Lenfodem klinigi ve yeni siniflama

LENFÖDEM

KLİNİĞİ VE YENİ SINIFLAMA

Prof. Dr. Berent DİŞCİGİLAdnan Menderes Üniversitesi

Tıp FakültesiKalp ve Damar Cerrahisi

Aydın

LENF

• Sıvı homeostasis

•Hergün 2-3 litre•Total plasma volümü (60kg)

Fonksiyonu

• İmmün yanıt

•İmmunolojik hafıza•Antikor oluşumu

LENFÖDEM

• Lenfatik akım kesintiye uğrarsa sonuç “Lenfödem”

• Akut faz:– Ayrımı zor

• (Konjestif kalp yetm, venöz yetm vb)

– Ödem geriletilebilir • Yatak istirahatı, elastik kompresyon,

veya bası (pitting)

• İleri dönem (>1 sene)– Cilt sertleşir ve kalınlaşır

• Yüksek proteinli sıvı subkütanöz dokuda fibrosis, hücre proliferasyonu, inflamasyon vb neden olur.

LENFÖDEM (Kronik)

Ödem•Sert, soluk, ağrısızdır, artık gerilemez •Ayak parmağında cilt katlantısı silinmiş (Stemmer sign)•Ayak sırtında belirgin (Buffalo hump)•Cilt kalın, verüko lezyonlar, prolifere olur(cobblestone)•Fil ayağı •Ciltten berrak bir sıvı akabilir, spontan veya min travma

LENFÖDEM

Ödem•Sert, soluk, hassasiyet yok•Cilt katlantısı silinmiş (Stemmer sign)•Sıklıkla lipödem ile karışıyor

LENFÖDEM - Epidemiyoloji

Primer (idyopatik) lenfödem•1.1/100000, 20 yaş altı gençlerde•12-16 yaş arasında en sık

•125 primer lenfödem hastası(Mayo Klinik)*•K 97 (%78), E 28 (%22)•K:E oranı 3.5:1.0•Unilateral vs bilateral 3:1

•Konjenital (<1y) %10•Familyal olabilir (Milroy hst, 1892)•Erkeklerde daha sık•Ödem bilateral ve tüm alt ekstremite

•Prekox (1-35y) %80•Familyal olabilir (Meige hst, 1898)•Kızlarda sık•Unilateral•Ödem dize kadar

•Tarda (>35y) %10

* Smelter DM, et al. Primary lymphedema in children and adolescents.Pediatrics 76:206, 1985

LENFÖDEM - Epidemiyoloji Sekonder lenfödem

•Lenf damarlarında Enflamasyon veya Obstruksiyon•Kanser

•Lenfoma, Prostat, meme veya serviks kanseri, Melanom

•Metastaz yapmış herhangi bir kanser türü

•Travma•İyatrojenik

•Radyoterapi•Cerrahi esnasında lenfatik hasarı•Lenf nodu rezeksiyonu

•Non-iyatrojenik•Künt veya delici alet yarası

•Yanık•Enfeksiyon / Enflamasyon

•Selülit veya lenfanjit•Böcek ısırığı•Romatoid veya psöriatik artrit•Kronik venöz hst veya lipödem

•Fil hastalığı En sık neden. WHO 100 000 000 hasta/dünya•Wuchereria bancrofti, Brugia malayi, Brugia timori

ClinicalEtiologicalAnatomicalPathophysiological

ClinicalEtiologicalAnatomicalPathophysiological

ClinicalEtiologicalAnatomicalPathophysiological - Lymphedema

175 lenfödem hastası , 2002-2007, İtalya’da 4 merkez

Amacı hastanın takibinde yönlendirici olması

Lenfödem

28y, K, başlangıç 12y,

62y, K, başlangıç 45y

CEAP - L


C – Klinik Sınıflandırma

C1 Ödem yok (preklinik evre)C2 Ödem gece istirahat ile kayboluyorC3 Ödem kalıcıC4 Fibrotik ödemC5 Elefantiazis

II – Evrelendirme - Ekstremitelerdeki yayılım

I – Ödem Klasifikasyonu

Alt ekstremiteAyakBaldırUylukGenitalGövde

Üst ekstremiteElÖnkolKolOmuz

C2, Ayak

C5, Ayak, baldır, 2 ekst



II – Evrelendirme - Ekstremitelerdeki yayılım

I – Ödem Klasifikasyonu

III – Lenfanjit ve eksüdasyon

• Semptomatik – ağrı, kramp, ağırlık hissi, parestezi vb)

