Bolum 3 - Maliyet Analizi

8/8/2019 Bolum 3 - Maliyet Analizi

http://slidepdf.com/reader/full/bolum-3-maliyet-analizi 1/35

1

Bölüm 3

Maliyet Analizi Genel Maliyet Faktörleri Finansal tablolarda

maliyetlerinsnflandrmas

Maliyet davranlarnntahmininde maliyetsnflandrmas

Karar vermedekullanlan maliyetkavramlar

Karar vermede MarjinalMaliyetlerin rolü



2

Örnek: Dondurma Üretim MaliyetleriTop.mal. Birim Fiyat Oran

(Süt, eker, sahlep) $120.250 $0,65 26%Dondurma külah 9.250 0,05 2%Kira 112.850 0,61 24%Ücretler 46.250 0,25 10%

Ücretli vergileri 9.250 0,05 2%Sat vergileri 42.550 0,23 9%letme vergileri 14.800 0,08 3%Debt service 42.550 0,23 9%Yardmc malzemeler 16.650 0,09 4%

Elektrik, su, v.b. 14.800 0,08 3%Dier giderler(sigorta, reklam, aidatlar) 9.250 0,05 2%Kar 24.050 0,13 5%

Toplam $462.500 $2,50 100%

Faktör



3

Genel Maliyet Faktörleri

Üretim Maliyetleri

Dogrudan malzeme

Dorudan içilik

Üretim genel gider

Üretim-d Maliyetler

Genel gider

PazarlamaYönetim



4

Finansal Tablolarda Maliyet Snflandrmas

Karlkllk kavram: Bellibir geliri üretmek içinyaplan maliyetler ayn

periyotta gider olarakgösterilmelidir. Periyot maliyetleri: Periyot

(zaman) baznda gelir ileeletirilen maliyetlerdir.

Ürün maliyetleri:Ürünbaznda gelirle eletirilenmaliyetlerdir.



5

Süt, eker, sahlep $0,65Dondurma külah 0,05Kira

Dondurma Birim Fiyat

Ma liy et Sn fla n d rm a s - örn ek

ÜrünMaliyet

i

Periyot

Maliyeti



6

Maliyet Aklar ve Snflandrmas

Satlanmallarnmaliyeti

Hammaddestoklar

Yar mamül

stoklar Bitmi ürün

stoklar



7

Maliyet Davranna Göre

Snflandrma Hacim indeksi

Maliyet Davran

Sabit maliyetler

Deiken maliyetler

Karma maliyetler

Ortalama birimmaliyetler



8

Hacim Birimi Üretim hacmini

tanmlamak için

kullanlan birim Örnekler : ± Araç ± sürülen ³km´ ± Enerji santrali ±

üretilen ³kWsaat´ ± Pres makinas ±

preslenen ³parça´says



9

Sabit Maliyetler Firmaya temel

üretim kapasitesini

salamann maliyeti Maliyet davran:

Üretim seviyesi ilesabit kalr.



10

Deiken Maliyetler

Üretim veyasatlarn düzeyinebal maliyetlerdir.

Maliyet davran:Üretim seviyesineorantl azalma veyaart



11

Ortalama Birim Maliyet Birim üretim bana

maliyet

Maliyet Davran: ± Birim bana sabit

maliyet: üretim hacmiile deiir.

± Birim banadeiken maliyet:üretim hacmindenbamsz.



12

Gal ba a gi il milOrtalama benzin f iyat

20 mil/ galon

$1.34/ galon

Araca Satn Al a ve Kullanm Mal etleri



13

Maliyet-Hacim likisi

5.000 10.000 15.000 20.000

Deiken maliyetler ($0.1190/mil $595 $1.190 $1.785 $2.380

Karma maliyetler:

Deiken ksm 200 400

Hacim Indeksi (mil)



14

Maliyet-Hacim likisi





16

Fark (Incremental) Maliyetleri Bir alternatif yerine

dierini seçmenin

toplam maliyetlerdeyaratt farktr.



17

Örnek

Otomobil yan parças üreten firmada üretimmühendislii bölümü mevcut kalplarndaha avantajl kalplarla deitirilmesiniönermektedir. Alternatif kalbn dahayüksek malzeme maliyetinin içilik veenerji maliyetlerindeki kazançla

alabilecei düünülmektedir. Her ikialternatifin aylk maliyetlerini dikkatealarak hangi kalp alternatifini seçtiinizi

belirtiniz.



18

Örnek: Yeni Ür etim Metodunu Seçmenin Far k Maliyeti

Deiken maliyetler Malzeme

Mevcut Kalp Alternatif Kalp Fark Maliyeti



19

ÖrnekSandstone firmasnn fabrikalarndan birinde

haftalk 5 gün tek vardiya üretimiyaplmaktadr. Fabrika fazla mesai ve haftasonu mesaisine gitmeden tam kapasitede

24,000adet/hafta üretim yapabilmektedir. Tekbir vardiya için haftalk sabit maliyet$90,000/hafta. Ortalama deiken maliyettüm üretim hzlarnda haftalk 24,000 adet

üretim hzna kadar $30/adet¶tir. Firmamevcut üretimin üzerine 4000 adet/haftakadar ek bir sipari almtr. Yeni sipariinkarlanmas için 2 opsiyon düünülmektedir:



20

Örnek (devam) Opsiyon 1: Fazla mesai veya

Cumartesi çalma gününü ekleyerek

haftalk üretim kapasitesini 36,000adete çkar. Sabit maliyetlerde bir artbeklenmemektedir. Ancak, deiken

maliyet haftalk 24,000 ve 36,000 adetüretim aralnda $36¶a yükselmektedir.



