KOMÓRKI MACIERZYSTE W SŁUŻBIE STOMATOLOGII

lek.dent. Jakub Urban

zdolne do potencjalnie nieograniczonej liczby podziałów. do różnicowania się do innych typów komórek.

Rycina 1. Embrionalna komórka macierzysta —

wielka i jednocześnie kontrowersyjna nadzieja

medycyny

Komórki macierzyste, komórki pnia (ang. stem cells)

Unipotentne - komórki prekursorowe, mogą różnicować tylko do jednego typu komórek, lecz od komórek terminalnie zróżnicowanych komórek somatycznych odróżnia je zdolność do podziałów

Ze względu na zdolność do różnicowania komórki macierzyste dzieli się na:

Totipotentne - mogą ulec zróżnicowaniu do każdego typu komórek

Pluripotentne - mogą dać początek każdemu typowi komórek za wyjątkiem komórek totipotentnych

Multipotentne - mogą dać początek kilku różnym typom komórek, z reguły o podobnych właściwościach i pochodzeniu embrionalnym

Ze względu na ich pochodzenie komórki macierzyste dzieli się na:

2. Somatyczne (dorosłe) komórki macierzyste (ASC)

- znajdowane w narządach dorosłych organizmów, komórki te są multipotentne

1. Embrionalne komórki macierzyste (ESC)- wyprowadzone z źródeł embrionalnych, komórki te są z reguły toti- lub pluripotentne

3. Komórki progenitorowe -występują w narządach dorosłych osobników, służą regeneracji tkanek, są unipotentne

Mezenchymalne komórki macierzyste

Embrionalna komórka macierzysta

Duże nadzieje na postęp medycznyw postaci terapii komórkowej i medycyny regeneracyjnej

Komórki macierzyste szpiku i krwi pępowinowej znalazły zastosowanie w terapii wielu chorób krwi, takich jak nowotwory i

niedobory odporności.

1999dr Anthony Atalaat dokonał przeszczepu pęcherza moczowego u siedmiolatka

2004M.T. Duailibi i in., Bioengineered Teeth from Cultured Rat Tooth Bud Cells, Journal of Dental Research, 2004, 83(7), 523-528;

2006Sierpień 2006 r. - piśmo Nature

praca Robert Lanza z Advanced Cell Technology w Massachusetts, donosi o wyhodowaniu 2 linii komórek

macierzystych z embriona, bez jego zniszczenia.

2007 - J.Chu, Regrowing Tooth,

Technology Reviev, 2007.02.22; - J.M.Perkel, Teeth, whiskers

bioengineered, The Scientist, 2007.02.19;

- Badacze z Uniwersytetu Nauki w Tokio z powodzeniem opracowali technologię regeneracji

sztucznego organu (ząb) 2007.02.28

Zespół naukowców pod kierownictwem Takashi Tsuji z Tokyo University of Science

+ Uzyskanie mysich zębów z ESC

Największym sukcesem tego eksperymentu jest budowa anatomiczna uzyskanych zębów (szkliwo, zębina, miazga

i naczynia krwionośne) Po wszczepieniu wyhodowanych zębów myszom dalej rosły, aż do scalenia z otaczającą tkanką i uzyskania pełnej funkcjonalności

Wady wyhodowanych zębów:- nie w pełni odpowiadające kształtom i wytrzymałości zębów naturalnych

Projekty hodowli zębów z komórek macierzystych:-naukowcy z King's College w Londynie -zespół naukowców z Brazyli i Bostonu-zespół z University of Southern California School of Dentistry-University of Connecticut School of Dental Medicine

Wszystkie te prace wydają się być na etapie przechodzenia z eksperymentów na zwierzętach w kierunku ludzi

Powstał bank komórek macierzystych pozyskiwanych z miazgi zębów mlecznych, prowadzony przez firmę

BioEnd w Astin, USA.

2008-11-23 wykorzystano zęby mądrości wyrwane

u 10-letniej dziewczynki, które następnie zamrożono na okres trzech lat

Wg badaczy obecne badanie może być przełomowe z trzech powodów:

1. wykorzystanie bezużytecznych po zębów mądrości 2. uniknięcie kontrowersyjnego uzyskiwania komórek ESC3. uzyskanie komórek pnia dużo łatwiejsze niż sposoby zaproponowane wcześniej

2009Science Now Daily News, 03.08.2009r., Researchers Grow New Teeth in Mice,

Etsuko Ikeda, i In., Fully functional bioengineered tooth replacement as an organ replacement therapy, PNAS, August 11,

2009, vol. 106, no. 32, 13475–13480

Po około 49 dniach wszczepione zęby osiągnęły wymiary otaczających naturalnych zębów i wykazywały znaki używania

ich do przeżuwania pokarmu

Zdaniem badaczy może on w pełni zastępować funkcje naturalnego zęba

Zęby z hodowli mają tylko inny kolor, za sprawą dodanego geny kodującego fluoroscencyjne białko. Dodatek ten został

wykorzystany tylko na potrzeby eksperymentu

Dziękuje za uwagę