61
1 ประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับ การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ นพ.นวนรรน ธีระอัมพรพันธุรองผู้อํานวยการบริหาร สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์ ฝ่ายสารสนเทศ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล SlideShare.net/Nawanan [email protected] August 14, 2014

Ethical Issues of Information Technology & Social Media

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Faculty of Nursing, Chulalongkorn University, Thailand

Citation preview

Page 1: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

11

ประเด็นทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับ

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

นพ.นวนรรน ธีระอัมพรพันธุ์รองผู้อํานวยการบริหาร

สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์ ฝ่ายสารสนเทศ

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

มหาวิทยาลัยมหิดล

SlideShare.net/[email protected]

August 14, 2014

Page 2: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

22

2003 M.D. (First-Class Honors) (Ramathibodi)2009 M.S. in Health Informatics (U of MN)2011 Ph.D. in Health Informatics (U of MN)

• Deputy Executive Director for Informatics (CIO/CMIO) Chakri Naruebodindra Medical Institute

• Lecturer, Department of Community MedicineFaculty of Medicine Ramathibodi HospitalMahidol University

[email protected]/Nawananhttp://groups.google.com/group/ThaiHealthIT

Introduction

Page 3: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

33

• Ethical, Legal, and Social Issues (ELSI)

– Ethical - ในเชิงจริยธรรม

– Legal - ในทางกฎหมาย

– Social - ที่เกี่ยวกับสังคม

“ประเด็นทางกฎหมาย จริยธรรม และสังคม”

Page 4: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

44

? ทางเลือกที่ 1

ทางเลือกที่ 2

กฎหมาย

จริยธรรม

จรรยาบรรณ

กรอบของสังคม

Page 5: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

55Image Source: http://michaelcarusi.com/2012/01/01/when-you-should-not-become-a-social-media-manager/

Social Media & Social Networks

Page 6: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

66

Social Media

• “A group of Internet-based applications that build

on ideological and technological foundations of

Web 2.0, and that allow the creation and

exchange of user-generated content”

(Andreas Kaplan & Michael Haenlein)

Kaplan Andreas M., Haenlein Michael (2010). "Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media". Business Horizons 53 (1). p. 61.

Page 7: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

77

Types of Social Media & Examples

• Collaborative projects (Wikipedia)

• Blogs & microblogs (Twitter)

• Social news networking sites (Digg)

• Content communities (YouTube)

• Social networking sites (Facebook)

• Virtual game-worlds (World of Warcraft)

• Virtual social worlds (Second Life)Kaplan Andreas M., Haenlein Michael (2010). "Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media". Business Horizons 53 (1). p. 61.

Page 8: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

88

Second Life: A Virtual Community

Image source: http://secondlife.com/whatis

Page 9: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

99

Some Common Social Media Today

Use of brands, logos, trademarks, or tradenames do not imply endorsement or affiliation

Page 10: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1010

The Age of User-Generated Content

Time’s Person

of the Year 2006:

You

Page 11: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1111

Thailand Internet User Profile (2013)

• สํานักงานพัฒนาธุรกรรม

ทางอิเล็กทรอนิกส์

(องค์การมหาชน)

(สพธอ. หรือ ETDA)

http://www.etda.or.th/internetuserprofile2013/TH_InternetUserProfile2013.pdf

Page 12: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1212

Access to Internet

Source: ETDA (2013)

Page 13: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1313

Reasons for Using Internet

Source: ETDA (2013)

Page 14: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1414

Social Media Experience

Source: ETDA (2013)

Page 15: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1515

Reasons for Using Social Media

Source: ETDA (2013)

Page 16: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1616

Maslow's Hierarchy of Needs

Image Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Maslow's_hierarchy_of_needs

Page 17: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1717

Why People Use Social Media?

