานหลกในการจดท�าขอบเขตแผนงานภารกจ

โครงสรางภายในของศนยฯ

3) ศนยประสานการปฏบตท�าหนาทประสานงานหนวยงานภาคเอกชนและ

ประชาสงคมดานกฎหมายธรการก�าลงพลและในกรณการจดการสาธารณภย

ระดบ 4 ดานกจการตางประเทศใหกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงการ

ตางประเทศ เปนหนวยงานหลก กระทรวงกลาโหมเปนหนวยสนบสนน รวมกน

จดท�าขอบเขตแผนงานภารกจโครงสรางภายในโดยใหส�านกงานเลขานการ

นายกรฐมนตร และหนวยงานทมภารกจทเกยวของในส�านกนายกรฐมนตร

เขารวมปฏบตงานในฐานะหนวยงานหลก

4) สวนปฏบตการ ท�าหนาท ดานการดบเพลง คนหาและกภย สารเคม

และวตถอนตรายการบรการการแพทยและสาธารณสขการคมนาคมการรกษา

ความสงบเรยบรอย การประสานทรพยากร ทางทหาร ใหหนวยงานทรบผด

ชอบภารกจในแตละดาน รวมกนจดท�า ขอบเขต แผนงานภารกจ โครงสราง

101 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ภายในในการจดการปฏบตการเพอทจะลดอนตรายทเกดขนในสถานทเกดเหต

การรกษาชวตและทรพยสนการควบคมสถานการณและการจดการใหกลบคนส

สภาวะปกต

5) สวนอ�านวยการ ท�าหนาทตดตามสถานการณ วเคราะหแนวโนม

สถานการณ การแจงเตอนภย ประสานขอมล ความตองการ ความจ�าเปน

ในการสนบสนนทรพยากร และด�าเนนการดานการจดการในภาวะฉกเฉน

ใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย/หนวยงานตามทผอ�านวยการมอบหมาย

เปนผรบผดชอบหลกในการจดท�าขอบเขตแผนงานภารกจโครงสรางภายใน

ของกลมงานฯ และสนบสนนสถานทปฏบตงานแกกองบญชาการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยแหงชาต

6) สวนสนบสนนท�าหนาทดงน

- ตอบสนองการรองขอรบการสนบสนนในทกๆดานทจ�าเปนเพอให

การจดการในภาวะฉกเฉนด�าเนนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลไดแก

ดานการสอสารโทรคมนาคม เทคโนโลยสารสนเทศ การพลงงาน การเกษตร

ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและวฒนธรรมการสาธารณปโภคการโยธาธการ

และซอมบ�ารง การฟนฟเศรษฐกจ สงคมและชมชน ใหหนวยงานทรบผดชอบ

ภารกจในแตละดานรวมกนจดท�าขอบเขตแผนงานภารกจโครงสรางภายใน

ของกลมงานฯ

- ตอบสนองการรองขอรบการสนบสนนในดานการงบประมาณการเงน

การคลงและการรบบรจาคใหส�านกงบประมาณและกรมบญชกลาง/ส�านกงาน

คลงจงหวดเปนหนวยทรบผดชอบภารกจดานงบประมาณการเงนการคลงและ

ส�านกนายกรฐมนตรรบผดชอบภารกจดานการรบบรจาคโดยใหรวมกนจดท�า

ขอบเขตแผนงานภารกจโครงสรางภายในของกลมงานฯ

102 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

เครองมอสนบสนนการปฏบตงานกองบญชาการ ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

สวนงานสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน : สปฉ. (Emergency

Support Function : ESF) เปนสวนงานท�าหนาทสนบสนนการจดการ

สาธารณภยของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตประกอบ

ดวย18สวนงานไดแก

1. สปฉ.1 : สวนงานคมนาคม

มขอบเขตหนาท 1) จดการระบบ และควบคมความปลอดภยทาง

คมนาคม 2) ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม รวมถงสนบสนนภารกจ

การสงก�าลงบ�ารง3) จดใหมเสนทางส�ารองเสนทางเลยงดดแปลงแกไขระบบ

การคมนาคมใหสามารถใชการไดเมอเกดสาธารณภย 4) สนบสนนการอพยพ

เคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภยหรอพนทเสยงตอการเกด

สาธารณภย5) สนบสนนขอมลและการจดการดานคมนาคมใหแกกองบญชาการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตและกองอ�านวยการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยกลาง

ใหกระทรวงคมนาคมเปนหนวยงานหลก ในการประสานการปฏบต

ระหวางสวนราชการและหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานคมนาคม

2. สปฉ.2 : สวนงานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มขอบเขตหนาท 1) จดใหมระบบสอสารและโทรคมนาคมทงระบบ

สอสารหลกระบบสอสารรองและระบบสอสารส�ารองตลอดจนใหบรการฐาน

ขอมลดานสารสนเทศและการสอสารใหสามารถใชการไดในทกสถานการณ

2) สนบสนนอปกรณและเครองมอเครองใชในการสอสารการจดชองการสอสาร

ส�ารองเพอใชในภาวะฉกเฉน3) สนบสนนก�าลงเจาหนาทเพอบรการตดตอสอสาร

ไดตลอดระยะเวลาทเกดภย4) สนบสนนการฟนฟโครงสรางพนฐานเทคโนโลย

103 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

สารสนเทศและการสอสาร5) รกษาความปลอดภยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร

ใหกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมเปนหนวยงานหลก ในการ

ประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ และหนวยงาน รวมถงจดท�าแผน

สนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3. สปฉ.3 : สวนงานสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐาน

มขอบเขตหนาท 1) เตรยมความพรอม และด�าเนนการปองกนหรอ

ลดผลกระทบทอาจมตอพนทเขตเมองพนทเศรษฐกจโครงสรางพนฐานและ

สงสาธารณปโภคในพนทเสยงภย2) ด�ารงสถานะด�าเนนการปรบปรงซอมแซม

โครงสรางพนฐานและสงสาธารณปโภคในพนทประสบภยใหสามารถใชการได

ในระหวางเกดสาธารณภยโดยเฉพาะในพนทเขตเมองและพนทเศรษฐกจ

ใหกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานหลกโดยมการไฟฟาสวนภมภาค

การไฟฟานครหลวงการประปาสวนภมภาคการประปานครหลวงเปนหนวยงาน

สนบสนนในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ และหนวยงาน

รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน ดานสาธารณปโภค

และโครงสรางพนฐาน

4. สปฉ.4 : สวนผจญเพลง

มขอบเขตหนาท 1) ประสานการปฏบตการในภาวะฉกเฉนเมอเกด

อคคภยในเคหสถานประกอบการ นคมอตสาหกรรม 2) ประสานงานกบ

สวนราชการและหนวยงานในการปองกนและระงบอคคภย 3) สนบสนนการ

ปฏบตการปองกนและระงบอคคภยเมอเกดอคคภยในพนทพเศษ เชน อทยาน

แหงชาต นคมอตสาหกรรม ทาอากาศยาน หรอบรเวณทสงผลตอมลพษ

สงแวดลอมเปนตน4)สนบสนนขอมลดานเทคนคและองคความรในการปองกน

และระงบอคคภยใหกบสวนราชการ หนวยงาน ในภมภาคและทองถนทงใน

เขตเมองและชนบท

104 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ใหกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานหลกโดยมกระทรวงอตสาหกรรม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนหนวยงานสนบสนน

ในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถงจดท�าแผน

สนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานการผจญเพลง

5. สปฉ.5 : สวนงานการจดการในภาวะฉกเฉน

มขอบเขตหนาท1) เฝาระวงและตดตามขอมลสถานการณทอาจสงผล

ใหเกดสาธารณภย2) แจงเตอนลวงหนาใหประชาชนสวนราชการและหนวยงาน

รบทราบสถานการณและแนวโนมการเกดสาธารณภย 3) แจงเตอนและแจง

แนวทางในการปฏบตตนเพอเตรยมพรอมรบสถานการณสาธารณภยทจะเกดขน

รวมถงสงการใหมการอพยพและเคลอนยายไปยงทปลอดภย4) วเคราะหและ

วางแผนการเผชญเหต 5) ประสาน และสนบสนนในการจดการและการเผชญ

เหตสาธารณภยแกกองอ�านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแตละระดบ

6) สนบสนนทรพยากรทจ�าเปนในการเผชญเหตสาธารณภยใหกบกองอ�านวยการ

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยแตละระดบ 7) ก�าหนดจ�านวนชนดของ

ทรพยากรและบคลากรทตองใชเพอใหมประสทธภาพและรวดเรวในการจดการ

ในภาวะฉกเฉน8) ประสานการใชทรพยากรจากหนวยงานทเกยวของทกภาคสวน

เพอสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานตาง ๆ 9) ประสานงาน

ในการจดการในภาวะฉกเฉนกบสวนตาง ๆในสวนงานสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉน(สปฉ.)ดานอนๆ

ใหกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานหลกในการประสานการปฏบต

ระหวางสวนราชการ และหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานการจดการสาธารณภย และการสนบสนนทรพยากร

