Upload
sovon-vogelonderzoek
View
23
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Wolf TeunissenHenk van der Jeugd
Maja RoodbergenTess van de Voorde
Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen
Het Jaar van …
de eerste resultaten
Jouke Altenburg & Wolf Teunissen
mmv Maja Roodbergen & Henk van der jeugd
in samenwerking met
Trend Kievit
Bron: NEM, CBS & Sovon, provincies
1960 1970 1980 1990 2000 2010 20200
50
100
150
200
250
300
Oystercatcher Lapwing Black-tailed GodwitRedshank Ruff Curlew
Inde
x
ScholeksterTureluur
KievitKemphaan
GruttoWulp
De feiten op een rij
Verspreiding en dichtheden
De feiten op een rij
Foto
: Jou
ke A
ltenb
urg
Voorlopige relatieve dichtheidskaart
weinig
veel
Voorlopige relatieve dichtheidskaartBron: Atlasproject 2012-2015, Sovon
Afname in alle provincies
De feiten op een rij
Bron: Atlasproject 2012-2015, Sovon
Foto
: Jul
es B
os
Voorlopige veranderingskaart2012-2015 vs. 1998-2000
sterke toename
sterke afname
De feiten op een rij
Foto
: Jou
ke A
ltenb
urg
Ligt de drukfactor buiten Nederland?
De feiten op een rij
Ligt de drukfactor buiten Nederland?
Overleving in de tijd van 1 kj en adulten
is constant
dus
Jacht is niet de hoofdoorzaak
van de achteruitgang Souchay G, Schaub M (2016) PLoS ONE 11(9):
e0163850
Bron: Vogeltrekstation, NIOO KNAW
Ook voor de Kievit steekt het nauw …
…. de kievit lift onvoldoende mee op gruttobeheer
De feiten op een rij
Foto
: Jou
ke A
ltenb
urg
Hoeveel plaats blijft er voor Kieviten? Scenarioverkenning (Melman et al. 2016)
In weidevogelreservaten: ca. 12%
In weidevogelreservaten + gebieden met • hoog % ‘zwaar’ agr.
natuurbeheer• legselbeheer ca. 39%
De feiten op een rij
Foto: Jouke Altenburg
merendeel Kieviten broedt buiten beschermd gebied
de ‘eilandjes’ met goede inrichting en beheer worden steeds gevoeliger voor predatie
De feiten op een rij
Foto: Jouke Altenburg
Hoe vergroten we de kuikenoverleving?
ook in regulier boerenland
Onderzoek 2016
Foto
: Jou
ke A
ltenb
urg
Foto
: Ger
rit G
errit
sen
11
Broedcode Omschrijving0 Niet-territoriumindicerende waarnemingen buiten geschikt broedbiotoop1 Volwassen individu in mogelijk broedbiotoop2 Zingend of baltsend individu in geschikt broedbiotoop3 Paar in geschikt broedbiotoop5 Baltsend paar in broedbiotoop6 Bezoek van een vogel aan een waarschijnlijke nestplaats7 Alarmeren/angstkreten of ander gedrag dat wijst op aanwezigheid van nest of jongen9 Transport van nestmateriaal/nestbouw/uithakken of graven nestholte10 Afleidingsgedrag11 Pas gebruikt nest of eierschalen12 Pas uitgevlogen nestblijvers, of uitgelopen donsjongen van nestvlieders13 Gebruikt nest met onbekende inhoud14 Transport voedsel of ontlasting15 Nest met eieren16 Nest met jongen
Hoe meten we de kuikenoverleving?
BMP als relatieve maat
12
Hoe meten we de kuikenoverleving?
BMP als relatieve maat
272 296 318 322 261
13
Hoe meten we de kuikenoverleving?
