حکمت نوري

»اشراق «

*****

Elightening Wisdom

علی اکبرخانجانی استاد

2

بسم اهللا الرحمن الرحیم

حکمت نوري (اشراق)عنوان کتاب :

علی اکبر خانجانی استادمؤلف :

ه .ش 1387تاریخ تألیف :

216تعداد صفحه:

3

فهرست مطالب

۴.................................................................................ی (اشراق).....................حکمت نور-١ ١٣......................................................ز خود تا خدا..........................................................ا-٢ ٢٠................................................................................................................زن شناسی ..-٣ ٢٩........................................لسفھ حجاب.........................................................................ف-۴ ٣٧.......................................................................فید.............................................مرگ س-۵ ۴۴...............................................................قدمھ ای بر قرآن شناسی...................................م-۶ ۵۴........................................................دالت.........................................................فلسفھ ع-٧ ۶٢........................................................رایشات عرفانی و ضد عرفانی عصر ما.........................گ-٨ ٧٢.............................................................................................................عرفان بدن......-٩ ٧٨......................................................................................................فلسفھ کمونیزم.......-١٠ ٨۴...............................................................................................................فلسفھ ناز....-١١ ٩١.........................................................................جره ممنوعھ....................................ش-١٢ ٩۶..............................................................................................................آداب المریدین-١٣ ١٠١........................................................قدمھ ای بر وحدت وجود........................................م-١۴ ١٠٨.........................................................................................................سر سکوت........-١۵ ١١٢........................................................................................................فلسفھ اخالق عملی-١۶ ١١۶.....................................................................................................در وادی عصمت.....-١٧ ١٢١...................................................................................ادپرستی................روانشناسی نژ-١٨ ١٢۶.....................................................................................................فلسفھ بال..............-١٩ ١٣١...................................................................................ھستی شناسی عرفانی.................-٢٠ ١٣٩.................................................................................................معنای وجود .............-٢١ ١۴٧..................................................رفانی.................................................عنقدی بر ادبیات -٢٢ ١۵۶..................................................................................................ساقی نامھ................-٢٣ ١۶٢.....................................................................................الفبای خودفریبی بشر................-٢۴ ١۶٧................................................................................................بھشت در دوزخ............-٢۵ ١٧٠.....................................................................................فلسفھ جبر و اختیار..................-٢۶ ١٧۵..................................................................................................راز جاویدان..............-٢٧ ١٧٩..................................................................................................عشق بازاری.............-٢٨ ١٨۴.................................................................................................فلسفھ عشق الھی.........-٢٩ ١٩١.........................................شق........................................................................مثلث ع-٣٠ ١٩۵...................................................................................................وادی ھفتم...............-٣١ ١٩٨.........................................................................................جادوی ھیکل نوری..............-٣٢ ٢٠٣...................................................................................................توبھ نامھ ...............-٣٣ ٢١٠..................................................لیزم.........................................................فلسفھ امپریا-٣۴

4

فصل اول

(اشراق) حکمت نوري

5

ه النوربسم الل __ x

X√ + =y ھ ونی برافروخت�در قرآن می خوانیم کھ خداوند نور زمین و آسمانھاست و نورش ب�ھ مانن�د چراغ�ی اس�ت ک�ھ ب�ا روغ�ن زیت�-١

ود ب�ر خ�ود و ب�دون ھ�یچ آتش�ی در درون خ�می شود کھ نھ شرقی است ونھ غرب�ی و ای�ن چ�راغ بواس�طھ ای�ن روغ�ن بخ�ودی افروختھ می شود و نوری بر نور است وبدینوسیلھ خداوند ھر کھ را بخواھد ھدایت میکند.

ده اس�ت ھمھ کرات آسمانی دارای نور ھستند و نور بر می تابند. بواسطھ علوم جدی�د ھ�م اثب�ات و مش�اھده ش� می دانیم کھ -٢

و ات و انس�اند و حتی اج�رام معم�ولی مث�ل س�نگ و ب�دن حیوان�نماده ھم مشعشع می باش کھ ھمھ ذرات بنیادین تشکیل دھنده د.ورانی نباشه اند. پس ھیچ چیزی نیست کھ ندگیاھان ھم دارای ھالھ نورانی ھستند کھ با عکسبرداری ویژه ای دیده ش

ان�رژی از ان�واع انرژیھ�ا تش�کیل ش�ده و ماده عالم عالوه بر این امروزه در فیزیک مدرن بھ اثبات رسیده است کھ ھمھ و -٣

ی�زی من�ور مبدأ و معاد ھمھ انرژیھاست نور می باش�د. پ�س جھ�ان ھس�تی از ن�ور اس�ت پ�س بیھ�وده نیس�ت ک�ھ ھ�ر چازلی کھ است.

ن�ور درجات حواس و ادراکات بشری نیز از جنس نور است در درجات: نور بینائی،نور شنوائی،نور المسھ، ھمھ انواع و -۴

ات و ام�واج نور ایمان، نور محبت وغیره . درست است کھ شنوائی بواسطھ اصوات است ولی ھم�انطور ک�ھ گفت�یم اص�وعلم، ن��ورعلی «ھ��م ماھیت��ا از نورن��د. پ��س معرف��ت آدم��ی ھ��م از ن��ور اس��ت ول��ی ن��وری ب��اطنی و لطی��ف ت��ر و روح��انی. ای��ن ھم��ان

دانس�ت ن�ور ◌ ر ونبشر را باطنی واقع باید انواع ادراکات نوری بر نور)در آیھ مذکور است کھ عامل ھدایت است: در»(نوری ان اس�ت ن�ورو یا نوری کھ از نور زمین و آسمانھا ، در وجود انسان ساطع می شود کھ ن�وری پ�االیش ش�ده در وج�ود انس�

ز ص�ور ادل را زن�ده م�ی کن�د و بواس�طھ آن ص�ورتی برت�ر ھ�وش کھ روح انسان درک و مش�اھده م�ی کن�د و چش�م و گ�وش و ◌ ل و جم�ال جم�ان�ور زمینی و آسمانی را می بیند و آن جمال غیبی جھان ھستی است کھ غایتش جمال پروردگار اس�ت یعن�ی

نور! ی و فت کھ موجب ھدایت است (نوری بر نور) نور و معرفتی اکتس�ابی و حص�ولی نیس�ت . بلک�ھ ذات�ی و ل�د ن�این نور معر -۵

کس�ی آن�را ور م�ی ش�ود ب�دون اینک�ھھ غربی بلکھ خود بخود از وجود انسان متجلی و من�حضوری است کھ نھ شرقی است ون روشن کرده باشد. این ھمان نور والیت الھی است ، نور عشق !

ھم�ان ملترین ادراک انسان است زیرا ادراک جمالی است. یعنی ای�ن ن�ورفھم نور علی نور، کا پس معرفت و حکمت و کال -۶

ار است کھ دریافت می شود و لذا موجب ھدایت انسان بسوی اوست.نور جمال پروردگ ھ عرفت نوری و جمالی نیز خود نوری از جنس نور علی نور را دارایند ک�ھ از وجودش�ان س�اطع م�ی ش�ود ک�محامالن این -٧

س�ت. یده ش�ده اد ماه بر دور سر مردان حق ۀد و این ھمان نوری است کھ بصورت ھالنمی بین گاه اھلش آنرا بھ چشم سر ھم این نور نیز ھدایت کننده مردم عامی بھ طریقی دگر است.

بود کھ حامل نور علی ن�ور (ع)ین حکمت اشراق است کھ نخستین کسی کھ بر روی زمین آنرا دارا بود حضرت زردتشت ا -٨

شد. سرش دیده میتشت نامیده اند کھ بھ معنای تشت زرد است کھ بر باالی نیز بود و بھ ھمین دلیل اورا زرد ھ�م فق�ط از مردان حق در تاریخ حامالن این نور بوده اند. و برخی فقط عامالن این نور بوده اند و برخ�ی انگشت شماری -٩

.وغیره ... )(عو مسیح (ع)و علی (ص)و محمد (ع)عالمان این نور. و عده بسیار اندکی ھم ھر سھ بوده اند مثل زردتشت ت و ن حکمت می دانند فقط یکی از عالمان این نور بوده اس�خی ھمچون شیخ سھروردی شھید،بانی ایافالطون را کھ بر -١٠

نھ بانیان ان. در حکمت اشراق نیز مربوط بھ حامالن این نور است.» ھیکل نوری«صطالح ا -١١ ر ھستند.و حسن صباح و حالج از جملھ عامالن این نور علی نو (ع)لیعحکیمانی چون مانی و مزدک و -١٢

6

مھ امامان ما حامل و عامل و عالم این نور بوده اند.ھ -١٣ سانی چون افالطون و فلوطین و ابن سینا و سھروردی و مولوی از عالمان نور علی نور بوده اند.ک -١۴ سانی چون شمس تبریزی و بایزید بسطامی از حامالن این نورند.ک -١۵ ست ک�ھ و کاشف مجذور نور در فیزیک و ریاضی را نیز بایستی از عالمان این نور دانسبیت نآلبرت انیشتن بانی نظریھ -١۶

ور ش�ده و بھ روشی جدید بھ این علم رسیده است. طبق ای�ن نظری�ھ ھ�ر جرم�ی ک�ھ ب�ھ س�رعت مج�ذور ن�ور برس�د تب�دیل ب�ھ ن� است.» علی نورنور «عالمگیر می شود و حضور و وجودی جھانی و ابدی می یابد. این بیانی ریاضیاتی از

س�ت و اای�ن ن�ور جم�ال ین ھمان نور ھدایت است کھ سالکان سیر الی هللا را بھ دیدار جمال خداوند می رساند کھ ھم�انا -١٧

منشاء این نور. گمراه کننده می باشد. ،ریافت مدرسھ ای و با واسطھ این علم اگر بھ ھمراه سیر و سلوک عرفانی نباشد بغایتد -١٨ الط�ونی آن ند از طری�ق مکت�ب یون�انی و افدر جھان اسالم کھ این علم را مکتوب ساختھ ا نھ علمای این علم اکثرا متاسفا -١٩

آورده ک�ھ ی ھم پدیدوانافر ۀبوده است و لذا در بیان منطق اسالمی آن دچار بن بست و گاه گمراھی شده اند و مناقشات بیھودی و ردی و ب�وعلخودشان حامل یا عامل این علم نبوده ان�د. مث�ل ش�یخ س�ھرو موجب گمراھی دیگران ھم شده است زیرا اکثرا

مال صدرا و دیگران. افالطونی این حکمت پدیده ای بی ریشھ است زی�را ای�ن حکم�ت را سوفیس�ت ھ�ای یون�انی از ش�رق دور و ونوع یونانی -٢٠

ن حکمت رای کسب ایجای تأسف است کھ ایرانیان ب ایران باستان و مکتب مغان آموختھ و بسیار بد ھم آموختھ اند. و بسیار بجای رجوع بھ اصل خویش بھ نوع یونانی رجوع نموده اند.

ھید سھروردی تالش فروان کرد تا این حکمت را بھ اص�لیت ایران�ی و اس�المی اش ع�ودت دھ�د ول�ی ب�از شھر چند شیخ -٢١

م��ده آب در آاز ت االش�راق او پدی�ده ای التق�اطی و مخ�دوشھ�م از زب�ان و آم�وزه ھ�ای یون��انی اس�تفاده ک�رد و ل�ذا کت�اب حکم�� است. و ھمین امر موجب ایجاد سوء تفاھماتی در میان علمای اسالمی نمود کھ موجب قتل خود او گردید.

د و ی�ا کسی می تواند بھ زاللی و روشنائی تعلیم دھد و بھ لحاظ وجودی تفھیم نمای�د ک�ھ خ�ود ح�املش باش� این حکمت را -٢٢ اقل رھرو توحید و عرفان باشد.ال فلسفھ وحدت وجود ذات -٢٣ رداشت بست و لذا داعیان این فلسفھ اگر این حکمت را نشناسند دچار ابر آمده از حکمت نوری ا

ھای مشرکانھ و الحادی می شوند. ی م�ود و تض�اد ب�ین بق�اقط از طریق حکمت نوری می توان مسئلھ حیات بعد از مرگ و معاد و زن�دگی جاوی�د را درک نف -٢۴

جسمانی را حل کرد. یاروحانی

قط از طریق حکمت نوری می توان مسئلھ معراج محمدی را درک و باور نمود.ف -٢۵ قط از طریق حکمت نوری می توان حضور ھمھ جائی خداوند را درک و باور کرد.ف -٢۶ . نموداورقط بواسطھ حکمت نوری می توان معاد و لقاءهللا را درک و بف -٢٧ از دی�ن و مع�ارف دین�ی را ممک�ن کمت نوری در عین حال عمیق ترین و ج�امعترین و لطی�ف ت�رین و س�اده ت�رین فھ�مح -٢٨ کند.می ھمھ طبقات زمین و آس�مانھا و ھم�ھ موج�ودات چی�زی ج�ز درج�ات حض�ور ن�ور در ق�بض و بس�ط متف�اوت عالم ھستی و -٢٩

نیست.

7

ھا نام وجودی خداوند است و مابقی اسماء ،جملگی صفات ھستند.ر تناز میان ھمھ اسمای الھی، نو -٣٠ فق�ط مت نوری یا فلسفھ اشراق در ھیچ مذھبی مثل اسالم و قرآن دارای اساسی محکم و آشکار نیست زی�رابنابراین حک -٣١

.ستدر قرآن است کھ نور ، نام خدا و اس�اس ھم�ھ فلس�فھ ھاس�ت ج�ز در حکم�ت ن�وری قاب�ل بی�انی نابراین فلسفھ وجود و مسئلھ وجود در فلسفھ کھ محور ب -٣٢

جھانی و توحیدی و سیستماتیک نیست. وحی�د نزدیک م�ی ش�ود و خ�دا را در خ�ود م�ی یاب�د و ت بھ این نور در ذات خود نزدیک می شود بھ خدا کھ آدمی بمیزانی -٣٣

جز این نیست و کل سیر الی هللا . .شود چیزی جز انشراح و انبساط وجود نیست در درجاتعرفانی نامیده می وو دینی معنویپس در واقع آنچھ کھ رشد -٣۴ ج مع�را ۀر روایات معراج می خ�وانیم مع�راج پی�امبر اس�الم س�فری تمام�ا ن�وری ب�وده اس�ت. در واق�ع واقع�دھمانطور کھ -٣۵

ند.را ببی جمال نور و نوری شدن وجود پیامبر نیست زیرا فقط نور میتواند در نور سفر کند ۀچیزی جز واقع ھیکل نوری در تاریخ بشر است. اولین نوری ترین انسان تاریخ است. او (ص)محمد -٣۶ شق بھ جمال نور است کھ انسان را نوری می کند و لذا حکمت نوری چیزی جز حکمت عشق الھی نیست.ع -٣٧ مخالف موجب عشق جنسی است کھ در صورت منجربھ عشق می شود کھ در جنس یشعاعی از این نور در صور بشر -٣٨

م�ال ن�ور م�یب�ھ دی�دار ب�ا ج حفظ عفت و دوری از وصال جسمانی است کھ این عشق تبدیل بھ عش�ق الھ�ی م�ی ش�ود و نھایت�ا انجامد . لقاء هللا ، دیدار با جمال نور علی نور است.

یاف�ت . زی�را جم�ال انس�ان ، ن�وری ت�رین کمت ن�وری ، حکم�ت عش�ق اس�ت و ل�ذا ج�ز عاش�قان ای�ن حکم�ت را نتوانن�دح -٣٩

صورت در عالم ھستی است. تر. امیکمت نوری تا بھ امروز بیانی کاملتر و نوری تر از این نداشتھ است و ح -۴٠ م�ال ب�ی شد تراکم نور در عالم ماده است و عالم ماده ھمان نور محدود شده است لذا جم�ال ن�ور ک�ھ ھم�ان جااز آنجا کھ -۴١

دود وجود است از عالم حدود آشکار می شود و این راز خلقت جھان مادی است.حد و ح وجودات چیزی جز بی نھایت صورت از جمال نور نیست کھ حاصل محدود شدن امری بی ح�د اس�ت و ل�ذا جھان ھستی م -۴٢

دود وج�ود س�ت . و ح�این جھان فقط بھ قصد آشکار شدن جمال واحد نور خلق شده است یعن�ی جم�ال خداون�د ک�ھ ن�ور مطل�ق ا .آدمی کھ قلمرو پیدایش نور علی نور است (بھ دلیل معرفت نفس)مناسب ترین ظرف ظھور کمال جمال نور است

م و لت و ظلمت نامیده می شود ھمان جھان موجودات مادی و طبیعت است کھ اب�تالی ب�ھ آن اب�تالی ب�ھ ع�دآنچھ کھ ضال -۴٣

ان این ظلمت را شکافت و تبدیل بھ نور نمود:عذاب است و جز بواسطھ معرفت نفس نمی تو ظلمت اندر مطلق خود نور شد ستی دور شد آنچھ نزدیک آمد

ف)مؤل ( ی س�افلین اس�ت ک�ھ آدم�ی از ن�ور ازل�ی ک�ھ اعل�محل ھبوط و سقوط و نزول نور است و ھمان درک اسفل ال ،عالم طبیعت -۴۴

العلیین است بھ چاه سقوط کرده است. مان کارگاه تب�دیل ظلم�ت ب�ھ ن�ور اس�ت ی�ا کارگ�اه انبس�اط ن�ور منق�بض ش�ده. و ن�ور عل�ی ن�ور ھم�ان خ�ودمعرفت نفس ھ -۴۵

ای�ن ھ ازد آدمی ھمان نور ساقط شده در درک اس�فل اس�ت و خ�ود شناس�ی ھ�م ن�وری اس�ت ک�شناسی است . زیرا خود یا وجو ست.نور اسفلی بر می تابد . مثل نوری کھ از ھیکل یا سر عارفان بر می تابد . نور علی نور ھمان عرفان ا

یر الی هللا.جسم نور علی نور وجود عارفان واصل می باشد کھ نور ھدایت مردمند و صراط المستقیم ست -۴۶

8

مج�ذور ن�ور اس�ت و ل�ذا حض�وری جھ�انی س�رعت رعت نور وجود عارفان واصل و امامان در بیان ریاضی مترادف باس -۴٧ ن و تمرکز کائنات ھستند.دارند و قطب عالم ھستی محسوب می شوند و امام مبین کھ بقول قرآن محل تحص

و ھم��ھ هاش��د ت��ا از اقط��ار ھس��تی عب��ور ک��ردب ب��وده )٢c در مع��راجش بایس��تی ب��ھ مج��ذور ن��ور( (ص)س��رعت س��فر محم��د -۴٨

.کیلومتر در ثانیھ ٩ * ١٠١٠ : آسمانھا را در نور دیده باشد نم�ی توان�د از قل�ب ن�ور برس�د ن�ور م�ی ش�ود ول�ی بق قانون نسبیت و فیزیک کوانتوم ھر چیزی چون بھ سرعت نورط -۴٩

قل�ب ی توان�د ازنور بگذرد و نور را ماھیتا بشکافد بلکھ نور علی نور یعنی نوری کھ مج�ذور س�رعت ن�ور نج�ومی را دارد م� بود.مع اوصل ب ونور کھ ماده اولیھ عالم وجود است بگذرد و بھ ذات وجود برسد : اینست معراج محمدی و مقام فنای ذات

. نیست آدمی قابل ھدایت بسوی ذات ھ این نور (نور نجومی )ین یافتھ در عالم صفات است ولی بواسطنور ھمان ذات تع -۵٠

امل کی و عارفان نور ھمان جمال نور و جمال ذات وحدانی پروردگار در عالم صفات است کھ وجود اولیای الھ علیبلکھ نور نور است. مظھر این نور

نن�ده و نظر اس�ت ح�س دریاف�ت کاوند خالق کل جھان ھستی را با نیم نظری آفرید (قرآن). و می دانیم کھ چشم کھ عضخد -۵١

ورد.آود ر عدم تابانید و عدم را بھ وجآن نوری است کھ جمال را می یابد . و خداوند با نگاھش نور وجودش را ب د جم�ال ل نور است بلکھ انتق�ال دھن�دۀ آن نی�ز ھس�ت . یعن�ی خداون�س نگاه آدمی نھ تنھا دریافت کنندۀ نور جمال و جماپ -۵٢

.خود را بھ نیستی بخشید کھ غایت این ھدیھ در آدم کھ ساکن درک اسفل بود تجسم یافت نظ�ر آنانکھ ب�ا ی�ک :ولیای الھی یعنی حامالن نورعلی نور ھم با نگاه خویش مردم را بسوی خداوند رھنمون می شوندا -۵٣

ا کنند.خاک را کیمی ن آچش�م آدم�ی را ک�انون ت�ابش ن�ور ب�ر جھ�ان بی�رون و عل�ت بین�ائی م�ی دانس�تند. ول�ی دانش�مندان ام�روز حکیمان قدیم -۵۴

ظری�ھ ند. ای�ن دو را کانون نور می دانند کھ با تابش بر چش�م آدم�ی موج�ب بین�ائی م�ی ش�و بیرون نظریھ را رد نموده و جھانالم ع��ج��ھ ش��اھد و مش��ھود حض��ور دارد تالق��ی ای��ن دو ن��ور اس��ت ک��ھ موج��ب ش��ھود ن��ور در ھ��ر دو و ،نیم��ی از حقیق��ت اس��ت

ی�رون نیس�ت موجودات می شود. ولی بدون حضور نور علی نور کھ از روح آدمی بر می تابد امکان درک و مش�اھده جھ�ان بن را ان ، انس�این�د جھ�درست بھ ھمین دلیل مشاھده حیوانات از جھان بکلی دیگر است . و این انسان است کھ جھ�ان را م�ی ب

نمی بیند. پس اصل نور از انسان است . ر دبخود نیاید و معرف�ت روح�انی نیاب�د ای�ن ن�ور عل�ی ن�ور موج�ود در روح موج�ب درک و مش�اھده خداون�د ولی تا آدمی -۵۵

جھان نمی شود. فت نفس.الھی ھمان بازتاب روح است بواسطھ معر اولیایرانی دور سر بھ بیان دیگر حلقھ نو -۵۶ ق شده و مشعشع می گردد.وح ھمان نور علی نور در انسان است کھ بواسطھ عرفان خال ر -۵٧ ین ب��ھ قلم��رو ر ھم�ھ م��ذاھب جھ��ان ، مس��ئلھ ھ��دایت آدم�ی بواس��طھ ن��ور تعری��ف ش��ده اس��ت و ھم�ھ ارزش��ھای نی��ک متع��د -۵٨

ھ ک�س�المی اس�ت ائی م�ی باش�د.ولی فق�ط در عرف�ان شناندگی بر علیھ تاریکی و بھ نفع روروشنائی است و کل نبرد آدمی در زالت م� عرفت در ت�أراھیان نور را سالکان وادی ظلمت می نامند و اصل نور را در تاریکی جستجو می کنند ھمانطور کھ نور م

د ی�رخ م�ی نما و عبادات شبانھ بھ یاری انسان می آید و ھمھ تجلیات جمال حق ھم در غایت تاریکی ش�ب یعن�ی نزدیک�ی س�حرر رمای�د ک�ھ دفکھ تاریکی بھ اشد رس�یده اس�ت. عرف�ان و ش�ب زن�ده داری رابط�ھ ای مس�تقیم دارد و خداون�د ھ�م در ق�رآن م�ی

شبھا کالم خدا در قلوب مؤمنان قوی تر است. ن ھم�ا وجھ روشنائی و نور ویژه ای در تماشای ظلمت شب کھ حتی ماه وستاره ای ھم نیست ش�ده ای�د؟ ای�نآیا ھرگز مت -۵٩

نوری است کھ بھ یاری شب زنده داران می آید :نور علی نور! ند.کنرا درک نمیآاست و شدهاھوساختارمتوجھ سیاھی خاصی دربطن روشنائی روزدرفیزیک نورجدیدا -۶٠

9

ای کھ جھان قبل از خلقت ، جھانی غرق در ظلمت مطلق است بھ لحاظ توضیح محسوس و علمی بش�ر از معن� باید بدانیم -۶١ دم یا خالء مطلق. این ظلمت مطلق در حقیقت ھمان حضور و وجود ازلی خداوند قبل از خلقت است.ع ور لکان وادی حق را سالکان وادی فنا ھم نامیده ان�د ک�ھ منظ�ور ھم�ان ظلم�ت اس�ت. این�ان در جس�تجوی ن�اینست کھ سا -۶٢

علی نور در قلب ظلمت مطلق ھستند. موج�ودات ھم�ان تجس�م ع�دم و ظلم�ت اس�ت و بیھ�وده نیس�ت ک�ھ برخ�ی حکیم�ان ق�دیم مجھان ھستی بعد از خلق�ت و ع�ال -۶٣

ھمچون فلوطین، جھان طبیعت را صورت عدم می دانستند کھ حجاب روی وجود است. ون�ھ و چھ را کھ آدمی ،نیستی می پندارد ھمان حضور خداست و لذا از آن می ھراسد. این ھم�ان ادراک واردر حقیقت آن -۶۴

ذا ھم�ھ ل�معک�وس اس�ت و ش�ر از وج�ود اس�ت. یعن�ی ج�ای وج�ود و ع�دم در ذھ�ن بش�ر جاھ�ل ب�ھ لح�اظ مفھ�وم ک�امال ظلم�انی بھ آدم�ی ارزشھای بشر وارونھ و گمراه کنن�ده اس�ت ول�ذا در جس�تجوی بھش�ت س�عادت ب�ھ دوزخ ش�قاوت م�ی رس�د . اینس�ت ک�

ا ب�ھ خ�دا دارد و ض�د خ�ود باش�د ت�خ�ود گ�ام ب�رب�ر خ�الف ادراک محس�وس برای رسیدن بھ حقیقت و سعادت ابدی کافیس�ت ک�ھ برسد.

مام ھدایت کسی است کھ تو را درست بر خالف اراده و ادراک محسوست یاری می دھد.ا -۶۵ یکی از کھن ترین مذاھب بشری در ش�رق دور و باب�ل و مص�ر کھ�ن ب�وده اس�ت وای�ن خ�دا(آفتاب) ھم�واره آفتاب پرستی -۶۶

نایت بوده است . ولی در عین حال بر حقیقتی وارونھ استوار است.موجب کفر و طغیان و جنون و ج ست و اینست کھ در ق�رآن اروشنائی کھ موجب ھدایت می باشد از جنس روشنائی خورشید نیست بلکھ روشنائی ماه آن -۶٧

تشعشع آفتاب، ضیاء نامیده می شود و روشنائی ماه است کھ نور خوانده شده است. ماه از اعت از امام نسبت بھ خود خداوند است زیرا نوره بر ضیاء آفتاب در امر ھدایت عین ارجحیت اطارجحیت نور ما -۶٨

خلیفھ خداست. ،آفتاب است ھمانطور کھ امام خ��ودی�الکتیکی را خ�ود خداون�د ھ�م در ق�رآن درج نم�وده اس�ت: ای مؤمن�ان آی�ا م�ی پنداری�د ک�ھ اطاع�ت ازدای�ن ارجحی�ت -۶٩

یا اطاعت از یک انسانی کھ خداوند ھدایتش کرده است؟خداوند حق تر است ین دیالکتیک را می توان چنین بیان کرد کھ :آیا آفتاب برتر است یا ماه.ا -٧٠ ر اس�ت. یدار با جمال نور علی ن�ود تجسم ناسوتی نور علی نور است و لذا ماه در عرفان اسالمی مظھر و آئینھ ماه نور -٧١

رماید: شعیان ما قمری زندگی می کنند.فاینست کھ امام صادق می ون ستی در ادبیات عرفانی نیز دال بر ھمین حقیق�ت اس�ت . روش�نائی نھفت�ھ در ت�اریکی ش�ب (حت�ی ش�ب ب�دمسئلھ مھ پر -٧٢ای س نور ماه است. و ل�ذا آنگ�اه ک�ھ م�اه در مقاب�ل خورش�ید م�ی ایس�تد (کس�وف)بھترین ش�رایط نج�ومی ب�رمحاق) از جن -ماه

ل نور ونور جمالی برای عارفان اھل شھود است.دیدار جما ش�اھده دور سر اولیای الھی ھم از جنس نور ماه است. این امر از جملھ اسرار حکمت اشراق می باش�د : م ھالھ نورانی -٧٣

ظلمت! دلجمال خورشید در ماه!مشاھده جمال خالق در مخلوق! مشاھده جمال نور در اء و نھ تنھا غیر علیتی بلکھ ضد علیتی است. این ھم�ان نب�رد فلس�فھ مش� قک منطیراق و لذا منطق حاکم بر حکمت اش -٧۴

منطق�ی ک�ھ بر منطق علیت استوار است و منطق اشراق ھم منطق عشق و محبت الھی. فلسفھ اشراق است زیرا فلسفھ مشاءو د نھ�اده اس�تانسان را بر ج�ای خ�وبد و این منطق بشری نیست بلکھ منطق خداوند است کھ امخلوق را برتر از خالق می ی

نور خود را بھ او بخشیده و خود بر عرش فنا و ظلمت مستقر شده است. و مقت��ول ش�ده اس��ت . ای��ن نبوی)محاکم�ھ -طق�ی اس��ت ک��ھ در ط�ول ت��اریخ بواس�طھ منط��ق علیتی(ارس��طوئیای�ن ھم��ان من -٧۵

ن منط�ق ض�د عشق را درک نکرده قادر ب�ھ درک ای� کھ منطق امامت است کھ منطق حاکم بر عرفان اسالمی می باشد. و کسی منطق نیست . این نبرد منطق عالم و عارف است،فقیھ و عاشق!

10

لیتی)و منطق استعالئی است کھ بھ غلط منسوب بھ افالطون است.ع -ین فرق منطق استقرائی(ارسطوئیا -٧۶ انطور ک�ھ ک�ل دی�ن خ�دا دع�وت ب�ھ رجع�ت اس�ت: نطق حاکم بر حکمت اشراق، منطقی قھقرائی و رجعت کننده اس�ت ھم�م -٧٧

س�ت. لک�ھ منط�ق اش�راقی اقیاس�ی نیس�ت ب-ارسطوئی-ارجعی! لذا باید گفت کھ منطق دینی و قرآن ھم منطق استقرائی و علیتیامام�ان ز کش�تھ ش�دنیعنی طرد و لعن و قتال فقھا و علما بر علیھ عرفا ھمان نبرد کفر ب�ر علی�ھ ایم�ان اس�ت. و ای�ن ھم�ان را

یز می باشد.ن آدم�ی در ع�الم ینانکھ بر این باورن�د ک�ھ منش�أ ن�ور فق�ط طبیع�ت و نج�وم و خورش�ید اس�ت چگون�ھ م�ی خواھن�د رویاھ�اآ -٧٨

س�یار ی ش�ود ک�ھ بمخواب را توضیح دھند. آدمی وقتی چشم خود را می بندد مواجھ با دریای متالطمی از انواع رنگھا و نور اوی ج�ود آدم�ی ح�در طبیعت حضور ندارد. این ب�دان معناس�ت ک�ھ و بسا رنگھائی کھ اصال قوی تر از انوار طبیعی است و چھ

ور ن�ا ب�ھ جم�ال نور مطلق ازلی و نور علی نور می باشد کھ فقط در سیر و سلوک عرفانی متجلی و خالق شده و چش�م را بین� و نور جمالی می کند.

کھکش�انھا در شمسی و بلک�ھ خورش�یدھای بس�یار بزرگت�ر در ر ذات آدمی خورشیدی مستقر است کھ خورشید منظومھ د -٧٩

ندارد. سایھ (ص)می زنند و بلکھ مظھر تاریکی تلقی می شوند. اینست کھ وجود مبارک محمد قبال آن چون شمعی سوسو کائن�ات ب�ر م�دارش م�ی چرخن�د و اینس�ت ک�ھ بق�ول ق�رآن ک�ل ع�الم ک�ل ن دل انس�ان، خورش�یدی حض�ور دارد ک�ھدر آسما -٨٠ م�ی دھن�د و ستی متحصن بر وجود امام مبین است . ھم�انطور ک�ھ اج�رام بزرگت�ر اج�رام ک�وچکتر را تح�ت جاذب�ھ خ�ود ق�رارھ

ای�ناز روی منتھ�ی بایس�تی حج�اببخود می کشند. اینست کھ بقول قرآن کل زمین و آسمانھا در تس�خیر وج�ود انس�ان اس�ت. انسان است.» من«ھمان ابر سیاه کھ باید از میان بر خیزد خورشید کشید.این

ی�ن نی بغایت غلیظی است ک�ھ ھ�یچ ن�وری از آن عب�ور نم�ی کن�د و بلعن�ده ع�الم و آدم اس�ت. اآن سایھ ظلماآدمی ،» من« -٨١ سایھ تن در مقابل خورشید وجود در اعماق ذات است. » من« ز آن اذات از وی عب�ور کن�د. ن�وری ک�ھ داده باشد کھ ن�ور خورش�ید تزکا می باید چنان پاک و طھور شود و آنقدرتن آد -٨٢

ش !! آی�ا ارزسوی تن بر می تابد ھمان نور علی نور است ، نور امام�ت و ھ�دایت اس�ت . مث�ل ن�ور م�اه ک�ھ از خورش�ید اس�ت ماه برتر است یا آن خورشید؟ نور انسانی این

یچ ھ�شود بی آنک�ھ در ذھ�ن و حافظ�ھ م�ا اه سخن از حکیم یا عارفی کھ بھ ما میرسد اعماق جانمان منقلب و منور می گ -٨٣

ن ن�ور تھ اس�ت. ای�رد پائی بر جای گذاشتھ باشد و بلکھ بناگاه ذھن خ�ود را خراب�اتی م�ی ی�ابیم ک�ھ ب�ی ھ�یچ کلنگ�ی وی�ران گش� ک�الم حکم�ت علیت را در سرما می شکند.این نورھدایت نھفت�ھ در است کھ دارای منطق ضد علیتی وقھقرائی است کھ حکمت

رادرذھن مامی شکافد وشب شکن است. یتمت عل است کھ ظل اید خدمت ھیک�ل ن�وری کن�د ت�ا در قل�ب ت�اریکش رخن�ھ ای رخ نمای�د. ای�ن ھم�ان خ�دمت دروی�ش اس�ت در ب» من«ظلمت -٨۴

. بی پیر، دیو می پرورد و دشمن نور ۀمؤثرتر است کھ چل برترو فرھنگ عرفانی ما کھ از ھزار چلھ نشینی و نمودن وال غیر.ا، سایھ وجود حکیم است و خدمت این سایھ یعنی تن مدرسھ اشراق – ٨۵ ن�دوه اار و ان�دوھبار اس�ت. ای�ن درد و م�ن حکیم اشراقی، سایھ نور علی نور در عالم خاک است و لذا این سایھ ب�س بیت -٨۶

پاک می سازد.» من«تن حکیم است کھ مرید حکمت را از ظلمت نیمی از )(عنیست و اندوه مسیح من نیمی از درد ایوب داشت می فرماید دردی کھع)(ان مھدیو بیھوده نیست کھ امام زم -٨٧

ی�ن ااریخ اس�ت. نور علی نور،حامل ک�ل درد و ان�دوه ھم�ھ ح�امالن ن�ور در گذش�تھ ت� حامل نیست . حقیقت اینست کھ اندوه مند در س�ت ک�ھ خداون�عظمت واقعھ ھمین اس�ت. و ایندرد و اندوه قطعھ ای از ظلمت است کھ نور النور را حمل می کند. و تمام

می خواند. (ع)معراج محمدی، خود را مرید علی

ز آفت�اب از مغ�رب ک�ھ یک�ی ا ین حامالن نور علی ن�ور بمانن�د خورش�یدی ھس�تند ک�ھ از مغ�رب طل�وع ک�رده ان�د. و طل�وعا -٨٨رق و غ�رب اس�ت ک�ھ بمعن�ای جابج�ائی ش�» اقاش�ر«معن�ای ناجی آخر الزمان است بھ ھمین معناست. این ھم�ان عالئم ظھور

.می باشد

11

خورشید کاله! ا بعنوان کاله بکار می برد:آن ماهکھ خورشید شرقی ر ،طلوع ماھی از غرب وجود -٨٩ ین طلوع آفتاب حقیقت از چاه طبیعت بدن آدمی است: ا -٩٠

و ماھیاز آن باال تو بینی اش چ چاھی رقع چو آفتابی بود در الق از مخلوق است، طلوع خورشید از غرب، تشعشع نور از ظلمت، قیام قامت اعل�ی از حکمت ظھور خ حکمت اشراق، -٩١

معصیت: حق ابطال! طلوع ماه از چاه! ظھور من از ما ! عمقدرک اسفل. ظھور عصمت از ش�نائی ب�ا ن�ور عل�ی ن�ور، اج�ر کس�انی اس�ت ک�ھ ب�ھ حکم�ت مش�اء و منط�ق علی�ت خ�ود با ھمھ اینحال حکم�ت اش�راق و آ -٩٢

صادق بوده اند زیرا صدقشان آنھا را بھ واژگونی علیت میرساند و این آستانھ حکمت اشراق است. دق ص�ا ست کھ ابن سینا، حکمت را مذھب صدیقین نامیده است. مذھب کسانی کھ در ھمھ حال با ادراک خودو بیھوده نی -٩٣

حکمت نوری ھمان صدق است. اخالق بوده اند و حتی با جھل خود صادق بوده اند. پس ا -٩۴ م�ان س ایپ�علیتی اس�ت ز منظر حکمت نوری، ایمان بھ معنای باور بھ عقل ضد علیتی است. و از آنجا کھ ذھن غریزتا

ا را عش�ق تنھ�نھ است ک�ھ ایم�ان رخ م�ی دھ�د زی�عاشقا ۀیعنی فقط در تجرب .در ذھن ممکن نمی شود و بلکھ امری قلبی است ضد علیتی بشر در عالم خاک است. ۀتجرب

کمت اشراق در قلمرو اخالق ھمان عشق است. و البتھ عشق ایثاری و نھ عشق تصرفی.ح -٩۵ (ارسطوئی)است کھ فلسفھ جھانخواری است. ءشق تصرفی، عشق علیتی است و لذا حامی فلسفھ مشاع -٩۶ ناست. ولذا حامالن و عامالن حکمتفبراندازی و -وری،حکمت زندگی عاشقان ایثاری تا سر حد عشق بھ خودحکمت ن -٩٧

نوری در چشم مشاعیون،دیوانھ اند. ھ ک�! اینان با نور، قمارعشق می بازند و در این ب�اختن اس�ت اق نوراق معرفت است یعنی عش حکمت نوری، حکمت عش -٩٨

تند.بسوی جمال نور در حرکت ھس اخب�ار حداکثر درباره حکمت است و فلسفھ یونانی نیست و بلکھ نابترین فلسفھ یونانی کھ فلسفھ افالطونی است ،حکمت -٩٩

آن و نھ آثار آن.

خ -١٠٠ حکمت عشق اس�ت. و آنک�ھ روج از ظلمات و ورود بھ عرصھ نور ھمان واقعھ عشق است. پس حکمت نوری تماماھ�ی اس�ت یار نیز باز در حین عفت و عصمت، وفا کند الیق عشق نوری م�ی ش�ود ک�ھ عش�ق الدر عشق مجازی حتی درجفای

واز شعاع جمال معشوق مجازی ره جمال حقیقی را می یابد.

حافظ شیرازی دو حکیم از شھر حکمت نوری و جمالی ھستند. حکمت اشراق،حکمت جمال است. وموالی رومی -١٠١

ر دان��د ب�دان دلی�ل اس��ت ک�ھ ای�ن حکیم��ان ظلم��ت ھم�واره از حامی�ان حکیم��ان ن�وری ب�وده م��ردم ک�افر و اھ�ل ۀاگ�ر عام� -١٠٢ ظلمت، بھ جستجوی نورند و جمال نور را در ظلمت طبیعت یافتھ اند.

ذھب جمال پرس�تی اس�ت و ل�ذا در ن�زد ج�اھالن و مش�رکان م�تھم ب�ھ ب�ت پرس�تی ب�وده ان�د و گ�اه بدس�ت حکمت نوری م -١٠٣

نگس�ار سم ب�ت پرس�تی پروردگارا اگر آن رازی را کھ در ما نھاده ای بر مردم عیان کنیم م�ارا ب�ھ ج�ر«ند. ھمانھا کشتھ شده ا -امام سجاد» می کنند

نھا مذھبی کھ از بطن حکمت نوری در تاریخ رخ نموده است مذھب امامیھ است.ت -١٠۴

مام است.حکمت اشراق،حکمت وجود ا -١٠۵

12

ر میان بشری زنان بوده اند یعنی معش�وقھ ھ�ای ک�افر ک�یش. و از ھ�ر ص�دھا دحکمت نوری نخستین معلمین و مربیان -١٠۶ ھزار قربانی این کیش کفر، یکی برخاستھ و از ظلمت فراق، راه نور یافتھ است، راه شیخ صنعانی!

اینس�ت ک�ھ شق یعنی دیدن نور در ظلمت. یا دیدن جم�ال ح�ق در ابل�یس. و ای�ن ک�ل موض�وع حکم�ت اش�راق اس�ت. و ع -١٠٧

حکیم نوری را مرید و خدمتگزار خصم می سازد.

اه مان در درد است و وصال در فراق و وجود در ع�دم و ن�ور در ظلم�ت. و اینس�ت ک�ھ بناگ�راز یافتن درحکمت اشراق، -١٠٨ ردد وم�ی گ� آن چراغ خاموش وجود آدمی بی آنکھ کسی آنرا بر افروزد بخودی خود مشتعل می شود و نور علی ن�ور آش�کار ت�و: ھم�انی ھمچون درخت زیتون درطور سینا در مقابل موسی مشتعل شده و بھ سخن می آید کھ : ای موسی م�نم پروردگ�ار

ژدھ�ا م�ی کھ ھستم و ھستم چون ھستم! وبا دیدن ای�ن ن�ور، ی�ک فرع�ون، پی�امبر م�ی ش�ود و خص�م فرع�ون. و چوبدس�ت او ا ت.کار شده اسھ ای قبل بود. زیرا آن چیزی کھ ھمان است کھ ھست،آشگردد. در اینجا ھیچ چیز آن چیزی نیست کھ تا لحظ

ی�د ی جسور شد تا آن حد کھ گفت: پس ببینمت! و شنید کھ:نمی توانی! خداوند آش�کار ش�د ول�ی موس�ی ندو آنگاه موس -١٠٩

ب�ود و ل�ذاناملش و بلکھ غش کرد و مرد. م�ی دانی�د چ�را؟ زی�را موس�ی حام�ل ن�ور عل�ی ن�ور نب�ود. او عام�ل ن�ور ب�ود ول�ی ح�ت را ر ب�ودن درخ�فرستاده شد بھ شاگردی در نزد خضر یعنی کسی کھ حامل نور بود و لذا می دید اژدھا بودن عصا را و من�و

ت�ا ض�ر م�ی بین�دخآدمھای سالم را. وقرار شد کھ موسی ھم با خضر ھم�راه وھمک�ار ش�ود ت�ا ببین�د آنچ�ھ را ک�ھ بودن و بیمار. دی�دورش�ید میخببیند. او فق�ط ن�ور از تاب دیدن نداشت زیرا نمی خواست کھ نور را در ظلمتور شود ولی موسی چشمش من

او خورشید شناس ھم نبود وگرنھ ماه را می شناخت.

13

فصل دوم

از خود تا خدا

»خداشناسی انسانی«

Humanistic theosophy

14

ه االنسانبسم الل و عواطف منظور از خداشناسی انسانی ، شناخت خداوند از منظر انسان و در چھارچوب ادراک و تجربھ و محسوسات – ١

را بر ذھن و فھم و ھر میزان کھ بتوانیم خداوند بشری است . ھر چند کھ خداوند ھمواره برتر از فھم بشر است ولی بھراسوئی ین نگرش فست و ااا توسعھ بخشیده و نھایتا می دانیم کھ خداوند از این حد ھم فراتر احساس خود وارد کنیم خود ر

سبیح کنیم تید او را ھم با موجب تعالی اندیشھ و نظام ادراک بشر است کھ باز درک ما را بھ خداوند نزدیکتر می سازد کھ بازاو را ذات اقدس رای درکبخداست و بھ او فکر می کند و تالش یعنی از فھم خود برتر بدانیم . انسان بھ میزانی کھ بھ یاد

.یشیی خدا اندست یعناول این تالش دارد رشد می یابد و رشدی جز این برای انسان ممکن نیست . معنویت بشر تماما محص وان و رعالی یاد خدا وجب توسعھ دل و احساس بشر است و تفکر دربارۀ صفات و ذاتش موجب توسعھ و تعمیق و ت – ٢

اندیشھ است . انسانی است منتھی انسانی کامل و مطلق – ٣ برتر . آن خداوند تنھا موضوع و موجودی برای فکر انسان است کھ طبعا

.یشتن است مال خوکانسانی کھ می خواھیم باشیم ولی نیستیم . ولذا تعریف و توصیف ھر کسی از خدا عین تصور او از وست و دزدیکترین ھ بھ نندیشیم بیشتر بھ کسی می اندیشیم کھ بھ خود خود ما شبیھ تر است تا وقتی کوقتی کھ بھ خدا می ا

ندیشھ بشروضوع امعزیز خود می اندیشیم . این بدان معناست کھ خداوند نزدیکترین کس بھر فردی است و انسانی ترین می باشد و کمال انسانیت است .

د ی ھویت خول میزان انس او با خداست . یعنی خدای ذھنی ھر کسی غایت و کمال نھائاصانسانیت و ھویت ھر کسی ح – ۴

ل عرفی کماات و مذآن فرد است . انسان بمیزانی کھ خداوند را درک می کند و بخود نزدیک می یابد قدرت برون افکنی خویش را دارد .

یش از بر آن لحظھ زمانی گویا ذات خود را فرا می خواند و د نسان وقتی خدا را عمیقا و جدا صدا می زند بیش از ھرا – ۵

ھر زمانی بخودش نزدیک است و خود را مخاطب ساختھ است . ر دیار دور و کافران بھ ھنگام بال و مصائب خدا را درنزدیکترین حد بھ خود می یابند و در مواقع عادی او را بس – ۶

.ی یابندرا دور م اب اور مواقع عذت و رحمت اورا بسیار نزدیک می یابند و دآسمان می خوانند . ولی مؤمنان در مواقع عز .ده ھاحصیل کرا تتبسیار نزدیک و ملموس می یابند . و لذا مردم امی خدا راترین خدا، خدای عوالم فلسفھ استبیگانھ – ٧ ا کنیم او ر فھمر چھ کھ ساده تر ببینیم و داوند ساده ترین و حاضرترین و نزدیکترین موجود بھ بشر است و لذا ھخ – ٨

. بھتر درک می کنیم بھ فھ و حیرانم دست خود را کھ بھ تازگی گم کرده ایم و کالد ءیبھ گونھ ای بجویئم کھ گوئی یک ش خداوند را باید – ٩

ھ در ر آئیندو جستجویش ھستیم در ھمین اطراف و دم دست و پای خودمان . وبلکھ بایستی او را بر روی پوست خود مثل ایم درست فل شدهصورت خود و در دل خود بجوئیم . چیزی را کھ از بس ھمھ جا با ماست بھ او عادت کرده و از او غا

تیم بھ یاد مان می افود خودخودمان کھ ھمواره از یاد خود می رویم کھ ھستیم . بھ ھمین دلیل ھرگاه کھ لحظھ ای بھ بھ یاد خوند، نیم . خدافکر ک صا در لحظاتی کھ مرگ را احساس می کنیم و مجبوریم کھ فقط بھ خود خودمانخدا ھم می افتیم مخصو

م . اگر ا می یابیریم او خود خود خودمان است . ھر چھ کھ بیشتر بھ خودمان فکر کنیم وبا خود باشیم و در خود نظر کنین ای شوید و عظیم م بھ ناگاه دچار بھت و ھیبت و ھراسیساعتی بھ ھیچ کس و چیزی فکر نکنید و فقط بھ خود نگاه کنید

خود ھمان م زیراحضور خداست . تنھائی ھمان خداست . و بھ ھمین دلیل از تنھائی می ھراسیم یعنی از خود می ھراسیا شد زیرما نباخداست . ھرگاه کھ در خود حاضر باشیم او ھم حاضر است او، خود شماست بھ شرطی کھ کسی دیگر با ش

شریک نمی پذیرد و اینست معنای شرک کھ ظلم عظیم است . م ھاز خود و ھمھ کسان و چیزھائی کھ در دل و ذھن ما ھستند شریکھا و شرکھای ما بھ خداوند ھستند کھ ما را ھم – ١٠

گوید . ما سخن میشدا با خاز خدا غافل کرده اند . اال با کسی کھ ھمیشھ با خداست و شما را بھ یاد خدا می اندازد و از

15

آن فرد محبت و عشق و دوستی ما بھ ھر کسی بھ میزانی حقیقی است کھ مایل باشیم و اصرار داشتھ باشیم کھ – ١١

ھ جز این رابط ینصورتمحبوب را با خدا آشنا و نزدیک کنیم و او را بھ معارف الھی و اخالق خدائی برسانیم . در غیر اتر سیار شدیدبند را انی نیست کھ خود او فرموده : اگر کسی را براستی دوست بداری خداوشھوت و مالکیت و ابتالی نفس

، ھمھ لیای الھیلذا اوودوست می داری . زیرا محبتی جز از جانب او نیست و ذات محبت بطور آگاھانھ خود خداوند است . بشان دارند .مرمان را دوست می دارند و شوق ھدایت آنھا را بھ سوی پروردگار و محبو

ر دین او مالک محبت خداست ، مالک علم و معرفت خداست و مالک ھمھ ارزشھای دیگر . ولذا ھر کھ با خدا و د – ١٢

نیست دارای ھیچ ارزشی نیست و یک کذاب و دجال و فریبکار است . ضور حی بھ میزانی کھ از نکھ در ما نفس می کشد خداست . حضور اوست کھ بھ ما احساس ھستی می بخشد .آدمآ – ١٣

او در خود غافل است بیخود است و بھ سوی جنون می رود . نظره ، مزه خوبی کھ در ذائقھ در می یابیم. مر حس و درکی از حضور اوست: بوی خوشی کھ بھ شامھ میرسدھ– ١۴

ی ما ای متفاوتیوه ھشاست کھ بھ ی کھ در محیط ، ما را جذب می کند جملگی خدیئنظرمان را جلب می کند و ھر ش زیبائی کھز دست د را ارا بھ خود می آورد و حضورش را اعالن می دارد . آنکھ از حضورش غافل است بتدریج ھوش و حواس خو

می دھد یعنی لذت حیات را می بازد و با ھر چیزی فقط بازی می کند . دا در برون ماست و در درون ماست و با ماست و خود ماست .خ – ١۵ ورش نیست . ولذا در دوستی ھای صادقانھ بیشتر حض» من«و » من«و در اطراف » من«و با » من«خداوند در – ١۶

» من«ھ کھ حجاب بین انسان و خداست . وآنچ» من«دچار تحلیل شده و تضعیف می گردد . » من«درک می شود زیرا من ، کمال من، مدر :است و منیت » من«پدید آورنده راپروار و قھار و شدید و ضخیم و سیاه می کند مالکیت ھاست کھ

ی یابد . کاھش م ور خداونداھمیت می یابد حض» من«، ھمسر و فرزند من و و و ... بھ میزانی کھ مقام من، آبروی منر ھل مین دلیھو بھ ، خداوند عشق و ایثار و از خود گذشتگی است و وجود انسان مجسمۀ ایثار خدا بھ انسان استخداوند

پرده از » من«ای انسانی احساس خدائی دارد زیرا انسان را جانشین خود نموده و خودش را فنا کرده است . و لذا فن حضورش بر می دارد و بقایش آشکار می شود .

ارضای خداشناسی و دین مداری و ایمان چیزی جز عشق نیست و از خودگذشتگی در درجات . منتھی نھ عشق برای – ١٧

د وند ھم خوکھ خدا . نھ عشق بھ ھمسر و فرزند و نژاد خود . عشق بھ بیگانھ و بلکھ عشق بھ دشمن خود . ھمانطورخود عادت سجات و نرا فدای دشمن خودش یعنی انسان کرده است کھ تنھا موجود کافر در عالم ھستی است . کسی کھ برای

.ر دشمنشجا و د یند در خودش و ھمھمی کند و حاضر می بدشمن خودش ، خود را بھ خطر و شرر اندازد خداوند را درک و یت و آبروآنکھ برای معرفی خدا و رسوالن و دوستان خدا ، خود را در خطر می اندازد و از مال و جان و امن – ١٨

.عشق و عزت و لذت خود می گذرد می تواند خداوند را حاضر در ھمھ جا ببیند و او را دیدار کند و قدرش را رفی کند و نشان دھدنسان بھ میزانی کھ کسی یا چیزی را دوست می دارد می خواھد آن را بھ ھمھ معا – ١٩

ارد .ا باور ندرو او آشکار سازد . کسی کھ برای معرفی کردن خدا کاری نمی کند و از خود نمی گذرد خدا را نمی شناسد دا ی معرفی خر کذاب ھم باشد باز دوستدار خداست زیرا خودش را براسی کھ خودش را خدا معرفی می کند حتی اگک – ٢٠

ای کسی ر کھ بھ جھو . و ابھ خطر انداختھ است مثل حالج و بایزید بسطامی و امثالھم کھ عشاق خداوند ھستند یعنی خلیفھ شوند می اری موفقگشت شمو فقط انستند باشد می تواند و حق دارد از زبان او سخن بگوید . وھمھ انسانھا ذاتا خلیفھ او ھ

ر ولیعھد ھنشینند و بای او کھ او را از زبان خود معرفی کنند. ھمھ انسانھا ولیعھد خدایند و برخی موفق می شوند کھ بر ج کھ بر تخت نشست حق دارد بگوید کھ شاه است زیرا شاه است .

او یرون کنید و آنگاه در خود بنگریر مقابل آئینھ بایستید و ھر کھ غیر خود را از خود بد – ٢١ د. قول ا می بینیرد حتما دھم.می یابد . او را نمی ھر کھ او را فقط یکبار ببیند دیگر نمی تواند خودش را ببیند زیرا ھر بار کھ خود را می نگرد جز – ٢٢

16

ص قیم و اخالد . این صراط المستداوند را در ھر چیزی و جائی خواندن و پرستیدن و دیدن ، شرک است اال در خوخ – ٢٣و اسالم ع)(علی است . یعنی او را در خود و بی واسطھ غیر خواندن و پرستیدن . این مذھب امامیھ (تشیع) ومکتب

این یعنی اه یافت ون او راست . در دورۀ ختم نبوت و آخرالزمان جز از این طریق نمی توان خدارا شناخت و بھ دی (ص)محمد دشناسی بھوادی خو زین پس فقط رھروان«ھر کھ خود را در خود بشناسد امام زمان را خواھد شناخت و الغیر . امامت .

زمان اران امامن است . یدر آخر الزما (ص). وامام زمان برترین حقیقت دین محمد (ص)محمد» حقایق دین من نائل می آیند دگان خدا در خویشتن .کھ زمینھ ظھور اویند جملگی عارفانند یعنی یابن

ودای خدا کرد فاست کھ خاندان خود را یعنی تمامیت خود را (ع)است کھ نخستین آن ابراھیم » انسان«سم اعظم خدا ا – ٢۴

است . (ع)برایش ذبح نمود کھ کمالش حسین ر خود جستجوباید آنقدر دین اسالم ، دین ریاضت و چلھ نشینی و ورد خوانی نیست دین معرفت نفس است . انسان د – ٢۵

یری پجوانی و ودکی وککند تا خدا را بیابد : در افکار و امیال و احساسات خود . در حوادث خوب و بد زندگی خود ، در وست .راه جستج یعترینخود . در کام و ناکامی خود و در بال و بدبختی و بیماری خود مخصوصا . و در تنھائی خود کھ سر

یح صفات ازاش را بھ انسان . پس انسان در تسب مھ صفاتش را بھ کائنات و طبیعت بخشیده و ذات وحدانیخداوند ھ – ٢۶

ود را رماندگی خدانی و نفس خود بھ ذات یعنی حریم خداوند در خود می رسد . یعنی انسان بھ میزانی کھ قلمرو جھل و ناتو ین حد بھزدیکترو در ناکامی و شکست و بالیای زندگی نکشف می کند بھ قلمرو ذات نزدیک می شود . واینست کھ جستج

.خداست . بھ میزانی کھ دست تو از دنیا کوتاه می شود بھ سوی خدا دراز می شود یعنی بھ سوی ذات گی صورات جملتبھ میزانی کھ خود را دانا و توانا و پیروز و زیبا و مقبول می یابی از ذات خود دوری زیرا این – ٢٧

را بھ او اتوانی اونانی و خودفریبی توست . زیرا انسان نادانترین و ناتوانترین موجود عالم است و علم او فقط ناد دروغ وود نسبت ت بھ خچھ را کھ از صفامی نماید و بس . این تسبیح نفس تا تزکیھ نفس است بواسطھ معرفت نفس . زیرا آن

منظر زکھ ا . و لذا وادی فنای صفات قلمرو ذات استنداری میدھی جملگی از جھان است و نھ تو. تو وجود صفاتی ان ببر تااز می و. پس بھ سوی نابودی خود برو تا خدا را بیابی . خود را بشکاف و بدر محسوسات بشری عین عدم است

خدا آشکار شود . رستش خدا پعلی ، شرک ھمان ی دانیم کھ شرک گناه نابخشودنی و ظلم عظیم و معصیت کبیر بھ خداست . وبھ قول م – ٢٨

دیل بھ بترعت تبساز طریق صفات اوست مثل رحمت ، رزاقیت ، شفاعت ، بخشش ، سالمت و و و ... .این پرستش بھ ز اعینی تر قدتر وپرستی آشکار ھم می شود زیرا انسان بھ پرستش ارباب و پزشک و شاه و مردمانی می رسد کھ بسیار ن

کساخدا دارای این صفات ھ ارای دنی کھ ستند و از طریق آنھا می توان بھ رزق و سالمت و عزت رسید و مخصوصا قدرتھای خارق العاده ھستند مثل شعبده بازان و اصال خود پیامبران .

بھ اتی است کھهللا اکبر کھ ذکر تسبیح خداوند است بدین معناست کھ خداوند برتر از تصورات و محسوسات ما و صف – ٢٩ نسبت می دھیم . او ین الفاظ ای دانند و مبسیاری از مالیان مذاھب کھ اھل ورد ھستند خداوند را کلمھ هللا و یھوه و اھورامزدا و کریشنا – ٣٠

ت بوده نشأ خرافارستی مرا می پرستند کھ این غایت جنون است و لذا بھ انواع خرافھ می رسد و اصال ورد پرستی و کلمھ پ ست .ان ذکر سطامی می گوید : سالھا مشغول ذکر بودم و بناگاه دیدم کھ بزرگترین حجاب من ھمیاست . بایزید ب

و در طبیعتاطبیعت قلمرو آیات است یعنی نشانھ ھا و آثار خدا . از این طریق در می یابیم کھ خدائی ھست ولی – ٣١

ت و لذا شانیده اسنی خود فرموده کھ انسان را بر جا نیست بلکھ در انسان است و لذا باید او را در خود بجوئیم زیرا خودش از صورت و روح خود بھ او بخشیده یعنی ظاھر و باطن انسان از اوست و لذا انسان ھموست .

دا را خدا نرسد و ھر کسی اگر بنشیند و بھ دقت کل زندگیش را بر روی کاغذ آورد و بھ حال برسد امکان ندارد بھ خ – ٣٢

امر او خدا و بھ الش ازظھ زندگیش حاضر و ناظر نبیند . یعنی می بیند کھ خدا در او زیستھ است و ھمھ اعمدر لحظھ بھ لحود . شلق می بوده است . یعنی مخلوق او بوده است زیرا انسان بواسطھ لحظھ بھ لحظھ اعمال و رفتارش بتدریج خ

خود لق شدنخلق شدن است منتھی خود نیز شاھد مخلوقیت فقط امری ازلی نیست بلکھ ھر انسانی در عمرش مشغول خ است و لذا می تواند در آن دخل و تصرف کند و لذا مسئول خویشتن است .

17

دا ھ بھ دست خکانسان وقتی بھ گذشتھ اش می نگرد و خود را از کودکی تا بھ کنون تعقیب می کند بھ وضوح می بیند – ٣٣است ظر ھمھ خدا یک نبودش و مطلقا نمی تواند بین خود و خدا تفکیک کند . لحظھ بھ لحظھ خلق شده است ولی بھ ارادۀ خ

رد کتانش خلق ا دو دسبخداوند انسان را «و با نظری دیگر ھمھ خود انسان است . این ھمان است . وتوحید جز این نیست . بکنم ؟ ؟: این را دوست داری عنی با ھر عملی از انسان نظر خواست کھ ی –قرآن .» و او را در خلق شدنش شاھد گرفت

... . ؟ و و می خواھی دماغت اینطوری باشد ؟ می خواھی با این فرد تو را ھمسر کنم ؟ می خواھی اینکاره بشوی وباالخره آیا دوست داری ھدایت شوی ؟ مشیت الھی ، عین مشیت انسانی است .

در دوزخ ھم قرآن . این بدان معناست کھ انسان حتی.» وزند بنگر کھ چگونھ کافران در آتش دوزخ صبورانھ می س« - ٣۴

ھمھ حال د کھ درنتخاب کرده است با آگاھی کامل .انسان اگر بھ دل خود رجوع کند می بیناراضی است و خودش آن را و اربده ھعراضی بوده است و خودش خواستھ است . این یعنی حضور خدا در بشر و یگانگی اراده خدا و انسان .

استھ ودش می خوست . خشکایتھای بشر از کفر و انکار و حقھ بازیھای اوست و بھ خدا تھمت می زند کھ بھ او ظلم کرده اآنگاه «د می فرمای نست کھاست . خداوند از بابت تھمتھائی کھ بھ او می زنند گاه انسان را علیرغم میلش عذاب می کند و ای

–قرآن » دانند از چیست و آنگاه ایمان می آورند ... کھ عذاب ما بر آنان فرود می آید می ھ رستد با ھمپخداوند دوزخ را بدست انسان آفریده است و بھ اراده او . بنگرید کھ بشر چگونھ دوزخ صنعت را می – ٣۵

عذابھائی کھ در آن می کشد . ا ھم ترین عذابھست و برای ھمین است کھ با بدتی باید گفت کھ خداوند بھ اراده و اذن انسان ، او را خلق کرده اح – ٣۶

ری فر منکحاضر نیست کھ دست از حیات خود بکشد . آنکھ ھم خودکشی می کند بھ امید حیات آخرت است . ھیچ کا خودکشی نکرده است . و این یعنی ذات وحدانی خدا ھمان ذات انسان است .

طھ است و ترین دشمن خود می دانند ؟ زیرا خداپرستی بی واساما چرا مالیان مذاھب شرک ، عارفان را بزرگ و – ٣٧

ک نمی کنند امت را درد و امموجودیت آنھا را نفی می کند بھ عنوان واسطھ بین خدا و مردم . زیرا ختم نبوت را قبول ندارنواھند نان نمی خد . ایو نمی پذیرند و نمی خواھند کھ خدا معرفی و آشکار شود . اینان دشمن قسم خورده ظھور خدا ھستن

انسان خلیفھ خدا باشد مثل ابلیس . اینان لشگریان شیطان بر روی زمین ھستند . ورش با انسان بھ میزانی کھ بھ ھستھ مرکزی اراده خود درباره ھر امری نزدیک می شود در آنجا بر خالف تص – ٣٨

ت الھی ھ کھ مشی عنی آنچبوده است حتی بدترین حوادث. یحیرت در می یابد کھ ھر آنچھ کھ رخ نموده است بھ ارادۀ خود او نامیده می شود عین اراده خود انسان است .

ز در دل و مرک و این یعنی خداوند دردرون و.» خداوند ازرگ گردن بھ شما نزدیکتر است «در قرآن می خوانیم کھ : – ٣٩

ارادۀ بشر است . وند اراده خدا وح خود در انسان دمیده است . ونیز می خوانیم کھ روح ھمان امر وانیم کھ خداوند از روخدر قرآن می – ۴٠

است . پس اراده خداوند ھمان اراده بشر و روح اوست . ی است و ین خداشناساکثر آدمھا از امیال و اراده قلبی خود غافل و نسبت بھ آن آگاه نیستند . اینست کھ معرفت قلب ع – ۴١

. شر استاوند مقیم دل انسان است و ھر آنچھ کھ او اراده می کند ھمان اراده ذاتی بدرک این حقیقت کھ خد بھ ر بھ معنایھر چھ کھ بشر اراده کرده رخ داده است ولی بشر عموما این امر را فراموش می کند و اینست کھ ذک – ۴٢

ھ ھ ھر چھ کامر ک د می شود . یعنی اینیاد آوردن خود در گذشتھ کھ بخشی از معرفت نفس است منجر بھ درک خدا در خود و مان می شوبت پشیانسان خواستھ اجابت شده است . ولی چون انسان دربارۀ ماھیت امیال خود معرفت ندارد پس از اجا

گوئی کھ او چنین نخواستھ است . ود خر ندارد و اده بشر ، باوینست کھ انسان اھل معرفت نفس ھرگز بھ جبر و مشیت الھی بھ عنوان امری بر ضد ارا – ۴٣

را اھل اختیار می داند و لذا مسئول کل سرنوشت خویشتن است و این ھمان دین خداست . و فراموشی و غفلت و نسیان ھمواره با خدا در جدال است و او را ظالم می خواند –انسان بی معرفت بھ دلیل خود – ۴۴

بھ و جھل او فراموشی –ین ظلم را برطرف کند . لذا ظلم بشر معلول خود لذا خود بھ سوی ظلم می رود تا بھ گمان خود ا خویشتن است .

18

ویشتن است پس تنھا راه رفع ظلم از خویشتن و نجات از جبر پذیری و ستمگری ، درک اراده و حضور خداوند در خ – ۴۵

و دیدن یگانگی این دو اراده . وتوحید جز این نیست . طیری ھند وبشر ھمواره خداوند را یکی دانستھ است و خدایان اسا کی دانستن خدا نیست چرا کھتوحید بھ معنای ی – ۴۶

داست .یونان باستان ھم دارای خدای خدایان بودند کھ ھمان یگانگی است . توحید بھ معنای یکی بودن باخ کھ عدم رد کھ ببیندوجود ھمانقدر بھره دانسان از صفات خداوند ھمانقدر دارد کھ بفھمد کھ ھیچ ندارد . ونھایتا از ا – ۴٧

نگاه دارش . وآو اقت است . از ھر امری در حد یک بار مزه کردن و چشیدن . تا انسان طالب خود خداوند شود و نھ صفاتل الل و کماھمھ ج کھ بی صفتی و بی وجودی خود را دید و تصدیق کرد بھ او روی نمود بھ طرز حیرت آوری خود را مظھر

است . یدن و شدنندگی دی یابد . یعنی خلیفھ او . و این بھ حرف گفتن و ادعا نمودن نیست بلکھ در لحظھ بھ لحظھ زاو م وجود انسان داست و سر ان و خانسان از الوھیت ھمانقدر دارد کھ ببیند ھیچ ندارد تا او را جستجو کند . واین راز رابطھ انس

ه این بھ انداز ز وجوددم وجود ! انسان عدمی است کھ می داند عدم است . سھم او ادر جھان . انسان ، وجود عدم است و ع از نور معرفت است . آنکھ وجودش را در مادیت جھان می –خود جوید جز آگاھی و معرفت است . وجود انسان تماما

نابودی نمی یابد . ھستی خود ر خود حی و حاضر و ناظر می یابد و ازدمی در لحظھ تنھائی و سردر گریبانی خویش است کھ او را دآ – ۴٨

م است . بر عد جز او نمی یابد : عدمی کھ در مقابل وجود نشستھ است . این آگاھی بر عدم خویش ھم حاصل نگاه او بگوئید :پروردگارا بر ما ئی و حضور خداست . واینست کھ ھمو بھ مؤمنان می فرماید کھآ –گاھی ھمان خود آ –ولذاخود

یر نظر زیازیر نظر کسی کھ گاھی است کھ یا زیر نظر خاص خداوند باشد وآ –! و لذا کسی دارای مقام خود ظر کنن سی کھ خداکی از یرو، حق تر است یا پآیا پیروی از خدا: د از شما سئوالی دارد و آن اینکھای مؤمنان خداون« .خداست

کسانی . امامان و عارفان کاملست و این ھمان امر امامت استمی او پاسخ اھل معرفت د –قرآن » ؟ھدایتش کرده استت کنند سانی اطاعکچنین ھستند کھ زیر نظر خود خداوند ھستند و خود او آنھا را ھدایت کرده است و مابقی مؤمنان باید ازب ھدایت راستی طالکھ ب یو این بھ حق ھدایت نزدیکتر است زیرا زبان و امر انسان را آسانتر از خدا می توان دریافت و کس

ر مردمان ید کھ اکثا بدانو ام «یالی خود باشد و از او اطاعت کند. باشد چنین انسانی را رھا نمی کند تا بھ دنبال خدای خپس –رآن ق» ست.الم عظیم است و اعمالشان باطل خیالی خیال خود را می پرستند کھ ھوای نفس آنھاست و این شرک و ظ

د خودش در آیات بعد پاسخ سئوالش را داده است .می بینیم کھ خداون دیده ر کرد و ناوجدان نیز قلمرو دیگری از حضور خدادر بشر است کھ بھ ھیچ وجھ نمی توان فریبش داد و او را انکا – ۴٩

نھد . ا میودش وخھ حال بانگاشت . ولی با ھمھ اینحال اگر انسان جدا حضورش را تحمل نکند بناگاه او را ترک می کند و ی کند . ول یل نمیوجدان ھمان حضور خداوند بر مسند قاضی و مشاور و راھنما است کھ حضورش را بھ زور بھ انسان تحم

ط در او را فق د زیراد و صاحب وجود را بھ دوزخ می برننآنگاه کھ خداوند باطن انسانی را ترک کند شیاطین وارد می شو ادعاھای وامیال ھر چند کھ شیطان ھم مأمور خدا در نزد بشر است و بشر را در شرارت و پلیدی راھنمائی می کنند .

رسوایش مینادرست نسان ھا دوست اد کھ تنسازد تا دست از امیال باطل بردارد و روی بھ خدا نمایحمایت نموده و نھایتا است .

کنار ھر التقاطی است بھ ھمین دلیل در زرگترین عیب و جھل انسان اینست کھ امیال و خواھش ھایش مشرکانھ وب – ۵٠

شر بسیدگیھای ربکام خواستھ ای یک اما و اگر و ولی و مبادا ھم حضور دارد و ھمین راز ابطال ھمھ امیال و تالشھا و وت بھ خود شر نسباست کھ می خواھد ھر حقی را با باطل مخلوط کند . این مسئلھ علت العلل گمراھی و سوء تفاھم ب

محبت و ل انسانمی باشد . امیال و دعاھای مشروط یا اجابت نمی شوند و یا موجب پشیمانی ھستند . فی المثخدایش ن و حبوبش چنیینکھ ماایثاری می کند ولی بھ ھمراه منت و توقع . ویا می خواھد بھ وصال محبوبی برسد ولی مشروط بھ

ن ھرگز ھ انساکپولدار ھم بشود این مسئلھ موجب می شود چنان باشد . می خواھد عالم و خردمند شود ولی مشھور و وده است .بز کجا اتکلیفش با خود و زندگی و خدایش روشن نباشد و اصال نفھمد کھ علت بدبختی یا خوشبختی ھای او

شرک نھ تنھا موجب ابطال اعمال است بلکھ بدتر از آن موجب ابطال اندیشھ و ایمان است . زانی کھ برراه و روش زشت و دروغ زندگی می کند خدا و حقانیت دین او را ھم انکار می کند و انسان بھ می – ۵١

ارزشھای الھی را تکذیب و تحقیر می کند . واین خود عذاب بزرگی است زیرا بھ مثابھ جنگ تن بھ تن با وجدان خویشتن ج ھستند و آنگاه است . و آشکارا شاھدیم کھ آدمھای منکر ارزشھای اخالقی و دینی و م عادی چگونھ شبانھ روز دچار تشن

کھ با صدای بلند این حقایق را انکار می کنند بھ اوج تشنج می رسند . این بدان معناست کھ خداوند و دینش تمامیت وجود مھ انسانھا انسان و قوانین حاکم بر زندگی او ھستند . جنگ با خدا جنگ با خود است . آرامش ذاتی ترین ارزشی است کھ ھ

19

آن را جستجو می کنند و انسان منکر خدا و دین او ، بی قرار است یعنی در خود قرار نمی گیرد زیرا گوھرۀ خود ھمان خداست .

ھ مثابھ بھمھ حوادث و اشیاء و شرایط و خاصھ آدمھای زندگی ھر انسانی ، اسباب و عوامل خلقت او ھستند و – ۵٢

از کل عالم ا می داندخود ر آفرینند . و در میان ھمھ انسانھایند . ولذا انسانی کھ قدر ھستی دستھای خدایند کھ آدمی را می –) ص)(سالم ایامبر وآدم سپاسگزار است و این عین سپاس از خداوند است کھ : شکر خالق نیست اال در شکر مخلوق . (پ

لق است . با خا را دوست می دارد و این دوستی آدمی بھ میزانی خود را دوست می دارد و قدر خود را می شناسد ھمھن کامل رد . انسامی دا انسان با معرفت حتی دشمنانش را ھم در خلقت و تکامل خود دخیل می بیند و لذا آنھا را ھم دوست

. انسان می آیدنکسی است کھ ھمھ را دوست می دارد و از ھمھ ممنون است و این مقام جز بھ واسطھ معرفت نفس حاصل وجود است ورت بیبواسطھ خود شناسی وجودی را کھ خداوند آفریده است می یابد و صاحب وجود می گردد و در غیر اینص

ست .ات نفس و لذا غرق در ھراس نابودی است . و کفری ، جز این نیست . تنھا راه نجات از کفر و ھراس ، معرف وجودش ھ خدا را در خود نیافتھ ھنوز وجود نیافتھ است وجود ، خداست و بی وجودی یعنی بی خدائی . کسی کو – ۵٣

مفروض است . نسان اھل ادوزخ و جنت و عذاب و رحمت دو تجلی از حضور و رویاروئی با خداوند در دنیا و آخرت است . ولی – ۵۴

و نفت ولوژیکنمعرفت در ھر دو وجھ ، حضور خداوند و حکمت و عدل و رحمتش را درک می کند ھم در دوزخ صنعت و تلبتھ نیت کھ ات و امو اتم و ایدز و سوراخ اوزون و سرطانھا و جنون و جنایات و ھم در طبیعت و محبت و عزت و سالم یات دوزخیارای حفقط در رابطھ با انگشت شماری از مخلصین قابل دریافت است . انسان امروز بھ ھر حال دردرجاتی د

نچھ ت . ولی آصون نیسغار ھم باشد از تشعشعات اتمی و رادیوئی و امواج ماھواره ای میعنی تکنولوژی است حتی اگر در ی معرفت ست یعناموجب می شود کھ آدمی در این دوزخ تباه و دیوانھ نشود و روحش نسوزد معرفت درباره این وضعیت

تی در حند را رفت حضور خداوآخرالزمانی کھ مھمترین وجھ از معرفت نفس و عرفان مدرن می باشد . انسان اھل معھ ھیچ می رود ک ھ سمتیشدیدترین عذابھای مدرن مثل بمب شیمیائی و ایدز ھم درک می کند . حیات آخر الزمانی مستمرا ب

م بھ سوی مستقی جای شرک و نفاق باقی نمی گذارد و جز دین خالص ممکن نیست کھ ھمان راه معرفت نفس است یعنی راهستند و بیکس ھ مھ تنھاو در آن روز ھ«تن . وجز این ھیچ پناه و راه عالج دیگری باقی نمانده است . خداوند درذات خویش

یچ ھز جز خدا آن رو و کسی را توان یاری بھ عزیزان خود ھم نیست و ھیچکس نمی تواند بار گناه دیگری را بردارد . در -قرآن .» یاوری نیست

صھ رویاروئیپنجاه ھزار سالھ است کھ حدود چھارده قرن از آن می گذرد ، یعنی عرقیامت آخر الزمان عرصھ ھمان – ۵۵

و را دیدار ریابد و او را دبا خداوند و قلمرو لقاء هللا . وانسان بھ میزانی کھ خود را می شناسد می تواند سمت بی سوئی ااالن دج ادان و ضع شی وی شده اند کھ از این نماید . واینست کھ امروزه کل بشریت آگاه و ناآگاه دچار احساسات عرفان

ور خدا درضور و ظھ. این احساسات عرفانی مستمرا شدیدتر خواھد شد و این دال بر حندکناستفاده را می سوءبیشترین جیب ھانیین جنون جا از اتمیان مردم است کھ کافران و جاھالن را دیوانھ کرده است و منافقان را بھ سودای ابلیس انداختھ

گرنھ طبق ویافت خود را پر کنند . اصل این احساس جھانی بر حق است ولی فقط بواسطھ نور معرفت نفس می توان نجاتدا احساس خا در حضور زیر.» در آن روز کافران می گویند ای کاش خاک می بودیم و آفریده نشده بودیم « قول قرآن کریم

ان فراکحضور خدا ، دارد و نور وجود حاصل معرفت نفس دینی و عرفانی است .نابودی می کنند زیرا ھیچ نوری از وجود ن را کافرتر ، منافقان را منافقتر و مؤمنان را عاشق تر و عارفان را واصل تر می کند .

اوند را ی گوید کھ دلش عرش خداست خدمنخستین پرچم دار قیامت با اینکھ خود مظھر جالل خداوند است و (ع)علی – ۵۶

و ردرون خودق را دحدر جھان بیرون ھم دیدار می کند . واین قاعده معرفت نفس است . انسان بدین واسطھ کمال و جالل ر دداوند را خید تا جمالش را در بیرون می تواند دیدار نماید . معرفت نفس در قلمرو معرفت قلب ، چشم دل را می گشا

ا ھیچکس ی آید زیرمکن نماری یک پیر واصل و عارف کامل بھ مثابھ امام ھم مبیرون دیدار کند . والبتھ این واقعھ جز بھ یشد کھ ا می بخباطن خود نیست ھر کسی خود حجاب خویشتن است کھ پیر معرفت این توان ر خودش قادر بھ ره یابی بھ

انسان از میان خود برخیزد . گشوده اند بر ما (ع)و علی (ص)این راھی است کھ محمد . وقرار گرفتھ است ور جمال پروردگارامروزه بشریت در حض – ۵٧

د و امامت است و ھر ک رک و قیقت را دحھ این کھ از راه معرفت نفس پیموده می شود . واین معنای ختم نبوت و دین محم نیست . آنکھ بھ خود رسیده باشد خداوند را دیدار می کند . (ص)تصدیق نکند از امت محمد

20

سومفصل

زن شناسی

21

بسم الله الضاد یچ پدی�ده ای ھ�شناخت ھر پدیده ای بمعنای شناخت رابطھ انسان با آن پدیده اس�ت یعن�ی ش�ناخت خ�ود بخ�ودی و تفری�دی – ١

ن چیزاس�ت وآب�ا منھای وجود انسانی کھ با آن سروکار دارد ممکن نیست . در واقع شناخت ھر چیزی شناخت رابطھ انس�ان ب ذات تنھ�ا چیزیک��ھ ش��ناخت خودبخ��ودی و ذات�ی اش ممک��ن اس��ت خداون��د اس�ت زی��را خداون��د تنھ��ا موج�ود ف��ی نفس��ھ و ص��اح

ی ت ک�ھ ش�ناختمنھای انسان است. ھر چند کھ چنین حدی ازشناخت وجودی خداوند ھم بھ مثابھ کمال مطلق شناخت انسان اس ماوراء طبیعی است و آن واقعھ لقاء هللا و معراج می باشد . حسی و منطقی نیست بلکھ شناختی شھودی و

اس�ت زی�را ھ�ر بنابراین شناخت زن تماما شناخت رابطھ مرد با زن است و ش�ناخت زن تح�ت الش�عاع نگ�اه و رفت�ار م�رد – ٢

ودی د نی�ز موج�اش�زنی در رابطھ با ھر مردی بازتابی متفاوت دارد و زنی کھ مرد را بھ لح�اظ ع�اطفی و جنس�ی درک نک�رده بکره و ناخت زن ب�اکامال متفاوت از سائر زنان شوھر دار است . و لذا شناخت زن باشوھر و بی شوھر بکلی تفاوت دارد و ش�ی�را زیگ�ر اس�ت . متأھل و مطلقھ و بیوه نیز ھر یک پدیده دگر است . پ�س ش�ناخت زن ش�ناختی ک�امال متف�اوت از ھ�ر پدی�ده د

ن در رابط�ھزرابطھ با مردش و بستھ بھ ماھیت مردش قابل انعطاف و تحول شخصیتی نیست . ھیچ پدیده ای ھمچون زن در ی و فھ�م وس�ربا ھر م�ردی ی�ک ھوی�ت متف�اوت دیگ�ر اس�ت بن�ابراین زن را بایس�تی در رابط�ھ ب�ا ان�واع کل�ی م�ردان م�ورد بر

رد م�مزیس�تی ب�ا ھدر قی�اس ب�ا ف�اوتی داردقضاوت قرار داد . زنی کھ با مرد ثروتمن�د زن�دگی م�ی کن�د بکل�ی ظھ�ور و ب�روز مت. زن ب�ھ من ی�ا ک�افر. این مسئلھ درباره مرد خرد مند و جاھل ھم تفاوت کلی دارد و نیز مرد عاشق یا معمولی و مرد م�ؤفقیر

لحاظ ھویت و شخصیت و خلق و خو و واکنش و رفتار روانشناختی تماما مخلوق مرد خویش است . ھ ھم�ین دلی�ل ب� عقلی و جنسی ھم بھ لحاظ زمانی از مرد جلوتر است و ھم تیز ھوش تر است . و ب�ھزن بھ لحاظ ادراک – ٣

رن�د س�ال عق�ب ت لحاظ عرفی و شرعی ھم زن از حدود ده سالگی عاقل و بالغ می شود ولی عامھ مردان بدین لحاظ الاق�ل پ�نجارن�د . دریعتری ھ�م س�میکنند و امکان روابط اجتماعی تازه با این تفاوت کھ مردان حیات اجتماعی خود را بسیار زودتر آغاز

و اینس�ت ک�ھ .با توجھ بھ این مرد بیش از ده سال بھ لحاظ بلوغ جنسی و عقل�ی از زن عق�ب ت�ر اس�ت و نی�ز پخم�ھ ت�ر اس�ت ت�راف اعھ قلب�ا عامھ مردان ھمواره احساس فریب خوردگی در قبال زنان خ�ود را دارا ھس�تند و ب�ھ حماق�ت خ�ود در ای�ن رابط�

دارند و لذا زن را حیلھ گر می خوانند . ر س�وداي دحیلھ گري زن ھمان ھوش غریزي و زنانگي او در رابط�ھ ب�امرد اس�ت زی�را م�رد ذات�ا ج�نس مخ�الف اس�ت و – ۴

س�رار آمی�ز ام�ري ك�امال وی�ژه و سلطھ بر زن م�ي باش�د پ�س زن ھ�م ذات�ا اورا خص�م خ�ود م�ي یاب�د و ای�ن تض�اد و خص�ومت ا اشد زیرا غرق در نیاز متقابل است كھ شدید ترین نیازھاي بشري مي باشد .بمی ید ترباش�د ھر خصومت و ض�دیتي در رواب�ط بش�ري برخاس�تھ از نیازھ�اي ناك�ام در رواب�ط اس�ت و ھ�ر چن�د ای�ن نی�از ش�د – ۵

د ن زن و م�رازرابط�ھ ب�یناكامي حاصل از آن شدیدتر و خصومت ناش�ي از ای�ن ناك�امي ھ�م ش�دید ت�ر اس�ت . و نی�ازي ش�دید تر ودي و قلب�ي وجود ندارد كھ ھم نیاز دنیوي است و ھم ع�اطفي و روح�ي و ھ�م راز اس�تمرار بقاس�ت .پ�س نی�ازي ت�اریخي، م�ا

یگ�ري دغریزي است و خاصھ اینكھ ش�دیدترین غرای�ز بش�ري ھ�م در ای�ن رابط�ھ نھفت�ھ اس�ت ك�ھ یك�ي غری�زه ش�ھوت اس�ت و و حی�اتی یازھای ذات�یو سوم غریزه نیاز بھ محبت و نجات از تنھائي . و در عین حال این نغریزه استمرار بقاء و تولید مثل

ر وارزی�ابیو اورژانس در رابطھ با کس�ی اس�ت ک�ھ طبع�ا ض�د ط�رف مقاب�ل اس�ت. ھ�م ب�ھ لح�اظ احساس�ات و ھ�م امی�ال و افک�ا ارزشھا .

می�ت خل�ق و ھ او ق�رار دارد و در ع�ین ح�ال ض�د تماپس روانشناسی زن یعن�ی روانشناس�ی کس�ی ک�ھ م�رد در اوج نی�از ب� – ۶

ابط�ھ رش�ناخت خوی و اندیشھ و عواطف اوست . دشمنی کھ از فرط نیاز عاشقش ھستی :عش�ق ب�ھ دش�من خویش�تن ! و ل�ذاس�تگاه دیمی ت�رین دک�ھ ق� مرد پیچیده ترین و دیالکتیکی ترین و عمیقترین و لطیفترین شناختھاست کھ معموال فلسفھ ھا زن وت ی ای�ن ش�ناخناخت بشری ھستند عموم�ا از پ�رداختن ب�ھ آن طف�ره رفت�ھ ان�د و بن�درت در ھ�یچ دس�تگاه فلس�فی ، ج�ائی ب�راش

اس�ی و وزه روانشنوجود ندارد . و این بدان معناست کھ اندیشھ فلسفی ازدرک این پدیده عاجز بوده اس�ت . ھم�انطور ک�ھ ام�رن ری�ک ازط�رفیھرگز اساسا بھ رابط�ھ زن و م�رد نپرداخت�ھ اس�ت بلک�ھ ھ روانکاوی بعنوان لطیفترین بخش شناخت فلسفی ھم

معن�ائی نھائی اص�ال را بھ تنھائی مورد مطالعھ قرار داده است کھ ھیچ ارزش علمی و واقعی ندارد زیرا شناخت زن ومرد بھ تط�ھ مک�ی ب�ھ رابل�ذا کمت�رین کندارد و لذا روانشناسی زن نھایتا چیزی جز ژنتیک و ھورمون شناس�ی و پورن�وگرافی نیس�ت و

است . زن و مرد و خانواده ھا بعنوان ھستھ مرکزی تمدن بشری نکرده است و بلکھ موجب گمراھی ومفاسد ھم بوده ازطرف��ی زن تحص��یل ک��رده و م��درن ام��روز ھ��م عالق��ھ ای ب��ھ روانشناس��ی خ��ودش در رابط��ھ ب��ا م��رد ن��دارد زیراص��ورت – ٧

اما مکر و حیلھ است و لذا از خود گریزان است . و مرد ھم بھ نوع خودش نھ میل�ی ب�ھ ای�ن بیرونی این رابطھ از جانب او تم

22

شناخت دارد و نھ توانش را زیرا تماماغرق در نیاز بھ زن است و انس�ان نیازمن�د ک�ور اس�ت بخص�وص ک�ھ دچ�ار ع�داوت ھ�م باشد .

میقت�رین مت عاشقانھ نیست . و ل�ذا ھم�واره عزن شناسی در یک کلمھ چیزی جز شناخت ماھیت عشق خصمانھ یا خصو – ٨

تق�امجوئی ت و ای�ن انو طویلترین کینھ ھا و انتقامھا ازرابطھ زناشوئی برخاستھ است کھ حاصلی جز انھدام متقابل نداشتھ اس� زم ( مکت�بس�کولینی) و ماث�ل فمینی�زم (مکت�ب اص�الت مادین�ھ گ�یامروزه تبدیل بھ یک فلسفھ و فرھن�گ جھ�انی ش�ده اس�ت م

) وگوئی جنگ جھانی آخرالزمان بر ھمین اساس در حال شکل گیری است . اصالت نرینھ گی ک�ھ زوی�ر ، زار !تروابط ناسالم و ناصادق و ناعادالنھ بین افراد بش�ری ب�ر چھ�ار رک�ن کل�ی اس�توار اس�ت : زر ، زور ، – ٩

ن دیگ�ر بعن�وا را ق�رار م�ی دھ�د و از دو رک�نمعموال فرد مسلط و صاحب قدرت مادی بر دو رکن زر و زور اتکای اصلی اش زوی��ر و زارتپ��ارامتر وکات��الیزر در مواق��ع اض��طراری اس��تفاده م��ی کن��د ول��ی ف��رد مغل��وب و ض��عیف اس��اس ارتب��اط خ��ود را ب��ر

م از آن یر و زار ھ�استوار می سازد و از آن دوی دیگر بعنوان فروع بھره می برد . زر و زور عموما از آن مرد است و تزوح�اظ ی�ن دو ب�ھ لن . مگر اینکھ زن در شرایط ویژه ای بھ لحاظ دنیوی بر مرد مسلط باشد کھ در این صورت چھ بس�ا ج�ای از

استفاده از آن چھار رکن ،تغییر می کند . قل��ی و عدر وض��ع متع��ارف بایس��تی زن از پ��نچ ال��ی ده س��ال از ش��وھرش ک��وچکتر باش��د ت��ا تع��ادل روان��ی و غری��زی و – ١٠

ر ک�ار ب�ا پس�داشتھ باشد . بدترین وضع باال تر بودن سن زن نسبت بھ شوھر است ک�ھ ھمچ�ون رابط�ھ م�ادری م تجربی وجودورد م�بچھ بازیگوش خویش است کھ از او ی�ک ملیج�ک م�ی س�ازد ک�ھ البت�ھ ش�وھری ای�ده آل متص�ور م�ی ش�ود ول�ی ب�زودی

انزجار قرار می گیرد . وان�د ی�ک تاسی نباش�د فق�ط در ص�ورت تع�ادل اقتص�ادی ب�ا ش�وھر اس�ت ک�ھ م�ی زنی کھ دارای ایمان و معرفت و خداشن – ١١

ھ واج��ب ادام�� زن��دگی نس��بتا ص��ادقانھ ای را ب��ا ش��وھر داش��تھ باش��د و ل��ذا در عص��ر جدی��د اش��تغال زن یک��ی از ارک��ان وش��رایط ھ�م رواب�ط دھ�د و زناشوئی شده است کھ ھم ضعف اقتصادی و حقارت حاصل ازآن را جبران می کند و لذا مکر را کاھش می

ی اش ق�وی اجتماعی در محیط کارش را جایگزین ضعف اجتماعی خود در رابطھ با شوھر می س�ازد و چ�ھ بس�ا جنب�ھ اجتم�اعده آلت�ری ھ مردان ایترازجنبھ اقتصادی باشد . ھر چند کھ این تعادل می تواند موقتی باشد و بتدریج زن در محیط کارش متوج

ص��ادی و ردن رواب��ط ع��اطفی اش ب��ا ش��وھر گ��ردد . بھ��ر ح��ال ای��ن محاس��بات و مع��ادالت اقتش��ود و ای��ن ام��ر موج��ب ب��رھم خ��و اجتماعی ھرگز امری بادوام و ریشھ ای نیست .

ن بت�دریج در نیاز عاطفی و روانی زن و ش�وھر ب�ھ یک�دیگرعموما ھمزم�ان نیس�ت . یعن�ی نی�ازمرد مق�دم اس�ت و نی�ازز – ١٢

ھ خ�ود را ک�و از آنج�ا ک�ھ م�رد در مق�ام نیازمن�دی عاش�ق مس�لک اس�ت ای�ن زن اس�ت نیمھ دوم عمرش بر او آشکار میش�ود .ش�ق ی�ا عآنگ�اه ک�ھ صاحب اقتدار یافتھ و طلب امتیاز می کند کھ اصوال در وادی زر و زور زن ھا خ�ود نم�ائی م�ی کن�د . ول�ی

ام نیاز م�ی د را در مقان عاطفی شده و خونیازمرد بتدریج بر طرف و یا کاھش یافت و یا بدلیلی نابود شد بناگاه زن دچار بحر یابد کھ مرحلھ تزویر و زار آغازمی گردد .