ในภาวะฉกเฉน

105 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

6. สปฉ.6 : สวนงานสวสดการสงคมและความมนคงของมนษย

มขอบเขตหนาท 1) ประสานงานและสนบสนนการจดตงศนยพกพง

ชวคราว 2) สนบสนนการแจกจายสงของจ�าเปนตอการด�ารงชพใหแกผประสบภย

3) สนบสนนงานดานการสงคมสงเคราะหแกผ ประสบภย 4) เผยแพรและ

ประชาสมพนธใหขอมลขาวสารเกยวกบสวสดการดานสาธารณภย 5) วางแผน

การใหความชวยเหลอดานทอยอาศยการดแลบคคลทตองไดรบการปฏบตเปน

กรณพเศษการฟนฟดานสงคมและจตใจใหแกผประสบภยและผประสบปญหา

ทางสงคม6) ใหบรการสาธารณกศล7) ก�าหนดแนวทางการชวยเหลอผวางงาน

เนองจากการเกดสาธารณภย 8) ชวยเหลอเจาหนาทและอาสาสมครทพการ

ทพพลภาพและเจบปวยหรอบาดเจบจากการปฏบตหนาทขณะเกดภย

ใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนหนวยงาน

หลกโดยมกระทรวงแรงงานและสภากาชาดไทยเปนหนวยงานสนบสนนในการ

ประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ หนวยงาน และองคการสาธารณกศล

รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานสวสดการ สงคม

และความมนคงของมนษย

7. สปฉ.7 : สวนงานการสนบสนนทรพยากรทางทหาร

มขอบเขตหนาท 1) ประสานการสนบสนนทรพยากรทางทหาร

เพอใชสนบสนนสวนราชการหนวยงานพลเรอน กองอ�านวยการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยแตละระดบในการเผชญเหตสาธารณภยรวมถงการสงคน

ทรพยากร2) ใหขอเสนอแนะและค�าปรกษาในกรณทตองใชความช�านาญทาง

ทหารสนบสนนภารกจ 3) ตดตาม และรายงานสถานะทรพยากรทางทหาร

ทถกก�าหนดใหใชในภารกจสนบสนนการจดการในภาวะฉกเฉน

ใหกระทรวงกลาโหม เปนหนวยงานหลก ในการประสานการปฏบต

ระหวางเหลาทพ รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน

ดานการสนบสนนทรพยากรทางทหาร

106 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

8. สปฉ.8 : สวนงานการแพทยและสาธารณสข

มขอบเขตหนาท 1) จดเตรยมและจดหาทรพยากรทางการแพทยและ

สาธารณสขรวมทงประสานการระดมสรรพก�าลงดานการแพทยและสาธารณสข

2) จดท�าระบบฐานขอมลผเชยวชาญทางการแพทยและสาธารณสข รวมทง

เครองมอทางการแพทยในดานตาง ๆ ของรฐและเอกชน เพอใหพรอมตอการ

ปฏบตเมอเกดสาธารณภย 3) พฒนาระบบการแพทยฉกเฉน (Emergency

MedicalService:EMS)หนวยปฏบตการกชพและทมตอบสนองดานการแพทย

ไดแก ทมปฏบตการฉกเฉนทางการแพทยในภาวะฉกเฉนระดบอ�าเภอ (Mini

MERT)ทมปฏบตการฉกเฉนทางการแพทยระดบตตยภมในภาวะฉกเฉน(MERT:

Medical EmergencyResponseTeam)ทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว

(SRRT : SurveillanceRapidResponseTeam)ทมปฏบตการดานจตเวช

(MCATT :MentalHealthCrisisAssessmentandTreatmentTeam)

ทพรอมออกปฏบตงานชวยเหลอผประสบภยอยางมประสทธภาพ พรอมทง

จดระบบเครอขายสาธารณสขใหบรการและสนบสนนการปฏบตงานทวประเทศ

โดยรวมมอกบหนวยงานทเกยวของเพอเตรยมความพรอมใหสามารถใช

ประโยชนไดทนทเมอเกดสาธารณภย 4) จดใหมการพฒนาระบบสอสาร

เพอประสานงานและสงการภายในหนวยงานสาธารณสข และหนวยงาน

ทเกยวของใหมประสทธภาพ 5) จดใหมการเตรยมพรอมทางหองปฏบตการ

ททนสมย และไดมาตรฐาน 6) จดใหมการพฒนาระบบฐานขอมลความเสยหาย

ทางดานการแพทยและสาธารณสข รวมถงการรายงานผลอยางถกตองและ

รวดเรว 7) พฒนาบคลากรสาธารณสขและอาสาสมคร ใหมความรและทกษะ

พรอมทจะปฏบตงานเมอเกดสาธารณภย และปองกนตนเองจากภยทเกดขน

ขณะปฏบตงาน8) ใหความรแกประชาชนและชมชนในดานการรกษาพยาบาล

เบองตนการสขาภบาลและอนามยสงแวดลอมเพอใหสามารถชวยเหลอตนเอง

และผอนไดเมอประสบภย9) เฝาระวงควบคมและตดตามโรคตดตอพรอมทง

107 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

จดใหมการรกษาพยาบาล การอนามย การสขาภบาล และการปองกนโรค

แกผประสบภย 10) ฟนฟสภาพจตใจของผประสบภยใหกลบมาด�ารงชวตได

ตามปกต

ใหกระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานหลกในการประสานการปฏบต

ระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานใน

ภาวะฉกเฉนดานการแพทยและสาธารณสข โดยมหนวยงานสนบสนน ไดแก

โรงพยาบาล สถานพยาบาลของสงกดตาง ๆ ทงภาครฐ และเอกชน เชน

มหาวทยาลยกระทรวงกลาโหมมลนธอาสาสมครตางๆ สภากาชาดไทยสถาบน

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ส�านกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพเปนตน

9. สปฉ.9 : สวนงานการคนหาและกภย

มขอบเขตหนาท 1) สนบสนนการปฏบตการในภาวะฉกเฉนดานการ

คนหาและชวยชวตผประสบภย2) ประสานการชวยเหลอสนบสนนการคนหา

และกภย กบสวนราชการ หนวยงาน และกองอ�านวยการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยแตละระดบ3) ประสานงานกบสมาคมมลนธและองคกรการกศล

ทมภารกจในการคนหาและกภย4) จดระบบการปฏบตงานดานการคนหาและ

กภยใหเปนมาตรฐานเดยวกนทกภาคสวน5) สนบสนนทรพยากรและอปกรณ

พเศษในการปฏบตภารกจคนหาและกภย 6) สนบสนนขอมลดานเทคนค และ

องคความรใหกบหนวยงานปฏบตการคนหาและกภย

ใหกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงกลาโหมเปนหนวยงานหลกในการ

ประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ หนวยงาน และองคการสาธารณกศล

รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานการคนหาและกภย

108 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

10. สปฉ.10 : สวนงานสารเคม วตถอนตราย และกมมนตรงส

มขอบเขตหนาท1) วางแผนควบคมและปองกนภยจากสารเคมวตถ

อนตรายและกมมนตรงสทสงผลกระทบตอประชาชนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม2) พฒนาระบบรปแบบและวธการทเหมาะสมเพอน�ามาประยกตใช

ในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจากสารเคมวตถอนตรายและกมมนตรงส

3) ระงบภยจากสารเคมวตถอนตรายและกมมนตรงสในพนททมการปนเปอน

มลพษและประเมนความเสยหายตอสงแวดลอม 4) ใหความชวยเหลอและ

ค�าปรกษาแนะน�าเกยวกบการจดการมลพษอนเกดจากสารเคมวตถอนตราย

และกมมนตรงส 5) สงเสรมสนบสนนขอมลและองคความรดานสารเคม วตถ

อนตรายและกมมนตรงส เพอประโยชนในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

6) จดการสาธารณภยและสนบสนนการก�ากบดแลดานพลงงานปรมาณและ

นวเคลยรรงส7) ปฏบตการและการปองกนภยทางเคมชวภาพและนวเคลยร

ใหกระทรวงอตสาหกรรม เปนหนวยงานหลก โดยมกระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกระทรวงกลาโหมกระทรวงวทยาศาสตร