• Asemptomatik

L1 Atak olmamışL2 1-3 kezL3 >3 kez

E0 Eksüdasyon yokE1 Hafif eksüdasyon (damla)E2 Ağır eksüdasyon

C2, Ayak, A,L1,E0

C5, Ayak, baldır, 2 ekstS, L3, E2,



IV - Sakatlık (Disability) derecesi

II –Evrelendirme - Ekstremitelerdeki yayılım

I – Ödem klasifikasyonu

III – Lenfanjit ve eksüdasyon

D0 Sakatlık yok (normal aktivitede kısıtlı değil)

D1 Hafif sakatlık (bazı aktivitelerde yardıma ihtiyacı var, ör: giyinirken)

D2 Orta derece sakatlık (yardıma ihtiyacı var, tedavi sürekli)

D3 İleri derecede sakatlık (günlük yaşamda tam ve sürekli yardım)


E – Etiyolojik SınıflandırmaEp Primer Lenfödem

Es Sekonder Lenfödem

• Konjenital (Doğuştan, <2yaş)

• Precox (En sık, puberte, 3.dekad)• Tarda (>35 yaş)

• Travma• Cerrahi sonrası• Enfeksiyon • Kanser


A – Anatomik Sınıflandırma

III – Lenf nodlarının durumu

IV – Lenf nodlarının lokalizasyonu

I - Alt Ekstremite Lenfatikleri

II - Üst Ekstremite Lenfatikleri

V – Subkutanöz tabaka


A – Anatomik Sınıflandırma (Ultrason, lenfosintigrafi)

I - Alt Ekstremite

II - Üst Ekstremite

Yüzeysel Lenfatikler• M Mediyal• L Lateral

Yüzeysel Lenfatikler•E Eksternal•I İnternal•Me Mediyan•M Mediyan kol•L Lateral kol

Derin Lenfatikler•PT Popliteal tibial•F Femoral•I İliyak•L Lombar aortik•DT Torasik duktus

Derin Lenfatikler•R Radiyal•U Ulnar•B Brakiyal





•N0 Normal •N1 Hipoplazi•N2 Aplazi

•PO Popliteal•IN Femoral•IL İliyak•LA Lomber aortik

•PE Pelvik•EP Epitroklear•AS Aksiller







•S0 Normal (Hastalığın başlangıcında)

•S1 Ödemli (Ciltaltı kalınlaşmış)

•S2 Fibrozis (Fibrotik değişim)



V – Subkutanöz tabaka• Ulrason ile deri-derialtı ve derialtı-kas arasının morfolojisi ve kalınlığı

• Önemli bir prognostik gösterge, tedavinin etkinliğini takipte yararlı

http://www.isradiology.org/tropical_deseases/tmcr/chapter26/large26/26-11.jpg


P – Patofizyolojik Sınıflandırma •Pa İnkomplet gelişim (Aplazi-hipoplazi, lenf kanalı, lenf nodu, sık konj.)

•Ph Hiperplazi (konjenital)

•Po Obstruksiyon (enfeksiyon, tümör invazyonu)

•Pr Reflü (konjenital)

•Pov Overload (CVI, Kalp yetm., Karaciğer yetm., Renal yetm., travma)

•Sekonder lenfödem•Obstruksiyon•Neovaskülarizasyon•Dilate lenfatik kanal

•Primer lenfödem•Geniş lenfatikler•Belirginleşmiş venler

http://www.ajronline.org/content/vol187/issue2/images/large/05_1750_01b.jpeg

http://www.ajronline.org/content/vol187/issue2/images/large/05_1750_01d.jpeg


Hastalık Şiddetinin Skoru (Clinical Severity Score)

•1 puan her bir alan

•1 p her bir uzuv

•2 p diğer alanlar

•1-4 p ödemin derecesi

•1 p semptomatik ödem

•1-3 p sakatlık derecesi

C2, Ayak, A,L1,E0, D0, Ep prekoxSkor 2

C5, Ayak, baldır, 2 ekstS, L3, E2, D3, Es enfeksiyonSkor 12

SONUÇ

• Lenfödeme CEAP tarzı bir yaklaşım, farklı lenfödem tiplerinin tam ve doğru bir şekilde tanımlanmasını sağlayabilir.

• CEAP-L sınıflaması henüz yaygın bir kabul görmemiştir.

• Venöz hastalıklardaki CEAP sınıflandırmasında olduğu gibi, Uluslar arası bir konsensus oluşturacak bir komite çalışmasının lenfödem için de yapılmasına ihtiyaç vardır.

TEŞEKKÜR EDERİM

Presentations & Public Speaking

Lenfodem klinigi ve yeni siniflama