Upload
warm-wiphut
View
72
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Book clubCommunication skill And Patient-centred care
Family Medicine Handbook
บทท 2 ทกษะการสอสารกบผปวยและครอบครว
Communication skillPatient and family เปาหมายในการทำางาน คอ การวนจฉยความ
เจบปวยทงหมด (ไมใชการวนจฉยแตโรค) ใหการดแลรกษาเยยวยาไดอยางถกตองและ
เหมาะสม รวมทงใหคำาปรกษาแนะนำาเพอการดแลสขภาพของผปวยไดอยางตอเนอง
ขนตอนการสอสารยนดตอนรบและแนะนำาตวเองสนๆเปดโอกาสใหเลาใชคำาถามปลายเปดเพอกระตนใหเลาตอใชคำาถามปลายปดเมอตองการยนยนหรอถามซำา
ถามความรสก ความกงวล ความคาดหวง
ขนตอนการสอสาร สะทอนความรสก และแสดงความเหนใจเขาใจ
ใหตำาแนะนำาเสนอแผนการรกษาสำาหรบครงนและครงตอไป
เปดโอกาสใหซกถาม สวสดอำาลา และนดหมายครงตอไป
ความเปนจรงแพทยตองฝกเปนผรบสารใหครบถวนและ
เขาใจ พรอมทงตอบสนองตอสารนนอยางเหมาะสม
บางขอมลทผปวยคดวาสำาคญกบการเจบ ปวยของตน กลบเปนขอมลทแพทยไมให
ความสนใจหลายครงทผปวยพยายามเดาใจแพทยและดดแปลงคำาตอบเพอตอบในสงทแพทยจะสนใจ
ลกษณะของนำาเสยง หนาตา ทาทาง สหนา อากปกรยา เปนขอมลสำาคญทแพทยสวน
ใหญมกละเลย ไมใหความสำาคญ
ประโยชนของการสอสาร สรางสมพนธภาพอนด กบผปวยและแพทยเขาใจสภาพความเจบปวยทงหมดของผปวย ลดความเสยหาย ในการสงตรวจทเกนจำาเปนวางแผนการดแลรกษาไดอยางเหมาะสม
ผลเสยเสยเวลา- แตหากใชเปนประจำา ลดการสญสยเวลาได
เสยแรง
กรณศกษาการซกประวตแบบเดม แพทย : สวสดคะ เปนอะไรมาผปวย: ปวดทองลนป มานานแลวครบ แพทย : ปวดยงไงคะผปวย: ปวดแสบๆรอนๆ แพทย : ปวด กอนหรอหลงอาหารคะผปวย: กอน
กรณศกษา แพทย : กนอาหารแลวหายปวดมยคะผปวย: หายครบ แพทย : สรป เปนโรคกระเพาะ เดยวหมอจด
ยาให ควรกนอาหารใหตรงเวลา ไมทานเผดอาการจะดขนคะ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร แพทย : สวสดคะ เชญนงคะผปวย: ขอบคณครบ แพทย : คณสมชายใชมยคะผปวย: ครบ แพทย : หมอชอ สายพณ นะคะผปวย: ครบ แพทย : เปนยงไงมาคะ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร
ผปวย: ปวดทองใตลนปมานานแลวครบ แพทย : นานเทาไหรแลวคะผปวย: จรงๆเปนมา 4-5 ป แตเปนถๆ มา 3 สปดาหน แพทย : มอะไรเกดขนในชวง 3 สปดาหนผปวย: เมอ 3 สปดาหกอน ไป งานวนเกดเพอน ดมสรา
หลงจากตนมามอาการอาเจยน ปวดทองเรอยมาครบ แพทย : คะ.. แลวยงไงตอคะผปวย: ไมมไรครบ ผมไปซอยาเคลอบกระเพาะกนกดขน
บางครบ แตพอหมดฤทธยากเปนอก
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร แพทย : ดเหมอนอาการ มนไมหายขาดเลยใชมยคะผปวย: ครบ ไปคลนก กนยา ฉดยา ไมหายสกท แพทย : คณกงวลมากขนเมอพยายามรกษาตงหลายวธกไมหาย
