ΔΙΣΚΟΣ - ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ

Γεώργιος Σάπκας

Α’ Ορθοπαιδική ΚλινικήΠανεπιστημίου Αθηνών

Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο«Αττικόν»

Μεσοσπονδύλιος δίσκοςΠροέλευση

Μεσένγχυμα Κύτταρα ινώδους δακτυλίουΝωτιαία χορδή Κύτταρα πηκτ. πυρήνα

Κύτταρα ώριμου δίσκουα. Chondrocytes ή Chondrosyte – like cellsβ. Chrondrocytes outer annulus ~ fibrocytes

Κύτταρα – Σχήμαα. Δακτυλίου πούρουβ. Πυρήνα ~ στρογγυλό

Σύσταση Μεσοσπονδύλιου Δίσκου

I. Κολλαγόνο

II. Πρωτεογλυκάνες

III. Η2Ο

IV. Glyco-proteins - απροσδιόριστες

V. Elastin - ίχνη

VI. 2% - 5% - κύτταρα

Κολλαγόνο

Κύρια δομική πρωτεΐνη του σώματος

50% βάρους στεγνού ινώδους δακτυλίου

20% - 30% βάρους στεγνού πηκτοειδούς πυρήνος

Σχηματίζεται & «εκκρίνεται» Προκολλαγόνο

Προκολλαγόνο Μεγαλύτερο του κολλλαγόνου

Ινίδια κολλαγόνου

Μοριακή Δομή Κολλαγόνου

Ινίδιο κολλαγόνου περιέχει> 1.000 αμινοξέαGlycineProlinehydroxyproline

Κολλαγόνο

Hydroxyproline I. Σταθεροποιεί την τριπλή έλικα II. Βιοχημικός δείκτης του κολλαγόνουLysine - Hydroxyproline Θέσεις συνδέσεων με έλικες

Τύποι Κολλαγόνου

Τύπος Ι > Ινώδης δακτύλιος

Τύπος ΙΙ > Πηκτοειδής πυρήνας

Τύπος ΙΧ – ΧΙ ~ Τύπος ΙΙ

Τύπος V – XII ~ Τύπος Ι

Τύπος VI 20% πυρήνα νέων ατόμωνΣυνδέεται έντονα με τις πρωτεογλυκάνες (PG)

7 τύποι κολλαγόνου στο μεσοσπονδύλιο δίσκο

Tissue Distribution of Collagen Types

I. Skin, tendon, bone, corneaII. Cartilage, nucleus pulposusIII. Skin, blood vessels, tendonIV. Basement membraneV. CorneaVI. Skin, blood vessels, disc, cartilageVII. Sub-basal laminaVIII. Cornea, growth plate, perichondrium,

elastic cartilage, duraIX. Cartilage, discX. Cartilage XI. Skin, tendon

Collagen type Tissue distribution

Κολλαγόνο

Ινώδης δακτύλιος

α. Type II 60 %β. Type I 40%

Πηκτοειδής πυρήνας

Type II

Type IΗλικία

Proteoglycansτρεις τύποι

1. High – molecular – weight proteoglycan (Peak I)

2. Intermediate – molecular – weight proteoglycan (Peak II)

3. Low – molecular – weight proteoglycan (Peak III)

Πρωτεογλυκάνες (PG)

Οικογένεια μακρο-μοριακών ενώσεωνΙ. αλυσίδες

Carbohydrate – Glycosaminoglycan (GAG)

Συνδεδεμένες προς

ΙΙ. Κεντρική πρωτεΐνη

«Μικρές» πρωτεογλυκάνες : 1-2 GAG αλυσίδες

«Μεγάλες» πρωτεογλυκάνες: n-GAG αλυσίδες

Πρωτεογλυκάνες (PG) Chondrotin Suplate (CS) – GACs Keratin Suplate (KS) - GAGs

Αλυσίδες υαλουρικού οξέος (ΗΑ) PG αρθροίσματα

Πρωτεογλυκάνες (PG) του μεσοσπονδύλιου δίσκου

I. KS: CS > πυρήνας : δακτύλιο

II.Μικρότερο ποσοστό υπό τη μορφή «αθροίσεων»

α. 40% Ι.Δ. ενήλικα P.G. «αθροίσματα»β. 15% Π.Π. ενήλικα P.G. “γ. 60% Ι.Δ. νέου P.G. “δ. 25% Π.Π. νέου P.G. “

H2O

α. Ινώδης δακτύλιος 78%β. Πηκτοειδής πυρήνας 85%

Ηλικία

Ινίδια

Αυξάνουν σε διάμετρο στον ινώδη δακτύλιοΑυξάνουν σε ποικιλία στον “ “Στα όρια Ι.Δ. – Π.Π.

