Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)

Phát hiện sớm trẻ TK

• Phát hiện trước 3 tuổi.• Có những trẻ được phát hiện từ 6 tháng –

18 tháng.• Những trường hợp phát hiện dưới 18

tháng là những trường hợp điển hình.

Các dấu hiệu giành cho cha mẹ

• Lúc 6 tháng tuổi:- Trẻ ít bi bô.- Ít đáp lại âm thanh của người chăm sóc.- Ít thể hiện nét mặt với người chăm sóc.- Có các mẫu cử động kỳ quặc, không bình

thường: cách bò trườn, cầm nắm đồ vật.

• 9 - 12 tháng:- Ít hoặc không sử dụng cử chỉ để giao tiếp.- Ít hoặc không có giao tiếp xã hội: khoe, chia sẻ…- Ít thể hiện các âm thanh.- Hiểu cử chỉ của ngươi khác kém.- Ít có phản ứng khi được gọi tên- Bị hút vào một vật hoặc một chuyển động.- Khó hoặc không biết bắt chước cử động dù có lúc trẻ làm

được.- Không cố gắng làm người khác cười.


• 14 - 16 tháng:- Ít nhìn mặt người chăm sóc kể cả khi đang nói chuyện về trẻ.- Không nói những từ đầu tiên.- Chỉ có thể gây được sự chú ý khi trẻ thích một cái gì.- Dán mắt vào phim hoạt hình.- Nhại lại những gì người khác nói một cách không chủ ý.- Thiếu sự thể hiện nét mặt khi giao tiếp.- Ít bắt chước và ít giao lưu.- Hành vi định hình.- Không biết chơi giả vờ.


Dấu hiệu báo động

• Viện Hàn lâm Thần kinh học của Mỹ đưa ra các dấu hiệu báo động của TK:

- Không bi bô, không biết dùng cử chỉ, dấu lúc khoảng 12 tháng tuổi.

- Không biết nói từ đơn lúc 16 tháng.- Không biết đáp lại khi được gọi tên.- Không tự nói câu có 2 từ lúc 24 tháng tuổi.- Mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội vào

bất kỳ độ tuổi nào.

Quy trình chẩn đoán trẻ TK• 4 dấu hiệu tuyệt đối:

- Không nói bập bẹ hoặc chỉ tay lúc 12 tháng tuổi.- Không chia sẻ sự quan tâm về một vật với người

khác.- Không nói được phát ngôn với từ đơn lúc 16

tháng và phát ngôn 2 từ lúc 2 tuổi.- Mất ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội tại bất kỳ độ

tuổi nào.

- Trắc nghiệm chẩn đoán sớm TK CHAT.- Trắc nghiệm về kỹ năng xã hội.- Trắc nghiệm về hành vi.

Quy trình chẩn đoán trẻ TK

• Nếu xác định đúng TK cần:

- Đánh giá thính học.- Khám lượng giá của chuyên gia tâm lý,

ngôn ngữ, giáo dục, thần kinh.- Chẩn đoán nguyên nhân.- Xét nghiệm gene.

Quy trình chẩn đoán trẻ TK

• Trẻ bị thiếu các hành vi điển hình như:- Biết khoe.- Mắt nhìn linh hoạt, phù hợp.- Biết thể hiện nét mặt ấm áp, vui sướng.- Quay lại khi được gọi tên.- Chia sẻ mối quan tâm, thích thú.- Phối hợp các kỹ năng giao tiếp không lời.• Trẻ có biểu hiện:- Thể hiện các hành vi bất thường. - Các cử động lặp lại với đồ vật.- Cử động hoặc tư thế lặp lại của cơ thể.

Bộ câu hỏi CHAT

• Trong đó, các dấu hiệu chủ chốt:- Mắt nhìn thiếu linh hoạt, phù hợp.- Ít hoặc không biết chia sẻ cảm xúc.- Thiếu các cư chỉ đồng thuận: gật đầu thể hiện sự

đồng ý, xua tay thể hiện sự phản đối.- Hạn chế sử dụng lời nói.- Không biết chơi giả vờ, hạn chế sử dụng đồ vật như

thường lệ.- Có các cách thức giao tiếp khác thường: dùng tay

người khác để chỉ đồ vật, nhại lời của người khác.

Bộ câu hỏi CHAT

• Trắc nghiệm DSM-IV của Mỹ năm 1994

Một trẻ sẽ được chẩn đoán là TK khi có ít nhất 6 dấu hiệu từ mục 1, 2 và 3; trong đó ít nhất có 2 dấu hiệu từ mục 1, 1 dấu hiệu từ mục 2 và 1 dấu hiệu từ mục 3.