ผปวย: ครบ พอดผมเพงวางจากการจดงานศพของญาต
แพทย : ใครเปนอะไรหรอคะผปวย: นาสาวผมเปนมะเรงกระเพาะอาหารเมอ 2 สปดาห
กอน แกเปนโรคกระเพาะแบบนมานานพอหมอสองกลอง พบวาเปนมะเรง รกษาไมนานกเสยชวตครบ หมอครบ โรค
นมนเปนกรรมพนธมยครบ ผมขอสองกลองไดมยครบ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร
แพทย : กอน อนหมอขอเสยใจดวยคะ อาการของมะเรงกระเพาะ อาหารคอนขางวนจฉยยาก โดยเฉพาะอาการปวดทองเรอรงมา
นานๆ และ ไมไดรกษาตอเนองกบแพทยคนเดม การสองกลองจะ ทำาในคนทรกษาดวยยาเตมทแลวอาการไมดขนในเวลาอนควร คน
สวนใหญตองการสองกลองดวาเปนมะเรงหรอเปลา แตหลงจาก นนจะเขดขยาดไมกลากลบไปสองอกเมอถงเวลาจำาเปน
เนองจากตองกลนกลองทเปนทอขาดใหญไปในทอง และถาสอง กลองโดยไมจำาเปนมกไมพบอะไรเพมเตม แตถาคณกงวลมาก
อยากทำากไดคะผปวย: แลวมนเปนกรรมพนธมยครบ แพทย : อาจเปนญาตสายตรง แลวคณมญาตคนอนเปนมะเรงอกมยคะ
ผปวย: ไมมครบ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร แพทย : ถาเชนนนโอกาสเปนกรรมพนธกคงนอยคะ แลวคณอยากใหหมอชวยอะไรบางคะ
ผปวย: งนผมขอเอายาไปกนกอน ถาไมดขนคอยมาสองกลองครบ
แพทย : ไดคะ วนนเอายาไปกน แลวหมอนดมาตรวจตดตามอาการถามอะไรเปลยนแปลงจะไดทราบได
ผปวย: ดครบ ขอบคณมากครบ แพทย : คณมอะไรอยากถามหรออยากใหหมอชวยอะไรเพมเตมมยคะ
ผปวย: ชวงทผานมานอนไมคอยหลบ ไมทราบวากงวลเรองน รเปลา
แพทย : คณคดวายงไงคะ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสารผปวย: อม ปกต ผมเปนคนหลบงาย มาชวงนแหละครบ
ทนอนไมคอยหลบ ลกผมยงเลก ผมยงไมอยากเปนอะไรไปกอน
แพทย : ลกคณอายเทาไหรแลวคะผปวย: 2 ขวบ ครบ แพทย : วยกำาลงซน กำาลงคยผปวย: ครบ เขาพดไดประโยคสนๆแลวครบ แพทย : โอโห โตเรวเชยว คงเปนวยกำาลงนารก อายคณยง
นอย โอกาสเปนมะเรงนอยคะ ทานยาแลวทำาใจใหสบายคะ แลว มาพบกนใหม 2 สปดาห คณตองการยาชวยหลบรเปลาคะ
ผปวย: ไมเปนไรครบ สบายใจแลวครบ
การซกประวตแบบมทกษะในการสอสาร แพทย : ถามอาการอะไรไมด มากอนนดไดนะ
คะ มอะไรอยากถามหมออกหรอเปลาคะผปวย: ไมมแลวครบ ขอบคณมาครบหมอสวสดครบ
บทท 3 Patient-centred care
Patient-centred careExplore both disease and illnessUnderstand the whole personFind common groundIncorporate prevention and
health promotionEnhance doctor-patient
relationshipBeing realistic
Explore both disease and illnessวนจฉยแยกโรคได เขาใจความเจบปวย – idea, feeling,
function ,expectation
Understand the whole personตวผปวย ครอบครว เครอญาต
Find common groundลำาดบปญหาการเจบปวยกำาหนดเปาหมายการรกษาแพทยและผปวยมบทบาทรวมกนในการดแลสขภาพ