Τα ινίδια είναι α. αραιότερα β. ανοργάνωτα

Τα ινίδια του Π.Π. α. χαλαρό δίκτυο αρχικά β. πυκνό δίκτυο αργότερα

Ιόντα

Sodium 300 – 400mM v.s. 150

Calcium 10x

Magnesium 10x

Cloride 1/2

Sulphate 1/5

Κατιόντα δίσκου > πλάσματος

Δίκτυο – μήτρα του μεσοσπονδύλιου δίσκου

Πρωτεογλυκάνες (PG)

Μέγεθος πόρων

Μέγεθος μοριακών διαλυμάτων

Ιόνταa. Κατιόντα ιστοί plasma

b. Ανιόντα ιστοί plasma

Οδοί μεταφοράς των διαλυμάτων

Εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου

Μακροσκοπική εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου

Απώλεια της ζελατινώδους υφής του πυρήνα

Προοδευτική εξαφάνιση των ορίων πυρήνα – δακτυλίου

«Τραχύτητα» δεσμίδων ινώδους δακτυλίου

Προοδευτική ίνωση

Ρήγματα δεσμίδων

Εναπόθεση χρωστικής

Πρωτεογλυκάνες του μεσοσπονδύλιου δίσκου (PG)

a. PG b. KS:CS c. Συνάθροιση PG d. Παραγωγή PG e. Το μέγεθος PG ~

f. Νέο-παραγόμενο PG

Ηλικία

Μέγεθος

Κολλαγόνο

Σύνδεσμοι κολλαγόνου

Ελαστικοί Ηλικία

Ανελαστικοί (hydroxypyridinium HP)

Κολλαγόνο TYPE III Ηλικία

Παράγοντες που επηρεάζουν τη θρέψη του μεσοσπονδύλιου δίσκου

I. Άσκηση

II. Εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κυκλοφορία

a. Κάπνισμα

b. Δονήσεις

c. Φαρμακευτικοί – Ιατρικοί παράγοντες

ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΣΦΥΙΚΗΣ Μ.Σ.Σ.

Βλάβες του μεσοσπονδυλίου δίσκου

Σπονδυλική στένωση

Χειρουργική αντιμετώπιση σπονδυλικής στένωσης

Πεταλεκτομή

Ολική

Ημιολική (ημιπεταλεκτομή)

Τμηματική (θυροτομή)

Ολική πεταλεκτομή

Αστάθεια Ολίσθηση σπονδύλων (65% & 20%)

Johnson et al Spine 1992

Επανεπέμβαση : 17% ασθενώνΙσχυρό άλγος : 30% >> 3-6 χρ μτχ

Ketz et al JBJS 1991 Airaksihen et al Spine 1996 Simpson et al JBJS 1993 Spivak et al JBJS 1998

Αντένδειξη : πολλαπλά επίπεδα Paine et al Clin Orthop

1976 Sanderson et al JBJS 1993

Οπίσθια σπονδυλοδεσία με υλικά

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣΣημαντική προεγχειρητική ανισορροπίαΣημαντική μετεγχειρητική αστάθεια

ΣΤΟΧΟΙΔιόρθωση ανισορροπίας σε στεφανιαίο & οβελιαίο επίπεδοΔιατήρηση της ανάταξης έως την ολοκλήρωση της αρθρόδεσης (πόρωσης)

Οπίσθια διασπονδυλικήσπονδυλοδεσία (PLIF)

Πρόσθια κολώνα: 80% φορτίου ΣΣ

Κλωβοί : PEEK, τιτανίου

Επιτυχής σπονδυλοδεσία: 92%Depraetere “Lumbar Spinal Stenosis” 2000

Οπίσθια σπονδυλοδεσία: ποσοστό ψευδάρθρωσης

Hanley Spine 1995

Καλύτερα αποτελέσματα: Συνδυασμός με οπίσθια σπονδυλοδεσία

Herkowitz Spine 1996

PLIF & Οπίσθια σπονδυλοδεσία

Σημαντική πλάγια στένωσηΣυνδυασμός με ημι-άκαμπτο σύστημα Διατήρηση του μεσοσπονδυλίου

ύψους Διάνοιξη μεσοσπονδυλίου τρήματος

Ακινητοποίηση Σ.Μ. σε οριζόντιο & οβελιαίο επίπεδο πόρωσηΕυόδωση οστεογέννεσης (μόσχευμα)Κινητοποίηση ασθενούς χωρίς κηδεμόνα

Cloward Clin Orthop 1981Hutler Clin Orthop 1984Perrin 1996 & 2000