PATELLOFEMORAL AĞRI SENDROMU VE TEDAVİSİ

Uzm.Fzt. Bünyamin HAKSEVER

NORMAL HAREKET PATERNİ

İntrinsik Faktörler

• Artmış Q açısı Kadın>Erkek (Lankhorst NE ,2012)• Doğru olmayan koşu mekanikleri• Tekrarlı kompresif ve parçalayıcı kuvvet

*Zıplama, koşma (runner’s knee)• Düz tabanlılık• Diz içi düzensizlik

*Osteoartrit• Uzun immobilizasyon• Bacak boyu farkı• Ayak bileği limitasyonları özellikle Dorsi Fleksiyon

Ekstrinsik Faktörler

• Antrenman veya müsabaka yüzeyi

• Ayakkabı

• Ekipman

• Hava şartları

MEKANİZMASI

• Kas dengesizliği (Cowan SM,2001)*Vastus Lateralis>Vastus Medialis• Pronasyonda ayak (Aliberdi S, 2010)• ITB,TFL Gluteus Medius (Magalhaes A, 2010)• Vastus Medialis Eksentrik ateşleme azlığı ve• Kalça ekstansör kuvvet azlığı• (Aliberdi S, 2010)• Gergin retinakulum (Haim A, 2006)• Gergin hamstring ve gastrosoleus (Piva SR, 2005)• STABİLİZASYON ve Ko-kontraksiyon!!!

***Patellar tilt ve lateral glide

Kondromalezi ve PFSAYNI MI

TEDAVİNİN ETKİNLİĞİ İÇİN PATELLA İLE FEMUR KONDİLİ ARASINDAKİ TEMAS YÜZEYİNİ ARTTIRMAK HASTADA AĞRININ AZALMASINA VE FONKSİYON ARTIŞINI SAĞLAMAKTADIR.

NASIL SAĞLAYABİLİRİZ ??

SERBEST YÜRÜME SIRASINDA DİZDEKİ PATELLO FEMORAL EKLEM REAKSİYONU DAHA AZ İKENREAKSİYON SÜRESİ DAHA UZUNDUR.HIZLI YÜRÜME SIRASINDA BU DURUM TAM TERSTİR.Ayrıca patello femoral eklem peak reaksyion kuvveti hem serbest yürüme hem de hızlı yürümeKontrol grubundan yüksek.

Odd faset

Şikayetler

• Uzun süre oturma sonrası ağrı• Oturmadan ayağı kalkarken ağrı• Uzun süreli koşu sonrası ağrı • (koşucuların %25 i pfs) (Lankhorst NE ,2012)• Merdiven inip!! Ve çıkma• Krepitasyon• Squat sonrası kalkma

• Theater sign• Patellofemoral korkutma (apprehension) testi:laterale

itme• Patellar öğütme (grind) testi• Sage testi• Hasta sırt üstü yatarken, diz 200 fleksiyonda iken patella

mediale itilir. Patella kendi çapının ¼’ünden daha az yer değiştiriyorsa test pozitif kabul edilir. Pozitif test gergin lateral retinakulumu gösterir.

• Pasif patellar tilt testi• Diz tam ekstansiyonda ve quadriceps kası tam olarak

gevşemiş durumda iken medialden, patellanın lateral kenarı yukarı kalkacak şekilde itilir.

Medikal tedavi

• Anti-inflamatuar ilaçlar• Analjezik ilaçlar• Diz içi enjeksiyon (hyaluronik asid)• PRP• Proloterapi (tuzlu,lidokain, şekerli su

solusyonu) irritan maddeler

Cerrahi Tedavi

• Lateral retinakulum gevşetme• Tibial tüberkül elevasyonu• Kıkırdak traşlama• Kıkırdak drilleme• Mozaikplasti• ACI

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

KISIR DÖNGÜ ZİNCİRİNİ KIRMAK

Germe ve Gevşetme !!

• Lateral retinakulum, iliotibial band, biceps femoris, gastrosoleus , Vastus lateralis, piriformis

• Patellar tendon ve quadriceps tendon mobilizasyonu

• Grastone, Matrix rhytm, aktif gevşeme tekniği

Mobilizasyon ve manuel therapy

• Patellar mobilizasyon (özellikle medial yönde)• Cyriax diz eklemi (kontrollü diz fleksiyon

yönünde)• Ayak bileği (dorsi fleksiyon)• Mulligan kalça mobilizasyonu• SIE mobilizasyonu

Kuvvetlendirme

• Vastus Medialis**• Rectus Femoris• Sartorius• Adduktor kaslar• Gluteus medius• Gluteus maksimus• Tibialis anterior• Peroneal kaslar– Önce kapalı kinetik sonra açık kinetik!!!

Quadriceps için eksentrik eğitimi unutma!!!

Önce 30 ve 90 derece arasında ağrısız kuvvetlendir sonra açı aralığını arttır!!

136 birey6.hafta, 3 ay, 12 ayYaşam kalite anketi Egzersiz kesinlikle önerilmelidir.

Egzersiz bireylerin ağrılarını azaltıp, fonksiyonelliklerini arttırtığı için kesinlikle önerilmelidir.

Ev önerileri ve yaşam modifikasyonlarına göre üstünlüğü bulunmuştur.

131 birey, VAS ve KUJALA Patellofemoral ağrı anketi

22 PFS’li hasta

6 haftalık konsentrik izokinetik kuvvet programı ekstansor mekanizmada olan güç kaybını önler

Fonksiyonel kapasiteyi arttırır.

16 çalışmanın derlemesine göre;NMES, aktif kas kuvvetlendirme programları ile kombine halde 3-6 haftalık uygulamalardaKas kuvvetinin arttırılmasında orta geçerlilik seviyesinde etkili bulunmuştur.

Stabilizasyon ve Core

Bantlama (mc connell, KT)

Düşme, Konma, koşu stratejileri

2008

• 27 bayan sporcu• 10 haftalık nordic egzersizi haftada 3 gün• Kuvvet proprioception, konma stratejileri

40 sağlıklı bayan üzerinde 6hafta 3 güntedavi öncesi ,2,4,6. haftalarda biodex ile PT, AP ölçümü

hamstring kuvveti (PT, AP) ve Q:H oranı anlamlı farklı bulundu. Quadriceps anlamlı değil: özellikle postur ve konma mekanizmasına

önem verildi ve anlamlı değişiklikler bulundu.

TRX

Patellar tendon destek bandının pfs üzerine anlamlı bir etkisi bulunmamıştır.

Manuel terapi, egzersiz ve bantlamanın kombine halde kullanıldığı 5 hasta üzerindeVAS’A göre %80 ağrı seviyesinde azalma görüldü.