• To seek & to share information/knowledge

• To seek & to share valued opinion

• To seek & to give friendship/relationship

• To seek & to give mental support, respect, love,

acceptance

• In simplest terms: To “socialize”

Page 18: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1818

Some Social Media in Healthcare: PatientsLikeMe

PatientsLikeMe.com

Page 19: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

1919

Some Social Media in Healthcare: CaringBridge

CaringBridge.org

Page 20: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2020

Some Social Media in Healthcare: KevinMD

KevinMD.com

Page 21: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2121

Why People Use Social Media in Healthcare?

• To seek & to share health information/knowledge

– Information asymmetry in healthcare

– Information could be general or personalized

• To seek & to share health-related valued opinion

• To seek & to give friendship/relationship

• To seek & to give mental support, respect, love,

acceptance during medical journeys

Page 22: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2222

• Richard Davies deBronkart Jr.

• Cancer survivor & blogger

• Found proper cancer treatment

through online social network after

diagnosis

• Activist for participatory medicine &

patient engagement through

information technology

Meet E-Patient Dave

http://www.epatientdave.com/

Page 23: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2323

• Not “Electronic” Patient

• Engaged

• Equipped

• Empowered

• Educated

• Enlightened

• Etc.

Dave’s E-Patient Definition

From Dr. Danny Sands’ tutorial presentation at AMIA2013

Page 24: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2424

But there are Risks of Social Media

• Blurring lines between personal & professional

lives

• Work-life balance

• Inappropriate & unprofessional conduct

• Privacy risks

• False/misleading information

Page 25: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2525

Privacy Risks

ข้อความจริง บน

• "อาจารย์ครับ เมื่อวาน ผมออก OPD เจอ คุณ... คนไข้... ที่อาจารย์ผ่าไป

แล้ว มา ฉายรังสีต่อที่... ตอนนี้ Happy ดี ไม่ค่อยปวด เดินได้สบาย คนไข้

ฝากขอบคุณอาจารย์อีกครั้ง -- อีกอย่างคนไข้ช่วงนี้ไม่ค่อยสะดวกเลยไม่ได้

ไป กทม. บอกว่าถ้าพร้อมจะไป Follow-up กับอาจารย์ครับ"

Page 26: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2626

Social Media Case Study #1: ไม่ตรวจสอบข้อมูล

Disclaimer (นพ.นวนรรน): นําเสนอเป็น

กรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้เรื่อง Social Media

เท่านั้น ไม่มีเจตนาดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

เสียหาย

ชื่อ สัญลักษณ์ หรือเครื่องหมายของบุคคล

หรือองค์กรใด เป็นเพียงการให้ข้อมูลแวดล้อม

เพื่อการทําความเข้าใจกรณีศึกษาเท่านั้น ไม่ใช่

การใส่ความว่าผู้นั้นกระทําการใด อันจะทําให้

ผู้นั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 27: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2727

Social Media Case Study #2: ไม่ตรวจสอบข้อมูล

Source: Facebook Page โหดสัส V2 อ้างอิงภาพจากหน้า 7 นสพ.ไทยรฐั วันที่ 6 พ.ค. 2557 และ

http://www.reuters.com/article/2013/10/16/us-philippines-quake-idUSBRE99E01R20131016

Page 28: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2828

Social Media Case Study #3: ละเมิดผู้รับบริการ

Disclaimer (นพ.นวนรรน): นําเสนอเป็น

กรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้เรื่อง Social Media

เท่านั้น ไม่มีเจตนาดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

เสียหาย และไม่มีเจตนาสร้างประเด็นทาง

การเมือง

ชื่อ สัญลักษณ์ หรือเครื่องหมายของบุคคล

หรือองค์กรใด เป็นเพียงการให้ข้อมูลแวดล้อม

เพื่อการทําความเข้าใจกรณีศึกษาเท่านั้น ไม่ใช่

การใส่ความว่าผู้นั้นกระทําการใด อันจะทําให้

ผู้นั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 29: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

2929

บทเรียนจากกรณีศึกษา (Lessons Learned)

