PLASENTA VE EKLERİNİN PATOLOJİLERİ

Prof. Dr. Sebahat ATAR

PLASENTA MUAYENESİ-I

Plasenta: 2-3 cm kalınlıkta, 15-20 cm çapında, 500 gr

ağırlığında, 15-20 kotiledondan oluşur.

Plasentanin patolojik incelemesi

Şeker hast Dölütte anomali varlığı

Preeklampsi Ölü doğum

Enfeksiyon Çoğul gebelik

Mekonyum varlığı

PLASENTA MUAYENESİ-II

Kotiledon eksikliği Zarların tam olup

olmadığı Genel görünümü Göbek bağının

boyu, yapışma yeri, damar sayısı, düğüm varlığı

PLASENTANIN ŞEKİL BOZUKLUKLARI-I

Plasenta bilobata/trilobata

Dubleks plasenta/tripleks

Aksesuar plasenta (placenta succenturiata)

PLASENTANIN ŞEKİL BOZUKLUKLARI-II

Annular plasenta Membranöz

plasenta Plasenta

fenestrata

Plasenta circumvallata Koryon tabakası

bazal tabakadan daha küçük

Daha sık görülür Doğum öncesi

kanama Erken doğum Perinatal ölüm Fetal anomali

PLASENTA GELİŞİM BOZUKLUKLARIBÜYÜK PLASENTA

Plasenta/Fetus ağırlığı: 1/5-1/6

Büyük plasenta Sifiliz Şeker hastalığı Eritroblastosis fetalis İkizden ikize kan geçişi Doğuşsal tümörler (ör.

teratom) Alfa talasemi Fetal patoloji (ör. Beckwith

Wiedeman sendr

PLASENTA GELİŞİM BOZUKLUKLARI-KÜÇÜK PLASENTA

Fetal-plasental yetmezlik

Gebede kronik beslenme yetersizliği

Fazla sigara içme Kısa aralar ile gebe

kalma

PLASENTAL İNFARKT-I

En sık görülen plasenta patolojisi Normal plasentada sıklık: 1/4 Ufak (çap <1 cm) infakt çok sık Klinik açıdan önemli olanlar merkezde yer alanlardır İki nedenle oluşur

Trofoblastlarda yaşlanma Uterus-plasenta kan dolaşımında bozulma

PLASENTAL İNFARKT-II

Histopatoloji: Trofoblastta fibrinoid dejenerasyon veya villöz

arter trombozuna bağlı damarda tıkanma → iskemik infakt → kalsifikasyon

İleri düzeyde olursa: IUGR, fetal ölüm

PLASENTANIN YAPIŞMA BOZUKLUKLARI-I Plasenta desidua

spongioza tabakasına tutunur Plasenta akreata Plasenta inkreata Plasenta perkreata

Risk faktörleri Plasenta previa Geçirilmiş sezaryen Geçirilmiş myomektomi Submüköz miyom Asherman sendromu Gebenin yaşı ≥ 36

PLASENTANIN YAPIŞMA BOZUKLUKLARI-II

Plasenta previa + sezaryen öyküsü olanlarda risk katlanarak artıyor

C/S sayısı

Pl. Previa (%)

Pl. Previa + Pl. Acreata (%)

0 0.26 5

1 0.56 24

2 1.8 40

3 3 47

4 10 67

PLASENTANIN YAPIŞMA BOZUKLUKLARI-III

Tanı: Ultrason, MR Klinik: Postpartum

aşırı kanama Tedavi

Uygun kan hazırlığı ile planlı C/S

Sıklıkla histerektomi

PLASENTA PREVİA-1

Tanım Sınıflama

Tam plasenta previa

Kısmi Plasenta previa

Aşağı yerleşimli plasenta

Tanı: Ultrason

PLASENTA PREVİA-II

Antepartum kanamaların %20’sinden sorumlu

Doğumda sıklık 1/200-1/300 Risk faktörleri

Geçirilmiş sezaryen Plasenta previa öyküsü İleri anne yaşı Sigara içme Çoğul gebelik

36-37. hf sezaryen

GÖBEK KORDONUNUN PATOLOJİLERİ

İki arter, bir venden oluşur Bağ dokusunu wharton jeli oluşturur Acordia: Göbek kordonunun olmaması Tur sayısı: 0.2 ± 0.1 tur/cm Ortalama uzunluğu: 35-70 cm (0-300 cm) Kısa kordon: < 25-30 cm

Plasentanın erken ayrılması Uzun kordon: > 70-75 cm

Gerçek düğüm Tromboz

TEK UMBİLİKAL ARTER

Sıklık: Tekil gebelik: %0.2-%1 İkiz gebelik: %6

Sık görüldüğü durumlar:

Konjenital anomaliler Kromozom anomalileri

Polihidramnioz Oligohidramnioz

Riskleri Gelişme geriliği

GÖBEK KORDONUNUN PLASENTAYA GİRİŞ ANOMALİLERİ-I

Normal giriş yeri Marjinal insersiyo

(Kenardan girim) battledore plasenta Sıklık: %7 Klinik önemi yok

GÖBEK KORDONUNUN PLASENTAYA GİRİŞ ANOMALİLERİ-II

İnsersiyo velamentoza: (Zarlardan girim) Tekil gebelikler: %1 İkiz gebelikler :

%5-%10 Fetal kanama ve

ölüm riski

Vaza previa (damar gelişi)

GÖBEK KORDONU PATOLOJİLERİ-I

Aşırı kıvrımlı veya düz kordon

Gerçek veya yalancı düğüm Gerçek düğüm: %1 g, perinatal ölüm %6, monoamniyotik ikizlerde sık