یاب�د زی�را زن در مرحلھ نخست زندگی زناشوئی معموال مجال محبت ک�ردن ب�ھ ش�وھر و احس�اس نی�از را در خ�ود نم�ی – ١٣

ی ای�ن دوران� ووض�ع ق�درت قرارم�ی دھ�د این مرد است کھ نیازمند است و نیازش بسیار شدیدتراز زن اس�ت و ل�ذا زن را در مج ده کن�د وب�ااست ک�ھ زن خ�ود را س�عادتمند و بک�ام رس�یده م�ی یاب�د . ول�ی اگ�ردر ای�ن موقعی�ت خ�ود ب�یش از ح�د س�وء اس�تفا

غ�از م�ی آخواھی کند ممکن است کھ از دل و چشم مردش س�اقط ش�ود و آنگ�اه مکرھ�ا و زار ھ�ا و حیل�ھ ھ�ای جن�ون آمی�زش ھ شوھر و تالش برای تحریک حسد شوھر بھ شیوه ھای فاسقانھ و ...شود و نیز سوءظن ب

ی�ن عش�ق آنچھ کھ زن وشوھررا تبدیل بھ خصمی آشکار و ابدی م�ی س�ازد مس�ئلھ ای بن�ام عش�ق اس�ت . ھ�ر چ�ھ ک�ھ ا – ١۴

عشقش ب�ھ ر شدیدتر باشد این خصومت و تضاد احساسات و ارزش ھا ھم شدید تر و عمیقتر است زیرا از یکطرف مرد بخاطن م�قع�ا عاش�ق زن منت می نھد و لذا توقع قدردانی و خدمت و پرستش دارد . از طرف�ی زن ب�ھ خ�ودش م�ی گوی�د : او اگ�ر وای ش�ق واقع�ھ اعاست پس او باید مرا بپرستد و مرید من باشد نھ من مری�د او . و ای�ن اس�ت دیالکتی�ک عش�ق ونف�رت . زی�را

ر ددو ت�ا ش�اه داند و طرف مقابل را مرید ورعیت و پرستنده خ�ود م�ی خواھ�د . واست کھ ھر یک از طرفین خود را شاه می د و وئی نم�ی کن�یک خانھ نمی گنجد . اینست کھ بشر مدرن بھ تجربھ ازدواج عاشقانھ را طرد م�ی کن�د و عش�ق را وارد زناش�

یگ�ر و دفاجعھ ای ھ نیست بلکھ خودھرگز با عاشق خود ازدواج نمی کند کھ این امر نیز خود نھ تنھا عالج و پیشگیری فاجعی ی خش�ک ومتک�پیشاپیش است زیرا کسی کھ رابطھ عاشقانھ غیر متعھد قبل ازازدواج را تجربھ کرده تاب تحمل یک زناشوئ بودم . بروظیفھ را ندارد و لذا بسرعت بھ بن بست می رسد و با خود می گوید : ای کاش با معشوقم ازدواج کرده

23

تق�وا و دی�ن زناشوئی مبتنی بر عشق نشان می دھد ک�ھ اگ�ر ط�رفین رابط�ھ دارای معرف�ت الزم متک�ی ب�رتجربھ زندگی – ١۵ داری نباشد عشق تبدیل بھ آتش نفرت و انتقام می شود .

ام مام احساس سعادت و پیروزی زن در زندگی بر خاستھ از موقعیت معشوقیت است و این موقعیت ھ�م م�ادتاز آنجا کھ - ١۶

ود والنھ م�ی ش�ست و فقط مربوط بھ دوران کوتاه جوانی و دلبری و طراوت است لذا زن دست بھ کار یک تجارت عجالعمر نیای�د ی گوی�د : بمکھ از این موقعیت و شانس موقتی خود یک بھره ابدی ببرد کھ بی شک بھره ای اقتصادی است . او بھ خود

اھی و ت و راز تب�رونق می افتم ! این منطق ھمھ زنھای محب�وب اس� ھر چھ سریعتر خود را ببندم و تأمین کنم زیرابزودی ازس�ت ک�ھ م�ی ااز دست دادن پیش از موعد سعادت و محبوبیت خویشتن است . زیرا زن فقط با عشق و محبت و خدمت متقابل

ھ زنھ�ا م�راز ب�دبختی ھ تواند این عشق را مادام العمر سازد نھ تبدیل آن بھ یک تجارت آنھ�م مکاران�ھ و فتن�ھ جویان�ھ و پلی�د . ھمین سودای شیطانی تبدیل عشق بھ تجارت و باج خواھی است .

د جن�ون م�ی عشق مرد بھ زن ، راه رخنھ شیطان در زن است کھ او را تبدیل ب�ھ موج�ودی مک�ار و حیل�ھ گ�ر ت�ا س�ر ح� – ١٧

تری تع�ادل بیش� ر زن�دگی م�ی کنن�د وسازد . بھ ھمین دلیل زنھائی کھ ھرگز عاشق سینھ چاک نداشتھ ان�د خوش�بختر و عاق�ل ت�یت�ا ب�ھ دام اق�ع زن نھادارند مثل زنانی کھ جم�ال و ھیک�ل دلبران�ھ ندارن�د . در واق�ع زن زیب�ا ھ�م م�ی توان�د دلب�ری نکن�د . در و

دلبری خود می افتد . و اینست کھ زن زیبا و با عفت پدیده ای بس کمیاب است . ئی . است یعنی بازی با عش�ق و عش�ق نم�ا» عشق بازی« وف است براستی عشق غریزی زناشوئی ھمانطور کھ معر – ١٨

ھ ب�ازی ای�ن اس�ت ک� و لذا عمر کوتاه دارد زیرا آدمی قادر بھ ادامھ یک بازی آنھم ب�ازی عاش�قانھ در ط�والنی م�دت نیس�ت . وتم بناگ�اه خ� ن�ده ش�ده وعشق در دوران قبل از ازدواج کھ روابط کوت�اه اس�ت ممک�ن اس�ت ول�ی ب�ا ازدواج ای�ن ب�ازی خس�تھ کن

ان ج�ھ م�رد نق�ش ن�میشود و بھ بھانھ ای گندش در می آید . زیرا نھ زن قادر است کھ شبانھ روز نقش فرشتھ راب�ازی کن�د و تری ن بس�ت ش�دیدب�نثار را . و در مواقعی کھ مرد براستی در ورای نیازھای جنسی ، دارای حب شدیدتری بھ زن باشد زن با

اه در د و ب�ھ ناگ�ین آسانی قادر بھ ختم نمودن نقش فرشتھ نیست و لذا بتدریج موجودی ریاکار م�ی ش�وروبرو می شود و بھ ا .عاشق اس�ت اکنش مقطعی نسبت بھ مردجائی منفجر می گردد. زیرا اصوال مقام معشوقیت در زن یک معلول و محصول و و

، شیک ، مل�وس لطیف ، وظیفھ شناس ، قش مھربان ،یعنی زن مجبور است ھمان نقشی را ایفا کند کھ مرد می پسندد یعنی نرا در ن�د ای�ن نق�شعاقل ، ایثار گر و ... ولی این بازی در زندگی روز مره ناممکن است . و ل�ذا زن فق�ط در ص�ورتی م�ی تواا زن�ش را ع�اش�د و واقطوالنی مدت ادامھ دھد کھ شوھر اکثرا در خانھ نباشد . و وای بر زنی کھ م�رد بیش�تر اوق�ات در خان�ھ ب

خالق�ی حس�نھدوست بدارد زیرا فقط مردی کھ زنش را بخاطر خودش دوست بدارد و نھ بھ ص�رف نی�از جنس�ی ، از او توق�ع اقع�ات بھ عکس تو ودارد و کمال زنش را می خواھد . ومعموال مردی با ایمان و معرفت چنین توقعی معنوی از زن خود دارد

ھوت ش�ت یر مؤمن تاب تحمل چنین شوھری را ن�دارد و ش�وھر ای�ده آل�ش م�ردی اس�جنسی ومادی اش شدید نیست . و زن غلھ�وس م�ؤمن و بو او را ارضاء کرد و از او رشوه گرفت و معاملھ کرد . و اینست کھ زنان غیر باره و شکم پرست کھ بتوان

ی�ر د. زن�ان غی کن�ق شناس�ی م�دشمن عشق زناشوئی و ازدواج عاشقانھ اند زیرا آنھا را متعھد بھ ام�ور اخالق�ی و عف�ت و ح�ادت در ازن�دگان س�ع، عشق بازی را برای بازار می نھند و تجارت را برای زناشوئی . و اینان بزرگت�رین بمتعھد و غیر مؤمن

زندگی ھستند . ک ی�آنچھ تصور شده کھ واقعھ ای آنی و ناگھانی است ، اتفاقا یک جریان طوالنی مدت است ک�ھ حاص�ل عشق بر خالف -١٩ی نویس�د و م�مایش و تالش کاھنده و زجر آور در طرفین رابطھ است . بھ زبان س�اده عش�ق ی�ک سناریواس�ت ک�ھ م�رد آن�را ن

و زن ش�روع .برای زن می خواند و زن از روی آن ایفای نقش می کند . مرد می گوید : من عاشق چشم و ابروی تو ھس�تم ھ خرامی�دن و: من عاش�ق راه رف�تن ت�و ھس�تم و زن ش�روع م�ی کن�د ب�می کند بھ بازی با چشم و ابروی خود . مرد می گوید

ھ م��رد ک��زن ش��روع م��ی کن��د ب��ھ گفت��ار ورفتارھ��ائی عش��وه رف��تن . م��رد م��ی گوی��د : م��ن عاش��ق ش��عور و ذک��اوت توھس��تم . ووش�ی و خوشش می آید . مرد می گوید: من عاش�ق قناع�ت و س�خاوت و س�ادگی ت�و ھس�تم . و زن ش�روع م�ی کن�د ب�ھ س�اده پ

ب�ل خ�ود را در مقا بخشندگی و ایثارگری و... و بدینگونھ عشق رخ می دھد و مرد بھ ناگاه زن ایده آل و فرشتھ آس�مانی خ�ودو مسخ شود . کشف می کند ؟! این واقعھ بیان اکثریت عشق ھای دوران ماست . و لذا طبیعی است کھ زن بتدریج مسحور و

ک�ی دو س�اعتروزم�ره ادام�ھ یاب�د . ای�ن نم�ایش را ح�داکثر م�ی ت�وان در ی واضح اس�ت ک�ھ ای�ن نم�ایش نم�ی توان�د در زن�دگی مالقاتھای عاشقانھ ایفا نمود و نھ بیشتر .

و ل�ذا تم�ام و برخی از زنھا فقط عاشق معشوق بودن ھستند ھ�ر چن�د ک�ھ ام�ری ری�ائی و نمایش�ی و غیرحقیق�ی باش�د . – ٢٠

د و ش�د م�ی رون�رزنھای مطلوب و محبوب را ایفا می کنن�د و ت�ا دستش�ان جوانی خود را در رابطھ با مردھای گوناگونی نقش ن�د ک�ھ واج م�ی افتسراغ مردی دیگر . و آنگاه کھ دیگرھم جوانی را از دست دادن�د و ھ�م خس�تھ ش�دند و افس�رده ، ب�ھ ی�اد ازد

رج و تب�اه ار آزاد خ�و در ب�از واقعھ ای کامال تاجرانھ است و لذا عمری ندارد زی�را دیگ�ر دل�ی ب�رای زن�دگی ب�اقی نمان�ده اس�ت شده و گندیده است .

24

ار و شھوت دزنی کھ عاشق معشوقیت خویش است طبعا فقط مردھای احمق را ھمسر ایده آل می یابد احمق ھای پول – ٢١

باره کھ تبدیل بھ بازیچھ ھائی مادام العمر شوند . نم�ایش و واده ب�ھ معش�وق ب�ودن تمام�ا ب�ر مک�ر و حیل�ھ شیطان زن ھمان اراده ب�ھ معش�وق ب�ودن اس�ت و ب�س . و ار – ٢٢

وب و معش�وقدروغ و ریا عملی می شود زیرا زن می داند کھ اگر خود را ھمانگونھ کھ ھست بھ م�رد نش�ان دھ�د ھرگ�ز محب�ود و ع بن�ا م�ی ش�واقع نخواھد شد . از ھمین واقعیت باید درک کرد کھ عشق بین زن و مرد تماما بردروغ وام�ری خ�الف واق�

درست بھ ھمین دلیل عاقبتی تراژیک دارد زیرا دروغ باالخره رسوا می شود . ت اس�ت ک�ھ و اما رابطھ دیگری می تواند بین زن و مرد رخ دھ�د ک�ھ ب�ر اس�اس واقعی�ت و ب�ر مبن�ای ص�دق و ص�میمی – ٢٣

ق وز . ول�ی ص�دآتش�ین و خانمانس�منجر بھ انس و الفت و ھمدردی و محبتی انسانی می شود و نھ شھوتی ناگھانی و میرا و ت درون�ی و زناشوئی البتھ یک�ی از کیمی�ا ت�رین صدقھاس�ت . ص�دقی ک�ھ چی�زی ج�ز بی�ان ب�ی ری�ای نیازھ�ا و مس�ائل و مش�کال

ھ زن پوش�اند و ن�ببیرونی نیست . صدقی کھ نیاز بھ عشقبازی مرد نداردتا نیازھ�ایش را کتم�ان نم�وده و لب�اس عش�ق و ایث�ار حب�ت معل�ول مزش را لباس ناز بپوش�اند و خ�ود را دیوان�ھ و م�رد را مض�حکھ خ�ود س�ازد . ای�ن ص�داقت و مجبور است کھ نیا

قتی کھ وود . زیرا ایمان و معرفت و خداشناسی و تقوا است و الغیر و با دریافتی روانشناسی ھم بدون ایمان ، ممکن نمی شت و نف��رت تب��دیل ب��ھ فحاش��ی و تھم��ی ش��ود و درد دل ایم��ان و تق��وا نباش��د ص��داقت تب��دیل ب��ھ وقاح��ت و فض��احت و فحش��اء م��

گردد. می ا ب�ھ دل م�رد رسرنوشت ھر زنی فقط و فقط معلول واکنش و معاملھ او بھ محبت شوھر است . خداوند ذات�ا محب�ت زن – ٢۴

ھدی�ھ ن�د و آن�راادمی نھد و این بزرگترین امتحان سرنوشت زنی است کھ با این محبت چھ می کند . آیا قدر این محب�ت رام�ی د ی کن�د و قص�م�ای الھی می داند و یا دال بر ضعف ودریوزگی و حماقت و جنون مرد م�ی پن�دارد و از او طل�ب رش�وه و ب�اج

دارد کھ او را برده خود سازد . ترین م�ردانزن ضعفی جز جھل در قبال محبت مرد ندارد . مرد بھرحال با ھر شعوری و حت�ی ب�ی ش�عور ت�رین و ک�افر – ٢۵

ازی ب�ین امر را اھم پس از ازدواج بھ زن خود محبت می یابند و این یک امر الھی است و اساس زناشوئی میباشد . زنی کھ اون�د . زی�را خد گیرد بنیاد زندگی اش را خراب ک�رده اس�ت و دیگ�ر ھ�یچ اقت�دار و ع�زت و انگی�زه ای در زن�دگی نخواھ�د یاف�ت

یرون می افکند بواسطھ کفران زن نسبت بھ این ھدیھ الھی . است کھ محبت زن را بناگاه از دل شوھرش ب م�ی توان�د مکر زن و احساس حقارت او در قبال شوھر تماما حاصل حماقت و جھلش در قبال محبت شوھر است . زن – ٢۶

عن�ی از یش�ود . م�امتمحبت شوھر را تبدیل بھ سرمایھ جاوید سعادت دو دنیا کند و یا می تواند از این سرمایھ مصرف کن�د ت�ا محبت شوھر سوء استفاده کند . این ھمان کفران بزرگترین لطف و رحمت خداست و عذابش بی پایان است .

اده ت خود نسبت بھ زنش را از دل می نھد و زن از چشم مرد می افتد ای�ن ی�ک واقع�ھ الھ�ی اس�ت و در ارمردی کھ محب -٢٧

ی�ن اد ج�ایگزین دی�ھ الھ�ی اس�ت . و زن ھ�یچ چی�زی در ای�ن دنی�ا را نم�ی توان�مرد نیست و جزای خیانت و پلیدی زن بھ ای�ن ھ محبت کند کھ لحظھ ای احساس سعادت داشتھ باشد .

الف�ت و محب�ت راز دل در میان نھادن در رابط�ھ زناش�وئی بزرگت�رین ومقدس�ترین راز تحک�یم زناش�وئی و ایج�اد ان�س و – ٢٨

در میان نھند سومین آن خداست . متقابل است کھ: آنگاه کھ دو نفر راز دل مسئلھ راز دل گفتن ازجانب زنان مکار واحمق ، امری بس نادرست است مگر آنچ�ھ ک�ھ رس�وا گ�ردد . زن ولی عموما – ٢٩

ام�ری مث�ل جاھل راز دل گفتن بھ شوھر را بھ حساب نقطھ ضعفی بر علیھ خودش می گذارد و این غای�ت جھ�ل اوس�ت . ھ�یچئی و مک�ر و بمرد موجب محبت و اعتماد مرد بھ زن نمی شود . و بھ عکس ھیچ چیزی ب�ھ ان�دازه دروغگ�وراز دل گفتن زن

مک�ر ودلیل دروغ حیلھ گری نابود کننده محبت مرد بھ زن نیست . ھمھ قضات دادگاھھای طالق اعتراف دارند کھ ھمھ زنان بیفزای�د رد ب�ھ زن بآمیز بوده و قرار بوده کھ ب�ر محب�ت م� خود بھ طالق کشیده شده اند . دروغگوئی کھ بھ گمان آنھا مصلحت

حال آنکھ نابودش کرده است . ن�ھ ت�رین مکر زن جھت تحریک حسد م�رد بخص�وص ب�ا رفتارھ�ای فاس�قانھ درقب�ال نامحرم�ان ، ش�یطانی ت�رین و احمقا – ٣٠

ت و اعتماد است . اعمال زن در زندگی زناشوئی است و بھ مثابھ آخرین فریب شیطان برای نابودی محب

25

می باشد . عمل شیطانی دیگر زن کھ موجب نابودی محبت زناشوئی می شود تالش او در بھ بازار بردن محبت شوھر – ٣١زار ب�اال د را در بامخصوصا در نظر مردان نامحرم . این مسئلھ دارای ماھیتی پلید و روسپی منشانھ است وبھ معنای نرخ خو

ل�وت خی�د ول�ی در این نوع زنان از شوھر خود می خواھند کھ در مالء عام بھ آنھا اظھار عش�ق نما بردن است . این است کھ. ردم اس�تدر می�ان م� ان و تبلیغ خ�ودمعنای استفاده از محبت زناشوئی برای تحقیر دیگرری میخواھد با آنھا بکند. این بھرکا

ی ان�وان حرب�ھ ب ع�زت زن اس�ت ح�ال آنک�ھ او از آن ب�ھ عو خداوند این محبت را از چنین زنانی می ستاند زی�را محب�ت موج� برای تحقیر رقبا استفاده می کند .

ن زین از حماقت ااز آنجا کھ زن بھ مثابھ جمال نفس عریان مرد است لذا مرد ھمھ چیز زنش را دوست می دارد و لذا – ٣٢

ک خس�تھ و ھ�ال وو خ�ود را از اعتب�ار س�اقط ک�رده است کھ خود را از شوھر پنھ�ان دارد و ب�ھ ب�ازی نقش�ھای ری�ائی بپ�ردازدابط�ھ ب�ا رص�داقت در نماید و از بابت این ریاکاری از شوھرش کینھ کند وتاب تحمل او را در خان�ھ نداش�تھ باش�د . در حالیک�ھ

. شوھر و راحتی در رابطھ با او بزرگترین عامل انس و الفت و محبت است کھ زنان احمق از آن ھراس دارند ل�ذا خ�ودش زنی کھ قادر نیست با شوھرش راحت و صمیمی باشد حیلھ ای در سر دارد و قصد فریب ش�وھر را دارد و – ٣٣

ی ک�ھ از برد در حالببھ جان کندن و عذاب می افتد و باالخره رسوا می شود . او با نمایش قصد دارد کھ ھمواره دل از شوھر دن پرستیده ش ومنشأ ھمھ مکر و بدبختی ھای زن اراده بھ معشوق بودن دل شوھر ساقط می شود . پس باز ھم می بینیم کھ

است یعنی خدای مرد بودن . و این کفر آشکار است . د زن بدس�ت زن بواسطھ ھر مردی کھ قلبا نگریستھ و لمس شود بھ ناگ�اه از ج�نس آن م�رد م�ی ش�ود وای�ن خلق�ت جدی� – ٣۴

.آئی زن اس�ت -ودو بدینگونھ ھویت زنانھ آغاز می شود و این ھمان واقعھ بخمرد است کھ خلقتی باطنی و ھویتی میباشد . چ�ھ بس�ا وت�ا م�دتھا حال اگر این مرد آدمی پلید و کافر و فاسق باشد آغاز گر ھویتی شیطانی در زن است . و آثار این ھوی�ت

ی تم�ام وج�ود واقع�ھ ای روح�ی وذات�ی تا بھ آخر عمر در زن باقی می ماند . این ھمان راز عفت و عصمت زن می باشد کھ و ازدواج م�ی است و سرنوشت او را رقم می زند . یعنی زنی کھ با ھر مردی بازی می کند و می رود و س�پس ب�ا ک�س دیگ�ری

وحش رگیرد زیرا نکند در واقع ھمچو یک بیگانھ وارد خانھ شوھر شده است وبا او بھ این آسانی و شاید ھرگز انس و الفت بر والیت مرد رد دیگری است کھ در جای دیگر است . پس چھ بالی عظیمی برسر زن آمده است . این ھمان رازدر اختیار م زن است .

ھ ای انھ شوھر می رود خواه ناخواه بھ لحاظ روحی تحت والیت او در آمده اس�ت اگ�ر ب�ا م�ردی دیگ�ر س�ابقزنی کھ بھ خ -٣۵

گری اج�ت و ی�اغیفی و عملی ھم والیت کلی ش�وھرش را پ�ذیرا نش�ود و قص�د لجنداشتھ باشد . و لذا این زن اگر بھ لحاظ عاط د .بست می رس داشتھ باشد در واقع با روح خود بھ جدال و جنگ افتاده و مستھلک می شود و بسرعت با این زندگی بھ بن

چ�را ک�ھ م�رد ت تبعی�ت کن�داین عدالت زناشوئی و سنگ زیر بنای روانی این زندگی است کھ زن از عقل شوھر در کلیا – ٣۶

گ�ون ر یکس�و واژدھم دل خود را بھ زن داده است و قلب�ا مطی�ع زن اس�ت . اگ�ر زن از عقالنی�ت م�رد تبعی�ت نکن�د ای�ن زن�دگی وئی اس�ت و گردد زی�را دارای تع�ادل و ت�وازن نیس�ت . زن�دگی زناش�وئی ب�ر ع�دالت اس�توار م�ی ش�ود ک�ھ ع�ین والی�ت زناش�می

ا دم تع�ادل رعھ وبرک�ت م�ی یاب�د . ول�ی اگ�ر ای�ن ع�دالت واق�ع نباش�د محب�ت ش�وھر اتفاق�ا ای�ن ع�بواسطھ رحم�ت و محب�ت توس� شدیدتر نموده و زن بھ غایت شقاوت دچار می شود . این عذاب پاسخ ندادن بھ محبت و دل شوھر است .

ن�ھ غذیھ کند وگرتوردار شده و بمیزانی کھ زن از عقل مرد تبعیت میکند بھ لحاظ روانی می تواند از محبت مردش برخ – ٣٧

ود ت�ا ش�دچار قحطی عاطفھ می شود یعنی محبت شوھرش بھ او نمی رسد و بلکھ این محبت موجب قساوت و ع�ذاب زن م�ی آنجا کھ محبت شوھر را انکار می کند .

وده م�ی س�ازد ان زمردی کھ تابع اراده زن می شود بزرگترین خصومت را با او کرده است زی�را او را دیوان�ھ و ش�یط – ٣٨

زی�را م�ی کنن�د . ھالک می کند . و این است کھ خداوند می فرماید : مردانی ک�ھ از زن�ان اطاع�ت م�ی کنن�د از ش�یاطین اطاع�تدگی کن�د ک�ل زن� زنی کھ از مرد تبعیت نمی کند بازیچھ وسوسھ ھای شیاطین می شود و اگر مردی بخواھد ازچنین زن�ی تبعی�ت

ت و چھ بسا زمینھ فساد اخالقی زنش را نیز فراھم کند . را بازیچھ شیطان کرده اس ن�رژی بت�دریج از ا زنی کھ نیاز جنسی مرد را حربھ و کاالئی برای تجارت ساختھ تا مرد را مری�د امی�ال ن�احق خ�ود کن�د – ٣٩

ھ و رح�م و س�ینجنسی ساقط شده و دچار افسردگی می شود و ھمین امر زمینھ ھمھ امراض ویژه زنان است از قبیل س�رطان ودش خ�ا ب�ھ گم�ان انواع آلرژیھا و وسواس ھای جنون آمیز . و ھمین امر چھ بسا زمینھ مفاسد اخالقی در زن نیز می شود ت

این انرژی را احیاء سازد در نزد مردان بیگانھ .

26

از زی�را ای�ن نی� دل گوی�دزنی کھ بامردش درد دل نمی کند و ب�ھ اواعتم�اد ن�دارد مجب�ور م�ی ش�ود ب�ا م�ردان بیگان�ھ راز – ۴٠ ھ بزرگت�ریناوست . و ھمین امر زمینھ خیانت و زناست و فروپاشی زناشوئی و سر آغاز روس�پیگری پنھ�ان و آش�کار زن ک�

عذاب اوست . ر ی�ا پ�درش ، روانشناسی تجربی زن ھمواره نشان می دھد کھ اگر وجود زن ذاتا در وضعیت پذیرندگی نس�بت ب�ھ ش�وھ – ۴١

و کھ در ای نسبت بھ ھویت زاست و آرام و متین و معقول ببار می آید نھ در برابری حقوق با مرد و نھ در برتر سامان پذیردحق�وق دی�ن این ھر دو حالت اخیر دچار عنان گسیختگی اراده و جنون و فروپاشی شخص�یت اس�ت . و ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ

و شرایط مطلقا تغییر ناپذیر است .اسالم ( قرآن ) درباره زن ابدی است و بستھ بھ دورانھا دری�وزگی و مسئلھ آزادی اراده و عق�ل زن در خ�ارج از نظ�ارت و والی�ت م�رد ھم�واره دی�ر ی�ا زود ب�ھ روس�پی گ�ری و – ۴٢

رنجوری تن وروان او منجر شده است . ع مس�تلزم ان�وا یس�ت و ھم�وارهو نیز اینکھ زن خود بواسطھ انتخاب و آزادی فردی قادر بھ تبعیت از ھمسر و پدرش ن – ۴٣

ن�دگی زدر ب�ھ خ�ود جبر ھا و توفیق ھای اجباری است و این بدان معناست کھ عبرت ناپذیر است و قادر بھ بھره گیری از تجر واھ�ان ط�القخی قی�د و ش�رط میدھ�د ب�ھ انزج�ار میرس�د و چ�ھ بس�ا . اینس�ت ک�ھ زن ذات�ا از ش�وھری ک�ھ ب�ھ او آزادی ب�نیست . میشود

ی خودش و ن�ھ ) نھ بھ لحاظ امیال طبیع(در صورت وجود ھمسر ربھ نشان می دھد کھ اشتغال زن در خارج از منزلتج – ۴۴

نگی اس�ت ری�زی و زن�ابھ لحاظ علم اقتصاد مطلقا توجیھ و انگیزه معیشتی ندارد و فقط بھ منظور گریز زن از مسئو لیتھای غ بران ناپذیر است . و لذا نتایج این امر در بلند مدت ھمواره مخرب و ج

س�رعت در ب�ارهتجربھ نشان می دھد کھ اکثریت قریب بھ اتفاق زنانی کھ بھر طریقی بطور یکطرف�ھ ح�ق ط�الق دارن�د ب – ۴۵

ب�ھ نف�ع ھر مسئلھ ک�وچکی متوس�ل ب�ھ ای�ن ح�ق م�ی ش�وند ، و ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ ح�ق ط�الق یکطرف�ھ دادن ب�ھ زن مطلق�ادمی و ھ تش�خیص مص��الح بلن�د م�دت خ��ود در زن�دگی نیس�ت و تص��میم ھ�ای اودرزن�دگی دم��خ�ودش نیس�ت و اص�وال زن ق��ادر ب�

ن ج�ز در زنھ . ب�رای بولھوسانھ و نابخردانھ است . و لذا بھ نفع خود اوست کھ این حق در دست مرد باشد و یا قانونی عادالق��ی وج��ود ن��دارد ک��ھ ب��ھ نف��ع س��وی فحش��اء و فس��اد اس��ت ، ح��ق طال موج��ب س��وق دادن او ب م��واردی ک��ھ ش��وھرش مس��تقیما

سرنوشت او باشد . ر بلن�د م�دت ) دم�وارد بیم�اری ج�ز درم تمکین جنسی زن در قبال شوھرش (تجربھ نشان می دھد کھ ناز و کتمان و عد – ۴۶

ی نازھا سازد و بھ موجب فروپاشی زندگیست و لذا عاقالنھ و بھ نفع زن است کھ مرد او را بھ ھر طریقی بھ این وظیفھ ملزم .او در این باب بھائی ندھد . زیرا ناز جنسی زن بسرعت او را بسوی تمارض و جنون و افسردگی می کشاند

نیست و اگر خاب و قدرت قطعی تشخیصیھمسر و تصمیم بھ ازدواج دارای انتتجربھ نشان می دھد کھ زن در انتخاب – ۴٧

ھامت ازدواج ندارد . شھرگز پدر وی او را یاری ندھد چھ بسا دختر والدین و مخصوصا و طب�ق زن درب ورود ابلیس بھ دل مرد است یعنی خودش نخستین مدخل و کمینگ�اه ابل�یس اس�ت طب�ق تجرب�ھ بش�ری – ۴٨

طھ اعم�ال ومعارف قرآنی . بھ ھم�ین دلی�ل ھم�ھ ص�فات کافران�ھ ابل�یس بط�ور بک�ر و اص�یل در زن فع�ال اس�ت و ابل�یس بواس�ت و لجاج� ،قت انگی�زی اه با مشاجره و رمرد وارد می کند یعنی : تکبر ھمراه با ناز ، انکار ھمر رفتار زن این صفات را بر

داغت�ر اھ�ل و کاس�ھتھدید بھ خود زنی و تباه سازی خود ، قیاس گری و حسد و رقابت بخیالنھ و مقلدانھ ، ظاھر پرستی و تجزی . ای��ن ار در ن��ژاد پرس��تی و م��ردم داری و آبروب��ااز آش ش��دن ب��رای م��رد و خص��ومت ب��ا راز دل گ��وئی و ص��میمیت و اص��ر

و ع�الوه .وانده ای�م صفات ابلیس در مشاجره با خداوند در رابطھ با خلقت آدم ، خود نمائی میکند کھ ماجرایش را در قرآن خأس ز آی�ھ ی�نی� وبر صفات مذکور القای غرور در مرد و ھراس�انیدن م�رد از فق�ر و ب�دبختی آتی�ھ نی�ز از جمل�ھ ص�فات اوس�ت .

م��رد را .خوان�دن و محب��ت م�رد را انک��ار ک�ردن و کنک��اش و جاسوس��ی در گذش�تھ م��رد ک�ردن و گذش��تھ اش را تحقی�ر نم��ودن ھ�ا در این وسوس�ھ خوار نمودن و سپس بر ذلت او ترحم کردن . ونیز ترغیب مرد بھ گناه و اعمال نادرست . و قبل از القای

ل و ور از خص�ائریختن و او را برای پذیرش وسوسھ ھا آماده نمودن . ھم�ھ ای�ن ام� مرد ، آسایش و آرامش در مرد را درھمگ�ی زدن و مکرھای ابلیس در آیات ق�رآن م�ی باش�د . و ب�ھ ھنگ�ام ناک�ام ش�دن در وسوس�ھ ھ�ای خ�ود ، خ�ود را ب�ھ م�وش مرد

ھ خداون�د ب�رد و آنگ�اه دوزخ مبتال کتھدید بھ خود کشی و خود براندازی نمودن . ھمچنین ابلیس کھ نھایتا بھ عمد خود را بھ . اھی و طالقتھمت زد کھ : پروردگارا تو مرا اغفال کردی ! و این آخرین حرف زن ابلیس زده بھ مرد است بعد از تب

27

) دم (م�ردآخداوند از روح خود ب�ھ عشق و محبت مرد بھ زنش ھمان واقعھ دمیدن روح خودش بھ اوست ھمانطور کھ – ۴٩وح واراده و کن�د یعن�ی ص�احب ر» آدم « در واق�ع م�رد ب�ا ای�ن عش�ق مش�غول خل�ق انس�انی زن اس�ت ت�ا زن را دمیده بود . و

ند کاطاعت می ، از مرد در عمل زندگی وجدان و حق شناسی و قدرت تشخیص نماید . بنابراین زن ھم تحت الشعاع این عشق س�ت و اص�والاردی م�ؤمن و اھ�ل معرف�ت و وج�دان و دی�ن کھ ھمان پذیرش و والیت مرد است . البتھ این واقعھ مربوط بھ م�

دم�دمی مرد کافر و جاھل عشق نمی شناسد و آنچھ را کھ عشق می نامد ش�ھوت جنس�ی اوس�ت ک�ھ آنھ�م عم�ری ب�س کوت�اه و و احساس وجود بھ مثابھ اراده عقالنی و قدرت وحدانی» روح « دارد . عدم اطاعت زن از مرد عاشقش ھمان انکار و طرد

زن ھ�م ای�ن ستقل است . والیت مرد ھم�ان فرم�انروائی عش�ق او در زن اس�ت ک�ھ اگ�ر زن را ب�ھ اطاع�ت ص�ادقانھ بکش�اند وم ی زن و م��رداطاع��ت را نپ��ذیرد ھرگ��ز از حی��ات میم��ونی وحی��وانی خ��ود خ��ارج نمیش��ود و آدم نم��ی گ��ردد . ای��دئولوژی براب��ر

م�رد ر تقلی�د ازش می باشد تا زن ھم چ�ون م�رد ، آدم نش�ود . زن دایدئولوژی ابلیس است کھ مانع رسیدن زن بھ حق آدمی ا .ح میشودعف مردان ھرزه و کافر و بیروھرگز آدم و صاحب روح نمی شود بلکھ یک میمون بخیل و دریوزه و برده مضا

حی�ات انس�انی وحیات انسانی و روحانی مرد با ایمانش و اطاعتش از یک پیر ع�ارف ب�ھ مثاب�ھ ام�ام ، آغ�از م�ی گ�ردد – ۵٠

اج م�ؤمن ازدو زن ھم با اطاعتش از شوھری مؤمن آغاز می گردد . و این است کھ طبق حکم خداوند زن مؤ من بای�د ب�ا م�ردم�رو خل�ق ئی باش�د قلکند و زن کافر ھم با مرد کافر . ازدواج و رابطھ زناشوئی اگر بر اساس ایم�ان و ارادت و والی�ت زناش�و

ی ھ ص�فات الھ�لق�ت روح�انی و انس�انی م�ی باش�د . م�رد در الق�ای والی�ت ایم�انی خ�ود در زن ب�جدید آدم و حواست کھ ھم�ان خبطھ درواقع را متخلق می شود و زن ھم در پیروی صادقانھ از والیت شوھراست کھ روح الھی را از ذات شوھرش می یابد و

زناشوئی واقعھ دمیده شدن روح از آدم بھ حوا است . انسان و نھ یک میمون دوپای مادینھ ، فقط مخلوق نگاه مرد و لمس عاشقانھ شوھر خویش است . زن بھ عنوان یک – ۵١

واین عشق کھ ھمان نفخھ روح مرد در زن است ب�ھ او احس�اس وج�ود انس�انی م�ی بخش�د و اگ�ر او از ام�ر ای�ن روح اطاع�ت ن ھم�ان اس�اس روس�پیگری و تب�اھی و ن�ابودی نکند بھ وسوسھ ابلیس این سودا را می یابد کھ بھ بازار جلوه گری برود و ای

روح است کھ از شوھرش یافتھ است . و ھر چھ کھ این عشق عالیتر و شدیدتر باشد نفخھ روح الھی کھ از مرد در او دمی�ده می شود عمیقتر و ذاتی تر است و بھ او احساس وجودی برتر م�ی بخش�د واو را مل�زم ب�ھ اط�اعتی ک�املتر و قلب�ی ت�ر از م�رد

کند و اگر نکند بھ ھمین شدت وی را بسوی جلوه گری در بازار می کشاند کھ در نزد ھزاران مرد تجل�ی کن�د . و ل�ذا م�رد می عاشق کھ ھمان مرد مؤ من و با معرفت است بایستی طبق حکم خدا کھ ھمان حکم روح است او را بھ اطاع�ت بکش�اند ، اول

و تح�ریم جنس�ی و س�پس ب�ا تنبی�ھ ب�دنی و اگ�ر پاس�خ ن�داد بایس�تی او را ضب و تنذیر و تھدید و سپس بھ قھر و غبھ نصیحت طالق دھد وگر نھ روسپی شدن زنش حتمی است . در واقع مرد عاشق با طالق دادن محبوب ومخلوق روحانی خود اس�ت ک�ھ

ذا چن��ین طالق��ی . ل��پ��ذیری از م��رد ع��ین روح پ��ذیری اس��ت . زی��را والی��توادی آدمی��ت و روح پ��ذیری م��ی کش��انداو را قھ��را ب��ھ . ھمانطور کھ خداوند بن�ده نافرم�انش را از قلم�رو حد از عشق و خالقیت و رحمت و مسؤلیت و ربوبیت وایثار است عالیترین

خود طرد و طالق م�ی دھ�د و ب�ھ دوزخ م�ی ان�دازد ک�ھ در قلم�رو قھ�ر و دوری از آس�تانھ اوس�ت ت�ا در دوزخ روح پ�ذیر و آدم . زنی کھ بھ این معنا طالق داده می ش�ود حتم�ا در ھم�ین حی�ات دنی�ا روح پ�ذیر و او آماده شودای وصال و دیدار با شود و بر

، کم��ال محب��ت و مس��ئولیت و والی��ت اونس��بت ب��ھ زن اس��ت و چن��ین زن��ی م��رد عاش��ق و طالق��شم��ؤمن و آدم م��ی گ��ردد . قھ��ر گار خواھد شد . این حق ط�الق اس�ت . باالخره قدر و حق ومحبت مردش را درک و تصدیق نموده وایمان خواھد آورد و رست

ھمانطور کھ در روایات اسالمی آمده است گل وجود آدم ب�رای آم�اده ش�دن جھ�ت پ�ذیرش روح خ�دا ، م�دتھا زی�ر دس�ت و پ�ای مالئک لگد مال شده است . گل وجود زن ھم برای پ�ذیرش عش�ق و روح و والی�ت م�رد بایس�تی تح�ت فرم�ان او ق�رار گی�رد و

قھر والیت مردانھ بھ مثابھ این امر است . مرد بمیزانی کھ زنش را تحت والیت امر الھی خود قرارمی دھ�د لگد مال شود . و خود نیز تحت والیت امر خداوند قرارمی گیرد وتربیت روحانی می شود و صاحب روحی خ�الق م�ی گ�ردد . ای�ن ی�ک تربی�ت و

و م�رد ب�ھ مثاب�ھ ن�زول روح در کالب�د آن دو اس�ت و م�رد خلقت متقابل است . و در واق�ع ن�زول عش�ق در رابط�ھ ب�ین ی�ک زن بمیزانی کھ خود مؤمن بھ امر خداست و دین پ�ذیر اس�ت م�ی توان�د زن�ش را ام�ر پ�ذیر نمای�د وای�ن واقع�ھ ای متقاب�ل و توأم�ان

ھ در رابط�ھ است : یاری کنید مرا تا یاری کنم شما را ! این یاری خداوند در رابطھ زن و شوھر آش�کار م�ی ش�ود ھم�انطور ک�بین ھر پیر ومریدی و ھر امام و مؤ منی . و این والیت دشمنی جز ابلیس ندارد کھ فلسفھ اش منطق قیاس و برابری و تقلید

زنی و تھمت و س�وء ظ�ن اس�ت و نھایت�ا س�قوط در دوزخ . و بزرگت�رین نقط�ھ –و نار و کبر و غرور و مکر وتجاھل و خود و نیاز شدید او بھ زن است و ای�ن اس�ت ک�ھ تح�ریم جنس�ی در م�وارد نی�از ع�الیترین ن�وع ضعف مرد در این امر ھمان شھوت

تربیت و تزکیھ نفس و اصالح و بی�داری و تکام�ل رابط�ھ زناش�وئی اس�ت ک�ھ از جان�ب م�رد بای�د در م�وارد ل�زوم الق�اء گ�ردد . تا او را تحت والیت ابلیسی خ�ود درآورد . ھمانطور کھ این امر قوی ترین حربھ زن و قلمرو مکر عظیم او در قبال مرد است

و لذا اطاعت مرد از زن عین پیروی ھر دوی آنھا از ش�یطان اس�ت وای�ن پی�روی ب�ھ ع�ذاب و دوزخ زناش�وئی م�ی انجام�د . و اینست کھ یکی از موارد تنبیھ بدنی زن از جانب مرد ھمانا تمکین نکردن بھ لحاظ جنسی است یعنی استفاده حرب�ھ ای از ای�ن

مر جھت تسلیم نمودن م�رد ب�ھ اراده ابل�یس . و در اینج�ا تنبی�ھ زن ام�ری واج�ب اس�ت و اگ�ر م�رد مب�ادرت ب�ھ ای�ن ام�ر نکن�د ابزرگترین خیانت را بھ زندگی خود نموده و زن را فاسد کرده است . مردی کھ بھ لحاظ جنسی بھ زن خود باج می دھ�د او را

28

نون ابلیسی زن است کھ از بابت آدم شدن و روحانی گشتن در آغوش مردش ، روسپی می کند . این غایت کفر و حماقت و ج از او حق حساب می طلبد .

س�ادو تب�اھی وفطبق روایت قرآنی می دانیم کھ آدم و شجره و نسل او بر روی زمین سابقھ طوالنی داشتھ کھ سراس�ر – ۵٢

وح و ز ص�ورت و رایکی را بعنوان خلیفھ خود برگزین�د ک�ھ خونریزی بوده است کھ خداوند اراده کرده کھ از میان این شجرهید اسکان بخش علم خودش بھ او بخشیده و حضرت آدم خلق شد . و نیز می دانیم کھ خداوند آدم و ھمسرش حوا را در بھشت

حضرت آدم نریز منع نمود . بنظر ما این شجره ممنوعھ ھمان شجره وحشی و کافر و خو» شجره « و آنھا را از نزدیکی بھ ل�یس ، ت وسوس�ھ اباست کھ آدم حق نزدیکی و رجعت بھ آنھا را ندارد . و لذا حضرت آدم از آن دوری نمود تا اینکھ حوا تح�

روج خ� منج�ر ب�ھ آدم را ترغیب بھ نزدیک شدن بھ شجره نمود کھ موجب کفر و نسیان و عداوت بین آدم و حوا شد کھ نھایت�اھ ش�جره ی ونزدیکی بو رسالت انبیای الھی و مؤ منان در طول تاریخ بوده کھ از نژاد پرستاز بھشت گردید . و این کل تالش

ی�را زود زن اس�ت خود پرھیز کنند . ومی دانیم کھ طبق روایت قرآنی و ھم تجربھ تاریخی بشر ، منش�أ اص�لی ن�ژاد پرس�تی خ�زن ی ابل�یس درا ب�ھ الق�ای زن اس�ت ک�ھ الق�ارحم او منشأ استمرار نژاد نیز ھست . بچھ پرستی و پرستش سنت پدران اساس�

می باشد . . دن�دساد ب�اقی ماندر توحش و کفرو فطبق روایت قرآنی یکی از افراد بشری بھ عنوان خلیفھ خدا برگزیده شد و مابقی – ۵٣

داوت اکثرش�ان ع� و این خلیفھ پس از ھبوط از بھشت رسالت یافت تا مابقی شجره خود را بھ دین خدا دعوت کند ولی ھموارهال و م�واره از ح�ھکرده اند . و زن ھمواره حامی این شجره ممنوعھ است کھ کافرند و دشمن نبوت آدم می باشند . یعن�ی زن رس�تش اج�داد و پ واکنونیت جاودانھ مقام خالفت الھ�ی آدم گری�زان اس�ت و ب�ھ گذش�تھ و آین�ده پن�اه م�ی ب�رد ک�ھ رج�وع ب�ھ آب�ا

نم�اد و ف�ر و گمراھ�ی و نس�یان اس�ت . آن ش�جره ممنوع�ھ ب�ھ معن�ای درخ�ت ممنوع�ھ در بھش�تفرزندان اس�ت و ای�ن ھم�ان کخالف�ت بت ب�ھ مق�امروحی از ھمان سابقھ کافرانھ آدم و حوا بوده است کھ با نزدیکی بھ آن دچار کفران و غفلت و نس�یان نس�

ره طاعت از شجا. زندان در قبال پرستش خدااء و اجداد و فر: پرستش آبخود شدند. و این اساس ابلیس زدگی زن استاللھی . ل اطاعت از آدم بعنوان خلیفھ خدادر قبا

29

فصل چهارم

فلسفه حجاب

30

ه األحسن المحجوبین بسم الل

مح�ور مفاس�د دید باید گفت کھ اگر بش�ر ھ�م مث�ل س�ائر حیوان�ات پوش�ش نم�ی داش�ت مطلق�ا مفاس�د جنس�ی ک�ھبی کمترین تر-١ت لی چن�د نوب�اخالقی و ھمھ شرارتھای بشر است ھم وجود نمی داشت و غریزه جنسی مثل سائر پستانداران بطور طبیعی س�ا

ی گرفت.بھ ساده گی و بطور آزاد و بدور از ھر نوع شھوانیت و جنون انجام م

ا نخس�تین ب�آنچھ کھ عشق جنسی و شھوت نامیده م�ی ش�ود تمام�ا معل�ول پوش�یده ب�ودن ب�دن اس�ت. درس�ت ب�ھ ھم�ین دلی�ل -٢ھم�ھ رابطھ عریان جنس�ی، اس�اس عش�ق جنس�ی ھ�م از ب�ین م�ی رود و ش�ھوت ھ�م بت�دریج متع�ادل م�ی ش�ود. و ای�ن م�اجرای

ین می رود. ازدواجھاست و حسرت حاصل از عشقی کھ با ازدواج از ب شق جنس�ی پی�دابھ بیان دیگر با محرمیت جنسی، عشق جنسی از بین می رود. بھ ھمین دلیل کسی نسبت بھ محارم خود ع-٣

نمی کند. ر ا تم�دنی ھ�م ب�بھ بیان دیگر اگر پوشش و حجاب نم�ی ب�ود ازدواج�ی ھ�م رخ نم�ی داد و خ�انواده ای تش�کیل نم�ی ش�د و ل�ذ-٤

را ھستھ مرکزی تمدن ھمان خانواده است. روی زمین پدید نمی آمد زی رھن�گ و پس حجاب بدن و مخصوصا پوشش عورتھا، اس�اس پی�دایش م�دنیت و ھم�ھ ف�رآورده ھ�ای آن از قبی�ل م�ذھب و ف-٥

علم و فن آوری و ھنر و ادبیات و......... می باشد. ناس�لی تحج�اب ھ�م از زش�تی اعض�ای زشت ترین اعضای بدن ھمانا عورت و عضو جنسی است کھ پنھ�ان م�ی ش�ود و راز-٦

م ک�ھ آرای�ش ھ�می باشد. ھمانطور کھ زیباترین وجھ بدن انسان ھمانا صورت اوست کھ در ھیچ م�ذھبی پنھ�ان نم�ی ش�ود و بل می شود تا بیشتر جلب نظر نماید.

و کراھ�ت ش�تیپس در واقع علت جاذبھ جنسی و عشق جنسی و ازدواج ھمانا پوشیده بودن اعضای جنسی است و گرنھ ز-٧

این اعضا مانع رابطھ بلند مدت بین زن و مرد می شود. وت ب�ین آن دوطبق روایت قرآنی ھ�م آغ�از وسوس�ھ ابل�یس در آدم و ح�وا و نزدیک�ی آنھ�ا ب�ھ ش�جره ممنوع�ھ و ایج�اد ع�دا-٨

ع منج�ر ب�ھن وق�ایبھمراه زشت دیده شدن عورتھا و در نتیجھ پوشیده شدن آنھا بواسطھ ب�رگ درخت�ان اس�ت ک�ھ مجموع�ھ ای�عورتھ��ا بخ��ودآئی آدم و نب��وت او و خ��روج از بھش��ت گردی��د ک��ھ س��ر آغ��از حی��ات رن��ج آور و م��دنیت اس��ت. یعن��ی مخف��ی ش��دن ن�د زی�را ب�ھعلیرغم ایجاد عداوت موجب نزدیکتر شدن آن دو بھ یکدیگر شد تا از ھراس حاصل احساس مصونیت بیشتری کن

متقاب�ل ھوت و نی�ازشز این وقایع در بھشت بی نیازی بودند. یعنی عداوت موجب ایجاد یکدیگر نیازمند شدند در حالیکھ قبل اکی دا دی�الکتیشد و این سرآغاز نامحرم شدن آن دو نیز می باشد بدلیل زشت دی�دن ع�ورت یک�دیگر. پ�س ک�ل ای�ن وق�ایع ش�دی

است. رک نمود. کل وقایع مذکور در بھشت را می توان در ھر زناشوئی بوضوح مشاھده و د-٩ ازگشت مجدد بشر بھ بی حج�ابی و برھنگ�ی ی�ا مس�تلزم بازی�ابی وض�عیتی بھش�تی ب�ھ لح�اظ مق�ام روح�انی اس�ت ک�ھ مق�امب-١٠

ر منق�رض زم�ین م�ی ش�ود و نس�ل بش� وحدت وجود و اتحاد با حق است و ی�ا منجرب�ھ فروپاش�ی و انھ�دام تم�دن بش�ر ب�ر روی ھ سو پیداست. گردد ھمانطور کھ امروزه نشانھ ھایش از ھممی

31

ر فرھنگ دینی حج�اب زن و م�رد نس�بت ب�ھ یک�دیگر اص�ل و اس�اس معن�ای تق�وای عمل�ی اس�ت یعن�ی پرھی�ز ای�ن دو از د--١١د ی تحم��ل کنن��یک��دیگر. اال زمانیک��ھ ب��ا ھ��م ازدواج ک��رده و بھم��دیگر عھ��دی اب��دی بس��تھ باش��ند ک��ھ ھم��دیگر را در ھ��ر ش��رایط

مخصوصا آنگاه کھ عداوت آغاز شد. ن مظھ�ر زعداوت بین زن و شوھر امری ذاتی است و بق�ول مع�روف دی�ر و زود دارد ول�ی س�وخت و س�وز ن�دارد. زی�را -١٢

گوی�د: ی رود و م�یباطن و دل و روح مرد است و مرد می خواھد او را دوباره از آن خود کند و خود کند ولی او زیر ب�ار نم�وی ھ زن را بس�جتری ت�ا م�ن ب�ھ ت�و: و ای�ن نج�وای ابلیس�ی زن اس�ت ک�مگر من چھ چیزی از تو کم دارم. بعالوه تو بمن محتا

مرد واری سوق می دھد و از موجودیت فطری اش بیگانھ می سازد و رنجور و دیوانھ می کند. ز اعار استقالل وجودی زن یا فمینیزم عمری ت�اریخی دارد ک�ھ در عص�ر جدی�د تحق�ق یافت�ھ و نت�ایج حاص�ل از آن ب�یش ش -١٣

وھ مقل�د م�رد ن�را تباه کرده است تا اینکھ در دھ�ھ ھ�ای اخی�ر زن�ان غرب�ی دوب�اره م�ی خواھن�د ھم�ان زن باش�ند ھر کسی زن شبیھ مرد.

ی�ا تاسفانھ حجاب در فرھنگ مرد ساالری و جاھالنھ امری فقط مختص بھ زن تلقی شده است و این خود یکی از دالیلم -١٤

ا نوعی تحقیر می پندارد. بھانھ ھای زن برای نپذیرفتن حجاب است و آنر گونھ است کھ مرد حق دارد تحت عنوان ورزش حت�ی ع�ورت خ�ود را آش�کار س�ازد و ب�ا ھ�ر زن�ی رابط�ھ داش�تھ باش�د چ -١٥

ولی زن چنین حقی ندارد. این حق در دین موجود نیست. رق�رار نکن�د و ھم�ھ ح�واس وت کھ زن و مرد تا قب�ل از ازدواج ب�ا ھ�یچ ج�نس مخ�الفی رابط�ھ ع�اطفی باصل حجاب اینس -١٦

اعضاء خود را مصون دارد و بعد از ازدواج ھم جز با ھمسر خود رابطھ ای برقرار نکند. ی لی در عصر جدید امر کامال وارونھ شده اس�ت. زن و م�رد در دوران قب�ل از ازدواج ب�ا ھ�ر ج�نس مخ�الفی بھ�ر طریق�و -١٧

ود. فراری می ش ومی یابد و فقط نسبت بھ ھمسر خود نامحرم و بیگانھ مربوط می شود و بعد از ازدواج ھم این وضع ادامھ دیگر نزدی�ک اب بعد از ازدواج نسبت بھ محارم در صورتی ممکن است کھ زن و شوھر ص�ادقانھ و ص�میمانھ ب�ھ یک�حج -١٨

ذیر ب ناپ�مک�ن نیس�ت و زن�ا اجتن�انوشت ش�وند در غی�ر اینص�ورت رعای�ت حج�اب و حرم�ت جنس�ی مو محرم و ھمدل و ھمسرا ب�ن�د کس�ی ک�ھ کشود زیرا انسان بعد از ازدواج نیاز مبرمی بھ برقراری رابطھ ع�اطفی و فک�ری ب�ا ج�نس مخ�الف پی�دا م�ی می

ھمسر خود صمیمی و ھمدل نشود امکان رعایت حجاب و حیا با محارم را نخواھد داشت. رنامھ خاص خود را دارد نی�ز بھر کس فکر و نوشت نیستند وشوھری کھ با ھمدیگر ھمدل و ھمسر رابطھ جنسی زن و -١٩

زنا محسوب می شود و لذا بسرعت بھ بن بست میرسد و رابطھ جنسی عذاب می گردد. ماھیتا جاب بدن فقط بخش کوچک و سطحی حجاب و عفت است اصل حجاب مربوط بھ نگاه و ماھیت رابطھ با ن�امحرم اس�ت ح -٢٠

نکردن با نامحرم. یعنی دل ندادن و رابطھ عاطفی برقرار الف امکان ندارد کھ بھ گرایشات جنسی منجر نشود. رابطھ عاطفی با جنس مخ -٢١

زمند طر اشتغال زن در محیط مردانھ ھمانا ابتالی عاطفی است. و زنی کھ با شوھرش رابطھ عاطفی و فکری ندارد نیاخ -٢٢

نھ نی�از یرون از خاپذیر است. و اساس گرایش زن بھ اشتغال ببرقراری رابطھ با مردی بیگانھ می شود و این امری اجتناب نا بھ برقراری رابطھ عاطفی با مردان است و الغیر.

32

ن ز آنجا کھ اساسا مرد طالب زن خویش است لذا در برق�راری رابط�ھ ع�اطفی و ھم�دلی ب�ا زن خ�ود مش�کلی ن�دارد و ای�ا -٢٣

س�تقل بمان�دی کند و دل بھ شوھر نمی دھد تا بھ گم�ان خ�ودش مزن است کھ بواسطھ نازش و وسوسھ ھای ابلیسی ھمدلی نم و والیت شوھر را نپذیرد.

در میزانی کھ بین زن و شوھر در خانھ حجاب وجود دارد در بیرون از خانھ حجاب وجود ن�دارد. اینس�ت ک�ھ زن و م�ردب -٢٤

ی ض�د ای�ن فرھنگ� واترین لباس�ھا را م�ی پوش�ند خانھ تزیین و آرایش نمی کنند و فقط در بیرون از خانھ بزک م�ی کنن�د و زیب� حجاب و ضد دین و تقواست.

ر شریعت اسالمی، آرایش و زیباسازی زن در خانھ برای شوھرش از جملھ عبادات ب�زرگ اس�ت زی�را ای�ن عم�ل منج�ر د -٢٥

ت و محرمیت می شود. یبھ صمیم د و ب�ا ن�د ب�ھ ل�ب دارخدل نمی کند و در بیرون خان�ھ لب دیقھ و بیحال است و درزنی کھ با شوھرش اخم و سنگین و بدسل -٢٦

اشد.بھمھ نامحرمان می جوشد زنی بی حجاب و بی عفت است و عاقبتی ناخوش دارد. حتی اگر چادر و نقاب داشتھ صال حجاب و عفت امری باطنی و عاطفی است و گرنھ خود حجاب و چادر و نق�اب ھ�م م�ی توان�د بعن�وان اب�زاری ب�رایا -٢٧ وه گری و جلب نظر مردان نامحرم بکار رود. جل

ود. نگ�اه جاب و عفت اینست کھ فرد بھ نامحرم نگاه نکند نھ ظاھرا و نھ باطنا و با مکر. و نیز کاری کند ک�ھ نگ�اه نش�ح -٢٨

نکردن و نگاه نشدن اساس حجاب است. از ند این حج�اب ض�د حج�اب اس�ت. ای�ن ھم�ان ربھ گونھ ای باشد کھ نظر مردان را جلب ک ھرگاه در جامعھ ای کھ حجاب -٢٩

ھمرنگ جماعت شدن است البتھ تا آنجا کھ حدود از میان نرود. مروزه تلویزیون خود مھمترین عامل اش�اعھ ب�ی حج�ابی و ب�ی عفت�ی درخان�ھ ھاس�ت زی�را رس�انھ ای جل�وه گ�ر اس�ت و ا -٣٠

ھدفی جز این ندارد. ت و کین��ھ در خ�انواده ھاس��ت. زی��را ش��ھوت انگی��زی اس�اس ب��ذر افش��انی ع��داو ب�ی حج��ابی و جل��وه گ��ری زن در مالءع��ام -٣١

اساس کینھ اندوزی و خشم و حرص و جنون است. ھمترین عامل حجاب رفتار و آداب و س�لوک و راه رف�تن و ح�رف زدن اس�ت و ن�ھ لب�اس. زن�ان ب�دکاره ای ک�ھ ب�ا چ�ادرم -٣٢

ر می باشند. کنار خیابان ایستاده اند بھترین مثال از این ام نن�د؟ کرا بسیاری از زنان چادری و حتی نقاب دار در مالء عام بسیار بیشتر از سائر زنان جلب نظ�ر م�ردان ھ�رزه م�ی چ -٣٣

این را ھمھ زنان چادری درک می کنند. الوه ب�رنان غیر مومن و باطنا بی حیا و عفت درچادر بزرگترین عامل اشاعھ فساد در جامعھ محس�وب م�ی ش�وند و ع�ز -٣٤

این دین خدا را ھم بھ لجن می کشند کھ معصیتی برتر است.

33

رد جاب اجباری بسیار بیشتر از برھنگی، فحشاء و فساد را اشاعھ می دھد زیرا زن غی�ر م�ومن ک�ھ ب�ھ عف�ت ب�اور ن�داح -٣٥ن�د و ککھ دار می را ھم لدر زیر حجابش جلوه گریھائی می کند کھ کامال منحصر بفرد است. او عالوه بر اشاعھ فساد، حجاب

لطمھ عظیمی بھ دین وارد می سازد. م�ان یعن�ی اس�المی ک�ھ قلب�ی و خ�ودی و ب�ا ش�وقمنھ است و ن�ھ زن�ان مس�لمان. و ایؤآیھ حجاب در قرآن مختص زنان م -٣٦

باشد. در غیر اینصورت مصداق ال اکراه فی الدین است و عامل انحطاط و فحشا و نفاق. تکلی�ف ور و احک�ام خاص�ی تعی�ین ومنان در امؤاست و لذا کسی نمی تواند برای م مان امری قلبی و فردیاز آنجا کھ ای -٣٧

منان. ؤاز و حجاب ویژه مکند مثل نم جاب اجباری بزرگترین عامل رشد فحشای خزنده و خانمانسوز در جامعھ است. حجاب عمومی ھمان پوشانیدن عورت ح -٣٨

است و ھیچکس قادر بھ کنترل آن نیست و حق دخالت در آنرا ندارد. منان امری باطنیؤاست. حجاب م ست.ایجاد اکراه و زور در امور دینی موجب نفاق است کھ اشد کفر می باشد. و اکراه در حجاب خطرناکترین نوع آن ا -٣٩ را دع��وت ب��ھ تج��اوز دمن و ک��افر را ھ��یچ ق��درتی نم��ی توان��د وادار ب��ھ حف��ظ عف��ت نمای��د او حت��ی ش��وھر خ��وؤزن غی��ر م�� -٤٠

پنھ�ان در بخودش میکند بواسطھ ناز و عشوه گری و پش�ت ک�ردن و ب�ی اعتن�ائی ب�ھ او. ای�ن ھم�ان راه و رس�م روس�پی گ�ری جامعھ است.

نی کھ در رختخواب خود را بھ شوھر می فروشد در بیرون از خانھ ھم جز این نیست چھ با حجاب و چھ بی حجاب.ز -٤١

قان��ھ از حج��اب و چ��ادر نیس��ت.و ب��اال ب��ردن ن��رخ ب��دن خ��ود، ھ��یچ وس��یلھ ای بھت��ر از اس��تفاده مناف ب��رای خ��ود فروش��ی -٤٢

ھمانطور کھ زنان کافر با شوھر خود در خانھ اینگونھ اند. ی حجابی و جلوه گری زن در خیابان معلول عدم تمکین صادقانھ زن در رابطھ ب�ا ش�وھر اس�ت. در واق�ع روس�پی گ�ریب -٤٣

د و نم�ی پذیرن� حلھ اولیھ امری آگاھانھ و عمومی نیست بلکھ یک عذاب بر زن�ان ک�افر اس�ت ک�ھ والی�ت ش�وھر رامطلقا در مر برای بدن خود در زناشوئی نرخ قائل می شوند.

یچ زنی از روسپی گری لذت نمی برد. ھمھ زنان بدحجاب و روسپی صفت موجوداتی رنجور و متشنج و روانی ھستند ھ -٤٤

ت. و این عذاب اس ب�دحجابی و روس�پی گ�ری رنگارن�گ ار و نق�اب دار و من�افق و مک�ار اس�ت بت�دریج بس�ویزنی کھ ب�ا ش�وھرش حج�اب د -٤٥ رود. می

محرم�ان اس�ت و جس�تجوی و این زمین�ھ جل�وه گ�ری او ب�رای نای افتد مزنی کھ بھ شوھر دل نمی دھد در قحطی عاطفی -٤٦

شاء در زناشوئی است. فاسق. و این اساس بی حجابی و بی عفتی و فح د ن در خلقت ازلی از سینھ مرد خلق شده و در حیات زمینی ھم مخلوق دل مرد است پس باید تحت امر دل م�ردش باش�ز -٤٧

ای�ن فت�ھ اس�ت. وتا احساس قرار و وجود و سعادت نماید. زن سعادتمند زنی است کھ تسلیم دل مردش شده و در دلش آرام یا آن ھیچ تغییر و تبدیل نیست. قانون ذاتی است کھ در

34

م آرام نی کھ بھ شوھرش دل ندھد و راز دل نگوید و بھ او اعتماد نکند و تحت والیت او قرار نگیرد در خانھ ش�وھر ھ�ز -٤٨ و قرار ندارد و زنی خیابانی و بیرونی می شود. و این اصل بی عفتی است.

ی�ت حبت ناپ�ذیری زن در قب�ال ش�وھر اس�ت. محب�ت ناپ�ذیری ع�ذاب والتمام مفاسد اخالقی و عذابھا و فالکت زن حاصل م -٤٩

ط�ی ذا دچ�ار قحناپذیری است. کسی کھ والیت و امر شوھر را نم�ی پ�ذیرد محب�ت او را ھ�م نم�ی توان�د درک و ھض�م نمای�د و ل� محبت می شود و این اساس بی عفتی زن است.

اد بھ شوھر است و راز دل گفتن بھ او و ھ�یچ چی�زی را ان زن اعتماساس سعادت و عفت و عصمت و سالمت تن و رو -٥٠

از او مخفی نداشتن. این حق محبت مرد است. من در معرف�ت اس�المی کس�ی اس�ت ک�ھ دارای ام�ام ؤسی اس�ت ک�ھ م�ومن باش�د و م�کو اما زن و مرد با حیا و با عصمت -٥١

ط شده باشد. زنده ای باشد و در ارادت او بسر برد یعنی با کانون عصمت الھی مربو ور ر روایات شیعی داریم کھ کسی کھ امام زنده نداشتھ باشد بر ھمسرش حرام است. یعنی رابط�ھ ش�ان حرام�ی و زج�رآد -٥٢

و با ریا و نفاق و تجارت است یعنی زنائی است. اینست منشا عفت و عصمت. ر این ھو م�ی ت�وان از وسوس�ھ ھ�ای ابل�یس دگی زناشوئی است. فقط بواسطھ توئی در زند -امام، تجسم ھوی رابطھ من -٥٣

وب اس�ت امان ماند. مخصوصا زن کھ اساس عصمت است بھ این ھو در حریم زناش�وئی محت�اجتر اس�ت. ھ�و ھم�ان رابط�ھ قل�در عھ می دھد.زیرا اساس مشکل زناشوئی فقدان رابطھ قلبی است کھ منشا سوء تفاھمات و بدبینی ھاست کھ عداوت را توس

شد حتما شیطان است. این شیطان می تواند یک فاسق باشد. نباحق رابطھ ای کھ ص�مت خ�ود را محافظ�ت کنی�د اال ب�ر ھمس�ران و عمن�ان دربھ�ای ؤمن آم�ده ک�ھ: "ای مؤدر قرآن کریم خطاب بھ مردان م� -٥٤

تھ ان�د جنگ�ی دانس� زنانی کھ مالک ایمانشان ھستید." بسیاری از مفسران و مترجمان این زن�ان را کنیزک�ان وبردگ�ان و غن�ایمر واق�ع منظ�و کھ این برداشتی بس جاھالنھ و کافرانھ و معصیتی ب�ر دی�ن خداس�ت و ب�ا س�نت رس�ول خ�دا نی�ز مغ�ایر اس�ت. در

ربابان. ازنانی ھستند کھ تحت والیت و امامت مردان ھستند کھ خود مظھر ایمان و عصمت این زنان می باشند و نھ اب من�ھ ام�ر ب�ھ حف�ظ حج�ؤب، خداوند بھ زن�ان مک استوار است. ھمانطور کھ در آیھ حجااصوال محرمیت بر ایمان مشتر -٥٥

ن و دل و حفظ حج�اب ت� من حتی باید در قبال زنان کافر ھمؤاز زن و مرد کافر. بنابراین زن مدر قبال کافران نموده است اعم دل مت در رازمن و ب�ا عص�ؤس�یاری از زن�ان م�ل و اس�رارش را. بدین خود نماید. ھم تن خ�ود را از آنھ�ا مخف�ی دارد و ھ�م د

. زن ک�افر ن کافر اس�تکردن با زنان کافر بھ تباھی و گمراھی و فحشاء کشیده شده اند. مباشرت با زنان کافر مھلکتر از مردا من می شود کھ چھ بسا مرد کافر چنین قدرتی را ندارد. ؤاعث تباھی دل و دین و ایمان زن مب

ریم ح�رادر باش�د. ھم�واره زن�ان در ھر مرد کافری حفظ حجاب کند حتی اگر آن م�رد کس�ی چ�ون پ�در و ب� زن باید در قبال -٥٦

خانھ خود مورد تجاوز پدران و برادران کافر خود ھم بوده اند کھ امروز بھ وفور گزارش می شود. فت�ی عبی حجابی زب�ان اس�ت و ب�ی کافران بدترین و خطرناکترین نوع بی حجابی و بی عفتی است و این درد دل کردن با -٥٧ دل.

و عفت مربوط ب�ھ حراس�ت از دل من است ھمانطور کھ خانھ ایمان ھم دل است. و لذا اصل حجابؤقلمرو عصمت، دل م -٥٨

ی ھمس�ر ست و ن�ھ حت�خویشتن است و نامحرمان را یعنی کافران را بھ دل راه ندادن. چرا کھ دل خانھ خدا و حریم اولیای خدا کافر.

35

ک�س ن�امحرمی ب�ھ دل ممک�ن من خود اصل و اساس حف�ظ حج�اب و عف�ت اس�ت و اج�ازه ورود ھ�رؤدل دادن بھ شوھر م -٥٩ی عفت�ی ت در خط�ر ب�من نباشد بایستی دل را بھ پیر عارفی بھ مثابھ امام سپرد. تا دل بی صاحب اسؤی آید. و اگر شوھر منم

و. مابقی غارتگران دل ھستند. منان راستین اؤقرار دارد. و صاحب دل خداست و م و زنا سئلھ اینست کھ ھیچکس نمی توان�د ص�احب دل خ�ویش باش�د. دل ھم�واره م�ال غی�ر اس�ت. ای�ن غی�ر اگ�ر دوس�ت نباش�د م -٦٠

سی ل و دل شنادویرانگر دل است و دل را بھ آتش می کشد و دوزخی می کند. و دوستی جز دوستان خدا وجود ندارد کھ اھل را رعایت می کند کھ حق هللا است. است و حق و حقوق دل

ینست کھ باز ھم ادعا می کنیم کھ دل�ی ک�ھ ام�ام زن�ده ای ن�دارد ب�ی ص�احب و در مع�رض خط�ر و غ�ارت و س�رقت اس�ت ا -٦١

بواسطھ شیاطین آدم نما کھ چھ بسا عزیزان ھستند و اعضای خانواده. تالی ابتالی بھ بی عصمتی و زناست. باید ب�دانیم ک�ھ اب� ست ھمواره در خطرکسی کھ دلش در دست یاری کافر و فاسق ا -٦٢

ی یابد. بھ زنا امری با برنامھ قبلی لزوما نیست و اولین زناھا بھ ناگاه و بی برنامھ رخ میدھد و استمرار م سی کھ ھمسری کافر دارد بھ سختی ق�ادر ب�ھ حف�ظ عص�مت خ�ویش در جامع�ھ اس�ت. اینس�ت ک�ھ چن�ین طالق�ی از جان�ب ک -٦٣مت آن ده و در خ�دوند جاری می شود و فرد ھم باید آنرا محقق کند و دستگاھھای قضائی ھم باید این حق�ایق را درک نم�وخدا

عمل کنند کھ متاسفانھ در کشور ما خالف این امر است. ھ�ل س�تان ااستان عصمت و زنا و داستان محرم و نامحرم داستان زن و مرد نیست بلکھ داستان کفر و ایمان اس�ت و داد -٦٤

محرم یک�دیگر ن�ا و نااھل است. آدم و حوا در بھشت ازلی عریان و محرم ھمدیگر بودن�د ول�ی ابل�یس رخن�ھ ک�رد و آنھ�ا را ب�ھ ی�ر اینص��ورتغنم�ود و ع�داوت افکن�د. آنانک��ھ اھ�ل خداین�د محرمن�د چ��ھ م�رد ب�ا زن و چ��ھ م�رد ب�ا م�رد و چ��ھ زن ب�ا زن و در

پدر با پسر. نامحرمند. حتی مادر با دختر و رابطھ جاب و حیاء و عفت و عصمت در یک کلمھ چیزی جز وفای جاوید بھ امری یگان�ھ نیس�ت. و آن ج�اودانگی و یگ�انگی ح -٦٥

ان ب�ی خداوند است. انسان بی عص�مت، انس�ان ب�ی وف�ا و ب�ی خداس�ت انس�ان ب�ی عص�مت از ھ�ر حی�وانی پس�ت ت�ر اس�ت. انس� نھایتا دشمن تمامیت حیات و ھستی و شرافت خویشتن است. عصمت، انسان بیرحم و شقی و پلید می شود و

ش ب�ر صل و اساس بی عصمتی بھ مثابھ بنیاد اشد رذالت، بازی کردن با دل دیگران است. بی حجابی در انواع و م�راتبا -٦٦

از ای�ن و زن�ی ک�ھ. ھمین مبنا امری پلید و خالف اخالق و وجدان بشر است زیرا قلوب مردان را خواه ناخواه مبتال می س�ازدش ار زن نف�وذبابت احساس مسئولیت نکند اصوال ھیچ ارزش انسانی دیگری را ھم نم�ی توان�د رعای�ت کن�د. زی�را اس�اس اقت�دذا ش اس�ت. و ل�در قلوب مرد است و بی حجابی و بی عفتی بھ مثابھ غایت سوء استفاده شیطانی از ای�ن ق�درت خ�دادادی خ�وی

پی صفتی مبتال می گردد. چنین زنی بھ اشد عذاب یعنی روس حک ھمھ ارزشھای زنانھ ھمان میزان عفت و عصمت و حجاب و حیای اوست. زنی کھ این محک را ندارد ھیچ ن�دارد م -٦٧

و عاقبت بھ ھیچی مبتال می گردد کھ ھمان روسپی صفتی است. او را ب��ر م��رد س��لطھ و اقت��دار س��مانی زن را ب��ا ق��درت ع��اطفی و جنس��ی اش جب��ران نم��وده و خداون��د ض��عف م��ادی و ج -٦٨

دن ھ�ت ب�ازی دابخشیده و این بزرگترین امتحان سرنوشت زن اس�ت ک�ھ ب�ا ای�ن اقت�دار خ�ود چ�ھ کن�د. آنھ�ا ک�ھ از ای�ن نعم�ت ج شد. مردان و تحقیرشان بھره می گیرند نھایتا بھ برده گی مردان مبتال می شوند کھ ھمان روسپی صفتی می با

36

ھ�ره بود جھت بولھوسی و ب�ازی ب�ا م�ردان ه شده کسانی ھستند کھ از این قوه عاطفی و روانی خھمھ زنان بدبخت و تبا -٦٩ اس�ت ک�ھ ب�ا گرفتھ و مردان را تحقیر نموده اند مخصوصا ش�وھر خ�ود را. ک�ل سرنوش�ت دی�ن و دنی�ای زن بس�تھ ب�ھ ای�ن ام�ر

ود م�ی ا زنانیت خبتی بس حقیر و احمقانھ ای قدرت و جاذبھ جنسی و زنانھ خود چھ معاملھ ای کرده است. و اکثر زنان تجار و: ب�ھ پ�ول! کنند. اینست کھ زن بھ لحاظ تاریخی ھم�واره از خ�ودش عق�ب ت�ر اس�ت زی�را خ�ود را بس�یار ارزان فروخت�ھ اس�ت

س ھم�ھ منشا وجودی مفاسد زنانھ قیمت گزاری بر خویش�تن اس�ت. ای�ن قیم�ت گ�زاری ھم�ان زمین�ھ روس�پی گ�ری اوس�ت اس�ایل ب�ھ ت ک�ھ زن تب�دبدبختی ھایش. بی حجابی و جلوه گری زن ھم معنائی جز باالتر بردن این قیمت نیست. ای�ن اس�ناکامیھا و

ردیده است.گزشت ترین زیبای روی زمین و منفورترین دوست داشتنی ھا شده است و در اکثر فرھنگھا مترادف با شیطان ت�ا تح�ت والی�ت او نباش�د و بتوان�د ت�ا آخ�ر عم�ر ب�ا وی تج�ارتھ�د داساس شیطنت زن اینست کھ دل بھ شوھر خود نم�ی -٧٠

د؟ تع�داد گون�ھ نیس�تنپائین تنھ برقرار کند. آیا روسپی ص�فتی ج�ز ای�ن معن�ائی دیگ�ر دارد؟ آی�ا براس�تی چن�د درص�د از زن�ان اینت است و ی بھ قداسیبائزنان قدیس در طول تاریخ بھ نسبت انبیای الھی نشان دھنده این درصد می باشد. عفت کارگاه تبدیل ز

در غیر اینصورت فقط تولید شھوت و عداوت می کند.

37

فصل پنجم

مرگ سفید

( قیامت دل )

38

ه الواحدبسم الل

ا از ت�از ھر چیزی نگذری ب�ھ ح�ق آن چی�ز نم�ی رس�ی . و ز خود گذشتن تنھا راه رشد و تعالی انسان در جھان است . تا ا -١ خود نگذری بھ خود نمی رسی .

-ان نم�ی رس�ی و ج�اودانگی را نم�ی ی�ابی . و ت�ا از ن�ان نگ�ذری (م�وت دوم سرخ) ب�ھ جان� -گذری (موت اول تا از جان ن -٢

ت�ی و ی�ت ذاس�یاه) ب�ھ ھو -ذری (م�وت س�وم زرد) بھ مقام سیری و قناعت و لذت از جان نم�ی رس�ی . و ت�ا از ن�ام و آب�رو نگ� سفید). -رم معنای وجود نمی رسی . و تا از عزیزان و محبوب خود نگذری بھ دل نمی رسی و اھل دل نمی شوی (موت چھا

ا از جم�ع اند کھ گذشتن از جان آسانتر از نان است و گذشتن از نان آسانتر از نام است و گذشتن از محبوبھ�و اھلش می د -٣

آن سھ موت سخت تر است . و ب�رای ینکھ فقیر نشود از جان خود می گذرد . و برای اینکھ ب�دنام و ب�ی آب�رو نش�ود از ن�ان خ�ود م�ی گ�ذردآدمی برای ا -۴

ی�زان و یس�تی از عزاینکھ عزیزان و محبوب خود را از دست ندھد از نام و حیثیت خود می گذرد . و ام�ا بخ�اطر چ�ھ چی�زی با بوب خود بگذرد ؟دوستان و مح

انۀ خ�ویش رای چھ آدمی از چیزی می گذرد بھ اختیار ؟ حقیقت اینست کھ انسان بھ اختیار خویش از تھ سفرۀ خاصال آیا ب -۵

جر ح�ال ی�ک ت�ا ھم نمی گذرد . آدمی حتی رودۀ خودش را در مستراح ھم بھ اختی�ار خ�ودش تخلی�ھ نم�ی کن�د . انس�ان در ھم�ھ مگر اینکھ عاشق باشد و یا مجذوب و مفتون .است و معاملھ می کند .

بک�ار م�ی ل آنگاه کھ آن عشق و جذبھ از سرش پرید صد چندان آنچھ را کھ داده ، باز می س�تاند و ب�از ھ�م طلبھ ھمین دلی -۶

ماند . ه اس�ت ب�ھر پایان عمر زیب�اترین دوران زن�دگی ھ�ر کس�ی در خ�اطراتش حاص�ل چیزھ�ائی اس�ت ک�ھ از دس�ت دادبا اینحال د -٧

اختیار . ھد . نواسطۀ عقل حسابگرش ھیچ کار زیبائی نمی کند و ھیچ اثر یا حتی خاطرۀ خوشی از خود بر جای نمی آدمی ھرگز ب -٨ نچھ کھ عاشقی یا جنون و فریب خورده گی نامیده می شود یک لطف الھی بھ انسان است . آ -٩ در اندیشھ -١٠ س�ت ک�ھ انس�ان چیزی بنام ایثار وجود ندارد و واژۀ ایثار پیچیده ترین دروغ�ی ا و آگاھی و اختیار آدمی مطلقا

م�ی نام�د و در ذھن خود اختراع می کند و بھ ثب�ت م�ی رس�اند و ب�ھ خ�ود م�ی باوران�د ک�ھ از طری�ق آن حماق�ت خ�ود را عش�قھ�وش خ�ویش د را از چشم وفریب خورده گی خود را صدق و صفا می خواند و خیانت خود را خدمت می داند و نیازھای خو

پنھان می نماید . و فقط عذابھایش را نثار دیگران می کند آنھم با چھ منت و قیمتی ! حق و شیفتگان اخالص و تشنگان معرفت ھستند کھ از ھم�ھ چی�ز خ�ود م�ی گذرن�د ب�ی آنک�ھ ب�ر کس�ی من�ت فقط شیدایان -١١

محن�ت محب�ت وی م�ی کنن�د کار باشند . بلکھ اگر خدمتی ھم کنند با منت کش�نھند و خود را ایثارگر بدانند و از عالم و آدم طلب را بی منت می کشند .

م ھ�ر زایم�انی رد آدم بودن دارند برای زایمان آدمیت خود از ھرچھ کھ الزم باشد می گذرند . درواقع بھ ھنگاآنھائی کھ د -١٢

ان ب�ھ نھ�ا اطرافی�ب�رون افکن�ی م�ی کنن�د و م�ی رون�د . از زایم�ان آ ھمۀ مایملک مادی و معنوی و عاطفی خود را م�ی زاین�د و منافع بزرگی دست می یابند ھرچند کھ ھرگز کودک را نمی بینند .

ه . عارف�ان ب�ا سالگی بھ بعد جز در از دست دادنش خیری ماندگار ندارد بھ جبر یا بھ اختیار ، آگاه یا ناآگ�ا آدمی از چھل -١٣

تقبال باختن می روند . آگاھی و اختیار بھ اس

39

ودانگی م��ی اندیش��د و در راھ��ش م��ی رود ب��ھ راه از دس�ت دادن یافت��ھ ھ��ا وارد ش��ده اس��ت ب��ھ لح��اظ م��ادی آنک�ھ ب��ھ ج��او -١۴ معنوی و عاطفی . چون جاودانگی ، عناصر تباه شده و ویرانگر و باطل را دفع می کند .

اس�تی و دوستان از تو رفتھ باشد ح�ب چی�زی رخ م�ی نمای�د ک�ھ ھم�و بر نگاه کھ حب جان و نان و نام و ھمسر و فرزندآ -١۵

مستحق حب است و آن خود دل است . از ھمھ چیزت کندی دل می شوی : دل ش�ده ! چن�د ص�باحی ھ�م ب�رای خ�ود دل ب�اش ن�ھ میھمان�ان حرام�ی و آنگاه کھ دل -١۶

شقی و دل نشناس دل . طر خود دل زندگی کنی و اھل دل باشی نھ گل . ی ھم فقط بخاچھ عیبی دارد کھ مدت -١٧ نگاه کھ ھمھ از دل رفتند خود دل در تو رخ می نماید و دل از ھمھ می برد . آ -١٨ ھ و بطالت ھا و عذابھا و تباھی ھای آدم�ی از س�تمی اس�ت ک�ھ ب�ھ دل خ�ویش م�ی کن�د ک�ھ آن را تب�دیل ب� ھمۀ شکست ھا -١٩

انھ می سازد و یا گاو صندوق . زبالھ دان و سمساری و یا فاحشھ خ ش یعن�ی دل خ�وی ی کند و نھ میرود و ن�ھ م�ی می�رد.یزی را دوست داشتھ باش کھ ھرگز نھ دروغ می گوید نھ خیانت مچ -٢٠

را . دل را برای دل و نھ برای دلبری و دلدادگی . وقت آنست ک�ھ خ�ود دری�وزه و فاحش�ۀ مری دلت را بھ دریوزه گی و فاحشگی ھر دریوزه و فاحشھ ای کشانیدی اینکع -٢١

دل خویش باشی و خدمتش کنی و پاسداریش نمائی تا ھیچ دد و دیوی بھ سرقتش نبرد . د و کثافات دنیا را از این مقدس ترین جای کائنات پاک کن تا ص�احب حقیق�ی اش یعن�ی خ�القش وارد ش�و وخدمت دل کن -٢٢

ھاند . مقیمش گردد و تو را برای ابد از فاحشگی بر دل تو چیست ؟ دل تو چیزی نیست بلکھ کس�ی ھس�ت . آن ک�س کیس�ت ؟ آن ک�س ج�ز روح ت�و نیس�ت ک�ھ از آیا می دانی -٢٣

د و خس�ار ب�ردارروحشت فواحش و دد و دیو در پردۀ غیب است و در حجاب است . این اراذل را از دل بران تا دل�ت نق�اب از نیاز کند . ھمنشین تو گردد و تو را تا ابد از غیر بی

زرد و آبی و ب�نفش و س�یاه مب�اش ان�دکی ھ�م بیرن�گ ب�اش . س�فید س�فید مث�ل رن�گ آب . ب�ھ رن�گ خ�دا ، واینقدر سرخ -٢۴

رنگ دل . اینھمھ رنگھا را از دل بزدا تا رنگ خدا . روا داشتھ ای . نتقامی در دو عالم از برای تو متصور نیست اال انتقام دل توست از بابت ستمی کھ بر او ا -٢۵ ؟ آیا جز فاحشگی عزت دل خویش می ھراسی ھمچون مرگرا از بی رنگی و بی صاحبی و آزادی و پاکی و سالمت و چ -٢۶

و خودفروشی ھنر دیگری برای زیستن نداری ؟ ورت در درآن روز ک�افران خ�ود را ب�ا ص�«ئی و بیکس�ی دل م�ی ھراس�ی ؟ پ�س در روز قیام�ت چ�ھ م�ی کن�ی ؟ آیا از تنھا -٢٧

؟ زی�را ب�ا دی�دار ص�احب و جم�ال دل م�ی دان�ی چ�را -» آتش دوزخ سرنگون می سازند و می گویند ای کاش خاک م�ی ب�ودیم از دل ت�و تی خاک ھ�مخود در روز لقاء هللا می بینی کھ چیزی از دل در تو باقی نیست کھ با صاحبش دیدار کند می بینی کھ ح

ن می کنی تا شاید پاک شوی و الیق دیدار گردی . پاکتر است پس خود را در دوزخ سرنگو ھ�در نشده دل از خاک پاک کن تا ھم الیق مالک دل باشی تا چند صباحی ھم میھمان دل ت�و باش�د و عم�رت پس تا دیرتر -٢٨

نھ�اده نشق بر آنانباشد و ھم ھمنشین اھل دل گردی و بھ خون مردم ھم تشنھ نباشی و عزیزانت ھم بواسطۀ منتی کھ بنام ع ای از تو بیزار نباشند و بھ مرگت شاد نشوند .

آیا دل بھ چیزی داده ای کھ آن چیز بر سرت خراب نشده باشد ؟ و آی�ا دل ب�ھ کس�ی داده ای ک�ھ آن ک�س ب�ھ خون�ت تش�نھ -٢٩

یدی کھ بنام عشق نباشد ؟ و آیا کسی را بھ دل راه داده ای کھ بخونش تشنھ نباشی ؟ پس عبرت بگیر و توبھ کن از تجارت پلبراه انداختھ ای . تا مابقی عمر را ھم دریوزۀ دیگران نباشی تا از آن�ان دل ب�ری و در دلش�ان ج�ا کن�ی . ن�ھ ت�و الی�ق دل کس�ی

40

ھستی و نھ کسی الیق دل تو . دل از آن خداست و تو خانۀ خدائی . غیر خدا را بھ خود راه م�ده . و ی�ا کس�ی را ک�ھ غی�ر خ�دا ی دھد . را بھ خود راه نم

ت از ان و از ن�ان و از ن�ام و از خ�ان و از م�ان و معش�وقھ ھای�ت یکای�ک . و آنگ�اه از دل�ت دل بک�ن و دس�دل بکن از ج� -٣٠

سرش بردار و خیانتی کھ بھ او نموده ای بھ پای او منویس و او را سرزنش و تحقیر و محاکمھ مکن . ن�ب ش بیان شود و ج�انش ج�وان ش�ود ت�ا خ�دای دل و ی�ا اھ�ل دل�ی از جال بکن از دل و بگذار سر دل عیان شود و زباند -٣١

خدا درآید بھ نزد دل . سالھا دل طلب جام جم از ما می کرد آنچھ خود داشت ز بیگانھ تمنا می کرد

خط�اب ب�ھ بود و تو جز فواحش بھ نزدش نیاوردی . احمق بودی حال عاقل شو . و بشنو ص�دایش را ک�ھ دل فقط عاشق -٣٢

تو می گوید کھ : ھان ! ای احمق بیا ! ی و توانی بھ ندایش پاس�خ گ�وئی چ�را ک�ھ او را ب�ھ ھ�زاران غ�ل و زنجی�ر و در ھ�زاران ج�ا اج�اره داده ا و بی شک نمی -٣٣

سویش را نمی یابی و آدرسش را نمی دانی . ش سوی دلت رھنمون می شود تا از اس�ارت برھ�انیس بیاب اھل دلی را کھ صدای دل و زبانش را می شناسد و تو را بپ -٣۴

و بھ خانھ بازش گردانی . س�ی را جس�تجو در بند آنی . بندۀ جان و نان و نام و نشانی . فاحشۀ ای�ل و عی�ال و خان�دان و بن�د تنب�انی . ک بندۀ آنی کھ -٣۵

ای�ن ب�ی جنبان�د و ازبو غی�رت دل را در ت�و کن تا تو را از این اسارت ھای ھزار تو برھاند و شھامت رھائی در تو بی�دار کن�د غیرتی کھ عشقش نامیده ای بجھاند و زنجیر سگ صفتی کھ خدمت و ایثارش خوانده ای بگسالند .

ا ب�ھ فس�ق رار ما را بپذیر و شفاعت ما را بھ نزد رب و خدایت بر کھ تو را پیامبر عش�ق م�ا نم�ود و م�ا ت�و ای دل استغف -٣۶

ز اینک�ھ ان�ت داری�م اطین را حرفۀ خود ساختیم و نامش را ایثار نھادیم تا آنج�ا ک�ھ ب�ر خ�دای خ�ود ھ�م مکشانیدیم و جاکشی شی ھستیم .

ص�ال ھ شده ، دلھای سنگ شده و مرده و و ... و بقول قرآن م�ی بین�ی کس�انی را ک�ھ گ�وئی ادلھای دیوان ،دلھای مریض -٣٧

دل جف�ا س کھ ب�ھ اھ�لبشده اند از بس کھ بھ دلھای خود خیانت کرده اند از دلی ندارند . اینان مشمول عذاب خداوند دل واقع رن�د و بلک�ھ ا دوس�ت بداکرده و بھ جفاکاران دل داده اند . و آنگاه م�ی بین�ی آنھ�ا را ک�ھ حت�ی ق�ادر نیس�تند ک�ھ فرزن�دان خ�ود ر

ھ چ�ون ک�ا م�ی بین�ی س�ت و برخ�ی از آنھ�ا راصال خود را دوست بدارند . زیرا دلھایشان بھ امر خدا از اطاعتشان خارج شده اای�ن ممک�ن ولن�اکتر از. آی�ا ع�ذابی ھگیرن�د و سرس�پردۀ اش�قیاء ش�ده ان�د دیوانگان بھ جان خود افتاده اند و از خود انتق�ام م�ی

؟است از ت�و رام این چھ جنایتی است کھ در حق دل خود می کنی ؟ آیا پنداشتی کھ دلت ص�احب ن�دارد و ح�ق خ�ود ای فرزند آد -٣٨

نداش�تھ پبن�د . آی�ا نخواھد گرفت ؟ درحالیکھ حتی ناخنھا و موی بیجان تو در آن روز از تو مؤاخذه می کنند و قص�اص م�ی طل ای کھ ھرچھ کھ بخواھی می توانی با خودت بکنی و حسابی در کار نیست؟

قرآن .» ؟ شکر نمی کنیدبھ شما چشم دادیم ، گوش دادیم و دل دادیم آیا از بابت این الطاف ھیچ « -٣٩ ارند . ھ جان خود دل بدھید و حتی بھ نان و پول و پلو دل بسپارید . بسیاری فقط بھ شیاطین دل می سپای کاش کھ ب -۴٠ نھ�ا را در آمی بینی کھ بھ پفک و کوال و آدامس و تخمھ و بستنی تم�ام دل خ�ود را نث�ار ک�رده ان�د و بناگ�اه و بسیاری را -۴١

شامپانزه یا جوجھ تیغی می بینی و گاه موش کور و خفاش . ھیبت یک مئز یم دیدم کھ دل بھ سوراخی بستھ بودند بغایت کثیف و چرکین و متعفن کھ گوئی چیزی زشت ت�ر و مش�و جماعتی عظ -۴٢

اری و رف��کنن�ده ت�ر از آن در جھ��ان نیس�ت . برخ��ی م�ی خریدن�دش و برخ��ی ھ�م م��ی فروختن�دش . و ھمچ�ون ج��ذامیان از ھم�ھ منزجر زخمھای خود را می لیسیدند در تاریکی ھا و در پای ماھواره ھا.