• องค์กรไม่มีทางห้ามพนักงานไม่ให้โพสต์ข้อมูลได้

– ช่องทางการโพสต์มีมากมาย ไม่มีทางห้ามได้ 100%

– นโยบายที่เหมาะสม คือการกําหนดกรอบไว้ให้พนักงานโพสต์ได้ตามความ

เหมาะสม ภายในกรอบที่กําหนด

• พนักงานย่อมสวมหมวกขององค์กรอยู่เสมอ (แม้จะโพสต์เป็นการส่วนตัว

แต่องค์กรก็เสียหายได้)– คิดก่อนโพสต์, สร้างวัฒนธรรมภายในองค์กร

• การรักษาความลับขององค์กรและข้อมูลส่วนบุคคลของลูกค้า

• มีนโยบายให้ระบุตัวตนและตําแหน่งให้ชัดเจน

• องค์กรควรยอมรับปัญหาอย่างตรงไปตรงมาและทันท่วงทีhttp://www.siamintelligence.com/social-media-policy-cathay-pacific-case/

Page 30: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3030

Social Media Case Study #4: ดูหมิ่นโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

Source: Drama-addict.com

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

เสียหาย โปรดใช้วิจารณญาณในการ

อ่านเนื้อหา

Page 31: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3131

Social Media Case Study #5: มือแชร์แพร่โพสต์ลับ

http://sport.sanook.com/84101/น้องก้อย-โค้ชเช-จบยาก-อ.พิทักษ์-ขุดไลน์ปริศนาให้นักข่าวเผยแพร่/

Page 32: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3232

Social Media Case Study #6: ไม่แยก Account

Page 33: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3333

Social Media Case Study #7: พฤติกรรมไม่เหมาะสม

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

องค์กรใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 34: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3434

Social Media Case Study #7: พฤติกรรมไม่เหมาะสม

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

องค์กรใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 35: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3535

หมายเหตุ: กรณีนี้ผู้ปรากฏในภาพชี้แจงว่า

ต้องการให้กําลังใจบุคลากรทางการแพทย์ใน

สถานการณ์ความรุนแรง

แต่ไม่ระวังว่าอาจถูกมองในแงล่บ ผู้อื่นอาจ

เข้าใจเจตนาผิด

Social Media Case Study #8: พฤติกรรมไม่เหมาะสม

เหตุการณ์ระเบิด ภาคใต้ จนท. เสียชีวิต

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

องค์กรใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 36: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3636

Social Media Case Study #9: ละเมิดข้อมูลผู้ป่วย

• ปรากฏภาพถ่ายเอกซเรย์สมองของนักการเมือง

ชื่อดังที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ใน

Line ของบุคลากรทางการแพทย์บางกลุ่ม ที่ไม่ได้มี

หน้าที่ในการรักษาผู้ป่วยโดยตรง

Page 37: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3737

Social Media Case Study #10: ละเมิดข้อมูลผู้ป่วย

http://www.prasong.com/สื่อสารมวลชน/แพยสภาสอบจริยธรรมหมอต/

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

องค์กรใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 38: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3838

Social Media Case Study สดๆ ร้อนๆ

http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=TVRRd056SXlNelEzTVE9PQ==

Disclaimer (นพ.นวนรรน):

นําเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media เท่านั้น ไม่มี

เจตนาลบหลู่ ดูหมิ่น หรือทําให้ผู้ใด

องค์กรใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่านเนื้อหา

Page 39: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

3939

Social Media Case Study สดๆ ร้อนๆ

http://www.posttoday.com/สังคม/สังคมทั่วไป/310938/สถาบันราชานุกูลวอนงดแชร์ภาพผู้ป่วยออทิสติกบนbts