และเทคโนโลย กรมควบคมมลพษ ส�านกงานปรมาณเพอสนต เปนหนวยงาน

สนบสนนในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถง

จดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานสารเคม วตถอนตราย

และกมมนตรงส

11. สปฉ.11 : สวนงานการเกษตร

มขอบเขตหนาท 1) ประสานการปฏบตเมอเกดสาธารณภยทม

ผลกระทบตอดานการเกษตร 2) ตดตามเฝาระวง ประเมนสถานการณ และ

แจงเตอนภยแกเกษตรกร 3) ส�ารวจและตดตามความเสยหายดานการเกษตร

เพอใหการชวยเหลอ 4) สนบสนนทรพยากร เครองมอ อปกรณตาง ๆ เพอ

ชวยเหลอพนท การเกษตร ทประสบภย 5) สนบสนนขอมลดานการเกษตร

109 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

และใหขอเสนอแนะแนวทางในการปองกนและแกไขปญหาทมผลกระทบตอ

ดานการเกษตรรวมทงแนวทางการชวยเหลอเกษตรกรทประสบภย

ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนหนวยงานหลก โดยมกระทรวง

พาณชยเปนหนวยงานสนบสนนในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ

และหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน ในภาวะฉกเฉน

ดานการเกษตร

12. สปฉ.12 : สวนงานพลงงาน

มขอบเขตหนาท 1) ดแล รกษา และปองกนทรพยากรดานพลงงาน

ใหสามารถปฏบตงานไดตลอดระยะเวลาการเกดสาธารณภย 2) ปองกน และ

บ�ารงรกษาสถานทส�าคญดานพลงงานใหสามารถปฏบตงาน รวมถงสนบสนน

พลงงานแกสวนราชการ และหนวยงานทส�าคญในการบรการประชาชน เชน

โรงพยาบาล สถานบรการน�ามนเชอเพลงใหเพยงพอตอความตองการ

ในภาวะฉกเฉน3) จดท�าฐานขอมลแหลงพลงงานเพอใชสนบสนนการปฏบตงานใน

การปองกนและบรรเทาสาธารณภย4) ก�าหนดมาตรการควบคมความปลอดภย

ใหกบสถานทส�าคญทเปนแหลงผลตพลงงานและสถานทใหบรการ5) สนบสนน

ผเชยวชาญดานพลงงานเพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ใหกระทรวงพลงงาน เปนหนวยงานหลก ในการประสานการปฏบต

ระหวางสวนราชการและหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานพลงงาน

13. สปฉ.13 : สวนงานรกษาความสงบเรยบรอย

มขอบเขตหนาท 1) ประสานการปฏบตในการรกษาความสงบ

เรยบรอย และความปลอดภยของประชาชน สถานทส�าคญทางเศรษฐกจ

เขตเมองและชมชนในพนทประสบภยและพนทใกลเคยง2) วางแผนการรกษา

ความปลอดภย และความชวยเหลอดานเทคนคตาง ๆ รวมถงการสนบสนน

เทคโนโลยททนสมยในการรกษาความสงบเรยบรอย 3) ควบคม และบงคบใช

110 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

กฎหมาย เพอปองกนและปราบปรามการกระท�าผด ทมผลกระทบตอ

ความมนคง และความสงบเรยบรอยของประเทศ 4) ปฏบตหนาทดานการ

พสจนเอกลกษณบคคล การจดการศพ การตดตามผสญหาย และการสงกลบ

5) จดระบบจราจรในบรเวณพนทประสบภยและพนทใกลเคยง ใหส�านกงาน

ต�ารวจแหงชาตเปนหนวยงานหลกในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการ

และหนวยงานรวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานการ

รกษาความสงบเรยบรอย

14. สปฉ.14 : สวนงานการฟนฟเศรษฐกจ การศกษา และวฒนธรรม

มขอบเขตหนาท 1) ประเมนผลกระทบระบบเศรษฐกจ การศกษา

วฒนธรรม และสถานทส�าคญทางประวตศาสตรในพนทประสบภย 2) ให

ขอเสนอแนะ แนวทาง และวธการในการเตรยมความพรอมรบสถานการณ

สาธารณภย รวมถงการฟนฟในภาพรวมหลงเกดภย 3) ก�าหนดแนวทางการ

สนบสนนของหนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐและเอกชนในการฟนฟและ

ลดชองวางทางเศรษฐกจและสงคมของชมชนในระยะยาว4) วเคราะหประเมน

ปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภยแกสถานทส�าคญทางประวตศาสตร

และวฒนธรรม 5) ตดตาม ตรวจสอบ และฟนฟพนทเศรษฐกจ การศกษา

วฒนธรรมและสถานทส�าคญทางประวตศาสตรใหกลบสสภาพเดมโดยเรว

ใหส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

และกระทรวงศกษาธการ เปนหนวยงานหลก โดยมกระทรวงวฒนธรรมและ

กระทรวงการคลง เปนหนวยงานสนบสนนในการประสานการปฏบตระหวาง

สวนราชการ และหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานการฟนฟเศรษฐกจการศกษาและวฒนธรรม

111 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

15. สปฉ.15 : สวนงานการตางประเทศ

มขอบเขตหนาท 1) ตดตามและรายงานขอมลท เกยวของกบ

สถานการณสาธารณภยทเกดขนใหแกประเทศตางๆ2) ประสานความรวมมอ

ระหวางประเทศในภาวะฉกเฉน 3) ประสาน และสนบสนนการด�าเนนการให

ความชวยเหลอผประสบภยทเปนชาวตางประเทศ 4) ใหขอเสนอแนะ กรณ

ทจ�าเปนตองขอรบการสนบสนนจากรฐบาลตางประเทศ องคการระหวาง

ประเทศ และองคกรพฒนาภาคเอกชนระหวางประเทศ 5) ก�าหนดแนวทาง

การอ�านวยความสะดวกการน�าเขาทรพยากรจากตางประเทศและการสงกลบ

6) ประสานการรบ-การใหความชวยเหลอจากรฐบาลองคการระหวางประเทศ

และองคกรภาคเอกชนระหวางประเทศ 7) ประสานการอ�านวยความสะดวก

และใหความชวยเหลอแกผประสบภยชาวตางชาตและญาตผประสบภย

ใหกระทรวงการตางประเทศ เปนหนวยงานหลก โดยมกรมปองกน

และบรรเทาสาธารณภย กระทรวงกลาโหม ส�านกงานต�ารวจแหงชาต และ

กรมศลกากร เปนหนวยงานสนบสนนในการประสานการปฏบตระหวาง

สวนราชการ และหนวยงาน รวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานการตางประเทศ

16. สปฉ.16 : สวนงานการประชาสมพนธและการจดการขอมลขาวสาร

มขอบเขตหนาท1) ประชาสมพนธและใหขอมลขาวสารแกประชาชน

เกยวกบสาธารณภยในภาวะฉกเฉนหรอภยคกคามทเกดขน 2) เผยแพรขอมล

และความรทถกตองเพอการเตรยมพรอมรบมอสถานการณใหแกประชาชน

3) จดตงศนยขอมลขาวสารรวม(Joint InformationCenter:JIC)เพอเปน

ศนยกลางการแลกเปลยนขอมล ขาวสาร ระหวางสวนราชการ หนวยงาน

ภาคเอกชน และสอมวลชน ทงในและตางประเทศ 4) ก�าหนดมาตรการ

ปองกน ตอบโตขาวลอ ขาวอนเปนเทจ และขอมลทจะสรางความตระหนก

แตกตนและหวาดกลวใหแกประชาชน

112 องคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ใหกรมประชาสมพนธเปนหนวยงานหลกในการประสานการปฏบต

ระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถงจดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงาน

ในภาวะฉกเฉนดานการประชาสมพนธและการจดการขอมลขาวสาร

17. สปฉ.17 : สวนงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

มขอบเขตหนาท 1) ประสานการปฏบตเมอเกดสาธารณภยทม

ผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 2) วเคราะหและประเมน

ผลกระทบจากสาธารณภยทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพรอมทง

ก�าหนดวธการปองกนและลดผลกระทบ3) ใหขอเสนอแนะแนวทางวธการปองกน

ลดผลกระทบและเตรยมความพรอมรบสถานการณในพนททรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม อทยานธรรมชาต สตวปา และพนธพช รวมถงการฟนฟ

หลงเกดภย

ใหกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนหนวยงานหลก

ในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถงจดท�าแผน

สนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

18. สปฉ.18 : สวนงานงบประมาณและการบรจาค

มขอบเขตหนาท1) ตดตามและรายงานสถานะของแหลงงบประมาณ

เพอการจดการสาธารณภย และงบประมาณเพอการฟนฟ 2) ใหขอเสนอแนะ

กรณทจ�าเปนตองใชเงนทดรองราชการเพอการใหความชวยเหลอผประสบภย

พบตกรณฉกเฉน หรองบกลางจากรฐบาล 3) ด�าเนนการรบบรจาคเงน และ

สงของเพอใหความชวยเหลอผประสบภย 4) ประสานงานการควบคมและ

ตรวจสอบยอดเงนธรกรรมทางการเงนของเงนบรจาคในบญชธนาคารทหนวยงาน

องคกรหรอบคคลโดยเปดบญชไวและแจงใหประชาชนบรจาคเงน

113 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทยองคกรปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน ตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ใหกระทรวงการคลง เปนหนวยงานหลก โดยมส�านกนายกรฐมนตร

ส�านกงบประมาณและส�านกงานปลดส�านกนายกรฐมนตร เปนหนวยงาน

สนบสนนในการประสานการปฏบตระหวางสวนราชการและหนวยงานรวมถง

จดท�าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานการงบประมาณและ

การบรจาคทกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตจะสถาปนาขน

เพอเขารวมสนบสนนการจดการสาธารณภย

การจดการในภาวะฉกเฉน กองบญชาการปองกนและบรรเทา

สาธารณภยแหงชาตจะสถาปนาการสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน

(สปฉ.) เพยงสวนงานใดสวนงานหนงหรอหลายสวนงานเขารวมสนบสนนการ

จดการสาธารณภย ทงน ขนอยกบความจ�าเปนของสถานการณทเกดขนเพอ

ประสานงานระหวางสวนราชการ และหนวยงานทมหนาทความรบผดชอบ

ภารกจดานใดดานหนงเปนการเฉพาะ

ระบบบญชาการณเหตการณ กบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

115 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

กรมควบคมมลพษกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.(2547).