41

حلی�ل ھ خون و ادرار و مدفوع خود بستھ بودند و شبانھ روز نگ�ران و در ح�ال ان�دازه گی�ری و تجزی�ھ و تبو گروھی دل -۴٣ شنده.آن . و داروھائی می خوردند کھ ساختھ شده بود از چرک و فساد و سموم و زھرھائی ک

ود از ب�کھ تمام دلشان در گرو یک شماره بود . شماره حساب بانکی کھ در آن مقداری پول تل انب�ار ش�ده و گروھی دگر -۴۴

بابت فروشی کھ با دل خود کرده بودند . ھ ینکھ دلھایشان در گ�او ص�ندوقھائی پ�والدین محب�وس ب�ود و آنگ�اه ک�ھ ب�ھ رختخ�واب م�ی رفتن�د دل در س� و گروھی دگر -۴۵

رند . س حیات داشتھ باشند و بناگاه نمینداشتند و لذا در نزدیکی این صندوقھا می خوابیدند کھ احسا ب�ود ک�ھ متمدن تر و دانشمند و روشنفکر کھ تمام دلشان تبدیل بھ قطعھ کاغذی در قاب عکسی قرار گرفتھ و نیز گروھی -۴۶

مدرک تحصیلی شان بود . وختھ ای در دو عالم جبرانی نخواھی یافت . آنچھ کھ از دل خود فر ای فرزند آدم از بابت -۴٧ ادن�د و ب�ھ اردھا آدمیزاده کھ قلوبشان در صدھا غ�ل و زنجی�ر بس�تھ ش�ده ب�ود و در خیابانھ�ا ش�عار آزادی م�ی دو اما میلی -۴٨

ند . امھر کرده شیده و الک وگلولھ بستھ می شدند . آنھا می پنداشتند کھ این حکومتھا ھستند کھ قلوبشان را بھ بند ک ر ا دیدم کھ در اماکنی خاص بر آتش م�ی رقص�یدند و پ�ایکوبی م�ی کردن�د . خ�وب ک�ھ نگریس�تم دی�دم ک�ھ درو گروھھائی -۴٩

رک�ۀ ع�د از ای�ن معس�ر م�ی دادن�د . و ب» ای عشق یا عشق«حال پاره کردن غل و زنجیرھائی بودند کھ بر قلبشان بود و فریاد شق بود . عخانھ ھای خود می رفتند یکدیگر را شکنجھ می کردند در رختخوابھا . و نام این شکنجھ ، جنون آمیز بھ

ک�ال وواخر مرضی پیدا شده بود کھ بواسطھ اش کسی جرأت نمی ک�رد ک�ھ ب�ھ دیگ�ران دل بدھ�د ی�ا دل بس�تاند او اما این -۵٠

ذاش�تھ گش را ای�دز د ھر نوع عشق بازی را حرام کرده بود . نامتجارتی عاشقانھ نماید . این مرضی کھ نظیرش در تاریخ نبو بودند و من آنرا سرطان دل می نامم و جذام روح کھ عذاب دل فروشی است .

ر خ�ود م�ی می چرخید . عده ای خود را فدائی ھمس�» ایثار«این فالکتھا و ھالکتھا بر محور واژه ای بنام و ھمھ و ھمۀ -۵١

رخی خود را مدند . و بآم فدائی فرزندان خود تلقی می شدند . و برخی ھم فدائی خاندان خود بھ شمار می دانستند . عده ای ھل داض�ی ب�اش و رفدائی خلق می دانستند و حتی فدائی خ�دا ؟! ایث�ارگر مب�اش ، ع�ادل ب�اش ! یعن�ی ب�ھ ح�ق ت�و ک�ھ دل توس�ت

دیگران مخواه . بھت�ر اس�ت ،زرد ابلیس را دیدم کھ مست پیروزی بود . بھ او گفتم : آھای آقا یا خانم رگرفتم خندۀ کھ ب» ایثار«پرده از -۵٢

ای پرستش ه است و بربحال خود ھم بخندی زیرا تو ھم خود را قربانی و فدائی خدا می نامی و اینکھ خداوند تو را اغفال کرد او مبتال بھ دوزخی و در فراق ابدی .

ز ت�ن ل�ش ا فدای دل کنی نھ اینکھ دل را فدای خود سازی ! ح�ال بنگ�ر ک�ھ از ت�و ج�رود کھ خود ای فرزند آدم آیا بھتر نب -۵٣

رنجور و گندیده ای باقی نمانده کھ دماغ روح دلت را ھم ھنوز می آزارد . ی ب�رای لم براستی کھ تو قربانی بازی با عشق ھستی . آیا ھنوز ھم چیزی برای بازی کردن داری؟ و یا مجاای فرزند آد -۵۴

بازی نمودن ؟ نالھ و افسوس و حسرت و لعنت تو دیگر ھیچ توان و زمانی برایت باقی نگذاشتھ است . د . و چ�ھ رماید کھ بر دل ریاک�اران قف�ل م�ی زن�د و دلھایش�ان را مھ�ر م�ی کن�د و راه ورود ب�ھ آن را م�ی بن�دخداوند می ف -۵۵

ن ، طلبک�ار ق�در دانس�ت ودیل بھ ایثار نماید و بھ ج�ای طل�ب ک�ردن از دیگ�ران ریائی بدتر از اینکھ آدمی نیازش را ناز کند و تبب�ر دل فتانۀ خ�ودشصباشد و منت نھد . این عین واژگونساالری اندیشھ و احساس است . و لذا انسان با اعمال ریائی و دیو

ب�دتر از چ�ۀ اش�قیائیو پ�وچ ش�ده و بازی خود مھر و قفل می زند و آنرا از کار می اندازد و لذا بی اراده و بی احس�اس و ھ�یچ خود می شود .

تقام . این انخونش تشنھ ای. بندگی می کنی کسی را کھ بھ رھائی نداری وکھ ازش نفرت داری چھ بسا مبتالئی بھ کسی -۵۶

دل است از بابت اینکھ خیانت کردی بھ کسی کھ دوستت می داشت .

42

ل�ی ص�احب اختی�ار ذھ�ن و عق�ل و تش�خیص خ�ود ک�ھ ھس�ت . آنگ�اه ک�ھ ارادۀ تیار دلش نیس�ت وبی شک آدمی صاحب اخ -۵٧د و در طاعت م�ی کن�عقلی و فعلی تو در خدمت دل تو نباشد دلت ھم از امر ذھن تو سرپیچی می کند زیرا دلت از امر خدایت ا

. ان می کنیجیشھ ای و صورتی تحت امر تو درمی آید کھ تو تحت امر حق باشی وگرنھ ھمواره در نفاق بین امر دل و اند ن�ی و کدنبال اھل ح�ق م�ی رود آن�را تبعی�ت ک�ن . ول�ی قب�ل از آن بای�د تف�اوت ام�ر دل و ام�ر ش�کمت را درک دل ھمواره ب -۵٨

ارادۀ پائین تنھ ات را امر دل نپنداری و شکم درد خود را دل درد نخوانی . ا ب�ھ روی نااھالن را بخود راه نمی دھد و اگر اص�رار کن�ی درب�ش ر ل باالخره در ھمین دنیا اھل دنیا را ترک می کند ود -۵٩

تو می بندد و تا ابد پشت درب دل باقی می مانی . ی سوی موت سفید می رود و بھتر است کھ تو ھم با او ھمکار و ھمراه شوی وگرنھ پشت درب دل م�ی م�انبدل باالخره -۶٠

و می میری . قیق�ی اش ان و نام و مردم و ایل و عیال و نژاد ، دل می کنی و دل را ب�رای ص�احب حجان و نپس یا بھ اختیار از مال و -۶١

مھیا می کنی و یا دل در سینھ ات سنگ می شود . چھ بسا دلی انتحار کند از فرط ظلم صاحبش . مھ�ا ده . چ�ھ بس�ا ک�ھ آدز دل بعنوان کھنھ دستمالی برای پاک ک�ردن کثاف�ات نف�س خ�ود اس�تفاده مک�ن . دل�ت را فری�ب م�ا -۶٢

فریب دلشان را می خورند و این انتقام دل از صاحبش می باشد . وا دوست می دارد و تو کس دیگری را . آدمی را جز این مش�کل و معم�ائی نیس�ت . آنک�ھ دل را س�رکوب دل تو کسی ر -۶٣

د . این لعن دل است . نھی می کند و بھ ھوس خود عمل می کند ھمواره نادم است و خود را لعن می نمای ل دقی ھمواره از محبت حق حساب و رشوه می خواھد . آدمی را خطا و زنائی بزرگت�ر از ای�ن نیس�ت ک�ھ شآدم احمق و -۶۴

ن�دازد ھ دور م�ی اب�را در یک کفۀ ترازو می نھد و در کفۀ دیگرش ھرچھ کھ پول می ریزد تعادلی رخ نمی دھد و آنگاه دل را و بھ چند سکۀ ناخالص تمام محبت را می فروشد و این خسران در دو جھان است . و دیوانھ می گردد

تمام کن�د رین و بولھوس ترین آدمھا را با مھربانترین و اھل دل ترین انسان روبرو می کند تا بر او حجتتخداوند شقی -۶۵

فروختم . تا نگوید کھ کسی نبود کھ مرا برای خودم دوست بدارد پس من خودم را ارزان د ام ھنر آدمی در دوست داشتن است نھ دوست داشتھ شدن . آنکھ دوس�ت داش�تن را در ش�أن خ�ود نم�ی دان�ھرچند کھ تم -۶۶

تاب تحمل دوست داشتھ شدن را ھم ندارد . معشوق شدن اجر عاشق بودن است . ھ�یچ ی�ار و مین دنیا برپ�ا ش�ده اس�ت . ت�ک و تنھ�ااما آنگاه کھ بھ جبر یا بھ اختیار دل از ھمھ می کنی قیامت تو در ھ و -۶٧

یق . اگ�ر تص�د یاوری نداری و ھمۀ نھان وجودت در مقابل نگاھت عیان می گردد . آنچھ کھ می بینی بس تل�خ و کش�نده اس�تش��ود و کن��ی ک��ھ ای��ن ت��وئی و از توس��ت و توب��ھ کن��ی از ھم��ۀ معش��وقھایت و روی ب��ھ ص��احب دل نم��ائی س��عادت ت��و آغ��از م��ی

ی ش�ود دش�منانت م� ه بھ کام دل می رسی . و اما اگر ستمی را کھ بخود نموده ای از دیگران بدانی دلت صحرای محشرباالخرت�و ھ ش�ریک ظل�مک�و تا ابد در دلت از تو انتقام می گیرند و لحظ�ھ ای از آن�ان رھ�ائی ن�داری . وج�ودت بواس�طۀ ھم�ۀ کس�انی

ر قبر ھم از آنان رھائی نداری . بودند اشغال می گردد و تو آنک تسخیر شده ای و د . ت دلش�گرفتاری و عذابی در درون و برون تو نیست اال اینکھ از دل توست . و بھشتی ھم نیست اال بھ مرض و درد و -۶٨

سرنوشت تو حاصل معاملھ ای است کھ با دل خود کرده ای . دل ھمان امانت خدا در نزد انسان است . . دل رده ای و با اھل دل و با خدایستگی دارد بھ آنکھ با دل چھ کب، سھ وجھ دل است . و این بھشت و دوزخ و برزخ -۶٩ و اما تو با قلم آگاھی و عقل و تجربھ و ادراک خویشتن است کھ سرنوشت دلت را رق�م م�ی زن�ی . ای�ن محص�ول طبیع�ی -٧٠

توبھ کرده باشی از شقاوتھایت و نھایتا بھ دل رس�یده باش�ی آن است . تو را مستقیما با دلت ارتباطی و دستی نیست اال اینکھ و اھل و مقیم دل شده باشی و دل شده باشی . دل شده گی مقام اھل حق است . آنکھ تمام وجودش دل است و ھمۀ اعض�اء و

(ع)عل�ی جوارح و حواسش بھ مثابۀ صورت و تجسم دل و موجودیت دل در جھان است . و این حاصل موت سفید است بق�ولکھ مقام تنھائی و تفرید و تجرید و توحید دل است . عرصھ ای کھ در دل جز دل نیست و عرصۀ قیامت است ک�ھ زم�ان وج�ود ندارد و تیک تاک ساعت صدائی بی معناست . اینجا قلمرو اکنونیت و حال و جاودانگی و حضور حق است . نھ قبلی ھست و

43

ب�ا خداس�ت و ص�بر ب�ا او و در او . ای�ن مق�ام خالف�ت اللھ�ی انس�ان اس�ت . اینج�ا قیامتگ�اه نھ بعدی . ماندن در این مقام ماندن جھان و جھانیان است .

ر ارد شو و بودل عرش خدا و جایگاه خلیفة اللھی توست پس ھیچکس جز خودت در آن آرام و قرار نخواھد گرفت . بر خود

نسان ! این عرش بنشین و خودت باش عاشق و معشوق : اینست ا

44

فصل ششم

»قرآن شناسی « مقدمه اي بر

45

ه األعرف الناطقین بسم الل از آغ�از کتابھائی کھ موسوم بھ کتب آسمانی ھستند و دارای معروفیت جھانی ان�د ق�رآن تنھ�ا کت�ابی اس�ت ک�ھ از میان ھمۀ -١

م�ۀ ھورد تص�دیق ا بھ امروز فقط دارای یک نسخۀ واحد بوده و در متن آن نیز ھیچ تغییری حاصل نیام�ده اس�ت و م�پیدایش ت مسلمانان جھان می باشد .

ب�یش تاب آسمانی است کھ در کوتاھترین مدت ممکن بعد از ختم رسالت و حیات پیامبرش جمع آوری شده ک�ھقرآن تنھا ک -٢

از بیست سال نیست . ی�ق س�ت س�ال بع�د از طرقرآن تنھا کتاب آسمانی است کھ جملھ آیاتش مستقیما بھ نق�ل از ش�خص پی�امبر اس�ت ک�ھ ح�دود بی -٣

حافظان این آیات جمع آوری شده است . ، ع ل اوپانیش��ادھا ، اوس��تا ، ت��ورات و اناجی��ل پنجگان��ھ اساس��ا ب��ھ نق��ل از ش��خص پی��امبرانی چ��ون زردتش��تکتابھ��ائی مث�� -۴

م�ع جالبی گفت�ھ و نیست بلکھ بھ نقل از روحانیون و مالیان و مؤمنانی ک�ھ گ�اه درب�ارۀ پی�امبران خ�ود مط� ععیسی و عموسی ز گاتھ��ا درآوری ش�ده اس�ت ک�ھ عم�دتا جنب�ۀ ت�اریخی دارد و ن�وعی ت�اریخ نگ�اری محس�وب م�ی گ�ردد ب�ھ اس�تثنای بخش�ھائی ا

. است عیا موسی عاوستا و تورات کھ گوئی قول زردتشت ست می باش�د دبھ لحاظ تاریخی نزدیکترین کتاب ھمان انجیل است کھ تاکنون پنج متن کامال جداگانھ از آن در بعد از قرآن -۵

ان ای�ن د ب�ین راوی�کھ تفاوتھا و تناقضات تاریخی و مفھومی بس�یار فراوان�ی نس�بت ب�ھ ھم�دیگر دارا ھس�تند و اختالف�ات و نب�راز واس�طۀ برخ�یعیان اس�ت . ای�ن اناجی�ل حت�ی بواس�طۀ حواری�ون ھ�م جم�ع آوری نش�ده بلک�ھ ب اناجیل در برخی موارد کامال

ن��ھ ب��ھ ون نس��بت داده م��ی ش��ود ھمراھ��ان و ی��ا پی��روان حواری��ون در نس��ل ھ��ای بع��دی جم��ع آوری ش��ده و مطال��ب ب��ھ حواری��و عتبرتر است . . بدین لحاظ انجیل از سائر کتابھای آسمانی مذکور ، بسیار پریشان تر و نامععیسی

ب�ھ :تابھای آسمانی مذکور و دخل و تصرف و تحریف و تبدیل در آنھا در قرآن ک�ریم ھ�م تص�دیق ش�ده اس�ت کعدم اعتبار -۶

رآن . ق -دستھای خود کتبی نوشتھ و بھ خداوند نسبت می دھند ح�د و معتب�ری از جان�ب خداون��د و س�یحیان تنھ�ا پی�روان ی�ک م�ذھب حق�ۀ الھ�ی ھس�تند ک�ھ ھرگ�ز در ط�ول ت�اریخ کت�اب وام -٧

ھمی�ت اۀ ب�س قاب�ل پیامبرشان در دست نداشتھ اند حال آنکھ دربارۀ سائر مذاھب الھی چنین امری نبوده است و این خ�ود نکت� حی�اءگر دی�ندربارۀ ماھیت مسیح و دین اوست . یک نکتھ اینست ک�ھ مس�یح خ�ود را ب�انی م�ذھب جدی�دی نم�ی دانس�ت بلک�ھ ا

ف�اوت م�اھیتی مت وتورات و ناجی بنی اسرائیل بود . مسئلۀ اصلی در معنای ناجی نھفتھ است ک�ھ دارای معن�ا موسی و احکام ی دی�دار وانن�د ب�ا واز پیامبر است . نکتۀ دیگر اینکھ مسیح پیامبری زنده است و قرار بھ رجعت دارد . یعن�ی مؤمن�انش م�ی ت

رمی بھ کتاب و شریعت نبوده است . کنند یا بھ روح نجات او اتصال یابند و لذا نیاز مب أس آن در رۀ کتاب قرآن باید گفت کھ در ھمان صدر اس�الم و در دوره ای ک�ھ ق�رآن در ح�ال ت�دوین ب�ود ک�ھ در رو اما دربا -٨

ت�دوین ش�د ک�ھ )(عحکومت عثمان فردی بنام کعب االحب�ار ی�ک من�افق یھ�ود ق�رار داش�ت کت�اب دیگ�ری بن�ام ق�رآن توس�ط عل�ی ان رحالیک�ھ عثم�دبھ مسجد آورد (ع)فت فصل یا وادی بود کھ بر حسب شأن نزول تدوین شده بود . این کتاب را علی دارای ھ

آن (ع) ع شد و علیبر منبر بود و فرمود : ای مسلمانان اینست قرآن شما ! ولی مورد انکار عثمان و تمسخر برخی مردم واقھ�ور ن کت�اب در ظکت�اب را زان پ�س دیگ�ر کس�ی ندی�د . و در روای�ات ش�یعی ای�کتاب را سوار بر شتر بھ منزل برگردانید و آن

ا ی�رآن عل�ی و جھانی مھدی موعود آشکار خواھ�د ش�د . امام�ان ش�یعھ اساس�ا ھرگ�اه ک�ھ از ق�رآن نق�ل ق�ولی م�ی نمودن�د ب�ھ ق� مکررا وجود دارد . » اصول کافی«نسبت می دادند کھ این امر در کتاب » کتاب علی« (قرآن) ب�ود ک�ھ » کتاب«بزرگترین محور اختالفات گروھھای مسلمانان با علی ھمانا مسئلۀ (ع)ومت پنج سالۀ علی در حک -٩

ب�ا م�ردم بیع�ت نم�ود و ن�ھ پی�روی از » اجتھ�اد در ن�زد خویش�تن«م�ی نامیدن�د و ب�ر اس�اس » ق�رآن ن�اطق«خودش را (ع)علی (ع)منش�أ جن�گ نھ�روان اس�ت ب�ر مح�ور کت�اب ق�رآن برعلی�ھ عل�ی قرآنی کھ در دست مردم بود . می دانیم کھ جنگ صفین ک�ھ

زمینھ چینی شد و عل�ی آن قرآنھ�ای ب�ر س�ر نی�زه را جم�ع نم�ود و یکج�ا آت�ش زد و ای�ن فتن�ھ و مک�ر عمرع�اص و معاوی�ھ را را ب�ھ (ع)ی ، دوب�اره مس�ئلۀ کت�اب را مط�رح کردن�د و امام�ت عل� (ع)خنثی کرد . ولی بعدا بخش عمده ای از مریدان خود عل�ی

را بایستی شھید قرآن دانست زیرا ب�ا حرب�ۀ ق�رآن وی را مرت�د و خ�ارجی (ع)را کشتند . درواقع علی (ع)چالش کشیدند و علی

46

نامیده و بھ قتلش ھمت نمودند و قاتل او ھم یکی از مریدان سابقش بود کھ بھ اشد قشری گری در شریعت مبتال شده و دچار یچۀ امویان شد . و از ھمین امر می توان دریافت ک�ھ حرب�ۀ کت�اب پرس�تی محک�م ت�رین س�الح در قب�ال جنون گردیده بود و باز

امامت علی و اطاعت از او بوده و این حربھ در طول تاریخ تا بھ امروز در جریان بوده و برعلیھ عارفان بک�ار رفت�ھ اس�ت و خون بسیاری از آنان را ھم ریختھ است .

ر اس�الم ت�ا ب�ھ ام�روز مھمت�رین موض�وع ج�دال و تفرق�ھ و جنگھ�ای خ�ونین درامام�ت از ص�د -ع کت�اب دیالکتیک و تناز -١٠

میان فرقھ ھای اسالمی و حتی شیعی بوده است . ھ اساس وصیت نام�ۀ پی�امبر ب�ھ ام�ت اس�ت ب�ر دو موض�وع (دو ثق�ل) کت�اب و عت�رت ق�رار دارد . نخس�تینکحدیث ثقلین -١١

ی از مجموع�ھ اآمد کھ عترت چیست . اھل سنت ، عترت را ھمان س�نت رس�ول خ�دا م�ی دانن�د ک�ھ عم�ال دعواھا از اینجا پدید و اخب�ار ت�اریخ اس�ت احادیث منسوب بھ پیامبر و روایات تاریخی دربارۀ آداب و اعمال و خلق و خوی پیامبر است یعنی تماما

ھ ک�م�ی دانن�د ردد . ول�ی تش�یع ، عت�رت را امام�ان زن�دهکھ خود یک کتاب دیگر محسوب می شود کھ مکمل کتاب قرآن م�ی گ�انس�ان بع�الوۀ ی�ک ھمواره در کنار قرآن و مجری قرآن و تأویل کنندۀ آن ھستند . بنابراین شیعھ عب�ارت اس�ت از کت�اب ق�رآن

ھ است . امامی ذھبزنده بنام امام . کھ کتاب ھم فقط بواسطۀ امام تأویل و تفسیر می شود و الغیر . و لذا تشیع ھمان م عبی�ر و تول تاریخ و بلکھ از دوران حیات امامان صدر اسالم تشیع نی�ز ب�ھ دو ش�قھ تقس�یم ش�د ک�ھ حاص�ل دو و اما در ط -١٢

ت . م رسیده اساستنباط از وجود امام و مسئلۀ امامت است کھ مخصوصا در دورۀ غیبت این انشقاق بھ تضاد و عداوتھا ھ م رخنھ ھمنجر بھ دو فرقۀ اصلی سنی و شیعھ شد در بطن شیعھ ت کھ ھمان معنائی کھ در آغاز اسالمدر حقیقت باید گف -١٣

ان ھ�م ح�دت مس�لمانوکرد . گروھی از شیعیان دچار گرایش بھ اھل سنت شدند و درواقع خواستند نوعی اعتدال پدید آورن�د ت�ا زدھ�م ب�ت ام�ام دواو اجماع ھم افزودند تا پاسخگوی دورۀ غیحفظ شود و لذا بر دو اصل کتاب و عترت دو اصل دگر بنام عقل

د ش�د ک�ھ م�ور باشد ، یعنی تفسیر عقلی از قرآن و س�نت بع�الوۀ مش�ورت ب�ا علم�ای ام�ت . ای�ن ام�ر اس�اس دموکراس�ی ش�یعی استقبال اکثر اھل سنت ھم قرار گرفت .

نت ب�ود د زیرا تفسیر از عترت مترادف با برداشت اھل سلی گروه کوچکی از تشیع بھ این اصول چھارگانھ تن در ندادنو -١۴

آن یگ�ری ب�ھ ق�رو عترت عمال مجموعھ ای از اخبار و احادیث منصوب بھ پیامبر و امام�ان ص�در اس�الم م�ی ش�د یعن�ی کت�اب دای�ب ب�ھ م�ام غج�ود اوافزوده می شد و موجودیت امام زنده را بکلی منتفی می نمود . این ھم�ان فلس�فۀ اھ�ل س�نت ب�ود ک�ھ ب�ا

لحاظ نظری پیوند می خورد ولی عمال ھمان مذھب اھل سنت محسوب می شود یعنی اصالت کتاب . ص�ادق و ام�ام (ع)چک شیعی کھ بھ غالیھ ی�ا ش�یعیان افراط�ی ھ�م معروفن�د از می�ان مری�دان ام�ام محم�د ب�اقر این فرقۀ کو -١۵

د و گ�اه رفت�ھ م�ی ش�وگداشت و لذا این فرقھ گاه با اسماعیلیھ اشتباه برخاستند کھ اسماعیل پسر امام صادق در رأس آن قرارم�ام غای�ب درست ھم ھست زی�را فرق�ۀ اس�ماعیلیھ ب�ھ لح�اظ فلس�فی معتق�د ب�ھ ام�ام حاض�ر در عرص�ۀ غیب�ت ب�ود ک�ھ جانش�ین ا

محسوب می شد و امام ناطق ھم خوانده می شد کھ مورد تأئید امام صادق ھم می باشد . ب�ان ارد کھ آئین�ۀ وج�ود ام�ام زم�ان و زدنا کھ در عصر غیبت امام دوازدھم ھمواره یک نفر عارف واصل وجود بدین مع -١۶

کت�اب و ا م�ی مان�د:دیث ثقلین ھمچنان پابرج�. و لذا حمفسر و تأویل گر قرآن است او در میان مردم است و او ھمان عترت و ! عترت

وده ه متکی بر عرفان شیعی بوده و انقالبی ت�رین فرق�ھ ھ�ای اس�المی ھ�م ب�چک شیعی در طول تاریخ ھمواراین فرقۀ کو -١٧

لی ی�ا ی�ت اس�ماعیاست کھ گاه در لباس اسماعیلیھ عمل کرده و گاه اثنی عشریھ . مثل نھضت حسن صباح کھ تا بھ امروز ماھ ھض�ت ب�اب ،ق�ھ اس�ت مث�ل ناثنی عشری بودنش معلوم نیست . و عمدۀ نھضت ھای انقالبی شیعھ در تاریخ جدید از ھم�ین فر

مل�ی ب�ھ لح�اظ ع نھضت جنگل و نھضت امام خمینی . کال فرقھ ھای درویشی بھ لحاظ نظری متعل�ق ب�ھ ای�ن باورن�د ھرچن�د ک�ھ گاه بکلی دگرند و اصال از ھویت اسالمی ھم خارجند .

ت�دریجی چی�زی ج�ز تفاس�یر پی�روان با نگ�اھی ب�ھ ت�اریخ تحری�ف کت�ب آس�مانی در م�ی ی�ابیم ک�ھ عل�ت اص�لی ای�ن تحری�ف -١٨

مذاھب از متن اصلی این کتب نبوده است کھ بتدریج در متن ای�ن کت�ب ھ�م وارد ش�ده اس�ت و گ�اه آی�اتی را ک�ھ در تن�اقض ای�ن تفاسیر بوده حذف کرده است . این امر ثابت می کند کھ کتب آس�مانی علی�رغم اینک�ھ ک�الم خ�دا ب�ھ رس�والن ب�وده و ذک�ر الھ�ی

ده کھ خداوند در قرآن ، ذکرش را از ھر گزند و تحریفی مصون داشتھ است ول�ی مادی�ت ای�ن اذک�ار یعن�ی کت�ب محسوب می شدر دسترس تحریف جاھالن و منافقان بوده است . از این امر درمی یابیم کھ اصل و اساس کتب آسمانی مث�ل ت�ورات و انجی�ل

ن مصونیت در قلوب امامان ھ�ر دوران ممک�ن م�ی ش�ود . و ل�ذا و قرآن امری دگر است کھ خداوند آن را مصون می دارد . ای

47

براستی این کتب بدون وجود امامان زندۀ ھر عصری کھ قلوبشان عرصۀ نزول اذکار الھی است ھ�یچ معن�ا و اھمیت�ی ن�دارد و ق�ۀ آس�مانی ای�ن مس�ئلھ تص�دیق م�ی ش�ود . یعن�ی کت�اب ح (ع)از قداست بیرون است . ب�ا توج�ھ ب�ھ معض�لۀ ق�رآن و کت�اب عل�ی

ھمواره در نزد عارفان واصل و امامان ناطق ھر عصری است ھمانطور کھ در قرآن می خوانیم کھ خداوند ھر گاه کھ بخواھد روح را بھمراه مالئک بر قلوب مخلصین نازل می کند . یعنی کتاب خود را (قرآن) ھمواره بھ طور زنده و منطبق با نیازھ�ای

فان نازل می کند کھ احیاء گران دین زنده ھستند . این ھمان مصداق ح�دیث ثقل�ین اس�ت ک�ھ ھر عصری بر قلوب برخی از عارکتاب و عترت را با ھم جمع کرده است . یعنی کتاب و عترت دو موضوع ج�دا از ھ�م نیس�تند . ھم�انطور ک�ھ ب�از در ق�رآن م�ی

یتا ج�دای از کت�اب و ق�رآن و انجیل�ی اس�ت ک�ھ خوانیم کھ ھر عصری را کتابی است . و این کتاب در نزد اولیای اوست کھ ماھ در نزد مردمان می باشد .

ی در است کھ اصل و اساس ھمۀ کتابھای آسمانی می باش�د و آن در ن�زد اولی�ای الھ�» ام الکتاب«بر سر در قرآن سخن -١٩

دنی ل�مالن عل�م در عل�م و ح�ا ھر عصری است . و نیز سخن بر سر تأویل قرآن است کھ این علم نیز در نزد اولیاء و راسخین می باشد .

ھ لح�اظ ب�علمای اھل سنت و شیعھ و قرآن شناسان بر این باورن�د ک�ھ قرآن�ی ک�ھ در ن�زد مس�لمین اس�ت الاق�ل تقریبا ھمۀ -٢٠

ھ�ا و آی�ات . اال برخ�ی س�وره ھ�ای مک�ی کوچ�ک ک�ھ اساس�ا حکم�تآیات بس�یار پریش�ان و ن�امربوط اس�تشأن نزول و ترتیب مات قرآن محسوب می شوند کھ احکام و شریعت را در بر ندارند . محک

ت�ابی یعنی کتاب ق�رآن س�خن رفت�ھ اس�ت درحالیک�ھ در زم�ان ن�زول ای�ن آی�ات ھن�وز ک» این کتاب«م بارھا از در قرآن کری -٢١

داری�م انان در دس�تمسلم لزوما این کتابی نیست کھ ما» قرآن«بنام قرآن تدوین نشده و وجود نداشت . این بدان معناست کھ » ت�ابک«نظ�ور از کھ کاغذ و مرکب است و می توان با آن ھر کاری کرد و ھر تفسیری نمود و حتی تحریف ک�رد . بن�ابراین م

ی در قل�وب ھم در کتاب ق�رآن و ھ�م ح�دیث ثقل�ین ای�ن ق�رآن کاغ�ذی نیس�ت بلک�ھ آن ق�رآن ن�وری و عرف�انی و ذک�ر» قرآن«و ان را ن ھدایت آنین است کھ در ھر عصری در میان مردم حضور دارند ھرچند گمنام . کھ فقط طالباامامان و عارفان و مخلص

درک می کنند . ک�الم وین کتابی کھ ما مسلمانان بصورت کاغذ و مرکب در دست داریم نھ لزوما تحت عن�وان کت�اب آس�مانی ابا این ھمھ -٢٢

ست ک�ھ ھ�ر احیرت آور سان بھ نقل از پیامبر اسالم نوشتھ اند ، اثری شگرف وهللا بلکھ فقط بعنوان یک کتابی کھ عده ای ان نی . اھل خرد و تأمل را دربارۀ عظمت بانی اش یعنی پیامبر ، بھ خشوع و تصدیق می کشاند حتی بی ھیچ ایما

رده ل�ی ک�ور و تعطی�ل ک�تأسفانھ تصور آسمانی و قدسی بودن کتاب قرآن ، عق�ل و بص�یرت م�ا را درب�ارۀ مع�ارف آن بکم -٢٣

ستخاره نویسی و ا است و بلکھ دریائی از جھل و جنون و خرافھ پدید آورده کھ بھ خدا و کتابش نسبت داده می شود مثل دعار درد و س�دل درد و ھای جنون آمیز کھ گاه کار را بھ پختن و خوردن و تنقیھ کردن این کتاب می کشاند ت�ا رف�ع دن�دان درد و

ولی�ائی بزن�د . م�الی مالیخاجنھ را دفع کند درحالیکھ آدم باید بھ اندازۀ کافی جن زده باشد تا دس�ت ب�ھ چن�ین اع یبوست نماید ورآن ق�جمع آوری ھرچند کھ این خرافات ریشھ در یھود دارد کھ در ھمان صدر اسالم در فرھنگ اسالمی ھم رخنھ کردند و در

نقش درجھ اول را ایفا نمودند . وده ب�رخ نموده و کارخانۀ جھل و جن�ون ن طاعون دین برانداز و نفاق سازی کھ بر محور قرآن در طول تاریخخود ھمی -٢۴

ھ رآن ، ربط�ی ب�در آن ماجرای ح�ادث و ق�دیم ب�ودن ق�» کتاب«ثابت می کند کھ آن قداست و حتی اولوھیت منسوب بھ قرآن و و قات�ل ح�امالن را نم�ی ریخ�ت . ق�رآن (ع)و آل عل�ی (ع)ون عل�ی کاغذ و مرکب ندارد وگرنھ اینھمھ فس�اد پدی�د نم�ی آورد و خ�

مرتد کنندۀ تأویل گران و ناطقانش نیست . لک�ھ بی دیگر اینست کھ ھیچیک از کتبی کھ در نزد پی�روان م�ذاھب الھ�ی اس�ت از آس�مان ف�رود نیام�ده اس�ت واقعیت عین -٢۵

س مھ�م و نکت�ھ ای ب� تی بھ امر پیامبران و زیر نظر آنان . و ای�نبدست بشر نوشتھ شده است آنھم نھ بدست پیامبران و یا حتاب�ت وح�ی ای�ن ک ت ب�ھتعیین کننده است کھ چرا پیامبران در زمان حیات خود مطلقا اقدام بھ این کار نکرده و سفارش و وصی

اس�الم نم�ی ی�ا پی�امبر؟ آم�ی دھ�د می آید و چھ تحریف ھا رخ ؟ آیا نمی دانستند کھ چھ بالئی بر سر وحی آنھاننموده اند . چراالم�ی د و حت�ی ک؟ پس چرا در زمان حیات خودش امر بھ این کتابت نک�رئی بر سر تورات و انجیل آمده استدانست کھ چھ بال

؟ بت از زبان ایشان روایت نشده است؟ چرا؟ چرااز این با نیست کھ کتاب هللا و کتاب آسمانی اس�ت . ای�ن علت ھمانست کھ ذکرش رفت . یعنی این کتابھای نوشتھ شده بدست بشر -٢۶

مرکبی اساس�ا ب�رای اف�زایش کف�ر ک�افران -کتابھا نبوده کھ موجب ھدایت مؤمنان بوده است . بلکھ این کتابھای مکتوب کاغذ . و رس�وائی منافق��ان ب��وده اس��ت ب��از ھ�م طب��ق ق��ول ق��رآن ک��ھ : اگ�ر ب��رای رس��وائی منافق��ان نب��ود ای�ن کت��اب مکت��وب نم��ی ش��د

48

ھمانطور کھ در صدر اسالم ماجرای کتابت قرآن بھ امر عثمان و نظارت کع�ب االحب�ار من�افق ب�زرگ دس�تگاه خالف�ت و موج�ھ کنندۀ ثروت اندوزی و دنیا پرستی و تبعید کننده و قاتل ابوذر غفاری و ھزاران مؤمن دیگر ، فقط موجب آشکار شدن نفاق و

و فرزن�دانش ص�ادر ش�د و مؤمن�ان (ع)ھمین کتاب بود کھ حکم الحاد و ارت�داد و قت�ل عل�ی رسوائی آنان بود کھ نھایتا با حربۀ حقیق��ی قت��ل ع��ام ش��دند . در ک��ل ت��اریخ اس��الم حرب��ھ ای بزرگت��ر و قت��التر از ای��ن کت��اب ب��رای امح��ای مؤمن��ان حقیق��ی و تق��دیس

اس�ت . ای�ن کت�اب ب�ھ ھم�راه تفاس�یرش تنھ�ا امویان و بنی عباس و غزنویان و سالجقھ و صفویان و عثمانی�ان وج�ود نداش�تھ قاتل اولیاء و عرفای حقھ در طول تاریخ بوده است .

ک�ای ب�ھ م کھ در سالھای آغازین انقالب اسالمی ای�ران چگون�ھ بس�یاری از مراج�ع و علم�ای ع�الم ش�یعھ ب�ا اتبھ یاد آوری -٢٧

مودند . ناه سلطنت و طاغوت را توجیھ و تأئید قرآن فتوای ارتداد انقالبیون مؤمن را صادر کردند و عمال دستگ م�ی ش�د م کھ در دستگاه غزنویان و سالجقھ چگونھ با اتکاء بھ کتاب و سنت ، حکم قتل ع�ام ش�یعیان ص�ادربھ یاد آوری -٢٨

آب رھ�ا زن�ده دو نسل کشی بر پا می گشت و خانھ و شھرھای شیعیان شخم می گردید و تبدیل بھ مزارع می شد و کودک�ان آنای�ن .جوش پختھ می شدند . و س�لطان محم�ود غزن�وی از ب�س در ری ش�یعھ کش�ت دچ�ار اس�تفراغ خ�ون گردی�د و ھ�الک ش�د

ھ�ان جیعھ ای در ھمان استمرار کشتار امامان بھ تیغ کتاب و سنت است . اگر ابر مردی چون حسن صباح نمی بود امروزه شبرک�ت س�لطۀ ص�باح را ملح�د و مرت�د و ج�ادوگر و دیوان�ھ م�ی دانن�د ازنمی ب�ود . و عجب�ا ک�ھ حت�ی ش�یعیان ام�روز ھ�م حس�ن

تبلیغات اھل کتاب و کتاب پرستان جھان مدرن . ث�ل ت�ورات اساس نفاق در تاریخ قلمداد شده اند . اھل کتاب بھ معنای پرستش این کتابھائی م» اھل کتاب«م در قرآن کری -٢٩

ھب ی خداون�د . س�جده ک�ردن ب�ر ای�ن کتابھ�ا در ھم�ۀ م�ذامرکب�ی ب�ھ ج�ا -اغ�ذی و انجیل و قرآن است . پرستش این کتابھای ک رایج است کھ کفری آشکار است بھ لحاظ اعتقادی .

ب�دانیم ھان بھ لحاظی یک تمدن تمام عیار کتابی است و این ھمان استمرار مذھب اھل کت�اب اس�ت . و بای�دجتمدن مدرن -٣٠

ھ کتابھ��ای ب�� اھ��ل کت��اب فق��ط یھ��ود و نص��اری نیس��تند بلک��ھ ھم��ۀ پرس��تندگان و پی��روان ک��ھ ب��رخالف تفس��یر بس��یاری از علم��ا ،اب و قلی�د از آداصطالح آسمانی ھستند . اھل سنت و آن بخش از ش�یعھ ک�ھ ام�ام ح�ی و حاض�ر ندارن�د و معتق�د ب�ھ پی�روی و ت

ب می شوند . اقوال امامان ھستند و امام غایب را برای ھدایت کافی می دانند ھم اھل کتاب محسو ت�وده ھ�ای ین دشمنان امییون را اھل کتاب معرفی کرده است . امییون برخالف تفسیر بسیاری از علما ، بھقران بزرگتر -٣١

-اری�ھ ایعدارای دین ه اند . یعنیشود کھ دارای ایمان و دین فطری و امام زندنمی شود بلکھ بھ مؤمنانی گفتھ میمردم گفتھ ت ن�ی خ�ود ب�ودن . و دی�ن ام�ی ھم�ان دی�ن خ�ود ج�وش اس�ت و از امام�ت اس�موروثی نیستند . امی ب�ودن یع -اخباری -کتابی

. د بودنشانلیل بی سوااست و نھ بد ھمانطور کھ امامت ھم بھ معنای امیت است . معنای امی بودن پیامبران ھم بھ ھمین دلیل . (ع)و ابراھیم و عیسی (ع)زیرا بسیاری از پیامبران بی سواد نبودند از جملھ موسی

ربین آیا می دانی کھ چیست علیین ؟ کتابی نوش�تھ ش�ده ک�ھ مق�«است : » علیین«م سخن بر سر مقامی بنام در قرآن کری -٣٢

ل�ی و ب�ھ معن�ای عل�ی ھ�ا م�ی باش�د ک�ھ ھم�ان امام�ان ع�ارف ھ�ر علیین جم�ع ع -قرآن .» در غایت مقام قرب بھ آن می رسند ان کت�ابی ک�ھ ھس�تند . ھم� ناطق و ام الکتاب می باشند . علیین بھ مثابۀ ظھور و تجلی و تجسم زندۀ کتاب خدادورانند و قرآن

س�تین ھ مخل�وق نختورات و انجیل و قرآن و اوستا بھ مثابۀ نزول آن در درجات است در قلوب انبیای مرس�ل . ھم�ان کت�ابی ک� خداون�د در ده اس�ت . ھم�انطور ک�ھ طب�ق احادی�ث قدس�ی نخس�تین ن�امخداست کھ خلقت جھان و جھانیان ب�ر اس�اس آن پدی�د آم�

قع می شود . بوده است و در قیامت کبری نیز بواسطۀ ھمین نام است کھ لقاء هللا وا» علی«عرصۀ خلقت و تجلی ھمان ی�م س�خن ب�ر س�ررآن کتابی است کھ بر قلوب س�ائر انبی�اء ھ�م ب�ھ درج�اتی دگ�ر ن�ازل ش�ده اس�ت . وقت�ی ن�زول ق�رآن دارق -٣٣

معم�وال عروج قرآن نی�ز ھس�ت ھمچ�ون ن�زول و ع�روج روح ب�ھ مثاب�ۀ ام�ر خ�دا ب�ر قل�وب مخلص�ین . و ام�ا ع�روج ق�رآن ک�ھ آنھ�ا و ھ�ر بھمراه ع�روج روح اس�ت در وج�ود امام�ان رخ م�ی دھ�د و بدینگون�ھ اس�ت ک�ھ عل�م تأوی�ل و اس�رار قران�ی در ن�زد

عارف واصلی در قلمرو امامت است . ، ق�رآن قول خود قرآناصال آیا ھرگز گزارش شده است کھ کسی بواسطۀ قرائت قرآن ایمان آورده باشد ؟ ھرگز ! زیرا ب -٣۴

ش�ود. اف�زوده می ئت قرآن بر کفر کافرانکھ بواسطۀ قراھمانطور .ست و نھ موجب ایمان آوردن کافرانموجب ھدایت مؤمنان ان�ان دی�د ول�ی مؤمت بیست و سھ سال بتدریج نازل شد و ب�ر مردم�ان قرائ�ت گرھمانطور کھ در صدر اسالم قرآن در مد -قرآن

ر خ�ود دم�انطور ک�ھ ھحقیقی و خالص در ھمان نخستین دیدار با پیامبر ایمان آوردند ب�دون آنک�ھ حت�ی آی�ھ ای ش�نیده باش�ند . والی�ت وال محم�دی ر واق�ع دی�دار جم�قرآن آمده کھ : جز ھمان اندک کسانی کھ در آغاز ایمان آوردن�د کس�ی ایم�ان نی�اورد . د

الھی در پیامبر موجب ایمان گردید نھ قرائت آیات و تفسیر فلسفی اصول دین .

49

ک�ررا ام�ر تاب قرآن امر بھ پیروی از کتاب و نسخھ برداری و تقلید از احکامش وجود دارد ؟ ھرگز ! بلک�ھ مکآیا در کل -٣۵

ود بی وجود می تواند موجب ھدایت ش» کتاب«لھی و مخلصین است . پس چگونھ بھ پیروی و اطاعت از رسوالن و اولیای ا رسول یا امامی زنده کھ خود کتاب ناطق و از علیین است .

مف�اھیم ربوط بھ خود کتاب قرآن است کھ مؤمنان بھ آن امر شده اند قرائت قرآن بھ قصد تفک�ر و تأم�ل درمآن کاری کھ -٣۶

وان�دن ب�ھ قص�د است و صد البتھ نھ آواز خ» خواندن«بھ معنای » قرآن«س . ھمانطور کھ کلمۀ و حکمت ھای آیات است و بن اس�ت اگ�ر دایت مؤمن�اھ�ثواب اخروی بردن . بلکھ دھھا آیھ امر بھ تفکر و تعقل و تدبیر در مفاھیم قرآنی کرده اند کھ برای

صین ھمان اصل و شاھراه ھدایت است . سواد خواندن داشتھ باشند وگرنھ اطاعت از امامان و علیین و مخل ھیم واالس�ت یت مطالعۀ ھر کتابی اعم از آسمانی یا زمینی و علمی یا دینی ایج�اد ای�ده ھ�ا و آرمانھ�ا و مف�امھمترین خاص -٣٧

انس�ان ج�ود ده ھ�ا در وکھ اندیشھ را پرواز می دھد و آرزوھا را فربھ می سازد بی آنکھ اندک توان�ائی و قابلی�ت تحق�ق ای�ن ای�در قرآن فاق است کھافزایش یافتھ باشد . و بدینگونھ بین ذھن و عمل انسان خالء و تضاد عظیمی پدید می آید و این ھمان نب�رای رھ�ائی ای�ده ھ�ا و شدیدترین آنھا را متعلق بھ اھل کتاب خوانده است کھ نھایتا بواسطۀ ناتوانی و بی عملی در قب�ال ای�ن

نفاق و توجیھ بی عملی خود ، اصل این مفاھیم و ارزش ھا انکار م�ی ش�ود منتھ� از شر و عذاب این تضاد و بلک�ھ ی ن�ھ علن�ایدھ�د زی�را ای�ده دیدتر رخ مبھ شیوه ھائی ریاکارانھ و فریبنده و منافقانھ . این امر دربارۀ کتابھای دینی و آسمانی ھزار بار ش

ود خ�ھ دامنگی�ر ر تک�وین و تح�ول نف�اق در ت�اریخ م�ذاھب اس�ت ک�ھائی آسمانی و متافیزیکی و اب�دی پدی�د م�ی آورد . ای�ن س�یبپوش�انند لباس باطل کتابھای آسمانی شده و اگر ھم قادر بھ دخل و تصرف در آن نباشند بھ تفسیر دست می زنند تا حقایق را

و نفاق خود را موجھ سازند . ن و نیست بلک�ھ ب�دان معناس�ت ک�ھ ب�دون اطاع�ت از رس�وال ین عبرت تاریخی بھ معنای ابطال مطالعۀ قرآن یا سائر کتبا -٣٨

ب�دترین انجام�د ک�ھ امامان زنده مطالعۀ قرآن و کتب دینی و عرفانی و علمی جز بھ ضاللت و نفاق کھ کفر اندر کفر است نم�ی حالتش تحریف و مسخ معارف و باورھای دینی است .

ر ب�کتاب خدا (قرآن) بواسطۀ نزول روح و مالئک در یک شب ق�در بق قول قرآن در چند مورد و از جملھ سورۀ قدر ،ط -٣٩

. تمتف�اوت اس� دۀ ھر عصر برای اقوامدل ھر مؤمن مخلصی کھ خدا بخواھد نازل می شود و چنین نزول قرآنی ھمان قرآن زنو م��ی نام��د . ھم��انطور ک��ھ م��ثال ش��یخ بھ��ائی از خداون��دان فق��ھ ش��یعی و تفس��یر ق��رآن ، کت��اب مثن��وی مول��وی را ق��رآن فارس��یص�ری ھس�تند عخداوند ھیچ قومی را و خاصھ مسلمانان را از وج�ود چن�ین مخلص�ینی ک�ھ ب�ھ مثاب�ۀ امام�ان زن�ده و ن�اطق ھ�ر

بارھ�ا وت�ی بارھ�ا محروم نکرده است و قرآن محمدی را بھ زبان حال و عقول ھر قومی و نیازھای زمانھ و زبان ام�ی ھ�ر مل ست . کار تھی نیند و اینگونھ است کھ زمین ھرگز از اولیای الھی و حجت ھای زنده و آشدر عصر غیبت امام ، نازل می ک

ر را ات پیچی�دۀ آن و عل�م تفس�یگر قرار باش�د ک�ھ ام�ر ھ�دایت فق�ط بواس�طۀ ق�رآن عرب�ی باش�د آنانک�ھ زب�ان ع�رب و ادبی�ا -۴٠ک�رده ش�راف تحص�یلون�د بس�یار بعی�د اس�ت ک�ھ فق�ط ادانند باید گمراه شوند و بھ دوزخ بروند . و این از عدل و رحمت خدانمی

. لک�ھ ب�ھ عک�سبالیق ھدایت و بھشت باشند و فقراء و ع�وام ک�ھ اص�ال مج�ال تحص�یل ای�ن عل�م را ندارن�د دوزخ�ی باش�ند . و یعنی مستضعفین و امییون بھ ھدایت بسیار نزدیکترند .

قرآنی است نخواھد یافت و ایمان نخواھد آورد . این نیز یک حکمت یچ قومی دینی را کھ از زبان بیگانھ باشد قلبا درھ -۴١

اس�طۀ ق�رآن تین ب�ار بوکھ خداوند پیامبر ھر قومی را بھ زبان امی آن قوم مبعوث می نماید . ھمانطور کھ ایرانیان ب�رای نخس�ت خلف�ا و جم�اطۀ تھان ش�د ن�ھ بواس�دل سلمان فارسی و اسالم سلمانی ، ایمان آوردند و بدینگونھ اسالم در ایران تبدیل ب�ھ دی�

نیس�ت . ی�ن پذیرفت�ھد. آنانکھ از این طریق اسالم آوردند منافق شدند زیرا بقول قرآن ھ�یچ اکراھ�ی در شاھان اموی و عباسیتف�اوت در اعص�ار م واقع پیامبران و امامان اسالم ایران�ی ھمان�ا عرف�ای ایران�ی ب�وده ان�د ک�ھ مح�ل ن�زول روح و کت�اب خ�دا در

اند . بوده ن جنون و اما معمای الینحل زبان عربی برای مسلمانان غیر عرب در طول تاریخ اسالم مستمرا بغرنج تر شده است . ای -۴٢

گی کھ نام اسالم بخود گرفتھ و جز نفاق محصول دیگری نداشتھ در کشور ایران تا بھ امروز ادام�ھ یافت�ھ اس�ت و ل�ذا عرب زدج از میان م�ی رود زی�را ع�ذابی ب�دتر از نف�اق دین�ی آنھ�م در عب�ادات ک�ھ راز دل گ�وئی ب�ا خداس�ت با پیشرفت کفر جھانی بتدری

ش�روع م�ی ش�ود ب�ر س�ر نم�از و دعاھ�ا ھ�م لف�ظ » ق�ل«وجود ندارد . این جنون تا آنجاست کھ مثال آیات یا سوره ھائی ک�ھ ب�ا ئیل بھ پیامبر است کھ مثال : بگو کھ خداون�د یگان�ھ واژۀ تلقین ذکر و وحی جبرا» قل«ادا می شود . درصورتی کھ این » قل«

بلکھ می گفتھ کھ : ھو هللا احد . پس مسلمانان » قل ھو هللا احد«و بی نیاز است (قل ھو هللا احد ...) و پیامبر نمی گفتھ کھ : ج�ز ھ�ذیان بی�ان نم�ی ش�ود را حذف کنند کھ با خداوند رابطھ برق�رار کنن�د وگرن�ھ چی�زی » قل«ھم باید بر سر دعا و نماز لفظ

50

.ھرچند اگر معنای فارسی این آیات تداعی ش�ود ای�ن ھ�ذیان برط�رف م�ی ش�ود ول�ی بدبختان�ھ در ن�زد بس�یاری از مراج�ع دین�ی حتی تداعی معنای آیات ھم کفر و الحاد محسوب می شود تا چھ رسد بھ زبان مادری با خداوند سخن گفتن .

ان و ام گرفتھ و درواقع چیزی جز جاھلیت و تعصب و نژاد پرستی عربی نیست کھ اموین این جھل و خرافھ ای کھ اسالم -۴٣

م گرف�ت ک�ھ ) کھ تص�میبنی عباس بر ایرانیان تحمیل کردند تا آن حد است کھ مثال کسی بنام میرزا حسین علی نوری (بھاء هللاس�مانی خ�ود را آورد و کت�ب نی ابداع کند بازھم طاق�ت نی�اخود و ایرانیان را بھ امر بریتانیا از شر اسالم نجات دھد و دین ایرا

آن�را د ک�ھ بع�دا بھ زبان عربی نوشت و گوئی کھ خدایش راضی نشد کھ بھ زبان فارسی بھ او وحی بفرمای�د و ل�ذا مجب�ور ش�دن بفارسی بنویسند تا پیامبری ایشان اثبات شود ؟!

مضحک محاکم�ۀ ص�رف و نح�و عرب�ی در دادگ�اه س�ید عل�ی محم�د مونۀ دیگری از این بدبختی و عرب زده گی ماجراین -۴۴

یخ بش�ر اری در ت�ارب�باب بود کھ نھایتا بدالیل ادبی و اشکاالت صرف و نحوی آن بیچاره محک�وم ب�ھ اع�دام ش�د و ای�ن اول�ین م�انی ع�وی ام�ام زاست کھ کسی بھ جرم نمرۀ کمتر از بیست در درس ادبیات محکوم بھ اعدام می شود . زیرا ایش�ان مطلق�ا داز ای�ن وقت�ل رس�ید نکرد و اگر ھم کرد رسما و کتبا توبھ نمود و لذا فقط از بابت اشکال در صرف و نح�و عرب�ی ب�ود ک�ھ ب�ھ

ھ�م را فسالم مردم امنظر او را باید شھید صرف و نحو عربی دانست آنھم بھ حکم مالیان فاسق و حرام خوار دربار قاجار کھ تاب نمی آوردند .

ت م�ی داوند زبان نفھم ھا را بیشتر دوست می دارد و فقط نماز و دعای کسانی را می پ�ذیرد و بس�وی بھش�خآیا براستی -۴۵

م�ان راه و اه ھدایت ھرفرستد کھ اصال نفھمند کھ چھ می گویند ؟ آیا خداوند عاشق احمقان و کر و اللھاست ؟ آیا دین خدا و رسم جھل و جنون و ھذیان است ؟

دان او ین بدبختی و جنون ریشھ در قوم یھود و بنی اس�رائیل دارد ک�ھ خداون�د را پ�در خ�ود م�ی دانس�تند و خ�ود را فرزن�ا -۴۶

ود م�ی خ�ی و م�ادون می خواندند و لذا تنھا زبان عبری را زبان خدا می نامیدند . ھمانطور ک�ھ م�ابقی بش�ریت را جمل�ھ دوزخ�یطانی ش�ن ط�رز فک�ر ی ح�رف بزنن�د و خ�دا ھ�م ک�ھ دیگ�ر زبانھ�ا را فھ�م نم�ی کن�د . ای�دانستند زیرا کھ بلد نبودند با زب�ان عب�ر

چون اعھ یافت وبواسطۀ ھمانھا در صدر اسالم در دستگاه خالفت عثمان و بعدھا اموی و عباسی در سراسر جھان اسالم اشوده گ�ی و ای�ن خلف�ا ب�رای بخش�این شاھان عرب بودند پس زبان عربی بھ جای عبری نشست . و ل�ذا ھم�ۀ م�ردم تح�ت س�لطۀ

ا از رن�ی زردتش�ت یافتن دربھای بھشت می باید عرب می شدند . و بدینگونھ بود کھ بسیاری از ایرانی�ان دی�ن م�ادری خ�ود یعان یعن�ی حس�ن اجی ایرانی�دست دادند و اسالم را ھم نیافتند بلکھ فقط عرب شدند آنھم از بیخ . و این بود کھ آن ابر انسان و ن�

س��ی ھ زب�ان فارب�ی�غ برکش�ید و ب�ر گ�ردۀ اع�راب کش�ید و ب�ھ ایرانی��ان دس�تور داد ت�ا کت�ب دین�ی و فلس�فی و عرف�انی را ص�باح تغزنوی�ان ی آن�ان مث�لبنویسند تا مردم ھم از بی دینی و نفاق نجات یابند و ھم از سلطۀ اعراب و بنی عباس و م�زدوران داخل�

و سلجوقیان . ت اھ�ل یخ م�ذاھب از یھ�ود ت�ا اس�الم برخاس�تھ از کت�اب پرس�تی ب�وده اس�ت و تج�ارنفاق در تار اینھمھ بدبختی و فالکت و -۴٧

کتاب در دین . ت خ�ود ون بھ اینجا ختم نشد بلکھ علم�ای دین�ی در ای�ران و س�ائر کش�ورھا م�ی بایس�تی ب�رای اثب�ات اس�المی بدبختی و جن -۴٨

نھ�ا ت) بعن�وان ترسول است . یعن�ی منظ�ور از ثقل�ین (کت�اب و س�ن »سنت«لباس خود را ھم عربی سازند . و این کل ماجرای ھ عرب�ی ھ�م ب� راه ھدایت اسالمی چیزی جز زبان عربی و لباس عربی نبوده اس�ت . زب�ان عرب�ی ب�ھ مثاب�ۀ کت�اب خ�دا و لب�اس

رک اس�فل ھ قھق�رای دمثابۀ سنت رسول ؟!! اینگونھ بود کھ ایرانیان بعنوان یکی از متمدن ترین و فکورترین اق�وام بش�ری ب�ب�ی و : زب�ان غر السافلین سقوط کردند تا بھ عصر جدید کھ عرب در سراسر جھان جایش را بھ غرب داد و باز ھمان داس�تان

ا ی ماس�ت و ت�لباس غربی مالک خوشبختی و رستگاری ؟! این ادامۀ ھمان است . غرب زده گی ما ادامۀ تکاملی عرب زده گکن�یم و ناط برق�رار از غرب زده گ�ی ھ�م رھ�ائی ن�داریم . ت�ا ب�ا زب�ان م�ادری خ�ود ب�ا خداون�د ارتب� از عرب زده گی نجات نیابیم

اھیم ش�د و یم آدم نخ�واسالم و قرآن فارسی خود را نیابیم ھیچ راه نجاتی نداریم حتی اگر بمب نوترونی بسازیم ھر چھ کھ ش�وان آدمی�زاد م�از ب�ا زب�ارس�ی و نت ھمان�ا دی�ن ایران�ی و اس�الم فتا ابد میمون باقی می مانیم . و حلق�ۀ گمش�دۀ م�ا ب�ھ وادی آدمی�

ویند . داوند می گخ. زیرا آنکھ زبان خود را نمی فھمد از حیوانات ھم پست تر است زیرا حیوانات با زبان خودشان ذکر است و ھ�دایت گون�ھ آن ق�وم بی�دارر قرآن می خوانیم کھ پیامبران حقھ با زبان قوم خودشان ب�ا خداون�د رابط�ھ یافت�ھ و ب�دین د -۴٩

شدند . پس چگونھ قرآن عربی می تواند غیر عرب را ھدایت کند . درست بھ ھمین دلیل مردم ما از طریق موالن�ا و ح�افظ و باباط�اھر بیش�تر احساس�ات دین�ی و روح�انی م�ی یابن�د و دارای -۵٠

ایمان و ھدایت و رشد نبوده است و فقط بھ قصد ث�واب وجدانی بیدار می شوند . قرائت عربی قرآن برای مردم ما ھرگز مولد

51

عرب�ی خوان�دن در آخ�رت ج�ایزه :ھ م�ا تلق�ین ش�د ک�ھآخرت خوانده می شود کھ این معنای خرافی و ضد دینی ھ�م از اع�راب ب� ؟! دارد

ان بیگان�ھ رامروزه در روان شناسی زبان محقق شده است کھ اگر کسی عمری را در کشوری بیگان�ھ زن�دگی کن�د و زب�ا -۵١

ینس�ت راز دیش�د . و ابھ لحاظ ادبیات بھتر از زبان م�ادری بدان�د ول�ی ب�از ھ�م ھرگ�ز ق�ادر نخواھ�د ب�ود ک�ھ ب�ھ زب�ان بیگان�ھ بینادری م�ا م�ی م�ا زب�ان تاریخی عقب مانده گی فکری و علمی مردم ما . زیرا ھرگز امکان تفکر دینی نداشتھ اند زیرا زب�ان دین�

ھ امام�ان و باشد حب ما بتوانستیم کھ بھ عربی بیندیشیم . و تنھا و تنھا رگ ایمانی کھ در ما شاید زنده نبوده است و ما نمی ھ زن�ی محص�ولبیل بدون فرمان و چراغ است ک�ھ ج�ز س�ینن تفکر و معرفت دینی ، مثل اتوماست کھ آنھم بدو (ع)خاصھ علی

ب�ده ی کوب�د و عرر و س�ینۀ خ�ود م�کن�د و بی�ان نمای�د و ل�ذا ب�ر س�دیگری ندارد . مثل کسی ک�ھ نم�ی توان�د محب�ت خ�ود را فھ�م ی�ھ س�ی ب�ھ م�ا ھدرا ھ�م س�لمان فار (ع). اینست وضع و حال دین و ایمان و معرفت و معنویت ما . ھرچند کھ ح�ب عل�ی میکشد

کرده است و نھ مالیان دربار عباسی و غزنوی و امثالھم . ی�ق کت�اب و می کنیم کھ تنھا ارتباط دینی و اس�المی روحانی�ت م�ا ب�ا م�ردم ن�ھ از طر ت را ھم درکھمانطور کھ این واقعی -۵٢

سنت (زبان عربی و عبا) بلکھ از طریق تعزیۀ حسینی در محرم بوده است . ه دارد رسی حالل شود در ھمین قرآن عربی ھزاران راز است کھ دریائی از معرفت و اسالم شناسی را بھمرااگر قرآن فا -۵٣ق�ایق و حی را کاش�ف ھ ھیچ قومی بھ اندازۀ ایرانیان برای کشف آن الیق نیستند ھمانطور کھ پیامبر اسالم قوم س�لمان فارس�ک

ان ان و ریاک�ارب�دترین ک�افر اع�راب«اسرار دینش خوانده است و اعراب را از این استحقاق عزل نموده اس�ت ک�ھ بق�ول ق�رآن » .ھستند

کھ س�ورۀ اھیت و منشأ واحدی از وحی نیستند . مثال چھ کسی می تواند ادعا کندمدارای ھمۀ آیات و سوره ھای قرآنی -۵۴

ل ا ی�ا جبرئی�حمد کھ درب ورود بھ قرآن و عصارۀ قرآن و ستون نماز است از جانب کیست و گوینده اش چھ کسی اس�ت . خ�دکھ » ما«یا این آاول شخص جمع (ما) است . و یا خود رسول ؟ و عالوه بر این گویندۀ این سوره یک نفر نیست بلکھ صیغۀ

از خداوند طلب ھدایت می کنند کیستند ؟ ن) (نح�» م�ا«سخن می گوید ، در برخی دیگر با ضمیر » انا«یات خداوند بھ صیغۀ اول شخص مفرد یعنی آدر برخی از -۵۵

ھ�ا ب�ھ چ�ھ (ھ�و) س�خن م�ی گوی�د . این سخن می گوید و در برخ�ی دگ�ر از آی�ات ب�ا ص�یغۀ س�وم ش�خص مف�رد و غای�ب یعن�ی او معنائی است . آیا چند تا خدا بھ پیامبر وحی نموده اند ؟

این آیھ چھ می گوید ؟ .» ما باد را می فرستیم و او آب را نازل می کند « -۵۶ ل ھ�ر و ی�ا الاق�ب�ر آغ�از ھ�ر آی�ھ » ق�ل«ن و آیاتش از طریق جبرئیل بھ پی�امبر وح�ی ش�ده باش�د بایس�تی لف�ظ اگر ھمۀ قرآ -۵٧

م مث�ل ی�امبر اس�الپسوره ای باشد درحالیکھ اصال چنین نیست . پس آیا بخش عمده ای از قرآن بیواسطۀ جبرئیل نازل ش�ده و موسی کلیم هللا بوده است ؟

ص ش�خ ت یا سوره ھا بھ لحاظ منطقی و ص�رف و نح�و نم�ی توان�د ک�الم خ�دا و ی�ا جبرئی�ل باش�د و علن�ا ک�المبرخی از آیا -۵٨

ا ب�ا ھ�م مس�تقیم پیامبر است مثل سورۀ حمد کھ شرحش رفت . آیا ای�ن ن�وع آی�ات ب�ھ چ�ھ معن�ائی م�ی باش�ند ؟ آی�ا خ�ود پی�امبر ھ ی�ک ف�رد اس�تسخن گفتھ اس�ت . و ام�ا در نم�از چ�را بای�د نم�ازخوان ک�» ما«خداوند سخن می گفتھ است ؟ و چرا با ضمیر

یا منظور کل امت است ؟ وو ... . بخواند . آ» ما«خودش را در مقابل خداوند م و مقطع��ھ در س�رآغاز برخ��ی از س��وره ھ�ا چیس��تند ؟ ن��ھ پی��امبر و ن�ھ امام��ان ص��در اس�الم و ن��ھ ھ��یچ ع��ال و ام�ا ح��روف -۵٩

ر کج�ا بای�د خره ک�ی و دعارفی در تاریخ اسالم کالمی دربارۀ معنا و راز این حروف بر زبان نرانده اس�ت . آی�ا ای�ن اس�رار ب�اال نھ ؟ ت مثال اجآشکار شود . آیا مخاطب این حروف اصال بشر است ؟ آیا قرآن بغیر از انسان مخاطب دیگری ھم داشتھ اس

ت�رین گاه درب�ارۀ ابت�دائی ت�رین و س�اده ت�رین ام�ور احک�امی جزئ�ی و واض�ح وج�ود دارد و گ�اه درب�ارۀ مھم چرا در قرآن -۶٠

ت و و ن�ھ عملی�ا دربارۀ امر حیاتی مؤمنان یعنی نماز فقط س�خن از ن�ام آن اس�تامور بشری ھیچ سخنی در میان نیست و گاه نی�ازی ا ھ�یچ ام�ر وم�ی فرمای�د ک�ھ در دو دنی� (ع)آیاتش . درحالیکھ قرآن کتاب دین کامل خدا و دین آخرالزمان اوست و عل�ی

ی کشاند . بھ تأمل نم (ع)نیست کھ در قرآن نباشد . آیا این مسئلھ ما را دربارۀ قرآن علی

52

بھ ترجمۀ و سائر امامان ھرگز امر (ع)گر نھ اینکھ اسالم دین کل بشریت در آخرالزمان است . پس چرا پیامبر و علی م -۶١عوت زرگ جھان دقرآن برای سائر ملل و اقوام بشری جھت ھدایت ، ننمودند . درحالیکھ در ھمان آغاز رسالت ھمۀ شاھان ب

نھ�م آرآن ش�د ک�ھ ق�مۀ قرآن حدود ھزار سال بھ طول انجامید و در ط�ی ق�رون اخی�ر اق�دام ب�ھ ترجم�ۀ بھ اسالم شدند . چرا ترجخ ت�ا ر ط�ول ت�اریتحت تأثیر امر ترجمھ در فرھنگ اروپائی بوده است. چرا ترجمۀ قرآن از جانب ھمۀ علم�ای س�نی و ش�یعھ د

ساختھ است ؟ ھمین اواخر ، امری حرام تلقی شده است ؟ و چھ مسئلھ ای آنرا حالل ای�ن ئل مذکور و ھزاران مسئلۀ دیگر کھ ھرگ�ز ج�وابی نیافت�ھ و بلک�ھ حت�ی س�ئوالی ھ�م نش�ده اس�ت دال ب�رھمۀ این مسا -۶٢

ورای توجی�ھ ب�واقعیت است کھ دربارۀ قرآن و حقیقت و مع�ارف ن�اب آن ھرگ�ز تفک�ر نش�ده اس�ت و عم�ده تفک�رات و تفاس�یر ن نھ تنھا سالم ، قرآو ممتنع و بی خاصیت امور دینی بوده است . براستی کھ بقول پیامبر ا تحریف و تبدیل و یا تصدیق سھل

ھ ین ی�ک مس�ئلمھجورترین و مظلومترین کتابھا بلکھ مجھولترین پدی�ده ھ�ای ت�اریخ بش�ر اس�ت آنھ�م در اوج ش�ھرت . آی�ا ھم�الکتھ�ا لعل�ل ھم�ۀ فاو نفاق مسلمین نیست و عل�ت برای بدبختی مسلمانان جھان کفایت نمی کند و شرط الزم و کافی برای کفر

و عذابھای جھان اسالم؟ ویژگیھای ق�رآن عرب�ی ، خش�ونت آن اس�ت بگون�ھ ای ک�ھ در الب�الی س�وره ھ�ا و آی�اتش خ�ون جاریس�ت و یکی دیگر از -۶٣

اش��ق ت��رین عنترین و س��خن از جھ��اد و قت��ال ب��ا خ��ود و کف��ار اس��ت و مش��رکین . و عجب��ا ک��ھ پی��امبر و حج��ت ای��ن کت��اب مھرب��اک�ھ ی�را ھ�ر کج�اانسانھای تاریخ بشر از آغاز تا کنون محسوب می شوند : محمد و علی ! ای�ن دیالکتی�ک مھ�ر و قھ�ر اس�ت ز

ق می داند عشمھر بھ اوج می رسد قھر نیز در اوجش آشکار می شود و بقول شمس تبریزی از علیین ایرانی کسی کھ قھر نو وحش��ی ت��رین ن و بیم��اران قلب��ی چن��ین تعبی��ر م��ی کنن��د ک��ھ دی��ن اس��الم و ل��ذا ق��رآن از بط��نھ��م نم��ی دان��د . برخ��ی از ج��اھال

ز ااس��ت یعن��ی خ��ونریزترین قبای��ل بش��ری رخ نم��وده اس��ت . ای��ن ام��ر اگ��ر ھ��م درس��ت باش��د اتفاق��ا حاص��ل ک��امال متض��اد داش��تھ. و ر ک�رده اس�تنترین پی�امبر و ام�ام ظھ�وخونخوارترین قبایل بشری کھ دختر بچھ ھای خود را زنده بگور م�ی کردن�د مھرب�ا

! احمینعنی ارحم ال�ر یی سابقھ است نام دارد کھ در ھمۀ مذاھب قبل از اسالم ب» مھربانترین مھربانان«نیز خدای این دین ھم اراس�ت دخ�ود یکج�ا و این بیانی دگر از اسالم بھ معنای دین کامل و کمال نعمت خدا بر بش�ر اس�ت ک�ھ اش�د مھ�ر و قھ�ر را درز ھمیش�ھ خت گیرتر ایعنی مھربانتر از ھمیشھ نسبت بھ مھربانان و قھارتر از ھمیشھ نسبت بھ اشقیاء . و نیز در آن واحد س

ع)(ی عل�ی نسبت بھ مؤمنانش و آسانگیرتر از ھمیشھ نسبت بھ منکران و دشمنانش . درست مثل حجت و دوست خ�ودش یعن�نھ�ا ن�د و از ایی نھ�د ول�ی در نھ�روان ب�ا مؤمن�ان و مری�دانش کمت�رین رحم�ی نم�ی ککھ جنگ برده را در صفین بھ کافران وام�

س�ان ک�ھ یتی از انبیش از ده نفر زنده نمی ماند . و نیز اینکھ پیامبر این کتاب ھم خودش یک چریک مرتاض است و بانی ھوح ! و اینست کھ ھر سخنی در این کتاب با رحمان ح�ال د و در عینو رحیم آغاز می شو در تاریخ سابقھ نداشت : صوفی مسل

ز ازه ن�داده ک�ھ در قرآن یکی از فراوانترین واژه ھاست . ولی در ضمن یادم�ان باش�د ک�ھ ق�رآن ب�ھ ھ�یچکس اج�ا» قتال«واژۀ اس�المی راه ھدایت ومتن آن پیروی و تقلید کند . یعنی اسالم دین تقلید نیست بلکھ دین ارادت و عشق بھ رسول و امام است

قلی�د تت . چ�را ک�ھ این درب گشوده می شود نھ از درب سنت کھ چیزی جز تقلید کورکورانھ و بخیالنھ از اطوار رسول نیس�از ھ�اده ن» اج�ع تقلی�دمر«بھ لحاظ روانی محصول بخل نسبت بھ مرجع تقلید است . و چھ نابخردانھ نام مراجع دینی در شیعھ را

ز والی�ت پیش ن�وری الب�ی م�ی نامیدن�د . و ص�د البت�ھ در ای�ن مراج�ع م�ی بای�د پیش�ااند . بلکھ می بای�د مرج�ع ارادت و والی�ت ق موجود بوده باشد وگرنھ جز تقلید محصولی نخواھد داد .

ی ب�ی آری براس�تی ھ�م قرائ�ت ای�ن کت�اب ب�رای حت�» . این کتابی برای عامۀ مردم است « ی می خوانیم کھ در قرآن عرب -۶۴

ب�ی ان ش�ده اس�تاک و ھدایت است اگر انکار و لجاج�ت نکنن�د زی�را ب�ھ ام�ی ت�رین زب�ان ممک�ن بی�سوادان اعراب ھم قابل ادر س�الم ھ�م ب�اآنکھ کمال بالغتش خدشھ دار شده باش�د ک�ھ ای�ن ام�ر خ�ود بزرگت�رین معج�زۀ ق�رآن اس�ت ھم�انطور ک�ھ در ص�در ا

م الغ�ت در م�ردنھ�ادن بواس�طۀ ھم�ین ق�درت بشنیدن آیھ ای از آن گروه گروه مردم اسالم آوردن�د ک�ھ م�اجرای پنب�ھ در گ�وش ت�ی ب�رای غی�ر حد اب�دا . اتفاق افتاد کھ بھ امر ابوسفیان بود . ولی آیا این خاصیت برای غیر اعراب ھم وجود دارد ؟ ب�ی تردی�

ین کتاب ب�ھ ااگر «ھ : اعراب دارای سواد عربی کافی ھم خاصیت ایمانی ندارد ھمانطور کھ خود قرآن بھ این امر تأکید دارد کی�ر ا ش�امل ح�ال غولی برخی از س�اده لوح�ان و ج�اھالن ای�ن قاع�ده ر.» زبان عربی روان نبود کسی از مردم ایمان نمی آورد

ر س�ت و ن�ھ غی�ااعراب ھم نمودند . ک�ھ عجب�ا از اینھم�ھ جھال�ت کبی�ر . و مس�ئلۀ خی�ر و ث�واب قرائ�ت ق�رآن ھ�م ب�رای اع�راب دند . قط مشمول خلفای اعراب می شد کھ بر سائر بالد غیر عربی سلطنت می کراعراب . ثوابش برای غیر اعراب ف

از وحیانی بودن قرآن کھ صرف نظر کنیم ، ق�رآن فق�ط بعن�وان یک�ی از انگش�ت ش�مار کت�ب پدی�د آم�ده ب�ر روی زم�ین در -۶۵

و حقی�ر بش�ری در ک�ویر حدود چھارده قرن پیش ک�ھ ب�ھ ق�درتش یک�ی از وحش�ی ت�رین و ش�قی ت�رین اق�وام مط�رود و مھج�ورسیاس�ی روی -سوزان عربستان بمدت کمتر از نیم قرن تبدیل بھ یکی از دو امپراطوری بزرگ جھ�ان و برت�رین تم�دن علم�ی

، دارای ھ�یچ معج�زه و افس�ون معج�زه (ع)و موس�ی (ع)زمین گردید . و بھ یاد داشتھ باشیم کھ پیامبر اسالم بر خ�الف عیس�ی ن�ازل ش�د و (ص)آن در جھان شھرت یابد . و لذا تمام قدرت اسالم از بابت کتاب قرآنی بود ک�ھ ب�ر محم�د گری نبود کھ بقدرت

53

البتھ نھ بقدرت کتاب کاغذی کھ قبل از پیدایش قرآن کاغذی اسالم تا ھندوستان و اروپا رس�ید و ای�ن من�اطق ض�میمۀ حکوم�ت اسالمی شد .

م از ویژگ�ی بی است کھ امر بھ جھاد مسلحانھ و قتال با کفار حربی می کند و این ھقرآن تنھا کتا» کتب مقدس«در میان -۶۶

لزم�ان وی�ژۀ آخرا قرآن است کھ مؤمنانش را دعوت بھ حراست مسلحانھ از ایمان خودشان می نماید و این از عالئم و مف�اھیمخلف�ای نان بعنوانو معرفت و خود کفائی مؤم و اسالم بعنوان آخرین دین خدا در جھان است یعنی دوران حاکمیت علم و خرد

ن را لص�ین در دی�خدا بر روی زمین و مظھر ارادۀ او در جھان ھستی . عالوه بر اینکھ قرآن تنھا کت�اب آس�مانی اس�ت ک�ھ مخبش�ر ش�انۀ کم�النوانھ�اده گ�ی -مظھر اراده و فعل خداوند می نامد و لذا خود بایستی از دین خ�ود حراس�ت کنن�د . ای�ن بخ�ود

یم و فک�ر و تعل�تاست کھ در معنای ختم نبوت بطور کامل بیان م�ی ش�ود . ق�رآن کت�اب معج�زات نیس�ت بلک�ھ کت�اب عقالنی�ت و تربیت بشر است .

س�ت ک�ھ تج�ارت و مالیخولی�ای ااز ای�ن آی�ھ -» این کتاب رحمت و شفائی برای مؤمن�ان اس�ت « وانیم کھ خدر قرآن می -۶٧

ردند . کا فھم نمی رز قرآن کاغذی آغاز شد و آنھم نھ اساسا در میان عرب کھ در میان عجم کھ قرآن دعا نویسی و پخت و پرد ھ ام�روز م�وو لذا بخش عمده ای از خرافات و شرک در جھان اسالم در ممالک غیر عرب و خاصھ ایران رخ نمود کھ تا ب

روئی آن . ی و بھ بازو و پھلو بستن آن و مصرف داتکفیر اعراب مسلمان است کھ حق ھم ھست مثل سجده بر قرآن کاغذ اه آن فارسی کسانی چون سلمان ھا ، حس�ن ص�باح ھ�ا ، مول�وی ھ�ا ، باباط�اھر ھ�ا ، س�عدی و ح�افظ ھ�ا ، ش�پیامبران قر -۶٨

ود . ب�ان و حکم�ت نعمت ولی ھا و دیگرانند . کھ قلوبشان دریافت کنن�دۀ روح بھم�راه مالئ�ک و ام�ر پروردگ�ار و کت�اب و فرق�رب�ار دیرھا ک�ھ در ھ�ا و خواج�ھ نص� عالم�ھاینان پدران ایمان اسالمی ایرانیان تلقی می شوند و ن�ھ خواج�ھ نظ�ام المل�ک ھ�ا و

بودن�د ک�ھ سالجقھ و مغول و صفویان آدمخوار مشغول توسعھ و تعمیق جاھلی�ت عرب�ی و غ�ارت م�ال و ج�ان و ن�اموس م�ردما را زن�ده ھ�د و ح�الج ھا را تبعید می کردند و ع�ین القض�اة ھ�ا را زن�ده م�ی س�وزانیدنسعدی ھا را تازیانھ می زدند و مالصدرا

مثلھ می کردند . اینھا دشمنان قسم خوردۀ اسالم ایرانی بودند . ی و ب�اطنی اریخ نیز ھست کھ کل تاریخ گذشتھ و آیندۀ بشر را در بر دارد منتھی ت�اریخ مت�افیزیکی و روح�انقرآن کتاب ت -۶٩

ن در رف�انی انس�ااست نھ تاریخ حوادث و ماجراھای طبیعی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و نظامی . و این تاریخ ع انسان جھان است از ازل تا ابد .

بانی را ک�ھ ربھ زعم بعضی از مسلمانانی کھ از پیامبر مسلمانتر و از علی ، شیعھ ترند ، عارفان و عالمان اگر بخواھیم -٧٠

اریخ ظلم�اتیت�جاری وحی و حکمت الھی و فرقان و قرآن ھستند بھ حساب زندیق و ملحد و مرتد آوریم آنگاه سرچشمھ ھای و گ�ردن م ت�ا بیای�دبخود وانھاده است کھ ھیچ نور ھدایتی در آن نیست و فقط باید بھ امید ظھور جھانی مھدی موع�ود بنش�ینی

اولیای وور انبیاء خدا را ھم شرمندۀ خود کند و بطالت وجود و ظھ ھمھ را بزند و زمین را از لوث وجود انسان پاک سازد وجال است دش ھم ھمان الھی را بھ اثبات برساند و فاتحۀ ھمھ را بخواند . این بزرگترین خصم اسالم و قرآن است و امام زمان

دمی�زاده ک�ھ در ھیکل آ ارد : ابلیسیکھ در ذھن شقی ترین آدمھا مجسم می شود . دجالی کھ بنام حق ، چشم دیدن انسان را ند گاه قرآن کاغذی در بغل دارد و مرتبا شیطان را لعن می کند تا مشکوک واقع نگردد .

ق�ھ ای سلمانان و علمای اسالمی بر ای�ن پندارن�د ک�ھ ق�رآن فق�ط ب�رای توجی�ھ مس�لمانی و ماھی�ت ق�ومی و فربسیاری از م -٧١

ش�م و بدینگون�ھ چ ظرف حقیر ھویت نژادی و فرقھ ای خ�ود مح�دود و حقی�ر م�ی س�ازند وآنھا آمده است و لذا قرآن را در حد ھ قلمرو آنھا را ب ھوش خود را بر بخش عمده ای از معارف قرآنی می بندند و یا بھ تحریف تفسیر گونھ اش می پردازند و یا

نھ�ا ب�ھ آای معرفت�ی و ھر کھ خارج از نیازھ اسرار مگو و مپرس تبعید می کنند و بھ کسی ھم اجازۀ پرداختن بھ آن نمی دھندرب��وط ب��ھ مانن��د . درحالیک��ھ بخ��ش ک��وچکی از آی��ات و احک��ام ق��رآن رق��رآن رج��وع کن��د ب��ھ چ��وب تکفی��ر و تفس��یر ب��ھ رأی م��ی

و ت�اریخ بش�ر مسلمین است و مابقی کل بش�ریت و بلک�ھ نظ�ام ھس�تی را ش�امل م�ی ش�ود و بس�یاری از آی�ات مرب�وط ب�ھ آین�دۀق�رآن ایق نیس�ت .ی است کھ البتھ جز عارفان کھ برون از تاریخ و زمان بسر می برند کسی را یارای درک این حقجھان ھست

ی�ک نم�ی ب�ھ آن نزد کتاب ھستی است و این قرآن کاغذی بھ مثابۀ نزول آن کتاب در درک اسفل السافلین است و لذا جز پاک�ان توانند شد .

54

فصل هفتم

عدالت فلسفه

55

ه األحکم الحاکمینبسم الل

ی رانن�د و م�حکومت عبارت است از حاکمیت حکمت در جامعھ بواسطھ حکیمانی کھ بر قلوب اکثریت مردم ی�ک ق�وم حک�م -١ بدینگونھ بر مسند قدرت اجرائی جامعھ تحکیم شده اند.

ھای ن�د ک�ھ ب�ھ روش�و غیر از این را حکومت نگویند بلکھ س�لطنت نام این ھمان حکومت خدا بر مردم بھ اراده مردم است.-٢

ح�اکم نوش�ت اق�وامفردی یا گروھی و انتصابی یا انتخابی (پارلمانی) و مستقیم و تحت عناوین متف�اوت در ط�ول ت�اریخ ب�ر سر بوده است کھ نماینده جھل و ظلم عامھ مردم است کھ بر مردم مسلط است.

س�ت اردم ب�ر م�ردم ھ حاکمیت ھای عادالنھ و ظالمانھ و حکیمانھ و جاھالن�ھ ب�ھ مثاب�ھ حکوم�ت نف�س م�بنابراین ھمواره ھم-٣

متی ی عادل حک�وخواه ناخواه. پس ھرگز بر قومی ظلم نشده است اال از خودشان بر خودشان بوده است. زیرا ھرگز بر مردم ظالم حکم نمی راند و این از عدالت خداوند بدور است.

ھر قومی. پس ومت عبارت است از معرفت بر حکم خداوند درباره ھمھ امور دینی و دنیای مردم در ھر عصری و اما حک-٤

یخی باری و ت�ارحکمت، دستگاه خالق و پویا و زنده ای از معرفت درباره حق و خلق است و دانشی مدرسھ ای و کتابی و اخ و راکد نیست.

مظ�اھر ورب اس�ت و در ن�زد اولی�ای خداس�ت ک�ھ آن�ان را ع�ارف گوین�د پس حکمت ھمواره حاصل معرفت نف�س و معرف�ت-٥

دین زنده و قلب طپنده دین می باشند. ن��د و برخ��ود و ام��ا م��ردم چگون��ھ م��ی توانن��د ای��ن حکیم��ان را بشناس��ند و آن��ان را بعن��وان امام��ان عص��ر خ��ود تش��خیص دھ-٦

ف�س ش�ناختھ نارباب�ان زمین�ی ان�د و ج�ز بواس�طھ معرف�ت بگمارند و حاکم بر سرنوشت خویش نمایند؟ ای�ن حکیم�ان رب ھ�ا و نمی شوند کھ: ھر کھ خود را شناخت ربش را شناخت.

از آن�ی بی�انگر ر" سرنوشت ھ�یچ ق�ومی تغیی�ر نم�ی کن�د اال اینک�ھ ب�اطن اف�راد آن ق�وم تغیی�ر کن�د." ای�ن س�خن و حکم�ت قر-٧

ماھیت ھر حکومتی است. و اھ�ل منانن�دؤکھ م اما آن افراد و گروه کوچکی د تاب تحمل حکومت عادل را ندارد. وفرد یا قومی کھ بخودش ظلم می کن-٨

ن ودش ب�ر آن�اعدل و انصاف می باشند ھرگز بھ لحاظ سرنوشت خود تحت تاثیر حکومتھای ظالم واقع نمی شوند و خداوند خ� ی خدا ھستند. احکومت می کند و یا تحت والیت اولی

د. سازد الزم میدم و حکومت را ھم بر خوکند و ظلم سائر مراال اینکھ خودش بخود ظلم می شود پس بھ ھیچکس ظلم نمی-٩ رق�ی فکومتھای حاکم بر اقوام ظالم چھ بصورت انتخابی و پارلم�انی باش�ند و چ�ھ ب�ھ رای خ�ود ب�ر س�ر ک�ار آم�ده باش�ند ح-١٠

ک�ام حمد در ظل�م عپذیرترند و خود با آگاھی و بحال مردم نمی کند. در مورد حکومتھای بھ اصطالح دموکراتیک مردمان ظلمآن ود م�ردم ب�ھمشارکت نموده و ھیچ حق اعتراض ھم ندارند و ظالمان بواسطھ قانون بر م�ردم ظل�م م�ی کنن�د. ق�انونی ک�ھ خ�

رای داده اند. ب�دون داش�تن مواره ای�ن س�ئوال بنی�ادی وج�ود دارد ک�ھ چ�را وج�ود حکومتھ�ای مرک�زی ض�رورت دارد و آی�ا ق�ومی ھولی -١١

حکومت مرکزی قادر بھ ادامھ زندگی نیست؟ آیا وجود حکومت ھا چھ خیری بحال مردم دارد؟

56

و کومت یک پدیده غریزی و ذاتی در جوامع بش�ری اس�ت و ل�ذا ت�ا ت�اریخ بی�اد دارد ھ�یچ ق�وم و قبیل�ھ ای ب�دون رئ�یسح-١٢نی اس�ت. د ھم�ائی بش�ر اس�ت. یعن�ی الزم�ھ ش�ھر نش�یرھبری مرکزی نبوده است. حکومت الزم�ھ طبیع�ی و ذات�ی م�دنیت و گ�ر

ھ ب�ا آن خان�ھ ھمانطور کھ در یک خانواده بعنوان یک جامعھ و گرد ھمائی کوچک ھم بایستی ی�ک نف�ر رئ�یس و ح�اکم باش�د ت� بقای جمعی خود ادامھ دھد و گرنھ از ھم می پاشد.

ند ین باش�است ک�ھ: ھ�ر گ�اه ک�ھ فق�ط دو نف�ر ب�ر روی زم�یت و ضرورت ذاتی حکومت حدیثی از پیامبر اسالم دال بر حقان -١٣

فرمانده است و دیگری فرمانبردار. یموم. یعنی یکأیکی امام است و دیگری م ر ھمھ روابط مستحکم این قاعده فرمانبرداری و فرماندھی وجود دارد حتی در حد یک رفاقت دو نفره.د -١٤

و در ذات طبیع�ت جھ�ان اس�ت و ای�ن ام�ر حت�ی در ع�الم ھ امری وج�ودیپس حکمت حکومت در ذات امامت قرار دارد ک -١٥

ب�ھ ت�اثیر جاذ ذرات و کرات ھم وجود دارد. مثل منظومھ شمسی کھ دارای مرکزیت خورشید است و مابقی ب�ر م�دار آن و تح�ت اش در گردشند. یا مثل ھستھ اتم کھ الکترونھا را بر مدار خود حفظ می کند.

