1. KINH T PHT TRIN Chng trnh ging cho cc lp cao hc kinh t Ging
vin: TS. Phan Th Nhim
2. NI DUNG CHNG TRNH M u: i tng v ni dung nghin cu ca mn hc Phn
th nht: L lun v pht trin v pht trin bn vng nn kinh t Phn th hai:
Vai tr ca cc yu t ngun lc vi tng trng. Phn th ba: Kinh t quc t vi
tng trng kinh t cc nc ang pht trin.
3. Ti liu tham kho 1. Sch chuyn kho dnh cho chng trnh cao hc,
NXB Lao ng X hi, 2008 2. Gio trnh Kinh t pht trin, H KTQD, NXB Lao
ng X hi, 2005. 3. Dedraj Ray: Development Economics, Boston
University, 1998 4. M.D. Todaro, Kinh t hc cho th gii th ba, NXB
Gio dc, 1998 5. Bo co pht trin th gii v bo co pht trin Vit Nam(nhng
nm gn y) 6. Kinh t Vit Nam nm 2005,2006,2007; NXB H KTQD
4. Tho lun 1. Chia nhm: 6 nhm/lp 2. Cu hi tho lun: 3 phn ca mn
hc 3. Trnh by nhm: 2 nhm trnh by 1 phn (c th trnh by cc vn khc nhau
trong cng 1 phn ca mn hc) 4. nh gi (40%): (i) ni dung v phng php
trnh by; (ii) s tham gia ca cc thnh vin.
5. M U KINH T PHT TRIN NGHIN CU G?
6. S phn chia cc nc theo trnh pht trin kinh t Cc nc cng nghip
pht trin (developed countries - DCs) Cc nc cng nghip mi (new
industrial countries NICs) Cc nc xut khu du m (OPEC) Cc nc km pht
trin (less-developed countries LDCs) hoc ang pht trin (developing
countries)
7. KINH T PHT TRIN NGHIN CU G? u vo (K,L,R,T) PL Y AD AS M hnh
AD- AS E u ra - Qr - Un - - TMQT Hp en kinh t v m (Qf)
8. Kinh t pht trin nghin cu g?(tip) Qf Qr Qf >> Qr Mc
tiu: Qr Qf r Cc nc pht trin Cc nc ang pht trin r ff
9. Kinh t hc pht trin: l mt mn trong h thng cc mn kinh t hc,
nghin cu nguyn l pht trin kinh t v vn dng trong iu kin km pht trin
(p dng cho cc nc ang pht trin): - Nghin cu cc vn kinh t : Lm th no
chuyn nn kinh t t tnh trng tr tr, lc hu, tng trng thp sang mt nn
kinh t tng trng nhanh v hiu qu. - Nghin cu cc vn x hi: Lm th no
mang li mt cch c hiu qu nht nhng thnh qu ca tin b kinh t ci thin
nhanh chng, trn quy m rng v mc sng v cc vn x hi: ngho i, bt bnh ng.
Kinh t pht trin nghin cu g?(tip)
10. PHN TH NHT L lun v pht trin v pht trin bn vng nn kinh
t
11. L lun v pht trin v pht trin bn vng nn kinh t A. Khi lun
chung v pht trin v pht trin bn vng B. Phn tch v nh gi tng trng kinh
t C. Phn tch v nh gi chuyn dch c cu kinh t D. Phn tch v nh gi tin b
x hi E. Mi quan h gia tng trng v cng bng x hi
12. 13 A. Khi lun chung v pht trin kinh t v pht trin bn vng 1.
