Antibiyotik kullanımında Maliyet Analizi

Prof. Dr. Ata Nevzat YALÇIN

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

İnfeksiyon Hast. ve Klinik Mikr. AD (23.02.2012-Ankara)

Maliyet Analizi ve Önemi

Antibiyotik kullanımı Antibiyoterapinin maliyeti Farmakoekonomik analiz Farmakoekonomik analiz yöntemleri Maliyet-etkinlik çalışmaları Antibiyotik tedavisinin maliyetini

azaltma stratejileri

Antibiyotikler

Reçetelerin % 3-25’ini Ülke ilaç harcamalarının % 6-21’ini Hastane harcamalarının yaklaşık

% 50’sini oluşturmaktadır.

Davey PG, et al. Pharmacoeconomics 1992;1: 409-37

Dünya

İlaç tutarı…. İlaç tutarı…. ~~ 400 Milyar dolar 400 Milyar dolar Antibiyotikler…. Antibiyotikler…. ~~ 45 Milyar Dolar 45 Milyar Dolar

Antibakteriyeller….. % 62Antibakteriyeller….. % 62

IMS-Türkiye

Ocak-Haziran, 2006

İlk 100 ilaç toplam tutarı :

~ 3 459 940 137 $

İlk 100 ilaç içerisinde antibiyotiklerin toplam tutarı:

~ 345 300 000 $

Avrupa Birliği’nde Hastane Dışı Antibiyotik Kullanımı – 1997 (DDD)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Fransa İspanya Portekiz İsveç Danimarka Hollanda

Cars O, et al. Lancet 2001; 357: 1851-3

Avrupa Birliği’nde Hastane Dışı Antibiyotik Kullanımı–(1997-2002 DDD)

Goossens H, et al. Lancet 2006; 365: 579-87

Avrupa Birliği’nde Antibiyotik Kullanımı (2008-DDD)

ECDC-ESAC-2008 Data

Hastane Dışı Antibiyotik Kullanımı

Pamukkale Üniv. Tıp Fak., 2001 Reçetelerde antibiyotik oranı → % 16 Antibiyotik maliyeti → % 30 Antibiyotikler :

Penisilinler % 49Sefalosporinler % 17Makrolidler % 9Aminoglikozidler % 7Diğerleri % 18

Karatas H, Yalcin AN, et al. Infez Med 2004; 12: 132-5

Hastanede Antibiyotik Kullanımı

Ankara Numune Hastanesi YBÜ, 2002 Reçetelerde antibiyotik oranı → %

60.6 Uygunsuz antibiyotik kullanımı→ % 47.3 Antibiyotikler :

Sefalosporinler % 31.3Aminoglikozidler % 12.1Karbapenemler % 10.7Diğerleri % 45.9

Erbay A, et al. J Hosp Infect 2005; 59: 53-61

Antibiyotik kullanımı (DDD)Akdeniz ÜTF- (6 Erişkin YBÜ)

2007 2008 INICC (%)

Ampisilin 308 418 75-max(487)

1.Kuşak Sef. 190 239 75-max (478)

3.Kuşak Sef. 101 205 50-75

Antipseudomonal Penisilinler

76 95 50-75

Karbapenemler 70 181 75-max (263)

TMP/SMZ 26 30 75-max

Kinolonlar 13 22 < 25

Glikopeptidler 93 124 50-75

Saba R, İnan D, Turhan Ö, Yalçın AN, et al. Turk J Med Sci 2011;41:701-10

Antibiyotik Tedavisi

Kimin gereksinimi var? Uygun ilaç, doz, uygulama yolu, süresi

nedir? Tedavinin sonuçları nasıldır?