Disclaimer: นําเสนอเป็น

กรณีศึกษาเพื่อการเรียนรู้

เรื่อง Social Media

เท่านั้น ไม่มีเจตนาลบหลู่ ดู

หมิ่น หรือทําให้ผู้ใดองค์กร

ใด หรือวิชาชีพใดเสียหาย

โปรดใช้วิจารณญาณในการ

อ่านเนื้อหา

Page 40: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4040

http://usatoday30.usatoday.com/life/people/2007-10-10-clooney_N.htm

A U.S. Case Study: Patient Privacy

Page 41: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4141

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลสุขภาพ

• พรบ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550

• มาตรา 7 ข้อมูลด้านสุขภาพของบุคคล เป็นความลับส่วนบุคคล

ผู้ใดจะนําไปเปิดเผยในประการที่น่าจะทําให้บุคคลนั้นเสียหาย

ไม่ได้ เว้นแต่การเปิดเผยนั้นเป็นไปตามความประสงค์ของ

บุคคลนั้นโดยตรง หรือมีกฎหมายเฉพาะบัญญัติให้ต้องเปิดเผย

แต่ไม่ว่าในกรณีใด ๆ ผู้ใดจะอาศัยอํานาจหรือสิทธิตามกฎหมายว่า

ด้วยข้อมูลข่าวสารของราชการหรือกฎหมายอื่นเพื่อขอเอกสาร

เกี่ยวกบัข้อมูลด้านสุขภาพของบุคคลที่ไมใ่ช่ของตนไม่ได้

Page 42: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4242

ประมวลกฎหมายอาญา

• มาตรา 323 ผู้ใดล่วงรู้หรือได้มาซึ่งความลับของผู้อื่นโดยเหตุที่เป็นเจ้า

พนักงานผู้มีหน้าที่ โดยเหตุที่ประกอบอาชีพเป็นแพทย์ เภสัชกร คน

จําหน่ายยา นางผดุงครรภ์ ผู้พยาบาล นักบวช หมอความ ทนายความ

หรือผู้สอบบัญชีหรือโดยเหตุที่เป็นผู้ช่วยในการประกอบอาชีพนั้น แล้ว

เปิดเผยความลับนั้นในประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใด ต้อง

ระวางโทษจําคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท หรือทั้งจําทั้ง

ปรับ

• ผู้รับการศึกษาอบรมในอาชีพดังกล่าวในวรรคแรก เปิดเผยความลับของ

ผู้อื่น อันตนได้ล่วงรู้หรือได้มาในการศึกษาอบรมนั้น ในประการที่น่าจะเกิด

ความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใดต้องระวางโทษเช่นเดียวกัน

Page 43: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4343

คําประกาศสิทธิผู้ป่วย

• เพื่อให้ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพกับผู้ป่วย ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเข้าใจอันดีและเป็นที่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน แพทยสภา สภาการ

พยาบาล สภาเภสัชกรรม ทันตแพทยสภา คณะกรรมการควบคุมการประกอบโรคศิลปะ จึงได้ร่วมกันออกประกาศรับรองสิทธิของผู้ป่วยไว ้ดังต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยทุกคนมีสิทธิพื้นฐานที่จะได้รับบริการด้านสุขภาพ ตามที่บัญญตัิไว้ในรัฐธรรมนูญ

2. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับบริการจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยไม่มกีารเลือกปฏิบัติ เนื่องจากความแตกต่างด้านฐานะ เชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา สังคม ลัทธิ

การเมือง เพศ อายุ และ ลักษณะของความเจ็บป่วย

3. ผู้ป่วยที่ขอรับบริการด้านสุขภาพมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลอย่างเพียงพอ และเข้าใจชัดเจน จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเลือกตัดสินใจ

ในการยินยอมหรือไม่ยินยอมให้ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพปฏิบัติต่อตน เว้นแต่เป็นการช่วยเหลือรีบด่วนหรือ จําเป็น

4. ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะเสี่ยงอันตรายถึงชีวิต มีสิทธิที่จะได้รับการช่วยเหลือรีบด่วนจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยทันทีตามความจําเป็นแก่กรณี โดยไม่คํานึงว่า