ปฏบตการภาคสนามส�าหรบผบญชาการณทเกดเหตอบตภยจาก

สารเคม(FieldOperationGuide).กรมควบคมมลพษ.กรงเทพฯ

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย.(ม.ป.ป).ระบบการจดการเหตฉกเฉน

แหงชาต:NationalIncidentManagementSystem:NIMS.

ม.ป.ท.:กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ.(2550).คมอการวางระบบ

บรหารจดการในภาวะวกฤตจากภยพบต.กรงเทพฯ:ชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทย.

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท4392(พ.ศ.2555)เรองก�าหนด

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมการจดการภาวะฉกเฉน–ขอก�าหนด

ส�าหรบการสงการและการควบคมราชกจจานเบกษา.เลม129

ตอนพเศษ93งหนา12ลงวนท13มถนายน2555.

พระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยพ.ศ.2550.ราชกจจานเบกษา.

เลม124ตอนท52กหนา1ลงวนท7กนยายน2550.

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต.(2555).ศนยการแพทยฉกเฉนเฉลมพระเกยรต

84พรรษา:ตอบโตอทกภย54เลม1พจตร:ส.พจตรการพมพ.

บรรณานกรม

117 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แบบฟอรมทส�าคญ ในระบบบญชาการเหตการณ

สามารถดาวนโหลด

แบบฟอรมในระบบบญชาการเหตการณ

ไดท

www.thaiics.com

ภาคผนวก

118 ภาคผนวก

แบบฟอรม ชอ รบผดชอบ / จดท�าโดย

ICS–201 สรปสถานการณ ผบญชาการเหตการณ(คนแรก)

ICS–202 วตถประสงคการปฏบต หวหนาสวนอ�านวยการ

ICS–203 โครงสรางองคกร หวหนาหนวยทรพยากร

ICS–204 มอบหมายหนาท หวหนาหนวยทรพยากรหวหนาสวนปฏบตการ

ICS–205 แผนสอสาร หวหนาหนวยสอสาร

ICS–205A รายการสอสาร หวหนาหนวยสอสาร

ICS–206 แผนการแพทย หวหนาหนวยแพทย(รบรองโดยเจาหนาทความปลอดภย)

ICS–208 แผนความปลอดภยขอควรระวง

เจาหนาทความปลอดภย

ICS–210 สถานะ การเปลยนแปลงทรพยากร

เจาหนาทศนยสอสารผรบขาวสาร

ICS–211 รายงานตว หนวยทรพยากร(เจาหนาทรบรายงานตว)

ICS–213 ใบขาว(ส�าเนา3ใบ) จนท.ทกคน

ICS–214 บนทกการปฏบต ทกสวนและหนวย

ICS–215 แผนปฏบตการ หวหนาสวนปฏบตการ

ICS–215A วเคราะหความเสยงภย เจาหนาทความปลอดภย

ICS–218 สนบสนนสงอปกรณและยานพาหนะ

หวหนาหนวยสนบสนนภาคพน

ICS–221 การสงกลบ หวหนาหนวยสงกลบ

แบบฟอรมทส�าคญ ในระบบบญชาการเหตการณ

119 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แบบสรปสถานการณ (ICS - 201)

120 ภาคผนวก

แบบสรปสถานการณ (ICS - 201)

121 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แบบสรปสถานการณ (ICS - 201)

122 ภาคผนวก

แบบสรปสถานการณ (ICS - 201)

123 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แบบสรปสถานการณ (ICS - 201)

เปาหมาย: แบบสรปสถานการณ(ICS–201)เปนขอมลพนฐานเกยวกบสถานการณและทรพยากรทมอย ณ ทเกดเหต และยงเปนการรวบรวมขอมลขนตนของสถานทเกดเหต การปฏบตงานในชวงแรกเพอชวยในการบนทกขอมลของผบญชาการเหตการณคนแรกทไปถงทเกดเหต

การจดท�า: แบบสรปสถานการณจดท�าโดยผบญชาการเหตการณคนแรก เพอใชประโยชนในการโอนการบงคบบญชาใหกบผบญชาการเหตการณคนตอไปไดอยางรวดเรว

การแจกจาย: โดยปกต แบบสรปสถานการณจะเปนประโยชนส�าหรบทมจดการเหตการณ (C&GStaffs)ในการน�าขอมลเบองตนไปวเคราะหขยายผลความคบหนาการเปลยนแปลงและแนวโนมสถานการณแผนผงพนทเกดเหตขนตอนและแนวทางการปฏบตงานขนตนจ�านวนประเภทชนดของทรพยากรทมอยและทก�าลงจะมาถงโครงสรางต�าแหนงตางๆทมผรบผดชอบอย

- แบบสรปสถานการณสามารถน�าไปประกอบในแผนเผชญเหตในหวงเวลาปฏบตการท1ได- สามารถใชกระดาษเปลาเพมเตมไดหากจ�าเปน

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 รหสเหตการณ ล�าดบทของเหตทเกดในจงหวดนนๆอาจเปนเลขทการประกาศเขตภยพบตกรณฉกเฉนกได

3 วนเวลาทเกดเหต ระบวนทเดอนปและเวลาทไดเกดเหตภยพบต

4 แผนผงบรเวณทเกดเหต

วาดแผนผงเพอแสดงพนทปฏบตการพนทประสบภยและบรเวณทไดรบผลกระทบสถานททจดตงขนเชนICP,S,B,Cจดหรอสถานททสงเกตเหนชดเจนโดยใชสญญาลกษณ

5 สรปสถานการณทเกดขน(เพอเตรยมการโอนการบงคบบญชา)

ระบรายละเอยดของเหตการณพอสงเขปเชนสภาพแวดลอมทศทางลมความเรวลมมาตรการความปลอดภยขอควรระวงPPEรายละเอยดอนๆทเจาหนาทเผชญเหตควรรบร

6 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของผบญชาการเหตการณคนแรกลงเวลาโดยใชหลก24ชวโมง

7 วตถประสงคการปฏบต(ทก�าลงด�าเนนการ)

กรอกวตถประสงคการปฏบตเบองตนทก�าหนดขนในการเผชญเหตและหมายเหตปญหาอปสรรคในการปฏบตงานหากมเชนก�าหนดวางจดรถดบเพลงเพอลอมเพลงทางทศตะวนตกหมายเหตถนนแคบตองใชรถเลกเปนหลกแหลงน�าอยหางจากทเกดเหตประมาณ500เมตร

124 ภาคผนวก

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

8 การปฏบตการ(ทก�าลงด�าเนนการอยในปจจบน)

กรอกขอมลการปฏบตงานทมอบหายหนาทใหแตละหนวยหรอชดปฏบตการพรอมลงเวลาเชนเวลา17.35น.รถดบเพลง19เทศบาลก.ฉดน�าสเปรยดานทศตะวนตกรถดบเพลง22อบจ.ข.สงชดคนหาผตดในอาคารหากทเขยนไมพอใหเพมลงในกระดาษเปลาตอทายได

9 โครงสรางองคกรในปจจบน(เพมเตมไดตามความเหมาะสม)

กรอกชอบคคลทท�าหนาทตางๆในทเกดเหตในชวงแรกตามระบบบญชาการเหตการณและสามารถประยกตโครงสรางไดตามความเหมาะสมหากเปนการบญชาการรวมใหกรอกชอผบญชาการเหตการณทงหมดพรอมระบหนวยงานองคกรทสงกด

10 สรปทรพยากร กรอกรายละเอยดทรพยากรทมอยในทเกดเหต

ทรพยากร กรอกขอมลจ�านวนประเภทชนดของทรพยากรเชนรถบรรทกน�าความจ6,000ลตรพรอมจนท.2นาย

รหสทะเบยนทรพยากร

ใสรหสหมายเลขของทรพยากรนนๆและแหลงทมาเชนศปภ.14-02

ขอรบการสนบสนนเมอ ระบเวลาทแจงขอรบการสนบสนนใชเวลา24ชวโมง

คาดการณเวลามาถง ระบเวลาทคาดวาทรพยากรจะมาถงทเกดเหตใชเวลา24ชวโมง

มาถงแลว กาบาก(X)ทรพยากรทเดนทางถงทเกดเหตแลว

หมายเหต สถานทททรพยากรปฏบตงานหนาททไดรบมอบหมายสถานะเครองมอพเศษถาม

125 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

วตถประสงคการปฏบต (ICS - 202)

126 ภาคผนวก

วตถประสงคการปฏบต (ICS – 202)

เปาหมาย: อธบายแนวความคดในการปฏบตกลยทธในการปฏบตขอพจารณาล�าดบความส�าคญขอควรระมดระวงในการปฏบตเพอความปลอดภยในหวงเวลาปฏบตการหนงๆ