21

Örnek (devam) Opsiyon 2: kinci bir vardiya ekleme.kinci vardiyann maksimum kapasitesi

21,000/adet. kinci vardiyada deikenmaliyet $31.5/adet ve ek sabit maliyetise, $13,500/hafta.

kinci opsiyonu karl yapacak üretimaraln belirleyiniz.



22

Örnek: Baaba Hacim Analizi

Opsiyon 1: fazla mesaiveya Cumartesimesaisi: 36Q

Opsiyon 2: kinci

vardiya: $13,000 +31.50Q

Baaba noktas:

36Q = $13,000 +

31.50QQ = 3,000 adet



23

Örnek Benson firmas çim makinalarnda kullanlan gaz

filtresinden ylda 20,000 adet üretmektedir. Beklenen

yllk üretim maliyetleri aada özetlenmitir:

Deiken maliyetler:

Dorudan malzeme $100,000

Dorudan içilik $190,000

Enerji ve su $35,000

Sabit maliyetler:

Istma ve aydnlatma $20,000

Amortisman $100,000

Toplam maliyet $445,000



24

Örnek (devam)Tompkins firmas ise 20,000 adet gaz

filtresini Benson firmasna $17.00/adet

birim fiyatta satmay teklif etmitir. Eer Benson firmas bu teklifi kabul edersemevcut üretim tesisi üçünçü bir firmaya

yllk $35,000 ücretle kiralanacaktr.Benson firmas bu teklifi kabul etmelimidir?



25

Örnek (devam)

r e ve a Sa n l arar

Deiken maliyetler

Dorudan malzeme

Üret Opsiyonu S tn Al Opsiyonu Fark Maliyeti



26

Frsat Maliyetleri Baka daha iyi bir çözümüseçmemeninkaçrlan frsatmaliyeti

Örnek: 4 ylüniversitedeokumann frsat

maliyeti 4 ylboyunca çalarakkazanlabilecekgelirdir.



27

Batk (sunk) Maliyetler Geçmi kararlar

nedeniyle hali hazrdaolumu maliyetler

Ekonomik Sonuçlar:Gelecek ile kararlardabelirleyici deil.

Örnek: geçen yllastikleri deitirmekiçin harcanan $500 ²gelecekte arac satmakararnda hiçbir etkisiyok.



28

Marjinal Maliyetler

Çkty (üretim) bir birim artrmann ekmaliyeti

Örnek: elektrikmaliyeti²azalanmarjinal maliyet



29

Örnek Aadaki fiyat tarifesine göre elektrik satn alan bir

iletmeyi düünelim:

kWh/ay $/kWh

lk 1,500 $0.05

Sonraki 1,250 $0.035

Sonraki 3,000 $0.0205,750 üstü $0.010

Mevcut durumda aylk elektrik tüketim miktarnn

3,200 kWsaat olduu verilmi olsun. Bu fiyattarifesine göre mevcut tüketimi 1kWsaat eklemeninmarjinal maliyetini hesaplaynz.



30

Örnek (devam)

kWsaat ücret ($/kWsaat) Maliyetlk 1500 0.050 $75

Bir sonraki 1,250 0.035 43.75

Kalan 450 0.020 9.00Toplam 127.75

kW saat bana ortalama deiken maliyet = 127.75/3,200

= $0.0399 kWsaat



31

Birim Marjinal Katk

Birim marjinal katk= sat fiyat ±deiken maliyet

Uygulamas:

Baaba noktasanalizi:

Sabit maliyetler Baaba noktas=

Birim marjinal katk



32

Marjinal Analiz

Temel Soru: ³Deer mi´

Karar Kural:

Herhangi bir kararndorulanmas için,

Marjinal gelir >

Marjinal maliyet

rnA

Marjinal elir adetMarjinal Maliyet 8 adet

Kar Marj adet



33

Örnek

Bir günde 1,000 kutu jenerik aspirinüretebiliyoruz. Pazar kst olmad içinüretebildiimiz kadar jenerik asprini

$10/kutu fiyatnda satabilmekteyiz.Haftalk sabit maliyet $ 5,000 (vergiler +sigorta). Üretim miktarndan bamszolarak malzeme maliyeti $2/kutu ve

içilik maliyeti $5/kutu (Pazar günleri ise$10/kutu).



34

Örnek (devam) Markal aspirinde ise haftalk sipari

1,000 adet olup, birim fiyat $30/kutu¶dur.

Markal aspirinin maliyeti jenerikaspirinin maliyeti ile ayndr.

Sözlemeye göre firma hem markalhem de jenerik aspirin üretebilmektedir.Firma ne yapmaldr? Pazarlar üretimyap veya sadece 6 gün üretim yap?



35

Örnek: Kar Maksimizasyon Problemi

Markal Jenerik

Documents

Bolum 3 - Maliyet Analizi