ผู้ป่วยจะร้อง ขอความช่วยเหลือหรือไม่

5. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบชื่อ สกุล และประเภทของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพที่เป็น ผู้ให้บริการแก่ตน

6. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะขอความเห็นจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพอื่น ที่มิได้เป็นผู้ให้บริ การแก่ตน และมีสิทธิในการขอเปลี่ยนผู้ให้บริการ และสถานบริการได้

7. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับการปกปิดข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยเคร่งครัด เว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากผู้ป่วยหรือการปฏิบัติหน้าที่

ตามกฎหมาย

8. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลอย่างครบถ้วน ในการตัดสินใจเข้าร่วมหรือถอนตัวจากการเป็นผู้ถูกทดลองในการทําวิจัยของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ

9. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลเฉพาะของตนที่ปรากฏใน เวชระเบียนเมื่อร้องขอ ทั้งนี้ ข้อมูลดังกล่าวต้องไม่เป็นการละเมิดสิทธิ

ส่วนตัวของบุคคลอื่น

10.บิดา มารดา หรือผู้แทนโดยชอบธรรม อาจใช้สิทธิแทนผู้ป่วยที่เป็นเด็กอายุยังไม่เกิน สิบแปดปีบริบูรณ์ ผู้บกพร่องทางกายหรือจิต ซึ่งไม่สามารถใช้สิทธิด้วยตนเอง

ได้

Page 44: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4444

คําประกาศสิทธิผู้ป่วย

• เพื่อให้ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพกับผู้ป่วย ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเข้าใจอันดีและเป็นที่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน แพทยสภา สภาการ

พยาบาล สภาเภสัชกรรม ทันตแพทยสภา คณะกรรมการควบคุมการประกอบโรคศิลปะ จึงได้ร่วมกันออกประกาศรับรองสิทธิของผู้ป่วยไว ้ดังต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยทุกคนมีสิทธิพื้นฐานที่จะได้รับบริการด้านสุขภาพ ตามที่บัญญตัิไว้ในรัฐธรรมนูญ

2. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับบริการจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยไม่มกีารเลือกปฏิบัติ เนื่องจากความแตกต่างด้านฐานะ เชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา สังคม ลัทธิ

การเมือง เพศ อายุ และ ลักษณะของความเจ็บป่วย

3. ผู้ป่วยที่ขอรับบริการด้านสุขภาพมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลอย่างเพียงพอ และเข้าใจชัดเจน จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเลือกตัดสินใจ

ในการยินยอมหรือไม่ยินยอมให้ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพปฏิบัติต่อตน เว้นแต่เป็นการช่วยเหลือรีบด่วนหรือ จําเป็น

4. ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะเสี่ยงอันตรายถึงชีวิต มีสิทธิที่จะได้รับการช่วยเหลือรีบด่วนจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยทันทีตามความจําเป็นแก่กรณี โดยไม่คํานึงว่า

ผู้ป่วยจะร้อง ขอความช่วยเหลือหรือไม่

5. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบชื่อ สกุล และประเภทของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพที่เป็น ผู้ให้บริการแก่ตน

6. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะขอความเห็นจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพอื่น ที่มิได้เป็นผู้ให้บริ การแก่ตน และมีสิทธิในการขอเปลี่ยนผู้ให้บริการ และสถานบริการได้

7. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับการปกปิดข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยเคร่งครัด เว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากผู้ป่วยหรือการปฏิบัติหน้าที่

ตามกฎหมาย

8. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลอย่างครบถ้วน ในการตัดสินใจเข้าร่วมหรือถอนตัวจากการเป็นผู้ถูกทดลองในการทําวิจัยของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ

9. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับทราบข้อมูลเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลเฉพาะของตนที่ปรากฏใน เวชระเบียนเมื่อร้องขอ ทั้งนี้ ข้อมูลดังกล่าวต้องไม่เป็นการละเมิดสิทธิ