از بقاس�ت زی�را ھ�یچ چی�زی رھبری و مرکزیت و فرمان و اطاعت اصل ذات�ی ع�الم وج�ود اس�ت و رپس اصل حکومت و -١٦

خ�ود را ائین تر ازبخودی خود و جدای سائر چیزھا امکان بقا ندارد. ھر چیزی از چیزی برتر از خود فرمان برد و چیزھای پئی و تم�دن ھم نیس�ت و فق�ط راز گردھم�ا شریبتحت فرمان دارد. و این راز موجودیت اشیاء است. پس حکومت امری صرفا

نیست بلکھ راز موجودیت ھم ھست. بودن تحت فرمان بودن است و نیز فرمانده بودن. ن واحد ھم حاکم است و ھم محکوم. و این قانون بقاست. ھر کسی یا چیزی در آ -١٧

یگر قانون حاکمیت متقابل موج�ودات ب�ر یک�د ت یعنی بر تعادل بین موجودات و این ھمانجھان ھستی بر عدل مستقر اس -١٨

است و ھر چیزی کھ از این قلمرو خارج شود نابود می شود. )(عین قانون موجب می شود تا ھر چیزی بر ج�ای خ�ودش باش�د و اص�ال باش�د. ای�ن ھم�ان معن�ای ع�دالت در س�خن عل�یا -١٩

د.شوممکن می تقرار تحت قوانین حاکمیت. و این اسفرماید: عدالت یعنی ھر چیزی را بر جای خودش قرار دادناست کھ می ر تمدن بشری ھم تحت قوانین و قدرت حکومتھاست کھ ھر فردی ب�ر ج�ای خ�ودش ق�رار م�ی گی�رد و بدینگون�ھ جایگ�اه د -٢٠

ھر کسی در روابط اجتماعی معلوم و معین می شود. لم بمعنای اینست کھ کسی بر ج�ای خ�ودش ق�رار ی ذاتی و طبیعی است. پس ظعدالت مقصود حکومت است و این مقصد -٢١

ر دس�تان و نس�بت ب�ھ زی�نداشتھ باشد. چنین کسی دچار ظل�م اس�ت یعن�ی در آن واح�د ھ�م ظ�الم اس�ت و ھ�م مظل�وم. ظ�الم اس�ت ت بھ باالی دست خود. بسنمظلوم است

می شود و این ھم�ان مق�ام ای خودش باشد و خودش باشد بیشترین خاصیت و خیر وجودش آشکار جوقتی ھر کسی بر -٢٢

آرامش و قرار و امنیت و نظم و خالقیت و وظیفھ شناسی است و دارای حقوق. بر واما مردمی کھ طالب عدالت و حق خود نیستند و نمی خواھند کھ خود باشند یعنی مستکبر و سلطھ جو می باشند و -٢٣

م ب�ر آنھ�ا طالب حکوم�ت ع�ادلی ھ�م نیس�تند و حکوم�ت ح�اک حق و حقوق و موقعیت وجودی خود عالم و راضی نیستند مسلمای ی�ک . یعن�ی ب�راھم باید مثل خودشان مستکبر و سلطھ جو باشد تا این جامعھ در مقام وجودی خود کھ ظالم است قرار گی�رد

ی ک�ھ ا کس�س�ت زی�راجامعھ ظالم، فقط حکومت ظالم است کھ ایجاد عدل می کند بھ ظلم. در اینجا ظالم بودن ھمان عادل ب�ودن ظالم است در ظلم است کھ خود را احساس می کند و بر جای خویش است زیرا جایگاھش ظلم است.

57

ر و تش�کل از زن و ش�وھملت یا ظلم در ھستھ مرکزی تشکیل دھنده جامعھ قرار دارد کھ آن خانواده است کھ اساس عدا -٢٤وظ�ایف و در آن خانھ ھرکسی خ�ودش ھس�ت و جایگ�اه و بچھ است. بمیزانی کھ در یک خانھ حاکمیت موجود بر عدالت است

ھ�د و ش�وھر حقوق خود را می شناسد. یعنی زن حقوق زنانگی و ھمسریت و مادریت خود را می شناسد و بھ آن گردن م�ی د ه خ�ود واق�فھم حقوق شوھریت و پدریت را می شناسد و بچھ ھا ھم طبعا تحت حاکمیت پدر و مادر خ�ود ب�ر حق�وق و جایگ�ا

س ھ پ�در و رئ�یشوند و این حکومت عادالنھ در یک خانھ است. ولی اگر زن بخواھد مرد باشد و بچھ ھ�ا ھ�م بخواھن�د ھم�می نمیران�د ھ�یچ حق�ی حک�م باشند این یک خانھ ظلمانی است کھ در آن ھیچکس خودش نیست و حقی رعایت نمی شود و اصوال

بلکھ زور و تزویر و تھدید و تطمیع حکم می راند. ھ�ا انواده نخستین مدرسھ حکومت و عدالت برای افراد ھر جامعھ ای می باشد. مرد بر زن حکم میراند و زن ب�ر بچ�ھخ -٢٥

حب�ت اس�توارو بچھ ھای بزرگتر بر کوچکتر. و این سلسلھ مرات�ب حکوم�ت و ع�دالت و امام�ت اس�ت ک�ھ البت�ھ ب�ر والی�ت و م است و معرفت و حق شناسی.

دی و ارزشھا و حقوق وجود خ�ود ر کسی بر جای خودش الزم است کھ ھر کسی خود و جایگاه وجوبرای قرار گرفتن ھ -٢٦ل عدالت محصو شناسد تا در آن قرار گیرد و راضی باشد. پس عدالت و حکومت عادالنھ مستلزم معرفت نفس است. یعنیبرا

اه وج�ود رف�ت نف�س م�ی باش�ند ک�ھ جایگ�عرفان است. و حکومت عادالنھ ھم حکومت عارف�ان اس�ت و حکیم�ان ک�ھ ارباب�ان معل باش�د و اد و گروھھای بشری را می شناسند و می شناس�انند. پ�س جامع�ھ جاھ�ل نس�بت ب�ھ وج�ود خ�ویش نم�ی توان�د ع�ادحآ

باش�د چ�را حکومتی عادالنھ ھم داشتھ باشد. ھمانطور کھ حکومت ظالم اجازه نمی دھد کسی ب�ر ج�ای خ�ودش باش�د و خ�ودشز عدل ھ�م آنچھ کھ ا ی خواھد خودش باشد لذا حکومت ظالم با مردمان ظالم، عادالنھ رفتار می کند زیراکسی ھم نم کھ اصوال

برتر است اختیار و حق انتخاب است: انتخاب بین عدل و ظلم! بق حکمت قرآنی، جھ�ان ھس�تی ب�ر ع�دل اس�توار ش�ده و ب�ر رحم�ت، توس�عھ م�ی یاب�د. در جامع�ھ بش�ری ھ�م ھمینط�ور ط -٢٧

ای یک جامعھ بر عدالت است و رشد و توسعھ آن بر رحمت قرار دارد. است. بق دالت و رحمت در خانواده ریشھ دارد. پدر مظھر حکومت عادالنھ اس�ت و م�ادر ھ�م مظھ�ر حکوم�ت رحم�انی اس�ت ک�ل ع -٢٨

ظ�م یس�تند و ننن حکومت کالن ھم دارای این دو وجھ از حاکمیت باید باشد یعنی عدالت و رحمت. ای�ن دو ب�دون یک�دیگر ممک� یک جامعھ بدون اتحاد عدالت و رحمت از ھم می پاشد و ظلم حاکم می گردد.

ع�ھ ھ�م رزندانی کھ در خان�ھ ب�ا ع�دالت پ�در و رحم�ت م�ادر آش�نا نباش�ند و حق�وقش را نیافت�ھ و ادا نک�رده باش�ند در جامف -٢٩

عدالت و رحمت را بر نمی تابند و مستلزم حکومتی ظالم می باشند. ی ید در خانواده ھ�ا آموخ�ت و ج�اری ک�رد. در خ�انواده ااو رحمت را ب ھر خانواده ای یک حکومت کوچک است. عدالت -٣٠

ی انواده ھ�ائمتش�کل از چن�ین خ� کھ نھ مرد پدر است و نھ زن مادر و ھمسر اس�ت بچ�ھ ھ�ا ھ�م فرزن�دان خل�ف نیس�تند. جامع�ھ تواند دارای حکومتی عادل و رحمانی باشد. نمی

٣١- ز ی و سرنوش�ت س�ایک خانواده بزرگ است. آیا در درون ھر خانواده ای می توان مسائل اساس� جامعھ و حکومت دقیقا

ھ ھ�ا م�ادر و بچ� پ�در و یی گذاشت و امور کلی و اصول آنرا بصورت پارلمانی اداره کرد؟ آیا می توان وظ�ایف اص�ولأرا بھ رل�دین خ�ود ی مش�ترک واادام�ھ زن�دگ می توانند و این حق را دارند کھ دربارهی تعیین نمود؟ فی المثل آیا بچھ ھا أرا بواسطھ ر

ن؟ آص�ویب جمع�ی تی گذاشتن این ام�ر و أقوق مادریت ساقط کند حتی با بھ ری بدھند؟ آیا مردی حق دارد کھ زنش را از حأر جتم�اع ھ�ما حاکمی�ت ک�الن بدون تردید اگر پاسخ بھ ای�ن س�ئواالت منف�ی اس�ت ع�ین چن�ین ح�ق و حق�وقی درب�اره ک�ل جامع�ھ و

مصداق دارد. ت با اوست و این حق زن اس�ت ک�ھ ای�ن وظیف�ھ را عیشمین مأه با مرد است زیرا وظیفھ تتی خانوادیشرھبری مادی و مع -٣٢

ھ کن�د. و ای�ن ح�ق ب�از او طلب کند. رھبری عاطفی و رحمانی خانواده با زن اس�ت و م�رد ح�ق دارد ک�ھ ای�ن ام�ر را از او مطال

58

ھاست کھ در آغوش مادر بزرگ شوند و از والدین خود اطاعت کنند. این اساس حکومت عدل و رحمت در خانواده است بچھ ی و دموکراسی و مساوات نیست. مساوات از این منظر عین ظل�م و جن�ون و اغتش�اش اس�ت. أکھ مطلقا قابل تغییر بواسطھ ر

ت ک�الن ھ�م مص�داق دارد. و ل�ذا مس�اوات و دموکراس�ی و براب�ری چنین قانونی در مرتبھ ای برتر درباره ک�ل جامع�ھ و حکوم�اد مردم در اصول و ارکان عدالت و رحمت، امری جاھالنھ و ظالمانھ است این دموکراسی ھا چیزی جز تب�دیل ظل�م ب�ھ حی آأر

: ظلم��ی ق��انون نیس��ت و ل��ذا اش��د ش��قاوت و س��تم را م��ی ت��وان بص��ورت علن��ی و ق��انونی در نظامھ��ای دموکراتی��ک ش��اھد ب��ود پس مساوات عین نبرد بر علیھ عدالت است بمعنای حق این امر کھ ھر کسی خودش باشد .مفتخرانھ!

ن در حکیم�ان و عارف�ا یکومت عادالنھ و سالم نیز مقام پدریت و مادریت و فرزندی وجود دارد. تا عدالت پ�درحدر یک -٣٣ت ص�ادقانھ ن�دگان ھ�م نخواھ�د ب�ود و وظیف�ھ شناس�ی و اطاع�س حکومت نباشد رحمت مادری مدیران و مجریان و توزیع کنأر

ا ی اس�ت ک�ھ ب�بدنھ جامعھ بعنوان فرزند ھم ممکن نخواھد شد و لذا توسعھ و رش�دی ھ�م میس�ر نم�ی ش�ود. و ای�ن ک�ل س�ازمان س این سازمان درک حکمت و معرفت حق است. أوالیت الھی پدید می آید کھ در محور و ر

ط�ور ا مح�ک حقانی�ت م�ی دانن�د در واق�ع بی عمومی مردم تاکید م�ی کنن�د و ای�ن رای رأبھ معنای رآنانکھ بر دموکراسی -٣٤

ن ھم�ان ی کنن�د. ای�آگاه و ناآگاه محک را جھل و استکبار قرار داده اند و بر جھل و ظلم غریزی نفس مردم سرمایھ گ�ذاری م�ن�د. ای�ن ر حکوم�ت ھ�ای م�درن خ�ود نم�ائی م�ی کبچھ ساالری و زن ذلیل�ی و غری�زه پرس�تی و اص�الت نف�س ام�اره اس�ت ک�ھ د

ھ کراس�ی فلس�فنگرش از عدالت کھ عین مساوات و برابری جایگاه آدمھاست بزرگترین و واضح ترین بیان از ظل�م اس�ت. دمو د و بچھ! ربشر است: برابری زن و م داحتقدیس ظلم و انکار جایگاه وجودی آ

. زی�را ای�ن اراده ش�یطانی موج�ب ل ظل�م اس�ت بخویش�تنش�دن ھم�ان اص� اراده برای مساوی و ھمس�ان و ش�بیھ دیگ�ران -٣٥تح�ت ین آنچ�ھ ک�ھشود کھ فرد از ھویت آنچھ کھ ھست خارج شده و خود را گم کند و در ظلم�ت افت�د. و اینس�ت ظل�م! بن�ابرامی

ش�ر اس�ت ک�ھیخی بعنوان دموکراسی و برابری در عصر جدید تبدیل بھ ایدئولوژی اجتم�اعی و سیاس�ی ش�ده، نھای�ت ظل�م ت�اران دن ب�ا دیگ�راینک ایدئولوژی و مذھب گردیده اس�ت. ظل�م و تج�اوز ب�ھ حق�وق دیگ�ران برخاس�تھ از ھم�ین اراده ب�ھ براب�ر ش�

ر، ظل�م ھ بی�ان دیگ�ب�است. چون فرد نمی تواند با دیگران برابر شود بھ دیگران تجاوز می کن�د ت�ا آنھ�ا را مث�ل خ�ودش نمای�د. ھمان تقلید است.

ان ھس�تی پ�ذیریالت آن شرایط و حقوق را گویند کھ ھ�ر کس�ی بتوان�د در پرت�و آن ھم�ان باش�د ک�ھ ھس�ت. ع�دالت ھم�عد -٣٦

ج�ود ق وح�است و اینست کھ خداوند عالم ھستی را بر عدل ق�رار داده اس�ت. ع�دل ع�ین وج�ود و موجودی�ت اس�ت ع�دل ھم�ان ت. پ�س عش�ق نھای�ت ع�دالت و ع�دالت ج�وئی ھ ھس�تی خ�ویش اس�ت ھمانگون�ھ ک�ھ ھس�ب�داشتن است. و رحمت حاصل عش�ق

ھ گ�ران نداش�تاست. کسی می تواند دیگران را دوست بدارد کھ خود را ھمانگونھ کھ ھست دوست ب�دارد و چش�م تج�اوز ب�ھ دی س�تم أل منشباشد ھمواره بخیل است و بخ باشد. پس عدل محصول خودشناسی است. کسی کھ خود را درک نکرده و نپذیرفتھ

س�ت ارت�ری ج�وئی بخل ھمان اراده بھ برابر شدن با دیگران است. نگاه مساوی شدن با دیگران ھمان کبر و ب و تجاوز است. کراس�ی ی است. دموامور و جھان معان نت ظاھر بین و سطحی و غافل از باطسلطھ جو است. نگاه ظالمانھ نگاھی بغای و ذاتا

محصول نھایت چنین نگرشی است و لذا تما پ�س اس�ت. دآزا م می باشد و آرمانش ب�ازارزقتصاد و تکنولوژیمکتب اصالت ا ماھ ک�ھ برخاس�ت ظلم و تجاوز و حقارت و کفر و حماقت است و در لطیف ترین جلوه اش ترحم بھ دیگران است أتساویگری منش

م�ھ اس�ت. نی در ھبی از تحقیر دیگران است و خود برتر بینی. توحید، برابر سازی و برابر بینی نیست بلکھ یگانھ بینی و حقھ م�ذھب مساوی سازی، پنھان داشتن حدود وجود است و ای�ن ع�ین کف�ر و انک�ار اس�ت ک�ھ برخاس�تھ از مکت�ب قی�اس اس�ت ک�

ابلیس است کھ آتش خود را با گل آدم قیاس نمود و متکبر و کافر شد. ب�ھ ت امری مربوطھ انفاق و سخاوخداوند انسانھا را طوری نیافریده کھ کسی محتاج ترحم و بخشش دیگری باشد. مسئل-٣٧

ھ زی�ع عادالن�رحمت است و نھ عدالت. رعایت حقوق اقتصادی و اجتماعی دیگ�ران و پایم�ال نک�ردن ای�ن حق�وق و تقس�یم و تو ثروت امری دیگر است. عدالت ربطی بھ مساوات صوری ندارد.

59

ن و رای بلعیدن آبل جامعھ بھ یک لقمھ واحد از منظر سیاست و قدرت، دموکراسی و مساوی سازی مردم بھ معنای تبدی -٣٨ک�ردار وک�ار فر و اسلطھ مطلقھ بر مردم است و خلع اراده کردن از مردم. ھر چھ کھ مردم شبیھ یکدیگر باشند بھ لح�اظ گفت�ا

و مصرف، سلطھ بر آنان آسانتر است. ور ب�ھ ری�ا و ون�ھ ک�ھ ھس�ت باش�د و مجب�عدالت سیاسی آنست کھ حکومت شرایطی فراھم آورد کھ ھر کس�ی بتوان�د ھمانگ-٣٩

تناسخ و تبدیل خود نشود. این تبدیل و تحریف خویشتن عین گمراھی و ظلم است و کفر و انکار خویشتن! ر و ب�ی تچھ کھ قانع کمال عدل وجود ھمانست کھ پیامبر اسالم در دو کلمھ توصیف نمودند: الفقر فخری! زیرا انسان ھر-۴٠

شس�تھ اس�ت وامون دنیوی کوچکتر باشد بیشتر بھ خودش نزدیکتر است و خود اس�ت و ب�ر ج�ای خ�ود ننیازتر و بھ لحاظ پیر عادل است. اینست کھ حاکمان بایستی فقیرترین مردمان باشند و بدینگونھ سیمای عدل را آشکار سازند.

ا ب�ر ی م�ی گیرن�د ت�أات از م�ردم ردولتمردانی کھ فقر و نداری را تحقیر می کنن�د و بواس�طھ وع�ده پ�ول و ث�روت و امکان�-٤١

ج�ود خ�ود مردم حکوم�ت کنن�د ظالمن�د و م�ردم را ب�ھ ظل�م دع�وت م�ی کنن�د و موج�ب ب�ی خ�ودی م�ردم م�ی ش�وند ت�ا م�ردم از و احساس حقارت و بدبختی کنند. این اشاعھ ظلم است.

د ن، از ھیک�ل خ�وبلک�ھ ب�رای ب�ودعادل کامل کسی است کھ ھیکل خود را برای حیات و ھستی خود کافی و واف�ی بدان�د و -٤٢

ھم بی نیاز باشد یعنی بی نیاز از بودن برای بودن! ھمچون خداوند! بود نبود! ظلم است. أاراده بھ داشتن برای بودن، منش-٤٣ کوم�ت ک�ردن ب�ر حادل و مھربانن�د و مس�تحق ع�آدمھا بمیزان�ی ک�ھ ب�ر آنچ�ھ ک�ھ ھس�تند و دارن�د و ندارن�د، راض�ی ھس�تند -٤٤

ه و جامعھ ھستند. خانواد کوم�ت من�د و ت�وان حدولتمردانی کھ فقر را تحقیر می کنند و م�ردم را تش�ویق ب�ھ ث�روت و رف�اه و اش�رافیت م�ی کنن�د ظال-٤٥

د اال بھ زور و زر و تزویر و زار و سرکوب و فریب و ربا و ریا. نکردن ندار ود انیان ب�رای خ�ھستی محض خود را بدون جھان و جھ یعدالت راه رسیدن بھ خدا در خویشتن است. زیرا انسان بمیزان-٤٦

دالت س�ان اس�ت. ع�کافی و کامل می بیند ک�ھ خداون�د را در خ�ود یافت�ھ باش�د. پ�س ع�دالت راه رس�یدن ب�ھ مق�ام خالف�ت اللھ�ی انت�وازن ب�ین و ان تعادلار می گیرد. این ھمربمعنای تعادل و توازن بود و نبود در انسان است. و انسان در وادی بود و نبود ق

انسان و خداست. . ھ ع�دل و رحم�تکسی کھ بھ حاکمیت خدا در خود رسید عادل و حکیم و حاکم است و می تواند بر جامعھ حکوم�ت کن�د ب�-٤٧

و این انسانی عارف است. ی�ازی ب�ی ن أش�سازی مردم نیست بلکھ بی تا سازی مردم اس�ت. رس�یدن ب�ھ ب�ی ت�ائی وج�ود من ناسپس عدالت بمعنای ھم-٤٨

اساس رحمت و محبت است. است و بی نیازی جس�تجو و وپس اساس عدالت رسیدن بھ فرھن�گ و معرف�ت و م�ذھبی اس�ت ک�ھ خداون�د را ب�ر زم�ین و در انس�انھا درک -٤٩

تصدیق نماید. پس عدالت از امامت است و بس. مکن نمی آی�د.ماختن ژنتیکی نوع بشر عدالت بمعنای ھمسان سازی جز در مھندسی ژنتیک و پیوند ژنتیکی و یکسان س-٥٠

دام ظل�م و انھ� و اینست کھ امروزه این عل�م بعن�وان خ�دای ک�ل عل�وم و فن�ون و آرم�ان بش�ر ک�افر و ابل�ھ ش�ده اس�ت ک�ھ نھای�ت انسان است.

60

عقده ھ�ا ین کینھ ھا وتوانند با یکدیگر دوستی و ھمدلی کنند و بلکھ عمیقترز اعضای یک خانواده و خاندان نمیچرا ھرگ-٥١

بین اف�راد و عشق ھا اھماتفو بخل ھا در قلمرو نژاد پدید می آید و در تاریخ استمرار می یابد. چرا عمیقترین دوستی ھا و تا ھس�تند. چ�ر با شرایط و خصوصیات متضاد پدید می آید و بین جنس مخالف؟ تشابھات و ھمسانی ھا قلمرو ضاللت و عداوت

الیقی مش�ابھص�رف و امی�ال و آرزوھ�ا و منط�ق و عل�وم و س�محاظ ھمسان ش�ده ان�د و دارای ل از بسیاری للامروز کھ ھمھ من براب�ری ز خواص جنوال و تمدنھا خود نمائی می کند. اینھا ھمھ لھستند بیشترین جنگھا و عداوتھا و جنایتھا بین افراد و م

ھ امپری�ا م ص�ورت گرفت�ھ اس�ت؟ و عج�ب آنک�است. چرا ھولناکترین تجاوزات و جنایات تح�ت عن�وان دموکراس�ی و سوس�یالیزھ ک�سھ ای اس�ت لیست ھای جھانخوار حامی درجھ اول برابری ھستند. ھمین واقعیت دال بر ماھیت ابلیسی و دروغین آن دسی

نامش برابری و دموکراسی و عدالت است دموکراسی ھمان دمونکراسی (دیو ساالری) است. قرآن ھ ھدایت شوند."کمنان را امتحان کند تا باشد ؤری داد و تبعیض ھا نھاد تا مدیگر برترا بر برخی "خداوند برخی -۵٢ لم�رو قوده اس�ت. در ب�تالش برای برابر شدن با دیگران و مکتب تقلید، بیھوده ترین و گم�راه کنن�ده ت�رین تالش�ھای بش�ر -٥٣

کفر می باشد. دنیا موجب پیدایش انواع ستم ھاست و در قلمرو دین ھم اساس نفاق است کھ اشد ات ذت. ای�ن ھم�ان ھ دیگران شدن اساس از خود بیگانگی و گمراھی و غفلت و نسیان و ضاللت اس�بیاراده بھ برابر و ش-٥٤

نایتھاست. و صمدیت ذات خویش! این ھمان منشا جنون بشری و زمینھ ھمھ ج نیتکفر و انکار خویشتن است: انکار وحدا ھ�م ب�ر ک�ت بس�وی ب�ی ت�ائی وج�ود اس�ت یعن�ی ھوی�ت! پ�س اص�ل تربی�ت و رش�دحرنس�ان اساس تربیت و رشد و تکام�ل ا-٥٥

بشر، توحید را تساوی پنداشتن است. یھمھ گمراھی ھا أعدالت است. منش راب�ری (=) ن�ای ببس�ت و مح�ور ریاض�یات ب�ر متساویگری درب دوزخ است ھمانطور کھ بنی�اد تکنول�وژی ب�ر ریاض�یات ا-٥٦

ش�ر م�درن بفکنی دوزخ از نفس بشر است. برابری شعار ابلیس است و زمین�ھ ب�ی ھ�ویتی و پ�وچی است و تکنولوژی برون ا ییعنی نیھ ن بشر است. طان در ذھر شیذبود و نبود می زند. برابری ب لیزم کھ دم از برابری نیک و بد، کفر و ایمان و نھایتا

ل�م ظی گرای�د. پ�س رد در غیر اینصورت آدم�ی ب�ھ ظل�م م�عدالت در ھمھ حال حاکم است و باید آنرا درک نمود و تصدیق ک-٥٧

ی است و نھکھ از ظلمت و تاریکی است حاصل فقدان نور معرفت در مشاھده و درک عدالت است. پس عدالت یک امر عرفانی�رد. ھم�ھ . پس برای اشاعھ عدالت بایستی معرفت نفس را توسعھ و تعمیق نمود ت�ا ھ�ر ک�س ب�ر ج�ای خ�ودش ق�رار گسیاسی

در ج�دال نجاریھای جامعھ حاصل این وضع است کھ کسی بر جای خودش نیست و ھمھ غاصب وجود یکدیگرند و لذا ھمھناھ و جنگ بسر می برند.

و نشس�تھ نکھ بر ج�ای ااز آنجا کھ ھمھ بر جای یکدیگرند. اگر یک نفر بھ جای خود باز گردد و بر جای خود قرار گیرد آ-٥٨

ل�ی ان�ھ خ�ودش و ود باز گردد و بھ ھمین ترتیب کسی کھ بر جای او نشستھ بای�د ب�رود ب�ھ خامجبور است کھ بھ خانھ وجود خنف�ر ع�ادل آخر بدین ترتیب در مدت کوتاھی یک جامعھ دچار انقالب شده و بس�وی ع�دالت حرک�ت م�ی کن�د حت�ی اگ�ر فق�ط ی�ک

ا زن�ده ش�ود اگ�ر ی�ک نف�ر ب�ھ دی�ن خ�د ک�ھشود. پس اشاعھ عدل در جامعھ بسیار آسان است. اینست ک�ھ در ق�رآن م�ی خ�وانیم ن ی�ک آا ی�ک نف�ر. ھمھ انقالبات عدالت طلب در جھان بھ ھمین طریق آغاز می شوند ب� دم زنده شده اند. اصوال رگوئی ھمھ م

نفر رھبر انقالب می شود. بیائید این یک نفر شما باشید! . اینگون�ھ اس�تنباشد جامع�ھ بش�ری س�اقط م�ی گ�ردداگر وجود ھمین انگشت شمار انسانھای عادل بر روی زمین اصوال -٥٩

ر می�ان دل خداون�د دعتی بر ظالمترین اقوام و افراد بشری. اینھا میخ ھای حکھ عدل خداوند خواه ناخواه بر جھان حاکم است بشرند: اوتاد!

61

حک�م مواره بر بشرھاوند انسان است عدلی عارفانھ و با اختیار است و گرنھ عدل جبارانھ خد أولی ھدف از عدل کھ منش-٦٠ میراند و لذا ھمھ ظالمان عربده می کشند و شعار برابری می دھند.

بیھ دش باش�د ن�ھ ش�اد جامعھ فراھم آورد کھ در آن جامعھ ھر کسی بتوان�د خ�وحکومت عادل آنست کھ امکان را برای آح -٦١

د در ش�رایطنف�س و اس�تقالل و ب�ی ت�ائی باش�ن و حاکم�ان و دولتم�ردان بایس�تی خودش�ان اس�وه ای�ن خودی�ت و ع�زت . دیگرانه و اب�زار توزی�ع رف�ا ان باید دارای کمترین امکانات مادی باشند. توزیع امکانات نھتیحداقل امکانات موجود. یعنی خود حکوم

وز ب��ھ حق��وقو پ��ول. و ام��ا امک��ان خ��ود ب��ودن (ع��ادل ب��ودن) عب��ارت اس��ت از: آزادی در دی��ن، آزاد نب��ودن در مفاس��د و تج��ا بی�ت و بھداش�تامک�ان تعل�یم و تر، ت ب�رای ھمگ�ان یش�دیگران، امنیت مال و جان و ناموس و حیثیت مردم، امکان حداقل مع

ان و ن آزادی بی�رایگان برای ھمھ، امکان برابر در دفاع از حقوق خویش، امکان انتخ�اب راه و روش دلخ�واه زن�دگی و امک�ا ق ک�ردن را :ح�در جامع�ھ تقوی�ت و حمای�ت م�ی کن�د یعن�ی امک�ان انتخ�اب ب�ر ای�ن امکان�ات ، ع�ادل ب�ودن راروابط اجتم�اعی.

ا ب�ودن ت�امک�ان ب�ی امکان اختیار ذاتی انسان ! ولی باید دانست کھ توزیع مساوی امکانات ھمان عدالت نیست . عدالت ھمانا ودی اندیش�ھ ب�ین ب�ردن آزا است نھ امکان شبیھ ب�ودن . ای�ن اص�ل توحی�د عمل�ی اس�ت . منش�أ اص�لی س�تم اجتم�اعی ھمان�ا از

دالت ، ح�ق اعتقاد و احساس و ھویت و انتخاب سرنوشت است . ھر چھ کھ بر خالف این حق باشد عین ظلم است . اساس ع�ت س اص�ل ع�دالپ�انتخاب است : خود را انتخاب کردن بر جای خود و نھ دیگران را برجای خود و خود را بر ج�ای دیگ�ران .

م�ت ع�دل و اما وردن است یعنی عرفان . یعنی رسیدن بھ امامت وجودی خویش . و بیھوده نیست ک�ھھمانا بخودآئی و بخود آ ف�س ن�دارد .ندو رکن تشیع بعنوان دین کامل آخرالزمان است . ع�دل و امام�ت عل�ت و معل�ول یکدیگرن�د و راھ�ی ج�ز معرف�ت

را تحکیم می کند . حکومت عادل حکومت عارف و حکیم است کھ بر حکمت وجود حکم می راند و وجود

62

فصل هشتم

گرایشات عرفانی و ضد عرفانی عصر ما

63

ه األعرفبسم الل ونی نوان عرفان مشمول چندین تصور و تفکر و باور و راه و روش متفاوت و گاه متضاد اس�ت و گ�اه معج�در عصر ما ع -١

ات س�فی و ادبی�ین باور متضاد و روش ھا و آداب التقاطی است از مکاتب روانکاوی غرب�ی بھم�راه مکات�ب ھن�ری و فلاز چندفا بخش��ی ش��داس��تانی و اس��طوره شناس��ی ت��ا خراف��ات کھ��ن ت��وأم ب��ا فرض��یات جدی��د و مراس��م ج��ن گی��ری و آداب دع��ا نویس��ی و

س�یر ق�رآن وماع ھ�ای م�درن و اذک�ار ف�ردی و جمع�ی و ت�ا تفن�گ ف�و و س�وامراض و طب گیاھی و انرژی درمانی و یوگا و کانی گ�ی در پریش�مثنوی و حافظ و ابن عربی و مال صدرا و و ... بیانگر طیف وسیع از گرایشات مدرن عرف�انی اس�ت ک�ھ جمل

بسر می برند و عرفان را ھمچون ناجی ھویت خود می پرستند . وده کھ تبدیل بھ نھضتی جھ�انی ش�ده اس�ت نب�رد و ع�داوتی از دو س�وی رخ نم� ل این گرایشات مدرن عرفانیدر نقطۀ مقاب -٢

ن گ�را و ف�است کھ یکی از جان�ب ش�ریعت و متش�رعین سرس�خت و متعص�ب اس�ت و دیگ�ری از جان�ب لیبرالی�زم نیھیلیس�تی و افر از ک��ؤمن و اقتص��اد مح��ور اس��ت ک��ھ آش��کارا منک��ر عل��وم و باورھ��ای م��اورای طبیع��ی م��ی باش��د . ای��ن دو جن��اح بظ��اھر م��

مخالفان تاریخی عرفان بوده اند . حم�د و من است کھ از حکیمان بزرگی چون الئوتزو و بودا و س�قراط و از انبی�اء و اولی�اء و امام�ان ھمچ�ون عرفان اگر آ -٣

ب و فرق�ھ مکات� ش�ات وعلی و سلمان و ابن عربی و موالنا و حافظ و بایزید و امثالھم بما رسیده ھیچ ربطی بھ اکث�ر ای�ن گرای ھای موسوم بھ عرفان ندارد و بلکھ در مقابل آنست .

تع��الی آن ت��ا س��رحد و تربی��ت و اس��اس تعریف��ی ک��ھ بانی��انش عرض��ھ ک��رده ان��د چی��زی ج��ز کش��ف و ش��ناخت نف��سعرف��ان بر -۴

ن عل�وم ریخ�ودی و بلک�ھ خ�ودی ت� ، عل�مو انس�انیت ھ�ر کس�ی اس�ت. پ�س عرف�ان» خ�ود«م�ان . و اما نفس ھخدایگونھ نیست . است

.ا خود انسانی بشر بعنوان اشرف مخلوق�ات و خلیف�ۀ خ�دا در جھ�ان چیس�ت ؟ آدم�ی را ب�دنی ھس�ت و روح�ی یو اما نفس -۵

ل�م اس�ماء و ع این ھر دو از خداوند است ھمانطور کھ از صورت خود بھ آدم صورت بخشید و از روح خود در انس�ان دمی�د وتی انس�انی ا با آن ھستیعھ گذاشت . این ھمان امانت خدا در نزد حیوان دوپائی بنام بشر است خود را ھم در نھاد انسان بھ ود

س�ت حاص�ل خلیف�ۀ خدا و خود انسانی را بیافریند و دوست و جانشین خدا در کائنات باشد . و اما نفس یا خود انسان کھ ھمانت اس�ت و ز نور معرفروح می باشد . این فرزند تماما ا گردھمائی و اتحاد تن و روح است . درواقع نفس فرزند ازدواج تن و

ن اس�ت ای�ن حاصل معرفت انسان دربارۀ ت�ن و روح خ�ویش و جھ�ادش در ب�ھ اتح�اد رس�انیدن ای�ن دو و ق�رار دادن روح در ت� ھمان قلمرو توحید و تالش دینی بشر است .

ه حواس و غرایز است و موجودی پریشان و درمان�د ز گردھمائی تن و روح ، جان پدید آمده کھ مجموعھ ای از ھوش وا -۶

ی م�ی پ�رورد و و رنجور است . آدمی بھ قوۀ آن اسماء و عل�م الھ�ی ک�ھ در نھ�اد دارد ج�ان را ک�ھ مول�ودی در جن�ین اس�ت م� است . نی تماما دی زایاند و این خود انسانی و الھی بشر است . و این ھم راه و رسم عرفان است کھ از دین جدائی ندارد و

ی کھ بی دینی و الابالی و بولھوس�ی اس�ت چی�زی ج�ز کب�ر و غ�رور و جن�ون ج�ان نیس�ت ک�ھ ص�احبش را ب�ھ پس آن عرفان -٧

. بش نمی دھدگمراھی و عذاب می کشاند و بھ مھلکۀ نابودی می اندازد و مجال تولد دوباره و خلقت انسانی را بھ صاح ی سباب و اثاثیھ ھای زندگی آنھاست و موجودی مسخ شده و بی خ�ود اس�ت یعن�نۀ اجنھ و شیاطین و االجان عامۀ بشری -٨

مجنون است . عرفان راه الیروبی و برون افکنی این بیگانھ ھای غاصب است این ھمان تزکیۀ نفس است . ، ک�ھ دی�ن انھای آواره و دربدر و بیگانھ ز خویشند . عرف�ان راه بازگش�ت ج�ان ب�ھ رابط�ۀ ت�ن و روح اس�تعامۀ بشری ج -٩

عرف�ت ھ�ر دوعمل آن است و معرفت ھم قوۀ این اعمال رجوع دھنده بھ خویش است . لذا معرفت بی عم�ل دین�ی و دی�ن ب�ی م ناکارند .

س�ت و انسان است کھ خلیف�ۀ خدا» خود«خویش آید و تن و روح را بھ یگانگی برساند . این یگانگی ھمان جان باید بھ -١٠

ھ : ذات خود انسان ھمان خداست . اینست عرفان ! می فرماید ک (ع)لذا علی

64

واقع�ھ قعۀ خلقت جدید انسان البتھ مکاشفات و مشاھدات غیب�ی و کرام�اتی رخ م�ی نمای�د ک�ھ از طبیع�ت ای�ندر جریان وا -١١فان رعنکھ در لذا آ .است و از محصوالت این واقعھ و از عالئم آدمیت است زیرا خداوند بھ آدمیزاده کرامت عطا نموده است

فقط بھ جستجوی کرامت است یک سوداگر و تاجر آدمیت است و او را با عرفان کاری نیست . ت ن گرایشات مدرن عرفانی در عصر ما برخاستھ از این سوداگری است کھ خود حاصل ناکامیھا و بن بس�بخش عمدۀ ای -١٢

ی و تم�دن و قحط�ی زده گ�ی روح�انی حاص�ل از ی�ک زن�دگ بشر مدرن در قلمرو علوم و فنون و م�درنیزم و مکات�ب جدی�د اس�ت تماما مادی . این یک حرص دوزخ�ی حاص�ل از عذابھاس�ت و کمت�رین نش�انھ ای از ایم�ان و معرف�ت ج�وئی ن�دار ب�ھ د و نھایت�ا

ری امھ م�ذھب س�کفری شدیدتر و انکاری جھانی نسبت بھ معنویت و عرفان و مذھب می انجام�د . ای�ن گرایش�ات عم�دتا مش�ابن ب�ھ خ�دا و و از ایم�ا است کھ در تقابل با دین موسی و کرامات او پدید آمده و لذا عم�دۀ ای�ن جریان�ات ب�ھ لح�اظ دین�ی منافقن�د

غیب و حیات بعد از مرگ و قیامت بھره ای ندارد اال بھ ادعائی میان تھی و ریائی . دارن��د ام��ری بس��یار س��اده و زالل و روش��ن اس��ت و چ��ون رف��ان در ن��زد کس��انی ک��ھ درد دل و دی��ن و معرف��ت و آدمی��ت ع -١٣

ینمائی و س��چراغ��ی ف��راروی زن��دگی آنھاس��ت و ھ��یچ از ن��وع ج��ادو و عل��وم غریب��ھ و اعم��ال خ��ارق الع��اده و جل��وه ھ��ای وی��ژۀ امثالھم نیست .

ل ب�ھ ک�ھ قاب�ل انتق�البتھ ھرگز سالکی بی کرامت نیس�ت و کرام�ت ذات�ی انس�ان اس�ت و ب�ھ ھ�یچ ف�وت و فن�ی در نم�ی آی�د ا -١۴

آنانک��ھ دیگ��ران باش��د . ای��ن کرام��ات حاص��ل جھ��اد س��الک برعلی��ھ نف��س ام��اره و وسوس��ھ ھ��ای زمان��ھ و معرف��ت نف��س اس��ت . کرامات را ھم نوعی تعلیم اکتسابی می دانند از عرفان بوئی نبرده اند .

ت در ج�ود داش�تھ و زمین�ۀ اص�لی پی�دایش خراف�البتھ تقلید سوداگران از آداب و کرام�ات و شفابخش�ی عارف�ان ھم�واره وا -١۵

ک�ھ دی�ن و یادان ش�دهشتاریخ بوده است کھ امروزه نیز با علوم و فنون جدید درآمیختھ و تبدیل بھ دکانھای پر در آمدی برای عقل و جیب مردم درمانده را غارت می کنند مثل انرژی درمانی .

و ک�ھ ن�ام س�وداگری خ�ود را عرف�ان بگذارن�د بخ�اطر قحط�ی عرف�ان و قداس�تاحبان این دکانھ�ا اص�رار دارن�د و اینکھ ص -١۶

ھیبت آن در میان مردم و بقصد باال بردن قیمت تجارت خودشان است . م ینست کھ انسان موجودی ذاتا خارق العاده و متافیزیکی است چ�را ک�ھ حام�ل روح اس�ت و ھ�یچ بش�ری ھ�امسئلۀ دیگر -١٧

ت ھ�ای الئم و حج عخواب یا بیداری شاھد تجلیات ویژه ای از روح خویش نبوده باشد کھ اینھا نیست کھ در طول زندگیش درب�ازار خ�ود را ب�ھ الھی برای ھدایت فرد است و نھ دکانداری و خود فروشی . کھ متأسفانھ بسیاری ای�ن آی�ات الھ�ی در زن�دگی

ور ک�ھ ن�د . ھم�انطاھا مشتبھ می شود ک�ھ گوی�ا ع�ارف ش�ده فروش می برند و بکلی کافر و دیوانھ می شوند و آنگاه امر بر آنوند رس�وا م�ی ش� واکثر دیوانگان کوس انالحق می زنند و جن زده گی و شیطان زده گی خود را عرفان و الوھیت می پندارند ش�ر و بات در جلی�تو سر از دیوانھ خانھ در می آورند . امروزه کھ عصر آخرالزمان و قلمرو ظھور عالم غیب است ای�ن ن�وع ع�ذابی ک�ھ البت�ھ حیات مدرن بسیار فراوان تر از قبل است و این خود برای سوداگران بازار تجارت دین فروشی گردی�ده اس�ت

عظیم بھمراه دارد . ل�م ی خودی و غیر اکتسابی و غی�ر کت�ابی اس�ت اال در ام�ور مش�ترکات آنھ�م بص�ورت دان�ائی ذھن�ی و ن�ھ ععلم نفس علم -١٨

در ب�ھ تب�دیل م لزوم�ا ق�اتبدیل بھ قدرت خالقھ شود . بنابر این دریائی از دانائی ھای عرفانی بواسطۀ کتب و مدرسھ ھ�قلبی کھ و تحول نفس انسان نیست . این علم حاصل سلوک مادام العمر است زیرا علم زندگیست .

نیت و فرھنگ و معیشت و عل�وم و فن�ون عد از علم نفس کھ اساس عرفان است عرفان عرفی و شرعی و عرفان بر مدب -١٩

ی�ز ک�س و ھم�ھ چ می فرماید : ھر کھ خود را شناخت ھم�ھ (ع)و طب و اوضاع زمانھ متعاقب آن پدید می آید . اینست کھ علی را شناخت و کسی کھ خود را نشناخت ھیچ چیز را نشناخت .

یشتن در رأس ھمۀ ام�ور ق�رار م�ی گی�رد . عش�ق ب�ھ رفان در یک کلمھ حاصل عشق بھ فھمیدن است و مسلما فھم خوع -٢٠

اخ دع��ای آنانک��ھ عرف��ان را س��ور .ن اس��ت، ام��ری دگ��ر اس��ت و مکت��ب دج��االو م��اجراجوئی و اعم��ال خ��ارق الع��ادهج��ادوگری ھای خود پنداشتھ اند نھایتا ضد عرفان می شوند چون ناکام می گردند . ھوس

ب�ر روی خ�ودش انج�ام م�ی دھ�د درس�ت ب�ھ عک�س عام�ۀ م�ردم ک�ھ ب�ا ھ�ر عرفان عملی منظور عملیاتی است ک�ھ س�الک -٢١

چیزی کار می کنند اال با خودشان . یعنی وجود خودشان بیکار و بیعار ترین چیزھای زندگیشان است و ل�ذا خ�ود را ب�ھ بھ�ائی

65

و دوزخی است . ای�ن اندک در ھر بازاری می فروشند تا چیزھائی بدست آورند و احساس وجود کنند این ھمان وجود برزخی می فرماید : ھر کھ خود را نشناخت نابود است . (ع)ھمان نابودی است . اینست کھ علی

ان این گ�وھره در انس�رفان تکیھ بر مبدأ و معاد ھستی دارد کھ آن عشق پروردگار است کھ گوھرۀ وجود است و اصل ع -٢٢

م�ان ام�ر ری ھم بھ ھامت کبان را از محبت و کرم خود آفریده و در قی، خداوند انس (ع). ھمانطور کھ بقول علی بھ امانت استرای ب��ش�ق دلیل�ی دم�ی ھ��م در حی�ات دنی�ایش ج��ز عآ. ب�دین جھ��ت عرف�ان نھایت�ا ھم��ان عش�ق شناس�ی اس��ت چ�را ک�ھ م�ی س�نجد

ی�ر از غس�اختن و د. عرفان راه یابی بھ این دلیل اس�ت و ای�ن دلی�ل را راه و مح�ور و مقص�ود زن�دگانی خ�وزندگانی خود ندارد. س�تروردگ�ار اپعش�ق این غفلت و نسیان و کفر و انکار است . ھمانطور کھ اصل حیات انبیاء و اولیای الھی پاسخگوئی بھ

. شتن ھم ھستخگوئی بھ ذات حیات خویبرای پاسخ گفتن بھ این عشق باید البتھ کھ آنرا شناخت . بنابراین عرفان پاس ن و ز کرامات ھستند مثل آدمھائی مصرف کننده و بی مصرف ، انگ�ل عرف�ار جستجوی استفاده اآنانکھ در عرفان فقط د -٢٣

بت ب�ھ ک بحرام نس�دین و حیات و ھستی تلقی می شوند کھ ھیچ تعھدی بخود و خدای خود ندارند و مثل فرزندان ناخلف و نم اند . والدین خود می باشند زیرا والدین ، فرزندان خود را بھ عشق پرورش داده

غ�ز و داگران عرفانی ھمانقدر کافرند کھ دشمنان عارف�ان حقیق�ی ک�ھ در دخم�ۀ متروک�ھ و س�یاه ش�ریعت ب�ی مبنابراین سو -٢۴

د و فی�ر م�ی کنن�روح خود سنگر گرفتھ اند و تحت عنوان دفاع از شرع ، اسوه ھای شریعت و فضائل انس�انی در ت�اریخ را تکسالم پی�روان ن در جھان امی دانند و کاتولیک تر از پاپ و مقدس تر از پیامبرانند . ایناظاھرا خود را وکیل و وصی خود خدا

خوانند . ابن ملجم و از اھالی نھروان ھستند و از مصادیق فویل للمصلین کھ اصال نمی دانند برای چھ نماز می ب اسالم وجود دارد کھ از عرف�ان فق�ط آداحت عنوان عرفان ، جریان دیگری موسوم بھ سلسلھ ھای درویشی در جھان ت -٢۵

عم�دۀ ای�ن .خشک و بی محتوایش را بھ ارث برده اند و اذکاری کھ از ھر حس و حض�ور و معرف�ت و روح و قلب�ی تھ�ی ان�د کم شدر حقیقت وجماعت عرفان را سنگر بی دینی و بی اخالقی خود ساختھ و بولھوسی را مترادف با حال و دل می پندارند

ھ است . ن درد گرفتل اشتباه گرفتھ اند . عمدۀ آنھا کسانی اند کھ وقتی شکمشان درد می گیرد می پندارند کھ دلشارا با د ھ ھ��ا رقاص��ی را س��ماع پنداش��تھ و ورد را ذک��ر و ھ��وس را دل ، و ب��ی ش��عوری را حال��ت خلس��ھ و جذب��ۀ در ای��ن سلس��ل -٢۶

. شق می نامندعرا تحقیر می کنند و ھمۀ این فسق و فجورھا را روحانی و جنون را معراج خود می دانند و عقل و وجدان ھ م این سلسلھ ھا غایت عرفان آنھاست کھ لقمھ ھایش را صرف تولید کشف و کرامات خود می کنن�د و ب�آبگوشت مراس -٢٧

دی ت��رین و ان��دۀ تقلی��یمخالی��ق درمان��ده م��ی فروش��ند آنھ��م ب��ھ قیمت��ی بس��یار فرات��ر از کل��ھ پاچ��ھ و س��یرابی خیابانھ��ا . این��ان باقب�ھ دیلن�د و تب�مصرف کننده ترین وجھ زن�دگی عارف�ان در ت�اریخ ھس�تند ک�ھ ب�ا لحظ�اتی خم�اری ، عرف�ان را ھ�م از ی�اد م�ی بر

یکنن�د: اس�تفاده م ھ بھ قصد معراج نمودن. تفاوت اصلی این سلسلھ ھا در تفاوت ماده ای است کتبھکاران حرفھ ای می شوند و امثالھم . ، حشیش شراب، افیون

ات روزمره ، عرفان چیزی ج�ز ش�ناخت و تش�خیص درس�ت از نادرس�ت نیس�ت . آی�ا در زن�دگی روزم�ره ک�ھ در قلمرو حی -٢٨

نی س�ت پ�س عرف�ابستر حیات است تفاوت داعیان عرفان از مردم عادی چیست ؟ اگر جز در ادعا تف�اوتی نیس�ت ک�ھ عموم�ا نی در میان نیست .

ون�د ر، بھر کج�ا نم�ی ند، ھر جنسی را نمی خرندان معرفت ھر کاری را نمی کنند، ھر چیزی را نمی خورالکعارفان و س -٢٩

مان�ھ زکھ در سمت و وارد ھر بازی ای نمی شوند و پای ھر چیزی نمی نشینند بلکھ در ھر امر کوچکی ھم انتخاب دارند . آنس�مت کف�ر و زی�را زمان�ھ و مردم�ان در آخرالزم�ان درمی چرخد و پیروی از جریانات عمومی می کند سالک و عارف نیس�ت

فساد و فریب و جنون و جنایت حرکت می کنند . رگز از روی عادت و عرف و شرایط حاکم بر زمانھ عمل نمی کند ھرچند کھ جل�وه گ�ری ھ�م نم�ی کن�د و ھسالک معرفت -٣٠

بھ بازار ادعا ھم نمی رود و خود را نمی فروشد . یامبر عصر خود باشد و دربارۀ ھر ام�ری پاست کھ حالل و حرام مسائل و مصارف زمان خود را بشناسد و عارف کسی -٣١

کن�د می دی�ن پ�رواز نی با دو بال خرد ودارای حکمی عارفانھ و واضح باشد کھ عقل و دین را قانع و مجاب نماید . عشق عرفا نھ جنون و بولھوسی .

66

ان خ��ود را بشناس��د و اولوی��ت ھ��ا را تش��خیص دھ��د و درد م��ردم را درک کن��د و جھ�� ع��ارف کس��ی اس��ت ک��ھ روح زم��ان و -٣٢ برایش درمان داشتھ باشد . عارف طبیب حاذق عصر خویش نیز ھست ، درمانگر و نھ مسکن و فریبکار .

و وارث�یانیان نخستین عرفان عملی و تصوف حقھ در ت�اریخ م�ا در زم�ان خ�ود ب�رای خ�ود وکی�ل و وص�ی بھیچکدام از -٣٣

ی�ار ال�ک تم�ام عمعلوم نکردند . پس چگونھ است کھ این سلسلھ ھا خود را منسوب بھ آن بزرگان م�ی کنن�د و بلک�ھ خ�ود را مبع�د از خ�ود مول�وی ؟راه و مکتب آنھا می نامند . آیا مولوی برای خود وصی ای قرار داد کھ سلسلۀ مولویھ پدید آمده است

ھ باش�د لھ ای داش�تن چلبی درآمد . آیا بایزید اصال خانقاه و مریدی داشت کھ وصی و سلس�شھادت شمس بھ مریدی حسام الدیر لس�لۀ خاکس�اآیا س�لمان فارس�ی وکی�ل و وص�ی ای تعی�ین نم�ود ک�ھ س ؟کھ سلسلۀ طیفوریھ خود را بھ ایشان منسوب می دارد

؟خود را بھ ایشان منسوب می کند و خود را وارث تمام و کمال ایشان می خواند یھ�وده ھ�م ی در پیدایش و عملکرد سران این سلسلھ ھا درمی یابیم کھ ھمۀ آنھا داعیۀ سلطنت داشتھ ان�د و ببا اندک دقت -٣۴

س�لطنت را با خود حمل می کنند و بس�یاری از آن�ان ب�ا حکوم�ت ھ�ای عص�ر خ�ود جھ�ت کس�ب» شاه«نیست کھ جملگی القاب م ک�ھ چ�ھ س�ید و دی�دیرو پدرانش مثل شاه اسماعیل صفوی و باالخره بھ قدرت ھم مسلحانھ جنگیده اند . مثل آقا خان محالتی

ک�ھ ز دست کسانیاپدید آمد و چھ آدمخواریھا و رذالت و فساد و جنون و جنایات رخ نمود (ع)عرفان و تصوف و والیت علی د ت�اج و تخ�تدر زی�ر خرق�ھ ھ�ای خ�وخود را سگ آستان علی می نامیدند و مرشد اعظم بودند . اکث�ر مش�ایخ ای�ن سلس�لھ ھ�ا . لطنت بودن�دس�د فرصتی برای قیام و سلطنت حمل می نمودند و از بی چادری خرقھ پوشی و زاویھ نشینی می کردند و مترص

نت ق عل�ی (س�لطھم وجود داشت کھ کاسۀ داغتر از آش بودن�د و بن�ام دف�اع از ح� (ع)این نوع شیعھ گری در عصر ائمۀ اطھار ین�ان را بای�د اش�ریعتی ، الفت داشتند و گاه در خفا حقانیت امامان را ھم مورد تردید قرار می دادند . بقول دکترعلی) داعیۀ خ

ل�ی عس�یدند و آل ربق�درت (ع)و حس�ین (ع)تشیع اموی و عباسی دانست . ھمانطور کھ بنی عباس اصال بنام دفاع از حق علی ش�ان آخ�ر ھ�م شھید ورا ولیعھد خود اعالن نم�ود (ع)برای تحکیم قدرتش امام رضا را قتل عام کردند . مثل مأمون عباسی کھ

م�ری امشان یک اکرد . ھمواره بعد از فوت ھر یک از مشایخ این سلسلھ ھا جنگ خونین و تفرقھ ھا بر سر بھ ارث بردن مقم ھ�اب�ل انتق�ال قوالی�ت الھ�ی چی�زی عادی در تاریخ تلقی شده است . مسئولیت ھای معنوی ھرگز مولد جن�گ نیس�ت و بع�الوه

ام�ت خ�ود ی اثب�ات امنیست و آنکھ این والیت را داراست بی ھیچ ادعائی حقش بھ اثبات می رسد . آیا امامان صدر اسالم براکس�ی ی زیس�تند وجنگیده اند ؟ بلکھ اکثرشان حتی مجال سخن گف�تن ھ�م نداش�تند و در زن�دان و تبعی�د و تح�ت نظ�ر اش�قیاء م�

ل ت�اریخ آنھ�ا در ط�و برقراری رابطھ ب�ا آنھ�ا را نداش�ت اال اینک�ھ م�ی بایس�ت از ج�ان خ�ود بگ�ذرد . و ب�ا اینح�ال والی�تامکان مستمرا شدیدتر و آشکارتر شده است . مردم حتی از طریق قبرشان بھ والیت آنھا مربوط می شوند .

ای��ن سلس��لھ ھ��ای مع��روف از اراذل و اوب��اش و اش��قیاء وام��ا مس��ئلۀ دیگ��ر اینک��ھ چ��را اکث��ر پی��روان و مری��دان در و -٣۵

ا بن�ام عم�ال خ�ود رتبھکاران حرفھ ای و قاچاقچیان و گنج گیران و اھل رب�ا و ش�رابخواران حرف�ھ ای و معت�ادانی ھس�تند ک�ھ ارجئ�ھ در تب م ان مکدرویشی تقدیس می کنند و آنرا اسرار الھی می نامند و مستوجب تعریف و تمجیدند . آیا این استمرار ھم

ده و ش�ریعتش�صدر اسالم نیست کھ بھ رھبری اموی�ان و عمرع�اص ب�راه افت�اد و شعارش�ان ای�ن ب�ود ک�ھ : آخرالزم�ان آغ�از شد بخمھ را مید از جانب خداست و خدا ھشواست و ھر چھ کھ از آدمی صادر می منسوخ گردیده است و دین فقط امری باطنی

دلتان می خواھد بکنید! ھر کاری کھو و ... . نتیجھ اینکھ نک�ھ بدأ ھمۀ صوفی گری ھا و عرفان بازی ھا و درویشی ھای فاسقانھ در تاریخ اسالم است . و جالب ایممکتب مرجئھ -٣۶

بانی�ان ای�ن .اش�اره م�ی کردن�د (ع)پیروان این مکت�ب در ھم�ھ ج�ای ب�ھ برخ�ی از آی�ات قرآن�ی و احادی�ث نب�وی و س�خنان عل�ی ان برعلی�ھ عرف� ، پرسھ زدند و چیزھائی آموختند و این آموزه ھ�ا را (ع)اف مدرسۀ صفھ بھ رھبری علی مکتب زمانی در اطر

علوی بکار بستند . این عرفان ضد عرفان است و دجالیت عرفانی است . ود . ف بھ لحاظ لغت ریشھ در اسم نخستین مدرسۀ عرفانی در کن�ار خان�ۀ رس�ول دارد ک�ھ مدرس�ۀ ص�فھ ب�صوفی و تصو -٣٧

و فق�ط ری�ده بودن�دقبل از اسالم نیز در حکمت یونان باستان لفظ سوفیست بھ حکیمان بزرگی اط�الق م�ی ش�د ک�ھ از ک�ل دنی�ا بپ�ای حی�د در ارواشاعۀ حکمت می نمودند و صاحب کراماتی ھم بودند و امراض مردم را شفا می نمودند و نخس�تین بانی�ان تو

ردم م�حکومتھ�ا و ، جورجیاس ، زنون و سقراط . و ھمۀ آنھ�ا در حی�ات خ�ود م�ورد آزارقبل از مسیحیت بودند مثل پارمنیدز ی بای�د لحاظ فلس�ف جاھل بودند و برخی از آنھا ھم مثل سقراط شھید شدند . محور آموزه ھای آنھا خودشناسی بوده است و بھ

زار س�فھ ح�دود ھ�ف�ت م�ی دانس�تند . ای�ن فلاین حکیمان را نخستین بانیان فلسفۀ اصالت وجود دانست ک�ھ وج�ود را مول�ود معر سال بعد بھ روش دگر و برتری در اسالم احیاء شد و جھانی گردید و دارای مذھب و مسلک شد .

نخس�تین عارف�ان واص�ل و ص�وفیان کام�ل در ص�در اس��الم محم�د و عل�ی و خدیج�ھ و س�لمان و فاطم�ھ و کمی�ل و عم��ار و -٣٨

این تفاوت کھ امام�ت در فرزن�دان عل�ی و فاطم�ھ م�وروثی و ژنتی�ک و م�ادرزادی ب�ود و ل�ذا از بودند . با (ع)سائر ائمۀ اطھار ھمان دوران کودکی عالئم کمال و حکمت و توحید و کرامت از وجودشان گزارش شده است . ھرچند کھ آنھا ھم برای حفظ و

67

ب�ر اینک�ھ وص�ی پی�امبر ھ�م بودن�د و رس�الت تعالی این مقام الھی تم�ام عم�ر خ�ود در ریاض�ت و زھ�د و عبودی�ت بودن�د ع�الوه اجتماعی داشتند .

م . ز قشریون و اندیشھ ھای منجمد عجیب و غیر قابل تحمل اس�ت ک�ھ امام�ان را ھ�م ع�ارف و ص�وفی ب�دانیبرای برخی ا -٣٩

م ک�ھ روزی . این�ان کاس�ھ ھ�ای داغت�ر از آش ھس�تند ک�ھ ھمچ�ون اب�ن ملج�ام امامت ورای عرفان و تصوف اس�تھرچند کھ مق شت چ�ون ق�درتکبود و بناگاه احساس کرد کھ خودش امام است و علی در حال خروج از دین است و لذا او را (ع)مرید علی

امی�ده ان�د نف در قرآن . درحالیکھ خود امامان ما علنا خود را از اصحاب اعرای را نداشت و بھ نفاق افتاده بوددرک وجود علنس�ل ای خ�دا ب�ودمخود را وکیل و وصی خود خدا ھم می دانند . یکی از اینھا م�ی گف�ت : اگ�ر بج�یعنی عارفان . این قشریون

را دیدم . عارفان و صوفیان را از روی زمین برمی انداختم . من در وجود این کاتولیکتر از پاپ بناگاه ابن ملجم (ع)ل�ی ؟ درحالیک�ھ حض�رت رس�ول درب�ارۀ عان مخلصدانند بسیاری از این شیعیفتن حالج را کفر و ارتداد می انا لحق گ -۴٠

برت�ر ای�ن مق�امی چنین می گوید : علی با حق است و حق با علی است و علی بھرسو گراید حق ھم بھمان سو م�ی گرای�د . ون م�س�بت ت�و ب�ھ ساختھ است . و یا در حدیث معراج خداون�د ب�ھ رس�ولش م�ی فرمای�د : ن (ع)از حق است کھ حق را مرید علی

ای�ن وب خداس�ت .مثل نسبت من بھ علی است . یعنی خداوند خود را مرید علی اعالن می کند . و این مق�ام عل�ی بعن�وان محب�س�بت ب�ھ نو کفرش�ان مقام ھمۀ انسانھای کامل در نزد خداوند است کھ اش�قیاء و منافق�ان ت�اب تحم�ل آن�را ندارن�د از ف�رط بخ�ل

عشق بیگانھ اند و عشق را جز در پائین تنھ تجربھ نکرده اند . انسان و عشق خدا بھ بشر . اینان از ص�ول ن دجالی دیگری در عصر ما داعیۀ عرفان دارد کھ خاستگاه آن غ�رب و خاص�ھ آمریکاس�ت و تمام�ا محو اما جریا -۴١

دبی�ات ول مح�ور اح�ات�ب مواد توھم زا و در رأس آن ال . اس . دی و مشتقات شیمیائی آن است . یکی از معروفترین ای�ن مکدمۀ عرفان بعنوان مق داستانی کارلوس کاستاندا پدید آمده کھ در کشور ما ھم ترجمھ شده اند و علنا مصرف ال . اس . دی راور بشر ھ مغز و شعکتجویز می کند . و این ادبیات خود از زمینھ ھای اصلی اشاعھ و تبلیغ مواد روان گردان در جھان است

انند . دمی کند و جنون و توھم را برجای واقعیت می نشاند . در این مکتب جادوگری را عرفان می را بمباران حت عنوان (تئوسوفی) کھ مترادف لغوی عرفان و تصوف است ب�ر مح�ور آث�ار کریش�نا م�ورتی و اوش�و و تجریان دیگر -۴٢

اعالن م�ی طئھ و باطل عقل و وجدان و دین و اخالق را تخمادام بالواتسکی و ادبیات روانکاوی غرب پدید آمده است کھ علناس�ی و نحراف�ات جندارد و آنچھ کھ از این جریان حاصل می آید مکتب اصالت جنون و الاب�الیگری و توجی�ھ مفاس�د اخالق�ی و ا

نند . اداعتیاد است . و عمده پیروان این مکتب مبتالیان بھ داروھای توھم زا می باشند و خود را اھل حال می ی بواسطۀ م با توسل بھ ھنرھای مدرن تالش دارند کھ ھنر را جایگزین مذھب نمایند و ادعا دارند کھ آدمھگروه دیگری -۴٣

ت ن ای�ن جماع�مثاب�ۀ پی�امبرا . ھنرمندان مشھور و بخصوص سینماگران بزرگ ب�ھتواند بھ خدا برسد و رستگار شود ھنر میا توجی�ھ تره می جوید عرفان می داند و بطرزی منافقانھ از ادبیات و اشعار عرفانی ھم بھ. این جماعت ھم خود را اھل ھستندت ھن�ر در . فسق و فجور کمابیش در اطراف این جماعت گزارش م�ی ش�ود . ای�ن جری�ان ریش�ھ در مکت�ب اص�الینی باشدبی د

اروپا دارد . کن��د ب��ر مح��ور اندیش��ھ ھ��ای نیھیلیس��تی نیچ���ھ و و دع��وی فلس��فی می یش��ھ در غ��رب داردجری��ان دیگ��ر ک��ھ ب��از ھ��م ر -۴۴

ی�ر و فراس�وی خ« . این جریان ب�ا توس�ل ب�ھ ش�عارن در غرب ھیپی گری بوداگزیستانسیالیست ھا پدید آمده و موج اجتماعی آ اط�لبھ�ائی ھمان�ا از نیچھ کل دین و اخالقی�ات را ب�ھ ب�ازی توجیھ�ات کالم�ی م�ی گی�رد و دم از عرف�ان م�ی زن�د و ھ�دف ن» شر

ساختن ارزشھای معنوی و اخالقی است و توجیھ مفاسد خویش . ئی و انات مذکور در یک کالم ھدفی جز نف�ی دی�ن و معرف�ت و اخ�الق فط�ری بش�ر و اثب�ات لیبرالی�زم آمریک�اھمۀ این جری -۴۵

است ھمین منظر ازبازار آزاد آدمفروشی و تقدیس جھانخواری غرب ندارد . رجوع آمریکائیان بھ مولوی و حافظ ھم اساسا ز ھم�ھ چی�ز ا یعنی استفاده از عرفان بر علی�ھ دی�ن . ای�ن نی�ز ن�وعی دگ�ر از مکت�ب مرجئ�ھ در عص�ر جدی�د اس�ت . یعن�ی چ�ون

ت . وش�ن ش�ده اس�رخداست پس نیک و بدی معنا ندارد و خیر و شر و کفر و ایمان برابر است . تکلیف این اندیشھ در ق�رآن این ھمان کفر آشکار است .

لھ�ا ر حالیکھ ھمۀ محرمات و واجبات و مستحبات و مکروھات را رعایت می کند و بلک�ھ بس�یاری از حالدانسان عارف -۴۶

ر ر ب�ال و ش�رھ�را ھم از خود سلب می کند و غرق در زھد است برای رضای خدا و خدمت بھ مردم در دین و عرفان ، تن بھ ی�دی ک�ھ م�ی دان�د . اینس�ت معن�ای فراس�وی خی�ر و ش�ر در معرف�ت توح و خطری م�ی دھ�د و ھم�ھ را لط�ف الھ�ی در ح�ق خ�ود

فاسقان از این معارف در خدمت برابری نیک و بد بھره می جویند .

68

ان ش�ده ند کھ آثار مکتوب عارفان بیش از آنکھ در خدمت اھل ایمان و معرفت باشد بازیچۀ کفار و تبھکاربرخی می گوی -۴٧د . این ب می خواننبادت تلقی می کنند و لواط را ثواب می دانند و شرابخواری را امری مستحاست تا آنجا کھ فسق را عین ع

اد رگترین فس�زبدرست است مگر نھ اینکھ مکتب مرجئھ در صدر اسالم بواسطۀ سوء استفاده از عرفان اھل صفھ پدید آمد و ؟ وء استفاده نکن�دی از آن سد تا کس اسالم نباید رخ می دا. آیا نبایستی این مدرسھ پدید می آمد ، آیا اصال و فتنھ را پدید آورد

است ؟ حمد و علیمآیا اینھمھ فرقھ ھای ضالھ بھ نام اسالم و تشیع بھ این نتیجھ می رسد کھ ھمۀ این تقصیرھا بھ گردن م�ی رویان�د و ھ�مکی از کرامات و عظمت ھای معارف توحیدی اینست کھ چون بارانی بر ھمھ جا م�ی ب�ارد ک�ھ ھ�م گ�ل ی -۴٨

دا و ایم�ان و خ� خار را رشد می دھد . ھم ایمان را عمق می دھد و ھم کفر را . و این یعن�ی رش�د بش�ری در دو س�وی کف�ر ووند . ای�ن ش�شیطان و بھشت و دوزخ . بواسطۀ معارف توحیدی ، مؤمن بھ اخالص می رسد و ک�افران تب�دیل ب�ھ دج�االن م�ی

ر عارفان نیست . ارادۀ الھی در جھان است و تقصی ا جملگ�ی از مظ�اھر کم�ال ای�ن رفان در قلمرو ارزش�ھا و مع�انی و منط�ق ، وح�دت اض�داد اس�ت ھم�انطور ک�ھ امام�ان م�ع -۴٩تض�اد اس�ت ندۀ صفات مد در قلمرو دنیا آشکار کنح. و اصال توحید بھ معنای فرا رفتن از قلمرو اضداد است و انسان موامرند

ک و ب�د را ر و قھر و رحمت و غضب و کون و فناست . و این ادراک حقی�ر ک�افران اس�ت ک�ھ نی�ھمچون خداوند کھ مظھر مھ مساوی می پندارند . توحید و یگانگی در ادراک جاھالن مساوات یافتھ می شود .

ی�ب و ا در حکایات مثنوی نشان می دھد کھ فساد و معصیت بشری بر دامن کبریائی حق و حق پرستان ھیچ عمثال موالن -۵٠

. وم�ی ش�وندنی ب�ھ فسادش�ان مب�تال مرضی پدید نمی آورد . و اولیای خدا ب�رای خ�دمت ب�ھ م�ردم در آن�ان غ�رق م�ی ش�وند ول�ک�ھ تیجھ بگیردمعصیت بشری ھمواره قرین آتش دوزخ است و لذا ذات انسان ھمواره پاک می ماند . حال اگر کسی بخواھد ن

. ودشاالخره توبھ می کند و پاک می این نتیجھ اش ھم می رسد و بفسق و عصمت یکی است مخیر است و بھ عذاب اگ�ر ا می کند کھ ھمۀ اعمال بشر حق است امتحان می شود ت�ا معل�وم ش�ود ک�ھ او تس�لیم ح�ق اس�ت ی�ا ن�ھ .کسی کھ ادع -۵١

کسی در عذاب ھم این ادعا را تجدید نمود پس حق با اوست . ی�زی و دو ن�وع اس�ت : اجب�اری و مختاران�ھ . تربی�ت اختی�اری نی�ز ب�ر دو ن�وع اس�ت : غر رتعلیم و تربیت بھ طور کلی ب -۵٢

ان�ۀ عاش�قانھ اری آگاھآگاھانھ . تربیت آگاھان�ھ نی�ز ب�ر دو ن�وع اس�ت : نیازمندان�ھ و عاش�قانھ . عرف�ان ، تعل�یم و تربی�ت اختی�د و ز پی�ر و م�راابر سر اطاع�ت ب�ی چ�ون و چ�را اس�ت است . یعنی معلم و مربی در جایگاه محبوب ھم قرار دارد و لذا سخن

ای�ن اطاع�ت امام خویش . و این بی چون و چرائی حاصل ایمان و یقین و عشقی است کھ پیشاپیش حاصل گردیده است . پسا ت�قلب�ی اس�ت وبی چون و چرا در مقامی برتر از چون و چراھای علت و معلولی و دنیوی است و خود دال بر شناختی قبل�ی

مام ت�الش او تا زان بعد آن حد کھ باعث اعتمادی عاشقانھ است . در اینجا مرید بھ نیت و علم مراد کمترین تردیدی ندارد و لذی خودی براده گی و برعلیھ کبر و غرور و اماره گی نفس خویشتن در تسلیم نمودن اراده اش بھ مراد است . درواقع او بی ا

. زدو الھ�ی س�ا اراده ای خردمندان�ھ ی اراده اش را بھ مرادش م�ی س�پارد ت�ا او را ص�احبنفس خود را و افسار گسیختگی ھاف�ائق آی�د سی نف�س خ�وددر باطن امر این مراد است کھ مرید ارادۀ فطری و الھی مرید است تا او را یاری دھد تا بر جنبۀ ابلی

عن�ی ص�احب و نف�س و خودی�ت خ�ود م�ی س�ازد یو تمام اراده اش را صاحب شود . مراد کسی است ک�ھ مری�د را ص�احب اراده واس و ح�وجود می کند . درواقع ی�ک مری�د ھ�ر چ�ھ س�ر س�پرده ت�ر و دل�داده ت�ر م�ی ش�ود بیش�تر ص�احب س�ر و دل و ج�ان و

و این یعن�ی .ھستی خود می شود . لذا عرفان راه و رسم وجود یابی است : رسیدن بھ خود ! این خود ھمان حضور خداست . تان و خداسی انسجانشینی خدا در خود و جانشینی خود بر جای خدا . این ھمان مقام دوستی و عشق ورز رسیدن بھ مقام

یکی دیگر از اشکاالتی کھ بر برخی از عرف�ائی ھمچ�ون ح�الج و ع�ین القض�اة گرفت�ھ ان�د تعبی�ر و تفس�یر درب�ارۀ ماھی�ت -۵٣

ت�رین پرس�تنده و عاش�ق پروردگ�ار اس�ت . این�ان ابل�یس را خ�الص ابلیس و انکار اوست کھ علت اصلی حکم ارت�داد و قت�ل آنھدانند بھ این دلیل کھ ابلیس برای رضای پروردگارش خود را بھ درک اسفل السافلین یعنی دورترین حد از محبوبش محکوم می

ق خدا شود و در ف�راق او نموده تا بھ ارادۀ پروردگارش دربارۀ انسان جامۀ عمل بپوشاند و بشریت را امتحان کند و لعنت خلباشد برای رضای او . درواقع ابلیس بزرگت�رین خ�ادم رش�د و تع�الی بش�ر در دس�تگاه الھ�ی اس�ت . و ای�ن ع�ین توحی�د اس�ت . آنانکھ امثال عین القضاة را محکوم بھ ارتداد نموده و زنده سوزانیدند درواقع کمترین درکی از توحید نداش�تند و نظ�ام ھس�تی

غایت شرک می خواستند یعنی جھ�انی تح�ت س�یطرۀ خ�دا و ابل�یس در دو بخ�ش جداگان�ھ . یعن�ی جھ�ان عرص�ۀ را بھ ثنویت ونبرد خدا و ابلیس است . در واقع حکم ارتدادی کھ بھ عین القض�اة و ح�الج نس�بت دادن�د مص�داق دی�ن خودش�ان ب�ود و ش�رک

ای�ن ابلھ�ان ب�ھ نب�وغ عرف�انی ع�ین القض�اة س�ی و ان�دی دان نسبت دادند . بخ�لحکبیر خودشان را فرافکنی نموده و بھ این موسالھ علت این جنون و جنایتی بود ک�ھ مرتک�ب ش�دند . ای�ن انتق�ام جھ�ل و ش�رک و نف�اق از عرف�ان و توحی�د و عش�ق اس�ت . از حکم اینان چگونھ می توانست شرعی باشد ؟ در کدام شریعتی ھ�یچ ملح�دی را زن�ده زن�ده م�ی س�وزانند و مثل�ھ م�ی کنن�د ؟

اجرای حکمی کھ صادر نمودند ماھیت خود را رسوا کردند . و این نیز خود شیطان بود کھ آنھا را رسوا کرد چ�را ک�ھ ش�یطان

69

بھ امر خدا بھ کذابان نزدیک شده و رسوایشان می سازد . طبق کالم خدا ، ابلیس را بھ مخلصان و عشاق حق ، راھی نیس�ت را س�جده ک�رد طب�ق روای�ات (ع)ا ق�رار م�ی گی�رد . ھم�انطور ک�ھ ابل�یس ب�االخره عل�ی و بلکھ ابلیس خود در خدمت ھ�دایت آنھ�

حدیث قدسی . یعنی ابلیس مخالفانش را سجده می کند نھ پیروانش را . ات رصۀ بھ بطالت و بن بست رسیدن بشر با دنیا و آرزوھ�ای دنی�وی اس�ت . و ای�ن ام�ر خ�ود زمین�ۀ گرایش�عآخرالزمان -۵۴

فانی ناب ورن بھ عرفان است ولی کور و گنگ و بیراھھ روی است . ولی این زمینۀ جھانی اساس ظھور عرغریزی بشر مد جھانی می تواند بود کھ ھمان آماده گی برای ظھور ناجی موعود و انسان برتر و خلیفۀ خداست .

ر دنیازمن�د نیس�ت و ت�الش م�ا ج�ز نسان مدرن بھ ھیچ چیزی بھ اندازۀ یک عرفان ناب و واحد جھانی برای نجات خ�ود ا -۵۵

.لق�ت انس�ان خخدمت احیای این امر نبوده است . عرف�ان م�ذھب انس�ان آخ�ر الزم�ان اس�ت و نی�ز مغ�ز دی�ن و مقص�ود خ�دا از امروزه حتی روسپیان و ھمجنس گرایان حرفھ ای ھم برای ماھیت خود تفاسیر عرفانی و ملکوتی دارند .

ال بیس�ت و چھ�ار ھ�زار نب�ی در نب�وت محم�دی ب�ھ ب�ار نشس�ت و ب�ھ اوج کم� ربھ و تالش صد ونبوت و راه و رسم و تج -۵۶

ه داد و دی ب�ود می�ورسید کھ واقعۀ معراج بود . و لذا نبوت در اوج کم�ال خ�تم ش�د و در انس�انی بن�ام عل�ی ک�ھ غی�ر نب�ی و ع�الزم�ان دایت آخ�ر اھ�تجل�ی ش�ده و اس�تمرار یاف�ت و نخستین انسان کامل ببار آمد . و امامت و مکتب علی ھم فقط در عارفان م

نس�ت م�وم . و ایشد . این ھمان نبوت وجودی و بیواسطھ است . یعنی در دین اسالم نبوت فطری شد و قابل دس�ترس ب�رای ع .کھ حضرت رسول می فرماید کھ : زین پس فقط رھروان معرفت نفس (عرفان) بھ حقایق دین من نائل می آیند

ه ح�ق قواست و عبودیت ب�ھ درگ�اتی از متشرعین شریعت پناه می گویند دین را با عشق چکار . دین خدا راه زھد و برخ -۵٧

ی ن�ا ش�ده ربط�نھ عشق با خدا . مخلوق خدا را چکار با عشق ورزی با خالق . منظور اینست کھ عرفان کھ بر اساس عش�ق برآن را مخل�وق در ق� است . اینان گوئی حتی ماجرای حب بین خ�الق وبھ دین خدا ندارد و یک بدعت ضد دین و در مقابل دین

ت�ا دی�ن م�ی نھادن�د ھم بدعت می دانند و کفر . و اگر می توانستند این آیات را حذف می کردند و بر جایش آیات قتال و غضبا در را ب�ھ بش�ر نان عشق خ�دم بازاری می دانند . ایحخدا خدشھ دار و لوث نشود . اینان رحمت محمدی را چیزی از جنس تر

یاین�ان براس�ت .رحمت محمدی نمی یابند . اینان دشمن رحمت و محبت ھستند و از دین خدا ج�ز ش�قاوت و غض�ب نیافت�ھ ان�د ن از نن��د . این��ااھ�ل دوزخ از ھم��ین دنی��ا ھس��تند ک��ھ ت��ا ای�ن ح��د ب��ا عش��ق و محب��ت س��ر عن��اد دارن�د و عش��ق را ض��د دی��ن م��ی دا

م�رو ش�ر و در قلخازنان دوزخند کھ ھل من مزید م�ی زنن�د . در واق�ع این�ان بھش�ت پروردگ�ار را در ش�أن ب لشکریان شیطان و .دین نمی خواھند . اینان عاشق دوزخ و شقاوت ھستند . زیرا بھشت عرصۀ عشق است و از آن عاشقان خداست

دن�د و ی دانی چرا مغوالن گردن ش�یخ عط�ار را زمی گفت کھ : آیا م (ع)کی از ھمین وکیل مدافعان خدا و رسول و علی ی -۵٨

ر دم�وده ب�ود س�الم ن سرش را زیر بغلش گذاشتند . علتش این بود کھ ب�رای اب�وبکر و عم�ر و عثم�ان ھ�م مث�ل عل�ی ، درود وم�ر ب�ا ع ی زی�را عل�ی!! بھ او گفتم : اگر تو در صدر اسالم می بودی حتما بجای ابن ملجم سر عل�ی را م�ی بری�دمقدمۀ کتابش

بیعت کرده بود . در پاسخ گفت : آن بیعت برای مصلحت اسالم بود . گفتم : پس جواب خودت را دادی . ی بودن�د این بادی گاردھای امام زمان می گفت کھ اگر عرفان دین حق می بود اکثر عارفان سنی م�ذھب نم� یکی دیگر از -۵٩

و بلک�ھ ھ�ر دا م�ی کنن�دفان سنی مذھب ھم بھ علی می رسند و بھ او اقت. گفتم : اتفاقا حقانیت عرفان ھمین است کھ ھمۀ عاراه و ص�راط م�ی رس�د. و ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ عرف�ان ش�اھر (ع)عارف بودائی و یھود و مسیحی ھم اگر عارف باشد بھ علی

حی ریتر مس�ی وینیون المستقیم ھدایت است و مغز واحد ھمۀ مذاھب و قلب اسالم و علویت است . ھمانطور کھ کوربن و ماسز وادی خ�ود رس�ید . ھم�انطور ک�ھ ش�عاعیان و گلس�رخی کمونیس�ت ھ�م ا (ع)رسیدند و گاندی ھندو ھ�م ب�ھ عل�ی (ع)ھم بھ علی

ای چ�راغ ی کردند . پ�رسیدند . و این فقط شیعیان ھستند کھ بھ علی نرسیده اند وگرنھ عارفان را تکفیر نم (ع)شناسی بھ علی وطن خود غریب است . تاریک است و حق در

ھ ایم�ان چرا بس�یاری از کس�انی ک�ھ دم از عرف�ان م�ی زنن�د نم�از نم�ی خوانن�د . چن�د حال�ت دارد : ی�ا ھن�وز ب� و نیز اینکھ -۶٠

د چراک�ھ ک�رین ھس�تنو ذا نرسیده اند زیرا نماز در قرآن مختص مؤمنان است نھ مسلمین . و یا اینکھ بھ مق�ام ذک�ر رس�یده ان�دویون افق�ان و س�ھی رسیدن بھ ذکر است بقول قرآن . نماز ب�رای نم�از نیس�ت. نم�از ب�رای نم�از ھم�ان دک�ان منة برااصال صلو

ن مث�ل فاس�قا است کھ مصداق فویل للمصلین ھستند کھ وای خدا بر آنھاست . خالص�ھ اینک�ھ ک�افران ع�ارف مش�رب ھ�م داری�مز از جمل�ھ س�رار م�ردم از گناھ�ان ب�زرگ اس�ت . و نم�اعاشق مش�رب . و ع�الوه ب�ر ای�ن در ق�رآن ک�ریم تجس�س در اح�وال و ا

ث�ل می�ر مؤمن�ان احواالت و اسرار خلق است . و دخالت در این امور مثل تجاوز بھ ناموس مردم اس�ت . ھم�انطور ک�ھ نم�از غ ر شما ! بتعشیق فاسقان بھ قصد زناست آنھم بھ درگاه الھی . اینست کھ نعرۀ خداوند بر آنھا باریده است : وای

70

دا بطالت و شیطانی بودن عرفان ھمین ب�س ک�ھ ای�ن اواخ�ر رؤس�ای جمھ�ور آمریک�ا ھ�م تم�ایالت عرف�انی پی� می گویند از -۶١و ھ و عمرع�اصکرده و مثنوی و حافظ می خوانند . با این حساب پس وای بر دین محمد کھ کسانی چ�ون ابوس�فیان و معاوی�

تیمور لنگ ھم مسلمان بودند و نماز می خواندند . ابن ملجم و ھارون الرشید و ھالکوخان مغول و یزاده برقص�د ن خدا و سیر الی هللا را با رقاصی چکار ؟ منظورشان سماع عارفانھ است . اوال اینکھ اگر آدممی گویند دی -۶٢

د ب�دیل ب�ھ اش�تاز دین خدا خارج می شود ؟ در اینصورت ی�ک ب�ا دی�ن ب�ر روی زم�ین پی�دا نم�ی ش�ود . و دوم اینک�ھ رق�ص را ا خدا و برای خدا و عبادت کردن یعنی عملی شبھ فاسقانھ را تبدیل بھ اوج عبودیت نمودن خود عبادتی اکبر است . رقصیدن ب

م اب�اره ای ھ�در حضور خدا را کسی درک می کند کھ بر او عاشق باشد و در دی�دارش س�وختھ باش�د . آری س�ماع تقلی�دی و ک ؤمن�ان عب�ادتم�ی فرمای�د ک�ھ ک�ار ب�رای م (ع)ھ جز بواسطۀ تخدیر میسر ھم نمی شود . عل�ی داریم کھ عذرش خواستھ است ک

ن از عم�ال مخلص�اااست . رقص ھم برای عاشقان حق ، عبادت است . این را ھم بر احادیث بیفزائید . زی�را بق�ول ق�رآن ھم�ۀ .داون�د نیس�ت خشک ای�ن معل�وم کنن�ده ج�ز خ�ود خداست . و اما چھ کسی معلوم می کند کھ عملی از اخالص است یا نھ . بی

رن م . ھف�ت ق�پس بھتر است این امور باطنی را بھ خدا واگذاریم و در کار خصوصی بین خدا و خلق مداخل�ھ و تجس�س نکن�یرین ن�د و بزرگت�است کھ نور تشعشع سماع موالنا و شمس طالبان حق را راه م�ی نمای�د و گمش�دگان وادی طل�ب را پی�دا م�ی ک

شید عشق الھی در جھان است و مستمرا توسعھ می یابد . خور بدست آوردن چیزی نیس�ت بلک�ھ محص�ول از دس�ت دادن بس�یاری چیزھ�ای ن�امربوط ب�ھ حی�ات و ھس�تی عرفان محصول -۶٣

ت . عرف�ان خویشتن است . حاصل پاکسازی وجود از بیگانگ�انی اس�ت ک�ھ وج�ود را اش�غال ک�رده ان�د . عرف�ان پ�اکی نف�س اس� ل تھی ساختن خویش از غیر است . عرفان حاصل ھیچ شدن است از منظر ارزشھای بیرونی . حاص

و قی و پیر رھنما ھم ھنر و علمی جز پاکسازی مریدان از وسوسھ ھای اش�یاء و خن�اس و ن�اس و اجن�ھیک عارف حقی -۶۴

م . و آدمی ھ� بھ رھائی از بیخودیھاستشیاطین و تبلیغات ندارد . عارف شدن ، خود شدن است و عشق عرفانی ھمانا عشق کھ بھ خود رسید جز خدا نمی یابد .

-خ�ود(ام احدیت (خودیت) و صمدیت . رسیدن بھ مقم بی نیازی است در عرصۀ نداریھااعرفان راه و رسم رسیدن بھ مق -۶۵

س�ت . ھ�ی انس�ان امق�ام خالف�ت الل کفائی) ذات است و بی پس و پیش شدن (لم یل�د و ل�م یول�د) . و ب�ی ت�ا ش�دن . و ای�ن ھم�ان کسی کھ در موقعیت خداوند قرار گیرد خدا را می یابد . امامت نیز ھمین واقعھ است .

وف حقھ برخالف تصور عامھ و بسیاری از علما ، عرصۀ کش�تن نف�س و انھ�دام ح�واس و غرای�ز نیس�ت عرفان و تصو -۶۶

ھ�د و دارن�د . ز یاتی و جان است منتھی تحت فرمان معرف�ت و ارادۀ ح�ق ق�راربلکھ اتفاقا عرصۀ اوج شکوفائی این عناصر حھوت ش�«رمای�د : فریاضت موجب احیاء و شکوفائی غرایز می شود نھ نابودی آنھا . ھمانطور کھ فی المثل پیامبر اسالم م�ی

»جنسی در ما انبیاء ھمچون خروس سفیدی بی پایان است. .است گردد و موجب ھالکت نفسنھدام قوای حیاتی و انرژی جان میست کھ موجب اسی ابلکھ این کفر و جھل و بولھو -۶٧ زه گی جنسی حاصل رنجوری و ناک�ار آم�دی غری�زۀ جنس�ی اس�ت و ش�کم ب�اره گ�ی حاص�ل اخ�تالل در ام�رار فی المثل ھر -۶٨

معیشت و حرامی رزق است . انبیای الھی نیست . ز این منظر عرفان چیزی جز رجعت بھ دین خدا و شریعتا -۶٩ تادھا و صورت مسائل بشری گم شده و ذاتا غلط ھستند بھ ھمین دلیل در ھر جامعھ ای وزارتخانھ ھ�ا و س�امروزه اصال -٧٠

ر ح�ال رش�د گردانھائی از متخصصین برای حل ھر یک از مشکالت بشر پدید آمده اند درحالیکھ مشکالت بصورت تصاعدی دردم�ان را مپراکند تا ه اگر خداوند یکبار دگر ھمۀ پیامبرانش را یکجا مبعوث کند و در سراسر جھان بو تعمیق ھستند . امروز

ائل بش�ر بیانگر مس� بیدار سازند چھ بسا ھمان روز نخست رسالتشان استعفا نامۀ خود را تقدیم خداوند کنند . عرفان کاشف ونیس�ت . و ج�ز از طری�ق عرف�ان نج�اتی ب�رای بش�ر متص�ورآخرالزمان و مس�خ ش�دۀ م�درن اس�ت و س�پس ح�الل ای�ن مس�ائل .

م�ذاھب در مشترک ھمۀ اینست عرفان حقھ بعنوان بارانداز ھمۀ نبوتھا و رسالتھا و تنھا دین و راه ھدایت بشر امروز و ذات حال انقراض و دین واحد جھانی .

اسرار عارفانھ اشتباه گرفت�ھ و رازھ�ای معرف�ت نف�س را و بسیاری تعابیر و استعاره ھا و تمثیل شاعرانھ را با حقایق و -٧١

گوئی در امثالی ھمچون شاھد و می و ساقی و شمع و جام و باده و گل و بلبل بازخوانی می کنند و این خود دکانی شده اس�ت ه است . و ب�دتر از برای بسیاری از محصلین ادبیات عرفانی کھ جاھالن فراوانی را ھم بھ پریشانی و توھم و گاه فساد کشانید

71

آن بسیاری از اھل شریعت و فقھ ھم این دعویھا را ب�اور ک�رده و ع�ین عرف�ان پنداش�تھ و ل�ذا ب�ر علی�ھ عرف�ان و عرف�ا فت�وای ارتداد صادر می کنند و فتنھ و بلوائی عظیم بر سر ھیچ براه انداختھ کھ خود بازار سوداگری گروه دیگری است . دعوائی کھ

بھ جنون و جنایت منتھی می شود و ھمۀ اینھا بنام عرفان است . با جھل شروع شده و رین ن اش��عار ع��ارف مش��ربانھ ھ��م عرف��ان نم��ی ش��ود و عرف��ان بب��ار نم��ی آورد و بلک��ھ اتفاق��ا یک��ی از بزرگت��حت��ی ن��ابتری -٧٢

ر س�ورۀ خداون�د د اب رادامھای پیش پای سالکان مبتدی است کھ چھ بسا تا ابد در آن گرفتار می مانند . حرف آخ�ر در ای�ن ب�م�ی کنن�د و نش�اعران خ�ود گمش�دگان وادی پریش�انی ھس�تند و م�ی گوین�د آنچ�ھ ک�ھ خ�ود ب�ھ آن عم�ل «شعراء می فرماید کھ :

یک�رد ب�ھ ز ش�عر و رواپیروان آنان ھم گمراھانند و جز توبھ و انقالبی ب�ر علی�ھ ای�ن راه و روش ، ھ�یچ نج�اتی ندارن�د ، توب�ھ ان و ش�عر نیس�ت قیام�ت نف�س اس�ت . عارف�ان قائم�ان دی�ن آخرالزم� قرآن. عرفان -» آنھم بسیار بسیار . ذکر و یاد پروردگار

پرچمداران قیامت ھستند . ن�ھ صادقانھ بھ دین و فضائل اخالقی و جھ�اد ب�ر علی�ھ نف�س خویش�تن و اطاع�ت خالص�انھ از ی�ک پی�ر فرزا عرفان ، عمل -٧٣

ل و ج�ادو وت عرفان نیست . عرفان معرفت نفس است نھ علوم غریبھ و جفر و رم�است . ھمین و بس . و مابقی ھر چھ اس غیب گوئی و اعمال خارق العاده و ماجراجوئی و بازار جلوه گری و خود فروشی .