การจดท�า: เขยนขนโดย สวนแผนงาน ภายหลงการประชม C&G Staff ในกระบวนการวางแผนในกรณของการบญชาการเหตการณรวมผบญชาการเหตการณทไดรบมอบหมายใหท�าหนาทหวหนาผบญชาการเหตการณรวมเปนผอนมตแบบICS–202หรออาจรวมนามรวมกนทกคนกได

การแจกจาย: เปนองคประกอบสวนส�าคญของแผนเผชญเผต แจกจายใหกบผบงคบบญชาตงแตหวหนาชดปฏบตการขนไป เอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสาร หากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 วตถประสงคการปฏบต

ระบวตถประสงคการปฏบตทชดเจนเปนรปธรรมส�าหรบการเผชญเหตตามล�าดบความส�าคญวตถประสงคการปฏบตนส�าหรบหวงเวลาปฏบตการหนงเทานนไมใชวตถประสงคภาพรวมทงหมดของเหตการณวตถประสงคการปฏบตตองยดหลกการSMARTSpecific:ชดเจนเปนรปธรรมไมตองตความMeasurable:วดความส�าเรจไดมหนวยนบทวดไดAchievable:สามารถปฏบตไดจรงในระยะเวลาทก�าหนดRealistic:มเหตผลตามหลกการปฏบตในการเผชญเหตTime:ระยะเวลาทก�าหนดมความเหมาะสม

4 ขอเนนย�าการปฏบตการในหวงเวลาการปฏบต

ขอความทผบญชาการเหตการณตองการย�าเตอนการปฏบตงานของเจาหนาทเผชญเหตทกคน

ขอควรตระหนกและสงทควรระมดระวง

สภาพภมอากาศสงทตองระมดระวงในหวงเวลาปฏบตการนน

5 แผนผงความปลอดภยณทเกดเหตมหรอไมมรบไดณ.........

มการจดท�าผงความปลอดภยหรอไมใชสญลกษณ(X)หากมสามารถไปขอรบหรอดไดทใด

127 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

6 องคประกอบของแผนเผชญเหต

กาบาก(X)หนาเอกสารทประกอบเปนแผนเผชญเหต

7 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา24ชวโมง

8 รบรองโดยผบญชาการเหตการณ

ในกรณของการบญชาการเหตการณรวมผบญชาการเหตการณทไดรบมอบหมายใหท�าหนาทหวหนาผบญชาการเหตการณรวมเปนผอนมตแบบICS–202หรออาจรวมนามรวมกนทกคนกได

128 ภาคผนวก

โครงสราง หนาท (ICS - 203)

129 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

โครงสรางองคกร (ICS –203)

เปาหมาย: เพอเปนขอมล โครงสรางองคกร และความรบผดชอบของผ บงคบบญชาตงแตระดบหนวยขนไป ในหวงเวลา ปฏบตการหนงๆ ไมจ�าเปนตองมทกต�าแหนง ขนาดองคกรขนกบความซบซอนและความรนแรงของเหตการณ

การจดท�า: หนวยทรพยากรเปนผรบผดชอบในการจดท�าแบบโครงสรางองคกร ภายใตการดแลของหวหนาสวนแผนงาน กรอกขอมลชอเฉพาะต�าแหนงทมการจดตง หากมเจาหนาทฝกงานใหใส(ฝ)หลงชอ

การแจกจาย: เปนแบบฟอรมตอจากแบบวตถประสงคการปฏบต(ICS–202)และเปนองคประกอบของแผนเผชญเหตเอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความไดใสต�าแหนงทไมมในแบบไดตามความเหมาะสม

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการ

3–7 ต�าแหนง กรอกชอบคคลทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบต�าแหนงตางๆในโครงสรางองคกรในหวงเวลาปฏบตการ

8 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา24ชวโมง

130 ภาคผนวก

มอบหมายหนาท (ICS - 204)

131 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

มอบหมายหนาท (ICS – 204)

เปาหมาย: เปนขอมลในระดบพนทและกลมภารกจลงมาเพอก�าหนดหนาทและภารกจในการปฏบตใหกบหนวยงานชดปฏบตการตางๆ

การจดท�า: โดยปกตจดท�าโดยหนวยทรพยากร โดยใชแนวทางจากแบบวตถประสงคการปฏบต(ICS–202)แผนปฏบตการ(ICS–215)และจากหวหนาสวนปฏบตการตองไดรบการอนมตจากผบญชาการเหตการณ

การแจกจาย: เปนองคประกอบของแผนเผชญเผต แนบตอจากวตถประสงคการปฏบต เอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 แผนกพนทกลมภารกจจดระดมทรพยากร

ใชสญญาลกษณการเรยกใหถกตองเชนแผนก1,พนทA,กลมภารกจ1Aหรอกลมดบเพลง1C

4 รายชอผบงคบบญชาสวนปฏบตการผอ�านวยการสวนปฏบตการหวหนาพนท/หวหนากลมภารกจ

ชอหมายเลขตดตอชองความถวทยสอสาร

5 ทรพยากรในความรบผดชอบรหสทะเบยนทรพยากร

หวหนาชดจ�านวนเจาหนาทชองทางการตดตอสถานทรายงานตววสดอปกรณพเศษ

ใสรหสหมายเลขของทรพยากรนนๆและแหลงทมาเชนศปภ14-02ชอหวหนาชดปฏบตการจ�านวนบคคลากรในชดปฏบตการนนๆหมายเลขโทรศพทวทยสอสารความถ,และอนๆสถานทตงของทรพยากรชนนนเชนจดระดมทรพยากรฐานแคมปมSCBAจ�านวน3ชด

132 ภาคผนวก

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

6 ภารกจทไดรบมอบหมาย

รายละเอยดหนาททตองปฏบตในหวงเวลาปฏบตการอยางชดเจนเชนท�าแนวกนไฟกวาง5เมตรจากจดAไปยงทศตะวนออกระยะทาง800เมตร

7 ขอแนะน�าพเศษ แจงขอแนะน�าในการปฏบตหรอมาตรการความปลอดภยจดรบเสบยงอาหารน�าหรอขนตอนการถอนตวกรณฉกเฉน

8 การตดตอสอสาร ใสรายละเอยดการตดตอสอสารหลกส�ารองชองความถฉกเฉน

9 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนลงเวลาโดยใชการนบเวลา24ชวโมง

133 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แผนส

อสาร

(ICS

- 20

5)

134 ภาคผนวก

แผนสอสาร (ICS – 205)

เปาหมาย: เปนขอมลการตดตอสอสารในทกระบบ ทใชในการตดตอระหวางเจาหนาทเผชญเหตภาคสนามดวยกนกบสวนปฏบตการสวนบงคบบญชาและอ�านวยการอนๆในแตละหวงเวลาปฏบตการซงอาจเปลยนแปลงไปขนอยกบปรมาณและจ�านวนของการใชวทยสอสารซงจะระบชองความถกลมการใชงานแตละชอง

การจดท�า:หนวยสอสารเปนผรบผดชอบ

การแจกจาย: เปนองคประกอบของแผนเผชญเผต แนบตอจากวตถประสงคการปฏบต เอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 จดท�าเมอวนทเวลา ใสวนททจดท�า(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

3 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนงจนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

4 ชองความถวทยสอสารทชองความถกลมนามเรยกขานภารกจความถภาครบTone,SquechความถภาคสงTone,Squechหมายเหต

ล�าดบทชองความถVHF,UHF,SSBหรอCBใชส�าหรบแตละกลมเชนกลมอ�านวยการปฏบตการทางอากาศกลมภารกจชอเรยกชดปฏบตการระบแผนกพนทกลมภารกจทสงกด

กรณมการใชระบบทวนสญญาณภาครบสงและรหสการปรบเครอง

5 ค�าแนะน�าพเศษ ขอมลเพมเตมทควรรเกยวกบระบบการสอสาร

6 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนลงเวลาโดยใชการนบเวลา24ชวโมง

135 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

รายการตดตอสอสาร (ICS – 205A)

136 ภาคผนวก

รายการตดตอสอสาร (ICS – 205A)

เปาหมาย:เปนขอมลการตดตอสอสารของแตละบคคลทกระบบทสามารถตดตอได

การจดท�า: หนวยสอสารเปนผรบผดชอบ โดยการสนบสนนหนวยทรพยากร ตดตามขอมลตงแตการลงทะเบยน

การแจกจาย:ภายในโครงสรางและอาจตดไวในบนผนงเพอใชเปนขอมลการตดตอ

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการ

3 ขอมลการตดตอสอสารต�าแหนงทไดรบมอบหมายชอ-สกลชองทางการตดตอ

ต�าแหนงในระบบบญชาการเหตการณ

ขอมลการตดตอของบคคลนนทงหมดหมายเลขโทรศพทนามเรยกขานชองทางอนๆทสามารถตดตอได

4 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

137 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แผนการแพทย (ICS - 206)

138 ภาคผนวก

แผนการแพทย (ICS – 206)