Pht trin kinh t Pht trin kinh t l qu trnh tng tin ton din v mi mt
trong nn kinh t ca mt quc gia hoc mt a phng Theo ni dung: PT nn KT
PT lnh vc KT + PT lnh vc XH PT lnh vc KT Tng trng KT + Chuyn dch c
cu KT PT lnh vc XH S tin b x hi cho con ngi Theo quan im trit hc:
PT nn KT Thay i v lng + Bin i v cht
13. 14 1. Pht trin kinh t (tip) Cng thc pht trin kinh t:
14. Qu trnh pht trin: thi gian di v qua cc giai on L thuyt phn
k ca W. Rostow: 5 giai on 1. Nn kinh t truyn thng 2. Giai on chun b
ct cnh 3. Giai on ct cnh 4. Giai on trng thnh 5. Giai on tiu dng
cao S vn dng: - Qu trnh pht trin l tun t - Thi gian ca mi giai on -
Hon thin thm cc tiu ch ca mi giai on 1. Pht trin kinh t (tip)
15. 2. Pht trin bn vng L do xut hin: Nhng hu qu ca qu trnh pht
trin kinh t (t thp nin 1970): Do chy theo mc tiu tng trng nhanh: -
S dng qu mc ngun ti nguyn, mi trng sinh thi v mi trng sng - S bt
bnh ng gia cc nc v trong tng nc tng trng nhanh - Vi phm cc kha cnh
v quyn con ngi, v truyn thng vn ho
16. 2. Pht trin bn vng (tip) Qa trnh hon thin quan nim: - T thp
nin 1970: hi ngh quc t v mi trng: thnh lp chng trnh mi trng ca UN -
Nm 1983: thnh lp Hi ng th gii v mi trng - Nm 1987: a ra khi nim v
PTBV. S pht trin p ng c nhng yu cu ca hin ti, nhng khng gy tr ngi
cho vic p ng nhu cu ca cc th h mai sau
17. - Nm 1992: Hi ngh thng nh v mi trng v tri t (Brazil): ra i
Chng trnh ngh s 21 ca th gii - Nm 2002: Hi ngh thng nh v tri t (Nam
Phi) hon chnh khi nim PTBV: Bo m s tng trng kinh t n nh trong mi
quan h vi thc hin tt tin b v cng bng x hi; khai thc hp l, s dng tit
kim ti nguyn, bo v v nng cao cht lng mi trng sng. 2. Pht trin bn
vng (tip)
18. Ni dung pht trin bn vng M c ti u k in h t P TB V M c ti u X
h i M c ti u M i tr n g K in h t X h i M i T r n g P TB V 2. Pht
trin bn vng (tip)
19. Bn vng kinh t: l la chn mt tc tng trng hp l trn c s mt c cu
kinh t ph hp v c hiu qu nht. Bn vng v x hi: tp trung vo vic thc hin
tng bc cc ni dung v tin b x hi v pht trin con ngi. Bn vng v mi
trng: bao gm khai thc hp l ti nguyn; bo v v chng nhim mi trng; thc
hin tt qu trnh ti sinh ti nguyn mi trng. 2. Pht trin bn vng
(tip)
20. Vit Nam vi vn pht trin bn vng: Ngy 12/6/1991, Chnh ph thng
qua K hoch quc gia v mi trng v pht trin bn vng giai on 1991 2000
Chin lc PT KT XH 2001 2010 xc nh quan im s 1: Pht trin nhanh, hiu
qu v bn vng, tng trng kinh t i i vi thc hin tin b, cng bng x hi v
bo v mi trng. Ngy 17/8/2004 Th tng Chnh ph ban hnh Chng trnh ngh s
21 ca Vit Nam nhm pht trin bn vng t nc trn c s kt hp cht ch, hp l v
hi ho gia pht trin kinh t, pht trin x hi v bo v mi trng v an ninh
quc phng. 2. Pht trin bn vng (tip)
21. B. Phn tch v nh gi tng trng kinh t 1. Tng quan v tng trng
kinh t 2. Phn tch mt lng ca tng trng kinh t 3. Phn tch cht lng tng
trng kinh t
22. 1. TNG QUAN TNG TRNG KINH T Bn cht v vai tr ca tng trng
trong pht trin: Bn cht: s gia tng v thu nhp (mt lng ca nn kinh t) -
Gia tng: o bng mc v t l - Thu nhp: hin vt v gi tr - Mt gi tr: tng
thu nhp v thu nhp bnh qun Vai tr: l iu kin cn ca pht trin kinh t
Tnh hai mt ca tng trng kinh t : mt s lng v cht lng
23. Khi nim v thc o Khi nim: mt lng ca tng trng l biu hin b
ngoi ca tng trng v c phn nh qua cc ch tiu nh gi qui m v tc tng trng
Cc ch tiu o lng (bng gi tr): qui m v tc tng ca cc ch tiu: 1. Tng gi
tr sn xut (GO) 2. Tng sn phm quc ni (GDP) 3. Tng thu nhp quc dn
(GNI) 4. Thu nhp quc dn sn xut (NI) 5. Thu nhp quc dn s dng (DI) 6.