غل�ط فظ و مثنوی ھم عرفانی در نیام�ده و نخواھ�د آم�د اال توجی�ھ فس�ق و فج�ور و ی�ا دک�ان فض�ل فروش�ی واز تفسیر حا -٧۴ ی و فرافکنی جھل و تأتر حیرت و دریغ ! انداز

ور کھ ھ راه دیگران نمی تواند رفت ھمانطور کھ ھیچ دو عارفی کمترین شباھتی بھ ھم نداشتھ است ھمانطھیچ سالکی ب -٧۵

قلی�د از ت ص�می بزرگت�رخدو تا از امامان ھم شبیھ بھم نزیستھ اند . این راه رسیدن بھ وحدانیت و بی ت�ائی انس�ان اس�ت و ل�ذا ان ھدیم . عرف�ندارد . عرفان ره خروج از میمونگری نفس اس�ت ن�ھ راه میمونی�ت بدانگون�ھ ک�ھ در اکث�ر سالس�ل درویش�ی ش�اگ�ا ی آی�د . یوھندو و ذن و بودیسم و دون خوان و عرفان سرخ پوستی و تئوسوفی ھای روسی و اروپائی بکار مس�لمانان نم�

فریب�ی . -د تخ�دیری و خ�و -ود فراموش�ی و خ� -فان خودشناسی است نھ خود نگ فو و مدیتیشن ھم عرفان نیست . عروو ک» ی�اعلی«، کشیدن جز بھ جنون نمی رسد . ھم�انطور ک�ھ بج�ای س�الم گف�تن» ھووم«گفتن و » ھارا کریشنا«یک مسلمان با

. گفتن ھم انسان را عارف نمی کند . اینھا ھمھ عرفان بازی است کھ البتھ خطرناکترین بازیھاست

72

فصل نهم

عرفان بدن

73

ه األعرف المنزلین بسم الل ھ�ان نسان ، عرفان بودن انسان و عرفان انسان بودن است و عرفان در حضور خدا بودن و جانش�ین او در جعرفان بدن ا -١

بودن است . در اسفل السافلین . مخلوق است یعنی محل نزول اعلی العلیین ، محل نزول خالق دربدن انسان -٢ ود ج�ای داده اس�ت یعن�ی روح خ�دا دن انسان ظرف بغایت کوچک و محدودی است کھ وجودی مطل�ق و نامح�دود را در خ�ب -٣ . را ب -۴ چنین است . دن انسان، کرسی وجود خداوند در عالم خاک است ھمانطور کھ دل او عرش خداست . و انسان ذاتا لیک�ھ حا . درمان جھانی است کھ خداوند می بیندھانی را کھ انسان بواسطۀ بدنش در می یابد و احساس و فھم می کند ھج -۵

سائر حیوانات از جھان انسانی برخوردار نیستند . متناھی است . نسان بواسطۀ روحانیت بدن خویش است کھ دارای اینھمھ ھوش و حواس و ادراک و احساسات الا -۶ ت ورفی است کھ صاحبش ھرچھ کھ در حیات این دنیا بواسطۀ این ظرف برداشت کند ھمان توشۀ حیات آخربدن انسان ظ -٧

ا . . یعنی آنچھ کھ با او در درونش می ماند و نھ در بیرونش مثل مالکیت ھسرمایۀ جاوید او از ھستی است او در درون است . می شود رشد بدن آنچھ کھ رشد نامیده -٨ ی کنیم اس و ادراک قلبی و ذھنی و باورھای ما بھ مثابۀ پیالھ ای است کھ سھم خود را از ھستی برداشت مھر یک از حو -٩

مع�ارف وت و مع�انی و در خزانۀ روح واریز می نمائیم . آنچھ کھ با ما می ماند رنگھا و بوھا و اصوات و جمالھا و احساسا و باورھای ماست .

م�افوق ستان بدن ما ، ھستی را بر می چیند و حتی آسمان را بھ زی�ر م�ی آورد و اس�تخراج م�ی کن�د و بلک�ھروح ما با د -١٠

آسمانھا و ذات نھان جھان را می کاود و می دوشد و می مکد و ذخیره می سازد . برداش�ت از ھس�تی اس�ت و ب�ی رص و حسد و بخل و دزدی و عداوت و کینھ و تھمت و ش�ھوات قحط�ی زده ی�ک ن�وعح -١١

و ای�ن دو نیازی و سخاوت و شکر و محبت و پاکی و زیبائی و عظم�ت ھ�م ن�وع دیگ�ری از برداش�ت انس�ان در جھ�ان اس�ت .نس�ان یند . پس انوع توشھ و سرمایۀ حیات جاوید است . این ھر دو بواسطۀ بدن دریافت می شود و دو نوع از بودن می آفر

ی کند خلقتی جدید . خود را در جھان خلق م ت�ن روح ان است کھ ظرف روح و محل تجلی و فعالیت آن بعنوان امر و ارادۀ خداوند باشد . پس تن ھم�انبدن آدمی چن -١٢

است و صورت روح و بودن روح . نس�انی اود و غیر رمانبردار روح (ارادۀ خدا) و محل قرار و فرماندھی آن نباشد چیزی بیھوده و غیر موجفپس اگر بدن -١٣

و غیر آن چیزی است کھ باید باشد . س�ت ی�ا انی نباش�د یعن�ی ارادۀ خ�دا را متجل�ی و معرف�ی نکن�د ب�دن نیس�ت و ب�ودن نیس�ت بلک�ھ زبال�ھ دان�ی ابدنی ک�ھ روح� -١۴

ابزاری در خدمت موجودات دیگر مثل اجنھ و شیاطین و اشیای محیط زیست . دن در می شود ھمانا آداب و اصول و عل�م ق�رار دادن روح در ت�ن و تس�لیم ش�دن ب� رشد نامیدهآنچھ کھ تعلیم و تربیت و -١۵

نش ست یعنی ب�دد و انسان کامل کسی است کھ تن و روحش ، امری واحد احروح و اتحاد این دو با یکدیگر است . انسان مو عین روح است و روح از بدنش کامال آشکار و متعین است .

74

ل رادۀ جھان ھستی در انس�ان اس�ت . یعن�ی ک�ارادۀ خداوند در خلقت جھان است پس روح حامل و حاوی کل اروح ھمان -١۶م�ۀ ھسی اس�ت ک�ھ کقدرت و صفات و معنای موجودات عالم در انسان متمرکز است و لذا انسان کامل یا امام در معنای قرآنی

موجودات عالم در وجودش متمرکز ھستند . در جھ�ان تھ باشد . این ھمان مقام خالفت اللھ�ی انس�انباید بر کل جھان ھستی احاطھ و فرمانروائی داش پس بدن انسان -١٧

است . ن�ای حل تجمع و اتح�اد جھ�ان ھس�تی اس�ت و ای�ن ھم�ان واقع�ۀ ادراک انس�ان در جھ�ان اس�ت . ای�ن ھم�ان معبدن انسان م -١٨

بواسطۀ انسان . مسجود بودن انسان در جھان است و مسخر بودن جھان ح ر چیزی جز حاصل رابطۀ تن و روح نیست . این رابطھ ھمان نفس بش�ر اس�ت ک�ھ بع�د از ج�دائی ت�ن و روانسانیت بش -١٩

از یکدیگر با واقعۀ مرگ ھم باقی می ماند . این رابطھ ھمان توشۀ حیات آخرت است . وح و خلق انسانیت از این رابطھ است . ل دین خدا و احکامش تنھا راه ارتباط و اتحاد تن و رک -٢٠ دین بر عرصۀ خلق�ت انس�انی وارد نم�ی ش�ود و موج�ود نم�ی گ�ردد و در قحط�ی وج�ود اس�ت و ای�ن ھم�ان پس انسان بی -٢١

دوزخ است . اه ھمان راه ارتباط و اتحاد و یگانگی تن و روح است . این یگانگی ھمان حضور خداوند است . ردین بمعنای -٢٢ ر ب�ر ابطۀ تن و روح است . یعنی زن جمال روح مرد اس�ت . بھم�ین دلی�ل م�رد ذات�ا می�ل ب�ھ درحوائی ھمان -رابطۀ آدم -٢٣

گرفتن و از آن خود نمودن زن را دارد . و زن ھم میل بھ اقامت در دل مرد را دارد . و جن�گ زناش�وئی ھم�ان جن�گ ب�ین ت�ن و س رابطۀ زناشوئی ، مجسم ترین نوع رابط�ۀ ت�ن و روح ب�ا ھم�دیگر اس�ت . پ -٢۴

روح در سلطھ بر یکدیگر است . . واھد و در خانۀ مرد زندگی میکندخن از مرد خانھ میزن است و لذا ز بدن مرد ھمان خانۀ وجود -٢۵ سلیم شدن در وجود مرد بیزار است در واقع ھرگز در این جھان خلق نمی شود و ھستی نمی پذیرد . زنی کھ از ت -٢۶ می تواند یا نمی خواھد زنی را در خود جای دھد و بر دنیایش فرمان براند خلق نمی شود . نمردی ھم کھ -٢٧ ب�اطن و روح م�رد اس�ت ب�ر ب�اطن و دل او فرم�ان م�ی ران�د و م�رد ھ�م ب�ر دنی�ایش . ای�ن رابط�ھ برح�ق و زن چون جمال -٢٨

ھستی بخش است . ی وج�ودی مس�تقل ھس�تند و ت�ن و روح�ی مس�تقل دارن�د . و ھ�ر ی�ک در ش�ناخت ب�ر ک دارادر عین حال زن و مرد ھر ی� -٢٩

دیگری می تواند در خود بھ وحدت تن و روح نائل آید . یم ارادۀ با مرد بر قلمرو تن خود وارد می شود و تن خود را کشف می کند و در آن قرار می گیرد اگر تس�ل زن در رابطھ -٣٠

و روح ارد م�ی ش�ودوا تسلیم مرد نموده باشد . و مرد ھم در رابطھ با زن بر قلمرو روح خود مرد بوده باشد و دنیای خود ر تن . را در خود کشف می کند اگر زن را در دل خود جای داده باشد . و بدینگونھ ھر یک کامل می شود در خویش

.د بین تن و روح در ھر یک می شود ابطۀ زناشوئی اگر برحق و حقوق دینی ادا شده باشد منجر بھ رابطھ و اتحار -٣١ حساس مرد بھ زن از نوع عشق است ھمانطور کھ نیاز بدن بھ روح (ارادۀ خدا) نیاز روحانی است . ا -٣٢ مرد از نوع احتیاج دنیوی است ھمانطور کھ روح برای بقای خود و حضورش در جھ�ان محت�اج خان�ھ و احساس زن بھ -٣٣

تجسم ارادی است .

75

ی ود و تب�اه و برزخ�ی و ب�ر مرد در زن موفق بھ کشف روح در خویشتن نشود ت�ا اب�د دری�وزه و ب�ردۀ ب�دن زن م�ی ش�اگ -٣۴ وجود باقی می ماند و باید در دوزخ روح خود را کشف نماید .

زن مرد موفق بھ کشف خانۀ وجودش یعنی تن خویش نشود ھمواره بردۀ بدن مرد ب�اقی م�ی مان�د . کش�ف و اگر زن در -٣۵

از بدنش در امر حجاب و عفت و عصمت آشکار می شود . وحراست از بدنش یعنی مقام عفت بھ خودکفائی و وجود م�ی رس�د . و م�رد ھ�م ب�ا کش�ف دل و روح خ�ود زن با حفظ و -٣۶

حراست و مراقبھ از آن و دل ندادن بھ دیگران بھ مقام وجود و کمال می رسد . اه گ�انی و احکام ص�ادره از آن درب�ارۀ زن و م�رد ھ�ر ی�ک ام�ری متف�اوت و انسان و مفاھیم روحبنابراین سخن گفتن از -٣٧

. ستای است کھ در جستجوی روح خویش متضاد است . زن روحی است کھ در جستجوی بدن (بودن) خویش است و مرد تن دا گردد . حقوقش فھم شده و او لذا مرد موجودی معنا گرا و زن دنیا گراست . و این امری طبیعی است منتھی باید

ردد و ن ، دل خود را کھ درب روح است پیدا می کند و باید از این در وارد شود تا بھ روح خ�ود ملح�ق گ�زمرد بواسطۀ -٣٨

این بواسطۀ معرفت نفس است . ر عفت است . ن تحت الشعاع نگاه و لمس مرد ھم بودن خود را پیدا می کند و باید از آن حراست کند کھ امز -٣٩ عرفت نفس و زن بواسطۀ عفت ھر یک بخود می رسد و کامل می ش�ود . انس�ان ب�ی معرف�ت و عص�مت ، ممرد بواسطۀ -۴٠

انسان بی وجود و برزخی است . د و کام�ل ح�دن انسان حامل و حاوی کل قوای حیاتی و ادراکی و حسی وجود بشر است و یک انس�ان موبھر عضوی از -۴١

م�ل ق�وۀ س�ت و ھ�م حاکیفیتی از وجود برخوردار است . مثال دست آدمی ھم دارای ح�س بین�ائی و ش�نوائی و بوی�ائی ا از چنینرای ھم�ین شعوری و قلب�ی اس�ت و ھ�م م�ی توان�د ک�ل جھ�ان ھس�تی را داد و س�تد نمای�د . چش�م و گ�وش و ھ�وش آدم�ی نی�ز دا

پتانسیل چندگانھ و کامل است . ۴٢- محشور ز قبل و بعد و معاصر خویش است یعنی با کل بشریتحاوی و حامل ھمۀ انسانھای روی زمین ا ھر انسانی ذاتا

د . است و می تواند با ھمۀ نوابغ و انبیاء و اولیای الھی مربوط شود و از ایمان و علمشان برخوردار گرد دمی ھر کھ را دوست بدارد و بھ او عشق ورزد ھمچو او می شود . آ -۴٣ نسان بمیزان عشقش بھ خداون�د ش�بیھ خ�دا و بلک�ھ خلیف�ۀ او م�ی گ�ردد و دس�تش بمثاب�ۀ دس�تان خداس�ت و چش�مش ب�ھ ا -۴۴

مثابۀ چشمان خدا و اراده اش ھم ارادۀ خداوند می گردد . دن انسان محل بودن خداست و انسان می تواند از او دعوت کند تا در بدنش میھمان شود . ب -۴۵ اء و جوارح خداست . تجسد خداست . روح خویش یگانھ شود بدن ارادۀ خداوند است . یعنی اعض بدنی کھ با -۴۶ ق�وق و حدمی بھ مثابۀ فرمانده و ارادۀ بدن است ک�ھ بای�د ب�دن را تس�لیم روح نمای�د ک�ھ از درب دل اس�ت و ذھن و عقل آ -۴٧

رب دل . مان راه رسیدن تن بھ روح است از داوامر این تسلیم و ارادت ھمان قوانین و احکام دین خداست . دین ھ ورود بھ عالم روح یا غیب و آخرت اس�ت . ای�ن درب از طری�ق اطاع�ت ت�ن از احک�ام خ�دا ک�ھ ھم�ان حک�م دل آدمی درب -۴٨

روح است گشوده می شود . ھ روح جل��وگیری از نزدیک��ی ت��ن ب�� ش��وند وائ��ل ھس��تند ک��ھ موج��ب فری��ب انس��ان میاطین حول��ی ب��ین ت��ن و روح آدم��ی ش��ی -۴٩اھ�ل دل و کنن�د و چ�ھ بس�ا آدم�ی احک�ام دی�ن خ�دا را ھ�م توجی�ھ و تب�دیل و تحری�ف م�ی کن�د . اینس�ت ک�ھ وج�ود ی�ک ع�ارفمی

روحانی بعنوان مراد و مرشد این راه ضروری است . ل��ذا ب��دنش م��ۀ کرام��ات و ویژگیھ��ای م��اورای طبیع��ی ی��ک انس��ان ع��ارف حاص��ل اتح��اد ت��ن او ب��ا روح��ش م��ی باش��د . و ھ -۵٠

روحانی است و بھ مرید قدرت روحانی می بخشد تا بدنش را تسلیم حکم روح نماید .

76

ت�ن و نی در جھان ھستی کانون جاذبھ و ثقل و دافعھ و افسونی عظیم در ذات کائنات است ب�ھ درج�ھ ای ک�ھھر بدن انسا -۵١

روح بھ یگانگی نزدیک شده باشد . تی قط�ب ع�الم امک�ان اس�ت و نقط�ۀ س�جود ھس�تی و فرم�انروائی ب�ر ان�س و ج�ن ود براس�ح�و لذا بدن انسان کام�ل و مو -۵٢

مالئک زیرا کانون ارادۀ خداوند است . اری ح ، نفس آدمی حائل است کھ قلمرو نیازھا و غرایز و امی�ال و ح�رص اس�ت . بمیزان�ی ک�ھ انس�ان ب�ھ ی�بین تن و رو -۵٣

ق�ام مد و آنگ�اه گ�ردفن�ا میرود و در ارادۀ خداون�د ن�د خودی�ت نف�س از می�ان می�دا م�ی کعقل و دین نفس خود را تسلیم حک�م خ�اس�ت: ام�ام یام�ت در می�ان خل�ق در ھم�ین دنی. چن�ین انس�انی ق�ائم قح اس�ت و عرص�ۀ ظھ�ور جم�ال پروردگ�اریگانگی تن و رو

! مبین و .نفاق است یعن�ی ف�راق ت�ن و روح . در صورت اول دچار مر خداوندان ابلیس است و یا تحت نفس آدمی یا تحت فرما -۵۴

. وم بھ وصال می رسددر حالت د اض�ر حنگشت شمارانی کھ ربشان خداوند است تحت فرمان ابلیس است اال اینکھ تحت فرمان امامی ح�ی و نفس جز در ا -۵۵

بھ مثابۀ پیر و مراد قرار گیرد . ود و روح ن�دارد ت�ا روح را ط�رد نم�وده و ب�دن را تح�ت ام�ر خ� فس بخودی خود کاری جز فراق و نفاق انداختن بین تنن -۵۶

گیرد این ابلیسیت نفس است . حب�وس و از دس�ترس ب�دن خ�ارج ر بسیاری از انسانھائی کھ قلبشان سنگ شده و م�رده اس�ت روح در پش�ت درب دل مد -۵٧

. اینان انسانھائی بی روح ھستند کھ بدنشان در تسخیر شیطان است . می شود ی�ن ایاطین در آخرالزمان بصورت بشری در آمده و با بھ تسخیر در آوردن نفوس کافران ب�ر جوام�ع حک�م م�ی رانن�د . ش -۵٨

شیاطین آدم نما عموما در ھیبت جنس مخالف در می آیند . ن ھمان�ا مانا افس�ونگری و دلب�ری و تلطی�ف اعم�ال پلی�د و زیب�ا س�ازی زشتیھاس�ت و معروفت�رین شعارش�اھھنر شیاطین -۵٩

عشق است . اس�ت . ر عالم خاک محل ظھور و تجلی سلسلھ مراتب اسماء و صفات الھی و نھایتا حضور ذات باریتع�الیوجود آدمی د -۶٠

ھ�ان آدمی در ج زیرا از صورت و روح خود بھ آدمی صورت و روح بخشیده و کل اسماء و علم خود را در او نھاده است . و .یدن این حق رسالت دیگری ندارد . و کسی کھ در این جھت تالش نمی کند آدم نیست جز بھ عرصۀ ظھور رسان

اطین ح�ق نش�ود الن�ۀ اجن�ھ و ش�ی دن آدمی پر جاذبھ ترین و ع�الیترین موج�ود در کائن�ات اس�ت و اگ�ر مح�ل ظھ�ور ارادۀب -۶١بانھ پاس�داری ش� ووص دلش نیازمند مراقب�ھ گردد تا در وجود آدمی رشد و قدرت نمائی کنند . بنابراین وجود آدمی و بخصمی

روزی است . تش ھر چیزی ، روحش را در آن چیز متجل�ی م�ی س�ازد . و پرس�تش ھ�ر چی�زی غی�ر خ�دا و اطاع�ت از ھ�ر آدمی با پرس -۶٢

ص�رف ابل�یسکس و چیزی جز رسوالن و اولیای خدا منجر بھ سرقت رفتن روح و از خود بیگانگی می گ�ردد و آن چی�ز ب�ھ ت . یرهغکنولوژی و اراده می کند: جنس مخالف، ثروت، مقام، مدرک، ھنر، علم، ت در می آید و آدمی را تسخیر و تملک و بی

مرو عشق و افسون و طلس�م ب�ی پای�ان اس�ت چ�ون حام�ل روح اس�ت . جاذب�ۀ جن�ون آمی�ز عش�ق جنس�ی نی�ز بدن آدمی قل -۶٣

شیطان شده است . حاصل این افسونی است کھ از معرفت تھی و جوالنگاه ران اگر با صدق و اخالص و معرفت و تقوی نباشد موجب ابتالئی جادوئی و دامی مھل�ک اس�ت ک�ھ عش�ق لمس بدن دیگ -۶۴

در ذاب الن�ارجنسی و ابتالئات حاصل از آن از این ن�وع م�ی باش�د ک�ھ عرص�ۀ پی�دایش اش�د عذابھاس�ت و در حقیق�ت تجرب�ۀ ع�ھ ع�ذاب ب�ؤمن و اھل عص�مت نباش�د تجس�م ش�یطان اس�ت و ھماغوش�ی ب�ا او موج�ب اب�تالی حیات دنیاست زیرا معشوق اگر م

ود را از س�ت ایم�ان خ�النار است . اینست کھ در حکم خداوند مؤمنان حق ازدواج با کافران را ندارند وگرن�ھ چ�ھ بس�ا ممک�ن ا دست بدھند زیرا بدنشان بواسطۀ شیاطین لمس می شود .

77

تر ۀ شیاطین لمس می شوند . این نجس بودن وضعی بس�یار ب�دکان نجس خوانده شده اند زیرا بواسطدر قرآن کریم مشر -۶۵

و مھلکتر از آلودگی جسمانی و ظاھری بھ کثافات است . حاظ جسمانی دچار وسواس پاکیزگی می ش�وند و ای�ن ب�دان دلی�ل اس�ت ک�ھ ھم�واره احس�اس نجس�ی دارن�د . مشرکان بھ ل -۶۶

. میان باشد ما قلمرو شیاطین می باشند چنین احساسی ندارد . نجسی وقتی معنا دارد کھ پاکی درولی کافران کھ تما افت کنندۀ ای بدن آدمی دستان رسالتی ویژه دارند و آن داد و ستد با جھان و جھانیان است . بدن آدمی دریاز میان اعض -۶٧

این معنا ھم داخت کنندۀخانۀ این تبدیل ھمان اندیشھ و دل است و پرمادۀ جھان است و تولید کننده و پردازندۀ معنای آن . کار در کاملترین و ماندگارترین صورتش بواسطۀ قلم و بادست انجام می شود .

ی�رد لقت ازلی و قدیم بدست و قلم خداوند آغاز شد خلقت جدید انسان ھم بدست و قلم انسان ص�ورت م�ی گخھمانطور کھ -۶٨

ت لیف��ھ و بدس��س و غای��ت مق��ام خالف��ت اللھ��ی انس��ان ب�ھ عن��وان خ��الق اس��ت . ای��ن خل��ق انس��ان بعن��وان خو ای�ن ب��ھ مثاب��ۀ اس��ا خویشتن است .

ن نگ�اه داوند جھان ھستی را بھ نیم نظری آفرید انسان ھم با نگاھش جھان خود را می آفریند . منتھ�ی ای�خھمانطور کھ -۶٩

لق�ت روح�انیوقی با نگ�اه عاش�ق ، ھوی�ت معش�وقیت م�ی یاب�د و ای�ن خھمان نگاه عشق روحانی است . ھمانطور کھ ھر معشک�ھ وم اس�ت . تجل�ی زمین�ی ای�ن خلق�ت در رابط�ۀ عاش�قانھ ب�ین م�رد و زن ک�امال مفھ�است زیرا معشوق، مخل�وق عاش�ق اس�ت

ش��م و چح��انی انس��ان اس��ت بی��اری کن��د و ای��ن درج��ھ ای از خلق��ت روچگون��ھ زن ب��ا نگ��اه و دس��تان م��رد، خ��ودش را کش��ف می . دستش

عض�اء و ر ھمانا فرزند انسان است کھ از رابط�ۀ ب�دنی ب�ین زن و م�رد پدی�د م�ی آی�د ک�ھ در ای�ن خلق�ت کلی�ۀ اخلقتی عیانت -٧٠

انس�انھا جوارح و حواس و ھ�وش و احساس�ات م�رد و زن دخی�ل و ان�در ک�ار خالقی�ت اس�ت . منتھ�ی مس�ئلھ اینس�ت ک�ھ عم�دۀد معرفت ی کھ بر خورند اال عارفان . حیات دنیوی بشر فقط بھ قصد خلقت جدید است و کسکمترین معرفتی در این خالقیت ندا

ندارد از این خلقت بھره ای ندارد و بلکھ جز عذاب نصیبی نمی برد .

78

فصل دهم

فلسفه کمونیزم

ه الواحدبسم الل

79

ی�ن راه ھ�ر انافع عمومی نیندیشد و در معنا ندارد اال اینکھ فدای جمع شود و برای دیگران باشد و جز بھ دیگران و مفرد -١

اش�د . پ�س بچھ کھ نص�یب او ش�د ح�ق اوس�ت : اینس�ت انس�ان ! ای�ن تعری�ف مکت�ب کم�ونیزم از انس�ان اس�ت آنگون�ھ ک�ھ بای�د واح��د نمکت��ب و م��ذھب در ط��ول ت��اریخ باش��د ک��ھ بش��ریت را ی��ک ت��اس��ت و ش��اید بایس��تی ت��رین » فلس��فۀ بایس��تی«کم��ونیزم

ھ قھ�ر و ر است کھ بخواھد و لذا ھمۀ تن ھا باید در خدمت جامعۀ بشری باشند. بھ زبان دیگر این ھمان فلسفۀ عشق و ایثامیانگ�ان . بیگغضب حکم می راند :عشق قھار ! ولی نھ عشق بھ محب�وب و عزی�زان و خان�دان و ن�ژاد خ�ویش بلک�ھ عش�ق ب�ھ

ۀ مقابل زیرا عشق حقیقی ھم جز این نیست زیرا عشق بھ محبوب خویش ھمان عشق بھ خویش و عین خودپرستی و در نقط عشق ایثاری می باشد .

ا شق فلسفی و فلسفۀ تاریخ عشق و ایدئولوژی اجرائی ای�ن فلس�فھ اس�ت یعن�ی م�ذھب عش�ق اس�ت . و از آنج�کمونیزم ، ع -٢

م�ال ھب کام�ل و کامر بھ تقوا و خویشتن داری و از خود گذشتگی می کنند درواقع کم�ونیزم ب�ھ مثاب�ۀ م�ذکھ ھمۀ مذاھب حقھ این�د درغی��ردی�ن خداس�ت ک�ھ بص�ورت ام�ری قھ�ار و جب�ار درآم�ده اس�ت : ھم�ھ بای�د عاش�ق ش�وند و خ�ود را ف�دای دیگ�ران نم

ی دارد . اینصورت جامعھ این افراد را فدای خودش می کند و ھیچ رحمی روا نم ز خ�ود اب کمونیزم تنھا راه عدالت اجتماعی را عشق و ایثار ھمۀ آحاد جامعھ می داند . یعن�ی فق�ط عش�ق و درحقیقت مکت -٣

. اقی بمانندگذشتگی تمام و کمال است کھ حق ھمۀ افراد جامعھ را ادا می کند . ھمھ باید فدای دیگران باشند تا ب ی�ن دستی در تاریخ از بطن نخستین مذھب توحیدی و نخستین تمدن بش�ری یعن�ی دیشۀ کمونیدرست بھمین دلیل نخستین ان -۴

زردتشت و قوم آریائی سر بر آورد کھ پیامبرش مانی بود و امامش ھم مزدک نام داشت . ت�رین و ین شعار بھ مثابۀ خالص�ۀ کم�ونیزم اس�ت و م�ی بین�یم ک�ھ واض�ح ا -» ک تن باید یک تن بھر جملگیجملھ بھر ی« -۵

وام�ع جا و س�عادت کاملترین معنای مدنیت نیز می باشد . یعنی فقط از این وادی گردھم�ائی بش�ر و پی�دایش و اس�تمرار ش�ھرھس�ت ک�ھ ان روح�انی ممکن است و الغیر . این گوھرۀ تمدن بشر است بدانگونھ کھ باید باشد . این ھم�ان مدین�ۀ فاض�لھ و تم�د

ر جھ�ان فق�ط مقص�د پدی�د آمدن�د و تبلی�غ و تم�رین نمودن�د . ول�ی اف�راد بش�ری در سراس�ھمۀ مذاھب بزرگ جھان ب�رای ھم�ین ودش خ�ب�رای ش�خص نمایشی ریائی و مکارانھ از این آرمان را بھ اجرا نھادند و ھر کسی در خفا مشغول استفاده از دیگران

آح�اد ب�ود ک�ھ ھم�ۀ می کرد . و بدینگونھبود و برای امیال شخصی خودش منافع و حقوق ھمھ را در حد توان قربانی و نابود نھ�ان و ل�ذا جن�گ پ بشری بھ عذاب افتادند و بھ جنون و جنایت گرائیدند . ثروتمندان ب�ھ ن�وعی و فق�را ھ�م ب�ھ ن�وعی دگ�ر . و

عن�ی یث�ارگران یآشکار بھ شیوه ھای بس پیچیده جوامع بشری را در بر گرفت و بلکھ عشق و ایث�ار تحقی�ر ش�د و عاش�قان و اھ�واداری م�ۀ م�ردم ب�ھیاء و مؤمنان متھم بھ جنون و جنایت شدند و مورد آزار و محاکمھ و قتل مردم قرار گرفتند زی�را عاانب

س�ت دت�ون م�ذھبی ماز دشمنان عشق و ایثار یعنی شاھان برآمدند و حتی مالیان مذاھب ھم بھ تحری�ف و تب�دیل احک�ام دی�ن و ر علیھ شاھان ام کرد و بیت در آمدند . تا اینکھ کسی بنام مانی از ایران زمین قیزدند و بھ خدمت دشمنان عشق و ایثار و مدن

ل�ی نظ�ری و عم و مالیان و مال مردم خوران شورید و مکتب جدیدی از بطن دین زردتشت پدید آورد کھ ھمۀ فروع و حواشیلتی نھ�م ن�ھ ع�داآم�ود ک�ھ آن ع�دالت ب�ود دین را بھ کن�اری نھ�اد و ھس�تۀ مرک�زی و غای�ت آرم�انی آن را تب�دیل ب�ھ م�ذھبی ن�و ن

ائی ھ محص�ول نھ�ک�تعارفی و تدریجی و با قسم و دعا و وعده وعیدھای اخروی بلکھ عدالتی فوری و در ھمین دنیا . ع�دالتی ورد توج�ھ عشق بعنوان اشد و کم�ال تق�وا و پاک�دامنی و ص�دق و خ�دا پرس�تی اس�ت . ای�ن مکت�ب بت�دریج در سراس�ر جھ�ان م�

ژی عمل��ی و دل و ح��ق پرس��ت ق��رار گرف��ت و در ق��رن ن��وزدھم م��یالدی در اروپ��ا تب��دیل ب��ھ ی��ک فلس��فھ و ای��دئولوانس��انھای ع��او س اساس�نامھاقتصادی و سیاسی و انقالبی بنام کمونیزم شد کھ پیامبرش ف�ردی بن�ام م�ارکس ب�ود ک�ھ بھم�راه دوس�تش انگل�

بھ پیروی از این مذھب فراخواند . اصول و مبانی عملی این مذھب را پی ریزی نمود و مردم جھان را ھ چگون�ھ ک�مالیان دانشمند دین زردتشت و از بزرگان معنوی این دین در دربار شاھان ایران ب�ود و م�ی دی�د مانی خود از -۶

ز را فقطد و ھمھ چیھمۀ اصول و احکام دین وارونھ شده است و مالیان تحت امر شاھان از دین بر علیھ دین استفاده می کنناختی�ار حت�ی ص�احب وبرای اشراف و شاھان و خاندان وابستھ بھ آنان می خواھند و مابقی مردم بای�د ب�ردۀ ای�ن اقلی�ت باش�ند

رار گرف�ت و او ق�أثیر م�انی ھیکل خود ھم نیستند . لذا او بر علیھ مالیان و شاھان قیام کرد . ولی شاه آن دوران اتفاقا تحت ت�الی�ان ش�اه را رد . ولی مرار داد و تصمیم گرفت تا مذھب او را در کل سرزمین ایران بھ اجرا در آورا در رأس مالیان دربار ق

یختن�د و ب�ر ر آن ک�اه ردفریب دادند و نھایتا مانی را بھ غل و زنجیر کشیدند و عاقبت او را کشتند و پوست ب�دنش را کندن�د و عاشق نشود . دروازۀ شھر آویختند تا عبرت ھمگان شود و کسی دوباره

مدتی بعد از قتل مانی و پیروانش فرد دیگ�ری از ای�ن م�ذھب بن�ام م�زدک قی�ام ک�رد و م�ذھب م�انی را ک�املتر و اجرائ�ی ت�ر -٧

ساخت و مردمان در سراسر ایران زمین بھ پیروی از مزدک پرداختن�د . ت�ا اینک�ھ مالی�ان ، ش�اه را تح�ت فش�ار و تھدی�د ق�رار نش را قت��ل ع��ام کن��د . ل��ذا م��زدک و خان��دانش و ھم��ۀ پی��روانش در سراس��ر ای��ران قت��ل ع��ام ش��دند و دادن��د ت��ا م��زدک و پی��روا

80

اموالشان بھ آتش کشیده شد و خانھ ھایش�ان وی�ران گردی�د و حت�ی احش�ام آنھ�ا کش�تھ ش�دند و کودکانش�ان در آب ج�وش پخت�ھ شدند و از سر مزدکیان کوھھا ساختند .

ای�ن ادع�ا فر و دشمنی با دین زردتشت و منافع خلق ، قتل عام شدند . و ب�رای اثب�اتکلحاد و مانویان و مزدکیان بھ جرم ا -٨

اد بودن�د ر ای�ن اعتق�، تھمت ھای حیرت آور و ناروا بھ آنھا نسبت داده شد از جملھ اینکھ گوئی مانی و مزدک و پیروانشان ب�ج�ود اده نباید وو فرزندانش . یعنی اینکھ اصال خانوکھ ھیچکس حق ندارد مالک چیزی از آن خودش باشد حتی مالک ھمسر

ا مذھب راین مذھب داشتھ باشد و ھر کسی می تواند مال دیگران را بخورد و زن دیگران را ھم از آن خودش کند . و لذا نامایزه ھم می جو بلکھ ند اشتراکی نھادند و بدینگونھ ھمۀ مردم را از این مذھب بھ وحشت انداختند و بھ مردم این اجازه را دادت ھ�ائی را ک�ھ اق�ع آن تھم�دادند تا مزدکیان و مانویان را در ھر کجا کھ یافتند بھ قتل برسانند و مالشان را تصاحب کنند . درو

ان�ھ را ھام�ات ملحدمالیان و درباریان و اشراف بھ مذھب مزدک و مانی نسبت می دادند خودشان عمال مرتکب ش�دند و ای�ن اتی دادن�د ک�ھ ذھب نس�بت م�یان و مانویان انجام دادند و خود را رسوا نمودند . در حالی چنین اتھاماتی را بھ این مدر حق مزدک

رده ک�ایمل�ک خ�ود مخود درباریان و مالیان و شاھان خود را مالک مال و جان و ناموس ھمۀ مردمان می دانستند و م�ردم را رای ب�ا از آنھ�ا ت�دم در حرمس�راھای درب�ار در اس�ارت ش�اه و اش�راف بودن�د بودند و گاه تا حدود دوازده ھزار دخت�ر و زن م�ر

ک�رده وض�عی قی�ام شھوات خود بھره گیرند و بقایای آنھا ھم در خدمت مالیان قرار می گرفت . مانی و م�زدک ب�ر علی�ھ چن�ین بودند تا ھم دین را از اسارت آنھا برھانند ھم مردم را .

ب�اد داد دۀ زردتشت و سلطنت خون آشام شاھان ساسانی و بنیاد مالیان را ب�رشو پور دین مسخ این قتل عام مزدکیان تار -٩

گ�ۀ ی�ران در جراو با ظھور یک انسان عاشق و عادل بنام محمد در عربستان ، بس�اط ای�ن م�ردم خ�واران برچی�ده ش�د و م�ردم نی و مزدک پیروز شد . بھترین پیروان دین محمد و مکتب علی درآمدند و بدین ترتیب نھضت ما

ود تھ�ی کردن�د اھان اسالم پناه و مالیان ریاکار مسلمان ھمان ماجرا را تکرار کردند و اس�الم را از حق�ایق خ�شو اما باز -١٠

ینک�ھ از ایدند . ت�ا و دوباره بھ غارت مال و جان و ناموس مردمان پرداختند و ھمۀ امامان عشق و عدالت را ھم بھ قتل رس�ان ھ احی�ای عش�قشاگردان و مریدان امامان و مخصوصا امام پنجم و ششم کسانی ظھور کردند و ھمچون مانی و مزدک ب�میان

آفریق�ا و واز ای�ران و عدالت پرداختند و نھضتی را بنام قرامطھ بنا نھادند و برای نخستین بار حکومتھای محل�ی در من�اطقی نی م�ی ک�رد .کھ کامل شدۀ مکتب مانی و مزدک بود ، حکمرا (ع)الت علی شامات پدید آوردند کھ بر اساس مکتب عشق و عد

داختن�د ام آنھ�ا پرع�کھ باز شاھان بنی عباس بھ ھمراه مالیان دربارشان ھم�ان نس�بت اش�تراکی را ب�ھ قرامط�ھ زدن�د و ب�ھ قت�ل درست بھمان شکلی کھ مانویان و مزدکیان را قتل عام نمودند .

رد و یک حکومت چریکی و پنھ�ان در سراس�ر ای�ران بوج�ود آوردکسلمان شیعھ ھمچون مزدک قیام تا باز یک ایرانی م -١١

ش��قانھ و ک�ھ در قلع��ھ ھ�ا و ارتفاع��ات حکمران��ی م�ی کردن��د و آن ف�رد کس��ی ج��ز حس�ن ص��باح نب�ود ک��ھ مق��ر اص�لی حکوم��ت عا عادالنھ اش در قلعۀ الموت در حوالی قزوین بود .

ب�ھ یشھ ، بھ قتل شاھان و مالیان دربار ھمت گماشت و مردم را دع�وتصباح قھارتر از ھممکتب عشق و عدالت حسن -١٢

ز اس��ارت اب��رادری و براب��ری در حق��وق نم��ود . بردگ��ان و اس��یران را دع��وت ب��ھ ش��ورش ک��رد و کنیزک��ان را دع��وت ب��ھ ف��رار راس�ر ساخت ک�ھ در ست و عارف و خدائی پرداربابان نمود . و در آن قلعھ ھا بھ تعلیم و تربیت نخستین کمونیست ھای خداپر

ی بن�ی بس�اط خلف�ا جھان اسالم مشغول ترویج این مذھب بودند . اینان فدائیان ع�دل و عش�ق ب�ھ خ�دا و م�ردم بودن�د و ب�االخره عباس و شاھان مزدورشان در ایران را در ھم پیچیدند .

ن�د و ھ�ر اشتراکی م�ی خواندن�د و قتلش�ان را مب�اح م�ی نامید ین فدائیان عشق و عدالت را بر باالی منابر مساجد ملحد وا -١٣

ی�ن مکت�ب م پی�روان اکجا کھ نشانی از آنان می یافتند خاندانشان را نابود می کردند و در بسیاری از ش�ھرھا دس�ت ب�ھ قت�ل ع�ا رت گرفت . صوزدند و حتی کودکانشان را در آتش سوختند . و عین قتل عام مانویان و مزدکیان این بار بنام اسالم

مان نقاط جھان رسید و تا قلب اروپا و خاور دور اشاعھ یافت و حکی یتب مانی و مزدک و حسن صباح بھ اقصندای مک -١۴

ل ی بن�ام ک�ارجھان را بخود آورد تا اینک�ھ ح�دود ھف�ت ق�رن بع�د از حس�ن ص�باح و دو ھ�زار س�ال بع�د از م�انی و م�زدک ، کس�م دی�ن ار دگ�ر بن�اب�ید و متکی بھ علوم و فلسفۀ مدرن احیاء نمود منتھ�ی او ب�رای اینک�ھ مارکس این مکتب را با شیوه ای جد

قت�ل ع�ام ا ، خل�ق رااین مکتب متھم بھ کفر و الح�اد نش�ود و پ�ای مالی�ان ریاک�ار م�ذاھب ب�ھ ای�ن مکت�ب ب�از نش�ود ت�ا بن�ام خ�داش الیزم علم�یتب�دیل ب�ھ ی�ک عل�م نم�ود و سوس�ی نکنند، بکلی ھمۀ باورھای م�ذھبی و خراف�ی را از ای�ن مکت�ب زدود و آن�را

نامید کھ غایت آن بھ کمونیزم می رسد .

81

ھ : ک�دالت در مذھب مارکسیزم دو مرحلھ دارد . مرحلۀ اولیھ و مقدماتی آن بر ای�ن اص�ل اس�توار اس�ت عمکتب عشق و -١۵و ای�ن .ره می ب�رد ھر کسی بھ اندازۀ نیازش بھ ھر کسی بھ اندازۀ کارش بھره می برد . و مرحلۀ دوم و کمالش اینست کھ :

ھمان مدینۀ فاضلۀ تمدن بشر است . م�دن لس کھ دو آلمانی آریائی بودند با نظری بھ تاریخ عشق و عدالت در بش�ر ک�ھ مھ�دش ای�ران زم�ین و تمارکس و انگ -١۶

و ع�دالت را ا آنھ�ا عش�قش را قتل عام کردند و لذآریائی بود دریافتند کھ ھمواره بنام دین و خدا حامیان و عاشقان خدا و دینبرد ای�ن دو ت�ا از دس�ت از کالبد دین و خداپرستی مالیان و درباریان ج�دا س�اختند و مس�تقل نمودن�د و ن�امش را کم�ونیزم نھادن�د

آدمخوران تاریخی مصون بماند یعنی شاھان و مالیان دربار . ش�ق و بشریت را تحت تأثیر خود ق�رار داد و ھم�ۀ انس�انھای پ�اک و م�ؤمن و عاستی بمدت یک قرن کل کمونیزم مارکسی -١٧

ی و دام�ۀ تک�املاعادل از ھمۀ مذاھب جھان را گرد ھم آورد ت�ا بس�اط ظل�م و ح�رام خ�واری و فس�اد را برچین�د. ای�ن مکت�ب ک�ھ تی چ�ار انقالب�ادھمۀ جوام�ع را تجربی و علمی دین خدا بود در قرن بیستم سیمای تاریخ و جوامع بشری را دگرگون ساخت و

عظیم ساخت و بنیاد سلطنت را برانداخت و مالیان از دربارھا گریختند و تار و مار شدند . کسیستی بزرگترین آزمون در تاریخ بش�ر ب�ود ک�ھ ح�دود ی�ک ق�رن در جھ�ان ب�ھ مح�ک زده ش�د و درس�تی و کمونیزم مار -١٨

آید . ر مرحلۀ بعد این مکتب با پختگی و یقین برتری بھ اجرا درنادرستی اصول و فروعش را باید دریافت تا د م�ارکس ک نگاه کلی سھ مسئلھ مھم را در کمونیزم مارکسیستی مورد نق�د و بررس�ی ق�رار داد . اول اینک�ھیمی توان با -١٩

ش�ق و ع�دالتدعوت بھ عو انگلس بھ این نتیجھ رسیده بودند کھ عامۀ بشری را نمی توان بواسطۀ موعظھ و نصیحت و پند امع�ھ جیزم را ب�ر کرد پس باید یک گروه فدائی عشق و عدالت مثل فدائیان حسن صباح ، در ھر اجتماعی بھ پا خیزن�د و کم�ون

ن�د آن�را خواھ تحمیل کنند و بش�ریت را در عم�ل انج�ام ش�ده ق�رار دھن�د و چ�ون عش�ق و ع�دالت نی�از ذات�ی بش�ر اس�ت ل�ذا ھم�ھ پذیرفت .

خ ت کھ تکنول�وژی ب�ا ھم�ۀ ماھی�ت مس�دوم اصالت تکنولوژی در فلسفۀ مارکسیزم است . یعنی مارکس می پنداشمسئلۀ -٢٠

ری چ ض�رر و خط�کننده و از خود بیگانھ کننده اش در روان بشری اگر از مالکیت فردی خارج شود و عمومی گردد دیگر ھ�ی ندارد و در خدمت عدالت و توسعۀ عشق است .

س��ت . یعن��ی م��ارکس بج��ای ح��ذف مالی��ان و ئلۀ س��وم ح��ذف کام��ل و ناگھ��انی م��ذھب از حیط��ۀ عش��ق و ع��دالت او ام��ا مس�� -٢١

ا ک�رد و ل�ذااصول و مبانی دین را از مکت�ب خ�ود ح�ذف نم�ود و عش�ق و ع�دالت را ب�ی خ�د وصاحبان دین خدا بلکھ خود خدا ایمان کھ اصل عشق و عدالت است بی ریشھ شد .

الح�ادی اس�ت . بنظ�ر م�ا ای�ن س�ھ نقط�ھ ض�عف مکت�ب وتکنول�وژیکی -مارکسیزم ی�ک کم�ونیزم جب�ری درواقع کمونیزم -٢٢

ای�ت عش�ق اوغمارکسیزم می باشد کھ آنرا بھ انقراض کشانید . آنچھ کھ موجب ارتکاب مارکس بھ این سھ خطای عظ�یم ش�د و تم و جھ�ل . افن�ی قلم�رو س� -دھای علم�ی بھ عدالت بود و شتاب او برای تحقق ع�دالت ن�اب در جھ�ان ب�ا حف�ظ ھم�ۀ دس�تاور

ود ک�ھ ش ھ�م ای�ن ب�دلش نیامد از تکنولوژی بگذرد و تصور یک جامعۀ عادالنھ مبتنی بر طبیعت در ذھن او نمی گنجی�د . عل�ت ھ آن�راک�نم�ی یاف�ت او از طریق فلسفھ بھ عدالت رسیده بود . و از دین ھم آنچھ کھ در مسیحیت می دید کمترین نقطۀ روشنی

گ�ل ھدر فلس�فۀ حفظ کند و حق ھم داشت متأسفانھ او از اسالم و مذھب تشیع ھ�یچ نم�ی دانس�ت . او ب�ا حقیق�ت یگ�انگی فق�طد نح�ال او خ��وآش�نا ش�ده ب��ود ک�ھ فلس��فھ ای درواق�ع ب�ی خ��دا ب�ود و خ��دای ھگ�ل ی�ک ای��دۀ مطل�ق و مت��رادف نیس�تی ب�ود . ب��ا ای

م�اری ر فق�ر و بیدعید از گرسنگی کل خاندانش را از دست داد و خود نی�ز مؤمنانھ زیست و چون ابوذر غفاری در غربت و تب حاصل از آن جان سپرد در قلب لندن و در اوج اشتھار .

در ذھن ھیچ انس�انی ھمچ�ون م�ارکس و دوس�تش انگل�س تب�دیل ب�ھ ملک�ۀ » ک تن باید یک تن بھر جملگیجملھ بھر ی« -٢٣

ارزش«سئلۀ ولی افسون تکنولوژی او را ھم مبتال ساخت و او می خواست م حقیقت و عشق و عدالت و فضیلت نشده بود . ھ اوج ع�دالتب�بواسطۀ تکنولوژی و ماشین را تبدیل بھ سکوی پرش انسان از قھر ستم و استثمار و جھل و جن�ون » افزوده

ا و س�مان ج�ل ھ�لتاری�ا و آو مھر و فرزانگی سازد آنھم نھ برای افرادی از بشر بلک�ھ ک�ل جوام�ع بش�ری مخصوص�ا طبق�ۀ پرو آفتاب نشین ھا و مطرودین و فواحش .

ذھب از او ب��ا نف��ی م�� عیس��وی ب��ود . -ھ انس��ان و مس��ئلۀ س��عادت و ھ��دایت بش��ری ، نگ��اھی موس��وی ب��نگ��اه م��ارکس -٢۴

گ��ر کب��ار دیای�دئولوژی خ��ود در حقیق�ت م��ی خواس�ت عیس��ی و موس�ی را از ش��ر یھ�ود و مس��یحیت موج�ود در اروپ��ا برھان�د و احیاء سازد .

82

یزم زم در اندیشۀ مارکس برخاستھ از کش�ف مس�ئلۀ از خ�ود بیگ�انگی انس�ان در قلم�رو م�درنیزم و تکنول�وژفلسفۀ کمونی -٢۵

یخی یگ�انگی ت�ارببود . یعنی حاصل یکی از اساسی ترین اسرار عرفانی وج�ود انس�ان ب�ود و عجب�ا ک�ھ او عل�ت العل�ل از خ�ود . ی آوردمثمار پدید ت سرمایھ و استولید می دانست کھ موجب تولید ارزش افزوده می شود و انباشبشر را مالکیت بر ابزار ت

قتص�ادی اس�تثمار ا او از خود بیگانگی حاصل از افسون تکنولوژی را کھ بخوبی درک کرده بود بعدھا از یاد برد و فق�ط جنب�ۀح�وری مخ�ش اص�لی و برا مدنظر ق�رار داد و بدینگون�ھ آن حاصل از انباشت سرمایھ را کھ ناشی از مالکیت ابزار تولید است

س�اس الک�ھ بع�دھا این از خود بیگانگی را بھ فراموشی سپرد و لذا فلس�فھ اش ب�ی ریش�ھ و ص�رفا اقتص�ادی از آب در آم�د و بب�ھ وی کن�د ار م�جامعۀ کمونیستی خود را قدرت تکنولوژی اتوماسیون قرار داد کھ بھ برکت آن ھر کس�ی ب�ھ ان�دازۀ ت�وانش ک�م�د آرس�تی پدی�د اندازۀ نیازش برداشت می کند . در اینجا عدالت و عش�ق ب�ھ انس�انھا من�وط ب�ھ تکنول�وژی ش�د و تکنول�وژی پانطور م اس�ت . ھم�یعنی ھمان عاملی کھ علت اصلی از خود بیگانگی بود تبدیل بھ خدا شد . و ای�ن واژگ�ونی فلس�فۀ مارکس�یز

را م گردی�د زی�یستی شوروی موجب فروپاشی سوسیالیزم ش�د یعن�ی ع�دالت قرب�انی تکنول�وژیزکھ این تجربھ در انقالب سوسیال کل قدرت سوسیالیستی انقالب صرف رشد ھرچھ سریعتر تکنولوژی شد .

ر دری دچ�ار نس�یان فلس�فی و معرفت�ی گردی�د . او پنداش�ت ک�ھ اگ�ر اب�زار تولی�د یعن�ی ق�درت تکنول�وژیکی مارکس س�ر پی� -٢۶

ای�ن نقص�ان باشد یعنی مالکیت عمومی باشد ھمۀ بدبختیھای بشر ح�ل م�ی ش�ود . و دوس�تش انگل�س ب�رای رف�ع اختیار دولتۀ سلطھ و رگ و ریشمسئلۀ مالکیت در خانواده و رابطۀ زناشوئی را مطرح کرد کھ البتھ مسئلۀ دیگر و اساسی تری است . ا

ال اینک�ھ آن نداش�ت ا تاریخی پ�ی ب�رد و ل�ذا راه عالج�ی ھ�م در قب�الگری را در خانواده یافت ولی نتوانست بھ ذات این معمای اص�ی خرگ�ز معن�ای بطور ضمنی بھ کمون ھای اولیھ اشاره می کرد کھ بھ زعم او دوران مادر ساالری ب�ود و پ�در و پ�دریت ھبدینگون�ھ ونداش�تند نداشت زیرا زن می توانست با ھ�ر م�ردی ک�ھ بخواھ�د ھمبس�تر ش�ود . و ل�ذا بچ�ھ ھ�ا ھ�م ص�احب خاص�ی

ای�ن لی�ل بس�یاریدمسئلۀ مالکیت و وراثت کھ اساس مالکیت و سلطھ گری و ایجاد نظام طبقاتی اس�ت منتف�ی ب�ود . ب�ھ ھم�ین ریخی او ر فلس�فۀ ت�انظریۀ انگلس را مترادف با زناشوئی اشتراکی قرار دادند درحالیکھ ایشان چنین نظری ارائھ نک�رد ول�ی د

اف�ت و ی اعتق�اد ینواده می توان چنین استنباطی نم�ود و ل�ذا ش�اخھ ای از سوس�یالیزم ب�ھ اش�تراک زناش�وئدر جریان تکامل خاداد و ن�ن�را تش�خیص آاین را تنھا راه نجات از مالکیت و استثمار و نظام طبقاتی م�ی دانس�ت انگل�س ک�انون درد را یاف�ت ول�ی

وده است . یم علت اصلی فروپاشی سوسیالیزم در جھان بدرک نکرد و این معما تا بھ امروز باقیست و ھمین نقص عظ ع�ۀ طبق�اتی و نطور کھ در سائر آثارمان نشان داده ایم تنھا راه نجات بشر از مالکیت انسان بر انس�ان و جامبنظر ما ھما -٢٧

ع�ادل ھ�م ورس�ت استثماری ھمانست کھ دین خدا و خاصھ مکتب اسالم ارائھ نموده است و ل�ذا نخس�تین کمونیس�ت ھ�ای خداپو ونیزم حقیق�یو مری�دانش و امام�ان و عارف�ان اس�المی از مص�ادیق کم� (ع)در این مکتب پدی�د آمدن�د ک�ھ خ�ود پی�امبر و عل�ی

پایدارند و اسوه ھای عشق و عدالت و معرفت و حق پرستی و توحید . این ام�ر بر فرزندان و نژاد پرستی حاصل از ر یک کالم اراده بھ سلطۀ متقابل زن و شوھر بر یکدیگر و متعاقبا سلطھد -٢٨

منشأ تاریخی و ذاتی ھر ستم و استثمار است . ن یک��ی از ق��دیمی ت��رین و بغ��رنج ت��رین و ج��دال انگیزت��رین مس��ائل ذات��ی بش��ر در ت��اریخ ب��وده و ب��ر س��ر آ مس��ئلۀ ع��دالت -٢٩

ن�ام بال و جنگ�ی ادام�ھ دارد و درواق�ع ھ�ر ج�د جنگھای عظیمی بر پا شده و ھمواره این جنگ از اعماق خانواده ت�ا حکومتھ�ادل صل فق�دان ع�عدالت و برای عدالت است و خود تعریف عدالت ھمواره منشأ جنگھا بوده است . بھ بیان دیگر ھر جنگی حا

است . معنائی مھمتر و برتر از عدل در قلمرو فرھنگ بشری پدید نیامده است . تا عدل را بفھمد و عادل گردد . انسان کامل ھمان انسان عادل است . نسان خلق شدهاز منظر معرفت دینی ا -٣٠ ع�ادل تادل ، تع�ادل خ�الق و مخل�وق . تع�ادل انس�ان و خ�دا . و ای�ن ھم�ان تع�ادل ب�ین انس�ان و جھ�ان اس�ت . عدل یعن�ی تع� -٣١

انسان و کل جامعۀ بشری . ل����ذا ھ����یچ معن���ائی خ����ارج از قلم����رو خداشناس����ی م���ۀ اس����ماء و ص����فات از خداس���ت و ل����ذا ب����ھ او ب����از م���ی گ����ردد وھ -٣٢

ف لس�فھ اش ح�ذفسیزم ھم از ھمین نکت�ھ اس�ت ک�ھ خداون�د خ�الق را از قابل تعریفی اساسی و پایدار نیست . نقطھ ضعف مارکی�ان ی ت�ر از مال نمود تا بھ گمان خود ریشۀ ستم را برچین�د زی�را در تجرب�ۀ ت�اریخی مش�اھده ک�رده ب�ود ک�ھ ع�دالت دش�منی ش�ق

نمودند . وبی آنمنافق مذاھب نداشتھ است و چھ بسا شاھان تسلیم عدالت شدند ولی مالیان شاھان را تحریک بھ سرک ھ ش�قی لس و بانیان سوسیالیزم الحادی نتوانستند بھ ماھیت شرک و نفاق تاریخی در مذاھب آگ�اه ش�وند ک�مارکس و انگ -٣٣

ترین دشمنان خود انبیای الھی نیز بوده اند . آنھا این واقعیت واضح تاریخی را درک نکردند .

83

ت و ف�ھ اش باش�د یعن��ی ب�ر ج�ای او ق�رار گی�رد . ھم�ۀ مف�اھیم و مع�انی و ص��فاقش انس�ان را آفری�د ت�ا خلیخداون�د از عش� -٣۴

حق�ایق ز درک ذات�یارزشھای انسانی و دینی و اخالقی و اجتماعی برخاستھ از این حقیقت است و ھر کھ این حق را درنیابد ای گ�ردد م�چ و نیھیلیس�ت بیگانھ اس�ت و دچ�ار ش�رک و نف�اق و دوگ�انگی و دیالکتی�ک ارزش�ھا م�ی ش�ود و عاقب�ت ھ�یچ و پ�و

ھمانطور کھ کل تاریخ فلسفھ در جھان بھ این غایت رسیده است . ی انسان و خدا بر جای یکدیگر : اینست ذات و قلمرو عدالت : تعادل بین انسان و خداوند. مقام جانشین -٣۵ ش�ق و معنائی ج�ز واقع�ۀ خالف�ت ب�ین عاس می بینیم کھ عدل دارای ذات و معنائی تماما عاشقانھ است . زیرا عشق ھم پ -٣۶

ب�ارۀ عش�ق معشوق نیست و مابقی آدمخواری و سلطۀ انسان بر انس�ان اس�ت . پ�س درک م�ی کن�یم ک�ھ فق�دان معرف�ت الزم در س�وء تف�اھم است کھ واقعۀ خالفت را تبدیل بھ سلطھ و ستم کرده است . یعنی ھمۀ س�وء تفاھم�ات و س�تم ھ�ای بش�ری حاص�ل

عشق است کھ خالفت را مترادف با سلطھ و تملک معشوق نموده است . و از آنجا کھ ا دربارۀ حق و معنای خلیف�ۀ نسان ذات�ار خ�ود خداست زیرا حامل روح اوست دارای ماھیتی عاشق وش اس�ت ول�ی چ�ون ب�ر خ�ودش معرف�ت ن�دارد و ای�ن وض�ع را د

درک نمی کند دچار گمراھی شده است . اش�د و بی جای خود را با ھمدیگر عوض کنند این تعویض مق�ام بای�د دارای تع�ادل لحاظ وجود وقتی قرار باشد دو نفر بھ -٣٧

اینست عدل . ن و تحق�ق م�ی یاب�د و آن راز انس�انی تم�ری -مکتب عرفان علوی است کھ عدل و عشق بص�ورت ی�ک عل�م الھ�ی در فقط -٣٨

رابطۀ مراد و مرید است . درک ع�دالت ھمان�ا ندی�دن عش�ق بعن�وان ریش�ۀ ع�دل اس�ت ھرچن�د ک�ھ ای�ن دو در انگل�س در بزرگترین مسئلۀ م�ارکس و -٣٩

اق�ع ت کنن�د . دروکمونیست ھائی م�ی دانن�د ک�ھ خ�ود را ف�دای بش�ری کمونیزم را تربیت تدوین مانیفست کمونیزم اساس پیدایشتناقض�ی ش�د و ای�نھمقشی داش�تھ بااخالق کمونیستی تماما عاشقانھ و ایثارگرانھ است بی آنکھ در مبانی فلسفی آن حضور و ن

س�توار اس�ت ازار تولی�د عظیم در فلسفۀ مارکسیزم است . فلسفھ ای کھ تماما بر ماتریالیزم تاریخی و جبر دورانھا و اصالت ابق وان�د ب�ھ عش�ولی برای تحقق آرمانشھر محتاج عشق و ایثار است . فلسفھ ای کھ از ب�ی عش�قی و ش�قاوت پدی�د آم�ده نم�ی ت

.اشدبن با خدایش تصل بھ عشق انسازیرا عدالت محصول عشق انسان بھ مردم است و این عشق نمی پاید اال اینکھ مانجامد . شق استعلی جھانی د. کمونیزم تجکمونیزم از آغاز تا پایان و در ھمۀ مراحل راھش نمی تواند بدون عشق گام از گام بردار

اش روای�ت ش�ده اس�ت . ی است بمصداق جامع�ۀ ام�ام زم�انی و آنچ�ھ ک�ھ درب�ارهکمونیزم حقیقی تجلی یک جامعۀ عرفان -۴٠

ش�قانھ ک جامعۀ عایجامعھ ای کھ در آن ھمۀ آحادش با سالم بر خداوند و صلوات بر محمد ارتزاق می کنند . جامعۀ صلواتی دازۀ د ول�ی ب�ھ ان�خود کار می کن�می تواند باشد عشقی کھ حاصل توحید و عرفان است . جامعھ ای کھ ھر کس بھ اندازۀ توان

ر انس�ان ب�نیازش برداشت می کند جامعھ ای عارف و عاشق است . جامعھ ای کھ زی�ر بن�ایش خداون�د خ�الق اس�ت ک�ھ عاش�ق ز اھ ب��ھ ح��دی اس��ت ن��ھ اب��زار تولی��د و تکنول��وژیزم و دیکت��اتوری حزب��ی و خفق��ان و س��رکوب و زن��دان و اع��دام . جامع��ھ ای ک��

عرف�ت انا اش�اعۀ محضور خداوند و عشق او را در می یابد . تنھا راه رسیدن بھ جامعھ ای عادالنھ ھممعرفت نفس رسیده کھ م�ونیزم ، ک نفس است . معرفت نفس تنھا آموزه ای است کھ بھ عدل و عشق و کمونیزمی حقیقی رھنم�ون م�ی ش�ود . فلس�فۀ

ان�ا عارفانن�د م حقیق�ی ھمکم�ونیز ما پرولتاریای بنیانگزارعرفان عملی است نھ ماتریالیزم تاریخی و دیکتاتوری پرولتاریا . و ا ون می بخش�ید قرار دارد کھ حتی حاصل دسترنج خودش را ھم بر خود حرام می دانست و بھ مستمندا (ع)و در رأس آن علی

تعل�یم و س�تدست خالی بھ خانھ می رف�ت و ب�ھ ھمس�ر و فرزن�دانش م�ی گف�ت ک�ھ رزق خ�ود را از خ�ود خداون�د بخواھن�د . اینوق�ف زن�دگیش را تربیت کمونیستی ! جاذبۀ اندیشۀ مارکس ھم در این بود کھ او خود یک اشراف زاده بود ولی تمام ثروت ورک�ت حیان را بھ آرمانش کرد و عاقبت در تبعید از گرسنگی مرد . اینست آن روح عشقی کھ در مارکسیزم بمدت یکقرن جھان

ید ع�دالت نرس� رزانید و سرنوشت جوام�ع را زی�ر و رو نم�ود ول�ی افس�وس ک�ھ ب�ھ س�ر من�زلدر آورد و بنیاد ستم تاریخی را ل زیرا مکتب از پای بست ویران بود .

84

فصل یازدهم

فلسفه ناز

ه النازبسم الل

85

می�ز و من�زه س�اختن اس�ت و بس�یار نزدی�ک اس�ت ب�ھ بمعن�ای پاکس�ازی ، زدودن و ت» ن�ز «در لغت عرب از مص�در » ناز« -١ معنای تسبیح نمودن و از غیر پاک کردن .

ر ماء و ص�فات خداون�د اس�ت چراک�ھ از غی�ر خ�ودش پ�اک و ب�ی نی�از و من�زه اس�ت . و انس�ان اھ�ل ن�از نی�ز داز اس» ناز« -٢

ز است یعنی صمد است . درجات باید چنین باشد . ناز از بی نیازی است و اینست کھ خداوند مطلق نا تکب�ر و ک�افر مرا کھ نیاز است ناز نمی تواند باشد اال بھ مکر و بازی و جھل و جنون آنگون�ھ ک�ھ اکث�ر آدمھ�ای بنابراین آن -٣

ت و اریھ�ای اوس�بدان مبتالیند و لذا در ارضای نیازھایشان دست ب�ھ مک�ر و تج�اوز و س�تم م�ی زنن�د . ن�از آدم�ی اس�اس تبھکز د . ای�ن ن�است کھ نیازھایش را انکار می کند و مجبور است کھ بھ روش ھ�ای نامش�روع و ب�ا دزدی ارض�اء ش�وذات کفر او

ناحق است . اد ب�ا امی�ال دگر وجود دارد کھ ناز اھل تقوا در مقابل شیطان نفس اماره است و این ھمان خویشتن داری و جھ و اما نازی -۴

از بص�ورت ست . ای�ن ن�قبال خویشتن است . ناز عقل و دل در قبال نیازھای پائین تنھ ا ناحق و فاسد است . این ناز انسان در حیاء و شرم خودنمائی می کند و از عالئم اھل ایمان است . این ناز حق است .

ی نی�از ی ب�ل بردن نیاز بھ درگاه حق است کھ آدمی را از غیر خدا بی نیاز می کند . این ناز ھمان جھاد براناز حق محصو -۵

واب�ل وقاح�ت شدن از غیر حق است . این ناز ھمان حیاء و ادب و عفت و عصمت و صمدیت ذات انسان اس�ت و در نقط�ۀ مق ه ی�ک فرھن�گھرزه گ�ی و دری�دگی و فاحش�گی ق�رار دارد و ع�ین ب�ی اراده گ�ی و فق�دان عق�ل و تربی�ت اس�ت ک�ھ البت�ھ ام�روز

ف�س را ھ�م نا و تق�وا را ریاک�اری م�ی نام�د و فاحش�گی و افس�ار گس�یختگی جھانی است و تعبیر ب�ھ ص�داقت م�ی ش�ود ک�ھ حی� صدق و آزادی می خواند . بانی این فکر و فرھنگ در عصر ما تمدن آمریکاست .

ر دکھ ناز ناحق است کھ ریاکاری و نفاق می باش�د زی�را از ف�رط کف�ر و کب�رش از بی�ان ک�ردن نیازھ�ایش پس واضح است -۶

وت�اه ت و عم�ری کرد کھ آنھم عاقبت بھ جنون و افسار گسیختگی می انجام�د زی�را نف�اق بس�یار ع�ذاب آور اس�نزد اھلش ابا دا دارد .

ف�س ش�ھورترین نازھاس�ت نی�ز م�ی توان�د یک�ی از ای�ن دو ن�وع ن�از باش�د . ن�از ح�ق ک�ھ ن�از در قب�ال ش�یطان نناز زن ک�ھ م -٧

ان ابط�ھ ب�ا م�ردر. این ناز عین حیاء و حجاب و عف�ت اوس�ت ک�ھ در خویشتن است و نھ در رابطھ با پدر و ھمسر و فرزندان ش عش�وه و محرم مثل شوھر ، بصورت ص�میمیت و ص�دق و اب�راز نیازھ�ا ب�روز م�ی کن�د . و ن�از ن�احق ک�ھ بزرگت�رین وی�ژگی ھر بیگان�ھوش�طنازی و وقاحت رفتار با نامحرمان است و سردی و انکار و مکر با مردان محرم و مخصوص�ا ش�وھرش . ب�ا چن�ین زن�ی ب�ا و متکبر است و با سائر نامحرمان صمیمی و عشوه گر . از شوھرش قھر است و با نامحرمان در مھر است .

ب�ر زب�ان ن اینک�ھ اوادا و اطوارھایش بطور غیر مستقیم نیازھایش را بھ شوھر یا پدرش تفھیم می کند تا برآورده سازند بدو عین مکر و پلیدی و بی وفائی و شقاوت است . آورد و متعھد گردد . این ناز

فرھنگ�ی ، ھ ھم داریم کھ فرد بواسطۀ انکار نیازھای حیاتی خود در رابط�ھ ب�ا نزدیک�انش و ب�دلیل ش�رایط بس�تۀناز منافقان -٨

را چ�ک�ھ از این دچار عقده و بخل و افسرده گی و گاه جنون می شود . و نسبت بھ ھمھ و مخصوص�ا اطرافی�انش کین�ھ م�ی کن�دیت��ا از ن��از افقان��ھ ماھآنھ��ا ب��ھ راز نیازھ��ایش پ��ی نب��رده و ب��دون اینک��ھ او ب��ر زب��ان آورد او را ارض��اء نک��رده ان��د . ای��ن ن��از من

کافرانھ و فاحشانھ ھم شدیدتر و مخربتر است ھمانطور کھ اصوال نفاق اشد کفر است . ی�ن ن�از منافقان�ھ بخص�وص در زن�ان ف�راوان اس�ت ک�ھ بص�ورت ر فرھنگھای ریائی و منافقانھ بخص�وص جھ�ان اس�الم ، اد -٩

گت�رین دش�منانواع افسردگی روانی و یائسگی زود رس و گاه بصورت فحشای پنھان و انحرافات جنسی بروز م�ی کن�د و بزر زندگی زناشوئی است .

ھ بص�ورت عش�وه و کرش�مھ و ر جوامع مذھبی بدلیل حضور رس�انھ ھ�ای م�نحط مث�ل م�اھواره و اینترن�ت ، ن�از منافقان�د -١٠

تم�اعی محس�وبکند ک�ھ یک�ی از بزرگت�رین مس�ائل خ�انوادگی و اجدر پوشش حجاب شدیدا خودنمائی میرفتارھای مبتذل زنان اده ب نظ�ر اس�تفشود. این نبرد فاحشگی بر علیھ حجاب و عفت است کھ از حجاب و عفت ھم بعنوان ابزار جلوه گ�ری و جل�می

می کند . و ص�لی ان�واع تبھکاریھ�ا و ھ�رزه گ�ید در قب�ال خداون�د و ن�از زن در قب�ال ش�وھرش اس�اس ن�از ن�احق و زمین�ۀ اناز مر -١١

افسردگی و مکر و نفاق می باشد .

86

خ��ود ز ف��رط تکب��ر و انک��ارش نیازھ��ایش را ب��ھ ن��زد خ��دا نم��ی ب��رد و بی��ان نم��ی کن��د او را ب��ھ دری��وزه گ��ی واینک��ھ م��رد ا -١٢ھ : ی فرمای�د ک�م�ظالمان می کشاند . و این ج�زا و ع�ذاب ن�از ن�احق م�رد اس�ت . خداون�د در کت�ابش فروشی در نزد شیاطین و

ھ ب�رآورده ک�نن�د ھرچن�د خداوند بر اسرار دل مردم آگاه و بیناست ولی اگر نیازھای خود را بھ درگاه او با ص�دای بلن�د بی�ان نکھ درگ��اه بی��ان نیازھ��ای خ��ود ب��ت و رش��د معن��وی انس��ان ش��ود ول��ی موج��ب ھ��دایت آنھ��ا نم��ی ش��ود . یعن��ی یک��ی از اص��ول ھ��دای

ی ب�ریم خداون�د نم� . برخی از فرط تکبر بھ توجیھ کفر خود می پردازند و م�ی گوین�د ک�ھ : م�ا نیازھ�ای خ�ود را ب�ھ ن�زدخداستلوس�ی ب�ھ ن�زد چاپه گی و چون خداوند برتر از آن است کھ بخواھد بھ نیاز ما توجھ کند . اینان نیازھای خود را با ھزار دریوز

خلق می برند و ایمان و وجدان خود را معاملھ می کنند و حتی خدای خود را می فروشند . ب�رای کافر ھم ھمین معاملھ را با شوھرش می کند . یعنی نیازھای مالی اش را بھ شوھرش نمی گوید ول�ی زن متکبر و -١٣

ل�ی در می نمای�د وی کشد . نیاز عاطفی و جنسی خود را بھ شوھرش ناربابش ھر کاری می کند و بیگاریھا می نماید و منت م ر خان�ھ چ�وندعوض در خیابان از ھر مردی محبت گدائی می کند . چن�ین زن�ی بج�ای اینک�ھ در من�زلش ت�زئین و آرای�ش کن�د

رائی می کند . این صورتی از ناز ناحق است در دو جلوه . آ -کلفت ھا عمل می کند و در خیابان خود ی خ�ود لول اراده بھ سلطھ گری است . مثال زن و شوھری کھ قصد تملک و سلطھ بر یک�دیگر دارن�د نیازھ�اناز ناحق مع -١۴

ن�ت در ه گ�ی و خیارا بھ یکدیگر عرضھ نمی کنن�د زی�را بی�ان نی�از از اقت�دار و س�لطھ و تکب�ر م�ی کاھ�د . ای�ن ن�از اس�اس ھ�رز ست . رابطۀ زناشوئی است و جزای میل بھ سلطھ ا

از ن��احق معل��ول جھ��ل اس��ت . ب��دین معن��ا ک��ھ زن و ش��وھر ، نی��از جنس��ی و ع��اطفی خ��ود را ب��د و زش��ت و ن��جنب��ھ ای از -١۵

. یانت میشودپنھان و خ امر در بلند مدت منجر بھ افسردگی و یا فحشای شیطانی می پندارند و لذا آنرا پنھان می دارند و این وانسان ، راز دل کردن و درد دل گفتن است یعن�ی داش�تن ی�ک دوس�ت ص�دیق و فھ�یم ییکی از مھمترین نیازھای عاطف -١۶

د ک�رد و رای آن جھ�اب�باظرفیت است . و این دوستی و ظرفیت امری است کھ باید بتدریج در رابطۀ زناش�وئی پدی�د آی�د و بای�د اب��ط ن��ۀ اص��لی رورد و ل��ذا ای��ن مس��ئلھ زمیزحم��ت کش��ید . اکث��را ادع��ا م��ی کنن��د ک��ھ ھمسرش��ان ظرفی��ت درد دل و راز گ��وئی ن��دا

نامشروع می شود و زن و مرد ھر یک بھ جستجوی فاسقانی بر می آیند کھ با آنھا درد دل کنند . کن�د و مسر شعور و ظرفیت درد دل گفتن و شنیدن داشتھ باشد یا نداشتھ باشد آنکھ ب�ھ ای�ن ام�ر ھم�ت م�یبھرحال چھ ھ -١٧

و ص�میمیت ضرر نمی کند و پش�یمان نم�ی ش�ود اگ�ر مک�ر و حیل�ھ ای در س�ر نداش�تھ باش�د . ص�دقبر آن پا می فشارد ھرگز ھرگز ندامت زا نیست بلکھ راز رابطۀ قلبی و پایدار و بستر رشد انسانی و خانوادگی است .

د دارای است ھم�ۀ اف�را ر خانواده ای کھ ناز حاکم است و درد دل و راز گفتن و ابراز نیاز نمودن امری حقیر و محکومد -١٨

روابطی پنھان و نامشروع ھستند و این امر آن خانواده را بھ فروپاشی می کشاند . ھ�د . ن�از ندگی دارد و رابطھ ای را بعنوان ابزار نمی خواھد ناز نم�ی کن�د و راز نیازھ�ایش را در می�ان م�ی آنکھ قصد زن -١٩

از عالئم کفر و ریا و پلیدی یا جھل و جنون است . خان�ھ نان و مردان کافر در خانھ اسوه ھای س�ردرگمی و راز واری و معماین�د و اح�وال خ�ود را ب�ا اعض�ایبسیاری از ز -٢٠

در میان نمی گذارند و ھمین امر اساس ظلمت خانوادگی و فروپاشی آن است . خ��ود از ش��وھر س��خن ھ��ا و توقع��ات ن��ان ک��افر بواس��طۀ محبوبی��ت خ��ود در ن��زد ش��وھر مطلق��ا از ن��اراحتی ھ��ا و دلخوریز -٢١ھ زن از س�اب دادن ب�گویند و لذا قلوب خود را کانون عقده و نخوت و کینھ می کنند و مرد بایس�تی ب�ا ھ�زار من�ت و ح�ق حنمی

ی خ�ود از ن�اراحت او حرف بکشد تا بداند کھ مشکل خانم چیست . این نوع زنان از فرط کبر حت�ی در ش�أن خ�ود نم�ی دانن�د ک�ھک�انون ن دق دل وند و از اینکھ اعضای خانھ از دستشان خستھ و بیزار می شوند از ھمھ کینھ می کنن�د . ای�ن زن�اسخن بگوی

ج و کینھ توزی و دروغ گوئی در خانھ اند . و خود عاقبتی جز افس�ردگی و ام�راض روان�ی و ی�ا فاحش�گی رن�د . پنھ�ان ندا تشنوق�ع زن را تتوق�ع زن اینس�ت ک�ھ م�رد خ�ود بای�د ح�دس بزن�د و مش�کل و این ناز عاطفی و بھ اص�طالح عاش�قانھ اس�ت . زی�را

کشف کند و برآورده سازد بی آنکھ از او بپرسد . طین م�ی برن�د نافقانۀ زنان ، رمالی و دعانویسی و فال گیری است . اینان راز خود را بھ ن�زد ش�یادان و ش�یاعاقبت ناز م -٢٢

وھر است . شم گاه بھ جنون و جنایت می رسد . این عاقبت درد دل نگفتن با و حاصل این نوع ارضای نیاز منافقانھ ھ

87

حقی�ر تا مورد عشق و عاطفھ و تمجید شوھر است می پندارد کھ با بیان نیازھایش خود را در نزد عاشقش زنی کھ شدید -٢٣ی م�ل گی�ری در ردد و س�ر از ف�اگ�بھمین دلیل عاقبت منفور ش�وھر می و پست نموده و از چشم او می اندازد درحالیکھ درست

د مچ�ون خداون�. این غایت کفر زن است کھ می خواھد خدا و معبود شوھرش باشد و خود را با خدا عوضی می گیرد و ھآوردس�د ک�ھ نف�رت م�ی ر ناز می کند و خود را بی نیاز جلوه می دھد و این امر فقط کینھ را در دلش می پروراند و از شوھرش بھ

ا ب�ر ن�ش نی�ازش رزن خدا نمی پرستد. و اصال چرا از او درب�ارۀ نیازھ�ایش س�ئوال م�ی کن�د و توق�ع دارد ک�ھ چرا او را ھمچواس�ت ک�ھ ن بدان معنزبان آورد . این اساس راز ناز ھمۀ زن ھاست و علت بدبختی ھمۀ آنھا و راز شکست آنھا در زندگی . ای

ف�ر کن و ک�انون قی�ر و بلک�ھ وارون�ھ اس�ت . ای�ن ن�از اش�د کف�ر زاصوال درک زن دربارۀ عشق و محبت م�رد بس�یار ان�دک و ح اوست حتی اگر نماز بخواند و اھل شرع باشد کھ در اینصورت یک منافق حرفھ ای است .

ی�ن اۀ ناز ناحق زن ، مرد است . مرد کافر ، بجای خداوند زنش را می پرستد و اگ�ر عاش�ق او ھ�م باش�د روی دیگر سک -٢۴

ز ج�بدینگون�ھ ونون می رسد و مرد از بابت ھر چیزی منت زن می کشد و از او ھ�یچ وظیف�ھ ای نم�ی خواھ�د امر تا سرحد جاغ ی رس�د و س�رافزودن کفر و جنون زن کاری نمی کند و عاقبت ھم از او بھ انزجار رسیده و با کل وج�ودش ب�ھ ب�ن بس�ت م�

از ن�یگ�ر ت�ا م�رد دب�ار و انتقامجویان�ۀ آن اس�ت . ب�ھ بی�ان زن دیگری می رود . از ناحقی این نوع عشق م�ردان عاقب�ت نف�رت نکشد زن ھم ناز نمی کند و لذا عاقبت نازھای زن تماما بھ مرد باز می گردد .

در ار بشر نسبت بھ نیازھای حیاتی اش اساس ناز اوست کھ در مرد و زن ھر یک بن�وعی ب�ارز م�ی گ�ردد وتکبر و انک -٢۵

ست و ع�ین اد را دارد . پس این ھمان انکار و کفر نسبت بھ حیات و ھستی و خلقت خویشتن ھر فرھنگی ھم شکل خاص خوویش�تن شر نس�بت بخکفر نسبت بھ خالق است و جنگ با خداست کھ چرا این نیازھا را در او نھاده است . لذا ناز غایت جھل ب

پی�دایش است و اساسسان است و راز رابطۀ انسانھنیز می باشد زیرا حق این نیازھا را نمی داند کھ اساس رشد و بیداری ان خانواده و ازدواج و مدنیت است .

می یاب�د نوح خدا و خلیفۀ اوست و لذا بمیزانی کھ از حق وجود و خداوند بیگانھ است و او را در خود در رانسان حامل -٢۶

ف�ر وج�ودی ن ھم�ان ن�از ب�ھ خداس�ت و اص�ل کنسبت بخودش بیگانھ و متکبر و منکر می شود و بخودش ناز می فروش�د . ای� است .

ز کردن بھ وجود خویش است و خویش را تحویل نگرفتن اس�ت و در ع�ین ح�ال ای�ن انک�ار نس�بت بخویش�تن ناز ھمان نا -٢٧

ر دف�ر و دروغ کسعی در مخفی کردن این انکار دارد . ای�ن انک�ار در انک�ار بص�ورت ن�از ب�ارز م�ی ش�ود . پ�س ن�از کف�ر ان�در ارند . غی دیگر است . و اینست کھ اھل ناز دارای ھویتی مالیخولیائی و گمشده ھستند و رفتارھای جنونی ددرو

ه م�رد ما پدیده ای زنانھ تلقی می شود ب�دان دلی�ل اس�ت ک�ھ زن غریزت�ا م�ورد توج�ھ خ�اص م�رد اس�ت و نگ�ااگر ناز عمو -٢٨

ع س�ت . درواق�ااین نگاه ھر چھ ھرزه تر باشد عشوه ھم ش�دیدتر است کھ مولد رفتارھائی ھمچون عشوه گری در زن است . زد . اب می اندابذر ناز زن از نگاه مرد در وجودش کاشتھ می شود و بھ بار می آید و خود مرد را بھ بازی و فریب و عذ

ی غ ک��االی از تبلی��ینس��ت ک��ھ ن��از در زن بن��درت دارای م��اھیتی آگاھان��ھ و عم��دی اس��ت اال در زن��ان خ��ودفروش ک��ھ بخش��ا -٢٩

. ناز اساسا دارای ماھیتی جنونی و بری از آگاھی است ھمچون شھوت جنسی . اوست ح�اظ لاز و عشوه ھای شدید و حرفھ ای برخالف فریبی کھ در اذھان مردان ھرزه ایج�اد م�ی کنن�د حت�ی ب�ھ زنان صاحب ن -٣٠

ا رنانگی خ�ود زند زیرا تمام قوای جنسی و نیروی عاطفۀ جنسی و قوای غریزی موجوداتی افسرده و گاه عقیم و بیروح ھستن�د . فکن�ی م�ی کنشبانھ روز در روابط با مردان در کوچھ و خیابان و خانھ ، بفروش و مصرف می رسانند و در واق�ع ب�رون ا

ر س��ختی س��یابافس��ردگی ای��ن ن��وع زن��ان ج��زء ھوی��ت عم��ومی آنھاس��ت و بس��یاری از آن��ان ی��ا ن��ازا م��ی ش��وند و ی��ا از ب��ارداری مند . اشوئی ناکابرخوردارند و مادران بیروح و بی عاطفھ ای از آب در می آیند و ھمسران ناتوانی ھستند و در زندگی زن

ھ ن�از در قلم��رو ھ�ر فرھن��گ و جامع�ھ ای ش�یوۀ ب��روز خ�اص خ��ود را دارد و چ�ھ بس��ا ممک�ن اس��ت دارای ک��بای�د دانس�ت -٣١

شد . اظھار عشوه گری بارز و کلیشھ ای ھم نباس�تھ از مرد در فرھنگ و تمدن مدرن نھایتا بسوی ناتوانی جنسی و گاه ھمجنس گرائی م�ی رود زی�را برخا ناز در زن و -٣٢

رد زن ل نھائی نب�انکار نسبت بھ ھویت و جنسیت خویشتن است . امروزه فمینیزم غایت ایدئولوژیکی ناز است . یعنی محصوگی ر ب�ھ دری�وزوغ دعوی مکتب اصالت زن دارد. اینست کھ زنان فمینیست بس�یار ش�دیدتبرعلیھ زنانیت خویش است کھ بھ در

مردان ھرزه مبتال می شوند .

88

ود ب�ھ خ�حاظ ایدئولوژیکی چیزی ج�ز بی�ان فلس�فۀ ن�از نیس�ت . ن�از بمعن�ای انک�ار در انک�ار اس�ت و فمینی�زم لفمینیزم بھ -٣٣ن�ونی جان�ھ و ل�ذا گر یک کلمھ فمینیزم یک کفر سھ طبقھ است و یک دروغ س�ھ مثابۀ انکار این انکار در انکار است . یعنی د

راندازی کامل زن می باشد . ب -بغایت مھلک است و عین خود ز ارای سھ مرحلھ و مرتبھ است : مرحلۀ اول انکارش نسبت ب�ھ زنانی�ت خ�ویش اس�ت ک�ھ بص�ورت تقلی�د اپس کفر زن د -٣۴

ار گی�رد شق م�ردی ق�رند . این ناز در قبال زنانیت خویش است . تا اینکھ مورد توجھ یا عمردان و مردواری خودنمائی می کودنش ب�اح�د ک�ھ زن وکھ در واقع زنانیت او مورد تمجید و ستایش واقع می شود . او در این مقام دچار تناقض ش�ده و در آن

توان�د م�ردبرسد ت�ا ب ین پرستش ادامھ یابد و بھ کمالرا تحقیر می کند تظاھر بھ زن بودن و جلوه گری و عشوه می نماید تا ا. از ستاارادۀ مرد تصاحب تمام و کمال. و مرحلۀ سوم ناکامی او در این پرستیده شدن و را تصاحب کند و بھ بردگی بکشاند

. و دھ�د وه م�یل�جاینجاست کھ بھ عشق و محبت مرد ناز می کند یعنی آن را انکار می کن�د و خ�ود را ب�ی نی�از از عش�ق م�رد ویش ک�ھ زنانیت خ این مرحلھ پیدایش فمینیزم است کھ ناز کامل و جنون کامل و انکار کامل است : کسی کھ در عین نفرت از

ظ�اھر م�ی کن�د درحالیک�ھ ھن�وز زن اس�ت و در کف�ائی خ�ود ت -عین نفرت از مرد است بھ دروغ بھ س�تایش و پرس�تش و خ�ود ش ات�ن فروش�ی ھ مرد می سوزد . از اینجاست کھ یا روسپی گری آشکار پدید می آید وبیش از ھر زمانی در قحطی نیازش ب

رائی رخ می دھد کھ گاه در عصر جدی�د ب�ھ ح�ذف فیزیک�ی ارگ�ان زنان�ھ منج�رگو یا ھمجنس .کفائی اوست -عین اثبات خود او ی�ک ف�رت دارد .ننگی با تمام وجودش می شود و تبدیل بھ یک مرد نمادین می گردد درحالیکھ ھم از زنانیت و ھم از مردا

شیطان زدۀ کامل است . و این عاقبت ناز است کھ القای ابلیس در زن می باشد . ود ھ نوع خودش عین کفر و انکار و لعن مردانگی خویش است ک�ھ ب�ھ گری�ز از مس�ئولیتھای مردان�ھ م�ی ربناز مرد ھم -٣۵

بت بھ کند و عاق یت ھای اجتماعی . این روند ھمچون زن سھ مرحلھ را طی میمثل گریز از ازدواج و امرار معیشت و مسئولتی زن نھ�ا موج�وداھمجنس گرائی و تبدیل ھویت می انجام�د . ام�روزه بخ�ش قاب�ل ت�وجھی از نس�ل جدی�د م�ردان علن�ا در خیابا

ن�از و کف�ر ثاب�ۀ مرحل�ۀ اولصفت شده اند و درست مث�ل آنھ�ا دارای عش�وه گ�ری و طن�ازی ھس�تند . عش�وه گ�ری در زن ب�ھ م است درحالیکھ در مرد بھ مثابۀ مرحلۀ آخر آنست .

صر جھانی غوغای کفر است . عصر غوغای ناز بشر نیز ھست . این ناز در ھمۀ عرص�ھ ھ�ا ب�ھ گون�ھ ای امروزه کھ ع -٣۶

نف�اق ھم�ان معن�ای شده است . اینخودنمائی می کند . ناز بمعنای تظاھر دروغین بھ امری انکار شده و اثبات چیزی کھ نفی ش�کار فی تجس�م آاست کھ در قلمرو جنسیت اساس ھمۀ ناتوانیھ�ا و ناکامیھ�ا و بیماریھ�ا و جنونھ�ای جنس�ی اس�ت . پورن�وگرا

این ناز است . ھست (ناز) منجر می شود بھ اثبات جب�ری و جن�ون آمی�ز آن ام�ری ک�ھ نف�ی ش�ده اس�ت . پ�س درواق�ع ن�از نفی امری کھ -٣٧

از اس�ت . ن�عین عذاب است ، عذابی بس مل�وس و لطی�ف ک�ھ س�عی در انک�ار ع�ذاب ب�ودن خ�ود را دارد و ای�ن ع�ین ابلیس�یت درواقع ناز یک ابتالی روانی است نھ امری انتخابی .

درب�ارۀ و. پیچیده ترین و لطیف ترین و ابلیسی ترین بازتاب کفر انسان نسبت بھ حیات و ھستی خود دانست ناز را باید -٣٨

زن باید آنرا قلب روانشناسی زن کافر دانست . ر اس�ت . و تی از ناز زن ھم پیچیده تر است زیرا بھ لحاظ جسمانی ظرفیت و قابلیت بازتاب ناز برایش سخت ناز مرد حت -٣٩

یش ب�ھ زن خ�ود و گ�را مردانگیلذا ناز مرد عذابی ھولناکتر است . زیرا مرد ذاتا در مقام معشوق قرار ندارد پس برای انکار ود بای���د وب و معش���وق واق���ع ش���. و ب���رای اینک���ھ محب���د و من���افقتر و دیوان���ھ ت���ر میگ���رددو زن واری بای���د بیش���تر ج���ان بکن���

گیھای بسیار ھولناکی را تحمل کند تا پرستیده شود . دریوز ف�ر و ل�ذا ن�از م�رد در قب�ال زن مس�تلزم کز آنجا کھ مرد بھ لحاظ شھوت جنس�ی ب�ھ زن نیازمن�دتر اس�ت ت�ا زن ب�ھ م�رد ، ا -۴٠

ت ی�ن ادعاس�ل ب�ر ااشقاوت شدیدتری است و عذابش ھم بیشتر است و عواقب ھولناکتری دارد . عاقبت مردان ھمجنس گ�را د دار ھ�م ب�ھش�ود م�رد ن�از کھ دوزخی ترین مردان روی زمین ھستند . ھمانطور کھ ناز موجب غایت ب�رده گ�ی زن ب�ھ م�رد م�ی

زن مبتال می شود . و این دو عذاب انکار جنسیت خویش است کھ اشد کفر است . گی اشد برد ھ�ری و مصور بروزش دو حالت کلی دارد کھ می توان آنرا بھ ناز خوش یا ن�از ن�اخوش تعبی�ر نم�ود ی�ا ن�از ناز بھ لحاظ -۴١

نف�ی د و در عم�لصدیق و پذیرش می نمایناز قھری و یا ناز عشوه ای و ناز رشوه ای . نوع اولش بظاھر دعوت می کند و تم بظ�اھر از ن�وع دو و انکار می کند و در انتظار منت کشی و حق حساب و رشوه و وعده و وعید و مذاکره و معاملھ است . ند ھ ب�ا م�رویش و رابطرد و انکار می کند و بھ باطن پذیرا می شود و در عمل تسلیم است . این دو نوع بازی زن با زنانیت خ

است .

89

ش م�ی از زن اراده بھ ابطال و تحقیر و لوث س�ازی وج�ود دارد ک�ھ در آن واح�د ھ�م ش�امل ح�ال زنانی�ت خ�وددر ماھیت ن -۴٢

الم�ی ع�اطفی و ک شود و ھم مردانگی مرد . یعنی زن کافر آنگاه ھم کھ از فرط عذاب نازش برای لحظاتی در رابطۀ جنس�ی ی�ای�ز لھوس�ی زن نو رھائی اش تالش در بھ فساد کشیدن حق رابط�ھ دارد . ای�ن غای�ت بو دست از انکار می کشد پس از ارضاء ھست کھ در نازش بھ اوج می رسد .