Antibiyotik tedavisinin sonuçlarının ölçümü

Bakteriyolojik (etkinlik, direnç) Klinik (etkinlik, güvenlik) Sosyal (yaşam kalitesi, cihazlar) Ekonomik (maliyet-etkinlik,

maliyet-minimizasyon)

Antibiyotik Tedavisi Maliyet Çalışmaları

Akut piyelonefritler Toplum kökenli pnömoniler Cilt-yumuşak doku infeksiyonları Akut sistitler Toplum kökenli pnömoniler ve

intraabdominal infeksiyonlar

Akut piyelonefritler

Antibiyotik Toplam

Gent.+Pipera. 175 $ 475 $ Siprofloks. 250 $ 320 $

Paladino JA. Infect Med 1996, Suppl.13B: 43-9

Toplum kökenli pnömoniler

Doksisiklin (po) 5.60 $ Eritromisin (po) 10.80 $ Klaritromisin (po) 65.20 $ Levofloksasin (po) 73.50 $ Sefotaksim (iv) 308.40 $ Ampisilin+Sulb. (iv) 532.00 $

Thompson RL,et al. Mayo Clin Proc 1998;73: 995-1006

Cilt-yumuşak doku infeksiyonları

Almanya, Dolar

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Amoks KlavPip/TazoSeftriaksonSefotaksim

Young M, et al. Pharmacoeconomics 2001 ; 19 : 1135-75

Akut basit sistitler

Antibiyotik Tercihiniz nedir ? Amoksisilin Nitrofurantoin TMP/SMZ Ofloksasin

Rosenberg M. Int J Ant Agent 1999; 11: 247-51

Akut basit sistitler (2)

Rosenberg M. Int J Ant Agent 1999; 11: 247-51

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

Ofloksasin TMP/SMZ Nitrofurantoin Amoksisilin

Toplum kökenli pnömoniler, intrabdominal infeksiyonlar

van Zanten ARH, et al. Crit Care 2003 ; 7 : 184-90

Intravenöz Antibiyotik

Uygulama süresi (dk)

Ab. maliyet

Uygulama maliyeti

Toplam

Amoks/Klav 12.21 7.35 € 8.34 € 15.69 €

Sefotaksim 18.48 49.40 € 11.88 € 61.28 €

Eritromisin 36.44 54.44 € 17.68 € 72.12 €

Gentamisin* 3.39 20.34 € 38.63 € 58.97 €

Metronidazol 5.24 12.24 € 6.09 € 18.33 €

Pip/Tazo 16.31 43.14 € 9.75 € 52.89 €

Antibiyoterapinin maliyeti

Doğrudan maliyet Doğrudan maliyet Dolaylı maliyetDolaylı maliyet Tanımlanamayan maliyetTanımlanamayan maliyet

Antibiyoterapinin maliyeti (Doğrudan maliyet) (1)

A- Açık maliyetA- Açık maliyet Liste fiyatı Taşıma Anlaşmalar Dağıtım işlemleri Paketleme

Antibiyoterapinin maliyeti (2)

B- Gizli maliyet Hazırlama,uygulama İşgücü Laboratuar testleri, radyolojik incelemeler Monitorizasyon Komplikasyonlar (hematolojik, nefrolojik, otolojik,

nörolojik, gastrointestinal yan etkiler) Atıklar Direnç, superinfeksiyon, hastane

infeksiyonları……..

Farmakoekonomik Analiz (Yöntemsel Konular)

Çalışmanın düzeni, boyutu Hasta grubu Yer Ek maliyet ve yatışa ilişkin düzen Harcamalar Sonuç istatistikleri Analizin şekli

Farmakoekonomik Analiz Yöntemleri

Maliyet-fayda Maliyet-etkinlik Maliyet-yararlılık Maliyet-minimizasyon

Farmakoekonomik Analiz Yöntemleri (1)

Maliyet-fayda : Maliyetler ve sonuçları eşzamanlı olarak bir para birimi çerçevesinde (TL, Dolar) ölçülür.

Maliyet-etkinlik : Maliyetler ve sonuçları eşzamanlı olarak, etkinlik bakımından seçilmiş bir hedef ve maliyet de parasal olarak ölçülür.