GDP bnh qun u ngi 2. PHN TCH MT LNG CA TNG TRNG KINH T
24. 2. PHN TCH MT LNG CA TNG TRNG KINH T (tip) Nhng kha cnh cn
ch trong phn tch v nh gi s lng tng trng cc nc ang pht trin: 1. Ch
tiu thng s dng v nh gi chnh xc nht: GDP v GDP/ngi. 2. Cc nc ang pht
trin: c nhu cu v kh nng t tc tng trng GDP cao hn cc nc pht trin 3.
Gi s dng tnh GDP - Gi thc t: GDPr - Gi so snh:GDPn - Gi sc mua tng
ng: GDPppp
25. XP LOI CC NN KINH T APEC Xp hng Nm 1992 Nm 1995 Nm 2000 Nm
2004 GDP/ngi 2004 $ 1 Nht Bn Nht Bn Nht Bn Hoa k 39.650 2 Hoa k Hoa
k Hoa k Nht Bn 36.501 3 Canada Singapore Hng Kng Australia 31.598 4
Australia Hng Kng Canada Canada 31.031 5 Hng Kng Australia
Singapore Singapore 25.002 6 Singapore Canada Australia New Zealand
24.499 7 Brunei Brunei i Loan Hng Kng 23.641 8 NewZealand
NewZealand NewZealand Brunei 14.454 9 i Loan i Loan Brunei Hn Quc
14.266 10 Hn Quc Hn Quc Hn Quc i Loan 13.516 11 Mexico Chi l Mexico
Mexico 6397 12 Chi l Malaysia Chi l Chi l 5838 13 NGa Mexico
Malaysia Malaysia 4731 14 Malaysia Thi Lan Peru Nga 4047 15 Thi Lan
Nga Thi Lan Thi Lan 2519 16 Peru Peru Nga Peru 2439 17 Papua New
Guinea Philippines Philippines Trung Quc 1283 18 Philippines
Indonesia Trung Quc Philippines 1059 19 Indonesia Papua New Guinea
Papua New Guinea Indonesia 1022 20 Trung Quc Trung Quc Indonesia
Papua New Guinea 824 21 Vit Nam Vit Nam Vit Nam Vit Nam 551 Ngun:c
s d liu ca UNCTAD
26. 3. PHN TCH CHT LNG TNG TRNG Khi nim: Ngha hp ca cht lng tng
trng: Cht lng tng trng l thuc tnh bn trong ca qu trnh tng trng kinh
t, th hin qua cc ch tiu phn nh hiu qu t c mt s lng ca tng trng v kh
nng duy tr n trong di hn. Ngha rng ca cht lng tng trng: Cht lng tng
trng th hin nng lc s dng cc yu t u vo, to nn tnh cht, s vn ng ca cc
ch tiu tng trng v nh hng lan ta ca n n cc lnh vc ca i sng kinh t -
x hi - mi trng.