Incorporate prevention and health promotion
สรางเสรมสขภาพพบความเจบปวยแตเนนๆลดภาวะแทรกซอนขของการเกดโรค
Enhance doctor-patient relationship
Therapeutic relationshipCaring and Healing more than
CuringTransference and
Countertransference
Being realisticเวลาทจำากดแหลงขอมลทจำากดทมงานและครอขายในการดแลผปวยทมจำากด
กรณศกษา ปา สมศร หญงไทยมาย อาย 71 ป ภมลำาเนา หนองบวลำาภ
ลกสาว 2 คนพามาตรวจดวยอาการปวดทองทชายโครงดาน ขวาเปนๆหายๆ มา 3 เดอน ไมมไขหนาวสน ปวดไมเปนเวลา
นอนทบขวาไมสะดวกเปนบางครง ไปรกษามาหลายแหง อาการยงเปนๆหายๆ หมอบางคนบอกวาเปนโรคกระเพาะ
บางคนบอกวาเปนโรคลำาไส เพอนบานบอกวาคงจะเปนนวใน ถงนำาดตองผาตด ตอมาเวลาปวดทองใตชายโครงขวาจะรสก
ใจสน มอเทาเยน หาวบอย ตาลอยแลวแนนงไป ญาตเรยก ไมรสกตว ลกจงพามาตรวจทกรงเทพ เพอใหรแนวาเปนโรค
อะไร ปาสมศรกลวการผาตดมาก บอกวาผาแลวจะไมรอด จงไมยอมมาตรวจทรพ. เพราะกลววาจะเจอเปนนวแลวตอง
“ ”ผาตด ปาบอกวา หวเดดตนขาดยงไงกไมผา
ขนตอนการตรวจรกษาโรคPhysical examinationBasic investigationOther investigation
ขนตอนการดแล รกษาคนIdeaFeeling Function Expectation
Idea คดอยางไรกบความเจบปวยทมอย - ปาคดยงไงคะ
รอฟงคำาตอบกระตนใหผปวยเลาตอ- ปาคดอะไรอย
Feeling ผปวยเปนผรในชวตของตน และหมอเปนผร ในวชาแพทยทเขาใจความรสกของคนทวๆไป
ฟงอยางเขาใจ และ เหนใจผปวยตองการหาเพยงคนฟงในเรองทอยาก
จะระบาย และจะมความรสกไมพอใจทถกเพก เฉยความทกขรอนนน
Expectationความคาดหวงของผปวยมกจะถกละเลยหรอไมเขาใจ
อาจเปนความคาดหวงทวา ถาไมหายกขอให ตายไปเลย หรออาจเปนความกลวในรปแบบ
ตางๆ กลวเจบปวด กลวคนใกลชดรงเกยจกลวถกทอดทง
Functionประเมนวาสมรรถภาพทวไปของผปวยเปน
อยางไรความเจบปวยมผลอยางไรตอสมรรถภาพดงกลาว
“ ”ควรถามเรองการ กน อย หลบ นอน
ปาสมศร มาดวยอาการปวดทองเรอรง
disease illness
-R/O gallstone-Anxiety
Ideaคดวาตนเองไรคาไมอยากเปนภาระของลกอาการไมมากหายได
Feelingกงวลเรองการผาตดกลวเรองหนสนอายวาเปนคนขโรค
ExpectationอยากรวธดแลตนเองอยากใหลกสาวอยอยางมความสขFunction หลบตามนสยปกตเบออาหารแตกำาลงใจสเพอลกทองผกบางครงแกไขได
Summaryผปวยทไดรบการรกษามาหลายแหงแตไมด
“ ” ขน เพราะแพทยหวงแต รกษาโรค ลมคดถงความเจบปวยทงหมดของผปวย
กรณศกษา ความเจบปวยจากความเครยดในปญหาครอบครวมความเดนชดมากกวาอาการปวดทอง
การซกประวตทเนนผปวยเปนศนยกลาง ไม จำาเปนตองใชเวลานาน เพยงแตเปลยนมาฟง
“ ผปวยมากขน หฟง ตาสงเกต ถามกระตน”ผตามทด
ใหผปวยเลาจากมมมองของตน โดยใชคำาถามงายๆ