เปาหมาย: ใหขอมลดานการแพทยเกยวกบ สถานทบรการทางการแพทย การสงตอผ ปวยโรงพยาบาลขนตอนกระบวนการฉกเฉนทางการแพทย

การจดท�า:เขยนขนโดยหวหนาหนวยการแพทยรบรองโดยเจาหนาทความปลอดภยหากมปฏบตการทางอากาศตองประสานกบหวหนาแผนกปฏบตการทางอากาศดวย

การแจกจาย: เปนองคประกอบของแผนเผชญเผต แจกจายใหกบผบงคบบญชาตงแตหวหนาชดปฏบตการขนไป เอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสาร หากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 สถานพยาบาลภาคสนาม

สถานพยาบาลทจดตงขนหรอมอยใกลทเกดเหต

ชอ

สถานทตง จดทตงเชนแคมป,รพ.สต.,จดระดมทรพยากร

หมายเลขตดตอชองความถสอสาร

หมายเลขโทรศพทนามเรยกขานขายวทย

มเจาหนาทพยาบาล มเจาหนาทพยาบาลประจ�าหรอใชเจาหนาทกชพ

4 การสงตอผปวย การสงตอเจาหนาทกรณไดรบบาดเจบ

ชอ

บรการรถพยาบาล จ�านวนประเภทชนด

หมายเลขตดตอชองความถสอสาร

หมายเลขโทรศพทนามเรยกขานขายวทย

ระดบการบรการ ALS:AdvanceLifeSupportBLS:BasicLifeSupport

139 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

5 ชอโรงพยาบาล

สถานทตง ทอยพกด(กรณมลานจอดฮ.)

หมายเลขตดตอชองความถสอสาร

หมายเลขโทรศพทนามเรยกขานขายวทย

เวลาการเดนทาง ระยะเวลาเดนทางทางบกและอากาศ(ค�านงถงการจราจร)

ศนยTrauma ศนยดแลผปวยฉกเฉน

ศนยผปวยเพลงไหม ศนยดแลผปวยแผลพพอง

ลานจอดเฮลคอปเตอร ประเภทชนดขนาดทฮ.ลงจอดไดมผควบคมอากาศยาน

6 ขนตอนกระบวนการฉกเฉนทางการแพทย

ขนตอนพเศษหรอฉกเฉนเฉพาะทควรทราบ

7 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

8 รบรองโดยเจาหนาทความปลอดภย

กรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของเจาหนาทความปลอดภยลงเวลา(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

140 ภาคผนวก

ขอมลความปลอดภย (ICS - 208)

141 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ขอมลความปลอกภย (ICS – 208)

เปาหมาย :ใหขอมลความปลอดภยตางๆทจ�าเปนการจดตงพนทปลอดภย

การจดท�า : เปนแบบตวเลอกทจะใสในแผนเผชญเหตหรอไมกได เจาหนาทความปลอดภย เปนผพจารณาความจ�าเปนมกใชในสถานการณทมความเสยงสง

การแจกจาย : หากมการจดท�าขน จะเปนองคประกอบหนงของแผนเผชญเหต เอกสารทกฉบบตองท�าส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 ขอมลความปลอดภยการปฏบตเพอลดความเสยงขอควรระวงพนทปลอดภย

เขยนขอมลความเสยงภยอยางชดเจนการจดล�าดบความส�าคญขนตอนในการปฏบตการใชอปกรณปองกนประจ�ากายทเหมาะสม

4 จดตงพนทปลอดภยบรเวณทเกดเหต

พนทปลอดภยไดแกเสนทางไปยงพนททสามารถถอนตวออกจากทเกดเหตไดดวยความปลอดภย

5 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอ:วนทเวลา:

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

142 ภาคผนวก

เปลยนแปลงสถานะทรพยากร (ICS - 210)

143 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

เปลยนแปลงสถานะทรพยากร (ICS – 210)

เปาหมาย: เพอใหศนยสอสารของหนวยสอสาร ใชเปนแบบในการบนทกการเปลยนแปลงสถานะของทรพยากร ระหวางการปฏบตงาน เชน ช�ารด หรอถกสงยายไปยงพนท ภารกจอนๆทอาจมสถานการณรายแรง หรอเปลยนจากสถานะเดมทช�ารดมาเปนพรอมใชงาน ยงสามารถใชรวมกบใบขาว(ICS–213)โดยจะสงขอมลการเปลยนแปลงตอใหกบสวนปฏบตการ(รบผดชอบทางยทธวธ)และสวนอ�านวยการ(รบผดชอบสถานะทรพยากร)ตอไป

การจดท�า: เจาหนาทสอสารประจ�าศนยสอสารผรบขาวสารเปนผรบผดชอบ

การแจกจาย: ส�าเนาเกบทหนวยสอสารสงตอใหกบสวนปฏบตการและสวนอ�านวยการ เอกสารทกฉบบตองจดท�าส�าเนา และเกบรกษาทหนวยเอกสาร หากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 รหสทะเบยนทรพยากร

ใสรหสหมายเลขของทรพยากรนนๆและแหลงทมาอาจเปนรหสของตนสงกดหากไมมใหก�าหนดขนเอง

4 สถานะใหม ระบสถานทเปลยนใหมไดแกพรอมใชงาน-อาจเปลยนจากช�ารดหรอมารายงานตวใหมปฏบตงาน-ไดรบมอบหมายหนาทใหมช�ารด-เสยระหวางใชงานหรอมเหตจ�าเปนอนๆควรระบสาเหตพอสงเขป

5 จาก สถานทหรอหนวยทสงกดอยเดม

6 ไปยง สถานทหรอหนวยทสงกดใหม

7 วนเวลาเปลยนแปลง ระบวนเวลาทเปลยนแปลง

8 บนทกเพมเตม เจาหนาทรบขาวควรสอบถามขอมลแวดลอมเพอบนทกเปนขอมลเพมเตมส�าหรบผทเกยวของ

9 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอ:วนทเวลา:

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา(ใชการนบเวลา24ชวโมง)

144 ภาคผนวก

แบบรายงานตวเขาพนทปฏบตงาน (IC S - 2 11)

145 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

รายงานตว (ICS – 211)

เปาหมาย: เจาหนาทและสงอปกรณ เมอมาถงทเกดเหต สามารถเขารายงานตวไดณ จดทจดตงส�าหรบรบรายงานตว การรายงานตวจ�าเปนตองมขอมลรายละเอยดทครบถวน เพอใหสวนตางๆสามารถจดเตรยมความพรอม ในภารกจหนาท ของแตละสวน เพอสนบสนนใหทรพยากรมความพรอมในการเผชญเหตแบบรายงานตว(ICS–211)ท�าหนาท(1)ระบวนเวลาททรพยากรมาถงทเกดเหตและเขารวมในโครงสรางการบญชาการเหตการณ(2)ชวยใหสวนปฏบตการสามารถปรบเปลยนยทธวธเมอมทรพยากรเพมขน สวนแผนงาน ตดตามทรพยากรไดอยางถกตอง และสวนสนบสนนเตรยมการสนบสนนดานอาหารน�าทพกแกเจาหนาทและน�ามนเชอเพลงส�าหรบยานพาหนะและคาใชจายตางๆหากจ�าเปนเจาหนาทและสงอปกรณทไมเขารายงานตวจะถอวาไมอยในโครงสรางของระบบบญชาการเหตการณและจะไมไดรบการสนบสนนใดๆ

การจดท�า:สามารถจดท�าไดโดยหวหนาชดของทรพยากรประเภทนนๆหรอหนวยทรพยากร

การแจกจาย: แบบรายงานตวจดเกบโดยหนวยทรพยากรและส�าเนาใหทกสวนเพอใชประโยชนจากขอมลขอมลทเปนปจจบนทสดจะเกบทหนวยทรพยากร

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 สถานทรายงานตว จะเปนสถานทใดกไดทมความเหมาะสมกบเหตการณเชนจดระดมทรพยากรแคมปหรอศนยบญชาการขนอยกบความจ�าเปนเรงดวนของสถานการณหรออาจจดตงไวหลายจดตามประเภทของทรพยากรกไดแตทกจดตองจดใหมเจาหนาทรบรายงานตวเสมอ

3 วนเวลารายงานตว ระบวนเดอนปและเวลาทเจาหนาทหรอสงอปกรณเขามารายงานตว

4 ขอมลบคคล

หนวยงานตนสงกดจ�านวนทชอ-สกลหมายเลขโทรศพทต�าแหนงความสามารถพเศษเพศอายหมโลหต

รายการบคลากรผควบคมหนวยปฏบตงานยานพาหนะและเจาหนาท(ผปฏบตงานถอเปนหนวยทรพยากรหนง)กรอกหนวยงานปกตทหนวยปฏบตงานนนสงกด:ระบจ�านวน:เจาหนาททมารายงานตวระบล�าดบทของเจาหนาท(หมายเลข1เปนหวหนาเสมอ)กรอกชอและนามสกลตามทระบในบตรประจ�าตวประชาชนหมายเลขโทรศพททสามารถตดตอไดในขณะปฏบตงานต�าแหนงในหนวยปฏบตงานเชนด�าน�าภาษาฯลฯ