د یعن��ی موف��ق ب��ھ ی و کف��ر زن زم��انی آش��کار م��ی ش��ود ک��ھ در عش��ق م��رد ناک��ام ش��ده باش��اش��د ن��از و ب��ازی و ل��وث س��از -۴٣

رد را ھیت عشق مت موفقیت ھم باز بواسطۀ کفر و انکار و نازش ماتصاحب کامل ارادۀ مرد نشده باشد . ھرچند کھ در صورعن�ی ب�ھ ی پ�ردازد یبھ بازی و تمسخر می گیرد . زن آنگاه کھ چیزی را بدانگونھ کھ بخواھد حاصل نکند بھ نابودی آن چی�ز م�

ج�ام دھ�د ووی خ�ود اننابودی عشق و مردش . ھرچند کھ زن کافر در صورت بدست آوردنش ھم ھیچ کاری نمی تواند با آرز راندازی شیطانی زن است و عملی جنونی می باشد . ب -لذا آنرا بھ فساد می کشد . این خود

س�تش ات عشق زن و مرد ماھیتی حضور دارد کھ میل بھ تخریب و تمس�خر و فس�اد دارد و ای�ن از بطال�ت پراصوال در ذ -۴۴

دن ھ مس�خره ک�رب�ن بعنوان یک خدای میان تھی و جعلی زودتر از مرد مرد نسبت بھ زن است زیرا دارای حقی نیست و لذا ز وتضح عنصر ذاتی ن�از اس�ت . یعن�ی ن�از در ذات�ش مس�خره و مبت�ذل براندازی مف -عشق می پردازد . این مسخره گی و خود

ات�ی س�خرگی ھوی�ت ذم -لوث است زیرا امری ضد وجود است : تظاھر بھ خدائی کھ نیستی و میدانی ھم کھ نیستی ! ل�ذا خ�ود سخره گی را بوضوح می توان در اکثر خانھ ھا و خیابانھا تماشا کرد . م -ناز است . این خود

ویتی تر می توان درک کرد کھ چرا ناز و عشوه ب�ا تخ�دیر و مس�تی و ابت�ذال و فس�اد و ب�ی فرھنگ�ی و ب�ی ھ�بدینگونھ بھ -۴۵

د و ال ب��ا الح��ابمعن��ای اوئی��ت ذات انس��ان ک��ھ ھم��ان خداس��ت . ل��ذا ن��از عم��س��نخیت دارد زی��را ام��ری ض��د ھوی��ت اس��ت . ھوی��ت الابالیگری و اباحھ گری و مفاسد سخن می گوید و در آن ھیچ جدیتی نیست .

بص�ورت ش�وخی و ب�ازی شق جنسی و محبت و صمیمیت زناشوئی دشمنی جز ناز ندارد . ھرچند کھ این ناز در اوای�لع -۴۶

. دجنون میگرد چنان جدی می شود کھ عینشود یعنی یک امر شوخی و بازی بتدریج تبدیل بھ ھویت می د وکنخود نمائی می ب بھ اتفاق طالق ھا چی�زی ج�ز ب�روز ن�از آخ�ر در زناش�وئی نیس�ت ک�ھ ش�وخی ش�وخی واق�ع م�ی گ�ردد و ل�ذااکثریت قری -۴٧

دراینج�ا ی نش�ینند .م�ا تا بھ آخر در انتظار ط�رف مقاب�ل طرفین طالق تا آخر عمر قادر بھ باور این واقعھ نمی شوند و چھ بس وائی درک نمود . ح -بھتر می شود حضور ابلیس را در رابطۀ آدم

ھمۀ جنگھا و طالقھای زناش�وئی از ن�از ک�ھ ی�ک ب�ازی» ودھرجنگی اولش بازی ب«می فرماید کھ (ع)ھمانطور کھ علی -۴٨

ل بھ جدی بازی می شود . است آغاز می شود . یک شوخی بازی کھ مبد ج�ز ھنگی کھ ناز را ھویت طبیعی زن می داند درواقع روسپی گری را تق�دیس م�ی کن�د زی�را ن�از زن چی�زیآن فکر و فر -۴٩

. می انجامد نرخ نھادن بر خویشتن نیست کھ اولش شوخی و سپس جدی و تراژیک و دادگاھی می شود و چھ بسا بھ خیانت از طبیعت و سالمت و محبت او می داند خود دارای ھویتی ھرزه و کافر است . مردی کھ ناز زن را

ی�ن ۀ چانھ زنی بر سر عشق است . چون این تجارتی پلید است اولش با ش�وخی و ب�ازی ش�روع م�ی ش�ود و اناز بھ مثاب -۵٠

طان ا اص�وال ش�یمل�وس م�ی کن�د زی�ریک ترفند ابلیسی است کھ پلیدترین اعمال یعنی تج�ارت محب�ت را بدینگون�ھ زیباس�ازی و کاری جز زیبا نمودن اعمال زشت برای انسان ندارد .

ت . ھرا گوئی کھ فخر کردن بخویشتن است منتھی تفاخر کردن است بر وزن تظاھر کردن بھ چیزی ک�ھ نیس�ناز کردن ظا -۵١

ت اس�ت . تن این حقارتکبر بھ مثابۀ مخفی داشھمانطور کھ آدمھای متکبر اتفاقا در درون خویش احساس حقارت دارند و لذا رواق�ع ی�ک دناز کردن ھم در حقیقت بیانگر لطافت و رقت و محبت نیست بلکھ مخفی داشتن ش�قاوت و وخام�ت نف�س اس�ت و

س�یار وصی خ�ویش بدام برای دیگران . ھمانطور کھ آدمھائی کھ خود را زیاده بزک و تزئین می کنند در تنھائی و زندگی خص ف و الابالی و زشت ھستند . این نیز معنای دیگری از ناز است . کثی ا ب�جود دارد کھ برای شکار طعمۀ خویش می رقصد . ناز کردن دقیقا مت�رادف ب�ا چن�ین اط�واری اس�ت ک�ھ نوعی راسو و -۵٢

س�ت و ی�ا ابش�ر عشوه و دلبری توأم است ھمچون گرگی کھ در پوست بره ای ملوس رفتھ است . ن�از ن�وعی گرب�ھ ص�فتی در ن�د . ھمچون ماری خوش خد و خال کھ بواسطۀ رنگ و ریا و حرکات م�وزون و نگ�اھش طعم�ھ ھ�ای احمق�ش را ش�کار م�ی ک

ناز صفت بلعنده گی در بشر است . و ابلیسیت در جمال است .

90

عش�وه رن در زن واری ب�ھاز مردانھ عمدتا در اعمال است ت�ا ک�ردار . در گفت�ار اس�ت ت�ا رفت�ار . ھرچن�د ک�ھ م�ردان م�دن -۵٣

ھای رفتاری زن ھم رسیده اند . لی�ل در ھنرھا می توان�د ابزارھ�ای ن�از و عش�وه گ�ری مردان�ھ باش�د مث�ل موس�یقی و آواز خ�وانی . ب�ھ ھم�ین د مثال انواع -۵۴

ی دانن�د م�من�دان را ربسیاری از مردان اھل ھنر شاھد اطوارھای زنانھ ھستیم . زنان این مردان بھتر ماھیت پس پ�ردۀ ای�ن ھن ارش م�ی ش�ودکھ چھ شقاوتی در نھان دارند . و یا جنایاتی کھ بدست مردان ھمج�نس گ�را در کش�ورھای پیش�رفتۀ ص�نعتی گ�ز

دال بر این ادعاست . گی�زۀ از دار و عشوه گر نیز در تجربۀ مردان ھمواره گزارش می ش�ود . ای�ن زن�ان در س�نین ب�االتر ک�ھ اننشقاوت زنان -۵۵دان خ�ود را حت�ی فرزن� را از دست می دھند اکثرا شخصیتھائی بغایت متکبر و غیر قابل تحمل از خود آش�کار م�ی کنن�د ک�ھ ناز

متواری می کنند . این بدان معناست کھ ناز یک حربۀ کامال ابلیسی است نھ یک صفت طبیعی . ن�د و اوز دارای نیازھای شدید غریزی و استکباری نشده از طبیعی و سالم فقط در کودکان سالم مشاھده می شود کھ ھنن -۵۶

نازش�ان لبھ ھمین دلی نیاز ابتدائی شکم را ھم بھ آسانی و عطوفت از والدین دریافت می کنند و لذا احساس بی نیازی دارند .م�ی ود طلبک�ارخ� دلنشین است و ھیچ ضرر و شرری ندارد اال بھ ھنگ�ام بیم�اری دردن�اک ک�ھ نیازمن�د م�ی ش�وند و از وال�دین

د و ن�دان م�ی ش�وست مث�ل بزرگس�االن ب�ھ ھنگ�ام بیم�اری ک�ھ نازش�ان ھ�زار چرگردند و گوئی والدین باعث درد آنھا ھستند . دی از خ�ود دم اس�ت حت�آاطرافیان خود را علت بیماری و درد خود می دانند . انسان نازدار اصوال موج�ودی طلبک�ار از ع�الم و

ناس�ت ک�ھ ی�ن ب�دان معات افتخار می دھد و منت می نھد از اینکھ ھست و چرا کسی قدرش را نمی داند . خداوند و لذا بھ کائناو حس�اس حق�ارتآدم نازدار از قدر وجود خویش بیگانھ است و ارزشھا و نعمات وجود خود را نم�ی شناس�د و ل�ذا ھم�واره ا

ز ج��از درم��انی ن�در و منزل�ت قائ��ل م�ی ش��ود . بن��ابراین ن�ابودی دارد و از طری��ق فخ�ر و من��ت نھ��ادن ب�ھ دیگ��ران ب�رای خ��ود ق�� معرفت نفس ندارد .

عرفت را دارد کھ درک نماید ک�ھ از ع�دم خل�ق ش�ده اس�ت و وج�ودش ی�ک ھدی�ۀ الھ�ی اس�ت ل�ذا از ع�الم و مکسی کھ این -۵٧

. آدمیان ممنون است و قدر ھر خدمتی را می شناسد و ناز ھمھ را ھم می کشد نھ اینکھ ناز بنھد ش�ود ریج تبدیل بھ ناز شنیع و سخیف میاز لطیف و ملوسی کھ ناکام شده و موفق بھ شکار مورد نظرش نشده باشد بتدن -۵٨

ک�ھ روز م�ی کن�دب�کھ زننده است و بھ نوعی انتقام می ماند و این ماھیت اصلی صاحب ناز است کھ بصورت انزجار از جھ�ان ی�ر ت�ن مشغول تحق مخاطبی جز صاحبش ندارد و این معاد ناز است کھ فرد بالوقفھ عین نفرت از خویشتن است . در اینجا ناز

بھ تن خویشتن است . ن ج�ای نسان بھ بدن خود کھ زندان روح او است ناز کند و بھ آن فخر بفروشد و من�ت نھ�د از اینک�ھ در آاحق آنست کھ -۵٩

وج�اب ب�ین او در رن�ج اس�ت و پ�ر و ب�الش را بس�تھ اس�ت و حگرفتھ و آن�را بعن�وان خان�ۀ روح خ�ود ق�رار داده اس�ت و از آن ینک�ھ ان از باب�ت خداوند شده است . این ناز تماما حیاء و شرم و تواضع و خشوع را از ھیکل ف�رد آش�کار م�ی س�ازد یعن�ی ت�از انس�ان . این نند روح را بھ بند کشیده ، شرمسار است و از اینکھ نیازھای فراوانی را بھ صاحبش تحمیل نموده حیاء می کف�رد ک�ھ ب�ر روح مؤمن و اھل معرفت است کھ از تن خود بعنوان مرکب استفاده می کند درحالیکھ در ناز ناحق این بدن اس�ت

ر می کند .فرمان می راند و از این فرمانروائی ناحق ، بھ عالم و آدم فخر می فروشد و حتی روح صاحبش را تحقی ا ھ تن بھ روح . ناز ن�احق فخ�ر فروش�ی ت�ن ب�ھ روح اس�ت و تحقی�ر روح خ�دنتن فخر بفروشد این روح است کھ باید بھ -۶٠

. اھ�ل ن�از یعنی محبت مرد است . و لذا ھمۀ اھل ناز بھ ان�واع ام�راض جس�می دچ�ار م�ی ش�وند ک�ھ ع�ذاب ای�ن معص�یت اس�تۀ ت�ن خ�ود ، ند و بواس�طا بھ تجارت تن می گیراعتقاد و عقل و محبت را یعنی باال تنھ را تحقیر می کند و لذا عشق و ایمان ر

. نجر می ش�ودمائین تنھ ت و ھالکت پعشق و ایمان را تحقیر می کنند و این نبرد پائین تنھ با باال تنھ است کھ نھایتا بھ شکسق�اد م�رد و اعتیم�ان ااین ھمان تجارت و نبردی است کھ زن نازدار برعلیھ محبت مرد می کند تا بھ قیمت پ�ائین تن�ھ اش دل و

زبلۀ ش�ھوت را نابود کند و این اساس روسپی گری زن است . روسپی گری زن عذاب این پلیدی و شیطنت اوست کھ بدنش مجود وسطۀ ناز ، مردان می شود کھ بدترین مستراحھا و فاضالبھاست . زن با تجارت جنسی خود با ایمان و محبت شوھر بوا

ستند . می سازد . ھمۀ این نوع زنان دچار امراض حاد زنانگی و عفونت ھا ھخود را تبدیل بھ تن لش و متعفنی

91

فصل دوازدهم

شجرة ممنوعه

ه السر بسم الل

92

ب در خلقت ازلی آدم و حوا کھ موجب عداوت بین آن دو و اخراجشان از بھشت شد در اکثر کت�» ۀ ممنوعھشجر«داستان -١

س�ت ب توحی�دی اآسمانی با اندک تفاوتی در شرح واقعھ آمده است و یکی از مسائل مشترک و باورھای ھمگانی پیروان مذاھدی�د آم�ده پا و ع�وام جان�ب علم� ، افسانھ ھا و تفاس�یر متف�اوتی ازین واقعھ و آن شجره در طول تاریخو دربارۀ ماھیت و راز ا

. است ده ل�ذا ریخ تا بھ امروز اس�رار آمیزت�رین رواب�ط و مس�ائل بش�ری ب�ر روی زم�ین ب�ودر طول تا از آنجا کھ رابطۀ زن و مرد -٢

وتب آسمانی کسمبل و راز شجرۀ ممنوعھ ھم در رأس ھمۀ اسرار و آیات کتب آسمانی قرار گرفتھ است و ھیچیک از مسائل اعتقادی بشر تا این حد مورد توجھ متفکران نبوده است .

ز بط�ن اعنوان خلیفھ و اشرف مخلوق�ات ، ح�وا را ھ�م باز این قرار است کھ خداوند پس از اتمام خلقت آدم خالصۀ داستان -٣

م�ۀ ود ک�ھ از ھچپ آدم استخراج نم�ود و ب�ین آن دو ان�س و الف�ت و محب�ت ق�رار داد و مق�یم در بھش�ت س�اخت و ب�ھ آنھ�ا فرم�نھ�ا تباشند کھ نین از وسوسھ و دوستی با ابلیس ھم برحذرمواھب بھشت برخوردار شوند اال بھ شجره نزدیک نشوند و ھمچ

ا در ت�زدی�ک ش�وند دشمن آنھا می باشد . ولی پس از مدتی بھر دلیلی ابلیس از طریق حوا در آدم وسوسھ کرد ت�ا ب�ھ ش�جره نن�ھ متعاق�ب آن بھشت جاودانھ گردند . و آن دو علیرغم ھشدار خداوند از ابل�یس پی�روی کردن�د و ب�ھ ش�جره نزدی�ک ش�دند ک�ھ

ن آدم از الوه ب�ر ای�ع�تنھا در بھشت جاودانھ نشدند بلکھ بین آنھا عداوت افتاد و این امر موجب اخراجشان از بھشت گردید . ق�ایع ب�ھ ت�رک ک�ل ای�ن و ارتکاب بھ این گناه توبھ کرد و خداوند ھم او را بخش�ید و ب�ھ او مق�ام نب�وت اعط�ا فرم�ود ول�ی نھایت�ا

یگر را ب تحم�ل یک�دو طبق سائر روایات دینی ، تا سالھای طوالنی بین آدم و ح�وا ف�راق و نف�اق افت�اد و ت�ابھشت منجر شد . نداشتند تا باالخره مورد لطف الھی قرار گرفتھ و دوباره ھمزیستی آغاز نمودند .

وده اس�ت زی�را بع�د از ای�ن ئ�ی ب�آ -المانھ ترین تأویل و تفسیر دربارۀ شجرۀ ممنوع�ھ اینس�ت ک�ھ ش�جرۀ معرف�ت و بخ�ود ع -۴

بلک�ھ جرۀ ممنوع�ھواقعھ آدم بھ نبوت رسیده است . ولی این معنا در قرآن حضور ندارد زیرا نبوت ن�ھ حاص�ل نزدیک�ی ب�ھ ش�دم جره ب�رای آش�حاصل توبۀ آدم و بخشش خداوند است و سپس کلماتی کھ خداوند بھ آدم تعل�یم فرم�ود . بھرح�ال نزدیک�ی ب�ھ

ب ک�ھ از جان� ن برم�ی آی�د ی�ک عم�ل عالمان�ھ و ی�ا محققان�ھ نب�ود بلک�ھ حاص�ل فری�ب و افس�ون آش�کاری ب�ودآنگونھ کھ از قرآر دھ حی�ات اب�دی معرفی کرد و وعده داد کھ با نزدیکی ب�ھ آن ب�» شجرۀ خلد«ابلیس دچار شد و ابلیس این شجرۀ ممنوعھ را

بخش�یده ام�ت جاوی�ددر بھش�ت اق داون�د ق�بال آدم و ح�وا رابھشت نائل می آید حال آنکھ خالف ای�ن ام�ر رخ نم�ود . و بع�الوه خس�ت ک�ھ آدم ا. پس این نزدیکی آدم ب�ھ ش�جره حاص�ل ی�ک اغف�ال عظ�یم و آش�کار ب�ود و دال ب�ر س�اده ل�وحی و بالھ�ت آدم بود

نس�بت بل�یسش�منی ادبھشت جاوید خدا را با ابل�یس معامل�ھ کن�د ت�ا ای�ن ج�اودانگی را مج�ددا جاودان�ھ س�ازد درحالیک�ھ آدم ب�ر ون س�ازد ا سرحد جن�تبخودش قبال آگاھی کامل و آشکار یافتھ بود . پس درواقع ابلیس موفق شده بود کھ آدم را دچار حماقت

و ھوش او را بکلی زائل نماید . ارد زی�را ن�در عارفانھ ای وجود دارد کھ شجرۀ ممنوعھ را شجرۀ عشق می داند . اینھم با ق�رآن ت�داعی معن�ائی و اما تفسی -۵

ق موج�ب با نزدیکی بھ شجرۀ ممنوعھ عشقی حاصل نشد بلکھ عداوت حاص�ل ش�د و عورتھ�ا قب�یح گردی�د و پنھ�ان ش�د . عش� زشت شدن معشوق و عداوت نمی شود مگر اینکھ فسق و زنا باشد .

ختی خ�وردن س�یب آن ب�دب اما روایاتی شبھ مذھبی ھم وجود دارد کھ شجرۀ ممنوعھ را درخت سیب می نامد کھ گوئی ب�ا و -۶

عظیم رخ نمود . روایت دیگری ھم دال بر سنجد بودن آن درخت دارد و یا گندم بودن و غیره . د اینس�ت نچھ کھ ھم معقول است و با ادراک و تجربۀ بشر ھم مطابقت دارد و ھ�م ب�ا آی�ات قرآن�ی ھمخ�وانی داربھ نظر ما آ -٧

در س ج�اودانگیاستی در عشق با یکدیگر بسر می بردند و ای�ن عش�ق ھم�ان احس�اکھ بگوئیم آدم و حوا قبل از این واقعھ برع�د احس�اس بھشت بود تا اینک�ھ ابل�یس آن دو را فریف�ت و ب�ا نزدیک�ی ب�ھ ش�جرۀ ممنوع�ھ دچ�ار ش�ھوت جنس�ی ش�دند و زان ب

و ع�داوت د و کین�ھت کردن�زشتی بھم پیدا کردند و عورتھایشان آش�کار و زش�ت ش�د و ب�ھ یک�دیگر احس�اس ن�امحرمی و خیان�ی آید مداوت پدید ع. این عین تجربۀ آدم و حوائی بشر بر روی زمین است کھ با اولین ھمخوابگی عشق زائل شده و پدید آمد

و ض�رر و و صمیمیت تبدیل بھ بی اعتمادی می شود و احساس جاودانگی حاصل از عش�ق تب�دیل ب�ھ احس�اس ب�دبینی و خط�ر وند . اس و ھویت بھشتی از بین می رود . درواقع با وصال جنسی دچار فراق می شناامنی می شود و درواقع احس

ن�ای ظ لغت در کاربرد قرآنی اش ھم بمعنای درخ�ت و بوت�ھ اس�ت ھ�م ن�ژاد و خان�دان و فرزن�د اس�ت و ھ�م بمعشجره بھ لحا -٨

و حوا حضور دارد . مشاجره و اختالف و جدال . این ھر سھ معنا دربارۀ شجرۀ ممنوعھ در نفس واقعۀ آدم

93

د . اص�ل ای�ن لعلل ھمۀ این مفاھیم و وضعیتی کھ در رابطۀ آدم و حوا پدی�د آم�د الق�ای ابل�یس در آدم و ح�وا ب�واو اما علت -٩م و ر رابط�ۀ آددالقاء احساس ترس و ناامنی بود کھ در قول ابلیس بصورت وع�ده ب�ھ ج�اودانگی ب�روز ک�رد . ول�ی ای�ن الق�اء

امن و وت جنس��ی خ��ود نم��ائی ک��رد ھم��انطور ک��ھ ھرچ��ھ ک��ھ رابط��ۀ آدم و ح��وا ب��ر روی زم��ین ناھنج��ار و ن��اح��وا بص��ورت ش��ھجنس�ی ب�ا ھراسناک باشد شدت شھوت جنسی ھم شدیدتر می شود کھ درواقع بھ نوعی پناه ب�ردن ب�ھ یک�دیگر اس�ت . ش�ھوت

مشاجره و جدال و نفرت زناشوئی رابطۀ مستقیم دارد. ت�ھ اس�ت و در ع�ین ح�ال عام�ل تولی�د ش�جره بمعن�ای ی زن و مرد بصورت ظاھر ھم شبیھ شجره و بوعورت و آلت جنس -١٠

نژاد ھم ھست . ری نیز معلوم است کھ عشق بین زن و م�رد بمیزان�ی ک�ھ روی ب�ھ اخ�تالل م�ی رود می�ل جنس�ی و ش�ھوت و بھ تجربۀ بش -١١

داند کھ شھوت جنسی دشمن عشق است . اراده بھ ازدواج پدید می آید . و ھر زن و مرد بھ تجربھ می ھ ب�ری در ھر زناشوئی جدیدی بھ میزانی ک�ھ ان�س و الف�ت قبل�ی تحلی�ل م�ی رود ب�رای نج�ات زناش�وئی می�ل بھ لحاظ دیگ -١٢

میق می داوت را تععبچھ دار شدن پدید می آید . یعنی شجرۀ نژاد خود نوعی استمرار رابطھ را تأمین می کند و در عین حال . و مشاجره بر سر فرزند ھم یک مسئلۀ دائمی در زناشوئی محسوب می شود : مشاجره دربارۀ شجره ! نماید

یرون�ی ش�ود . یعن�ی بق�ای بانھ و قلبی بین زن وشوھر تلقی میرواقع وجود فرزندان بھ نوعی دال بر فقدان رابطۀ صمیمد -١٣

ھ . شجره ھم علت مادی رابطھ است و ھم دشمن درونی رابط جره) دال بر فقدان رابطۀ درونی است . یعنیش -رابطھ (فرزند ق ل عشق بھ شھوت و سپس ایجاد انزج�ار و ع�داوت و آنگ�اه تولی�د ش�جره (فرزن�د) ب�ھ جب�ران ن�ابودی عش�تبدیل و تحو -١۴

برای ادامۀ رابطھ . این کل داستان القای ابلیس و شجرۀ ممنوعھ است . ی آدم م�ی ش�ود و س�رآغاز آئ�ی و بی�دار -تگی آن ب�ھ ی�ک بھان�ۀ مھم�ل موج�ب بخ�ود د رفو اما شکست در عشق و بر با -١۵

نبوت و بازگشت بھ خداوند است . ین گناه ر اصل گناه در ماھیت عشق آدم و حوا نھفتھ است و مابقی ماجرای ابلیس و شجرۀ ممنوعھ معلول ابھ بیان دیگ -١۶

ھ�ر بھ ام�ر خ�دا ب�ه و خدایش را از یاد ب�رده اس�ت و طب�ق ک�الم خ�دا ک�ھ ش�یطان است . گناه در اینست کھ آدم غرق در حوا شدم�وش و بکلی فرا کذاب و منکری نزدیک می شود لذا شیطان در بھشت ھم بھ امر خدا بھ آدم و حوا نزدیک شد کھ خداوند را

و درواق�ع اس�طۀ ابل�یس اس�تانکار کرده بودند و کذابیت ای�ن رابط�ھ در نف�س عش�ق ق�رار دارد ومس�توجب فری�ب خ�وردگی بو بی�زاری از فریب خوردگی و بالھت آدم در قبال ابلیس حق اوست و ابتالی بھ شجرۀ ممنوعھ و آشکار ش�دن زش�تی ع�ورت و وب�ھ ک�رده وتیکدیگر ، عذاب گناه اصلی یعن�ی عش�ق آدم ب�ھ حواس�ت ک�ھ بع�د از ای�ن فروپاش�ی اس�ت ک�ھ آدم بخ�ود م�ی آی�د و

ان�ھ ب�ود و ی�اد و کافرآورد . گناه واقع�ھ در پرس�تش غی�ر خ�دا یعن�ی ح�وا ب�ود و ای�ن عش�ق ذات�ا ب�ی بن دوباره خدا را بھ یاد می محکوم بھ ابطال بود و لذا در شھوت و پائین تنھ ساقط شد .

ارد وھم�ۀ خالی�ق را ب�ا خ�ود ب�ر دوزخ «لقت آدم در قرآن می خ�وانیم ک�ھ خداون�د ب�ھ ابل�یس م�ی گوی�د ک�ھ : در داستان خ -١٧رد ب�ھ جھ�نم وا وی�ب ابل�یس ش�ده یعن�ی ج�ز پرس�تندگان خ�الص خ�دا جملگ�ی دچ�ار فر.» اھی کرد اال عباد هللا المخلصین را خو م�ی دھ�د ت�ا شوند . پس ھمۀ عشق ھای غیر خدائی و مشرکانھ مستوجب فریب است و خداوند ھم بھ ابل�یس ای�ن امک�ان رامی

م�ان دوزخ وت ب�اقی نگ�ذارد ک�ھ ھن را تب�اه کن�د و ج�ز ش�ھوت و ع�دابھ این عاش�قان نزدی�ک ش�ود و فریبش�ان دھ�د و عشقش�اوت جملگ�ی : آتش شھوت و آتش کینھ و بغض و انتقام ! عشق بھ ھمسر و فرزند و جاه و مقام و ش�ھرت و ق�درت و ث�راست

س�ت دو از جام�دمستوجب ابتالی بھ فریب ابلیس است و بھ انواع شجره ھای ممنوعھ و مشاجره ھا و جدالھا و جنگھا می ان دادن حیات بھشتی مثل آرامش و عزت و محبت و آزادی و بی نیازی .

تر درک کنیم تا بھ ذات خطا و گناه این واقعھ برسیم . مسئلھ اینس�ت ک�ھ حوائی را بھ -کھ خود عشق آدم پس بھتر است -١٨

دم در ع�الم و روح�انی ت�رین تجرب�ۀ آاگر عشق خطا و گناه است پس صالح و ثواب کدامست ؟ عشق عزیزت�رین و لذی�ذ ت�رین ؟ ای�ن ل ک�ار چیس�تخاک است کھ بقول حافظ تنھا یادگاری است کھ در این گنبد دوار می ماند و مابقی بر فناست . پ�س اش�کا

اساس دعوای کفر و ایمان است . یزی را روحانی می بیند آدم تنھا حیوانی است کھ عاشق می شود و این بدان دلیل است کھ صاحب روح خداست و ھر چ -١٩

یعنی نقشی از روح خودش می یابد خاصھ حوا را کھ ھم نفس او و بلکھ زائیدۀ خود او و از بطن چپ آدم یعن�ی از دل اوس�ت و درواق��ع ح��وا جم��ال دل و روح خ��ود آدم اس��ت و عش��ق آدم ب��ھ ح��وا دقیق��ا عش��ق او ب��ھ جم��ال روح خویش��تن اس��ت و ع��ین

94

ن خویش است : عشق ب�ھ خ�ود در غی�ر خ�ود ! ای�ن ک�ل راز خط�ا و گن�اه ای�ن عش�ق اس�ت خودپرستی است و عشق بھ خویشتزی��را عاش��ق ب��رای وص��ال ب��ا خویش��تن بای��د انس��ان دیگ��ری را ب��ھ تم��ام و کم��ال تص��احب کن��د و ببلع��د . و ای��ن ظل��م آش��کار و

و فریب و جنون و جنایتی بدتر آدمخواری عیان است یعنی خود پرستی ای کھ منجر بھ آدمخواری شده است . آیا گناه و خطا از این ممکن است ؟

ت آرم�انی وص�ال عش�ق آدم ب�ھ ح�وا در ص�ورتی محق�ق م�ی ش�ود ک�ھ ح�وا ب�ا تم�ام وج�ودش ظ�اھر و ب�اطن درحقیقت غای -٢٠

و ◌ باط��ل اس��تدوب�اره ب��از گ��ردد ب�ھ س��ینۀ آدم و در آنج��ا فن��ا ش�ود . وای��ن مح��ال اس�ت ول��ذا عش��ق آدم وح��وائی ھ�م ذات��ا◌◌◌ ھوت جنس�ی ،ش�م بھ جنون وجنایت می باشد حتی بدون وسوسھ والقای ابلیس . تازه ابلیس بیچاره با تب�دیل عش�ق ب�ھ محکو

.معذور است این مالیخولیا را پایان می دھد وتبدیل بھ یک مسئلۀ حیوانی می نماید. پس ابلیس در این جا مأمور و افرانھ و مالیخولیا و ظلم کبیر اس�ت ول�ذا ابل�یس ھ�م ب�ھ ام�ر خ�دا ب�ھ ذاتا دروغ و کذاب و ک حوائی امری -س عشق آدم پ -٢١

ون�ده اش ی کن�د و پرآدم وحوا نزدیک می شود و این دو را کھ قبال با این عشق بھ بن بست رسیده اند بھم مظنون و بدبین م� را می بندد .

انھ آنھم تنی مخالف و جنس متضاد . وائی ، جنون روح است یعنی بدام افتادن روح در یک تن بیگح -شق آدم ع -٢٢ انی ھ حوا یک بشر ماده نیست بلکھ ماده میمونی است ک�ھ بناگ�اه تح�ت الش�عاع روح آدم واق�ع ش�ده و روح�کباید دانست -٢٣

ی�ک زایم�ان گردیده است و از این معناست کھ از بطن چپ آدم خلق شده است و درس�ت مث�ل فرزن�د روح�انی آدم اس�ت ک�ھ در آمده است و باید از پستان روح آدم تغذیھ محبت شود تا حوا گردد . قلبی بدنیا

د از ست ھر امر و پدیده ای مربوط بھ ماھیت ذاتی و ھدف غائی وجود آن است یعن�ی ماھی�ت آدم و مقص�ودرست و نادر -٢۴

ر جھان دلیفۀ خدا ق شده تا خخلقت و حیات و ھستی او در جھان . طبق تعریف خداوند دربارۀ خلقت آدم درمی یابیم کھ او خلرا اس�ت ک�ھ آدمباشد و جز او را نپرستد . بنابراین بزرگترین خصم وجودی آدم ھمانا عشق غیر خدائی و خاصھ عشق ب�ھ حو

اھی نآیا خطا و گ .خلیفھ و پرستندۀ حوا یعنی یک مخلوق ثانویھ نموده است و بھ اشد خودپرستی و آدمخواری کشانیده است ین متصور است ؟بزرگتر از ا

ار تھای ابلیس اینست کھ ھر امر ناحقی را در انس�ان ب�ھ فض�احت و رس�وائی م�ی کش�اند و ابط�الش را آش�کیکی از رسال -٢۵

ت ون دروغ اس�چ�می کند . و امری ناحق تر از عشق آدم بھ حوا نیست و لذا عاقبتی رسواتر از این عشق ھم در بشر نیس�ت و اصال عشق نیست .

ا قعھ و رابط�ۀ ک�امال یکطرف�ھ و یکس�ویھ از جان�ب آدم اس�ت و ربط�ی ب�ھ ح�وحوائی یک وا -قت اینست کھ عشق آدم حقی -٢۶

ن ح�وا کمت�ری ندارد ھمانطور کھ ی�ک ک�ودک در جری�ان پی�دایش و تول�د خ�ود ھ�یچ اراده و نقش�ی ن�دارد وی�ک پدی�ده اس�ت ول�ذاش�دیدا مح�ض عش�ق اس�ت و م�ات و حی�ران ای�ن واقع�ھ ول�ذااحساس مسئولیتی در قبال عشق آدم ندارد و ی�ک مص�رف کنن�دۀ

مظنون و بدبین و ھمواره مترصد اثبات این ادعا از جانب آدم است . س ی�ک رس�الت اساس�ی ت�ر دیگ�ری در عش�ق آدم ب�ھ ح�وا داراس�ت و آن اینک�ھ اص�ال باع�ث و ب�انی ای�ن عش�قو اما ابلی -٢٧

وع�دۀ حی�ات و تلق�ین مالیخولی�ائی ابل�یس از جان�ب ح�وا در آدم اس�ت ب�ھ شھوانی است . یعنی عشق آدم بھ ح�وا ی�ک وسوس�ھ جاوید .

مام�ا ب�ا در ذبح معشوق ھایش یعن�ی س�ارا و ھ�اجر و اس�ماعیل ک�ھ نب�ردی ت (ع)ین دیدگاه بھتر آن اقدام عظیم ابراھیم ااز -٢٨

ل دب�راھیم ب�ا س�ت یعن�ی نب�رد ت�ن ب�ھ ت�ن اابلیس است آشکار می شود ک�ھ اس�اس اس�الم و ایم�ان وامام�ت و آدمی�ت و خالف�ت ا خویشتن !

امال وارونھ است و یک واقع�ۀ تمام�ا کحوائی امری -ژگی عشق در صفت و عمل ھمان ایثار است عشق آدم اگر تنھا وی -٢٩

ت . اس�ابلیسی خودپرستانھ و آدمخوارانھ است : چون من عاشقم پس بیا و در من فنا شو ! این ھمان دجالیت عشق و عشقمی را ع�ین ھمانطور کھ ھنر ابلیس جز واژگونساالری ارزشھا نیس�ت ک�ھ ھ�ر ام�ر ب�اطلی را لب�اس ح�ق م�ی پوش�اند و ھ�ر س�ت

خدمت و ایثار جلوه می دھد .

95

ی ھ حوا می گوید کھ : چون عاشق تو ھستم پس بی�ا و م�را بپرس�ت ! و ح�وا م�ی گوی�د : اگ�ر ت�و عاش�ق من�بدرواقع آدم -٣٠ گ ب�ی پای�انرا بپرست ! در اینجاست کھ ذات دروغین عشق ھویدا می شود و رسوا می گ�ردد و ع�داوت و جن�پس تو بیا و م

آدم و حوا از ھمین ادعاست . رس�تش ز اسارت و بدام افتادن آدم در ح�وا نیس�ت . و ل�ذا ای�ن حواس�ت ک�ھ نھایت�ا آدم را ب�ھ پجحوائی چیزی -عشق آدم -٣١

ت و او م�ی ارادۀ اوس� وت و انتقام آغاز می شود زیرا اطاعت برده وار آدم از حوا تماما خالفبرده وار خود می کشاند و عدامک�ر م�ا دروغ وخواھد کھ حوا او را بپرستد زیرا این اوست کھ عاشق حواست . لذا این عش�ق و پرس�تش دارای م�اھیتی تما

-دم آغایت عش�ق وا در حال سقوط آزاد است . اینستو بازی و کینھ است . مسئلھ اینست کھ آدم در غار بی انتھای وجود ح حوائی .

ز جادوئی ترین و لطیف ترین وقایع خلق�ت اس�ت ک�ھ بخش�ی از حوائی یکی ا -کھ واقعۀ تکوینی عشق آدم حقیقت اینست -٣٢

عش�ق اس�اس مھمترین و ماندگارترین فرھنگ و ادبیات بشری را پدی�د آورده اس�ت ک�ھ جملگ�ی ب�ھ ت�راژدی م�ی رس�د و اص�ال پیدایش تراژدی در عرصۀ واقعیت و ھنر و ادبیات است . تراژدی فرزند عشق است .

وا بعنوان مخلوق معنوی و فرزند روحانی اش در عشق ح�وا ب�ھ فرزن�دش اس�تمرار م�ی یاب�د و ای�ن س�یر حعشق آدم بھ -٣٣

ا ذات�ا م�ی آی�د زی�رتقام و لعنت و نفرت حاص�ل نپیدایش شجره (نژاد) است کھ ممنوعھ است و لذا از این عشق جز انزجار و ان ممنوعھ است . زیرا آدم حق پرستش خودش را ندارد آدم بر خودش حرام و ممنوع است .

در مرحلۀ نخست ھمان حواست کھ آدم نمی بایست بھ او نزدیک م�ی ش�د و او را لم�س» شجرۀ ممنوعھ«ر بھ بیان دیگ -٣۴

ی�د آم�ده و را نخس�تین ش�جره و مخل�وق و ن�ژاد آدم ھم�ان حواس�ت ک�ھ از بط�ن آدم پدمی کرد و از شجرۀ خودش می خورد زی� حاصل دمیدن روح آدم بھ حواست چھ بسا در یک نیم نفس نزدیکی یا بقول حافظ بھ نیم بوسھ .

دم عدی ، بھشت و گل سرسبدش یعنی حوا ، فقط برای نظر بازی و تف�رج اس�ت ومی�وه اش ح�رام اس�ت و آگوئی بقول س -٣۵

نمی بایست بھ این میوه و شجره و مخلوق خودش دست درازی می کرد . » نزدیکی«ول ثانویۀ این دست درازی و و فرزند محص -٣۶ است کھ بقول قرآن دشمن آشکار ایمان وال�دین اس�ت مخصوص�ا

والدینی کھ فرزند خود را می پرستند . و حبی�ب خ�دا یعن�ی محم�د مص�طفی بی�ان ش�ده اس�ت ک�ھ : ھ�ر ک�ھ ل راز و راه حل معمای عشق در سخن قدس�ی عاش�ق ک -٣٧

عاشق شود و عفت و عصمت ورزد و عشق خود را انکار نماید ھرگاه کھ بمیرد شھید است : اینست عشق ! ع�ا م�ی ذات ایثار از معشوق است برای خدا . ھمانطور کھ خداوند در کتابش می فرماید کھ : اگ�ر کس�ی اد عشق الھی بر -٣٨ کھ عاشق کسی دیگر است اگر راست بگوید خداوند را شدیدتر عاشق است . کند بعک�س دامیک از این عشق ھائی کھ شاھدیم مصداق کالم و تعریف خداون�د از عش�ق اس�ت . و اتفاق�ا ک�امال کآیا براستی -٣٩

ح�وا ل�ک و رض�ایرده و ب�رای تماگر ھم کسی نیمھ یادی از خداوند داشتھ با عاشق ش�دنش ب�ھ ح�وائی بکل�ی خ�دا را از ی�اد ب� . ز عاقبت آنھمۀ حدود الھی را ھم زیر پا نھاده است . این امر آیا دلیل کافی بر ابلیسی بودن این عشق نیست و نی

اوند و ارادۀ روح او در آدم است کھ بالفاص�لھ ابل�یس وارد م�اجرا حوائی از خد -نکھ اساس و ذات عشق آدم ختم کالم ای -۴٠

د . خواری م�ی کن�ماھیت و معنای آن را بطرزی بس لطیف وارونھ می کند و ایثار عشق را تبدیل بھ تصرف و آدممی شود و م ول خلق�ت آدعشق آدم بھ حوا کھ اولین درس و مشق قدرت خالفت اللھی آدم در قلمرو خلقت است و حوا ھم نخس�تین محص�

م بای�د خل�قھ�م ھ�م حاص�ل دمی�دن روح خ�دا در آدم ب�ود . آدم است و حاصل دمیدن روح آدم در حواست ھمانطور کھ خلق�ت آد کند وبرود بی مزد و منت .

96

فصل سیزدهم

آداب المریدین

97

ه المریدبسم الل

نیزاز ھمین ریشھ است.»اراده«است و»رد«رید ومراد ھر دو از مصدر لغت م-١ ت راده بخواھد. وبدینگونھ انسان ص�احب اراده کس�ی نیس�ای رد کردن .ردکردن چھ چیزی؟ھرچیزی کھ پس اراده کردن یعن-٢

نس�ان را ابر است ک�ھ کھ مطیع اراده خود باشد بلکھ ضد اراده خود باشد ومستمراباخودستیزه وجھاد کند. واین ھمان جھاد اک ردم وبھ خدا رسیدم.می گویدھرچھ کھ دلم خواست بر خالفش ک(ع)بھ خدا می رساند.علی

م�ل کن�د ب�از می تواند مرید اراده خود نباشد وتمامابر علیھ آن عمل کند؟آدمی اگر ب�ر خ�الف اراده خ�ود ھ�م ع واما چھ کسی-٣

س�ت س�ت وخ�ود پرھم اراده خود را راضی بھ ضد ارادۀ قبلی خود کرده وباز بھ اراده جدید خ�ود عم�ل ک�رده ومری�د خویش�تن ا است یعنی کافر.

فت�ھ ینست راز ضرورت مطلق اطاعت از یک امام زنده بعنوان پیر ومراد ومرشد زن�دگی جھ�ت س�یر ال�ی هللا.واینس�ت ک�ھ گا-۴

مام را م�ی توان�دا شده کھ:کسی کھ امام نداردکافر است وحتی اگر ھمھ احکام شریعت را موبھ مو اجراء کن�د ک�ھ در اینص�ورت بھ آسانی بکشدمثل ابن ملجم وشمر.

د س�ت م�ی یاب�د وص�احب وج�ود خ�ود در عمل بر خالف اراده اش بھ ارادۀ الھی خود میرسد یعن�ی ب�ھ اراده روح خ�وآدمی د-۵ام ود وای�ن مق�ش�شود. یعنی آدمی در طریق مریدی کردن در رابطھ با امامش نھایت�ا ص�احب اراده روح�انی والھ�ی خ�ود م�ی می

خالفت اللھی انسان است. س حقیقت مرید غیر است. مرید م�ردم اس�ت.مرید تبلیغ�ات زمان�ھ اس�ت.مرید وس�وا باشد درآدمی کھ مرید اراده خودش می -۶

ده ھ دل وبیھ�وناس وخناس واجنھ وشیاطین است ودرست بھ ھمین دلیل ھمواره در پایان ھر عمل وبرنامھ ای نادم وحسرت ب می کند. وپوچ می شود وخود را بازیچھ ای بی اراده می یابد واز زمین وزمان ومردمان کینھ

وب�ازیچگی یدی یک مرد حق را کردن اسمااراده سپردن بھ امام است ودل دادن بھ او. ولی عمال ب�ی اراده گ�یبنابر این مر-٧

اء نماید وت�و در تو احی خود را تحویل امام دادن است تا امام تو را از این بازیچگی وبی اراده گی نجات دھد واراده روح تورا نی کند.را صاحب ارادۀ روحا

دی م،ذھن وارادۀ ذھنی اش ،مرید آموزه ھاوتبلیغات وسیاست ھا ووسوسھ ھای علمی وفنی وسیاسی واقتص�اانسان بی اما-٨

ی�ف ت�رین جامعھ واطرافیان است کھ از او یک بازیچھ مح�ض م�ی خواھن�د.ودل اونی�ز در تس�خیر دش�منان خ�ویش اس�ت ک�ھ لط ملعبھ امیال خودشان می خواھند وبس. آنھا ھمسر وفرزند ونژادمی باشد کھ تورا فقط

پس مریدی یک امام را کردن دو وجھ ومرحلھ دارد:سرسپردن ودل دادن! -٩ ک�رده باش�د ب�ھ م�رادش ک�ھ انس�انی»رد«رادۀ روح خود می شود کھ ھمان ارادۀ خداست ک�ھ اراده اش را اانسانی صاحب -١٠

است کھ اراده اش را رد کرده بھ خدایش . ن است.دن ارادۀ قلبی خود بھ مراد البتھ کاری عظیم است ومتعاقب سرسپردتحویل دا-١١ ن�د کسانی وچیزھائی تبعیت م�ی کن�د ک�ھ ھ�وش وح�واس او در ن�زد آنھ�ا باش�د چ�را ک�ھ ھرآنچ�ھ دی�ده بین�د دل دل آدمی از ک-١٢

د تحوی�ل م�را ک�ھ اراده ذھ�نیاد.ودیده ھا وشنیده ھاومحسوسات آدم�ی در ذھ�نش دریاف�ت ودرک م�ی ش�وند.بنابر ای�ن بمیزان�ی معنوی می شود بتدرج دل ھم بسوی مراد می گراید واین کمال ارادت است.

ک�ھ ر در نزد مراد است ودل در نزد دیگران است مرید بسوی نفاق می رود وبا مرادش بھ بن بست میرس�دتا زمانیکھ س-١٣

ش رابن ملجم، س� ی ھا وامام کشی در تاریخ بوده است.چھ بسا بھ عداوت با مرادش می انجامد.واین علت العلل ھمھ مرادکش ست.اراز نفاق بود ولی دلش در نزد قطامھ بود ولذا بھ امر قطامھ بھ قتل امامش ھمت گمارد. این (ع)در نزد امامش علی

98

س�ر ده وھمد وخ�انوابنابر این بزرگترین ھوو ورقی�ب ونھایت�ا خص�م ایم�ان ی�ک مری�د محبوبھ�ایش ھس�تند ک�ھ معم�وال ن�ژا -١۴ وفرزندان ووالدین ودوستان صمیمی ھستند.

ز اب�رای ی�ک مری�د ومقام امامت وجودی یعنی اینکھ دل آدمی در نزد خدایش باشد وبس.یعنی دل فقط خانھ خدایش باشد -١۵

طریق دل دادن بھ مراد است کھ دل نھایتا بھ خدایش می رسد زیرا دل خود مراد، خانھ خداست. (ع)ھمسر وفرزند بھ صحرای برھوت عربستان از جانب ابراھیم واقعھ تبعید -١۶ دل م�ان واقع�ھ خان�ھھذب�ح اس�ماعیل ونھایتا

ام�ت ماھیم ب�ھ مق�ام ول�ذا بع�د از ای�ن واقع�ھ اس�ت ک�ھ اب�را .اس�ت دل را آماده ورود خداوند س�اختن را از غیر خدا پاک کردن و رسد.می مرادش با خدایش می باشد وباید مطیع محض وبی چون چرا باشد. ابطھ مرید با مرادش عین رابطھربنابر این -١٧ ا ھرگ�ز ر تبعید خانواده اش یا ذبح پسرش با خداوند چون وچرامی کرد ودلیل عقلی وشرعی می طلبید مسلمداگر ابراھیم -١٨

دینش خالص نمی شد ومریدحق نمی گردید. زیرا ھیچ دلیل عقلی وشرعی در این امر وجود ندارد. است کھ موس�ی ب�ا چ�ون چ�را کردنھ�ای ش�رعی وعقل�ی (ع)وخضر(ع)سینمونھ دیگری از ارادت عرفانی در قرآن رابطھ مو-١٩

وعرفی باالخره از خضر جدا شد وھیچ نیاموخت. وچرا مطلقامنجر بھ پاکسازی نفس فرد از وسواس ناس وخن�اس واجن�ھ وش�یاطین وخ�ود پرس�تی نخواھ�د اطاعت با چون-٢٠

ن�ی اراده عقال مرید برای انجام ھر امری از جانب مرادش بخواھدبھ لح�اظ عقل�ی ق�انع وراض�ی گ�ردد پ�س مط�ابقشد زیرا اگر خودش عمل کرده است واین مریدی نیست.

ز اسارت عقل علیتی ومنطق قیاسی رھا نشده مرید ابلیس نف�س اس�ت واطاع�ت ب�ی چ�ون چ�را یعن�ی اطاع�ت تاذھن آدمی ا-٢١

ی اطاعت از منطق توحیدی کھ فراسوی خیر وشر است ومنطق روح است.فوق علیت وقیاس واین یعن ادات م�ن درآوردی ک�ھ از جان��ب ام�ام زن�ده نباش��د عب�ادات ابل�یس اس��ت وآدم�ی را غ�ول و دی��و م�ی س��ازد.واینس�ت ک�ھ عب��-٢٢

ونفاقی جز این نیست. ر پی�ر ن ودل او می شود واین مقام فن�ای دای کھ مقیم در ذھکھ مراد خلیفھ مریدش می شود بدین معن ارادت کامل اینست-٢٣

مل�ھ عب�ادهللاست کھ عین مقام فنای در حق است زیرا پیر خ�ود فن�ای از خ�ود اس�ت وخداون�د ب�ر ج�ای او نشس�تھ اس�ت واز ج المخلصین است کھ در قرآن مذکور می باشد.

ث�ل چگون�ھ م�ردی دل خ�ود را خان�ھ گونھ کسی محبوب دل آدمی می شود ودر دل ج�ای م�ی گی�رد وخان�ھ م�ی کن�د.فی المچ-٢۴

ائی�دن ھمسر محبوبش می کن�د.و یاچگون�ھ زن�ی دل�ش را خان�ھ فرزن�دش م�ی کن�د؟آیا ب�ھ ص�رف عق�دکردن زن وی�ا ب�ھ ص�رف ز !فرزند،چنین اتفاقی رخ می دھد؟ھرگز

تربی�ت عرف�انی در اینج�ا ب�ھ اص�ل دوم ارادت و قط بواس�طھ خ�دمت ب�ھ محب�وب اس�ت ک�ھ محب�وب ب�ر دل وارد م�ی ش�ود.ف-٢۵ رادت خ�الص وبھ م�راد اس�ت. ت�ا مرادب�ھ دل مری�د وارد ش�ودوغیر را از دل بی�رون کن�د ت�ا دی�ن وا»خدمت«رسیم وآن اصل می

کامل شود واز خطر نفاق نجات یابد. رو چھار حب غری�زی اس�ت ک�ھ ت�ا ای�ن چھ�ار ح�ب از دل ن�رود م�راد ب�ر دل واردنش�ود ومریدب�ھ مق�ام حض�ودل آدمی قلمر-٢۶

نرسد:حب جان،حب نان،حب مردمان وحب عزیزان(نژاد) ش از ن دل از حب جان باید برای مرادخویش جانفشانی ک�رد. ب�رای رھ�ائی ازح�ب ن�ان بای�د ب�رای مرادخ�ویبرای پاک کرد-٢٧

نان ورفاه خود وخانواده گذشت.بایدبرای رھائی از حب مردم یعنی مردم پرستی وآبروپرستی گذش�ت.و ھویت اجتماعی خ�ود ب�رای م�راد نام و آبرو و از وسواس ناس، و ل خ�ود از ح�ب بایس�تی ب�رای پ�اک ک�ردن د نھایت�ا

ز ای�ن کھ ھر ی�ک ا گید.در واقع با دل خود جن توقعات آنان ستیزه کرد و برای مراد خود با امیال و نژاد خود فرزندو ھمسر و دل خ�ویش اس�ت زم جھادی برتر اس�ت ک�ھ آخ�رین آن نژادزدائ�ی ازمستل از حب قبلی است و چھار حب بھ ترتیب ریشھ ای تر

.(ع)ھمچون ابراھیم

99

ل�ذا توانس�ت مرادش یعنی شمس تبریزی اس�وه ی�ک مری�د کام�ل اس�ت و تاریخ ما در رابطھ با موالی رومی در فرھنگ و-٢٨م�ی ل ید بھ آن نائ�مقصدی کھ یک مربھ لقاءهللا برسد. اینست در وجود مرادش با خدایش دیدار نماید و خلیفھ مرادش شود و

آید. ی دھد ملبی حاصل شد مرید بھ مقامی رسد کھ خواستھ قلبی مرادش را ناگفتھ در دل خود می خواند وانجام وقتی ارادت ق-٢٩

راده امرادھم�ان بی آنکھ از او بپرسد.زیرا مرادش مقیم دل اوست.واین ص�راط المس�تقیم ارادت عرف�انی اس�ت.زیرا می�ل قلب�ی داوند است.خ ئلھ ادب مرید در رابطھ ب�ا م�راد اس�ت. ک�ھ یک�ی ادب در حض�ور جس�مانی م�راد اس�ت ودیگ�ری ادب در ھ�ر وامر دیگر مس-٣٠

مکانی دیگر است بگونھ ای کھ در ھمھ جا در حضور مراد خویش است. اده بدن خ�ود را ظ�رف دریاف�ت د ادب بمعنای در قبال مراد است. نیاز بالوقفھ مقام طلب و خشوع و ادب بمعنای تواضع و-٣١

بودی�ت وای�ن وض�ع ع گرفتن اس�ت و ھمانطور کھ تواضع بمعنای در وضع وجودی خاصی قرار خود نمودن. ھای باطنی مراداد اه مری�د. م�رقبل�ھ گ� لذا ھیکل م�راد ع�ین خان�ھ کعب�ھ اس�ت و پرستش نسبت بھ مراد است زیرا مراد خانھ خدای مرید است و

وجھ هللا است. اگر مریدی براستی و-٣٢ رک ور این رابطھ بھ ش�خانھ زندۀ خدای خود نداند د مظھر اراده حق و مرادش را امام خود و قلبا

نفاق می افتد. ع�ین ھمزیس�تی ب�ا عارفانھ ت�رین ن�وع زیس�تن در جھ�ان اس�ت و ھ ترین وحکیمان الھی ترین و مریدی کردن ،عالیترین و-٣٣

ودپرستی عای�دش خ و غرور و کبر از این ارادت جز مقام را درک نکند دچار نفاق می شود واگر مریدی این خداوند است. و نمی گردد.

رش�د و ام�ت وکر حج�ت و برک�ت و یکسال ارادت خالصانھ کردن بھ اندازه ھزارس�ال زن�دگی معم�ولی ب�رای آدم�ی خی�ر و -٣۴

از ن منی�ت وخ�رت آن چی�زی اس�ت ک�ھ آدم�ی در فق�داتوش�ھ آ زی�را توشھ آخرت حاصل از آن ابدی اس�ت. تعالی بھمراه دارد و خود گذشتگی بدست می آورد نھ معامالت بشری. از خود گذشتگی برای خدا و مخصوصا

خداس�ت ودیگ�ری روی خداس�ت یعن�ی مظھ�ری از »س�مت وس�وی«د وجھ هللا است واین بھ دو معناست یکی گفتیم کھ مرا-٣۵

رده پ�دب اس�ت ک�ھ فانی بھ لقاءهللا میرسد ومرید با اخالص در اطاع�ت وخ�دمت واجمال ناسوتی پروردگار است. ولذارابطھ عر ھای ناسوتی جمال مراد را از میان بر می دارد.

م�ال ة برای مرید است .وبیھوده نیس�ت ک�ھ در اس�الم ب�ر جبودیت واقامھ صلوولذا قبلھ گاه عجمال مراد،جمال عشق است -٣۶

ة بر امام است. واین مذھب عشق توحیدی است.ھمان عمل صلووات پیامبرش صلوات می فرستند.این صل عرف�ت ین واقعھ رابطھ مرادومرید واقعھ خالفت وجانشینی ام�ام ب�ر ج�ای مری�د اس�ت. وای�ن واقع�ھ اگ�ر ب�ر میکی از مھمتر-٣٧

م�ت از داوت وتھع� ومراقبھ الزم نباشد می تواند منشأ اشد گمراھی وسوء تفاھم وسوء ظن برای مرید شود واین رابطھ را ب�اب�ھ ام�امش را ھ�م خودش.ول�ذا عی�وب وش�رک وکف�رنفس خ�ود را م�راد دست بدھد. وآن اینکھ مرید ،خود را م�راد م�ی یاب�د و

س�بت م�ی نرا بخ�ود وص�فات خ�ودش را ب�ھ م�راد نسبت می دھد زیرا او آئین�ھ خودشناس�ی مری�د اس�ت ول�ذا ھم�ھ ص�فات م�رادک��ل ارادت وم�رادش اگ�ر معرف�ت ک�افی موج�ود نباش��د س�وءظن ھ�ا آغ�از م�ی ش�ود دھ�د.حتی در ص�ادقانھ ت�رین رابط�ھ مری�د ب��ا

وارونھ می گردد ومرید در مقابل مراد کوس انا الحق میزند. ر ھ ساقی شراب ایمان ومعرفت مرید اس�ت وب�ا ھ�ر ام�رش ج�امی از ای�ن ش�راب ب�ھ وی م�ی نوش�اند ول�ذا ب�اھمراد بھ مثاب-٣٨

م�اری وب�رزخخمی ش�کند. تاآنج�ا ک�ھ دیگ�ر دس�ت م�راد ب�ھ ک�ام مری�د نمیرس�د ومری�د در انکار وشرکی در اطاعت این جام را ھویت رھا شده ودر نفاق می افتد وباتھمت وعداوت می رود.

مری از جانب مراد جامی از شراب عشق وغیرت وعصمت وصدق وشجاعت وقدرت روح در حلق مری�د م�ی نھ تنھا ھر ا-٣٩

مرید مر میرس�د.وثر چیزی تسلیم محض مرید می گرددو لذا شاقھ ترین امور معجزه آسا بھ ریزد بلکھ تحت الشعاع این امر ھراد عوض�ی م�خود را با وباید بداند کھ این از قدرت جان مراد است وقدر بداند تا امر بر او مشتبھ نگردد وکوس اناالحق نزند

نگیرد.

100

پ�س م�ذھب دی�ن خ�الص و ل�ی هللا در آخرالزم�ان اس�ت.ری�ق اروش طی ط مرید تنھا راه و رابطھ مراد و ارادت عرفانی و-۴٠ ج�ز ن�دامت و ع�اقبتی منظ�ور دیگ�ری ک�ھ در ک�ار باش�د ابط�ال راه اس�ت و شوق دیدار با خدا است. لذا ھر نی�ت و عشق حق وای�ن طال�ب و رسوائی ھا منجر می ش�ود. س�الک مکر در این مکتب بھ شدیدترین عذابھا و بازی و عداوت ندارد و خسارت و

س��ت ونف��اق ا ش��رک و ھربخش��ی از دنی��ایش را ک��ھ مس��تثنی کن��د راه کس��ی اس��ت ک��ھ ک��ل دنی��ایش را وق��ف ای��ن عش��ق نمای��د و و با کل حیات و تمام وجود این تنھا راھی است کھ انسان باید با عذاب می کشاند . تناقض و بسرعت سالک را بھ بن بست و

ل�ذا تم�ام ت وھ�دایت اس� از این ممکن نیست. ای�ن ص�راط المس�تقیم نج�ات و با کمتر معنوی اش وارد شود و امکانات مادی وای��ن ازد.س��الک را از راه م��ی ان��د ناخالص��ی اس��ت و ھ��م ش��رک و درص��د٩٩حت��ی دنی��ا را طل��ب میکن��د و دی��ن و دل و ص��دق و

م�انی ومی دھد تا ھبھ ت امام تو این قدرت روحانی را این راه انسان بودن است و و بودن یا نبودن! مسلک ھمھ یا ھیچ است:ب�ی ھ نف�س ومتکی ب عاقل و ،اراده بودن با پاک و ، شجاع وی یعنی قدرت خوب بودن، صدیق بودنباشی کھ می خواھی باش

راده لھ�ی از ای�ن ااالھ�ی توس�ت پ�س اس�تفاده غی�ر اراده انس�ان ب�ودن را ب�ھ ت�و ھدی�ھ م�ی کن�د. او مظھ�ر ارادۀ نیاز بودن . او یا عمروعاص. اینگونھ است کھ در این مکتب یا علی ببار می آید و یشتن است. وبزرگترین خیانت بخو

101

فصل چهاردهم

»وحدت وجود« مقدمه اي بر

(توحید عملی)

102

ه احدبسم الل

مقدمھ:توحید یعنی چھ؟-١

اس�ت وتکثی�ر »فراوان�ی«ب�ھ معن�ای»کثر«بمعنای یگانھ است.پس توحید یعنی یگانھ سازی.ھمانطورکھ »احد«ازتوحید درلغت بھ معنای سپاس می باشد وتمجید یعنی سپاسگزاری.» مجد«یعنی فراوان سازی.یا

ھب�ری رپس توحید یک تالش وعمل وصفت انسانی است:تالش برای یگان�ھ ک�ردن ام�وری متف�رق وبیگان�ھ.پس توحی�د ن�وعی ھب�ری رومدیریت باطنی است وھماھنگ ساختن ماھیت چیزھا ومتحدنمودن عملکرد وسمت وسوی پدی�ده ھ�ا.پس توحی�د ی�ک

وامامت روحانی است.

د را موج�ودی اسم ذات خداونداست آن اسمی کھ ھمھ صفات او را امری متح�د ویگان�ھ م�ی س�ازد وخداون�» احد«می دانیم کھ واحد می نماید .

اس�م »داح�«اسم ذات ھر چیزی میتوان باشد وھست.ھرچیزی کھ ھست یک چی�ز اح�د وواح�د اس�ت پ�س » احد«ریف با این تع

ن ھم�ان ذات ھمھ مخلوقات وکل جھان ھستی نیز می باش�د. وھ�ر چی�زی ب�ھ ای�ن دلی�ل ھس�ت ک�ھ چی�زی یگان�ھ اس�ت. پ�س ب�ود یگانھ بودن است.

معن���وی حض���ور دارد و راز وج���ود و موجودی���ت اس���ت.پس پ���س توحی���د بص���ورت ق���انونی در ذات ھم���ھ پدی���ده ھ���ای م���ادی و

ھمان ذات یگانھ جھان موجودات است.»احد«

یعنی ھمھ موجودات ازاحدیت خداوند موجودیت یافتھ اند.

دادی�م. یعن�ی بمعنای حدود وجود است ھمانطور کھ نش�ان»د ح«است و»د ح«است و احد ھم از ریشھ »احد«از توحید در لغت ناس�ی. و توحی�د ششناسی ھمان وجود شناسی اس�ت است ولذا حد است وموجود ای حدودی است پس احدھر چیزی چون دار منحصر بفرد بودن آن است. ی دال بر وجود مستقل وزیرا حدود ھر شیئ

و س�اس ح�دودیعنی احدیت خداوند کھ ا ی ندارد.حد وجودھا خودش بی حدود است و ولی عجب است کھ منشأ ھمھ حدودھا و

وتن��اقض اس��ت.واین اساس�ی ت��رین ونخس�تین دیالکتی��ک د ب��ی ح�د یعن��ی خداون�د ح�� موج��ودات اس�ت دارای ح��دود نیس�ت. وج�ود ! واین راز توحید است کھ سراالسرار وجود است.د بی حد معانی است:ح و درعالم وجود

ل�ذا و دیک جا باش� د در بیشتر ازی در زمانی واحد در مکانی واحد امکان موجودیت دارد ودر آن واحد نمی توانیعنی ھر شیئ

و د ھ ح�ب�مقی�د خداون�د ک�ھ در آن واح�د در ھم�ھ ج�ا حض�ور دارد و چ�ون یک�ی اس�ت پ�س ھس�ت. اال در ھمھ حال یکی است وال ب�ر درست بھ ھمین دلیل اس�ت ک�ھ جھ�ان موج�ودات وج�ود دارن�د. زی�را وج�ود موج�ودات ھس�تی ھ�ر ی�ک د حدودی نیست و

یگ�انگی ول�ذا ھ�ر چی�زی در جھ�ان نش�انھ ای از وج�ود خداس�ت نش�انھ ای از اح�دیت ھ اوس�ت ویگان حضور وجود وحدانی و اوست .

!د بی حد حدیت خداوند نیست.واینست معنای حیعنی جھان ھستی چیزی جز ظھور وحضور المتناھی ا

د اال ورت ون�ام دارپس باید گفت کھ جھان ھستی موج�ودات، حض�ور اح�دیت خداون�د اس�ت.ھر چی�زی درآن واح�د ی�ک ج�ا وص�

ت ھ وج�ود اوس�س�ت بلک�ھ نش�انخداوند کھ در آن واحد بی نھایت جا وصورت ونام دارد.ول�ی ھیچی�ک از ای�ن چیزھ�ا خداون�د نی ش رھنمون میکند.وخود خداوند ھمان یگانگی است بمعنای وجود محض.د بی حد وبسوی ح

واحد و وجودی یگانھ است. ولذا صورت واح�د و وج�ودی المتناھی! وموجودی د است:حد بی ح د وکل جھان ھستی صورت ح

ھ ای�ن ب�ی وعجبا ک وجود بی حدود. است: د بی حد خداست کھ جمال ح یگانھ است. ولذا صورت واحد جھان ھستی ھمان جمال

103

درک را ھ�م موج�ودی واح�د د اگ�ر م�ا جھ�ان ھس�تی المتن�اھی وب�ی ح�حدود نیاید موج�ود نیس�ت. و د حدودی نیز تا بھ چشم حر در آوردن تص�وی اس�ت. ب�ھ تص�ور و د ب�ی ح�د ی قائل ھستیم ک�ھ البت�ھ ح�راک خود برایش حد واحساس میکنیم پس در ذات اد

ای�ن ھم�ان توحی�د بمعن�ای یگان�ھ س�ازی جھ�ان اس�ت و )ھمانا دیدار با خداست یعن�ی دی�دار اح�د. وید بی حد جمال این معنا (ح د ن�ی جھ�ان در جم�الی واح�د ک�ھ جم�ال ح�یگان�ھ بی یگانھ سازی و نسان جز این نیست:انسانیت ا تنھا وظیفھ انسان می باشد و

)!(یگانھ شده موحد اینست انسان کامل و و است. د بی ح مقص�د ش وروش ای�ن ت�ال راه و روح�انی اس�ت.وکل دی�ن خ�دا بس�تر و ب�اطنی و واضح است کھ این تالشی تماما معرفت�ی و و

!هللالقاء ببیند:را د بی حد میباشد تاجمال ح توحید اندیشھ (ذھن)-٢

بی�ان ساده ت�رین مقدمھ ای کھ در معنای توحید مطالعھ کردید کاملترین ودقیقترین ومحسوس ترین وعینی ترین ودر عین حال ردر اندیش�ھاز معنای توحید بھ مثابھ اساس ومحور ومقصد دین ومعرف�ت وھس�تی انس�ان در جھ�ان اس�ت.وتااین معن�ای م�ذکو

طنی تغراقی وب�ااس شما جا نیفتاده بھ مطالعھ این رس�الھ ک�ھ مغ�ز دی�ن وعرف�ان اس�ت ادام�ھ ندھی�د.فھم توحی�د فھم�ی اس�واحسی توحی�د وج�ودوقلبی است ومفھومتر از این تا کنون بھ بیان نیامده است.واین سنگ زیر بنای حکمت وعرفان عمل�ی اس�ت و

س�ت ک�ھ وج�ود وادراک ومعرف�ت واحس�اس قلب�ی اس�ت.و ای�ن ب�دان معناوحسی وکرداری می باشدوذاتش تماما از معن�ا وفھ�م ت�ر ھ مق�امی برتماما محصول معرفت است زیرا حدود ام�ری تمام�ا ادراک�ی اس�ت .ای�ن بی�انگر مکت�ب اص�الت معرف�ت میباش�د ک� از ن ح�د ع�الیتری ازمکتب اصالت وجود است وگوھره عرف�ان عل�وی م�ی باش�د ک�ھ درت�اریخ بش�ری س�ابقھ نداش�تھ اس�ت زی�را

ل�ذا وادراک در حکمت غربی وشرقی منج�ر ب�ھ اص�الت وجوداس�ت ک�ھ درعرف�ان اس�المی منج�ر ب�ھ اص�الت معرف�ت ش�ده اس�ت این سخن اصل ومحور مکتب اصالت معرفت است.»ھرکھ خودرانمی شناسد نابود است«میفرماید (ع)علی

د توحی� ی�د.آکھ ھمان خداس�ت ممک�ن نم�ی د بی ح د ھم جز بواسطھ درک حد درک ح است و د درک وجود ھمان درک حدود وح

خ�دمت ردش�ریعت ھ�م مجموع�ھ احک�ام دی�ن و نیست. این ھمان تالش عرفانی اس�ت و د چیزی جز تالش برای درک حد بی ح در غیر این صورت نفاق پدید می آید. باروری این تالش عرفانی است و

و ھ�م ن�دارد ارد ونھایتا مشاھده چیزی کھ ھم حدود د احساس و رک واست. یعنی د»بود نبود«بیان دیگری از »د بی حد ح«

یل ب�ھ جم�الحدودش المتناھی است. کل جھان ھستی نمایش ھمین معناست ولی این معنا وقتی بھ مقص�د رس�یده اس�ت ک�ھ تب�د واحده ای شده باشد کھ آن مقام لقاءهللا است در آئینھ جھان ھستی !

ھ بواسطھ اش وجود را درک میکند و می یابد :اندیشھ واحساس یا ذھن ودل!آدمی دو کانون ادراک دارد ک

توحید اندیشھ یا ذھن یعنی تالش برای رھبری بر ماھیت وعملک�رد ذھ�ن خ�ویش در جھ�ت درک یگ�انگی ع�الم ھس�ت ی ونھایت�ا

پشتیبانی از درک شھودی دل برای دیدن جمال این یگانھ.

ه و متح�د کنن�د ردھ�ا وجریانھ�ای ذھ�ن بای�د آن�را ش�ناخت.وقبل از آن بایس�تی آن نی�رویجھت متحد نمودن ھم�ھ ارگانھ�ا وعملکی�ک انس�ان نده ذھن را شناخت. این کیست کھ میخواھد ذھن را موحد سازد؟بدون شک این موج�ود ی�ا خداس�ت وی�ازموحد سا

موحد کھ خلیفھ خداست(امام).

ن�ی ش�اھد ب�ر خویش�تن اس�ت آ م�ی باش�د یع-نست ک�ھ موج�ودی خ�ودبزرگترین ویژگی انسان بعنوان یکی از موجودات جھان ایره ادت در ج�وھزیرا ھمانگونھ کھ در ق�رآن م�ی خ�وانیم خداون�د ب�ھ ھنگ�ام خل�ق آدم اورا ب�ر خ�ودش ش�اھد ق�رار داد.وای�ن ش�ھ

برت�ر ت ھ�م وجود آدمی حاضراست.انسان موجودی شاھد بر خویشتن است وھر چھ کھ این شھادت قوی تر باشد مق�ام انس�انی است.وآنانکھ شھادت وجودی را بر خود از دست داده اند از انسانیت ساقط شده اند.

یگ�ر ھم�ان داین شاھدھمان امام ورسول خدا در وجود انسان است وبھ لحاظی حضور خداوند درروان بش�ر اس�ت وب�ھ لح�اظی

اھدی رادر ان است.وکس�ی ک�ھ چن�ین ش�روح است. وانسانی کھ بر خود مراقبھ وشھادت ونظارت ندارد بیروح است یعن�ی حی�و خود ندارد نیازمند یک پیر معنوی بھ مثابھ امام وشاھد است.

ذھ����ن آدم����ی دارای ابع����اد وارک����ان متف����اوتی اس����ت ک����ھ بای����د ھمس����وو متح����د ش����وند وای����ن رس����الت موح����د س����ازی ذھ����ن

ل(ای������ده آل وآرم������ان اس������ت:تذکر(حافظھ)،تأمل(آرزوپروری)،تفکر(درک پدی������ده ھا)،تص������ور(عینی س������اختن جھ������ان)، تخی مق(نق���ب در ماھی���ت ام���ور ومکاش���فھ)از مھمت���رین جریان���ات وتعس���ازی)،تدبر(تدبیر نم���ودن امور)،توکل(اتص���ال ب���ھ غیب)

وعملکردھای ذھن ھستند کھ احاطھ عرفانی بر ماھیت ھر یک ازای�ن ارگانھاوھماھن�گ ومتح�د س�اختن جمع�ی آنھ�ا ھمان�ا ک�ار

104

درک ساختن کل ذھنیت است وک�ل جری�ان اندیش�ھ را تح�ت ام�ر الھ�ی در آوردن. جھ�ت توحید اندیشھ است. این ھمان روحانی د وجمال واحدۀ این دیالکتیک بزرگ وجود.یگانگی جھان وفھم حد بی ح

بخ�ش حافظ�ھ تذکر کھ ھمان فعالیت حافظھ است شامل بر حافظھ فردی و جمعی وتاریخی وطبیعی وژنتیک�ی میش�ود ک�ھ ب�ھ دو

وس�پس جنب�ۀ آگ�اه م میشود در ھر موردی.تالش برای تبدیل جنبھ ھای نا خود آگ�اه ھ�ر بخ�ش از حافظ�ھ ب�ھآگاه ونا آگاه تقسیاس�ت. پ�س درک حضور وحدانی خداوند در ھمھ این امور آگاه ھمان جری�ان توحی�دی ک�ردن حافظ�ھ ذھ�ن و کشف معانی امور

س�ت یعن�ی ادر حافظ�ھ ح�دود پدی�ده ھ�ای موج�ود درک حض�ور ب�ی ح�دود در این جریان تماما معرفتی است. این ھمان کشف و د.فھم حد بی ح

ق�رار ذکر(حافظ�ھ)تتأمل کھ ھمان کارگاه آرزو پروری ذھن است مربوط بھ آین�ده زن�دگی ف�رد میش�ود ودر نقط�ھ مقاب�ل وادام�ھ

ھ�ا أم�ل وآرزود تدارد وبھ مثابھ تکمیل گذشتھ اس�ت. ول�ذا بمیزان�ی ک�ھ حافظ�ھ تح�ت ام�ر توحی�دی ق�رار میگی�رد وفھ�م م�ی ش�و کش�ف و درک وآینده ھم ماھیتی توحیدی والھ�ی م�ی یاب�د وبراحک�ام دی�ن منطب�ق م�ی گ�ردد ت�ا م�ورد رض�ای خداوندباش�د.یعنی

نھ�ان پن حقیق�ت ی ر آینده میشود واین یعنی کشف وتعخداوند در گذشتھ زندگی فردی وتاریخی خویش منجر بھ پیروی از خدا دھس�تی ک�ل حی�ات و ه.آینده بھ مثاب�ھ قیام�ت گذش�تھ .آین�ده بمعن�ای مع�اد گذش�تھ .ھم�انطور ک�ھحیات وھستی گذشتھ خود در آیند

ت�أمالت جھان در قیامت کبری رو در روی خداوند حاضر می شود. آمادگی ب�رای چن�ین حض�وری ھم�ان جری�ان موح�د س�اختن وامیال وآرزوھا وآتیھ است.

افس��رده وت��ھ ھ��ای ذھ��ن از ع�الم وج��ود ب��دون تفک�ر ص��وری بیج��ان وام�اتفکریکی از مھمت��رین بخ��ش ذھ�ن اس��ت زی��را ھم�ھ یاف

م�ر م�ی ش�ود.اومتفرق وپریشانند.تفکر در باره ھر امری بھ معنای درک ح�دود آن ام�ر اس�ت ک�ھ منج�ر ب�ھ دریاف�ت وج�ود آن دث بزرگت��رین وظیف��ھ فک��ر انس��ان اس��ت. یعن��ی تش��خیص وتفکی��ک م��رز ب��ین مس��ائل ،حوادث،اش��یاء،روابط وح��وا»دح��«درک ت.این د وج��ود خویش��تن در ھ��ر رابط��ھ وحادث��ھ ای.ای��ن ھم��ان تش��خیص خ��ود ازغی��ر اس��ح��ریان��ات ب��ھ قص��د تعی��ین وتکلی��ف وج

دود د(خداون��د)در ح��ح(خ��ود)در جری��ان تعم��ق ومکاش��فھ وتخی��ل اس��ت ک��ھ ب��ی ح��دودی اش آش��کار م��ی ش��ود یعن��ی حض��ور ب��ی د است:خدا در خود!واین توحید فکر است. حد بی حداشناسی است کھ عین فھم خ-خویشتن.این ھمان معنای خود شناسی

ز جم��ال د را اح��وام�ا تص��ور نی��ز یک��ی از لطی��ف ت��رین وخ��دائی ت��رین عملک��رد ذھ��ن بش�ر اس��ت زی��را ق��رار اس��ت ک��ھ جم��ال ب��ی

ی�ن ود را در اموجودات محدود،استخراج نماید.واین ھمان تبدیل جھان ھستی بھ یک آئینھ است کھ آدمی نق�ش مح�دودجمال خ� د.حد درحد می یابد:تماشای بی حتناھی وبی آئینھ الم

ب طال�ب ومراق�وتوکل بھ مثابھ آخرین قلمرو ادراک ذھن�ی اس�ت ک�ھ آس�تانھ ح�ق م�ی باش�د وبایس�تی ب�ر ای�ن آس�تانھ ص�بور و

درک ادر ب�ھق�اه ک�ھ ذھ�ن وعابد باقی ماند تا پاسخھای یافتھ نشده در سائر ارگانھا بناگاه رخ نماید.این توکل عرفانی است آنگ�ظ�ار ل یعن�ی انتیا پاسخ مسئلھ ای نیست.اینجا قلمرو خموشی وانتظار ذھن است یعنی آستانھ کشف وشھود والھ�ام روحی.توک�

گ�اه ید آگ�اه وناآدر ذھن است کھ دست بھ دامان روح می نشیند.این توح» نمی دانم«فکر بر آستانھ عدم فکر.این ھمان عرش نیز می باشد.

جھل،وح�دت واز توحید اندیشھ واندیشھ توحیدی است.وحدت حافظھ وآرمان وآتیھ ،وح�دت آگ�اھی این نمادی ساده ومحسوس

عن�ی توس�ل یھستی وبایستی،وحدت آنچھ کھ ھست وآنچھ کھ نیست واتح�اد وتوس�ل وتوک�ل ھم�ھ اینھ�ا ب�ھ ع�الم غی�ب عرف�انی. د ب��ھ س��ل عل��م ب��ھ جھل،توس��ل وج��ود است:توح��ھم��ھ ح��دود درک ش��ده ب��دامن ب��ی ح��د والمتن��اھی.این ھم��ان توس��ل ح��د ب��ھ ب��ی

د ح�� د.این ھم��ان تب��دیل برک��ھ مح��دود ذھن��ی ب��ھ ی��ک جری��ان روان وجاودان��ھ اس��ت در س��مت ب��یح��عدم،توس��ل ح��دود ب��ھ ب��ی ست ا.اینگونھ عرفانی.اگر ذھنی چنین نباشد تبدیل بھ یک مرداب می شود کھ در آن جزحشرات وتعفن ومرگ تولید نمی شود

ر چند کھ ھذھنی وآگاه است کھ بسوی خدا در جریان است »خود«د ھمان حد!حد بسوی بی ح کھ ذھن،روان می شود: جریان نیز خداست وخداوند،واحد موجود است.»دح«ذات

س�ت اتأم�ل وتوک�ل د درک میکند مجموعھ تفک�ر وت�ذکر وتعم�ق وتخی�ل وحد را در بی حد وآفاق حد را در حآنچھ کھ احاطھ بی

د!واین ح�د در ح�اھی را در ص�ندوق مح�دود ودر بس�تھ واس�تخوانی مغ�ز درک م�ی کن�د:درک ب�ی کھ جھان ھستی بی حد والمتنھ�ا ب�ار دگ�ر آنروح توحید اندیشھ واندیش�ھ توحی�دی اس�ت.دریک کلم�ھ اندیش�یدن یعن�ی ح�دود را ب�ھ اقی�انوس ب�ی ح�د افکن�دن و

ھایت ی کنند بھ بینصور گوناگونی تداعی مرا بھ دحد بی حراازاین اقیانوس صید کردن.این پدیده ھای صید شده ھمان معنای معنا.

105

توحید احساس-٣ز توحی�د توحید احساس ھمان یگانھ سازی محصوالت دل یعنی احساسات است وای�ن ک�اری ب�س لطی�ف ت�رو ع�الی ت�ر وبرت�ر ا

اندیشھ است. این توحید از بطن ونتیجھ توحید اندیشھ سر بر می آورد وممکن می شود.

اختن س�عرفانی احساس�ات اس�ت وس�پس متح�د وھمس�و نم�ودن آنھ�ا. یعن�ی متح�د –مستلزم شناخت قلبی یگانھ سازی احساس احساساتی مثل عشق ونفرت وترس وامیدوخشم وعفوومحبت وانتقام وو...

ا ب�ھ وح�دت عشق ونفرت دو گل سرسبد احساسات بشری اس�ت ک�ھ معم�وال سائراحساس�ات را تح�ت الش�عاع دارد. بن�ابر ای�ن ب�

ری�ق دل را عشق ونفرت می توان آن روح یگانھ سازی در دل را پدید آوردوبر ک�ل احساس�ات مس�لط س�اخت وب�دین طرساندن تحت امر روح قرار دادکھ امر خداست.

ز ب�وده بھ لحاظ منطقی وتجربی نفرت ھمیشھ محصول عشق اس�ت وآنک�ھ محب�وب ب�وده این�ک منف�ور اس�ت. آنک�ھ در دل عزی�

ھ دل خان�ھ ک�رت تالشی برای بیرون راندن معشوق است. این خود یک تالش توحیدی است چرا اینک از دل طرد می شود.ونفوحی�دی ش�ری نف�رت تخدا واولیای اوست یعنی خانھ یگانھ ویگانھ پرستان است نھ خانھ بیگانگان.بنابر ای�ن در تجرب�ھ عام�ھ ب

تراز عشق است اال اینکھ عشق بھ حق وحق پرستی باشد.

وبیگ�انگی بھ خویش است چون محبوب میشود ودر دلی جای می گیرد آن دل و صاحبش راھم بسوی کف�رآنکھ کافر وبیگانھ ان�ھ ی ذات�ا یگمی کش�اند ول�ذا دل ب�االخره ای�ن محب�وب را از خ�ود بی�رون م�ی ران�د.نفرت، ح�ق دل یگان�ھ پرس�ت اس�ت ودل آدم�

پرست است.

ای توجی�ھ آدمھ� ص�احبش نیس�ت ودل بھرس�و ک�ھ بخواھ�د می�رود.ایناین باور وجود دارد کھ اراده دل در اختیار عقل واندیشھ ف�رد وبدینگون�ھ بولھوس وکوتاه عقل وفاسق است.فی المث�ل کس�ی را زیب�ا م�ی ی�ابیم واراده م�ی کن�یم ک�ھ او را دوس�ت ب�داریم

مقابل بر دل ما بتدریج رخنھ می کند.

یزبای�د نات دل را ئ�د وآن�را ب�ی ص�احب رھ�ا نک�رد وابتالت کربایستی دل را با اندیشھ توحیدی درک وحمایت نمود واز آن مراقبھ�نم ص�احبش جدرک نمود ودل را از آن پاک ساخت ودل را یاری داد.دلی کھ بھ حمایت معرفت توحیدی صاحبش نباشد ک�وره

می شود وصاحبش را نابود می سازد.

رک م�ی دیعن�ی ح�دود وج�ود موج�ودات را ھر یک از حواس پنجگانھ انسان موجودیت چیزھ�ا را بگون�ھ ای تش�خیص میدھن�دفک�ر کنند گوش بواس�طھ دریاف�ت ص�ورت وچش�م بواس�طھ دی�دن ودس�ت بواس�طھ لم�س ک�ردن وال�ی آخر.ول�ی انس�ان بواس�طھ ت

ھ بعن��وان دبی ح��دود م��ی ش��ود.ولی دل آدم��ی ای��ن ب��ی ح��دودی ح��دود را دریاف��ت م��ی کن��د ن��ھ بلح��اظ معن��ا بلک��ح��موف��ق ب��ھ درک حدود! اس جاودانگی والمتناھی بودن است. این ھمان حضور خداوند در دل است:حضور بیصفت.واین دریافت عین احس

ن�د ی�ا اردھد(خداوھمانطورکھ کھ توحید اندیشھ اینست کھ فرد ھمھ ارگانھا وارکان ذھ�ن خ�ود را تح�ت نگ�اه ووالی�ت واح�دی قر

م ھحید احساس اندیشھ اش داشتھ باشد.تو امام)ودر ھر یک از حوزه ھای ذھن نیز موضوع واحدی را بھ عنوان محور وامامفی صل شرک عاطاینست کھ ھمھ احساسات وعواطف زندگی برمحور یک نفر قرار گیرد(امام یا خداوند).ابطال وناکامی دل حا

ل ک نف�ر در دی�است ھمانطوریکھ خداوند می فرماید کھ در یک دل بیش از یک نفر نمی گنجد. تالش ب�رای گنجان�دن ب�یش از طال وتباھی دل است.ھمان اب

ک احس�اس بیش از یک آرزو وایده آل وھدف وانگیزه داشتن در زندگی شرک اندیشھ است. وبیش از یک محبوب داشتن ش�ر

است.وشرک ھمواره محکوم بھ ناکامی وابطال وخسران است. توحید کردار-۴

ھ�م موح�د حس�اس متح�د اس�ت ک�ردار آدم�یتوحید کردار محصول طبیعی توحید اندیشھ واحساس است. بمیزان�ی ک�ھ اندیش�ھ وا ویکدست وھدفمند ورھگشا وریشھ یابنده است. ودر غیر اینصورت موجب ھالکت تن وروان می شود.

.ار می گیردرفتاری کھ توحیدی باشد آرام ومتین ویقین بار است وکمترین انرژی را برای بھ ثمر رسانیدن مقصودش بک

106

واح�دی چن�د وحش وبیقرار وش�تابزده ومذب�ذب اس�ت زی�را در ھ�ر لحظ�ھ ای ودر ھ�ر ک�اراعمال غیر توحیدی دارای ماھیتی متی تگی حاص�ل م�منظور در جریان است ولذا بیشترین نیرو را ھدر می دھد وکمت�رین ب�ازدھی را بب�ار م�ی آورد وبیش�ترین خس�

آید.

مل ھم مثل عبیل است واحساس اتوم نھفتھ در ھر عمل مثل فرمان ھر عملی دارای اندیشھ واحساس خاص خود است .اندیشھ بی�ل ھم�وارهبنزین آن.حال اگردر اندیشھ عمل بیش از یک ایده ودر احساس آن ب�یش ازی�ک عاطف�ھ حض�ور داش�تھ باش�د اتوم

دچار گرفتاری است وچھ بسا تصادف می کند ویا در دره ای سقوط می نماید.

ه مت�رین فای�دکلی است کھ بیشترین انرژی را ھ�درمی دھ�د ب�ا یکی از بزرگترین مشکالت بشر مدرن چند منظوره بودن ھر عم وحداکثر خستگی واسترس. ولذا ھمواره نیازمند مسکن ومخدر ومحرک است.

در ھر عملی چندین نفر باید راضی شوند. واین بھ معنای چند امام داشتن است.وشرک یعنی ھمین!

ن ت�ا ب�ھ جن�وتگی ھ�ا وب�دبختی ھ�ا ی بش�ر وج�ود ن�دارد ک�ھ نھایاز منظر معرفت دین�ی، ج�ز ش�رک ھ�یچ دلیل�ی ب�ر ناکامیھاوخس�

ر رات�ب س�المتوجنایت می رسد. زیرا یک انسان کافر بی ریا کھ جز ھوسھای خودش ھیچ منظوردیگری برای زندگی ن�دارد بم وخوشبخت تر است تا یک مشرک.

ریکی وزن��دگیش بت��دریج خ��ودش درت��اودر ق��رآن بزرگت��رین ظل��م حاص��ل ش��رک اس��ت زی��را آدم��ی درچن��د منظ��وره ب��ودن اعم��ال

س�ان ،اراده ان وضاللت گم می شودواین منشأ ھر ظلمی است،ظلم حاصل از ظلمت اندیشھ واراده.زیرا در چند منظ�وره زیس�تن تحلیل میرود ونابود می گردد واین بستر ظلمت اراده وروان ومنشأ ھر ظلمی بخود ودیگران است.

توحید گفتار-۵

ذب الم ھ�م مذب�ک�طن اوست .آنگاه کھ ھ�ر بخش�ی از ذھ�ن بس�وئی می�رود ودل نی�ز ب�ھ چن�د جان�ب می�ل دارد کالم آدمی بیانگر با وپریشان ومتناقض ومبھم وسرگردان است.

ب�ان خ�ود راکالم کھ بستر اصلی روابط اجتماعی بشر است بمیزانی کھ دارای ماھیت وسمت وسوئی مع�ین وواح�د اس�ت مخاط

دوست ودشمن را تشخیص میدھد ومیداند با ھر کسی چھ بگوید. ھم بزودی می یابد وخیلی سریع

سخن انسان مشرک وچند منظوره ھمواره در فاصلھ بین فرد ومخاطب سرگردان است وھرگز بھ کسی نمی رسد.

ی م�بالغت محص�ول س�خن توحی�دی اس�ت. س�وءتفاھم وی�ژه گ�ی انس�ان چن�د منظ�وره اس�ت. او ن�ھ س�خن کس�ی را درس�ت فھ�م اش�ی عرب�ده وفح واند سخن خود را بھ کسی برساند.بھ ھمین دلیل در حال حرف زدن جان می کند وتدریجا بس�ویکندونھ می ت

وتھمت میرود وبسوی انزوا می گراید واز ھمھ کینھ میکند. وحدت وجود-۶

وحدت وجود محصول ھماھنگی وھمسوئی اندیشھ واحساس وگفتار ورفتار است. این ھمان صدق است.

و ھمانس�ت اوانسان وشرایط را می شناسد وھر چیزی در نزد ءق کسی است کھ حدود وجود ھر ایده وعمل و شیانسان صاد کھ ھست. یعنی ھر چیزی خودش را بھ او ھمان می نمایاند کھ ھست.

کسی کھ با خود صادق است یعنی در اتحاد با خویشتن است. کل جھان وجھانیان ھم با او صادقند.

ب�ا ھ در رابط�ھوحد ومتحد وصادق است می تواند حدود وجود خود را بشناسد وھ�ر آن تعی�ین کن�د وبدینگون�کسی کھ با خود م

ھر چیزی ھم آن چیز را صادق می یابد یعنی ھمانی می یابد کھ ھست.

شزی دردرون�یک انسان چند منظوره حدوحدود ھیچیک از گفتار واعمال وایده واحساسات خود را نمی شناسد ول�ذا ھ�یچ چی�چند ماھیت سر جای خودش نیست. وھیچ واژه ومعنا وعاطفھ ای،خودش نیست زیرا ھر یک در آن واحد دارای چند منظور و

سرگردان وبیقرار است.

107

م�ھ عوام�ل صادق بودن یعنی خود بودن.یعنی یک چیز واحد وب�ا ح�دود مع�ین وواض�ح ب�ودن.واین ام�ر مس�تلزم آن اس�ت ک�ھ ھ باش�ند وھ�ر ساسات واعتقادات آدمی یک بھ یک معلوم ومعین ومحدود بھ ح�دود مع�انی خ�ودوعناصر تشکیل دھنده روان واح

د.چیزی در ذھن یا دلش جای خودش را داشتھ باشد.یعنی ھر یک از عناصر باطن او خودش باشد یعنی صادق باش

ق ود ی�ا ص�ادخ�وزات بیرون�ی بنابر این صدق یک امر نیست ک�ھ آدم�ی بناگ�اه بخواھ�د ک�ھ ص�ادق باش�د ی�ا نباش�د. انس�ان در ب�ر ھست ویا نیست.

ی پس صدق محصول معرفت نفس واحاطھ بر نف�س ورھب�ری ب�ر نف�س است.ص�دق حاص�ل تربی�ت ک�ردن ھم�ھ ارک�ان وارگانھ�ا

اندیشھ واحساس است.گفتار و رفتار آدمی محصول طبیعی این وضع درونی است.

م�ی را خ�ود را نفطرت�ا میخواھدص�ادق باش�د ول�ی نم�ی توان�د.زیھیچکس اراده نمی کند ک�ھ ص�ادق ی�ا ریاک�ار باش�د بلک�ھ آدم�ی شناس����د ک����ھ چیس����ت وکیس����ت ت����ا ھم����ان باش����د ک����ھ ھس����ت. ش����ناختن ھ����م بمعن����ای ش����ناخت ح����دھر چی����زی اس����ت: ح����دود

معانی،احساسات،موجودات وآدمھای زندگی!