27. Cu hi v s lng tng trng: Tng trng c bao nhiu? Nhiu hay t?
Nhanh hay chm? Cu hi lin quan n cht lng theo ngha hp: Kh nng duy tr
cc ch tiu tng trng nh th no? Ci gi phi tr? Cc yu t cu thnh tng trng
hay cu trc tng trng ? Cu hi v cht lng tng trng theo ngha rng: Tc ng
lan to ca tng trng n cc i tng chu nh hng nh th no?: chuyn dch c cu
kinh t, ci thin tnh trng ngho i, bnh ng v cng bng, ti nguyn mi
trng?. 3. PHN TCH CHT LNG TNG TRNG (tip)
28. Phn tch cht lng tng trng theo ngha hp: - Phn tch hiu qu ca
tng trng - Phn tch cu trc u vo ca tng trng - Phn tch cu trc tng
trng theo ngnh - Phn tch cu trc u ra ca tng trng 3. PHN TCH CHT LNG
TNG TRNG (tip)
29. Phn tch hiu qu ca tng trng - So snh cc ch tiu tng trng vi
mc tiu cui cng cn t c v mt kinh t: + Tc tng GO v GDP(VA) + Tc tng
GDP vi tc tng GDP/ngi - So snh kt qu t c cc ch tiu tng trng vi chi
ph b ra: + Tng trng vi lao ng + Tng trng vi vn
30. So snh tc tng trng GO v tc tng GDP(VA): tc tng GO> tc
tng GDP ng thi tng trng GO v GDP ca Vit Nam (2001-2006) 6.89 7.08
7.34 7.79 8.43 8.17 12.06 11.09 12.43 11.78 12.74 12.4 0.00 2.00
4.00 6.00 8.00 10.00 12.00 14.00 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Tc
tng GDP Tc tng GO Phn tch hiu qu ca tng trng (tip)
31. nh gi tc tng thu nhp bnh qun u ngi Tc tng Tc - Tc GDP/ngi =
tng GDP tng dn s Phn tch hiu qu ca tng trng (tip)
32. Mc thu nhp bnh qun u ngi 2007(GDP/ngi theo PPP): Singapore
Hng kng Nht Hn quc Malasia Thi lan Trung Quc Indonesia Philippi nes
Vit Nam 41.816 35.217 30.305 21.263 11.494 6.846 4.091 3.191 2.948
2.142 Phn tch hiu qu ca tng trng (tip)
33. So snh tng trng vi chi ph lao ng: S dng ch tiu nng sut lao
ng Tn nc NSL(USD/L) So snh vi nc thp nht (ln) Hoa K 36.863 125
Canada 29.378 100 Australia 27.058 92 New Zealand 27.666 94,1
Philippine 1.021 3,5 Indonesia 564 1,9 Trung Quc 373 1,26 Vit Nam
294 1 Phn tch hiu qu ca tng trng (tip)
34. So snh tng trng vi chi ph vn: sut u t tng trng Thi k tng
trng nhanh T l u t (%GDP) T l tng trng (%) STTT Vit Nam 2001-2005
2006 2007 37,7 40% 41,4% 7,5 8,17 8,48 5,0 5,01 4,9 Trung Quc
1991-2003 39,1 9,5 4,1 Nht Bn 1961-1970 32,6 10,2 3,2 Hn Quc
1981-1990 29,6 9,2 3,2 i Loan 1981-1990 21,9 8,0 2,7 Ngun : Chi
Hung KWAN, Why Chinas Investment Efficiency is Low, China in
Transition, June 18, 2004. Phn tch hiu qu ca tng trng (tip)
35. Hm sn xut: Y= f(K,L,TFP) trong : K,L: Cc yu t tng trng theo
chiu rng. TFP: Cc yu t tng trng theo chiu su Phn tch cu trc u vo ca
tng trng
36. ng gp ca cc yu t u vo trong tng trng GDP Vit Nam (%) ng gp
ca cc yu t 1993-1997 1998 - 2007 1. ng gp theo im phn trm (%) - Vn
- Lao ng - TFP 8,8 6,1 1.4 1,3 6,44 3,7 1,29 1,45 2. ng gp theo t l