Kordon dolanması: Boyuna 1 defa dolanma:

%21, 3 defa dolanma: %0.2 Kalp atımlarında değişken

azalma

GÖBEK KORDONU PATOLOJİLERİ-II

Kordon torsiyonu Monoamniyotik

ikizlerde yüksek perinatal ölüm

Kordonda daralma ölü doğumda sık

Kordonda ödem Hidrops

Kordonda hematom Umbilikal vende

yırtılma

Kordonun kistler Gerçek kist: küçük,

allantois kalıntısı Yalancı kist: büyük,

wharton jelinin sıvılaşması

ZARLARIN PATOLOJİLERİ

Amniyon nodozum 5 mm, amniyotik nodüller Oligohidroamniosda sık görülür

Amniyotik bant Sıklık: 1/1200-1/15000 Fetal kısımlarda eksilme, hipoplazi, fetal

anomali

AMNİYON SIVISI

36. hf da yaklaşık 1 lt 24 saatte 700/1000 ml’si yenilenir Yapım yerleri

Deri ve zarlardan sızıntı Fetusun idrarı

İşlevleri Fetusu enfeksiyon ve darbelerden korur Fetusun vücut ısısının düzenlenmesine yardımcı olur Fetusun serbest hareket etmesine sağlar Fetusun normal gelişimi ve beslenmesine yardımcı

olur

OLİGOHİDRAMNİOZ

Oligohidramniozu düşündüren durumlar Leopold değerlendirmesinin daha kolay yapılması Fetus kalp atımlarının kolay duyulması Fundus-pubis mesafesinin azalması

USG ile tanı En derin cep < 2 cm amniyotik sıvı indeksi < 5 cm

Dört bölümden amniyon sıvısı ölçümünü etkileyen etmenler Yükseklik Gebenin yeterli sıvı almaması

OLİGOHİDRAMNİOZ NEDENLERİ-I Fetal nedenler

Kromozom anomalileri Fetal kayıp Doğuşsal anomaliler (%15-%20)

Böbrek ve idrar boşaltım kanalı ile ilgili Gün aşımı Gelişme geriliği Zarların açılması

Plasental nedenler Dekolman plasenta (plasentanın erken

ayrılması) İkizden ikize kanama

OLİGOHİDRAMNİOZ NEDENLERİ-II Anne ile ilgili nedenler

Yüksek kan basıncı Şeker hastalığı Preeklampsi Uteroplasental yetmezlik

İlaçlar Prostoglandin sentetaz inhibitörleri ACE inhibitörleri

Nedeni bilinmeyen

OLİGOHİDRAMNİOZDA SONUÇ

Akciğer hipoplazisi Amniyotik bant sendromu İskelet sisteminde şekil bozuklukları

Ör. Çarpık ayak (clubfoot) Perinatal ölüm sıklığında artış Erken doğum sıklığında artış

AKCİĞER HİPOPLAZİSİ

Sıklık: %15 Nedenleri:

Göğüs kafesine baskı nedeniyle akciğerlerin genişleyememesi

Fetal solunum hareketlerinin bulunmaması nedeniyle akciğerlere sıvı girişinin olmaması

Akciğerlerin giren sıvıyı tutamaması

GEÇ GEBELİKTE OLİGOHİDRAMNİOZ 34. hf sonra amniyonsıvısında azalma:

Kalp atımlarında değişken azalma (variabl deselerasyon) sıklığında artış

Fetal sıkıntı nedenli sezaryen sıklığında artış

Düşük Apgar sayısı (< 7) sıklığında artış

Amniyoinfüzyon

POLİHİDRAMNİOZ

Amniyon sıvı miktarı > 2 lt Hafif/orta düzeyde polihidramnioz (2-3 lt):

%1 Polihidramniozu düşündüren durumlar

Leopold değerlendirmesinin güç yapılması Fetus kalp atımlarının güç duyulması Simfiz-fundus mesafesinin artması

Tanı: USG Amniyotik sıvı indeksi > 24 cm En derin cep ≥ 8 cm

8-11 cm: hafif, 12-15 cm: orta, > 15 cm: ciddi

POLİHİDRAMNİOZ NEDENLERİ Doğuşsal anomaliler: %50

En sık görülen anomaliler Anensefali (ADH yokluğu, bol idrar yapma) Özefagus atrezisi (amniyon sıvısını fetusun

yutamaması) Barsakta atrezi (amniyon sıvısının

emilememesi) Meningosel, meningomiyelosel (sıvı sızıntısı)

Gebenin hastalıkları Şeker hastalığı Sifiliz Nefrit

POLİHİDRAMNİOZ-KLİNİK

Nefes darlığı Bacak, karın duvarı ve

vulvada ödem İdrar çıkışında azalma

(üretere baskı, nadir) Fiziksel yakınmalarda

artış Erken doğum

POLİHİDRAMNİOZ-GEBELİK SONUÇLARI

Perinatal ölüm ↑ Erken doğum ↑ Anormal geliş ↑ Sezaryen ↑ Doğuşsal anomali ↑ Kromozom anomali ↑ Plasentanın erken ayrılması ↑ Uterus kasılganlığında ↓

Doğum sonu kanama ↑

POLİHİDRAMNİOZ-TEDAVİ Amniyodirenaj Zarların açılması

Ani boşalma: dekolman, kordon sarkması riskinde artış

Tıbbi tedavi Endometazin

Doz: 1.5-3 mg/kg Duktus arteriosusun erken kapanma riski Etkileri:

Akciğerlerde sıvı yapımını baskılar, sıvı emilimini arttırır

Fetal idrar çıkarımında azalma Zarlardan sıvı emiliminde artma