ส่วนตัวของบุคคลอื่น

10.บิดา มารดา หรือผู้แทนโดยชอบธรรม อาจใช้สิทธิแทนผู้ป่วยที่เป็นเด็กอายุยังไม่เกิน สิบแปดปีบริบูรณ์ ผู้บกพร่องทางกายหรือจิต ซึ่งไม่สามารถใช้สิทธิด้วยตนเอง

ได้

7. ผู้ป่วยมีสิทธิที่จะได้รับการปกปิดข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง

จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยเคร่งครัด เว้นแต่

จะได้รับความยินยอมจากผู้ป่วยหรือการปฏิบัติหน้าที่

ตามกฎหมาย

Page 45: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4545

คําถาม

• การละเมิดความเปน็ส่วนตัว (Privacy) และความปลอดภัย

(Security) ของข้อมูลผู้ป่วย ขัดหลักจริยธรรมใด

– Autonomy?

– Beneficence?

– Non-Maleficence?

Page 46: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4646

หลักจริยธรรม (Ethical Principles) สําคัญด้านสุขภาพ

• Autonomy (หลักเอกสิทธิ์/ความเป็นอิสระของผู้ป่วย)

• Beneficence (หลักการรักษาประโยชน์สูงสุดของผู้ป่วย)

• Non-maleficence (หลักการไม่ทําอันตรายต่อผู้ป่วย)

– “First, Do No Harm.”

Page 47: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4747

Privacy & Security ของข้อมูลผู้ป่วย

• ความเป็นส่วนตัว (Privacy) คือ ความสามารถของบุคคลในการคุ้มครอง

และปกปิดตนเองและข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง และเลือกที่จะเปิดเผยเท่าที่ตน

ประสงค์จะเปิดเผย

• ความปลอดภัยสารสนเทศ (Information Security) คือ การคุ้มครอง

ข้อมูลสารสนเทศ (information) และระบบสารสนเทศ (information

systems) ด้วยมาตรการต่างๆ เพื่อป้องกันการรั่วไหล การสูญหาย

เปลี่ยนแปลง หรือความเสียหายอื่นๆ

Page 48: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4848

http://intranet.mahidol/op/orla/law/index.php/anno

uncement/146-2556/770-social-network

ตัวอย่างนโยบายด้าน Social Media ขององค์กร/มหาวิทยาลัย

Page 49: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

4949

MU Social Network Policy

Page 50: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5050

MU Social Network Policy

Page 51: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5151

MU Social Network Policy

Page 52: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5252

MU Social Network Policy

Page 53: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5353

MU Social Network Policy

Page 54: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5454

MU Social Network Policy

Page 55: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5555

• ข้อความบน Social Network สามารถเข้าถึงได้โดยสาธารณะ

ผู้เผยแพร่ต้องรับผิดชอบ ทั้งทางสังคมและกฎหมาย และอาจ

ส่งผลกระทบต่อชื่อเสียง การทํางาน และวิชาชีพของตน

• ระมัดระวังอย่างยิ่ง ในการเผยแพร่ประเด็นที่ Controversial

เช่น การเมือง ศาสนา

• ไม่ได้ห้าม แต่ให้ระวัง เพราะอาจส่งผลลบต่อตนหรือองค์กรได้

MU Social Network Policy

Page 56: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5656

• ความรับผิดชอบทางกฎหมาย

– ประมวลกฎหมายอาญา ความผิดฐานหมิ่นประมาท

– พรบ.ว่าด้วยการกระทําความผิดเกีย่วกบัคอมพิวเตอร์

– ข้อบังคับสภาวชิาชพี เกี่ยวกบัจริยธรรมแห่งวิชาชีพ

– ข้อบังคับมหาวิทยาลัยมหิดล ว่าด้วยจรรยาบรรณของบุคลากรและ

นักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดล

– ข้อบังคับมหาวิทยาลัยมหิดล ว่าด้วยวินัยนักศกึษา

MU Social Network Policy

Page 57: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5757

• ไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น อ้างถึงแหล่งที่มาเสมอ

(Plagiarism = การนําผลงานของคนอื่นมานําเสนอเสมือนหนึ่ง

เป็นผลงานของตนเอง)