Tiêu chuẩn xác định trẻ TK

1. Khiếm khuyết về chất lượng quan hệ xã hội: * KK sử dụng hành vi không lời:- Không giao tiếp bằng mắt khi được gọi hỏi.- Không chỉ tay vào vật mà trẻ thích.- Không kéo tay người khác để yêu cầu.- Không biết xòe tay xin, khoanh tay ạ.- Không biết lắc đầu phản đối, gật đầu đồng tình.- Không thể hiện nét mặt khi đồng ý, không đồng ý.- Không chào hỏi bằng điệu bộ (vẫy tay…).


1. Khiếm khuyết về chất lượng quan hệ xã hội:

* Kém phát triển mối quan hệ bạn hữu tương ứng với lứa tuổi:

- Không chơi khi trẻ khác rủ.- Không chủ động rủ trẻ khác chơi.- Không chơi cùng một nhóm trẻ.- Không biết tuân theo luật chơi.


1. Khiêm khuyết về chất lượng quan hệ xã hội:

* Thiếu chia sẻ quan tâm thích thú:- Không biết khoe khi được cho đồ vật, đồ ăn.- Không biết khoe đồ vật mà trẻ thích.- Không biểu hiện nét mặt thích thú khi được cho.


1. Khiếm khuyết về chất lượng quan hệ xã hội:

* Thiếu quan hệ xã hội hoặc thể hiện tình cảm:- Không thể hiện niềm vui khi bố mẹ về.- Không âu yếm với bố mẹ.- Không nhân biệt được sự có mặt của người khác.- Không quay đầu lại khi được gọi tên.- Không thể hiện vui buồn.- Tình cảm bất thường khi không đồng ý.


2. Khiếm khuyết chất lượng giao tiếp:

* Chậm/không phát triên kỹ năng nói so với tuổi: - Không tự gọi đối tượng giao tiếp.- Không tự thể hiện nội dung giao tiếp.- Không duy trì hội thoại bằng lời.- Không biết nhận xét, bình luận.- Không biết đặt câu hỏi.


2. Khiếm khuyết chất lượng giao tiếp:

* Sử dụng ngôn ngữ trùng lặp, dập khuôn hoặc ngôn ngữ lập dị:

- Phát ra một chuỗi âm thanh khác thường.- Phát ra một số từ lặp lại.- Nói một câu cho mọi tình huống.- Nhại lại lời nói của người khác nghe thấy trong quá

khứ.- Nhại lại lời nói của người khác khi vừa nghe thấy.


2. Khiếm khuyết chất lượng giao tiếp:* Thiếu kỹ năng chơi đa dạng, giả vờ, bắt chước mang

tính xã hội phù hợp với tuổi:- Không biết chơi đồ chơi.- Chơi với đồ chơi một cách bất thường: mút, ngửi, liếm,

nhìn…- Ném, gặm, đập đồ chơi.- Không biết chơi giả vờ.- Không biết bắt chước hành động.- Không biết bắt chước âm thanh.


3. Có hành vi bất thường:

* Bận tâm bao trùm, thích thú mang tính định hình bất thường cả về cường độ và tập trung:

- Thích đồ chơi, đồ vật.- Thích mùi vị.- Thích sờ vào bề mặt.



* Bị cuốn hút không cưỡng lại được bằng các cử động, nghi thức:

- Bị hút vào một đồ chơi, đồ vật.- Mê mẩn với thao tác của đồ dùng trong nhà.- Say sưa quay bánh ôtô, xe đạp, đồ vật.



* Cử động chân tay lặp lại hoặc rập khuôn:

- Thích đu đưa thân mình, chân tay.- Thích đi nhón trên mũi chân.- Thích vê xoắn vặn tay, đập tay.- Nghiện soi ngắm tay.


• Bận tâm dai dẳng với những chi tiết của vật:

- Nghiên cứu đồ vật, đồ chơi.- Mê mẩn chơi, ngắm một phần nào đó của đồ vật.


• Với các điều kiện chậm hoặc có rối loạn chức năng ở một trong các lĩnh vực sau, xuất hiện trước 3 tuổi:

- Quan hệ xã hội.- Ngôn ngữ sử dụng trong giao tiếp xã hội.- Chơi mang tính biểu tượng hoặc tưởng tượng.

• Các rối loạn không rõ hơn khi được giải thích bằng Hội chứng Rett hoặc hội chứng mất hòa nhập ở trẻ em.


Health & Medicine

Phcn tự kỷ (phát hiện sớm)