146 ภาคผนวก

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

5 ขอมลสงอปกรณยานพาหนะ

รหสทรพยากร:

ประเภท:ชนดขนาด:

อปกรณพเศษ:

ขอมลทรพยากรทสามารถใชในการเผชญเหตหากเดนทางโดยรถยนตสวนตวหรอรถโดยสารใหกากบากหนาค�าวา“ไมม”ใสรหสหมายเลขของทรพยากรนนๆและแหลงทมาอาจเปนรหสของตนสงกดหากไมมใหก�าหนดขนเองเพอประโยชนในการก�าหนดนามเรยกขานในการตดตอสอสารประเภทของทรพยากรเชนรถกชพรถดบเพลงเรอระบชนดขนาดหรอความสามารถของยานพาหนะเชนรถน�า6,000ลตร,รถดบเพลงสารเคม2,000ลตรรถกชพALS,เรอทองแบน15ทนงพรอมเครองยนต40แรงมาอปกรณทนอกเหนอจากอปกรณประจ�ารถปกตเชนชดประดาน�า(SCUBA)

6 บนทกเพมเตม ส�าหรบเจาหนาทรบรายงานตวกรอกขอมลเพมเตมสภาพของเจาหนาทหรอยานพาหนะขอสงเกตตางๆทจะเปนประโยชนตอทมสนบสนนการจดการเหตการณเชนยานพาหนะอยในสภาพใดประมาณการอายใชงานหรอมการช�ารดในสวนใดสภาพของเจาหนาทปฏบตงาน(ในบางกรณหากมเดกเลกเยาวชนหรอผทไมเกยวของมาพรอมกบยานพาหนะใหระงบการรายงานตว)สถานทตดตอหมายเลขโทรศพทตดตอเพมเตมอนๆนามเรยกขานความถวทยสอสาร

7 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนลงเวลาโดยใชการนบเวลา24ชวโมง

147 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

ใบแจงขาว (ICS-213)

148 ภาคผนวก

บนทกกจกรรม ( ICS 214)

149 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

บนทกกจกรรม (ICS – 214)

เปาหมาย: เปนเอกสารบนทกขอมลการปฏบตงาน ส�าหรบผบงคบบญชา ในระบบบญชาการเหตการณทกต�าแหนง เปนเอกสารส�าคญส�าหรบทกต�าแหนงทตองมความรบผดชอบในการบนทกการปฏบตงานเปนประจ�าทกวน ทกหวง เวลาปฏบตการ และยงมประโยชนในการน�ากลบมาใชในการศกษาบทเรยน (After Action Review) หรอบนทก ยนยนขอมลหากมการตรวจสอบสอบสวนรองเรยนการปฏบตงานในอนาคต

การจดท�า: ทกต�าแหนงในระบบบญชาการเหตการณสามารถใชบนทกนบนทกกจกรรมประจ�าวน

การแจกจาย: บนทกกจกรรมจะถกเสนอใหผบงคบบญชาเหนอขนไปในแตละระดบไดรบทราบรายะเอยดผลการ ปฏบตงาน เชน หวหนาชดปฏบตการ เสนอผาน หวหนาพนท หวหนาแผนกถงหวหนาสวนปฏบตการ และสงตอ ใหหนวยเอกสาร เพอเกบรกษา เอกสารทกฉบบตองส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 ชอ-สกล ชอ-สกลผบนทก

4 ต�าแหนง ต�าแหนงในโครงสรางระบบบญชาการเหตการณของผบนทก

5 ตนสงกด หนวยงานตนสงกดของผบนทก

6 ทรพยากรทไดรบมอบหมาย

ทรพยากรทอยภายใตการบงคบบญชา

7 บนทกกจกรรมวนท/เวลากจกรรม

บนทกรายละเอยดกจกรรมงานทไดด�าเนนการในหวงเวลาปฏบตการเหตการณส�าคญทเกดขนในความรบผดชอบหากหวงเวลาปฏบตการเกน24ชวโมงใหใสวนทใหชดเจน(ใชการนบเวลา24ชวโมง)กจกรรมทควรบนทกไดแกสภาพพนทความยากซบซอนการบาดเจบเพอใหสวนอ�านวยการไดรบทราบขอมลในระดบพนทภาคสนามมากทสดในบางกรณใชในการบนทกความเหนเกยวกบค�าสงทไดรบใหปฏบต

8 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนลงเวลาโดยใชการนบเวลา24ชวโมง

150 ภาคผนวก

แผนป

ฏบตก

าร (I

CS 2

15)

151 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แผนปฏบตการ (ICS – 215)

เปาหมาย : เพอเปนเครองมอใหหวหนาสวนปฏบตการ สามารถสอสารแนวความคดในการปฏบตระหวางการประชม ยทธวธ และเปนการหารอระหวางหวหนาสวนปฏบตการกบสวนอ�านวยการและสวนสนบสนนเกยวกบทรพยากรทตองการ(สวนปฏบตการ)ทรพยากรทมอย(สวนอ�านวยการ)ทรพยากรทตองขอสนบสนนเพมเตม (สวนสนบสนน) วาจะสามารถจดหา หรอน�าทรพยากรอนๆทมอยมาทดแทน ไดหรอไม ในขณะท หนวยทรพยากรสามารถน�า แผนปฏบตการนมาใชเพอลงรายละเอยดการมอบภารกจในแบบมอบหมายหนาท(ICS–204)

การจดท�า :หวหนาสวนปฏบตการรบผดชอบในการก�าหนดรายละเอยดสวนใหญสวนอ�านวยการเพมเตมขอมลทรพยากรทมอยและสวนสนบสนนรวมพจารณาทรพยากรทตองขอรบการสนบสนน

การแจกจาย : หนวยทรพยากรและสวนสนบสนนเปนผงขนาดใหญ(1.20*2.40)อาจท�าเปนขนาดA3หรอB3

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

3 แผนก ใสชอแผนกทจะมอบหมายหนาท

4 พนทกลมภารกจ ใสชอพนทหรอกลมภารกจทจะมอบหมายหนาท

5 ภารกจขอแนะน�าการปฏบต

ใสรายละเอยดการปฏบตทางยทธวธทชดเจนพรอมค�าแนะน�าในการปฏบตหรอแกไขปญหาเฉพาะหนา

6 ทรพยากร ใสรายการทรพยากรทตองการส�าหรบใชปฏบตงานในพนทกลมภารกจพรอมระบบประเภทชนดเชนรถบรรทกน�า6,000ลตรรถบรรทก10ลออาสาสมคร1หม(12นาย)อาจจดเปนชดปฏบตการทมเชนรถกชพALS4คนเปน1ชด

7 ต�าแหนงหวหนาชด กรณจดเปนชดปฏบตการทมหรอผสมและไมมผทมคณสมบตทเหมาะสมในการเปนผบงคบบญชาอาจจ�าเปนตองขอรบการสนบสนนบคคลมาเปนหวหนาชดหากไมมใหท�าเครองหมาย(-)

152 ภาคผนวก

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

8 เครองมออปกรณพเศษ

บางกรณจ�าเปนตองขอสนบสนนอปกรณพเศษเพมเตมส�าหรบปฏบตงานในพนทกลมภารกจซงเปนอปกรณทโดยปกตไมมประจ�าชดปฏบตการทวไปเชนปนฉดน�าแรงดนสงอปกรณคนหาและกภย(Infrared)

9 สถานทรายงานตว สถานททตองการใหทรพยากรมารายงานตวปกตจะเปนทจดระดมทรพยากรเพอรอการประชมปฏบตการกอนออกปฏบตภารกจในบางกรณหากเดนทางไกลอาจใหรายงานตวทแคมปหรอถาเปนเหตฉกเฉนเฉพาะหนาอาจใหเขารายงานตวณบรเวณทเกดเหตได

10 เวลามารายงานตว ระบเวลาทตองการใหทรพยากรทรองขอสนบสนนมาถงโดยปกตจะใหมาถงกอนเวลาปฏบตงานอยางนอย2ชวโมงเพอรบทราบขอมลสถานการณและใหก�าลงพลอปกรณยานพาหนะไดพกผอนกอนออกปฏบตงาน

11 รวมตองการ รวมทรพยากรทงหมดทตองการในแตละรายการทงหมดแตละประเภท

12 รวมมอย รวมทรพยากรทมอยทงหมดในแตละรายการทงหมดแตละประเภท

13 รวมขอสนบสนน รวมทรพยากรทตองขอรบการสนบสนนทงหมดในแตละรายการทงหมดแตละประเภท

14 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนลงเวลาโดยใชการนบเวลา24ชวโมง

153 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

วเคราะหความเสยงภย (ICS -215A)

154 ภาคผนวก

วเคราะหความเสยงภย (ICS – 215 A)

เปาหมาย: เปนเครองมอชวยเจาหนาทความปลอดภย ในการวเคราะหและจ�าล�าดบความเสยงภยทมผลกระทบตอการ ปฏบตงานและสขภาพของเจาหนาทเผชญเหต เพอก�าหนดมาตรการในการควบคมความเสยงทเกดขน