BMP als relatieve maat
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Merken kuikens
Foto
: Fra
nk M
ajoo
r
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Merken kuikens
8 testlocaties en 8 referentiegebieden
Foto
: Han
s G
ebui
s
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Merken kuikens
GebiedVegeta
tieBehee
r vlag Metaal totaalbezoek
en terugv aflez. doodBergboezem gras B 31 19 50 13 1Westeinde gras B 16 16 26Eempolder beheerd gras B 4 4 2Greidhoeke beheerd gras B 19 1 20 35 1Mieden gras B 45 35 80 59 10 4Oude Leede gras O 8 8 7Driemanspolder gras O 27 27 17 12 1Eempolder onbeheerd gras O 12 12 2 1Greidhoeke onbeheerd gras O 15 15 0St. Oedenrode mais B 23 6 29 15 2 2Beerse Overlaat mais B 47 16 63 27 10 8 3Bovenkerkerpolder mais B 25 0 25 26 2Reusel mais O 31 2 33 31 1 1Lingewaard mais O 41 41 44 ? 58Binnenveld mais O 32 26 58 97 8 17 2totaal 376 105 481 401 46 91 7
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Merken kuikens
GebiedVegeta
tieBehee
r vlag Metaal totaalbezoek
en terugv aflez. doodBergboezem gras B 31 19 50 13 1Westeinde gras B 16 16 26Eempolder beheerd gras B 4 4 2Greidhoeke beheerd gras B 19 1 20 35 1Mieden gras B 45 35 80 59 10 4Oude Leede gras O 8 8 7Driemanspolder gras O 27 27 17 12 1Eempolder onbeheerd gras O 12 12 2 1Greidhoeke onbeheerd gras O 15 15 0St. Oedenrode mais B 23 6 29 15 2 2Beerse Overlaat mais B 47 16 63 27 10 8 3Bovenkerkerpolder mais B 25 0 25 26 2Reusel mais O 31 2 33 31 1 1 2Lingewaard mais O 41 41 44 ? 58Binnenveld mais O 32 26 58 97 8 17 2totaal 376 105 481 401 46 91 9
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Merken kuikens
GebiedVegeta
tieBehee
r vlag Metaal totaalbezoek
en terugv aflez. doodBergboezem gras B 31 19 50 13 1Westeinde gras B 16 16 26Eempolder beheerd gras B 4 4 2Greidhoeke beheerd gras B 19 1 20 35 1Mieden gras B 45 35 80 59 10 4Oude Leede gras O 8 8 7Driemanspolder gras O 27 27 17 12 1Eempolder onbeheerd gras O 12 12 2 1Greidhoeke onbeheerd gras O 15 15 0St. Oedenrode mais B 23 6 29 15 2 2Beerse Overlaat mais B 47 16 63 27 10 8 3Bovenkerkerpolder mais B 25 0 25 26 2Reusel mais O 31 2 33 31 1 1 2Lingewaard mais O 41 41 44 ? 58Binnenveld mais O 32 26 58 97 8 17 2totaal 376 105 481 401 46 91 9
Hoe meten we de kuikenoverleving?
Groeicurves
• Significant verschil (GLM: F=19,174; p<0.001)
• Gewicht 4.4 (±1.0) gram lager in beheerde gebieden
• Maar wat is invloed van dat ene punt daar aan de rechterkant?
1. Individueel herkenbare kuikens
Overlevingsanalyses
Principe
Jaap Gijsbertsen
Algemeen
1. Individueel herkenbare kuikens
2. Waarnemingen3. Waarneemkans
Overlevingsanalyses
Principe
Algemeen
Ger
ard
van
der
Wou
wDoor waarnemingen te corrigeren voor deze waarneemkans kun je de overleving berekenen.
22
1. Verwachting: kan verschillen tussen • type gebied (maïs vs gras), • beheer (ja vs nee), • leeftijden (≤ 1 week vs >1 week) en • door het weer (koudeperiode 15 apr-5 mei)
2. Let op: koudeperiode valt samen met eerste 3 weken; kan dus ook een effect van datum zijn
Overlevingsanalyses
Overleving
Frank MajoorFrank Majoor Albert de Jong
Algemeen
23
1. Overleving lager bij jonge kuikens dan bij oude kuikens2. Effect beheer afhankelijk van weer (~datum): positief in
koude (~vroeg), negatief in normale periode (~laat)
Overlevingsanalyses
Overleving
week1 week1 week1 week1oud oud oud oudbeheerd beheerdonbeheerd onbeheerd
koud normaalAlbert de Jong
Resultaten
24
3. Overleving in maïs hoger dan in gras, vooral in koudeperiode
4. Effect van koude (~vroeg) afhankelijk van gewas: positief in maïs, negatief in gras
Overlevingsanalyses
Overleving
Albert de Jongweek1 week1 week1 week1oud oud oud oud
beheerd beheerdonbeheerd onbeheerdkoud normaal
Resultaten
25
1. Wekelijkse overleving; omrekenen naar totale kuikenoverleving (5 weken):
2. Op gras hebben (vrijwel) geen kuikens de (vroege) koudeperiode overleefd3. Alleen op maïspercelen met beheermaatregelen, in de (vroege)
koudeperiode lijkt de overleving redelijk4. Overall overleving slechts 0,07!
Overlevingsanalyses
Overleving
onbeheerd beheerdgras maïs
koud 0.00 0.14normaal 0.10 0.14
gras maïskoud 0.00 0.37normaal 0.02 0.04
Resultaten
26
5Z op 19 mei bij boer van Ginkel, 4 weken oud
5Z op 5 juli bij Hoolbeemd, ruim twee maanden oud en hemelsbreed 30 km verder
5Z op pad
27
Iedereen bedankt!
Har
vey
van
Die
kWout van Kemenade Albert de Jong Aad van Paassen
Aad van Paassen
CoördinatorenBoeren
NestenzoekersRingersAflezersTellers
Studenten Fotografen
LandschappenNLJaap van Duinfonds
Bettie WiegmanfondsPrins Bernhard Cultuurfonds
Leden Vogelbescherming Nederland