کس�ی دروغ ب�ھ«ص�دق ھس�تند.کسی کھ با خود متحد باشد یعنی با خ�ودش ص�ادق باش�د جھ�ان وجھانی�ان ھ�م ب�ا او در اتح�اد و (ع)علی »نگفتم وکسی ھم بھ من دروغ نگفت

ون ن�ی نیک�ی ب�دوحدت وجود در فاز نخست ھمانا وحدت صفات است زیرا صفات تما ما ماھیتی اضدادی ودی�الکتیکی دارن�د یع

ی کنند کھ پاره مد را تبدی وجود ندارد وعدل بدون ظلم،مھر بدون قھروالی آخر.واین اضداد با یکدیگرمتحد نمی شوند ووجونی موح�د وی ک�ھ انس�ااال در رابطھ با ذات خویشتن در درون ویا در ارادت بھ یک اسوه وجمال ذات بھ مثاب�ھ ام�ام ی�ا پی�ر معن�

ا س�رحد ت�است. در غیر اینصورت وجود آدمی در درون فرو می پاشد وبھ لحاظ معن�وی ھیچ�ی وپ�وچی وب�ی اراده گ�ی مح�ض ر م�ی ن وج�ودی ھمچ�ون خان�ھ ای ب�ی ص�احب در اختی�ار اجن�ھ وش�یاطین ق�رار م�ی گی�رد وتس�خیجنون عارض می گردد وچن�ی

شود. واین وضعیت انسان مدرن است کھ تماما در تسخیر ابلیس تکنولوژی وصاحبان تکنولوژی است.

ی�ای ود از اولخ� آدمی در تمامی ارکان وارگانھای وجودش یا بالوقفھ تحت شھادت ونظارت ووالیت خداون�د اس�ت وای�ن انس�انش�تن درک ظری ب�ھ خویالھی است ویا باید در ارادت تمام وکمال یکی از اولیای خدا باشد. زیرا انسان عاقل وصادق با اندک ن

نیس�ت.پس می کند کھ مطلقا قادر بھ رھبری ومتحد س�اختن اعض�اء وح�واس واحساس�ات واندیش�ھ ھ�ا وک�ردار وگفت�ار خ�ویشن یعن�ی ھ صادق بودداوند ویا یکی از اولیای خدا قرار می دھد عقل وصدق اوست.زیرااراده بآنچھ کھ انسان را تحت والیت خ

ج�ود اس�ت اراده بھ تصدیق ھمھ ارکان وجود نسبت بھ ھم�دیگر ی�ک اراده ذات�ی اس�ت. وح�دت وج�ود بی�ان دیگ�ری از ص�دق وت�ار وص�فات بیرون�ی مث�ل ک�ردار وگفیعنی تصدیق ھمھ عناصر درونی وجود با یکدیگر وسپس تصدیق درون با فرآورده ھ�ای

ق�ام والی�ت وس�ت.واین مانسان.ونھایتا تصدیق واتحاد انسان با جھان و جھانیان کھ ھمانا صدق با خداوند واتحاد ودوستی ب�ا ا وامامت است.

ن یاطیجن�ھ وش�ااین مقام صدق ووحدت یا بواسطھ معرفت واختیار رخ میدھد ویا بھ جبر وجنون. زیرا وجودی ک�ھ ب�ھ تس�خیر

ر ای�ن جن�ون س�تند. بن�ابدر می آید نھایتا تحت امر خداوند قرار می گیرد زیرا اجنھ وشیاطین خواه نا خواه تحت ام�ر خداون�د ھ وجنایت ھم خود نشانھ ای از تصدیق واتحاد با جھان است.

ا در اس�ت. آدم�ی ی�پس وحدت وجود یک فلسفھ بشری نیست بلکھ ی�ک حکم�ت وق�انون ذات�ی والھ�ی اس�ت. ای�ن توحی�د عمل�ی

ا خواه.بھشت تسلیم امر حق است وبا جھان در اتحاد است ویا در دوزخ.این دو وضعیت از صدق واتحاد است خواه ن

ذاب حدود بھ ع� آدمی یا با رعایت حدود الھی بھ حدود وجود خود میرسد وصاحب وجود خود می شود ویا با فسق وانکار این وتص�دیق م�ی دی وبی وجودی است ودر این وادی باالخره حدود وج�ودش را در م�ی یاب�دودوزخ مبتال می شود کھ وادی نابو

کند وتسلیم می شود وھر کسی بھ حق خود راضی می گردد. واینگونھ است کھ ھر کسی ھمان می شود کھ ھست.

س�تی عت ع�الم ھب�ھ وس�آنکھ بھ حدود وجود خود برسد وآنرا درک وتصدیق نماید این حدود تنگ وحقی�ر را بناگ�اه المتن�اھی وت وای�ن ری گفت�ھ اس�می یابد زیرا کسی کھ خلقت خود را تصدیق کند وبھ آن آری گوید روح خدا رادر خود می یابد وبھ آنھم آ

م�ی در ح�د درک روح این حدود وجود را بی حد والمتناھی میسازد وخانھ حقیر وجود خود را خان�ھ خ�دا م�ی یاب�د وب�ی ح�د رادود اعضاء ر فلسفھ وحدت وجود است.وارزش معرفت نفس نیز در فھم وتصدیق ھر یک از وجوه وحکند.واین نکتھ آخرین د

ورت ص�وحواس وایده ھا واحساسات واعمال خ�ویش اس�ت ک�ھ ح�دود حقی�ر وج�ود را ب�ی ح�د واب�دی م�ی س�ازد ودر غی�ر ای�ن ھمین حدود حقیر ھم با مرگ از میان میرود. آنکھ خود را نشناخت نابود است.

108

فصل پانزدهم

سر سکوت

تقدیم به آلفرد ویتگنشتاین

االعرف الناطقین هللبسم ا

109

اس�ت بواسطھ الفاظی کھ اشاره دارد بھ چیزھائی غیر خویش .و این تالشی ناکاماست سخن گفتن اشاره کردن بھ خویشتن-١

ام آنھ�ا ینک�ھ متوج�ھ ت�و ش�وند متوج�ھ چیزھ�ائی میش�وند ک�ھ ت�و بواس�طھ ن�چون دیگران ک�ھ مخاط�ب س�خن ت�و ھس�تند بج�ای ا میخواستی بھ خودت اشاره کرده باشی. واین منشأ سوء تفاھم است و اساس جنگھا.

٢- لح جنگ کالمی ھستند. با کلماتی جنگ آغاز می شود و ب�ا کلم�اتی دیگ�ر جن�گ پای�ان م�ی یاب�د.پس جن�گ وص� جنگھا تماما

اسطھ انسان.بین کلمات است بو ھای غی�ر اند در معرفی خودش یعنی در اشاره کردن بخودش در نزد دیگران، از الفاظی کھ اشاره دارد بھ چیزاگر آدمی بتو-٣

ی یواس�طھ معرف�بخود، استفاده نکند سوء تفاھم و جنگی رخ نخواھد داد زیرا انسان مؤفق میشود کھ خودش را ب�ھ دیگ�ران باشد.کند و اشاره ای مؤفق داشتھ

ب�ھ آن د آن چیزھا بلکھ بواسطھ نامی ک�ھو بنگر مرا بواسطھ چیزھائی کھ دارم و ندارم آنھم نھ بواسطھ خو ناسمرا بش« -۴

ن گفتن عام بشری .اینست سخ-»چیزھا اشاره دارد ن. رای س�ائریمیران�د و ب�وق میزن�د اش�اره ای ب�ی واس�طھ ت�ر بخ�ودش دارد ب� بیلی می نشیند وآدمی وقتی پشت فرمان اتوم-۵

زیرا در اینجا الفاظ اشاره ای حائل نیستند ولی ھنوزچیزھائی حائل ھستند بین تو و دیگران. گر بین تو و مخاطب، نھ چیزی حائل باشد و نھ الفاظی کھ از آن چیزھاست .چگونھ سخن می گوئی؟ا-۶ ستھ و ناخواستھ.خن گفتن ذاتا رسالتی جزء معرفی گوینده ندارد آگاه و ناخود آگاه،خواس-٧ گر با مخاطب با استفاده از نام وصفات و اخباری مربوط بھ غیر خودت سخن نگوئی چھ می گوئی؟ا-٨ و قط از خودت سخن بگ�وئی و ن�ھ حت�ی اخب�ار و نظری�ات و ای�ده ھ�ائی ک�ھ از جاھ�ای دیگ�ری واف�راد و کت�باگر بخواھی ف-٩

منابع دیگری داری،چھ می گوئی؟ ھا موزش�،سخن بگوئی و الفاظی ک�ھ از آام گرفتھ ای وقط از خودت بدون استفاده از الفاظی کھ ازجامعھ بھ اگر بخواھی ف-١٠

دون واس�طھ بھ وام داری،آنگاه حرفی برای گفتن نداری.و فقط بواس�طھ س�کوت م�ی ت�وانی بخ�ودت اش�اره کن�ی و خ�ودت را ب� معرفی کنی.

ذھن�ی خ�ودت مش�غول مکالم�ھ و مجادل�ھ ب�ا مخاط�ب نباش�ی آنگ�اه در کوت اگ�ر درون�ی ھ�م باش�د یعن�ی الاق�ل در آگ�اھیس -١١

بی ھیچ واسطھ و اشاره. حضور مخاطب کامال حاضری اع و درجات اشاره کردن بھ خودت مستقیم و غیر مستقیم اس�ت ول�ی س�کوت کام�ل درون و ب�رون حض�ور سخن گفتن انو-١٢

است.محض است و وجودت در مقابل تمامیت ھوش و حواس مخاطب نقد ی�م ی�ا ف�ردی س�خن م�ی گ�وییم در حقیق�ت دار ءاید درک کنیم کھ مثال وقت�ی داری�م درب�اره ی�ک نظری�ھ علم�ی وی�ا ی�ک ش�یب-١٣

خودمان را معرفی می کنیم و بخودمان اشاره داریم بواسطھ دیگران والفاظ. م و در واق��ع خ��ود را ب��رای اوقت�ی حت��ی در س��کوت کام�ل و بیواس��طھ واژه ای بیگان��ھ خ��ود را ب�ھ کس��ی معرف��ی م��ی کن�یو-١۴

حاضر و عریان می سازیم باز ھم خود را بواسطھ خود مخاطب برای او حاضر و نقد کرده ایم. خودت را برای خود حاضر و عریان و نقد معرفی کنی بدون واسطھ الفاظی در ذھن یا بر زبان؟ آیا می توانی-١۵ خ�ودت ح�رف نزن�ی در ذھن�ت؟ونیز ھ�یچ ک�اری ھ�م ب�ا خ�ودت ی�ا ب�رای ا می توانی لحظھ ای با خودت خموش باشی وب�ا آی-١۶

خودت نکنی؟

110

ی مموش باشی از اعماق ذات توو نھ اندیشھ تو،از اعماق دل وجانت کسی با تو سخن می گوید و او را خچون با خودت -١٧الف�اظ و وس�ت بیواس�طھشنوی کھ تو را بھ خودت معرفی و حاضر و نقد و عریان می سازد.این خدای توس�ت ک�ھ خ�ود خ�ود ت

چیزھا. این خلقت عرفانی توست. آنگاه تو برای نخستین بار مخاطب واقع شده ای بیواسطھ و اشاره و واژه. و-١٨ وانی در سکوت کامل خودت را بر کسی کھ بخواھی معرفی کنی و ب�رایش حاض�ر و نق�د و عری�ان و موج�ودو آنگاه می ت-١٩

باشی. را ھم بھ خودش معرفی می کن�ی وب�رای خ�ودش حاض�ر و عری�ان و ھ بنشینی در سکوت کامل اوو در اینصورت با ھر ک-٢٠

موجود می سازی. این خالقیت عرفانی توست. ین عارف واصل و انسان کامل است کسی ھست کھ ھست بی ھیچ دلیل و واسطھ و اثبات:ھستم آنکھ ھستم؟ا-٢١ زی بھ سخن ندارد ھمچون خدا.آنکھ ھست نیا-٢٢ ینھمھ غوغا و نجوا وصدا و عربده از زمین وزمان و انسان از بی وجودی و فقدان حضور است.ا-٢٣ سخن گفتن برای وجود یافتن است.-٢۴ سخن گفتن برای خاموش شدن است.-٢۵ اطقھ دال بر حضور وجود در عدم(آدم)است.ننفس -٢۶ جود و عدم است.ونفس ناطقھ رویارویی -٢٧ ھستی و عدم ؟ ھان قلم باشد قلم باشد قلم!ھیچ دانی فرق -٢٨ خن گفتن گالویز شدن است بھ غیر برای اثبات خویشتن.س-٢٩ حاصل سوء تفاھمات ناش�ی از س�خن اس�ت ب�ھ معن�ای احس�اس ن�ابودی س�خنگوھا در قب�ال یک�دیگر اس�ت. ھمھ جنگھا کھ-٣٠

یعنی حاصل نا کامی در اثبات وجود. م سخنگو در نزد خودش نباشد ھیچ ارزشی ندارد و حق سخن را فاقد است.و تصدیق عدسخن گفتن اگر منجربھ درک -٣١ سطھ سخن بھ عدم خود آگاه و بینا شود خموش می شود و این خموشی کارگاه وجود یافتن است.آدمی چون بوا-٣٢ خن از عدم است برای وجود یافتن کھ خاموشی ھست.س -٣٣ واژه ھا ذرات ضد مادۀ وجودند.-٣۴ را . جوداتی واژگونھ اند یعنی ضد وجودند یعنی ذرات عدمند. کھ عدم سخنگو را آشکار می کند و مخاطبواژه ھا ، مو-٣۵ ا حاص�ل واژه ھاین�د یعن�ی حاص�لل فرآورده ھای بشری در قلمرو فرھنگ و ادب و عل�وم و فن�ون و ھنرھ�ا و فلس�فھ ھ�ک -٣۶ مند.عد ی تا از عدم ،خلق کند ھمچون خدا.دمآواژه ھا حاوی عدمند در نزد -٣٧ د.این عناصر عدمی ،تمدنی عدم گرا ولذا نابود کننده آفرید کھ نابودی عالم و آدم را در پی دار ولی آدمی از -٣٨

111

ک�ھ ت را بھ انسان داد تا بھ واسطھ آن عدم خود را درک و تصدیق کن�د و طال�ب وج�ود ش�ود در حض�ور خ�داخداوند کلما -٣٩

خموشی است. ر خداست یعنی آستانھ وجود است.خموشی محض -۴٠ دمی باید بواسطھ واژه ھا بھ عدم برسد و با سکوت بھ وجود.آ -۴١ اژه ھا واژگونھ اند یعنی ضد آن معنائی ھستند کھ تداعی می کنند.و-۴٢ وج�ود ھ�ا را واژگ�ون س�ازد ت�ااژه ھا نابود کنن�ده ان�د مگ�ر اینک�ھ انس�ان ع�ارف ذات واژگون�ھ آنھ�ا را کش�ف نمای�د و آنو -۴٣

بخش شوند. مال واژگون سازی واژه ھا ھمان خموشی است. کھ آستان حقیقت است.ک-۴۴

112

فصل شانزدهم

فلسفه اخالق عملی

ه الخالقبسم الل

113

است. »بدعت«ودی از عدم. آفرینش از عدم انی است و نھ آفرینش وجبمعنای آفرینش آرم »خلق«اخالق از ریشھ -١ القش خ�رای تبدیل ھستی بھ بایستی است: ھستی آنگونھ کھ باید باشد. و ای�ن خلق�ت جدی�د نامی�ده میش�ود ک�ھ اخالق تالش ب-٢

ی�د ایش را پدای�د محت�وخود انسان است. انسان، موجودی اخالقی است زیرا ظرف ھستی در اختیارش قرار گرفتھ اس�ت و او ب آورد و آنرا ھمان سازد کھ باید باشد .زیرا انسان تنھا موجودی است کھ نیست آنچھ کھ باید باشد.

ن ای�ن خلق�ت ھم�اعلم است. و این خلقت باطنی است. و »چیستی «خالق واقعھ ای از معنای ھستی نیست بلکھ از معنایا -٣

دین است. ست بر قوانین و علم دین و از روی مدل خداوند.خویش ا اخالق ھمان خلق خویشتن بدست -۴ نھ ساختن خویشتن.اخالق یعنی خدایگو -۵ از خلق کردن از عدم است.بزرگتر خالق یعنی تبدیل مخلوق بھ خالق. پس این کاری بسیارا-۶ ل یعنی جع.وجود آوردن از عدم یعنی ب ء،جعل و خلق. بداءبدا :فرینش جھان و یا ھر پدیده ای دارای سھ مرحلھ کلی استآ-٧

ز.رای آن چیب یمستقر نمودن آن چیز در جا یگاه خاص در نظام عالم ھستی . و خلق یعنی پدید آمدن صفات و رسالت وجود ن خ�الق او را بھت�رین مخل�وق و خ�ود را بھت�ری و از خل�ق آدم زدسخن ر قرآن خداوند آنگاه کھ روح خود را در آدم دمید د -٨

!ارک هللا األحسن الخالقیننامید: فتب نماید و بھ فعل آورد و خود را روحانی سازد. در خود خالق نابرین خلقت و اخالق آدمی اینست کھ روح خدا راب -٩ ھم�ان احک�ام دی�ن اس�ت ک�ھ ام�ر ب�ھ تقواس�ت. یعن�ی تق�وا اعم�ا ل عمل اخالقی عمل روحی است و صورت ظ�اھر ای�ن پس-١٠

واقعھ خالق ساختن و بھ فعل آوردن روح در خویشتن است.بمعنای خویشتن داری ھمان اری و گذشتن از امیال جسمانی تالش برای روحانی ساختن تن است و این اخالق است یعن�ی خل�ق ک�ردندیعنی خویشتن -١١

ت�ن و یکی ش�دنروح در تن و تن در روح. واین دو را با ھم بھ اتحاد رس�انیدن. ای�ن ھم�ان مق�ام توحی�د و موح�د ش�دن اس�ت: روح.

متض�اد قی انسان چیزی جز تظاھر بھ نیکی و تقوا نیست. منتھی این تظاھر می تواند دارای دو نی�ت ک�امالتالشھای اخال -١٢

س�تفاده گ�ران س�وء اباشد: نیت نیک شدن و نیت بد ماندن . زیرا برای بد ماندن بایستی تضاھر ب�ھ نیک�ی ک�رد ت�ا از نیک�ی دیی ر فرھن�گ بش�ربدی خویشتن. یعنی برای رشد بدی ھم باید تظاھر ب�ھ خ�وبی نم�ود .زی�را تق�وا دنمود در خدمت پروار کردن

میزان نیکی است. نی ھر بھ نیکی ھم می تواند ماھیتی نیک داشتھ باشد کھ منجرب�ھ نی�ک ش�دن نف�س م�ی گ�ردد ک�ھ ھم�ان روح�ابنابراین تظا-١٣

د.دی می نامناشد کھ این تظاھر را ریا کاری و نفاق و پلیشدن وجود است. و ھم می تواند ماھیتی بد و پلید داشتھ ب روح در بشر است و حضور اروح اراده خد-١۴ ،س�انخدا بھ بشر اس�ت.و ل�ذا ان بر عشق و ایثار دال خدا در تن بشری تماما

م�ان روح ازھبمیزانی کھ بھ عشق خداوند پاسخگو است و از خواستھ ھای حیوانی خود برای خ�دا م�ی گ�ذرد ب�ھ روح او ک�ھ ق ی�ا خلق�تال م�ی گ�ردد. و اینس�ت اخ�الق و فع�نزدیک می شود و روحانی می شود و روح در تن خال ،خود گذشتگی خداست

جدید انسان بھ اراده خودش. و مان اخالق هللا است و دارای ذات�ی عاش�قانھ و ایث�اری م�ی باش�د منتھ�ی ایث�ار بش�ر موج�ب اف�زون ش�دناخالق بشری ھ-١۵

بدینگون�ھ ود و نھ کاھش. زیرا طبق آی�ھ خلق�ت انس�ان ، روح خ�دا در انس�ان موج�ب برک�ت و فزون�ی اس�ت و آدم�یبرکت میش است کھ تبدیل بھ احسن المخلوقین میشود.

ی ق��وا در اعم��ال بش��ری گ��وھره ای ایث��اری و عاش��قانھ دارد ک��ھ ای��ن تق��وای اھ��ل ایم��ان اس��ت. و ام��ا تق��واتبن��ابراین ک��ل -١۶ فاق است.ی است یعنی تالش برای عاشق بودن است ویا مکری برای عشق نمائی است کھ این ھمان نیا جماد مؤمنینغیر

114

ادی ومنانھ (عاشقانھ)،تقوای مسلمانی کھ تالشی برای ورود ب�ھ ؤس تقوا بر سھ نوع است در وادی نیت عمل: تقوای مپ-١٧

عش�ق ض�د وتق�وای ض�د تقواس�ت و دی�ن ض�د دی�ن عشق و ایمان است. و تقوای منافقانھ کھ تق�وای ک�افران اس�ت و در واق�ع است و موجب سقوط انسان در درک اسفل السافلین می شود. یشتنعشق است و نبردی بر علیھ روح خو

ک�ھ ایم�ان و عش�ق را دوس�ت دارد. و ی�ا ب�امن و عاش�ق نیس�ت بلؤیا م من است یعنی عاشق خداوند است. وؤآدمی یا م -١٨

سد.رو لذا سھ نوع تقوای عملی بھ عرصھ ظھور می ایمان و عشق خصومت می ورزد. ا ب�ھ میشود و ل�ذا منافق�ان ب�ا حرب�ھ تق�و آشکار با ایمان و عشق و خداوند سریع رسوا و مطرود و مغلوب یچون دشمن -١٩

دد. این�ان جنگ دین و ایمان و خدا می روند ک�ھ ھم�ان جن�گ ب�ا روح خویش�تن اس�ت ک�ھ روح از وج�ود آنھ�ا رخ�ت ب�ر م�ی بن� !مصداق این کالم خدایند کھ:اینان نھ زنده اند ونھ مرده

وح از تن بدین معناست کھ روح در تن آنھا س�قوط میکن�د و از دسترس�ی آنھ�ا خ�ارج اس�ت و گ�وئی ک�ھ ررخت بر بستن -٢٠

ی چ�اه ب�عم�اق ابیروح شده اند و مرده ای متحرک ھستند و حیات انسانی ندارن�د. درک اس�فل الس�افلین ھم�ان س�قوط روح در انتھای مادیت تن است.

ب بودن ، صادق بودن، پاک بودن، با عف�ت ب�ودن، ح�رام خ�وار نب�ودن، مھرب�ان و ب�ا گذش�ت ب�ودن ووو..تالش برای خو-٢١

ھ روح ب�تالش برای وارد کردن روح در اعضاء و جوارح و حواس وھوش و خون و ذرات تن است. تالش برای زن�ده ش�دن .است واین خلقت روحانی است

ود خ�ود ھ و امانت خدا در بشر است کھ آدمی باید در لحظھ بھ لحظھ زندگیش با آن کار کن�د و آن�را در وج�روح آن سرمای-٢٢

اعتالء بخشد و بھ پرواز آورد. و این اخالق و تقوا می باشد. شق، اخالق روح است و تقوا ،تالش برای فعال ساختن این اخالق در تن و جان است.ع -٢٣ ا، مقدمھ و دستگرمی برای احیای اخالق عشق است.تقو-٢۴ ش�تن اس�ت ک�ھ در یقوا در معن�ای ع�ام، خویش�تن داری از تج�اوز و ح�رام اس�ت ول�ی عش�ق بمعن�ای گذش�تن از حق�وق خوت-٢۵

یش.فرھنگ قرآنی، اخالص نامیده می شود. اخالص، تقوای کامل است یعنی خویشتن داری کامل از حقوق شرعی خو خ�الص بای�د تق�وا را ھم�ان ش�رک دانس�ت اگذش�تن. ول�ذا از منظ�ر تنی خویش�تن داری و اخ�الص یعن�ی از خویش�تقوا یعن -٢۶

!بقول:این شرک تقوا نام ھ در مقابل خ�دا وج�ود دارد. اخ�الص یعن�ی از خ�ود گذش�تن ب�رای خ�دا. و ای�ن اخ�الق روح اس�ت ک�»خود«وز در تقوا، ھن -٢٧

عین عشق می باشد. رای عشق است کھ گذشتن از تمامیت خود است.تقوا ،آمادگی ب -٢٨ قوا یعنی خودداری بمعنای مھار خود. ولی اخالص یعنی از خود گذشتن.ت-٢٩ ح غ�از الح�اق رواست. گذشتن از این م�ن س�ر آ ھر کسی نچھ کھ بین روح وتن آدمی حائل و مانع است ھمان خود و منآ-٣٠

!از میان بر خاستن :بھ تن است اکث�ر مردم�ان چ�ون ایم�ان م�ی آورن�د «می ھمان شرک است و اینست ک�ھ خداون�د در کت�ابش م�ی فرمای�د ک�ھ تقوای عمو-٣١

جربھ اخالصمن کھ و نھ مکارانھ و تجاری، انھولی ایمان سر آغاز تالش برای اخالص است و تقوای صادق» مشرک میشوند می شود. چگونھ؟

ب�االخره عاش�ق م�ی ش�ود. و اگ�ر در ای�ن عش�ق عف�ت و و ق�رار داردمنانھ ھمواره در معرض عاشق ش�دن ؤاھل تقوای م-٣٢

عصمت جوید و معشوق را انکار کند بھ قلمرو اخالص وارد می شود ھمانطور کھ بقول پیامبر اسالم، عاش�ق اھ�ل عص�مت و

115

د و ش�اھد ھر گاه کھ بمیرد شھید است. و شھید کسی است کھ دلش بھ نور حق روشن می شود و چشم خدا بین می یاب ،فراق میگردد بر خداوند در جھان.

بھ امام م�ی منجربھ دیدار با یکی از اولیای الھی بھ مثا الھی اما غایت تقوا و اخالق عملی در وادی صدق بنا بھ وعده و -٣٣

از ن�دکردن�د خداو آنانکھ ایمان آورده و تقوا ورزیدند و صبر پیشھ«شود و این وادی اخالص و صراط المستقیم ھدایت است شق الھی است واخالص.این تجربھ ع -قرآن-»نزد خودش رسول،امام یا شاھدی را بسوی آنھا می فرستد تا ھدایت شوند

و یابد ک�ھ ت�ا چ�ھ ح�دی در عم�ل ب�ھ راس�تی راده بھ نیکی منشاء اخالق و تقواست و آنکھ تالش می کند بوضوح در میا -٣۴

شد در رابطھ با یک عارف ربانی بھ این قدرت دست می یادرستی ناتوان است. اگر استقامت کند و صبور با نی�ک و ب�د و قلب�ا !روح در تن و جان :اخالقخالقیت پاک و صدیق می گردد و این رستگاری است و سر آغاز

انی. یت می سازد یعن�ی خ�الق م�ی ش�وی و روح�ا ین تواندات را از تو می گیرد و در انیپیر طریقت کسی است کھ نا تو -٣۵ روح را در تو زنده و فعال می کند. ۀاین واضح ترین نشان حقانیت یک پیر است کھ ارادو ز تق�رب ترسیدن و بر حذر بودن و فاصلھ گرفتن از خود است. ولی آنگاه کھ امامی از راه می رسد س�ر آغ�ا تقوا بمعنای -٣۶

ل تق�وی و قص�د خودشناس�ی . ای�ن ھم�ان عم�است کھ رویکرد و نزدیک شدن بخود و رسیدن بخود تح�ت ام�ر و اراده پی�ر ب�ھ تقرب الی هللا است. چرا کھ خود خود انسان، خداوند است.

. و دیگ�ری خ�وبو حقیقت و خداس�ت بب بودن برای خووراده بھ خوب بودن می تواند دارای دو انگیزه باشد: یکی خا -٣٧

فاق میرسد.بودن برای مردم است. اولی صدق است و دومی بھ ریا می انجامد و بھ ن بخواھ�د یعن�ی خ�وبی و پ�اکی و راس�تی را دوس�ت داش�تھ »خ�وبی «دق تقوا در اینست کھ انسان ، خوبی را برای خودص -٣٨

ش ب�ھ ری�ا وباشد بخودی خود ونھ برای تاکید مردم و یا حتی ترس از دوزخ و طمع بھشت. اول�ی ص�دق اس�ت و ان�واع دیگ�ر نفاق می انجامد.

اس�ت. و بس�یار ن�ادر م�ی باش�د زی�را خ�وبی ھم�ان خداون�د خود خوبی خواستن ھم�ان اخ�الص در دی�نخوبی را فقط برای -٣٩

است. ز دی�ن ید آنھ�ا را ھ�م م�ی خواھ�د ول�ی از آنج�ا ک�ھ اکث�ر م�ردم اأیلی آدمی ھمواره کما بیش بھ وسوسھ مردم مبتالست وتو-۴٠

تن ی�ک ام�امکش�اند. در اینجاس�ت ک�ھ نی�از ب�ھ داش� ق م�یاخالص بیزارند(قرآن) لذا ای�ن وسوس�ھ انس�ان را بس�وی ش�رک و نف�اطاع�ت ب�ی و: نیکی کھ بھ تأیید امام می رس�د ونی�از ف�رد را ب�ر ط�رف م�ی س�ازد.بعنوان خلیفھ مردم ضرورتی مضاعف است

ج�ا وور کوران�ھ از میان برخاستن است ، این اط�اعتی ک� عۀنزل اخالص در دین است و ھمان واقچون و چرا از امام آخرین م !کفر است و ضاللت شأمن» من « معرفت بر این حقیقت کھ ھالنھ نیست بلکھ اطاعتی عارفانھ است:

116

فصل هفدهم

وادي عصمت در

ه العصیمبسم الل

117

ام�ان ک�ھ ه ان�د وم�ی گوین�د امھ�م ماھیت�ا تحری�ف ک�رد را (ع)ی شکم گنده ادعیھ ائمھ اطھارمام خمینی ،برخی آخوندھابقول ا -١

نوش�تھ ان�د خود مظھرعصمت الھی ھستند وھیچ خطا وگن�اھی در وجودش�ان راه ن�دارد پ�س آنھ�ا ای�ن دعاھ�ا را ب�رای ش�یعیانان مردم�ان عاھا از زب�لت خود در حضور خداوند نالھ کنند!؟ یعنی این دوگرنھ در شأن آنھا نیست کھ از آنھمھ گناه وکفر وظال

خطاب بھ خداوند نوشتھ شده است؟! توان�د ا از ھر گناه وخطائی مبرا باشد پس بعنوان انس�ان چ�ھ ارزش�ی دارد ح�داکثر ی�ک فرش�تھ اس�ت. پ�س نم�یامام اگر ذات-٢

برای بشر یک الگو واسوۀ ھدایت وکمال باشد. ھ�ا ب�رای در واق�ع اص�ال مق�ام امام�ت آن کھ امامان را اینگونھ توصیف کرده ومقام عصمت را اینگون�ھ فھ�م ک�رده ان�دآنھائی -٣

ھب ذوای�ن یعن�ی م� مردم را منکر شده اند ولذا تنھا خاصیت آنھ�ا ب�رای م�ردم اینس�ت ک�ھ گن�اه کنن�د وامام�ان ھ�م ش�فاعت کنن�د. تشیع !؟

ھ ب�ب�ھ پلی�دترین م�ذھب ش�ده اس�ت وعم�ال ھ�ر گن�اھی مج�از اس�ت وآدم�ی م�ی توان�د ین مکتب تب�دیلواینگونھ است کھ نابتر-۴

م زم�ان یست کھ ام�احساب امامان مرتکب شود . ولذا تشیع را منافقترین وعقب مانده ترین مذاھب جھان می یابیم. وبیھوده ن در ظھور ش اولین گروھی را کھ گردن می زند بخشی از شیعیان سادات ھستند.

یان م وتصدیق کرد. مخصوصا شیعم عقل وانصاف می توان این پارتی بازی را کھ شیعھ برای خودش درست کرده فھبا کدا-۵

ی م�د و ش�فاعت سادات کھ بھ حساب ارث ومیراث ونژاد خود دست بھرکاری می زنند زی�را در ن�زد خداون�د پ�ارتی کلفت�ی دارن� شوند. عجب مذھبی ! صد رحمت بھ بنی اسرائیل!

د: رض�وی یب بھ اتفاق آنھا س�ادات بودن�د چند سالی در روستائی با حدود پنج ھزار جمعیت زندگی کردم کھ اکثر قربنده خو-۶ر وس�تم ا وفسق وفج�وحسینی! در این روستا بھ عینھ جامعھ اعراب جاھلی قبل از اسالم را بھ چشم دیدم . شقاوتھا وپلیدیھ و

د ک�ھ ق�ره قت�ل ب�وفبوس می ماند. یک فقره ازاین جنون وجنایات سالی چند ھائی دیدم کھ ھنوز ھم باور نمی شود ومثل یک کای�د ی علن�ا خربرای اثبات برتری سادات رضوی وحسینی بین این دو گ�روه رخ م�ی داد. زن�ان در س�ر آغ�از ھ�زاره س�وم م�یالد

از افی . نیم�یی پورن�وگرشبھا پ�ای فیلمھ�ا وفروش می شدند وھیچ ارثی بھ آنھا تعلق نمی گرفت. روزھا پای روضھ بودند و لی چن�د ت�ا... س�اروستا معتاد ونیمی دیگر قاچاقچی. چاقو کشی وش�کم دری�دن از جمل�ھ تفریح�ات س�الم محس�وب م�ی ش�د ووو

ف�راد ای�اد م�ذھبی روز اع مردی بعنوان زن چندم بھ کلفتی برون�د.کردند چون قرار بود بھ منزل پیر کشی میدختر دم بخت خود ح�ق و د واز آنھ�ا طل�ب ش�فاعت م�ی کردن� ای مثل م�ن م�ی بایس�تی ب�ھ دس�ت بوس�ی س�ادات م�ی رفتن�د وغیر سادات و بیگانھ

حسابشان با کرام الکاتبین بود. حسابی ھم می پرداختند در غیر اینصورت مغضوب واقع شده و ین روستا الگو ونتیجھ کامل از باور در باره عصمت ائمھ ولذا کل شجرۀ آنھا در تاریخ بود.ا-٧ وب ش�ده . بنظر من دعاھای ائمھ اطھار دقیقا ب�ھ ھم�ین دلی�ل مکت�(ع)ھارحال بپردازیم بھ خود حقیقت معنای عصمت ائمھ اط-٨

ک�ھ ای�ن ل�ی از آنج�اودر نزد شیعیان مانده تا بتوانند معنای کلمھ عصمت را فھم کنند وب�ھ ای�ن ض�اللت موج�ود دچ�ار نش�وند. وم�ردم ن از زب�ا نده م�ی ش�ود وی�ا ماھیت�ا تحری�ف ش�ده اس�ت، ک�ھ ای�ن دعاھ�ارا امام�ادعاھا یا اصال ب�دون معن�ا ومعرف�ت خوان�

درس ونس�بت و آ تبھکار خط�اب ب�ھ خداون�د نوش�تھ ان�د ن�ھ از زب�ان خودش�ان. در حالیک�ھ در بس�یاری از ای�ن ادعی�ھ علن�ا اس�م ا بس�یاری ازفارس�ی ای�ن دعاھ�ا رخودشان را ذکر کرده ان�د ت�ا چن�ین تحری�ف ودروغ�ی ممک�ن نش�ود. ول�ی از آنج�ا ک�ھ معن�ای

است . مالیان تحریم کرده اند، واگر این دعاھا بفارسی باشد اجابت نمی شود، لذا شیطان کارش را انجام داده می ژنتیک�ی ومیراث�ی باش�د پ�س ھم�ھ فرزن�دان امام�ان م�ی بایس�تی ام�ام م�ی ش�دند وبلک�ھ ھم�ھ س�ادات ھ�م اگر عص�مت مق�ا-٩

ش�ند وآدم ش قم�ھ م�ی کالبتھ بسیاری از آنھا مثل روستای م�ذکور ادع�ای امام�ت دارن�د وب�رای اثب�ات امروزه باید امام باشند کھام�ت اثب�ات امی ب�رالفقار سفارش داده ودر منزل دارند وگاه در می�ادین جن�گ امی کشند. وبرخی از آنھا شمشیری بھ شکل ذو

خود بھ کمر می بندند. ان آدم بای��د از ای��ن مق��ام برخ��وردار باش��ند زی��را حض��رت آدم اش��رف ھم��ھ باش��د اص��ال ھم��ھ فرزن��د اگ��ر عص��مت ژنتیک��ی-١٠

ھستند.» وارث آدم«انبیاءواولیاء وامامان است .وتازه امامان ما بخود می بالند کھ ک�ھ ن�ص (ع)در اس�ماعیل پس�ر ام�ام ص�ادق ختم نمی ش�د و(ع)تیکی نیست اگر می بود امامت در امام حسنپس عصمت، ژن-١١

باطل نمی شد. بناگاه لغو و امامت ھم داشت

118

س�ت اعیل کافیست کھ باور کنیم کھ سائر امامان ھم می توانستند امامت خود ومق�ام عص�مت خ�ود را از دھمین حجت اسم-١٢

ال اق م�ی کنن�د بدھند. بر نص امامت اسماعیل ھمھ شیعیان جھان اعتراف دارند وھمھ علمای ب�زرگ ش�یعھ ای�ن ام�ر را تص�دی از فطرت مذھبی ھم ساقط شده اند. روزه تباه شده ترین شیعھ می باشند واسماعیلیھ کھ ام

ان مقام آدمیت ومق�ام خالف�ت الھ�ی انس�ان اس�ت ک�ھ در ھم�ھ انس�انھا حض�ور دارد وبای�د احی�اء وحراس�تمقام عصمت ھم-١٣

ق�ام بازگش�تب�ھ ای�ن مشود. ھمانطورکھ حضرت آدم پدر عصمت بشری دچار گناه شد واز ای�ن مق�ام ھب�وط ک�رد وب�از ب�ا توب�ھ ونبی شد.

م�ا اعم�ال ن مقام در قرآن ھمان مقام عبادهللا المخلصین است کھ در ارادۀ خدا حل شده اند واعمالشان تماعصمت بھ عنوا-١۴

ن مق�ام خدا محسوب می شود. پس عصمت مقام فنای ذات است وکمال انسان است وبر ھر انس�انی واج�ب اس�ت ک�ھ بس�وی ای�ی ک��رد امی منحص��ر ب��ھ امام��ان نیس�ت واگ��ر م��ی ب��ود ی��ک تبع��یض وس��تم ب�ود ک��ھ ھ��ر جن��ایتی را توجی��ھ م��حرک�ت کن��د. پ��س مق��

ه است.ھمانطور کھ ذکرش رفت در روستای مذکور شاھد آنھمھ جنون وجنایت بودیم کھ با توجیھ ھمین امر ممکن شد یک مقام جب�ری اس�ت. عص�مت جب�ری نگونھ کھ در نزد بسیاری از علمای شیعھ توصیف شده است عصمت ائمھ اطھار آ-١۵

چھ ارزشی دارد. وقتی انسان قادر نباشد گناه کند حداکثر فرشتھ است نھ اینکھ مسجود فرشتگان باشد. رش�تگان را فار گناه کردن را ندارند. مقام عصمت یعنی اینکھ انسان بتواند گناه کند ونکن�د. ب�ھ ھم�ین دلی�ل فرشتگان اختی-١۶

ده اس�ت. نند. حتی خداوند ھم دارای مقام عص�مت نیس�ت. عص�مت مق�امی خ�اص انس�انھای پ�اک ش�دارای مقام عصمت نمی دا مقامی است کھ انسان باید بدان نائل آید.

نداش�ت پ�س چ�را خداون�د در کت�ابش کھ سرسلسھ عصمت است قادر بھ گناه کردن نبود وامکان لغزش وخطا(ص)اگر محمد-١٧

ابھا ئی کرده کھ ھیچ بشری را نکرده است.آنھمھ او را سرزنش نموده ووعده بھ عذ ار ھ خداوند برخی از بن�دگانش را ب�رای ای�ن مق�ام بط�ور خاص�ی ب�ر م�ی گزین�د ک�ھ ای�ن بن�دگان بایس�تی ھ�زکمسئلھ اینست -١٨

چن�ان ا ھ�ر لغزش�یچندان بیش از دیگران ریاضت بکشند ومراقبھ داشتھ باشند ت�ا ای�ن مق�ام وھدی�ھ الھ�ی را حف�ظ کنن�د ول�ذا ب�ھوانی ش�یوس�ف ب�ھ ص�رف وسوس�ھ ذاب می شوند کھ عبرت مردمان شوند. عذاب ایوب یکی از اینھاست وی�ا زن�دانی ش�دن ع

ھ ب�ا بط�ورویژه ربدلیل گناھی کھ مرتکب نشد ولی وسوسھ شد. این رفتار خداوند با بندگانی است ک�ھ عص�مت لیخا واش بھ زیرا ش�وند ک�ھ ھائی را پ�ذر پذیرفتند بایستی از بابت ھر گن�اه ک�وچکی ع�ذابآنان پیشنھاد کرده است کھ می توانند نپذیرند ولی اگ

ھیچ بنده ای ندیده است.

گ�ھ دارد نای زندگانی اولیای الھی بھ ھمین معناست زیرا خداوند اراده ک�رده اس�ت ک�ھ ھم�واره آنھ�ا را پ�اک بخشی از بالی-١٩اولی�ای بس�یاری از ھم�واره پ�اک باش�ند. دردھ�ای حی�رت آوری ک�ھ ولذا حتی گناھان خیالی آنھا را ھم با عذاب پاک می کن�د ت�ا

مرا تھ مس�ھانی است ک�الھی وامامان وانبیاء وعارفان در تمام عمرشان داشتھ اند بھ ھمین معناست. این دردھا وبالیا مثل سوس�جاد از ثال ام�امم�نس�ت ک�ھ نفس آنھا را گناه زدائی می کند ومعصیت ھا را پاک می کند وآنھا ھم خواھان این امر ھس�تند. ای

خداوند تقاضای نزول بال می کند تا مبادا کھ گناه در وجودش ریشھ دواند. عط�اء اام عصمت مقام بالکشی بالوقفھ است وھر کس�ی ک�ھ ای�ن مق�ام را از خ�دا طل�ب کن�د ب�دون تردی�د ب�ھ او بنابر این مق-٢٠

تھ باش�ند. ل رشد نداشفل نباشد وحتی گناھان ذھنی وعاطفی ھم مجامینماید وباید تمام عمرش بال بکشد تا لحظھ ای از خدا غا آن گناھانی کھ امامان ما در ادعیھ خود از آن بدرگاه خدا می نالند گناھان باطنی است ونھ عملی.

ن باطنی اولیای خدا کھ بواسطھ اش مشمول بال وعذابھای نامرئی می ش�وند س�وءظن بخداست.س�وءظن ب�ھیکی از گناھا-٢١ش�ود مت وعدالت وعفو وعلم وحکمت او. پس این سوءظن ھا جز بواسطھ معرفت نف�س وخداشناس�ی مس�تمر زدوده نم�یرح

می دھد.نکھ البتھ بھمراه بالیا می باشد زیرا بالیا دل را ھوشیار ووجدان را بیدار نگھ می دارد ومجال غفلت برای وخیر وشری را از خدا بداند وبپذیرد وسجده کند قام عصمت،مقام توحید ووحدت وجود است.یعنی اینکھ آدمی ھرم-٢٢

خدا شریک قائل نشود. مقام عصمت مقام ھمزیستی با خداست:اصبروابا�!زیرا دل اولیای خدا خانھ اوس�ت پ�س چن�ین دل�ی ح�ق ن�دارد لحظ�ھ ای -٢٣

را ن�ژاد زدائ�ی کنن�د از دل واندیش�ھ متوجھ غیر باشد وبھ غیر دل بندد یعنی بھ خانواده ونژاد. ولذا اھل عص�مت بایس�تی مس�تم

119

وتن وجان خویشتن. ومحبت عزیزان را بھ دل راه ندھند. این مھمترین اصل عصمت است یعنی دل کندن از خود!ھم�ان ک�اری کرد.(ع)کھ ابراھیم کرد وحسین

.» ھ دوس�تی گرف�ت ...ھ با نژاد خود جنگید ودشمنی نمود ودشمنان خود را بککسی بود (ص)محمد«امام سجاد می فرماید:-٢۴

اینست مقام عصمت: دشمن دوستی! اک دلھ�ای خ�ود را پ�اک کنی�د ت�ا خداون�د دنی�ای ش�ما را پ�«است ونھ مق�ام عم�ل.زیرا خداون�د فرم�وده ک�ھ: عصمت مقام دل-٢۵

این خطاب بھ اھل عصمت است.» سازد. خداوند نظر بر قلوب شما می کند نھ اعمال شما. مان معروف بداند وامری ژنتیکی فرض کند ب�ا عص�مت الھ�ی در جن�گ ط مختص بھ انبیاء واماھر کھ عصمت را فقط وفق-٢۶

است وگناه را بر خود حالل ساختھ است وشیطان را محرم خود نموده است. ص��مت را فق�ط مرب�وط ب��ھ امام�ان م�ی دان��د لطی�ف ت�رین مک��ر ابل�یس را دچ�ار اس��ت وامام�ان را از قلم��رو عنظری�ھ ای ک�ھ -٢٧

اعت امام�انآن مش�مول ش�ف اھی را ب�ر خ�ود ح�الل ک�رده و ب�دتر ازج کرده است واز امام�ت انداخت�ھ اس�ت وھ�ر گن�بشریت خارھ ومس�یحیت قرارداده است ودر واقع بھ نام امامان معص�یت م�ی کن�د وای�ن ب�دترین معص�یت ھاس�ت ک�ھ ام�روزه در جھ�ان ش�یع

شاھدیم. کسی کھ بسوی مقام عص�مت در حرک�ت باش�د. ول�ی ش�یعھ ای ک�ھ م�ایعھ یعنی پیرو امامان. پیرو عصمت امامان. یعنی ش-٢٨

ن�ذر ان�د وب�ا ی�کامروزه شاھدیم درست در نقطھ مقابل حرکت می کند یعنی بواسطھ امامان ھر گناھی را برای خودمجاز می ده وبھش�ت اوسینھ زنی وسفره عباسی وحسن وحسین،ھمھ گناھانش را تبدیل بھ حسنات می کند. ای�ن ھم�ان مکت�ب تج�ارت گن�

ز شده است.وسطای مسیحی است کھ در تشیع آغا در کلیسای قرون ھمان ارادۀ بھ عصمت است. بھ ھم�ین س�اده گ�ی! یعن�ی ھ�ر ک�ھ ص�ادقانھ وقلب�ا عص�مت را اراده کن�دبر عصمت در اساس-٢٩

.شما را آستانھ اش قرار می گیرد وخداوند ھم با بالھایش او را یاری میدھد:یاری کنید مرا تا یاری کنم اکسازی دل از غیر خداست بقصد میھمانی نم�ودن خ�دا در دل اس�ت.ولذا مھمت�رین دش�من عص�مت آدم�ی پعصمت،بمعنای -٣٠

ھمان عزیزان او ھستند : ھمسر وفرزند ونژادوخاندان. وس�تان آنھ�ائی ک�ھ م�ی گوین�د م�ا د«ھمنشینی ودوستی با خداست . در قرآن نیز تعریفی محس�وس دارد: پس عصمت مقام-٣١

رای بنھ آرزوئی خدا ھستیم اگر راست بگویند چرا از مرگ می ھراسند. دوستان خدا کسانی ھستند کھ نھ حسرتی از گذشتھ و ال�دین وآب�اءپاک ش�دن از پ�س واز پ�یش ھم�ان پ�اک ش�دن از ح�ب ن�ژاد اس�ت:از و» آینده دارند. واز پس وپیش پاک شده اند.

عصمت.واجداد واز ھمسر وفرزندان! اینست مقام س�ت ک�ھ ام کمال انتخاب واختیار است مقام مھمانی خدا در دل است. ومقام دل درد مدام اس�ت زی�را ق�رار امقام عصمت مق-٣٢

ر دل ز مراقب�ھ ب�دل مستمرا پاک ومنزه باشد از غی�ر او. پیش�گیری نم�ودن از ص�د ج�رم وجنای�ت وزن�ا ودزدی بس�یار آس�انتر ا شب ھمھ شب !واین مقام اھل دل است.خویشتن است: پاسبان حرم دل شده ام

ای فراوانی دارد برای اھ�ل معرف�ت ک�ھ یک�ی از آنھ�ا ق�درت وبالغ�ت ونف�وذ روح�انی س�خن ح�ق در قل�وب عصمت نشانھ ھ-٣٣

ی ماند وزنده مردم است. زیرادلی کھ صاحبش خدا باشد کالمش ھم از زبان خداست وتااعماق قلوب وروح مخاطب را می لرزباش�د زی�را ن�ھ خ�دا ک�ردهکھ از دل برآید بر دل نشیند. وکسی اھل دل است واختیار دل خود را دارد کھ دل را خاکند. زیرا آنچھ

ھ یده باش�د ب�خداوند ھمان خود خود انسان است. زیرا انسان بخدا رسیده ھم�ان انس�ان بخ�ود رس�یده اس�ت وھ�ر ک�ھ بخ�ود رس�مول�وی و،چ�ون ک�الم ح�افظ ش�یرازی (ع)اس�ت. چ�ون ک�الم عل�ی انس�انی–نفس واحدۀ خلق خدا ھم رسیده است وکالمش جھانی

وحالج ودیگران. ت. مقام عصمت مقام عارفان واصل اس�ت. خدا شناسی اس-پس مقام عصمت مقام والیت وجودی است ومقام خودشناسی -٣۴

ن�ھ ون�اس ن واجزیرا تا آدمی خود را در ھم�ھ طبق�ات ج�ان ودل�ش نشناس�د نم�ی توان�د از خ�ودش در قب�ال وسوس�ھ ھ�ای ش�یطا .(ع)علی » ھرکھ خود را شناخت خالص ورستگار شد«حراست کند. عصمت محصول معرفت نفس است.

120

ایش�ھ عت آن عداوت مرگب�ار حال می توانید درک کنید کھ چرا چند تن از امامان ما بدست زنان خود کشتھ شدند ونیز عل -٣۵د. در واق�ع ه نم�ی دادن�شوھرانشان .زیرا زنان خود را ب�ھ دل خ�ود را نسبت بھ پیامبر. ونیز علت عداوت اکثر زنان با ایمان با

.درک کنید آنھا شھید عصمت شدندحال بھتر می توانید راز رفتارھای ھیوالئی زن شیخ خرقانی ویا زن سقراط حکیم را عصمت مقام تنھائی دل است کھ ھمو فرمود:تنھا شو تا بمن برسی!

ممک�ن اس�ت نیست کھ آدم در عمل ھیچ خطائی مرتکب نشود. مگر اص�ال چن�ین چی�زی پس منظور از مقام عصمت لزوما اینر د خداون�د ق�راتھدی� ت�وبیخ و اگر پیامبر اسالم دچار ھیچ خط�ائی نم�ی ش�د چ�را اینق�در م�ورد س�رزنش و جز برای امام مطلق!ر م�ا را اگ� (ص)م�دا کجا. خطاھای محنگونھ توبیخ نشده است. ولی خطای محمد کجا وخطای میچ بنده ای آدارد(در قرآن) کھ ھ

رای ب�میل دوس�تی مرتکب شویم در آستانھ عصمت قرارمی گیریم کھ فرمود: نیکوکاری نیکان، گناه مقربین است. فی المثل فا مقربین گناه بزرگی است.

121

فصل هیجدهم

روانشناسی نژاد پرستی

ه لم یلد و لم یولدبسم الل

122

سعادت و آرام�ش و محب�ت دنی�وی تمام�بوط آدم و حوا از بھشت ازلی و سقوطش از ھ-١ وع�ھ دارد ک�ھ ریش�ھ در ش�جرۀ ممن ا ھمان نژاد و نژاد پرستی است کھ آدمی را از پس و پیش محاصره کرده است:آباء و اجداد و فرزندان.

وت و ایم�ان ھ از حال رابطھ خود غافل میش�وند در واق�ع ب�ھ وسوس�ھ ابل�یس دچ�ار ش�ده و ح�س س�عادآدم و حوا بمیزانی ک-٢

ش�وند ت�ا ی مب�تال م�یجاودانگی رابطھ یعنی محبت را از دست داده و از ترس نابودی بھ والدین و آباء و اجداد و فرزند پرستوا ح�پ�س آدم و درک اسفل و انواع عذابھاس�ت. و زی�ن از این طریق بقای خود را در خاک تحکیم کنند و این ھمان سقوط در

ھیزم جھنم یکدیگرند و در کینھ و انتقامی فزاینده غرق می شوند. و رگ و نیس�تیاین ھمان کفر و ابتالی بھ دنیا پرستی است کھ حاصل از دست رفتن ایمان و خدا پرستی است و احساس م-٣

توسل بھ خاک و ریشھ و نژاد. ت ھ�ر ض�اللت اوس� ی مذھبی ک�ھ از ن�ژاد ب�ھ ارث میب�ردفاسد بشری ریشھ در نژاد و نژاد پرستی اش دارد. حت تمام کفر و م-۴

چند کھ خود آن مذھب حق باشد. ی توحید.ت تی کھ بھ نژاد آلوده شود بھ فساد کشیده شده است حھر معنا و عمل و نی -۵ در ر اس�ت و ل�ذا درب دوزخ اوس�ت. و معم�وأل ھ�دایت ای�ن کف�رژاد پناھگاه بی ایمانی و بی محبتی و احس�اس ن�ابودی بش�ن-۶

م�ی رون�د رابطھ زناشوئی در دست زن است : و آنگاه می بینی کھ طنابی ب�ر گ�ردن م�رد و بدس�ت زن اس�ت ک�ھ بس�وی دوزخ ین طناب نژاد پرستی است: پرستش خاندان و فرزندان بجای خدا پرستی کھ عرصھ جاودانگی است.ا -(قرآن)

وین شجرۀ ن�زادی بش�ر اس�ت. یک شجره طیبھ دارد کھ اتصالش بھ خداوند است و خلقت ازلی او بدست خداست و ا آدمی -٧

یک شجره خبیثھ و ممنوعھ دارد کھ اتصالش بھ ناف مادر است و کمر پدر و استمرارش بھ فرزندان. می عرصھ تباھی بشر است.عنی آدمی یک شجره ماورای طبیعی و غیبی دارد ویک شجرۀ طبیعی وتاریخی.دوی -٨ ان رابط�ھ تصال دو جانبھ آدمی بھ نژاد پسین و پیشین ( اجداد و فرزندان) ھمانا رابطھ زناشوئی اس�ت ک�ھ ھم�او اما حلقھ -٩

ر گ�ردن دزن . ای�ن ھم�ان طن�ابی اس�ت ک�ھ درپائین تنھ ای می باشد کھ سلطانش عورت است و م�ذھبش ع�ورت پرس�تی م�رد این طناب ھمان بند تنبان است.مرد است و بدست زن.

ابط�ھ ر ماد و محبت ھمانا روانشناس�یین روانشناسی کفر و نژاد پرستی بشر و راز ھبوطش از بھشت ایمان و اعتابنابر -١٠

سقوط در پائین تنھ خویش.روانشناسی تعطیلی دل و اندیشھ. جنسی است،یعنی روانشناسی وزخ درنھ بشر در آن تاب نمی آورد: آی�ا نم�ی بین�ی چگون�ھ ک�افران در آت�ش و گلت لذیذ است نژاد پرستی یک عذاب و ذ -١١

-چھ صبورانھ می سوزند.(قرآن) اب�ل تحم�ل از لطف خداست کھ دوزخ را ھم برای بشر ق جھنم لذت می برد از آن رھائی ندارد. و البتھ این این تا آدمی از -١٢

ر آن دذا ت�ا اب�د کن�د ت�ا روزی آن�را بھش�ت س�ازی و ل�نژاد امی�دوارت می ست کھ بھ دوزخکرده است. ولی این از مکر ابلیس ا بمانی.

د پرستی ،بتدریج دل می میرد و سنگ می گ�ردد و عق�ل و اندیش�ھ عق�یم م�ی ش�ود و پوس�ت اھ�ل دوزخ ھ�م در دوزخ نژا -١٣

بتدریج کلفتر شده تا تاب تحمل آتش را داشتھ باشد. ز آن است کھ ت�و را خ�ارج کن�د: دس�ت در دوزخ میک�نم و ھ�ر ک�ھ را بخ�واھم ین قادر نیی از علیاز این دوزخ جز مرد حق -١۴

-)ع(علی. بیرون می آورم اوت و ی ترین ترفند روانی در ذھن اھل دوزخ نژادی اینست کھ این جنون و خودپرستی و زجر و کین�ھ و ع�دو اما ابلیس -١۵

ر ن�ھ ببالن�د. مگ� افتخ�ار و غ�رور م�ی دھ�د ت�ا در آن بمانن�د و بخ�ودآتش جان را عشق می نامد و بدینگونھ بھ دوزخی�ان م�دال کاالئی برای فریب انسان ندارد. ھیچاینکھ ابلیس جز غرور

123

ش�ق س یکدیگر و ابتالی بھ غرور و خشم و جنون و اعتیاد ب�ھ ای�ن دوزخ را عش�ق م�ی نامن�د. در اینج�ا عاسارت در نف -١۶ نو با یکدیگر. نوبھ عین بردگی و بندگی و کینھ است و مکرھای

زن�د. ناب بر گردن مردان است و از آن رھائی ندارند برای توجی�ھ ای�ن ب�دبختی ب�ھ خ�ود م�دال عش�ق م�ی آویطاز آنجا کھ -١٧

می دارد. این مدال را از شیطان ھدیھ می گیرند. زیرا او فقط با این فلسفھ است کھ پیروان خود را در دوزخ نگھ ینست عشق ابلیس بر محور شجره ممنوعھ!ااز یکدیگر رھائی ندارند: در اوج کینھ و نفرت -١٨ روی ینکھ این عشاق ھمھ در پنھان و آشکار مشغول خیانت بھ یکدیگرند و چھ بسا ھمھ ھ�م میدانن�د و ب�ھو عجیب تر ا -١٩

.ھم نمی آورند و نام این فضاحت را ھم ایثار می گذارند کھ مدال دوم ابلیس بھ پیروان خویش است وس�ند د و م�ی رقص�ند و م�ی بدارند با ھم پلو می خورنرا ر حالیکھ تا اعماق دلشان از ھم منزجرند و آرزوی مرگ ھم د -٢٠

م�ی ش�ود نوقت روای�تآند و بناگاه در یکی از این محافل جھنمی ، جنایتی رخ می نماید و این بساط از ھم میپاشد. و و میخند چون قدرت جدا شدن نداشت اینگونھ نجات یافت.کھ فالنی از فرط عشق ھمسرش را کشت

ست کھ ھمھ زندانیان و اعدامیان خود را شھید عشق می نامند و بی گناه : من نبودم دستم بود!و اینگونھ ا -٢١ ن ع�ین ینست کھ اھالی شجره ممنوعھ کمترین اراده و اختیاری ندارند و این جنون را عشق می نامند و ایاو حقیقت ھم -٢٢ ق یک برده بھ ارباب خویش است کھ اندرونش جز انتقام نمی جوشد.عش

ر واقع باید بگویند کھ : من نبودم دستم بود تقصیر بند تنبانم بود!د -٢٣ ش�د قحط�ی نکھ ھمھ این پرستندگان بند تنبان الاقل از لحاظ جنسی ھم رضایت ندارند و بلک�ھ ب�العکس دچ�ار او بدبختی ای -٢۴

ی�ک د نتوانس�تھنسی و انحرافات و مفاسد جنسی ھستند. یعنی الاقل ب�ھ قیم�ت قرب�انی ک�ردن ب�اال تن�ھ خ�وو جنون و امراض ج تنھ ای پدید آورند . و اتفاقبھشت پائین ردی ک�ھ خ�رت اس�ت . م�آکوره جھنم ھم�ان پ�ائین تن�ھ آنھاس�ت. و ای�ن خس�ر ال�دنیا و ا

راضی کند نژاد پرستی اش آغاز شده است.ایمان و وجدانش را زیر پا می نھد تا زنش را در رختخواب یعن�ی ز این نیست کھ ھمھ اعضای یک خاندان و نژاد پرست فقط از طریق پائین تنھ بھمدیگر اتصال دارن�دواقعیت ھم ج -٢۵

اش�د. اینس�تبعقل و وجدان و دلش در آلت جنسی اش متمرکز ش�ده کسی را کھ ھمھ پرستنده شجره ممنوعھ اند. تصور کنید پرستی!نژاد

ن انھ�دام اس�ت ک�ھ ای� گ�ی و فروپاش�ی در درون خ�ود رس�یده و ل�ذا در ح�اله ر عصر م�درن ب�ھ غای�ت گندی�دنژاد پرستی د -٢۶

انھدام نھایت انھ ک�ھ ھم�ان م نژادپرس�تبصورت فرار از اصل تشکیل خانواده یعنی ازدواج خود نمائی می کند کھ کمال این انھدا ااینجاست کھ ن�ژاد پرس�تی سپوزی است. و-جنس گرائی بارز می شود کھ تجسم خودپرستش عورت خویش است بصورت ھم

عل�وم و مع�ین م�ی ش�ود ک�ھ ھ�م ج�نس گرائ�ی و مپرس�تانھ آن -کھ در لباس عشق عمل می کرد رسوا می ش�ود و ماھی�ت خ�ود ارضائی دو صورت آن است. -خود

رس�تد یعن�ی آل�ت جنس�ی پی ی فق�ط ج�نس خ�ود را م�ژاد بمعنای نوع بش�ر اس�ت ک�ھ ب�ھ کم�ال خ�ود م�ی رس�د ک�ھ ھ�ر کس�ن -٢٧

م�ذھب ای�نوخودش را. کھ در زنان تحت عنوان فمینیزم تطھیر می شود. کھ ھم�ان زن س�االری فلس�فی و رس�وا ش�ده اس�ت . ا ھ�ر اس�ت. و ل�ذ زنی است کھ از فرط خود پرستی تاب تحمل ھیچ مردی را ھم ندارد کھ بر او ساالر باشد. این م�ذھب ژنتی�ک

ھ بخواھد توبھ کند بایستی از نژاد خودش ھجرت نماید یعنی از دوزخ نژاد خارج شود.کس ک ق جھنم مرد است و بچھ ھائی ک�ھ ھی�زم جھ�نم زن ھس�تند. و ای�ن دو ع�ذاب الن�ار را عش�ق م�ی نامن�د: عش� زنی کھ ھیزم -٢٨

رار م�ی ق� زندگی ب�ا ش�وھر اکره مذق است. زنی کھ رختخواب را میزعاھمسری و عشق مادری . عشقی کھ عاقبتش نفرت و دھد اساس نژاد پرستی را نھاده است.

س�ر ب�رب�اور کن�د ک�ھ آت�ش ش�ھوت و اب�تالی جنس�ی ھم�ان ع�ذاب دوزخ خودپرس�تی اس�ت آنگ�اه م�ی ت�وان حال اگر بش�ر -٢٩ نشست و دربارۀ حقیقت عشق صحبت کرد کھ:پس چیست عشق ! مذاکرهمیز

124

ول ی بھ خیابان کشیده شده است و در ویت�رین آن اعض�ای ی�ک خ�انواده ی�ا ن�ژاد مش�غرو دوزخی کھ در مقابلش پرده ای -٣٠ بازی تأتر عشق و ایثارند برای سائر نژادھا کھ: ما نژاد برتریم زیرا عاشقتریم!

ا، ی ھ�ن�د: انگلیس�اھمانطور کھ نژادپرست ترین و جھانخوار ترین اقوام بشری بیشتر شعار عشق و ایثار و انسانیت سر داده

آلمانھا، آمریکائیھا، اسرائیلی ھاوو... .

ین، عن�ی عاش�قترو اما یک نکتھ: آیا م�ی دانی�د ک�ھ مردھ�ای بن�ی اس�رائیلی(یھود) زن ذلی�ل ت�رین م�ردان روی زم�ین ھس�تند؟ ی ترین . اینھا ھمھ از عشق است آیا ؟ترین،... و پول پرست ترین و خونخوار یجانی ترین، شق

گانھ اش. ب�ا ای�ن تف�اوت ک�ھ ای�نجکنار سائر حواس پن ترین و قوی ترین عضو حسی اوست دریددش آلت جنسی در بشر -٣١

م�راه ھم�ھ س�انی دیگ�ر را بھعضو حسی بعنوان قوی ترین حس المسھ ، یک انسان دیگ�ری را لم�س م�ی کن�د آنھ�م ان�درون انس�انی و جنس�ی و رابط�ھ جنس�ی، انمان رسالت لمس و حس و درک جنس مخ�الف را دارد. پ�س عض�أگانھ دیگر توجحواس پن

س�ل و ش�جره ترین عضو و رابطھ را ممکن می سازد آنھم در شدید ترین نوع لم�س و ای�ن احس�اس و ادراک منجرب�ھ ادام�ھ نون�ھ حساس خدایگممنوعھ بر روی زمین می گردد. و این بمانند خلقت جدید انسان بدست و اراده و عمل خویشتن است ولذا ا

گی�رد رد ق�رار م�یالق می یابد. مرد بھ نوعی و زن بھ نوعی دگر. و اگر این زن است کھ مورد پرستش مدارد زیرا خود را خ یکی بھ این دلیل است کھ بیشترین برخورداری حسی را مرد دارد و نیازمند زن م�ی ش�ود و دیگ�ر اینک�ھ عمل� اس�ت ای�ن زن ـا

رد و ھ�م م�کھ ھم ب�ر دا می پندارد و این حق را بخود می دھدکھ بچھ را در رحم خود می پرورد و می زایاند. و لذا خود را خمرد ست از جانبابچھ ، خدائی کند. و این اساس کفر زناشوئی و خانوادگی و نژادی است و لذا نژاد پرستی عین زن پرستی ی ت زن رخ م�ھی�و فرزندانش. و لذا سرنوشت نژاد در دست زن قرار م�ی گی�رد اگ�ر ن�ھ عی�انی،ولی پنھ�انی ای�ن س�لطنت و الو

ھش��ت ب��دبختی و س��قوط بش��ر و ھب��وطش از ب سدھ��د و در نب��رد ب��ا احس��اس خ��دائی م��رد ق��رار م��ی گی��رد و ای��ن ع��داوت اس��ا ارد.تی) قرار دجاودانگی می باشد . و لذا نژاد پرستی و زایش پرستی امری واحد است کھ در مقابل نزاد پرستی (خداپرس

ی از وجود است و خلقتی از مخلوقات است.ست ولی خلقت بشرخلقت الھی از عدم ا -٣٢ تولی�د وباطش با جھان و جھانیان بواسطھ حواسش دو نوع مخلوق ثانویھ پدید می آورد: تولید مث�ل و ن�ژاد آدمی در ارت -٣٣

ادپرس��تی و ص��نعت. تولی��د مث��ل از زن اس��ت و تولی��د ص��نعت از م��رد. و بش��ر ب��ھ پرس��تش ای��ن دو تولی��د خ��ود پرداخت��ھ است:نژ. ر داردواین دو دارای ماھیتی واحد است. ول�ذا در ھم�ھ ج�ا ن�ژاد پرس�تی وص�نعت پرس�تی ب�ھ ی�ک ش�دت حض�و پرستی صنعت

ترین و ش�قیبنی اسرائیل نژاد پرس�ت ت�رین و ص�نعت پرس�ت ت�رین ق�وم بش�ری ب�وده اس�ت و ل�ذا ک�افر ،ھمانطور کھ در تاریخ ترین.

ھم�ان می�زان بس�تگی و تعل�ق و تمل�ک انس�ان ب�ھ آن چی�ز اس�ت. دت و عمق و حدت و مدت رابطھ آدمی ب�ا ھ�ر چی�زی ش -٣۴

ھ س�ت. و رابط�اھمان میزان ابتالء و عادت اس�ت و ن�ام ای�ن اب�تالء در ن�زد عام�ھ بش�ری عش�ق ،یعنی میزان تجربھ و شناختای�ن ص�ل ازبھ حامھم نیست کھ شناخت و تجر زناشوئی قوی ترین نوع ارتباط انسان با جھان است. و مسئلھ اینست کھ اصال

ک�ھ ی رارابطھ مثبت یا منفی باشدو مھم شراکت در سرنوشت است خوب ی�ا ب�د. و م�رض و جھ�ل انس�ان اینس�ت ک�ھ ھ�ر چی�ز شر است.تی و کفر بوارد سرنوشت او شود از آن خود می داند و با آن پیوند روحی برقرار می کند . این ھمان ذات دنیا پرس

س�ت. تند. مسئلھ در ھمین پرس�تش اانھ خود را ھم مقدس وار حفظ می کنند و می پرسل خاکثر آدمھا حتی اشیای مستعم -٣۵ اشد این پرستش ھای ناحق است و لذا اشد عذابھا را بھمراه دارد. نژاد پرستیو د یت نسبت بھ جھان یک امر است و پرستش جھان امری دیگر است و اکثر مردم این دو را یکی می دانناحساس مسئول -٣۶

برستش نسولذا پ نجاس�ت نن�د. در ایقرب�انی ھ�وس خ�ود م�ی ک ت بھ چیزھا را مسئولیت می نامند در حالیکھ ھمھ چیز را نھایت�ا کھ گند ادعای عشق در می آید: ھر چیزی کھ مال من نباشد بھتر است کھ اصال نباشد!

ح�س مالکی�ت نس�بت ب�ھ چی�ز ی�ا تگی وعاشق ھا بھمان شدت بولھوس نیز ھستند. زی�را آدم�ی بمی�زان بس� نوع ھمھ این -٣٧

کسی توان ادای تعھد ھم ندارد اال تعھد بلعیدن و نابود کردن. ن اینک�ھ ای�ن معبودھ�ا بایس�تی تح�ت اراده مطل��ق آژاد پرس�تی و ھمس�ر و فرزن�د پرس�تی ی�ک پرس�تش مش�روط اس�ت و ن� -٣٨

خ�واھیم داد بھ آنھا ن ورت حتی لقمھ ای نان ھمباشند و ھمھ امیال و آرزوھا و احساسات ما درزندگی را ادا کنند در غیر اینصا ت�ھ�ای مفل�وک و آنھا را محکوم بھ نیستی می کنیم. این احساس یک ارباب نسبت بھ برده ھای خویش اس�ت ول�ذا ای�ن معبود دید است.اعماق وجودشان از صاحبان و عاشقان خود نفرت دارند. این نفرت راز فروپاشی خانواده و نژاد در عصر ج

125

رد و آزاد و مس�تقل بگ�ذا محبت اینست کھ آدمی وظایف اخالقی خود را نسبت بھ ھمسر و فرزن�د انج�ام دھ�د ول�ی آنھ�ا را -٣٩

اینکھ بھ آنھا نان متعھد و مشروط بدھد. نھنھا را نصیحت می کند بھ راه درست .آدر عین حال کھ ش��تھ پرس��تی و ت��اریخی گ��ری اس��ت ک��ھ بص��ورت ک��ی دیگ��ر از مفاس��د و جھ��ل و جن��ون حاص��ل از ن��ژاد پرس��تی ھم��ان گذی -۴٠

م��ان ن�د و ای�ن ھکآرمانھ�ائی در آین�ده در م�ی آی�د و بھ�ر ح�ال انس�ان را از واقعی�ت نق�د وج�اری زن�دگی غاف�ل و ک�ر و ک�ور م�ی ن ی اس�ت. تم�دضاللت و غفلت است. تاریخی گری و آرمانگرائی جھانخوارانھ دو روی سکھ نژاد پرس�تی اف�راد و اق�وام بش�ر

ی کن�د م�زم را حم�ل نھ کامل این امر است. امپریالیزم زائیده نژاد پرستی است ولذا در پس پرده ماھیت خود صھیونیغرب نمودیدیم انخواری! وکھ یک نژاد پرستی مذھبی است . آلمان ھیتلری نمونھ بارز دیگری از این واقعیت است: نژاد پرستی و جھ

خواھد شد.اد پرستی منجربھ انھدام نژاد شده و ژکھ این نس�الم، ان در لب�اس نژاد پرستی پنھان درباورھا و توجیھ�ات دین�ی، اش�د کف�ر و نف�اق را بھم�راه دارد. ن�ژاد پرس�تی عرب�ی پنھ�ا

ب�ھ موس�ومنژاد پرستی انگلیس�ی پنھ�ان در لب�اس مس�یحیت . جنگھ�ای ص�لیبی، جنگھ�ای اع�راب و اس�رائیل ، جنگھ�ای اخی�ر .پرستی نوع شیعی پنھان در لباس اصالت سید و مال مبارزه با تروریزم وامثالھم. و نژاد

126

فصل نوزدهم

(راز ایمان) فلسفه بال

ه الخیر الممتحنینبسم الل

127

اس�ت در م�ی کن�د ت�ا بدان�د ک�ھ ک�دامیک ص�ادقآنانکھ گفتند ما ایم�ان آورده ای�م خداوندس�الی یک�ی دو ب�ار آن�ان را امتح�ان «-١ -قرآن»ادعایش

ز ااس�ت. برخ�ی م�ی گوین�د ک�ھ آی�ا مگ�ر خ�دا » خدا نزدیک ب�ال نزدی�ک«ای است کھ در نزد مردم معروف بھ این ھمان آیھ-٢

اب انس�ان وانتخ�ختیاراباطن آدمھا خبر ندارد کھ امتحان می کند ت�ا بدان�د. ای�ن بمعن�ای ن�ادانی خ�دا نیس�ت بلک�ھ مرب�وط ب�ھ راز اس�ت. نتخ�اب ب�ازیاست زیرا اگر خدا بداند کھ انسان در بالیا چ�ھ انتخ�ابی م�ی کن�د در اینص�ورت دیگ�ر انتخ�اب نیس�ت بلک�ھ ان امتح�ان ی ھزینھ ایومنظور مؤمنان ریائی نیست بلکھ کسانی است کھ واقعا دلشان می خواھد کھ ایمان بخدا داشتھ باشند ول

آن موق�ع ش�وندوتازه رند ولذا چون بالئی نازل می شود آنگاه مواجھ با انتخاب ب�ین خ�دا وغی�ر خ�دا م�یرا نمی دانند وخبر نداو ادا ی�ا غی�ر خ�خواھند دانست کھ می خواھند با ایمان باشند ی�ا ن�ھ. یعن�ی درس�ت در موق�ع ن�زول ی�ک گرفت�اری اس�ت ک�ھ ب�ین

می کشند وکفر را بر می گزینند.انتخاب می کنند یا ایمان می آورند ویا دست از ادعا وطلب خود مرگ وی کالمی وتئوریک نیست بلکھ عملی است وآن مقاومت در مقابل بیماری ونداری وبی آبروئی وتنھائی امتحانات الھ-٣

است. ن اساس�ی یمان مستلزم امتحان وانتخابی ویژه است:امتحان جان ونان ونام وتنھائی. وھر کھ این چھ�ار امتح�اھر درجھ از ا-٤ پشت سر نھاد ایمانش کامل وخالص است. را د اری امتح�ان ش�می باشد. ولی مسئلھ اینست کھ اگر کسی بواسطھ بیم» خدا کافی است«عوی ایمان بھ خدا ھمان دعوی د-٥

ورت ا در ای�ن ص�ن رجوع کند وبیماری را بپذیرد، ون�ھ اینک�ھ ص�بور باش�د ت�ا خداون�د درم�انش کن�د.زیرک نباید بھ پزشک ومس ت وبازی است.یک تجار

ھ خداون�د لھی درک می کنیم کھ ایمان دارای ماھیتی عاشقانھ است وفقط کسی بالیای الھی را پذیرا میشود ک�ادر امتحانات -٦

کھ ورنج بدھد را بیشتر از خودش دوست بدارد وارادۀ اورا بر خودش ترجیح دھد. کسی حاضر است کھ برای خدا تن بھ درد شتر دوست بدارد مخصوصا از خودش . اینست ایمان!اورا از ھر کسی وچیزی بی

ت آن ف تصور عامھ مردم تجارت بین دنیا وآخ�رت نیس�ت ک�ھ آدم�ی از من�افع ولذای�ذ دنی�وی بگ�ذرد ت�ا در آخ�رایمان بر خال-٧

ن�د ت�ا ب�ھ کا رھ�ا م�ی لذایذ را داشتھ باشد. این تجارت نھ عاقالنھ است ون�ھ در ش�أ ن انس�ان وخ�دا س�ت. ک�دام آدم ع�اقلی نق�د ر نسیھ ای کھ معلوم نیست دل خوش نماید.

ارن�د دب�اور داش�تن ب�ھ وج�ود خداون�د خ�الق ومع�اد نیس�ت. ای�ن ح�د از ح�داقل ب�اور را ھم�ھ انس�انھا کم�ا ب�یش ایمان بمعنای-٨

دا خ� محب�ت ب�ھ وامری فطری است. ولی ماجرای مؤمنان در قرآن ھمواره ماجرای گروه بسیار قلیلی در ھر جامعھ است. وآنارۀ ب�ھ�ر ک�ھ در تا سرحد عشق وایثار است. پس مستلزم باوری بسیار عالی وقلبی وروحانی است زیرا خداوند می فرماید کھ

وس�ت س�ی بیش�تر دکاو یقین داشتھ باشد وبخوبی اورا بشناسد حتما خداوند را دوست خواھد داش�ت ت�ا آن ح�د ک�ھ اورا از ھ�ر می دارد.

س��ت. ھم��انطور ک��ھ آدم��ی بخ��اطر فرزن��دان وی��ا ھمس��ر محب��وبش خ��ودش را متح��ان عش��ق وایث��ار اامتحان��ات الھ��ی در واق��ع ا-٩

عمری بھ رنج وعذاب می افکند. محبت بھ خدا کمتر از این نمی تواند باشد. خ�دایا م�ااشقانھ است ونھ تاجرانھ. پس در واقع آنانکھ می گویند کھ ما مؤمنان ھستیم ادعا می کنن�د ک�ھ :عایمان،باوری -١٠

تورا دوست می داریم واز ھمھ بیشتر وبلکھ بیشتر از خودمان. س�تی اید درک کرد کھ ایمان ب�ھ معن�ای ب�اور واعتم�اد ھ�م ب�ھ ھ�ر درج�ھ ای ک�ھ باش�د درج�ھ ای از محب�ت ودوونیز اینکھ ب-١١

ھ ھم�ین بدین است. الاست. مثل باور فرزندان بھ والدین پیش از اینکھ مربوط بھ خدمات دنیوی والدین باشد ناشی از محبت ور بیش�تری عتم�اد وب�اوادلیل ھرگز فرزندان خانواده مرفھ تر بھ والدین ثروتمند خود کھ خواستھ ھایشان را برآورده می کنن�د،

ندارند واتفاقا عموما معکوس است. ا اکث�را دارن�د. وبچ�ھ ھ�ر چھ کھ والدین بیشتر مطیع امیال بچھ ھای خود باشند عموما محبوبیت کمتری در ن�زد بچ�ھ ھ�ا ھ-١٢

والدین فقیرخود رابیشتر دوست دارند وبھ آنھا اعتماد می کنند. رابطۀ خدا وبشر ھم از ھمین جنس است.

128

را در فق��راء وبیم��اران وتنھای��ان، ب��اور وایم��ان بیش��تری نس��بت ب��ھ خداون��د دی��ده م��ی ش��ود. یعن��ی خداون��د ب��ھ ھم��ین دلی��ل-١٣خداون�د یچ پاس�خ ومعن�ای منطق�ی وغری�زی وحس�ابی ن�دارد .بلک�ھ عل�تش اینس�ت ک�ھبیشتردوست م�ی دارن�د . وای�ن مس�ئلھ ھ�

مستضعفین را بیشتر دوست دارد ولذا آنھا ھم خدا را بیشتر از سائر مردم دوست دارند. واینست ایمان. مانطور کھ والدین ھم فرزندان بیمار خودرابیشتر دوست میدارند.ھ-١٤ بش�ر اس�ت وبل�ی بش�ربھ خ�دا .نعم�ت ھ�م در معن�ای قرآن�ی ک�ھ ص�ورت منف�ی ارزش�ھای ا ب�ھبالیای الھی بھ معنای بلی خ�د-١٥

انس�انی ک�ھ می باش�د ک�ھ بمعن�ای آری اس�ت. یعن�ی ھ�ر»نعم«دنیوی می باشد واساس ھدایت بشر است بھ لحاظ لغت از ریشھ حدی است. ی معنای وام در قرآن دارابخدای خود آری بگوید عمال خود را مواجھ با انواع بالمی کند ھمانطور کھ بال وبلی ھ

ھ خداون��د ک�ھ منش��أ ھم��ھ ق��درتھا ورحم��ت ھ�ا ورزق ھ��ا وع��زت ھ��ا ول��ذتھا م�ی باش��د موج��ب ک��اھش ق��درت چ�را رویک��رد ب��-١٦

.ھ رازی استوسالمت وعزت است. ظاھرا بنظر می آید کھ ھر کس کھ بھ خدا آری بگوید خدا بھ او نھ می گوید. این چ ی�ل وب�یکس ومط�رود خالی�ق م�ی خواھ�د. فھ�م ای�نوستان خود را بیمار ورنجور وحقیر وعلیل وغمگ�ین وذلچرا خداوند د-١٧

امر بمثابھ فھم کل دین است. د. وستانش را مورد مالمت دشمنانش قرار می دھد وگاه بدست دشمنانش شکنجھ می کند وبھ قتل م�ی رس�انچرا خداوند د-١٨

غرق در مالمت خلق وتحمل فقر وتنھائی وبیماری واندوه است. چرا زندگی انبیاء واولیای الھی سراسر ل ک�ترین وتنھا علت کفر بشر نیست؟ اگ�ر خداون�د دوس�تانش را غ�رق در ع�زت ول�ذت ورحم�ت خ�ود م�ی ک�رد آیا این بزرگ-١٩

بشریت ایمان می آوردند وبساط کفر بر چیده می شد .آیا چنین نیست؟ دا بزرگترین دلیل گریز وانکار مردم نسبت بھ دین نیست؟خ آیا زندگی خود انبیاء واولیای-٢٠ رست بھ ھمین دلیل است کھ ھمواره مؤمنان در نظر اکثر مردمان متھم بھ جنون وحماقت ھستند.د-٢١ سماءزیرا بنظر میرسد کھ مؤمنان دچار خود آزاری ھستند ومؤمن از ا اوند دچار خودآزاری ودوست آزاری است؟آیا خد-٢٢

ت؟دشمن پروری .آیا چنین نیس ت ببرد دچار خود آزاری است وذ دوستان خود ل کسی کھ از آزار ھست و خداھم ھ خداوند با خلقت جھان ھستی ،ھمھ صفات خود را بھ مخلوقاتش داده است وجھان ھس�تی مظھ�ر ص�فات کمسئلھ اینست -٢٣

ح اصال تسبییح کرده وبرعرش فنا مستقر است. وخداست. وخداوند ذات محض شده وکلیھ صفات را از خود سلب نموده وتسبنس�ت ک�ھ خداوند بھ معنای مب�را ومن�زه دانس�تن اواز ھ�ر ص�فتی اس�ت وحرک�ت بس�وی ذات وپرس�تش ذات وح�دانی اوس�ت. وای

بیح وحم�د بھ ھمین معناست ک�ھ در رأس تس�» سبحان«پرستش خدا بواسطھ صفات را شرک دانستھ است. واصال نام (ع)علی قرار دارد. وپرستش خدا

ه اس�ت کھ روی بھ او کند واز غیر او روی برگرداند در واق�ع روی ب�ھ فن�ا ک�رده اس�ت وراھ�ی وادی فن�ا ش�د بنابر این ھر-٢٤

ولذا بسوی فقر وتنھائی وبیماری وضعف ومرگ ونیستی می رود .اینست مسئلھ! س�یرفقر کند. وبیھوده نیست ک�ھ س�یر ال�ی هللا رار کھ روی بھ یگانھ بی نیاز کند باید ھمچون اوبسوی بی نیازی حرکت ھ-٢٥

وفنا نامیده اند. شق را شبیھ معشوق می کند.عشق ھمواره عا-٢٦ وس��تی اس�ت ک�ھ قاب��ل امتح�ان م�ی باش��د ن�ھ ادع�ای حس��اب وکت�اب واج�رو عق��اب وتج�ارت. خداون�د عام��ھ ادع�ای عش�ق ود-٢٧

ق دارد ا امتح��ان م��ی کن��د. ھمانطورھمس��ری ک��ھ دع��وی عش��مردم��ان را محاس��بھ م��ی کن��د طب��ق ق��وانین دی��نش. ول��ی مؤمن��ان رنج�ام اھمواره امتحان می شود نھ ھمسرمعمولی. معش�وق اس�ت ک�ھ عاش�ق خ�ود را امتح�ان م�ی کن�د ن�ھ ش�ریک. ش�ریک فق�ط

ت.وظیفھ وتعھدات قانونی را طلب می کند. ولی معشوق بسیار فراتر از وظیفھ انتظار دارد. وایمان این اس ی دوستی با خداست کھ کمالش اخالص است.کھ دعوی عشق بھ خداست کھ خداوند ھم طب�ق کالم�ش در ق�رآن ایمان ادعا-٢٨

با این مخلصین بی حساب است وبااعمالشان مؤاخذه نمی شوند. زیراعاش�ق ،اراده ای از خ�ود ن�دارد ک�ھ مس�ئول اعم�ال خ�ود

129

. ولذا خداوند ھ�م خ�ودش را مس�ئول اعم�ال آنھ�ا خوان�ده باشد وھر چھ کھ خداوند اراده کند عاشقان انجام می دھند خوب یا بد است.

بسیاری از اعمال ووقایع زندگی مخلص�ین ب�ھ حس�اب وکت�اب وعق�ل ش�رعی نم�ی خوان�د مث�ل ذب�ح اس�ماعیل بھ ھمین دلیل-٢٩

وتبعید کردن زن وفرزند در بیابان. ویا واقعھ کربال. وبسیاری از وقایع دیگر. م�ت وخی�ر وفوای�د ونیک�ی ھ�ای معش�وق نم�ی ش�ود بلک�ھ اتفاق�ا مج�ذوب ، مج�ذوب زیب�ائی ورحبھ ھمین دلیل ھرگز عاشق-٣٠

نداری وزشتی وبد خلقی معشوق می شود. وعشق اینست. . ند را بخاطر رحمت وکرامت ولطف وعفو ورزقش نمی پرستد بلکھ اتفاقا قھ�ر وغض�ب او را دوس�ت داردمؤمن ھم خداو-٣١

اینست ایمان! امتح�ان رار می دھد. زیرا میخواھ�د محب�ت آنھ�ا راکھ چرا خداوند داعیان ایمان را مورد امتحان وبالیا ق پس واضح است-٣٢

د.کند. برخی با نزول بالیا،عاشقتر می شوند وبرخی ھم بکلی پشیمان می شوند واز ایمان خود توبھ می کنن مک�ن در دل انسان با خبر باشد. چھ بس�ا ھ�ر آن مشق واقعھ ای حساب وکتابی وقانونی واصولی نیست کھ خداوند برآن ع-٣٣

م�اری است عش�ق از دل ب�رود بواس�طھ امتح�انی س�خت. ھم�انطور ک�ھ در عش�ق ھ�ای بش�ری ھ�م ش�اھدیم ک�ھ بواس�طھ فق�ر وبی وبدبختی ھا ،عشق از بین می رود وکینھ پدید می آید مثل رابطھ زناشوئی.

ھای امتحانات الھی در م�ی مان�د ودس�ت ب�ھ دام�ان خ�دا م�ی ش�ود دمی در یک نظر عاشق می شود وسپس بر اثر سختی آ-٣٤

واز اوطلب رحمت وآسانی می کند. وبرخی ھم دست از عشق خود می کشند وکافر می شوند. ایم�ان ا شاھدیم کھ خداوند می فرماید کھ مؤمنان را دوس�ت دارد وک�افران را دوس�ت نم�ی دارد. پ�س کف�ر ودر قرآن مکرر-٣٥

ھ ب�ھ او بل�یعدم حب خدا بھ بشر است. وخداوند ھمھ آدمھا را روزی مورد حب خ�ود ق�رار م�ی دھ�د ھ�ر ک�بشر معلول حب یا گوید مؤمن می شود وھر کھ نھ گوید کافر می گردد. قبل از این واقعھ بشر در عرصھ جاھلیت است.

ورشان از این آری چیست.آنانکھ بھ حب الھی آری می گویند امتحان می شوند تا خودشان بدانند کھ اصال منظو-٣٦ رب�وط تیار انسان است ولذا اگر خداوند پیشاپیش بداند کھ چھ کسی بھ محبت او آری یان�ھ م�ی گوی�د پ�س معشق قلمرو اخ-٣٧

ست.ابھ مشیت ازلی خداست ولذا اختیار در کار نیست ودر عشقی کھ اختیار نباشد عشق نیست بلکھ فسق وحساب ھم�ھ ابر ق�درت اختی�ار خ�ود م�ی افزای�د وبت میدھد وپای امتحان�ات الھ�ی ھ�م م�ی ایس�تد مس�تمرب الھی پاسخ مثحآنکھ بھ -٣٨

جبرھا را ازوجود خود می زداید. واینست رستگاری! ه اس�ت. ل�ذا خ�ود را اس�یر جبرھ�ا ی دنی�ا ک�ردب الھی پاسخ منفی دھد بھ دنیا واھل دنیا پاسخ مثبت داده است وحآنکھ بھ -٣٩

سالم اھل جبر را اھل دوزخ می نامد.واینست کھ پیامبر ا دی ن را بھ دوزخ می کشاند غل وزنجیرھای جبرھای دنیوی است. ولذا یکی از نشانھ ھای اھ�ل دوزخ وج�وآنچھ کھ انسا-٤٠

صدھا غل وزنجیربردست وپاھایشان است. ام�ل کاین ع�ین اختی�ار وآزادی داوند می فرماید کھ مخلصین مسئول اعمالشان نیستند وخداوند مسئول اعم�ال آنھاس�ت.وخ-٤١

ر قب��ال عاش��قان خداس��ت زی��را غ��ل وزنجیرھ��ای آدم��ی تمام��ا بواس��طھ مجبوری��ت وناچاریھ��ای عمل��ی اس��ت ومس��ئولیت آنھ��ا د اعمالشان.

نابر این عشق وایمان وآزادی ورستگاری امری واحد است وآزادی از آن پاکان وحق پرستان است.ب-٤٢ی تعلق�ات ت ھائی از بشر است کھ ظ�اھرااورا در رن�ج م�ی ان�دازد ول�ی باطنازنجیرھ�اود وضعیآنچھ کھ بال یا نامیده می ش-٤٣

دنیوی ومسئولیتھای مادی را می گسلد. پس بالیای الھی تماما آزادیبخش است. مثال د انی پدی�روح�وکسی از آدم بیمار وفقیرانتظاری ندارد واین خود یک آزادی دنیوی است. ولی در ع�وض مس�ئولیتھای معن�وی

می آورد کھ فقط در قبال خداوند است ونھ خلق خدا.

