Yoğun Bakım Hastası Kimdir?

Yrd.Doç.Dr.Yusuf Savran

Dokuz Eylül Üniversitesi Dahiliye Yoğun Bakım Servisi

Yoğun Bakım Hastası

Fizyolojik dengesini yitirmiş, yoğun izlem,

monitorizasyon ve organ destek tedavilerine

ihtiyaç duyan hastadır.

Yoğun Bakım’a yatış,çıkış ve

triaj Kılavuzu

SOCIETY OF CRITICAL CARE MEDICINE Crit Care Med 1999 Mar; 27(3):633-638

Yoğun bakım yatış kararı modelleri

• Öncelik modeli

• Tanı modeli

• Objektif ölçütler modeli

Öncelik Modeli

1.Derecede Öncelikli

• Ağır,stabil olmayan,ventilatör,renal replasman

tedavisi ve vazoaktif ilaç gibi organ

yetmezliğine yönelik destek gereken ve/veya

ancak yoğun bakımda yapılabilecek

monitorizasyonla takip edilebilecek hastalar

• Örn. ASY(+MV)

Şok yada hemodinamik instabilite(+VP)

2.Derecede Öncelikli

• İnvazif monitorizasyon gerektiren ve acil müdahale olasılığı taşıyan hastalar

• Kronik durumlar üzerine gelişen akut medikal veya cerrahi problemler

• Örn. KOAH alevlenme

Akut GIS kanaması

Kronik zeminde ABY

KKY dekompansasyonu

Diabetik ketoasidoz yada NKHOD

3.Derecede Öncelikli

• Stabil olmayan ancak altta yatan hastalığı veya

akut hastalığın doğası nedeniyle yoğun

bakımdan yarar görmeyeceği düşünülen

hastalar

• Örn. Terminal dönem metastatik kanseri olan ancak

enfeksiyon,kardiyak tamponad yada havayolu obstrüksiyonu

nedeniyle genel durumu kötüleşen hastalar

4.Derecede Öncelikli

• Yoğun Bakımdan ilave fayda göremeyecek

hastalar (çok iyi / çok kötü)

• Çok iyi: örn. Hemodinamik olarak stabil ketoasidoz

Hemodinamisi stabil bilinci açık zehirlenmeler

Hafif kalp yetmezlikleri

• Çok kötü:örn. Geridönüşümsüz beyin hasarı

Geridönüşümsüz MOF

KT/RT yanıtsız metastatik kanser

Donör olamayacak beyin ölümü

Kalıcı vejetatif durum

Tanı Modeli

Kalp Hastalıkları

• AMI

• Kardiyojenik şok

• Yakın monitorizasyon ve müdahale gerektiren kompleks aritmiler

• Solunum yetmezliğinin eşlik ettiği ve/veya hemodinamik desteğe ihtiyaç duyan akut KKY

• Hipertansif aciller

• Disritmiler,hemodinamik instabilite ve geçmeyen göğüs ağrısı ile seyreden unstabil angina

• Kardiyak arrest

• Kardiyak tamponad

• Dissekan aort anevrizması

• Komplet AV blok

Solunum Sistemi

• Ventilatör desteği gerektiren ASY

• Hemodinamik instabilite yaratan pulmoner emboli

• Arabakım ünitesinde solunumsal sıkıntısı artan hastalar

• Servis yada arabakımda karşılanamayacak solunum desteği

• Massif hemoptizi

• Entübasyon ihtiyacı ortaya çıkabilecek ASY

Nöroloji Hastalıklar

• Bilinç bulanıklığı yaratan akut inme

• Koma:metabolik,toksik yada anoksik

• Herniyasyon potansiyeli olan İKK

• Akut SAK

• Bilinç bulanıklığı yada solunumsal kötüleşme yaratan menenjit

• Nörolojik yada pulmoner fonksiyonları bozan SSS veya nöromüsküler bozukluklar

• Status epileptikus

• Organ donasyonu için hazırlanan beyin ölümü gerçekleşmiş yada gerçekleşmesi beklenen hastalar