phn trm (%) - Vn - Lao ng - TFP 100 69,3 15,9 14,8 100 57,5 20,0
22,5 Ngun: CIEM v Thi bo kinh t Vit Nam Phn tch cu trc u vo ca tng
trng (tip)
37. Ni dung: - nh gi tc ng ca ba nhm ngnh n tng trng kinh t
(CN,NN v DV) - Xu th chuyn dch c cu sn phm ca tng ngnh Cc nn kinh t
% ng gp ca CN v DV trong GDP Ton th gii 82 Nn kinh t thu nhp cao 92
Thu nhp trung bnh 90 Thu nhp thp 78 Ngun: Bo co Pht trin TG, 2007
Phn tch cu trc tng trng theo ngnh
38. ng gp ca cc ngnh vo tng trng kinh t ca Vit nam 0.69 3.68
2.52 0.93 3.47 2.68 0.79 3.92 2.63 0.92 3.93 2.94 0.8 4.2 3.4 0.74
4.15 3.27 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 ng
gp ca cc ngnh vo tng trng kinh t (2001-2006) Dich vu Cong nghiep va
xay dung Nong-Lam-Thuy san Phn tch cu trc tng trng theo ngnh
(tip)
39. Ni dung: xem xt GDP theo chi tiu: AD = (C + G) + I +NX Xu
hung cc nc pht trin: S ln p ca chi cho tiu dng Xu hng ca cc nc ang
pht trin: - xem xt xu hng v quy m ng gp ca yu t I - Xem xt s bin ng
ca yu t NX Phn tch cu trc tng trng theo u ra
40. Vn u t v h s ICOR ca VN 30 32 34 36 38 40 42 2000 2001 2002
2003 2004 2005 2006 2007 % 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5 5,1 5,2 5,3
5,4 T l u t/GDP Sut u t tng trng (ICOR)
41. So snh tng trng GDP vi tng trng XNK ca VN 6,79 6,89 7,08
7,34 7,79 8,44 8,17 8,5 0 5 10 15 20 25 30 35 2000 2001 2002 2003
2004 2005 2006 2007 % 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 % Tc tng xut khu Tc tng
Nhp khu Tc tng trng GDP
42. C cu chi tiu ca mt s nn kinh t (nm 2005) Cc nn kinh t % GDP
cho tiu dng % GDP cho u t % GDP cho NX 1. Th gii 2.Cc nc thu nhp
cao 3. Cc nc thu nhp trung bnh 4. Cc nc thu nhp thp 5. Mt s nc ang
pht trin - Trung Quc - Vit Nam - Thi Lan - n - Bngladet 79 80 72 76
59 71 71 72 83 21 20 26 27 39 36 31 30 24 0 0 2 -3 2 -7 -2 -2 -7
Ngun: WB, Bo co pht trin th gii, 2007 Phn tch cu trc tng trng theo
u ra (tip)
43. C. Phn tch v nh chuyn dch c cu ngnh kinh t 1. Tng quan v c
cu ngnh kinh t 2. Xu hng chuyn dch c cu ngnh kinh t
44. 1. Tng quan v c cu ngnh kinh t Khi nim: C cu ngnh kinh t l
tng quan gia cc ngnh trong tng th nn kinh t quc dn, th hin mi quan
h hu c v s tc ng qua li c v s v cht lng gia cc ngnh vi nhau. Ni
dung: - Tng th cc ngnh kinh t: bao gm bao nhiu ngnh - Mi quan h t l
(nh lng) - Mi quan h qua li trc tip: Mi quan h ngc chiu Mi quan h
xui chiu V d: Mi quan h ngnh Si - Dt - May
45. Cc dng c cu ngnh trong cc giai on pht trin ca Rostow Giai
on phtt rin Truyn thng Chun b ct cnh Ct cnh Trng thnh Tiu dng cao
Dng c cu ngnh NN NNCN CNNN- DV CN-DV - NN DV- CN T trng NN CN DV 40
% - 10% - 10% - 60% 20% 30% 15% - 25% - 40% - 25% 35% 50% 1 Ti mc
thu nhp t IA-IB: 0