• แบ่งแยกเรื่องส่วนตัวกับหน้าที่การงาน/การเรียน– แยก Account ของหน่วยงาน/องค์กร ออกจาก Account บุคคล

– Facebook Profile (ส่วนตัว) vs. Facebook Page (องค์กร/หน่วยงาน)

• ในการโพสต์ที่อาจเข้าใจผิดได้ว่าเป็นความเห็นจากมหาวิทยาลัย/หน่วยงาน ให้

ระบุ Disclaimer เสมอว่าเป็นความเห็นส่วนตัว

MU Social Network Policy

Page 58: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5858

• ห้ามเผยแพร่ข้อมูล sensitive ที่ใช้ภายในมหาวิทยาลัยก่อนได้รับอนุญาต

• บุคลากรทางการแพทย์หรือผู้ให้บริการสุขภาพ

– ระวังการใช้ Social Network ในการปฏิสัมพันธ์กับผูป้่วย (ความลับผู้ป่วย และการ

แยกแยะเรื่องสว่นตัวจากหน้าที่การงาน)

– ปฏิบัติตามจริยธรรมของวิชาชีพ

– ระวังเรื่องความเป็นส่วนตัว (Privacy) และความลับของข้อมูลผู้ป่วย

– การเผยแพร่ข้อมูล/ภาพผูป้่วย เพื่อการศกึษา ต้องขออนุญาตผู้ป่วยก่อนเสมอ และลบ

ข้อมูลที่เป็น identifiers ทั้งหมด (เช่น ชื่อ, HN, ภาพใบหน้า หรือ ID อื่นๆ) ยกเว้น

ผู้ป่วยอนุญาต (รวมถึงกรณีการโพสต์ใน closed groups ด้วย)

• ตั้งค่า Privacy Settings ให้เหมาะสม

MU Social Network Policy

Page 59: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

5959

สรุป

• การใช้ IT และ Social media มีประเด็นทางสังคมสอดแทรก

เสมอ

• Social media เป็น trend ของสังคมในปัจจุบันที่ปฏิเสธไม่ได้

• Social media สําคัญในชีวิตประจําวัน เพราะเป็นโอกาสใน

การเข้าถึงข้อมูล และการเข้าสังคม

• Social media สําคัญในชีวิตประจําวัน เพราะเป็นความเสี่ยง

ที่หากไม่ตระหนักและระมัดระวัง ก็ส่งผลร้ายต่อผู้ใช้และสังคม

ได้

Page 60: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

6060

สรุป

• องค์กรควรมีนโยบายด้าน Social media และ Security &

privacy รวมทั้งมีการอบรม สร้างความตระหนัก และบังคับใช้

• วิชาชีพต่างๆ โดยเฉพาะวิชาชีพทางสุขภาพ ควรมีนโยบาย

และสร้างความตระหนักเรื่องการใช้ Social media อย่าง

เหมาะสมแก่ผู้ประกอบวิชาชีพนั้นๆ

• บุคคลควรตระหนักถึงความเสี่ยงในการใช้ Social media อยู่

เสมอ และใช้อย่างระมัดระวัง รับผิดชอบ และมีจริยธรรม

Page 61: Ethical Issues of Information Technology & Social Media

6161

More Information

• ข้อแนะนําในการใช้งาน Social Media

– http://www.etda.or.th/etda_website/app/webroot/files/1

/files/Guidelines.pdf

• แนวปฏิบัติในการใช้บริการสื่อสังคมออนไลน์

– http://www.etda.or.th/etda_website/content/1191.html

• Thailand Internet User Profile 2013

– http://www.etda.or.th/internetuserprofile2013/TH_Intern

etUserProfile2013.pdf