• Ciddi kafa travmaları

Suisid amaçlı ilaç alımı yada ilaç doz aşımı

• Hemodinamisi stabil olmayan

• Havayollarını koruyamayacak derecede bilinç bulanıklığı

• Konvülziyon

Gastrointestinal Hastalıklar

• Hayatı tehdit eden kanamalar

(hipotansiyon,angina,durdurulamayan kanama)

• Fulminan hepatik yetmezlik

• Ağır akut pankreatit

• Özefagus perforasyonu +/- mediastinit

Endokrin Hastalıklar

• Hemodinamik instabilite, bilinç bulanıklığı, solunum yetmezliği veya ağır asidoz ile komplike diyabetik ketoasidoz

• Hemodinamik instabilite yaratan tiroid fırtınası veya miksödem koması

• Hemodinamik instabilite yaratan akut adrenal yetmezlik

• Ciddi hiperkalsemi (bilinç bulanıklığı yaratan ve hemodinamikmonitorizasyon gerektiren)

• Hipo/hipernatremi (bilinç bulanıklığı,kasılmalar)

• Hipo/hipermagnezemi(hemodinami bozuk yada disritmiler)

• Hipo/hiperkalemi(disritmiler veya kas güçsüzlüğü)

• Hipofosfatemi ( kas güçsüzlüğü)

Cerrahi

• Postoperatif hemodinamik monitorizasyon/

ventilatör desteği yada yakın hemşire izlemi

ihtiyacı olan hastalar

Diğer

• Septik Şok

• Hemodinamik monitorizasyon

• Yoğun hemşire bakımı gerektiren klinik durumlar

• Çevresel yaralanmalar ( yıldırım çarpması, boğulayazma,

hipo/hipertermi)

• Komplikasyon potansiyeli olan yeni/deneysel tedaviler

Objektif ölçütler modeli

Vital Bulgular

• Nabız< 40/dk veya >150/dk

• SKB< 80 mmHg yada normale göre 20 mmHg düşüş

• MAP<60 mmHg

• DKB>120 mmHg

• SS> 35

Laboratuar Değerleri

• Na<110 mEq/L veya >170 mEq/L

• K<2 mEq/L veya >7 mEq/L

• pO2<50 mmHg

• Ph< 7.1 veya >7.7

• Glukoz > 800 mg/dl

• Ca > 15 mg/dl

• Hemodinamik yada nörolojik durumu kötü bir hastada

herhangi bir ilaç yada kimyasal maddenin serumda toksik

düzeyde saptanması

Radyolojik Bulgular(Grafi,USG,BT)

• Serebral vasküler kanama, kontüzyon yada

subaraknoid kanama (Bilinç bulanıklığı veya fokal

nörolojik belirtiler)

• Hemodinamik instabilite yaratan iç organ rüptürleri

• Dissekan aort anevrizması

EKG

• AMI ( Kompleks aritmiler, hemodinamik instabilite,KKY)

• Sürekli ventriküler taşikardi yada ventriküler fibrilasyon)

• Komplet AV blok (hemodinamik instabilite)

Fiziksel Bulgular (akut başlangıçlı)

• Bilinci kapalı hastada anizokori

• Yanık > 10% VYA

• Anüri

• Havayolu obstrüksiyonu

• Koma

• Sürekli kasılmalar

• Siyanoz

• Kardiyak tamponad

NIH Consensus Conference – Crit Car Med. JAMA 1983;2506:798-804

Kollef MH, Shuster DP. Crit Car Clin 1994;101-18

Yoğun Bakımlarda hasta bakım maliyetleri çok

yüksek olduğu için genellikle geri dönüşü

mümkün olan ve kurtulma olasılığı yüksek

olan hastalar öncelikle tercih edilmelidir.

Teşekkürler…