การจดท�า: เจาหนาทความปลอดภยเปนผรบผดชอบจดท�าในระหวางการเตรยมการประชมวางแผนหลงจากรบทราบแนวคดการปฏบตทางยทธวธจากหวหนาสวนปฏบตการแบบวเคราะหความเสยงจะวเคราะหจากแนวทางตามแผนปฏบตการโดยตรง

การแจกจาย: มอบใหหนวยทรพยากรใชในการจดท�าเอกสารมอบหมายหนาท หากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความไดส�าเนาใหหนวยเอกสารเพอเกบรกษา

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบต

2 รหสเหตการณ

3 วนเวลาจดท�า วนเวลาทจดท�า

4 หวงเวลาปฏบตการจากวนทเวลาถงวนทเวลา

วนทและเวลาเรมตนของหวงเวลาปฏบตการหนง(ใชการนบเวลา24ชวโมง)จนถงวนทและเวลาทสนสดหวงเวลาปฏบตการนนๆ

5 สถานท บรเวณพนททมความเสยงภยอาจระบพนททเปนพนทรบผดชอบของแผนกพนทหรอกลมภารกจ

6 อนตราย/ความเสยงภย ระบชนดของความเสยงทมผลกระทบตอเจาหนาทหรออปกรณสามารถกอใหเกดอนตรายตอการปฏบตงานเชนสภาพอากาศรอนหรอมสารเคมทยงไมสามารถระบชนดรวไหลลงในแมน�า

7 มาตรการลดผลกระทบ

วธการในการลดความเสยงหรอผลกระทบเชนการสวมใสอปกรณปองกนประจ�ากายPPEทเหมาะสม

8 จดท�าโดย หวหนาสวนปฏบตการรวมกบเจาหนาทความปลอดภยปรกษาแนวทางทเหมาะสมรวมกนเพอใหบรรลภารกจทางยทธวธทวางไวดวยความปลอดภย

155 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

รายก

ารสน

บสนน

ยาน

พาห

นะ ส

งอปก

รณ (I

CS 2

18)

156 ภาคผนวก

รายการสนบสนนยานพาหนะ สงอปกรณ (ICS – 218)

เปาหมาย: ใชในการควบคมรายการยานพาหนะสงอปกรณ ทใชในการจดการเหตการณ ซงเปนขอมลทหนวยสนบสนน ภาคพนจ�าเปนตองใชในการจดการ ควบคมการใชยานพาหนะ และสงอปกรณหนวยทรพยากรใชประโยชนในการตดตามสถานะของทรพยากร

การจดท�า:หนวยสนบสนนภาคพนเปนผรบผดชอบ

การแจกจาย: ส�าเนาใหหนวยทรพยากร เปนประจ�า หากมการเปลยนแปลงตองรบแจงหนวยทรพยากรทนท เอกสารทกฉบบตองจดท�าส�าเนาและเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 รหสเหตการณ ล�าดบทของเหตทเกดในจงหวดนนๆอาจเปนเลขทการประกาศเขตภยพบตกรณฉกเฉนกได

3 วนเวลาทจดท�า วนเวลาทจดท�า

4 ชนดยานพาหนะสงอปกรณ

ชนดของยานพาหนะเชนรถดบเพลงรถกภยสงอปกรณเชนพลวจอบเสยม

5 ขอมลยานพาหนะสงอปกรณ

• หมายเลขค�ารองขอ เลขทหนงสอ/เอกสารทขอรบการสนบสนนทรพยากร

• บรษทผผลตยานพาหนะสงอปกรณ

•ชนดขนาดขดความสามารถยานพาหนะ•สงอปกรณ

ระบขนาดความตองการ

•ลกษณะพเศษยานพาหนะสงอปกรณ

•หนวยงานหรอเจาของ

•ชอ-สกลผควบคมและหมายเลขตดตอ

•ทะเบยนยานพาหนะสงอปกรณ

-ใสรหสหมายเลขของทรพยากรนนๆและแหลงทมาอาจเปนรหสของตนสงกดหากไมมใหก�าหนดขนเอง

•ภารกจ

•วนทเวลาเรมปฏบตงาน

•วนทและเวลาจ�าหนาย

6 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลานบเวลา24ชวโมง

157 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

แผนสงกลบ (ICS - 221)

158 ภาคผนวก

แผนสงกลบ (ICS – 221)

เปาหมาย: เพอให ทรพยากรทก�าลงจะเดนทางกลบทตง หรอไปรบหนาทใหม ไดด�าเนนการตามขนตอนการปฏบตท ถกตอง และปลอดภย ชวยใหการตดตามสถานะของทรพยากรเปนไปอยางเรยบรอยถกตอง

การจดท�า:สวนแผนงาน(หนวยสงกลบ)เปนผรบผดชอบด�าเนนการในชวงบนของแบบฟอรมและกรอกขอมลหนวยตางๆททรพยากรจะตองสงมอบสงอปกรณคนกอนเดนทางกลบซงจะตองไดรบการลงนามเหนชอบจากหนวยนนๆ ใหครบถวนกอนน�ามาสงคน เพอรบเอกสารการอนมตเดนทางกลบไปด�าเนนการเบกจายกบแผนกการเงนตอไป

การแจกจาย: เอกสารทกฉบบตองจดท�าส�าเนาใหผทเกยวของ และเกบรกษาทหนวยเอกสารหากจ�าเปนใหใชเอกสารเปลาเพมเตมขอความได

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

1 ชอเหตการณ การตงชอเหตการณใชสถานทรวมกบประเภทของภยพบตเชนอทกภยโคราช

2 รหสเหตการณ

3 ก�าหนดสงกลบ กรอกวนเวลา(การนบเวลา24ชวโมง)ทจะใหทรพยากรเดนทางกลบ

4 ทรพยากรหรอเจาหนาททสงกลบ

กรอกชอ-สกลของบคคลหรอรหสทรพยากรทจะสงกลบ

5 รหสขอรบการสนบสนน

6 ทรพยากรหรอเจาหนาท ทรพยากรจะเดนทางกลบไดตอเมอหวหนาหนวยตางๆในสวนสนบสนนทท�าเครองหมายในชองตางๆไดลงนามเหนชอบและผานการอนมตของหวหนาหนวยสงกลบ(หรอหวหนาสวนแผนงาน)แลวเทานน

7 หมายเหต เพมขอมลทจ�าเปนเชนใชยานพาหนะเอกชนหรอเดนทางเกนกวา24ชวโมง

8 ขอมลการเดนทาง

พกคางคน จ�าเปนตองพกคางคนระหวางเดนทางกลบหรอไมกคน

คาดการณเวลาออกเดนทาง

คาดหมายเวลาออกเดนทางตองไมชากวา15.00น.และควรเดนทางถงตนสงกดกอนเวลา20.00น.

เวลาออกเดนทางจรง กรอกเวลาทออกเดนทางจรง

ทหมายการเดนทาง จดสนสดการเดนทาง

คาดหมายเวลาเดนทางถง เวลาทคาดการณวาจะไปถง

159 ระบบบญชาการณเหตการณกบการจดการในภาวะฉกเฉนของประเทศไทย

หมายเลข ชอ ขอแนะน�าการกรอกขอมล

วธการเดนทาง ยานพาหนะทใชในการเดนทางทงหมดเชนเดนทางดวยรถรบจางเพอขนไปบนเครองบนสายการบนนกแอรไปยง….

ขอมลการตดตอระหวางเดนทาง

หมายเลขโทรศพทหรอการตดตอสอสารอนๆทตดตอไดระหวางการเดนทาง

9 ขอมลภารกจใหม หากเปนกรณทไมไดเดนทางกลบทตงแตเปนการเดนทางเพอไปรบภารกจณสถานทแหงใหมใหกรอกชอเหตการณและรหสเหตการณเพอสงตอไปยงทมจดการเหตการณชดใหม

10 จดท�าโดยชอ:ต�าแหนง:ลายมอชอวนทเวลา

ผเขยนกรอกชอต�าแหนงและลงลายมอชอของตนเองลงเวลา24ชวโมง

160 ภาคผนวก

คณะทปรกษาและผจดท�า

คณะทปรกษา

นายฉตรชยพรหมเลศ อธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

นายพรพจนเพญพาส รองอธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

นายสปกตโพธปภาพนธ รองอธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

นายกอบชยบญอรณะ รองอธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ผศ.ดร.ทวดากมลเวชช รองคณบดฝายวชาการคณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

คณะผจดท�า

รอยตรพงศธรศรสาคร ผอ�านวยการศนยอ�านวยการบรรเทาสาธารณภย

นางสาวชชดาพรบญพระณชผเชยวชาญดานการจดการสาธารณภย

นางสาวจราภรณบ�ารงศกด นกวทยาศาสตรช�านาญการ

นางสาววบลยลกษณศภเอมนกวทยาศาสตรช�านาญการ

นางสาวปรางคเนตรเฟองฟงนกวเคราะหนโยบายและแผนช�านาญการ

ผเรยบเรยง

รอยตรพงศธรศรสาคร ผอ�านวยการศนยอ�านวยการบรรเทาสาธารณภย