Farmakoekonomik Analiz Yöntemleri (2)

Maliyet-yararlanım: Sonuçlar yaşam kalitesi, ödeme gönüllülüğü veya bir uygulamanın (tıbbi ve/veya farmasötik) diğeri yerine tercih edilmesi bağlamında ölçülür.

Maliyet-minimizasyon : Maliyetler iki veya daha fazla uygulamanın (tıbbi ve/veya farmasötik) harcama çıktıları ve sonuçları bakımından eşdeğer farzedilmesi veya gösterilmesini analiz eder ve karşılaştırır.

Maliyet-etkinlik çalışmaları

İntraabdominal infeksiyonlar Toplum kökenli pnömoniler KOAH akut alevlenme Akut non-komplike piyelonefritler Komplike cilt-yumuşak doku

infeksiyonları

İntraabdominal infeksiyonlar

Freiburg, Almanya, 1998, 630 hasta

Antib. Etkinlik Rölaps Mortalite Maliyet

Pip/Tazo % 94.94 % 3.38 % 4.26 7482 DM

İmip/Sil. % 82.70 % 15.61 % 5.99 9420 DM

Dietrich ES, et al. Pharmacoeconomics 2001 ; 19 : 79-94

Toplum kökenli pnömoniler

State Universitesi, New York, ABD, 2000

Antib. Sayı Etkinlik Maliyet

Gatifloksasin (IV-po)

98 % 98 5 236 $

Seftriakson (IV) + klaritromisin

(po)

105 % 92 7 047 $

Dresser LD, et al. Chest 2001 ; 119 : 1439-48

KOAH akut alevlenme

Madrid, İspanya, 2002, 282 hasta

Antib. Sayı Etkinlik Maliyet

Telitromisin 140 % 86.4 174.83 €

Sefuroksim/aksetil

142 % 83.1 194.68 €

Rubio-Terres C, et al. Rev Clin Esp. 2004 ; 204 : 567-73

Akut Non-komplike piyelonefritler

Siprofloksasin TMP/SMZ

Hasta (sayı) 128 127

Klinik yanıt % 96 % 83 (p< 0.002)

Bakt. yanıt % 99 % 89 (p< 0.004)

Yan etki % 24 % 33

Maliyet 531 $ 687 $

Talan DA, et al. JAMA 2000 ; 283 : 1583-90

Komplike cilt-yumuşak doku infeksiyonları

Maliyet (Dolar)

Maliyet-etkinlik (Dolar)

Linezolid 18,057 37,604

Daptomisin 20,698 44,086

Vankomisin 23,671 52,663

Bounthavong M, et al. Value Health 2011 ; 14 : 631-9

Ayaktan Parenteral Antibiyotik Tedavisi (APAT) ve Ardışık Antibiyotik Tedavisi (AAT) Hastanede kalış süresi azalır Klinik yük azalır Hastane harcamaları azalır Hastane atıklarının miktarı azalır Hastane infeksiyonları azalır Komplikasyonlar azalır Hastanın sosyal, psikolojik sıkıntıları azalır

Antibiyotik Tedavisinin Maliyetini Azaltma Stratejileri (1)

Etkin tedavi (farmakokinetik, farmakodinamik parametrelerin optimizasyonu, bakterisidal antibiyotik kullanımı)

Hastanede yatış sırasında lokal direnç verileriyle ampirik antibiyotik tedavisi

Kısa süreli antibiyotik uygulaması

Antibiyotik Tedavisinin Maliyetini Azaltma Stratejileri (2)

Yan etkileri az antibiyotiklerin seçilmesi Monitorizasyonu gerekmeyen

antibiyotiklerin tercih edilmesi Düşük maliyetli antibiyotiklerin tercih

edilmesi……..

Teşekkür ederim……

anyalcin@ yahoo.com anyalcin@ akdeniz.edu.tr

ABD.Antibiyotik pazarı-2009

Huttner A, et al. Antimicrobial Resistance & Inf Control 2013; 2:31