130

ت�ا در دل قلبی انسان بھ دنیا واھلش را م�ی زدای�د ت�ا دل آم�اده پ�ذیرش معش�وق باش�د وخان�ھ خ�دا گ�ردد. زی�را بالیا تعلقات-٤٤ ود است.نشانی از غیر خدا ھست خدا در آن وارد نمی شود. پس این بالیابھ مثابھ آرایش حجلھ وصل با معب

ا ت�دعای ایمان عین خواستگاری از پروردگار ودعوت از او ب�ھ خان�ھ وج�ود اس�ت. واوھ�م امتح�ان م�ی کن�د پس در واقع ا-٤٥

ی کن�د م�دعی،آماده ببیند کھ این عاشق صادق است یا نھ. اگر صادق بود آنگاه مقدمۀاین اتحاد ووصال روحانی را در وجود م ماید.ووجودش را آب وجارو وپاکسازی می ن

وند بدنھای رنجور ودلھای محزون وجگرھای خونین ودستھای تھ�ی وپاھ�ای خس�تھ وچش�مھای خونب�ار را اینست کھ خدا-٤٦

این آزین حجلھ وصل خدا در بشر است. اینھا چراغانی این جشن الھی است. دوست می دارد. و م�ابقی م�ردم م آدمی را اال اینکھ مرا بپرستد. یعنیاشقان ، مقصود خدا از خلقت ھستند زیرا خود گفتھ است کھ :نیافریدع-٤٧

ک�ھ چ�را ز باب�ت ایندر نظر وقص�د الھ�ی در ک�ار خلق�ت ق�رار ندارن�د وب�ا اینح�ال رزقش�ان را ھ�م میدھ�د وک�اری ب�ا آنھ�ا ن�دارد واج�ازات ص�اص ومند قخداوند را نپرستیده اند محاسبھ وعذابشان نمی کند فقط بدلیل جرم وجنایت وستمی کھ بر یکدیگر کرده ا

اش�ق ش�د. عمی شوند. واین معن�ای ال اک�راه ف�ی ال�دین م�ی باش�د. یعن�ی در عش�ق ھ�یچ زوری نیس�ت زی�را زورک�ی نم�ی ت�وان زادی آعش��ق، محص��ول اختی��ار مطل��ق اس��ت. ھم��ھ آزادیخواھ��ان ص��دیق، عاش��قان خداین��دوبالعکس. زی��را خداون��د مظھرمطل��ق

واختیار است. س�ت وای�ن ھم�ان مق�ام خالف�ت الھ�ی انس�ان اس�ت ومعن�ای روح خ�دا در بش�ر اس�ت. اکائن�ات انسان تنھا موج�ود مخت�ار در -٤٨

فق�ط ن�د. خداون�دکوھرکھ ای�ن آزادی را نخواھ�د از او م�ی گی�رد ودوس�تش ھ�م ن�دارد واتفاق�ا اورا غ�رق در لذای�ذ ج�انوری م�ی آزادیخواھان حقیقی را دوست دارد ونھ البتھ عربده جویان ومردم خواران را.

ومحب�ت ال بھتر می توان فھمید کھ چرا امامان ما در دعاھای خ�ود از خداون�د طل�ب ب�ال ک�رده ان�د. در واق�ع طل�ب توج�ھح-٤٩

ن یام��دی. ب��دینخ��دا را ک��رده ان��د. وقت��ی در ح��دیث قدس��ی ،خداون��د ب��ھ پی��امبرش م��ی گوی��د ک��ھ :بیم��ار ب��ودم چ��را ب��ھ عی��ادت م��ن ی مح�زون ران اوست بیمار وفقی�ر وغمگ�ین اس�ت ول�ذا م�ی گوی�د ک�ھ دلھ�امعناست کھ خود خداوند بر عرش فنا کھ دل عاشقا

وس�ت زی�را دوست می دارد. زیرا عاشق شبیھ معشوق می شود. ای�ن عاش�قان نیس�تند ک�ھ بیم�ار ومح�زون ھس�تند بلک�ھ خ�ود ا میان عاشق ومعشوق ھیچ حائل نیست. مؤمن از اسماء خداوند است.

ؤمن اس��ت ول��ی زن��دان خ��الق نیس��ت؟زیرا خداون��د در وج��ود عاش��قانش خان��ھ دارد. ن��دان م��چگون��ھ اس��ت ک��ھ حی��ات دنی��ا، ز-٥٠

اوبسیار بیمارتر واندوھگین تر است. واینست عشق مخلصین بھ خداوند!

131

فصل بیستم

هستی شناسی عرفانی

ه الموجودبسم الل

برای غیر خودش . جھان ھستی ، ظھور خداست -١

132

ھور وجود است برای عدم . ظجھان ھستی ، -٢ ن ھستی ، عرصۀ آشنائی عدم با وجود است . جھا -٣ ین عدم ھمان آدم است کھ می خواھد خدا را بشناسد . ا -۴ ست بصورت و سیرت خدا . آدم ھمان عدم ا -۵ ھرگاه شناسد و آدم خود را ھنوز نمی شناسد و باید بشناسد وس فرق خدا و آدم در معرفت است . یعنی خدا خود را می پ -۶

شناخت دوست خداست : ولی هللا ! تی فق�ط در خ�دمت خودشناس�ی انس�ان اس�ت ک�ھ ھم�ان خداشناس�ی اس�ت و ج�ز ای�ن معن�ا و ماھی�ت و ھ�دف و کل جھان ھس -٧

موجودیتی ندارد . را در آن می بیند . ھان ھستی آئینھ ای است کھ انسان ، خدائیت خود ج -٨ س بین انسان و ذات جھان ھستی چیزی جز جھل و نابینائی انسان حائل نیست . پ -٩ نسان بمیزانی کھ خدا را در خود می فھمد در بیرون از خود ھم می بیند . ا -١٠ ر اولی�ۀ ھس�تی از ن�وھان ھستی فقط بقصد معرفی خدا آفریده شده است پس ماھی�ت ھس�تی از معرف�ت اس�ت یعن�ی ذات ج -١١

معرفت است و معرفت ذات ھمۀ عناصر تشکیل دھندۀ جھان است . نسان خدائی است کھ از خدائیت خود غافل است و این ھمان معنای جھل است . ا -١٢ نسان خدائی است کھ از خدائیت خود بیزار است و این ھمان معنای کفر است . ا -١٣ شک دارد . این ھمان معنای اضطراب انسان است . ئیت خودانسان خدائی است کھ در خدا -١۴ نسان خدائی است کھ از خدائیت خود نفرت دارد . این ھمان معنای کینھ و عداوت انسان است . ا -١۵ نسان خدائی است کھ خدائیت خود را انکار می کند . این ھمان معنای دروغھای بشر است . ا -١۶ د . این ھمان معنای ترس بشر است . ز خدائیت خود ھراس دارانسان خدائی است کھ ا -١٧ نسان خدائی است کھ نمی خواھد خدا باشد . این ھمان معنای خصومت بشر با خودش می باشد . ا -١٨ ریبی بشر است . ف -نسان خدائی است کھ خدائیت خود را مخفی می دارد این ھمان معنای خود ا -١٩ تکامل و تکوین انسان است . ان ھست صورتی از مراحل رشد وھر موجودی کھ در جھ -٢٠ ر موجودی در جھان عنصری از ساختمان وجودی انسان است . ھ -٢١ ر موجودی در جھان بالوقفھ مشغول تغذیۀ وجودی انسان است و اساس موجودیت اوست . ھ -٢٢ است . و لذا انسان دشمن طبیعت است . ل جھان طبیعت در خدمت شناساندن خدائیت انسان بھ انسان ک -٢٣ ر انسانی کھ باور کند خداست انسانیت او آغاز می شود . ھ -٢۴

133

جھ��ان فق��ط ی��ک نف��ر ھس��ت ک��ھ خ��دا را در درون خ��ود م��ی فھم��د و در بی��رون از خ��ود م��ی بین��د. او خلیف��ۀ در ھ��ر آن در -٢۵ خداست و جز او خدائی نیست .

ش ایمان دارد . خدا در خویمؤمن کسی است کھ بھ وجود -٢۶ م یقین ھمان یقین بھ خدائیت خویش است . مقا -٢٧ نسان موحد کسی است کھ با خدا یکی است در درون و برون . ا -٢٨ عراج کامل ھمانا ملحق شدن بھ ذات خویشتن است و دیدار خدا در جھان مقابل روی خویش . م -٢٩ سوی آسمان نیست بلکھ درون رفتن و در عمق المتناھی ذات فنا شدن است . فیائی و بمعراج ، باال رفتن جغرا -٣٠ نسان کامل کسی است کھ در ھر چیزی خدا را می بیند . ا -٣١ نسان واصل کسی است کھ خودش در خدا فنا شده است و دیگر دو تا نیست . ا -٣٢ اریخ ھستی ھمان تاریخ ظھور خدا در انسان است . ت -٣٣ خ بشر ھمان تاریخ شناختھ شدن خدا در انسان است . تاری -٣۴ بود . (ع)انی آغاز شد کھ برای اولین بار انسانی ، خدا را در خود و جھان یافت و آن انسان علیقیامت از زم -٣۵ نچھ کھ عشق نامیده می شود حاصل لحظھ ای دیدن خداست . آ -٣۶ ر خویش (ج�نس مخ�الف) و آن عش�ق جنس�ی اس�ت . و دی�دن خ�دا در ی�ک ع دارد دیدن یک لحظۀ خدا در غیعشق دو نو -٣٧

لحظھ در وجود خویش از چشم غیر خویش . و این عشق عرفانی است در رابطھ با یک عارف . ھان ھستی حاصل عشق خدا در معرفی خویش است بھ غیر خویش . ج -٣٨ یر این عشق نیست . شق ھمانا عشق معرفی خویش است پس ذاتا عرفانی است و غع -٣٩ جھان ھستی صحرای عرفات است . -۴٠ ر کھ ھر کاری کھ می کند برای معرفی خدائیت خویش بھ غیر است پس ذات ھر کاری عارفانھ است. ھ -۴١ لت شکست انسان در ھر امری تردید او در خدائیت خویش است و یا انصراف او در این ادعا . ع -۴٢ رح و بسط و نشر کالبد انسان است . کل کائنات ، ش -۴٣ نچھ کھ ظلم نامیده می شود جنگ با خدا در انسان است و جنگ با خدائیت انسان . آ -۴۴ اھان فقط خود را خدا می خواھند و مردم را ھم تصدیق کنندۀ خدائیت خود . ش -۴۵ م�ردم را ھ�م ابوده اند و نابودی خدا را م�ی پرس�تند والیان اصال خدائی در عالم وجود قائل نیستند و فقط حامی خدای نم -۴۶

بھ این امر می خوانند : خدای آسمانی ! : ی نمایدمھم خود را بھ او معرفی نسان بمیزانی کھ در معرفی خداوند بھ دیگران در حد شناخت خود می کوشد خداوند ا -۴٧

معرفی خدا در عالم وجود و نھ عدم ( پشت بام آسمان ) .

134

ھ ک�لیس در سجدۀ بر آدم ھم�ان انک�ار ظھ�ور خ�دا ب�ود در ع�ین خ�دا پرس�تی . و ای�ن ھم�ان م�ذھب نف�اق اس�ت ابا کردن اب -۴٨ مالیان مذاھب شرک پیامبران آن ھستند یعنی رسوالن ابلیس .

ین ! سی است کھ در جستجوی خدا در عالم وجود و خاصھ در وجود یک انسان است یعنی امام مبکانسان مؤمن -۴٩ ی ر جھان ھستی نشانھ ای از خداوند و مظھر اسمی از اسمای الھی است و انسان خود خزانۀ ھم�ۀ اس�ماھر موجودی د -۵٠

ت خداست . الھی می باشد و لذا کل جھان ھستی تعین باطن انسان است . جھان محضر انسان است . و انسان مظھر ذا خر . م انسان قبل از خلقت است . و اول و آخر یکی است : ھو االول اآلبعد از خلقت است و خدا ھ انسان ، خدای -۵١ ھ شناخت حضور خدا در جھان و موجودات عالم منجر نشود عل�م نیس�ت و تربیت�ی ھ�م ک�ھ منج�ر ب�ھ ش�ناختتعلیمی کھ ب -۵٢

خدا در خویشتن نشود تربیت نیست و بلکھ تعلیم و تربیت ابلیسی است . ن حاص�ل ویشتن در غیر خویش اس�ت (جھ�ان و جھانی�ان) . و ای� در حیات دنیا ھمانا دیدار جمال ذات خمعراج و لقاء هللا -۵٣

ت�اریخ اس�ت نخس�تین انس�ان (ص)عشق بھ سائر انسانھاست و خدمت بھ آنھا در جھت شناخت خدا در خویشتن . و اگ�ر محم�د ق . خدا در خل ملترین عاشق خلق است در جھت معرفیکھ با خداوند در حیات دنیا دیدار کرده است بدین دلیل است کھ کا

ب�ھ خداس�ت ک�ھ انس�ان را ب�ھ خ�دا مانطور کھ خلقت جھان و انسان محصول عشق خدا بھ غی�ر اس�ت فق�ط عش�ق انس�انھ -۵۴ا ک�ھ جھ�ان ر ر غی�ر خ�ویش ب�ودرساند : عشق انسان بھ دیدار با خدا در غی�ر . چ�را ک�ھ خداون�د ھ�م عاش�ق دی�دار خ�ویش دمی . آفرینش حاصل عشق است حاصل خالفت ! ریدآف سی اجر عشق است و جز عاش�قان جھ�ان را نم�ی شناس�ند ک�ھ غای�ت ای�ن ش�ناخت ھ�م دریاف�ت خداون�د در پس ھستی شنا -۵۵

خویشتن است کھ حاصل جستجوی خدا در غیر خویش است . ر جھت خداشناسی وجودی است . نابراین مقام کشف و شھود و معراج و لقاء هللا حاصل خدمت بھ خلق دب -۵۶ ناس�ی و م�ردم را ب�ھ خودش�ان شناس�اندن و خداون�د را در جھ�ان ش�ناختن و شناس�اندن ، اس�اس ھس�تی شعشق ب�ھ خ�ود -۵٧

شناسی است . س عشق ، جوھرۀ ھستی است و ھستی بر کسی روی می نماید کھ با این عشق در ارتباط باشد . پ -۵٨ ه اتصال الن روح و اسمای الھی و خلفای بالقوۀ خداوند در جھان تنھا رامردمان بعنوان حام عشق و خدمت خالصانھ بھ -۵٩

بھ جان و روح ھستی است وپرده برداری از رخ ھستی . این ھمان واقعۀ لقاء هللا است . ر روی ھ آس�مان ھف�تم ب�نسان جمال اعلی العلیین است کھ در درک اس�فل الس�افلین اقام�ت دارد . و ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ا -۶٠

نس�ان کام�ل زمین است و آن انسان کامل و عارف واصل اس�ت . و مع�راج و قلم�رو لق�اء هللا چی�زی ج�ز کش�ف حج�اب از رخ ا . ختم می شود ع)(است و نھایتا بھ معرفی علی (ع)و در علی (ع)نیست . اینست کھ معراج محمدی در ھمۀ مراحلش با علی

ان ان است و زمینی نمودن مع�راج ب�رای بش�ریت اس�ت و امک�ختم نبوت بھ معنای بھ زمین آوردن آسممعراج محمدی و -۶١

ن�زولش م�دار و ش�أنو پرچ (ص)لقاء هللا در حیات دنیا . و این ھمان سرآغاز قیامت پنجاه ھزار سالھ است کھ بانی اش محم�د است . (ع)علی

دید مؤمنان و عارفان امتش بر روی زمین می توانند دید. تمدر آسمان ھف (ص)یعنی آنچھ را کھ محمد -۶٢ اقع�ھ و ی ، عروجی در مکان نبود چرا کھ واقعھ ای در زمان نبود ھم�انطور ک�ھ در روای�ات آم�ده ک�ل ای�ن ومعراج محمد -۶٣

یعن�ی او ام�د .س�اختن آن حض�رت ب�ود و لحظ�ھ ای ھ�م در ای�ن عم�ل اختالل�ی پدی�د نی وض�وءعروج در ھفت آسمان ب�ھ ھنگ�ام ی در لحظھ ای ھم بھ لحاظ جس�مانی و وج�ودی زم�ین و مح�ل زن�دگی خ�ود را ت�رک نگف�ت . در حقیق�ت س�فر آن حض�رت س�فر

ا کھ حضرت ر درون خودش بود چرا کھ انسان ، جھان اصغر و فشرده شده است و جھان ھم انسان اکبر است . آن براقی ھم و را بھ آسمان ھفتم ذاتش پرواز داد . حمل نمود ھیکل نوری خود آن حضرت بود کھ ا

135

نک�ھ آھ�یچ تناقض�ی ب�ا مع�راج ب�اطنی ن�دارد بش�رط » مع�راج نام�ھ«یل ابن سینا از معراج محم�دی در رس�الۀ تفسیر و تأو -۶۴م�وده و نردبان ع�روج ھم�ان وج�ود و دل و روح انس�ان تلق�ی ش�ود . وگرن�ھ بش�ر م�درن بخش�ی از منظوم�ۀ شمس�ی را س�فر ن

ب�ن س�ت . زی�را ااھم تھیھ کرده است و ھیچ نشانی از اخب�ار و روای�ات مرب�وط ب�ھ مع�راج پی�امبر مش�اھده نش�ده عکس و فیلم ی�ن اموجودی�ت سینا آن ھفتم آسمان را فواص�ل ب�ین زم�ین و م�اه و عط�ارد و م�ریخ و و ... دانس�تھ اس�ت و آن مالئ�ک را ھ�م

ا نم�ی رز ای�ن راز اس عالمانھ و ھنرمندانھ اس�ت ول�ی ھ�یچ معن�ائی سیارات منظومۀ شمسی تلقی کرده است کھ البتھ تأویلی بر ائنات تص�و کگشاید و معراج محمدی را چیزی جز یک سفر فضائی بھ منظومۀ شمسی نمی داند و منظومۀ شمسی را ھم کل

رات و ارات و ک�س�ی می کند در حالیکھ حتی کل آسمان اول (آسمان دنیا) ھم محسوب نمی گردد . یعن�ی ک�ل منظوم�ۀ شمس�ی وئن�ات الی ای�ن کاکھکشانھائی کھ در آسمان می بینیم صورتی از آسمان اول است و شش آسمان و جھان و کائنات دیگ�ر ب�ر ب�ا

ی نب�ود بلک�ھبھ آسمان آخرین رسید ولی از درب دل خویش . مع�راج محم�دی ، عروج�ی فض�ائ (ص)نجومی قرار دارد و محمد درونی بود . عروجی روحانی و المکانی و

حم��دی را س��فری فض��ائی و واقع��ھ ای ب��ا ت��ن و در مک��ان و زم��ان ب��دانیم در اینص��ورت بش��ر م��درن آنھ��م اگ��ر مع��راج م -۶۵

ای طۀ س�فینھ ھ�کافرترین و فاسد ترین و شقی ترینش امروزه بر آستانۀ معراج قرار گرفتھ است و در حال عروج اس�ت بواس� ان ھم راکفلر ھا و بوش ھا خواھند بود . فضائی . و مسلما نخستین عروج کنندگ

ی م�فالسفھ بر سر جسمانی یا روح�انی ب�ودن مع�راج پی�امبر ھ�م دع�وائی مھم�ل و جاھالن�ھ اس�ت زی�را آی�ا دعوای قدیمی -۶۶

توان گفت کھ سفرھای آدمی در عالم خواب و رؤیا ، جسمانی است یا روحانی ؟ ھم�ان ود ک�ھ ذات را ب�ھ قلم�رو ص�فات و کم�ال را ب�ھ قلم�رو جم�ال آورد و ای�نی واقعھ ای در ذات کائنات ب�معراج محمد -۶٧

واقعۀ امامت است کھ مبنای ختم نبوت نیز می باشد و آستانۀ قیامت . یام�ت قساس نقد و موجود رابطۀ بین امام و مأموم یا م�راد و مری�د اس�ت . ای�ن مع�راج ھم�ان گ�وھرۀ واقع�ۀ این معراج ا -۶٨

مس است : شمس الحق تبریز کھ بنمود علی بود ! آخرین مولوی و ش عم�ای می گشایندۀ رابطۀ مستقیم بین خالق و مخلوق در ارتباط عارفانھ ب�ین دو م�ؤمن اس�ت یعن�ی گش�ایندۀ معراج محمد -۶٩

الینحل رابطۀ بین موسی و خضر است و شاه کلید گشایش درب ذات انسان در وادی معرفت نفس . ل و شریت دارای این واحد وجود اس�ت و ل�ذا ھ�ر تب�دیده است و واحد نفس بشری ھم خداست و لذا کل بانسان نفس واح -٧٠

ق ب�ر ح�ق تحولی در نفس بشری در کلیۀ نفوس رخ می دھ�د مخصوص�ا اگ�ر ک�انون ای�ن تح�ول وگش�ایش کس�ی باش�د ک�ھ عاش�س�الم . و ل�ذا ا ر ھمۀ نفوس احاطھ و نفوذ داردمردم است و خلیفۀ مردم در نزد خداست و مظھر رحمت خدا بر خلق است و ب

اش��د و فق��ط و خ�تم نب��وت و واقع�ۀ مع��راج و آغ�از امام��ت ام��ری جھ�انی و بش��ری و ی�ک توفی��ق محم��دی در کالب�د بش��ری م�ی بحمد و قایق دین ممحدود بھ مسلمانان اسمی نمی شود . یعنی ھر بشر رھرو معرفت نفس و طالب حق دیر یا زود ماھیتا بھ ح

ی�ن پ�س فق�ط بلکھ بھ وجود محمد م�ی رس�د و ب�ھ ش�ھر عل�م محم�د وارد م�ی ش�ود . ھم�انطور ک�ھ خ�ود ایش�ان م�ی فرمای�د : زی ناسی محم�درھروان معرفت نفس بھ حقایق دین من می رسند . این حضور محمد در نفوس کلیۀ انسانھاست . این ھستی ش

است . ھ م�ی گردانن�د . ای�ن س�خن ح�افظ ش�یرازی دقیق�ا بی�انگر م�ھ و خورش�ید ھم�ین آئین� -دیدۀ من تنھا نیست جلوه گاه رخ تو -٧١

شکارند ! آھستی شناسی محمدی است و بیان دیگری از این آیۀ قرآن کھ : ھمۀ موجودات جھان متحصن در وجود امامی د د و از ھس�تی او ھس�تی من�شناس�نام�ل را م�ی ک، ام�ام مب�ین و انس�ان رات و ک�رات و نب�ات و جم�اد و حی�اتیعنی ھم�ۀ ذ -٧٢بش ون��د در کت��اد ھم��انطور ک��ھ خداش��وند . از ای��ن لح��اظ عم��دۀ آدمھ��ا عق��ب ت��ر و غ��افلتر و ج��اھلتر از بقی��ۀ مخلوق��ات ھس��تنمی فرماید کھ اکثر مردمان حتی از حیوانات ھم پست ترند و بلکھ از جمادات. می است لذا از ھوش و معرفت طبیعی و غری�زی خ�ود م�دھوش و ز آنجا کھ انسان ، حیوانی امانت دار روح و عشق الھیا -٧٣

س�ت ت�ر اھی و برخورداری نیافتھ است و لذا از حیوانات ھ�م پالھی خود آگ -بیگانھ شده ولی ھنوز بھ ھوش و عرفان انسانی ج�ود و ط�ی واست . این پستی بھ لحاظ ھستی مندی است . یعن�ی انس�ان ک�افر و جاھ�ل نس�بت ب�ھ ح�ق الھ�ی خویش�تن دچ�ار قح

احساس نابودی است و تمام ھول و ھراس او از این بابت است . . ام��ام اس��ی (خ��دا شناس��ی طبیع��ی) ق��رار دارداس��اس ام��ام شنھ مرات��ب وج��ود و ان��واع موج��ودات برب��ھ زب��ان دیگ��ر سلس��ل -٧۴

ست کھ ام�ام شناسی عین ھستی شناسی است چرا کھ ھستی ھمان خداست و معرفت بر ھستی کارگاه ھستی مندی موجودات ا

136

مظھر کمال این معرفت است و لذا بیت هللا حرام اس�ت و قبل�ۀ ع�الم امک�ان و قط�ب ع�الم وج�ود م�ی باش�د و ھ�ر ک�ھ ب�دین قبل�ھ روی دارد روی بھ ھستی دارد و از ھستی برخوردار است زیرا امام ھمان وجھ هللا است . وجھ هللا ھمان وجھ وجود است .

رک اس�فل الس�افلین اس�ت یعن�ی سلس�لھ مرات�ب ن�زول وج�ود در ع�دم اس�ت . وزول خ�دا در دعالم ھستی سلسلھ مراتب ن� -٧۵

ب�ھ ع�دم غایت این نزول و سقوط و ھبوط ھمان انسان است . این ھمان تنزل عاشق در معشوق است کھ حاصل عش�ق وج�ودل ب�ھ قص�د ستند . ای�ن ن�زواست . پس کائنات صورت عشق ورزی خداوند است و لذا جز عشاق عارف قادر بھ درک ھستی نی

ھ خداون�د ک�معرفی کردن خویش بھ غیر است . پس جھان ھستی دارای دو عنصر ذاتی یعنی عشق و عرفان است . و اینس�ت از مستضعفترین انسانھا برای خود خلیفھ برمی گزیند یعنی عدمی ترین انسانھا و فنا پرست ترین عشاق .

فترین انسانھای روی زمین ھستند زیرا منظر و محل ھبوط ذات الھی ھستند . ضعی در قلمرو صفات، اولیای الھی -٧۶ ی خود را بھ کائنات بخشید و ذاتش را ب�ھ انس�ان . و ل�ذا انس�ان ی�ک موج�ود ب�ی ص�فت اس�ت. و ک�افر کس� خداوند صفات -٧٧

را می جوید .است کھ صفات را می پرستد و ذات را منکر است . یعنی خود را انکار می کند و جھان بیرون ی ھ صفات ندارد زیرا کل جھان ھستی کھ عرصۀ صفات ھس�تند در خ�دمت و تس�خیر آدم م�ی باش�ند و آدم ب�بآدمی نیازی -٧٨

نیاز از صفات است زیرا صاحب ذات است . ھس�تی دیت و صمدیت و بی علت و معلول بودن و بی ھمتا بودن است . این ھم�ان تعری�ف وج�ود مح�ض و ذات ھمان اح -٧٩

مطلق و فی نفسھ است : ھستی در خویش ! عراج حاصل اقامت در خویشتن است و ھستی در خویش . م -٨٠ ن آم�دن از ا در بیان جغرافیائی اش معنائی برخالف ادراک حس�ی بش�ر دارد یعن�ی ب�اال رف�تن نیس�ت بلک�ھ پ�ائیمعراج اتفاق -٨١

آسمان است . نس�ان ھ�م پروردگار در انسان است . خداوند کھ پائین بیاید و ب�ر ج�ای انس�ان بنش�یند اول معراج انسان ھمان ھبوط و نز -٨٢

ست . اباال می رود کھ بر جای او واقع شود . این ھمان واقعۀ خالفت و جانشینی انسان و خدا بر جای یکدیگر خ ج�ز ض�اللت و تفرق�ھ حاص�لی فسیر نجومی معراج امری مھمل وگمراه کننده و غی�ر عرف�انی اس�ت ول�ذا در ط�ول ت�اریت -٨٣

ا گم�راه رنداشتھ است . دعوای ب�ین حامی�ان مع�راج جس�مانی و مع�راج روح�انی حاص�ل ای�ن نگ�رش کافران�ھ اس�ت ک�ھ ھ�ر دو ت و نھ ن نھ تن اسساختھ است کھ حامیان معراج جسمانی را منافق و حامیان معراج روحانی را کافر نموده است . زیرا انسا

کھ اتحاد تن و روح و امر سوم است یعنی ھو ! روح . بلکھ نفس است ار ک�این واقعھ کھ معراج زمینی است حاص�ل » ینمدر ھر چھ کھ می نگرم جز خدا نمی ب«می فرماید کھ : (ع)اینکھ علی -٨۴

در معراج آسمانی است . و لذا امامت مولود کمال نبوت و ختم آن است. (ص)محمد اط�ل ودش ب�ھ زم�ین آم�د و مان�دگار ش�د (ح�ق آم�د و با بھ زمین آورد و یا خداون�د ب�رای حبی�ب خ�، خدا ر (ص)یعنی محمد -٨۵

نظاره کرد . نخستین کسی بود کھ خداوند را بر زمین یعنی در عالم ھستی (ماده) (ع)یعنی علی (ص)رفت) و حبیب محمد ان��د و و مق��امش را درک نک��رده او را نش��ناختھ ان��د را برت��ر م��ی دانن��د اص��ال (ع)ھ مق��ام عرف��انی عل��ی بن��ابراین کس��انی ک�� -٨۶ است . (ص)ھر چھ دارد از محمد (ع)دانند کھ علی نمی ناخت ھس�تند مطلق�ا قاب�ل ش� نابراین ھستی فی نفسھ یا وجود مطلق کھ ھمان خداوند است و کل کائن�ات مظھ�ر ص�فات اوب -٨٧

ز عل�ی (ام�اماس�ت . یعن�ی ھس�تی درب�ی ج� (ع)حمدی کھ دربش عل�ی ) اال در شھر وجود منیست (نھ خدا و نھ موجودات جھانیعن�ی ا نم�ی بین�دمبین) ندارد . علی باب الوجود است و محمد ھم خانۀ ھستی است. و ھر کھ در ای�ن خان�ھ وارد ش�ود ج�ز خ�د ی بیند . نم جز ھستی نمی یابد و در ھر چیزی کھ ھست جز ھستی مطلق و جاودانھ نمی یابد یعنی جز حضور خداوند را

اه ھس�تی ھ�م خداون�د اس�ت . وام�ا خ�ود ھس�تی ھم�ان ش�اس�ت . و (ص)است . شھر ھستی ، محمد (ع)درب ھستی ، علی -٨٨

سالک وادی فناست کھ در جستجوی خداست و خلیفۀ او در جھان است .

137

ھ نیس��ت. ول�ی جھ��ان س�تی شناس��ی ھم�ان ش��ناخت ج�اودانگی اس��ت . ھس�تی در ح��س بش�ری چی��زی ج�ز حض��ور جاودان�ھ -٨٩از ی م�ی خواھ�دموجودات و کائنات عرصۀ تباھی و مرگ و نیستی است منتھی نیس�تی پای�دار و جاودان�ھ و المتن�اھی . و آدم�

پوستۀ ظاھری این ھستی م�ان ھزی�را ص�فات ابتالی بھ تخریب و نابودی است نجات یابد یعنی از قلمرو صفات برھ�دکھ تمامارد ک�ھ ع�رش ی ثب�اتی و ھالک�ت اس�ت . و ب�رای ای�ن رھ�ائی چ�اره ای ج�ز رجع�ت ب�ھ ذات خ�ویش ن�داقلمرو تغیی�ر و تب�دیل و ب�

ی یعن�ی خداست . این ھمان قلم�رو ھس�تی مح�ض و اب�دیت اس�ت ک�ھ چ�ون ب�دانجا رس�د جھ�ان بی�رون را ھ�م جم�ال یگان�ۀ ھس�ت یند . بتغییر نگاه او می خداوند می بیند . و آنچھ را کھ تخریب و تباھی می فھمید اینک پریشانی زلف یار و

کس و اشد کل عالم و آدمی�ان ، وی را بس�وی ذات�ش م�ی رانن�د و ظ�اھرا ط�رد و لع�ن م�ی کنن�د و تنھ�ا و ب�یآنکھ عاشق ب -٩٠

او دو ل�ذا ج�ز خ�و منفورش می دارند . ھمانھائی کھ عاشقانھ خدمتشان کرده است و خدائیت ذاتشان را بھ آنان نموده اس�ت .انھ ش�دن الیق جاود ھیت نیست . آنکھ مردم را بھ جاودانگی می خواند و خود را فدای سعادت آنھا می سازد خودالیق این الو

است . این راه و رسم ھستی مند شدن است . از راه نیستی بھ عشق توان رسید و از عشق ھم بھ ھستی . ، ھستی زن�دانی اس�ت ک�ھ ج�ز ن�ابودی ستی محصول عشق است و اجر عشق شناسی و عشق پرستی است . بی عشق ھ -٩١

نمی چشاند و آرزوئی جز نابودی ببار نمی آورد . اصل خود شناسی است و ھس�تی ف�ی نفس�ھ و جاوی�د ھ�م حاص�ل ش�ناخت شناس�ی عارفان�ھ اس�ت . وج�ود حھستی شناسی -٩٢

محض ھمان شناخت شناخت است . ناخت این معرف�ت ھم�ان ھس�تی اس�ت . پ�س ھس�تی ھم�ان ن�ور گر ھستی بھ قصد معرفت بر خدا آفریده شده است پس شا -٩٣

معرفت و معرفت ناب و توحیدی است . ھان ھستی مدرسۀ اصالت معرفت است : عشق معرفت ! ج -٩۴ ھ معرفت خود حاصل عشق و عطش بھ شناخت خویشتن است آنھم شناختی اورژانس و اضطراری چرا کھ بو اما عشق -٩۵

عن��ی ش��ناخت . پ��س بای��د کوت��اھترین راه را برگزی��د . و کوت��اھترین راه ھم��ان ش��ناخت ذات اس��ت یمھل��ت بس��یار کم��ی داری��م س�ت چ�ون جاودانگی . پس آنچھ کھ انسان را بسوی معرفت ب�ر ھس�تی م�ی ران�د نیس�تی اس�ت . پ�س نیس�تی س�رمایۀ معرف�ت ا

ی یش�اپیش بس�ود ت�رجیح م�ی دھ�د ک�ھ پآدمی از نیستی آمده و بھ نیستی می رود . پس آدمی در مھلت کوتاه ھستی دنیوی خوشناس�ی اخت و ھس�تینیستی برود تا نیستی را در ھستی خود بیابد و بر آن فائق آید . و این ھمان ماھیت دینی و اخ�روی ش�ن

است . اب�د .ند کھ ھستی مادی اش سرمایھ ای است کھ بواسطۀ آن بایستی علت و مبدأ و مقصود ھستی خود را بیانسان می دا -٩۶

. خ می نمای�دو این ھمان مبدأ و معاد در اصول دین است . پس دین بطور طبیعی در مسیر خود شناسی و عشق بھ معرفت ر و اینست کھ پیامبر اسالم دین را فقط متعلق بھ عاقالن نامیده است و عقل را اساس دین .

ان خاص�یت ، غای�ب . ول�ی وج�ھ جاودان�ۀ ھس�تی ھم�ستی ھا در نزد آدمی چند دستھ اند : نی�ک ، ب�د ، نی�ک و ب�د ، ب�ی ھ -٩٧

د ک�ھ متی م�ی رون�وجھ غایب و ناپیدای آن است کھ ھستی ھای بی خاصیت بھ مثابۀ آستانۀ غیب ھستند . و لذا عارف�ان ب�ھ س�. یدافالن نمی آآن است کھ بھ چشم غعامۀ مردم نسبت بھ آن بی تفاوت ھستند . و این وجھ بھشتی ھستی است کھ جاودانگی

چیزھای خوب روزی بد می شوند و بالعکس . این وجھ دوزخی ھستی است . خالق اس�ت و اخ�الق ھس�تی ھم�ان خالقی�ت آن اس�ت ک�ھ کارگ�اھش در وج�ھ ام�وری ق�رار دارد ک�ھ در نظ�ر اھستی دارای -٩٨

ست . عی آن اعامۀ مردم بی خاصیت است حال آنکھ این وجھ بھ مثابۀ اساس ھستی است کھ خیر و شر دو نتیجۀ طبی ین و وجھ ممتنع ھس�تی در ن�زد آدم�ی ھمان�ا موجودی�ت خ�ود اوس�ت ک�ھ آس�تانۀ ع�الم غی�ب و ذات اس�ت و بی خاصیت تر -٩٩

س�تی از ای�نھھمان سمت بھشتی ھستی است کھ عامۀ مردم از آن غافلند و ای�ن ھم�ان کارگ�اه خالقی�ت ھس�تی اس�ت و اخ�الق وجھ سرچشمھ می گیرد زیرا حضور خداست .

اگ�ر از طری��ق خ�ود شناس��ی م�ی ت��وان خ�دا را ش��ناخت و یاف�ت ب��دین معناس�ت ک��ھ انس�ان ھس��تی ف�ی نفس��ھ و جم��ال ذات -١٠٠

خداوند است و آنچھ کھ انس�ان را از ذات و خ�دای خ�ود و ھس�تی خ�ویش غاف�ل نم�وده و در حج�اب انداخت�ھ اس�ت اب�تالیش ب�ھ س�بیح پروردگ�ار و تزکی�ۀ نف�س آش�کار م�ی ش�ود بعن�وان تنھ�ا راه رنگ و بو و صور و صفات جھان است . در اینجا معن�ای ت

رسیدن بھ خود و خدای خود. یعنی تنزیھ و مبرا نمودن خداوند از ص�فات در یکس�و و پاکس�ازی نف�س خ�ود از ابتالئ�ات م�ادی

138

ش�دن ذھ�ن و دل (جھانی) در سوی دیگر . تسبیح پروردگار امری ذھنی است و تزکیۀ نفس ھم امری قلبی می باشد . ب�ا پ�اکاز صفات و عادات است کھ ذات آشکار می شود و ھستی محض جاودانھ رخ می نماید . این ھم�ان زدودن ھس�تی از غب�ارات و رنگ و ریاست . این ھمان نیستی زدائی از ھستی است . و این تالشی تماما عرفانی اس�ت . ب�رای نیس�تی زدائ�ی از ھس�تی

ای نیستی زند و بقول ص�فی بایس�تی جم�ع ھس�تی را ب�ر نیس�تی زن�د . نیس�تی ھس�تی نم�ا را آدمی باید عاشق باشد و دل بھ دریبزداید تا ھستی ای کھ نیستی پنداشتھ می ش�ود آش�کار ش�ود . مس�ئلھ اینس�ت ک�ھ ج�ای ھس�تی و نیس�تی ع�وض ش�ده اس�ت در

دھ�د ت�ا بخ�ود رس�د . ھس�تی ، قلمرو خلقت . و انسان بایستی جای این دو را عوض کن�د و ھ�ر ک�دام را ب�ر ج�ای خ�ودش ق�رار نیستی است و نیستی ، ھستی است . اینست مسئلھ .

139

و یکمفصل بیست

معناي وجود

ه الحبیببسم الل

140

ر وزه ب�یش از ھ�ر در ط�ول ت�اریخ ب�وده اس�ت و ام�رمحبت یکی از معروفترین و رایج ترین الفاظ و مفاھیم در فرھن�گ بش�-١ی ھ�ر رابط�ھ ا ، اساس و مقصدمحبت در ادعا و ماھیت. افراد و گروھھا و ملل قرار دارد عصری در محور روابط و گفتگوی

. ه تمدنھاعنوان عناصر پدید آورند است و لذا مغز فرھنگ و مدنیت محسوب می شود و ھستھ مرکزی تشکیل خانواده بھ است . در دین و مذاھب الھی نیز کھ بستر مدنیت است محبت بین خداوند و بشر ، مقصود رشد و تعالی معنوی-٢ بت است . خداوند در کتابش می فرماید کھ انسان را نیافریدم اال اینکھ مرا بپرستد . و پرستش حاصل اشد مح-٣ ش�ریک نم�ی ی م�ی پرس�تد و در ای�ن محب�ت ھ�یچ کس�ی راو انسان کامل کسی است کھ خداوند را خالصانھ و بی ھ�یچ ش�رک-۴

گیرد . این معنای مقام توحید است . نی محبت ت بدارد . یعو نیز در کتاب خدا می خوانیم کھ کسی می تواند دیگران را دوست بدارد کھ خداوند را عاشقانھ دوس-۵

بین افراد بشری ھم معلول عشق و پرستش خالصانھ بھ خداوند است . ھ خداون�د م�ی بنابراین محبت حاصل مکاشفھ ای غیبی در ماورای طبیعت است ھمانطور کھ در ح�دیث قدس�ی م�ی خ�وانیم ک�-۶

. یعن�ی ی ش�ود و ..فرماید : ھر کسی کھ مرا جستجو کند می یابد و ھر کھ مرا بیابد می شناسد و ھر کھ مرا بشناسد عاشق م عشق محصول خداشناسی است .

از رد یعن�ی اث�رییگری را دوست می دارد در حقیق�ت نش�انی از خداون�د را در او یافت�ھ و دوس�ت م�ی دایعنی ھر کسی کھ د-٧

صفات الھی در بشر کشف کرده است . پس محبت ھای بشری محصول خداشناسی و خدایابی در بشر است . -٨ انبی�اء و تھ ان�د یعن�یشانھ ھ�ای الھ�ی داش�بھ ھمین دلیل نابترین عشق ھا در طول تاریخ نسبت بھ انسانھائی پدیدآمده کھ ن-٩

اولیاء و عرفائی کھ خود در عشق بھ خداوند بوده اند . ن�د ت می داشتھ اپس بانیان و مروجین عشق و محبت و دوستی در میان بشری عشاق خداوند بوده اند کھ مردم را دوس -١٠

و ھم آنھا را بھ دوستی با خداوند دعوت می کرده اند . و لک�ھ ابتالئ�اتبابراین کسانی کھ عشق را ج�دای معرف�ت و ش�ناخت و بلک�ھ ض�د آن م�ی دانن�د از عش�ق بیگان�ھ ان�د و بن -١١

عادات و شھوات و نیازھای خود را عشق می پندارند یعنی جنون را عشق می خوانند . ن آام�ھ بش�ری از . عش�قی ک�ھ ع انسان برده و نیازمند نمی تواند اربابش را دوست بدارد . عشق حاصل بی نیازی اس�ت -١٢

و احس�اس داشتھ باش�ددم می زند از نیاز و جنون است و ریشھ در حقارت و کینھ دارد زیرا برده نمی تواند از اربابش کینھ ن حقارت نکند .

داس�ت یعن�ی ب�ھانسان بمیزانی کھ بسوی بی نیازی و استغنای درونی م�ی رود ب�ھ دل خ�ود نزدی�ک م�ی ش�ود ک�ھ خان�ھ خ -١٣

قلمرو عشق نزدیک می شود و اھل محبت می گردد . م�ی در رفتاریھ�ای آدبنابراین محبت در قلمرو منطق علیت و محاسبات دنیوی واقعھ ای بی چون و چراس�ت و ل�ذا تم�ام گ -١۴

رابطھ با محبت بھ چون و چرا و محاسبھ کشیدن آن و منشأ محبت است . . حسوب میشودم نشدنی ترین وقایع م، امری غریب است و فھق و دوست داشتنو عقول علیتی ، عشدر واقع در قلمر -١۵ م�ھ ، قاب�ل برنا عشق تنھا امری است کھ خود علت و معلول و مبدأ و معاد و اصل و فرع خ�ویش اس�ت . بن�ابراین عش�ق -١۶

ی منج�ر مقص�دی انس�انریزی و محاسبھ و سازمان دھی نیست و بلکھ خود عشق علت ھر سازمان و برنامھ ای اس�ت ک�ھ ب�ھ می شود .

عشق ، پشتوانھ عقل حق پرست و بال پرواز آن است بسوی دیدار با جمال عشق . -١٧

141

ه ی�ل دنی�وی من�زعشق از بی علیتی و ورای نیازھا و محاس�بات بش�ری ب�ر بش�ر ف�رود م�ی آی�د و از ھ�ر قی�د و ش�رط و دل -١٨س�وس بش�ری ی چون و چرا می خواند و بدینگونھ عقل و تجربھ محاست ولی مخاطبان خود را بسوی تعھد مطلق و اطاعت ب

را بھ منشأ ھستی رھنمون می سازد و موجب تعالی بی پایان عقل و حواس و حیات بشر است . در دکشانیدن عشقآنچھ کھ آدمی را با عشق بھ بن بست می رساند چون و چرا کردن در ماھیت دنیوی آن است و بھ بن -١٩

نیازھای مادی خویش . خدمت دنیا و ب�ت ک�ن پس بی�ا و ثا چرا مرا دوست می داری و خدمتم می کنی بی ھیچ مزد و منتی ؟ نکند حقھ ای در پس پرده باشد ؟ -٢٠

حب�ت ک�ھ مکھ مرا براستی برای خ�ود خ�ودم دوس�ت م�ی داری و ن�ھ ب�رای خ�ودت : اینس�ت نج�وای ھم�ھ ج�ائی ابل�یس در قب�ال اشکال گوناگون جاری است . ھمواره از زبان محبوبھا بھ

دیق ی�ت عش�ق را تص�این ترفند ابلیس برخاستھ از تردید او دربارۀ حق عشق نیست زیرا دل ھر جاھل و ک�افری ھ�م حقان -٢١

تجاھ�ل م�ی می کند و عشق را از فسق تشخیص می دھد . این مکر و عداوت و انکار او در قبال عش�ق اس�ت ک�ھ خ�ود را ب�ھود و ش�ا ج�اری م�ی زی فسق گیرد و نھایتا نابودش کند . و این مکر و پلی�دی از زب�ان و فع�ل معش�وق ھ�زند تا عشق را بھ با

معشوق را بھ انکار عشق می کشاند . تنھا راه رھائی معشوق از مکر ابلیس چیزی جز اطاعت بی چون و چرا از عاشق نیست . -٢٢ ب�ھ عش�ق ت بی چ�ون و چ�را از منب�ع عش�ق (عاش�ق) م�ی ت�وانچون عشق ، بی چون و چراست لذا فقط از طریق اطاع -٢٣

روش ط از راه ورسید و بھ آن اتصال یافت و اھل محبت شد و از برک�ت الی�زال آن برخ�وردار گردی�د . ب�ی چ�ون و چ�را را فق�ر دی�دی ور توحبی چون و چرا می توان درک نمود . توحید را نمی توان با ثنوی�ت ( خی�ر و ش�ر ) دریاف�ت . و عش�ق ھم�ان ن�

رابطھ انسانھاست . رار گی�رد و ق�عاشق ، بی چون و چرا عاشق است و خدمت می کند . معشوق ھ�م وقت�ی م�ی توان�د در جایگ�اه معش�وقیت -٢۴

عشق را دریابد کھ بی چون و چرا اطاعت کند . و اینگونھ است کھ بھ مقام عاشقیت می رسد . ر اطاع�ت از ام� ت کنن�ده برک�ات و کرام�ات عش�ق اس�ت اال اینک�ھ در کم�المعشوق دریافت کنندۀ عشق نیست بلک�ھ دریاف� -٢۵

عاشق بھ مقام عاشقیت برسد . عشق شناسی حاصل اطاعت بی چون و چرا از امر عاشق و خدمت بھ اوست . -٢۶ عشق ست کھ در اطاعت بی چون و چرا از امر عاشق ، عشق در ذھن درک و تصدیق می گردد و در خدمت بھ عاشق ا -٢٧

در دل معشوق ، دریافت می شود . و معج�زات در اطاعت بی چون و چرای از عاشق است کھ معشوق ب�ھ اوج برخ�ورداری از کرام�ات و برک�ات و ش�فاعت -٢٨

عشق می رسد و طبعا میل بھ خدمت پیدا می کند بعنوان تشکر از عاشق . است و الحاق بھ این سرچشمھ . خدمت بھ عاشق ھمان راه یابی بھ دل اوست کھ منبع عشق -٢٩ محبت ، عرصھ حضور و ظھور حق است و آشنائی تن بھ تن با خداوند و معارف توحیدی . -٣٠ س�ت . آنج�ا اصداقت و محبت دو روی سکھ رابطھ ای مؤمنانھ و حق پرستانھ است و ھر یک عالمت و حج�ت آن دیگ�ر -٣١

شد . بی ریا با ی تا کسی را دوست ندارد نمی تواند با او راست بگوید وکھ محبت نیست صداقت ھم نمی تواند باشد . آدم ک�ی م�راد اس�ت یدر ھر رابطھ صادقانھ ای یکی عاشق است و دیگری محبوب . یعنی یکی امام است و دیگری م�أموم ، -٣٢

و دیگری مرید . و غیر از این نیست . دانگی القاء می کند . محبت ، نور وجود است و لذا ھستی بخش است و جاو -٣٣

142

لی�ت محس�وس ھمانطور کھ " ھستی " ھیچ علت و دلیل و حسابی ندارد و خود علت خود است ، عشق ھم امری فوق ع -٣۴س�ت : بشری اس�ت . ھم�انطور ک�ھ خداون�د ھ�یچ علت�ی ن�دارد و خ�ود عل�ت خ�ویش اس�ت . عش�ق ، حض�ور خداون�د در رابط�ھ ا

جاودانگی ! : بودن ! عشق ھمان حضور است -٣۵ عاشق نبودن و یا در مقام معشوق قرار نداشتن بھ معنای نبودن است : فقدان ! -٣۶ ک ر قلمرو ادرادعشق ، بودن است و بودن در ذاتش ھستی بخش است و آفریننده . و اینست کھ جھان ھستی و کائنات -٣٧

.سرمدیت و جاودانگی خداوند است تاریخی و محاسبھ زمانی دارای آغاز و پایانی نیست و این ھمان معنای ن�ی م�ان اس�ت . یعآنچھ کھ مبدأ و معاد نامیده م�ی ش�ود ام�ری ت�اریخی نیس�ت و ی�ک پدی�ده ای در زم�ان نیس�ت بلک�ھ برز -٣٨

ابدیت بھ معنای زمانیت بی آغاز و پایان نیست بلکھ حضور است و عین استمرار است. خ�ود س�تی و ب�ا ب�ودنھمثاب�ۀ قطع�ھ ای از اب�دیت اس�ت ک�ھ عھ�د آدم�ی را ب�ا خداون�د مبدأ و معاد در قلمرو باور دینی ب�ھ -٣٩

محقق می سازد . و آن عھد و وفای بھ عشق است . (ع)یاینست کھ عل� . وفر و مؤمن ھمانا فرق جفا و وفاست! در واقع فرق کاھمان قیامت عشق است و الوعده وفاقیامت -۴٠

خرالزم�ان ور قیامت را محبت می داند . و تاریخ بشری تاریخ جف�ای بش�ری اس�ت و آآخرین محک محاسبھ و دادرسی خلق ددگ�ر ا و س�یمائیقیامت بھ معنای برچیده شدن جفاست و نھ برچیده شدن ھستی . و البتھ آنگاه ک�ھ وف�ا ح�اکم ش�ود ھس�تی معن�

آن ر م�ی ش�ود وی جھ�ان ھس�تی آش�کادارد . یعنی آنگاه کھ آدمی بھ ھستی بلی گوی�د ب�ی چ�ون و چ�را . آنگ�اه س�یمای انس�ان مقام لقاءهللا است .

خ�دمت ک�ردن محبت حقیقی ھمان دوست داشتن برای دوست داشتن است و نھ حتی ب�رای وص�ال . و در وادی عم�ل نی�ز -۴١

ن�تس�ت ک�ھ مااست از سر شوق کھ خود لذت و اجری برتر اس�ت از ب�رای خ�دمتگزار . و ل�ذا خ�دمتی ب�ی م�زد و من�ت نھ�ادن کشیدن ھم ھست . اینست محبت .

تر متوج�ھ محبت در ذاتش محبت بھ خداست و خدمت بھ خدا . پس محبت محصول بص�یرت و معرفت�ی قلب�ی اس�ت و بیش� -۴٢

ین الھی است و اکسی می شود کھ خدائی تر است . و اینست کھ محبت و خدمت بھ اولیای خدا بھ مثابۀ زیستن در حریم قرب از آن مقربین است در محضر علیین ( علی واران ) . نوع محبت و خدمت

ب ال�ی هللا وخدمت کفش و آفتابۀ یک مؤمن مخل�ص را نم�ودن در ام�ر ایم�ان و ھ�دایت و س�یر و س�لوک روح�انی و تق�ر -۴٣

ی ی��ات معن��ورس��تگاری ، حت��ی از قت��ال ف��ی س��بیل هللا و ش��ھادت ھ��م برت��ر و ب��ھ ح��ق نزدیکت��ر اس��ت . ای��ن عص��اره و تجرب��ھ ح سالکان معرفت و توحید است کھ در تاریخ بھ ثبت رسیده است .

و از زن بمیزان��ی ک��ھ ب��ھ ھمس��ر و فرزن��دانش خالص��انھ خ��دمت م��ی کن��د ھمس��ری محب��وب و م��ادری مھرب��ان م��ی ش��ود -۴۴

دمت اج�ر خ� وھمسریت و مادریت خود لذتی بھشتی می برد . مرد نیز ھمینطور است . محبت ، اجر خدمت است بطور ع�ام . بھ اولیای الھی است بطور خاص کھ موجب ھدایت عرفانی می شود .

ھر کھ را خدمت کنی ھمچو او می شوی . -۴۵ و تص�دیق درست است کھ محبت کار دل است و اراده بشری خارج اس�ت ول�ی ھ�ر ک�ھ محب�ت را بواس�طھ عق�ل نی�ز درک -۴۶

واق رھ�ا ش�ده دلش بھ ن�ور محب�ت زن�ده م�ی گ�ردد و دی�نش از نف�نماید و خدمت اھل محبت کند بر این وادی وارد می شود و زندگیش از ریا پاک می گردد و اھل صدق می شود .

س�ت راه ق باش�د . اینح�متگزار دوس�تان دآدمی یا باید محب خداوند و خدمتگزار اراده او باشد و یا محب مح�ب خ�دا و خ� -۴٧

. ھدایت و صدق و رشد معنوی و کمال انسان و الغیر آدم�ی را رب�ھ م�ی کن�د وفعبادات و زھد و تقوا و جھاد و خیراتی کھ بر این والیت الھی استوار نباشد فق�ط کف�ر نھ�ان را -۴٨

منافق و دوشقھ می نماید .

143

ز طری�ق . چگون�ھ ؟ ا آری خداست کھ ھر کھ را بخواھد ھدایت می کند . ولی انسان است کھ باید این ھدایت را طلب کن�د -۴٩ .ک شدن و خدمت کردن بھ کسانی کھ بواسطھ خداوند ھدایت شده اند و اسوۀ ھدایت و محبت الھی ھستند نزدی

خ�دا ب�ھ دین بی محبت نفاق پرور است چرا ک�ھ ھس�تی آدم�ی از محب�ت خداس�ت و وج�ود انس�ان چی�زی ج�ز مظھ�ر عش�ق -۵٠

ین کھ ھمان د باشد مگر می تواند بھ راه خداانسان نیست . کسی کھ این عشق را درک و تصدیق نکرده و عاشق این عشق نوق و ش�د بلک�ھ ب�ا است وارد شود . الاکراه فی الدین یعنی با اکراه و از ترس عذاب و طمع بھشت نمی ت�وان ب�ر دی�ن وارد ش�

ف م�ان و انص�اعشق می توان متدین گردید . آنک�ھ عاش�ق وش نیای�د در نف�اق اس�ت و بھت�ر اس�ت ک�ھ الم�ذھب بمان�د ک�ھ ب�ھ ایسی اس�ت و زدیکتر است و عذابش ھم کمتر . پس عشق اساس دین است و حکمتی ملحدانھ نیست . تمام قرآن درس دل شنان

ھیچ کتابی اینقدر از قلب سخن نگفتھ است . بھشت ، جایگاه اھل محبت است نھ اھل تجارت . ود و ھم�ھ ھ�وش س�تی در انس�ان م�ی باش�محبت احیاءگر دل و قیوم روح بش�ر اس�ت و ل�ذا برپ�ا کنن�دۀ قیام�ت حی�ات و ھ -۵١

م�ایالت و تحواس و غرایز و اعضاء و ج�وارح و ذرات وج�ود آدم�ی را ب�ھ اوج ق�درت ج�ان م�ی رس�اند و طبع�ا ھمزم�ان ھم�ھ ک�ھ کم�الش نیازھای حیاتی و غریزی و حسی ھم بھ غایت می رسند و کل تن و جان آدمی مب�تال ب�ھ عط�ش عظیم�ی م�ی گ�ردد

کھ بھ کمتر از وصال مطلق راضی نمی گردد یعنی اتحاد و فنای در محبوب . ھمان آتش عشق است ک�ل ت�ن و عشق در اھل محبت فقط متوجھ بھ یک چیز است و آن وجود محبوب م�ی باش�د و ای�ن توحی�د عش�ق اس�ت ک�ھ -۵٢

ام�ت ک�ل نجر ب�ھ قیمارفان روان را بر کانون امر واحدی متحد و بھ قیام می کشاند . این قیامت ھستی در انسان است کھ در عی . ای�ن جھان می شود و معراج رخ می نماید . یعن�ی قیام�ت محص�ول عش�ق کام�ل در ی�ک انس�ان اس�ت در ھ�ر زم�ین و زم�ان

ی�د ین عشاق پداپرچمداران و برپاکنندگان قیامت ھمان عشاق خداوند بر روی زمین ھستند و محفل عشقی کھ بر محور وجود هللا در الم خداون�د در ق�رآن پرجمعی�ت ت�رین ای�ن محاف�ل ش�ش نف�ره اس�ت . ای�ن ھم�ان ح�زبمی آی�د ک�ھ طب�ق س�نت عش�ق و ک�

س�ین و قاموس قرآن است . حزب هللا ھمان حزب عشق الھی است مثل محفل ش�ش نف�رۀ محم�د و عل�ی و فاطم�ھ و حس�ن و ح ان ولد . ح الدین و سلطسلمان در صدر اسالم . و یا محفل موالنا و شمس تبریزی و کراخاتون و حسام الدین و صال

ی�د در گون�ھ روح�ی جدھر گاه کھ دو نفر یکدیگر را برای خدا دوست بدارند خداوند از پردۀ غیب آشکار م�ی ش�ود و بدین -۵٣

کالبد بشریت و تاریخ دمیده می شود . ت و قبتی ج�ز ش�قاوو ع�ادر ھر رابطھ ای کھ خداوند و ی�ا یک�ی از اولی�ای او در می�ان نباش�د محبت�ی ھ�م در می�ان نیس�ت -۵۴

عداوت و انھدام ندارد . ان محب�ت م��ی ھم�انطور ک�ھ ھم��ھ ارزش�ھا و مف�اھیم و احساس��ات ک�افران و مؤمن��ان ض�د یک�دیگر اس��ت آنچ�ھ را ھ�م ک��افر -۵۵

س�انی ھ�ی و کاولیای ال وپندارند در نزد مؤمنان عین شقاوت است و بالعکس . و لذا فی المثل در نزد کافران ، زندگانی انبیاء چون محمد و علی کھ سالطین محبت بودند ، مظھر اشد شقاوت و بی عاطفھ گی است .

عی ھ�م حاص�ل بھ یک لحاظ کل تاریخ بشری عرصھ نبرد این دو نوع محبت در میان بش�ر اس�ت و ھم�ھ تض�ادھای اجتم�ا -۵۶

! در حقیقت نبرد بین محبت و شقاوت این تضاد است : عشق مؤمنانھ و عشق کافرانھ ! دگانی ھم محصول زن� بھ زبان ساده محبت محصول زندگانی مبتنی بر اصالت باال تنھ است یعنی دل و اندیشھ . و شقاوت -۵٧

مبتنی بر اصالت پائین تنھ است یعنی شکم و عورت. وم�ی دس�ت و ل�د عش�ق امؤمنان حقیقی ، پائین تنھ را تحت امر باال تنھ قرار م�ی دھن�د و ک�افران ھ�م ب�العکس . اول�ی مو -۵٨

مولد شقاوت و نفرت و عداوت . ا در ز ارزش و معن�اھمھ ارزشھای بشری بر محور یکی از این دو ام�ر پدی�د آم�ده اس�ت و ل�ذا دو دس�تگاه ک�امال متض�اد -۵٩

بشر رخ نموده است . و نبرد ب�ین دل اریخو سخن دیگر اینکھ محبت بر محور حق دل پدید می آید و شقاوت ھم بر محور حق عورت . و کل ت -۶٠

ج�ر م�ی عورت است کھ عورت پرستی بھ ھالکت عورت و مرگ دل می انجامد و دل پرستی بھ احی�ای ع�ورت و ع�روج دل من شود . اولی ھمان نژادپرستی است و دومی ھم نزادپرستی !

144

اده س�ت و مری�د ارامندانھ دوست داشتن اولیای الھی یکی از بزرگترین اجرھا و نتایج یک زندگی ح�ق پرس�تانھ و ش�رافت -۶١ آنھا شدن اجری برتر است .

ابط�ھ ب�ا ای�ن یست . زیرا راولیای خدا در زندگی اکثر آدمھا رخ می نمایند ولی ھر کسی قادر بھ دوستی و ارادت با آنھا ن -۶٢

مردان خدا بھ مثابۀ ورود بھ یکی از دربھای جنت خداوند است . محبت خودشان ، ارادت عملی است . بسیاری از مردم محبت طرف مقابل بخودشان راواضح ترین نشانھ دوست داشتن -۶٣

ب�ت ت ک�ھ در محبھ فرد مقابل تصور می کنند و این یک�ی از س�وء تفاھم�ات قلم�رو محب�ت حقیق�ی اس�ت . و ای�ن ب�دان دلی�ل اس�ھ�ل ای�را انس�ان نی خوان�ا نیس�ت زحقیقی ھیچ مزد و منت و ادعا نیست و آنقدر زالل بی ادعاست کھ سمت و سوی آن ب�ھ آس�ا

ن در اھ�ل محبت ، ھم محبت می ورزد ھم خدمت می کند و ھم منت م�ی کش�د از اینک�ھ خ�دمتش مقب�ول واق�ع ش�ده اس�ت . چ�وز کھ خودش نی�محبت احساس ایثار نیست لذا طرف مقابل کھ دریافت کننده محبت است دچار احساس ایثاری می شود مگر این

د و یثار می کن�د . این معمای رابطھ اکثر زناشوئی ھاست یعنی محبت از مرد است ولی زن احساس ااھل محبت و معرفت باش طلبکار می شود .

ب�ط . ی در ھم�ھ رواانسانھای جاھل و شقی ، محبت را فقط در مبادالت مادی می دانند و اینس�ت ارزش جھ�انی ک�ادو ب�از -۶۴

ا در ی کنن�د و ی�بت بھ محب�ت کورن�د و آن�را ج�ز در ک�ادو لم�س و احس�اس نم�مخصوصا در رابطھ با زنان . زیرا اکثر زنان نس چاپلوسی و تمجید .

ودش�ان خنن�د ت�ا بق�ول کآنانکھ محبتی در دل ندارند تالش می کنند محبت دیگران را بالفاصلھ بواسطھ ھدی�ھ دادن جب�ران -۶۵

ج�ارت م�ی الش در ارادت و اطاع�ت متوس�ل ب�ھ تمدیون نشوند . این اس�اس ش�قاوت اس�ت و معن�ای محب�ت ناپ�ذیری . بج�ای ت�ت را م�ی ای درب محبشوند و بدینگونھ محبت را انکار و دفع می کنند . بجای تالش در دوست داشتن متقابل با معامالت پایاپگوین�د : یم�ھ نھایت�ا ک�بندند . این آدمھا در قبال محبت ، احساس حقارت و کینھ و بخل ش�دیدی دارن�د . اینھ�ا از آن دس�تھ ان�د

ا ب�در رابط�ھ اگر راست می گوئی ثابت کن ! ای�ن اثب�ات در رابط�ھ ب�ا ج�نس مخ�الف معم�وال منج�ر ب�ھ فس�ق و زن�ا م�ی ش�ود و حبت . ھمسر گاه بھ جاکشی عاشق برای معشوق می انجامد . این دعوی اثبات مکری شیطانی است برای نابودسازی م

ی گ�ر اینک�ھ آدم�ما محبت را حتی حیوانات درک می کنند و پاس�خ م�ی دھن�د کفر و شقاوت عین محبت ناپذیری است زیر -۶۶

م�ان ا در عم�ل ھاز حیوانات ھم پست تر شده باشد کھ امروزه نس�لی از ای�ن آدمھ�ا در ح�ال پی�دایش ھس�تند . جن�گ ب�ا دی�ن خ�د جنگ با محبت انبیاء و اولیای الھی است و انکار این محبت .

ن خ�دا ھ کرامات م�ردانامیده می شود برخاستھ از محبت آنھاست و الغیر . آندستھ از مردم کآنچھ کھ کرامت مردان حق -۶٧

ی ، دع�ا و ، وردخ�وان را نوعی جادو و فوت و فن می دانند و چھ بسا کالسھای تعلیم کرامت براه انداختھ اند ( انرژی درمانی محبت . نگدالن قرار دارند و دشمنان دین وقند و نبات درمانی وو ... ) در واقع در صدر کافران و اشقیاء و س

ف�ھ و ل�ق اس�ت . خراخآنچھ کھ خیر و برکات و معجزات انبیاء و اولیای الھی نامیده می شود نی�ز حاص�ل محب�ت آنھ�ا ب�ھ -۶٨

م�ی انجام�د نفاق و شرک در مذاھب محصول انکار محبت خدا و رسوالنش می باشد ک�ھ نھایت�ا ب�ھ ب�ت پرس�تی ھ�ای گون�اگون ل پرستش اشیای متبرک و مقبره ھا و کتب مقدس.مث ای ست و تالش ب�رآنچھ ھدایت و رشد و تعالی معنوی نامیده می شود حاصل تصدیق محبت خدا و رسوالن و اولیای خدا -۶٩

ب�ی چ�ون و پاسخگوئی و متعھد شدن بھ این محبت و دوست داشتن متقابل . کھ ای�ن محب�ت متقاب�ل محص�ول ارادت و اطاع�ت می باشد . چرا

ن�دگی ن واقعھ در زبی چون و چرا را با چون و چرا پاسخ دادن ھمان انکار محبت است . زیرا محبت بی چون و چراتری -٧٠

م��ان ب��ھ بش��ر اس��ت . ای��ن ب��ی چ��ون و چرائ��ی ھم��ان ش��اھراه ھ��دایت و ص��راط المس��تقیم نج��ات اس��ت . بزرگت��رین آف��ت محب��ت ھ ھر چھ بھ حساب و شمارش آید نابود می شود . (ع)محاسبھ کشانیدن آن است کھ بقول علی

ھ نش�ود ن�ھ و بخیالن�" برای چھ مرا دوست می داری ؟ " تفکر دربارۀ این سئوال اگر منجر بھ خودفریبی و انک�ار جاھال -٧١

ی دھد . مآدمی را بھ خدا می رساند در فرد عاشق . زیرا این خود خداست کھ در دل عاشق ، معشوق را مخاطب قرار محبت ، سخن خدا با بندگان است از دل اولیاء . -٧٢

145

ود د چ�ون عاش�ق ب�" برای چھ مرا دوست می داری " دقیقا مت�رادف اس�ت ب�ا " ب�رای چ�ھ آفری�ده ش�ده ام " زی�را خداون� -٧٣و ن ارادتانسان را آفری�د . ھس�تی انس�ان محص�ول ھس�تی خداس�ت . بن�ابراین تفک�ر و پاس�خگوئی و تعھ�د ب�ھ محب�ت ک�ھ ھم�ا ت م�ی کن�د :اطاعت از منبع محبت است فرد محبوب را بھ ذات حیات و ھستی اش رھنمون می کند یعنی بس�وی خداون�د ھ�دای

خدای ذات خویشتن ! و این ھمان مذھب عرفان عملی است و واقعھ توحید و وحدت وجود . انھ اھایت بر آس�تار گرفتھ ای و ھمھ دعھر گاه در دل یک انسان مؤمن و عارفی محبوب شوی یعنی مورد اجابت حق قر -٧۴

ز ون و چ�را اچ�تحقق است و ھمانطور کھ خداوند تو را بی حساب و بی چون و چرا و تج�ارت و علت�ی آفری�د ت�و ھ�م بای�د ب�ی ط اای�ن ھم�ان ص�ر منبع این محبت اطاعت نمائی . این اطاعت ھمان راه اجابت دعاھای توس�ت زی�را راه تق�رب ال�ی هللا اس�ت .

یم است . المستق ر می خداوند دیدا ر مؤمنی رود: ھر گاه مؤمنی بھ دیداکھ کارخانھ محبت حقیقی فقط قلوب مؤمنان صدیق است و اینست -٧۵ ! شود

ن من�ت اب�ت ب�ر مؤمن�ارابطھ متقابل قلبی بین دو مؤمن بزرگترین نعمت خدا در جھان است و اینس�ت ک�ھ خداون�د از ای�ن ب -٧۶

ھ آن انی�د بواس�طکھ اگر ھر چھ کھ در جھان است دو برابر شده و در خ�دمت ش�ما ق�رار گی�رد نم�ی تو نھاده است و می فرماید چنین رابطھ ای پدیدآورید . این ھمان رابطھ مراد و مرید است و ارادت عرفانی .

ھ اس�ت س�ان نگذاش�تان خداوند از بابت خلق کردن انسان و دمیدن روح خود در او و او را خلیفھ خود ساختن ، منت�ی ب�ر -٧٧

رف�ان اس�ت اسالم و ع ولی از بابت محبت متقابل بین دو مؤمن ، منت نھاده است . و این یکی از بزرگترین مفاھیم در قرآن و کھ کارگاه ھدایت و احیای خلق و قیامت دل می باشد : منت خدا بر بشر ! !

ب�ت حای�ن واقع�ھ م .ت و مق�ام توحی�د و فن�ای در ذات اس�ت منت خدا بر بشر ھمان منت خدا در بشر اس�ت و ھم�ان الوھی� -٧٨

بین دو مؤمن بھ مثابھ مراد و مرید است و بستر رشد من الھی در بشر می باشد : منت الھی ! ؤمن ھمان�ا پس درک و تصدیق و پذیرش محبت از جانب ھر مؤمن ص�دیقی و ارادت و اطاع�ت ب�ی چ�ون و چ�را از آن م� -٧٩

؟ تن است و دل خویش را خانھ خدا ساختن است . آیا واقعھ ای بزرگتر از این ممکن استپذیرش خدا در خویش م�ی ری اس�ت : آی�ااین تنھا منت خدا بر بشر است ک�ھ دل بن�ده را خان�ھ خ�ویش س�ازد . پ�س محب�ت پ�ذیری ھم�ان خداپ�ذی -٨٠

خواھی کھ بر دل تو در آیم : آری یا نھ ! اینست مسئلھ ! متشکل از ماده است و معنا : موجودیت و ارتباط ! جھان ھستی -٨١ ھ چ� ب�ودن و ب�رای موجودیت اشیاء ھمان بودن آنھاست و اما رابطھ اشیاء با یک�دیگر بس�تر و مول�د معنوی�ت آنھاس�ت : -٨٢

بودن ! بودن ھمان فردیت است و برای چھ بودن نیز جمعیت است . -٨٣ عنوی�ت و موج�ودات اس�ت و رابط�ھ ب�ین ھس�تی فیزیک�ی اش�یاء ھم�ان جمعی�ت و فردیت ھم�ان مادی�ت و ھس�تی فیزیک�ی م -٨۴

پاسخ برای چھ بودن است . جمعیت یا ارتباط و یا معنویت چیزھا ھمان تجلی ذات فردانیت و وجود مادی چیزھاست . -٨۵ دیش�ھ ھرگ�ز ر قلم�رو انذات موجودیت مادی ھر چیزی ھمان عشق خداوند است و اینست کھ " ذات " یا ھستی مح�ض د -٨۶

ودن را و معن�ای ب� معنائی علیتی پیدا نکرده است و ھمھ حکیمان وجود اندیش نھایتا در فھم ذات ھستی ب�ھ عش�ق رس�یده ان�د عشق نامیده اند .

پس بودن کھ ھمان مادیت محض است معنائی جز عشق ندارد . عشق معنای ماده است . -٨٧ ر . چ�را در صفت ایث�ا ر رابطھ با سائر موجودات مادی است کھ فعال می گردد و محقق می شودو اما این معنا از ماده د -٨٨

کھ جھان ھستی محصول ایثار خداوند است از ھستی خویش .

146

مل صفت ایثار ع پس معنا و معنویت جھان ماده در ارتباطات متجلی و فعال می شود کھ ھمان عشق و محبت است و در -٨٩

می کند . اش�تن حبت و دوس�ت درمینال ھمھ صفات و مفاھیم و معانی قلمرو فعالیت مادی جھان عشق و ایثار است کھ بر بستر مت -٩٠

عمل می کند و امری تماما بر رابطھ است . ودن ب�د خ�ود را ب�ا و انسان تنھا موجودی است کھ این حقیقت را درک می کند و پیشوای تحقق این معنا می شود ت�ا عھ� -٩١

س�ت ن�ای ع�دالت ابھ منشأ ھستی یعنی خداوند ادعا نماید . و پاسخ عشق و ایثار ھمان عشق و ایث�ار اس�ت . و ای�ن معخویش کھ عشق را بیان می کند : عشق بھ عشق !

نماید . یعنی انسان برای رسیدن بھ حق ذات بودن خویش باید بودن خویش را برای خالق خویش ایثار و فدا -٩٢ اودان�ھ اس�ت جاب�دیت و اس�تمرار در رابطھ ایثارگرانھ ب�ا س�ائر موج�ودات ھس�تی ب�ھ ح�ق وج�ود خ�ویش ک�ھھر موجودی -٩٣ رسد . می یعنی استمرار ابدی ھر موجودی محصول ایثار آن موجود در رابطھ با کل جھان ھستی است . -٩۴ : عش�ق ورزی ودا خداون�د کس�ب م�ی کن�طھ عاشقانھ بانسان تنھا موجودی است کھ استمرار ابدی خویش را فقط در راب -٩۵

ایثار نسبت بھ خداوندی کھ ھستی خود را بھ انسان بخشید و خود عرش فنا گزید . ی گردان��د و آدم��ی در رابط��ھ عادالن��ھ اش ب��ا خداون��د ک��ھ ھم��ان ایث��ار ھس��تی خ��ویش ب��ھ خداس��ت ح��ق را ب��ھ ص��احبش برم�� -٩۶

ھستی ابدی است . خداوند را دیدار می کند و این ھمان راه دستیابی بھ ار ن ھس�ت ک�ھ ایث�ایثار ، ذاتی ترین قانون عالم وجود است و جبر وجود در عرصھ اس�تمرار اس�ت . ھ�ر چی�زی ب�رای ای� -٩٧

می کند خواه ناخواه و آگاه و ناآگاه . ر ح و س��جده ب��س��بیآدم��ی نی��ز خ��واه ن��اخواه و آگ��اه و ناآگ��اه بالوقف��ھ مش��غول ایث��ار از ھس��تی خ��ویش اس��ت . ای��ن ھم��ان ت -٩٨

پروردگار است طوعا و کرھا ! راه غی�ر اینص�ورت ایثار و تسبیح و سجده ب�ر خداون�د اگ�ر ب�ا آگ�اھی و اختی�ار باش�د راه بھش�ت و تع�الی بش�ر اس�ت و در-٩٩

دوزخ و انحطاط است .

وح�انی رای معن�وی و رابط�ھ انسان بمیزانی کھ در رابطھ با خدایش و یا امامش ، از خود می گذرد با جھان و جھانیان-١٠٠ از ع�الم و و با محبت پیدا م�ی کن�د و ای�ن بس�تر اس�تمرار اب�دی حی�ات و ھس�تی اوس�ت و گرن�ھ در مادی�ت ت�ن خ�ود محب�وس و

ار ی�ن س�قوط دچ�آدمیان قطع رابطھ است و این ھمان سقوط در درک اسفل السافلین است : سقوط در مادۀ تن خویش . و در ااس�ت و ب�ھ ، محص�ول محب�ت و ایث�ارھس�تی .بودی است . یعنی بودنش برای او نابودی آف�رین اس�تھراس فزایندۀ احساس نا

ھمین طریق عاید انسان می شود .

147

دومفصل بیست و

نقدي بر ادبیات عرفانی

ه العرفانبسم الل

148

ز ای�ن می�ان اکلی تقسیم می شوند : ادبیات مذھبی ، علمی ، تاریخی و عرفانی. کھ ات جھان بھ چند دستۀآثار مکتوب ادبی -١ر خ بت�دریج ب�ادبیات عرفانی بھ لحاظ معنا و محت�وا ، مان�دگارترین وج�ھ فرھن�گ بش�ری محس�وب م�ی ش�وند ک�ھ در ط�ول ت�اری

ث�ار تب درس�ی ، آکگفت امروزه بعد از مطالعھ کنندگان آن افزوده شده و ارزش آن آشکارتر گردیده است بطوری کھ می توان ت و در معنوی� عرفانی در سراسر جھان بیش از ھر اثر دیگری مورد اقبال و مطالع�ھ و تأم�ل م�ردم اس�ت و بیش�ترین نق�ش را

ھویت زندگی انسانھا ایفا می کند و بتدریج جای متون مذھبی را می گیرد . حکم�ت و وبھ لحاظ محتوائی یا داستانی است و تمثیلی و یا بھ بیان فلسفھ رفانی دو صورت دارد : شعر و نثر . و عآثار -٢

تفسیر و تأویل می باشد . آثار اساطیری اکثرا معجونی از این دو نوع ھستند . ھ بیان دگر آثار عرفانی در جھان دو موضوع اصلی ومحوری دارند : عشق و شناخت متافیزیکی . ب -٣ ب�ار جدید بسوی تفاسیر و تأویالت عرف�انی م�ی رون�د و بدینگون�ھ یک مثل کتب آسمانی ھم در عصرحتی متون کھن مذھبی -۴

ر رون�ق ن یک�ی از پ�دگر بھ میان مردم می آیند و احیاء می شوند کھ تفسیر ھرمنوتیکی و تأویل اسرار واژه ھ�ا و مف�اھیم کھ� ست . ترین جنبۀ آن می باشد کھ البتھ امری کامال تخصصی و بدیع و نو ا

ر ه دو قلمرو اصلی برای سخن داشتھ است کھ یکی تفسیر متون مقدس و باورھای کھن مذھبی اس�ت و دیگ�عرفان ھموار -۵

ار در مح�ور ق�ر »خ�دا«بیان اساطیری و متافیزیکی مسائل و حاالت و ح�وادث زن�دگی بش�ر . ک�ھ در م�ورد اول واژه و معن�ای دارد و در مورد دوم ھم مسئلۀ عشق .

ز آغاز تا کنون خدا و عشق دو محور کلیدی ادبیات و تفکرات عرفانی در سراسر جھان بوده است . ا -۶ ون ر دھھ ھای اخیر مطالعۀ آثار عرف�انی و ت�أمالت عرف�انی در سراس�ر جھ�ان رش�دی حی�رت آور داش�تھ و مت�شاھدیم کھ د -٧

رب ، در جھ��ان غ�� ن ن��وزده و نیم��ۀ اول ق��رن بیس��تم الاق��لاس�المی بت��دریج در رأس ای��ن آث��ار ق��رار م��ی گیرن��د درحالیک��ھ در ق�ر عرفان ذن و بودیسم در محور توجھات متفکران غربی قرار داشت .

عرف�ان اس�المی را در رأس توجھ�ات جھ�انی و مخصوص�ا غرب�ی ق�رار داده اس�ت مول�وی م�ی باش�د و س�پس امروزه آنکھ -٨

حافظ و عطار و دیگران . در عص��ر جدی��د دو عل��ت اص��لی ای��دئولوژیکی -سیاس��ی -فن��ی -عنوی��ت و شکس��ت وع��ده ھ��ای علم��ی بح��ران ھوی��ت و م -٩

ن ھ�م م�ی ت�وا رویکرد جھانی بھ عرفان است کھ پیدایش عذابھای نوین جسمی و روانی و عاطفی و اجتماعی انسان مدرن را ند . بھ این علل افزود کھ علوم و فلسفھ ھای جدید قادر بھ توضیح و عالج آن نیست

ست . بال ھم نشان داده ایم بطور کلی واقعۀ آخرالزمان علت العلل رویکرد انسان مدرن بھ عرفان اقھمانطور کھ -١٠ ت��رین مش��کل انس��ان م��درن در رج��وع ب��ھ مت��ون عرف��انی مس��ئلۀ زب��ان و پیچی��ده گ��ی مف��اھیم و الف��اظ و یک��ی از بزرگ -١١

حکایتھاست . ص زده رفانی ما ایرانیان از ق�دیم ت�ا ب�ھ ام�روز دچ�ار ن�وعی اش�رافیت و تخص�عخصوصا ادبیات ادبیات عرفانی جھان وم -١٢

ب�ان و علوم�ات و زگی بوده است بھ گونھ ای کھ مطالعھ و فھ�م حق�ایق و مع�ارف ای�ن آث�ار مس�تلزم ع�الیترین ح�د از س�واد و م ادبیات خارجی و مخصوصا عربی و یونانی می باشد .

رک عرف�ان و ادبی�ات عرف�انی ب�وده اس�ت . ودن و فرھنگ عربی و یونانی و سانس�کریت نی�از واجب�ی ب�رای دانستن زبا -١٣

ن ھ�ر س�ھ ھ اند و ای�این بدان دلیل است کھ نخستین عرفا و حکیمان و صوفیان تاریخ از ھند و یونان و تمدن اسالمی برخاست ھد بود . زبان و فرھنگ را می توان در ادبیات عرفانی فارسی زبان شا

اریخ ل ادبیات عرفانی ، ج�امع و مھ�د و می�راث کھ�ن ت�رین عقای�د و مع�ارف و اس�رار وج�ود انس�ان در ک�ل ت�بھ ھمین دلی -١۴

اق ت�اریخ وجھان است و این یکی از ارزشھای خارق العاده و منحصر بفرد متون کھن عرفانی است جھت نق�ب زدن ب�ھ اعم� نفس بشری .

149

ت��ب کھم��ان مف��اھیم و تجربی��ات و باورھ��ائی دانس��ت ک��ھ در مت��ون ی��ات عرف��انی را بازیاف��ت و مکاش��فۀب��ھ لح��اظی بای��د ادب -١۵ن�زول دگ�ر ب�ارۀ ی ب�ھ مثاب�ۀمقدس مثل اوپانیشاد ، تورات ، اناجیل ، اوستا و قرآن وجود دارند . این ادبیات و تجربیات عرفان

ھ�ا و مکات�ب در ای�ن بازیاف�ت و ذک�ر چ�ھ بس�ا م�ذاھب و فرق�ھکتب مقدس در زن�دگی س�الکان حقیق�ت اس�ت در درج�ات . و ل�ذا نوی�ت ر چ�ین ، مادجدیدی از بطن مذاھب کھن رخ نموده اند مثل مکتب سوفیزم در یونان ، بودیس�م در ھندوس�تان ، ت�ائوئیزم ش�ده ات جدی�دیابدر ایران و تصوف در جھان اسالم . کھ ھر یک در طول تاریخ با ظھور عارفان و حکیمان جدید دچار انش�ع

اند و درواقع شرح و بسط یافتھ اند مثل مکاتب و سلسلھ ھای عرفانی در جھان اسالم . ی ی توان عرفان و مکاتب و ادبیات عرفانی در جھان را زمینی ش�دن وح�ی ی�ا عقالن�ی ش�دن باورھ�ای دین�مدر یک کلمھ -١۶

ر ب�ھ کش�ف داون�د و متافیزی�ک و گرایش�ات روح�ی منج�دانست . بھ بیان دیگر میل و حرک�ت انس�انھای غی�ر نب�وی ب�ھ س�وی خ دگرگونۀ وحی و مذاھب نبوی شده است کھ نامش عرفان و حکمت است .

ر ق�رآن م�ی ت�وان ش�اھد دو انس�ان ب�ود ک�ھ ھ�ر ی�ک از مس�یری متف�اوت ب�ھ و خض�ر د (ع)در مقایسھ بین حضرت موسی -١٧

نی و مس�یر آس�ما ر ق�رآن ش�اھدیم ، بس�یار محک�م ت�ر و پ�ر ب�ارتر ازحقیقت رسیده است . کھ البت�ھ مس�یر زمین�ی آنگون�ھ ک�ھ د وحیانی است و عجز موسی در قبال خضر دال بر این امر می باشد .

مان فارس�ی ی�ک نمون�ۀ دیگ�ر از رابط�ۀ خض�ر و موس�ی اس�ت در س�طحی دگ�ر و و سل (ص)و یا رویاروئی حضرت محمد -١٨

بھ�م میرس�ند حقیقت است و سلمان ھم یک سالک زمینی حق است . این دو چ�ونماھیتی متفاوت . محمد یک سالک آسمانی می گوید کھ : سلمان مخزن وحی من است . (ص)بھ حق رسیده اند از دو راه متفاوت . و لذا محمد

بی�اء در ب�رون ھ ان، خداوند را در بیرون از خود یافتھ اند و عارفان از درون خود . بھ زبان دیگر آنچھ را ک� انبیای الھی -١٩

الھ�ی رک�ت انبی�اییافتھ بودند عارفان ھم جستجوکردند ولی در درون خود یافتند . و ای�ن م�ذھب آخرالزم�ان اس�ت ک�ھ غای�ت حان��د الھ��ی ب��وده ب��وده اس��ت و ل��ذا ھم��ۀ عارف��ان ب��ھ تص��دیق پی��امبران نائ��ل آمدن��د . عارف��ان بزرگت��رین تص��دیق کنن��دگان انبی��ای

ق دی�ن ف�س ب�ھ حق�اینم یعنی بزرگترین و آخرین پیامبر خدا می فرماید : زین پس فقط سالکان معرفت ھمانطور کھ پیامبر اسالھ انبی�اء ک�ائی ھس�تند من نائل می آیند . پس این راه در ادامۀ تکاملی راه انبیاء رخ نموده است . یعنی عارفان محص�ول ب�ذرھ

بر زمین افشاندند . عارفان ، پیامبران آخرالزمان ھستند . م�انطور ھنیست کھ مثال کل دیوان حافظ یا مثنوی مولوی را تفسیر و تأویل ق�رآن م�ی ی�ابیم در درج�ات . پس این عجیب -٢٠

ن�ان ای�ن ان ھندو ک�ھکھ مثال بودا جز احیای مذھب و معارف فسیل شده و تحریف گشتۀ ھندوئیزم کار دیگری نکرد و لذا مالیم�ثال م�وده اس�ت .او پرداختند . ھمین امر در جھان اس�الم و مس�یحیت و یھ�ود ھ�م رخ ن تحریف را می خوردند بھ طرد و لعن

و معرف�ت حضرت مسیح یک پیامبر عارف و حکیم است ھمانطور کھ خودش را یک معلم می نامد کھ دین موسی را ب�ھ عق�لمی ھ�م چن�ین ارف�ان اس�الاقدام م�ی کنن�د . ع آورده است و لذا دکان خرافۀ مالیان یھود بھ خطر می افتد و بھ محاکمھ و قتل او

بوده اند . ھ�ائی نی ، قرآن زمینی و وحی خودی است زیرا خداوند از دل عارفان با آنان سخن گفتھ است و لذا حاصل عرفان اسالم -٢١

عرفان حقۀ اسالمی چیزی جز تصدیق و احیای شریعت محمدی نیست . م�ی بردن�د ت ، خداوند را از آسمان بھ زمین آوردند و عارفان ھم خداوند را بھ دل آداحب شریعصبھ بیان دیگر پیامبران -٢٢

ز می چی�زی ج��و دل را خان�ۀ خ�دا کردن�د . ای�ن ھم�ان معن�ای امام�ت اس�ت ک��ھ از بط�ن خ�تم نب�وت رخ داده اس�ت . عرف�ان اس�ال استمرار امامت در عرصۀ غیبت نیست کھ نھایتا تحویل امام زمان می شود .

حک�ام دین و ب�اطنی ش�دن ا بنابراین ادبیات عرفانی تبدیل شریعت بھ معرفت و فطرت انسان است یعنی واقعۀ خودی شدن -٢٣

ری داش�تھ و قلبی شدن ایمان است . پس اگر چنین اس�ت بای�د زب�ان و فرھن�گ و منط�ق انس�انی ت�ر ومحس�وس ت�ر و زمین�ی ت� دبیات عرفانی ما اینگونھ اند ؟ باشد و مردمی تر و قابل قبولتر باشد . ولی آیا ھمۀ ا

یازمن�د تفس�یر و تأوی�ل باش�د و فھم�ش از ق�رآن و ح�دیث ش�اقھ ت�ر و تخصص�ی ت�ر باش�د دارای ی�ک عی�ب و عرفانی کھ ن -٢۴

مرض ذاتی است . عرفان ما اگر قرآن فارسی و امی نباشد عرفان نیست . عرفان یعنی عرفۀ عرفی ! فصوص الحکم ابن عربی نوشتھ شده کھ معروف بھ قرآن عرفانی است . تا بھ ام�روز حدود ھشتصد سال است کھ کتاب -٢۵

آیا چند نفر انسان این کتاب را خوانده اند و از میان کسانی ھم کھ خوانده اند چند نفرشان چی�زی فھمی�ده و ھ�دایت ش�ده ان�د ؟

150

ده اس�ت . ای�ن کت�اب مث�ل ت�ابلو مون�الیزا در بگذاری�د ب�ھ ش�ما ب�ھ یق�ین بگ�ویم ک�ھ اح�دی بواس�طۀ ای�ن کت�اب ت�اکنون ھ�دایت نش� کتابخانھ ھای اھل فن فقط نمایش داده می شود و بس .

ه و ال است کھ کتاب حکمت االشراق سھروردی نوشتھ شده است . چند نفر تا بھ ام�روز آن�را مطالع�ھ ک�ردحدود ھزار س -٢۶

چیزی فھمیده اند کھ موجب ھدایت آنھا شده باشد ؟ ک�ار انگش�ت ش�ماری از وآی�ا ج�ز کس�ب .و اشارات ابن سینا ھم حدود ھزار سال است ک�ھ نوش�تھ ش�ده اس�ت کتاب شفا -٢٧

اھل مدرسھ ، خاصیت دیگری داشتھ است ؟ ربعۀ مال صدرا حدود پانصد سال است کھ نوشتھ شده است چند نفر آنرا خوانده و فھمیده اند ؟اکتاب اسفار -٢٨ س��المی محس��وب م��ی ش��وند آی��ا ھرگ��ز کمت��رین دخ��ل و تص��رف و کارھای حکم��ت و عرف��ان اای��ن کت��ب م��ذکور ک��ھ ش��اھ -٢٩

حضوری در فرھنگ مسلمین داشتھ اند ؟ ی ش�ود موادی با اندک ایمانی اگر قرآن را بخواند و یا کسی برایش بخواند با آن محشور و در آن شناور ھر عرب کم س -٣٠

ورن�د د م�ردم نم�ی خھس�تند و ب�در» ش�اه ک�ار«؟ اینان براس�تی ی ما اینگونھ اندشاھکارھای عرفانو تطھیر می گردد . آیا این ان ب چ�رۀ زمس�تش�. این عرفان اشراف و درباریان و فرزندان مالکین و شکم سیرھا آنھ�م جھ�ت عنی بدرد زندگی نمی خورندی

است . ک�دام ا بھ ف�یض رس�انیده ان�د .ردم خود رمکن است گفتھ شود کھ بزرگان و علمای ھر قومی آثار مذکور را خوانده و مم -٣١ ؟!فیض

ھ وضوح حضور حافظ و مولوی و باب�ا ط�اھر را در قل�وب و اندیش�ھ و احس�اس و فرھن�گ م�ردم ع�امی بولی در عوض -٣٢

ر ند و بی�انگیان م�ی باش�شاھدیم . اینان جزو عناصر فرھنگ مردم ما ھستند و از آن جدائی ناپذیرند و تافتھ و بافتۀ جان ایران عمیق ترین ایمانھا و عشق ھای روحانی ھستند و گوھرۀ ایمان اسالمی مردم تلقی می شوند .

ب�ھ ناخت خدا در خویشتن و زندگی روزمره اس�ت پ�س بای�د بی�ان اح�وال م�ردم باش�د ھم�انطور ک�ھ پی�امبرانعرفان اگر ش -٣٣

م�ردم ن�دگی روزم�رۀو حسی تر باشد و ق�رآن را در ززبان حال و عقل مردم سخن گفتھ اند . و عرفان باید بمراتب مردمی تر نیاس�ت و ددی�ن ب�رای وارد کند تا حضور خداوند را در احوال و اعمال خود بیابند و نھ در قبرستان و پشت ب�ام آس�مان . زی�را

ب�ھ زی ھ�مت نی�انھ بعد از مرگ . حیات دینی بعد از مرگ محصول طبیعی دین دنیوی است . اگر انسان حیات دنیوی نمی داش دین خدا نمی داشت مثل مالئک .

مجبور یھ این مسئلھ می گویند کھ عرفا بخاطر خفقان حاکم بر زمانھ و بھ دلیل مصالح اجتماعی و سیاسیبرخی در توج -٣۴

بھ پیچیده گوئی و راز و رمز گوئی بودند . عجب ! ؟نداظ ھیوالئی و مالیخولیائی سخن میگویحجر و الفعصر زبانعصر آزادی بیان است چرا ھنوز ب عارفان امروزه کھ -٣۵ وقتی کھ از عرفان س�خن گفت�ھ م�ی ش�ود ج�ز حکایتھ�ای عھ�د ب�وق و مثالھ�ای ش�اعرانھ ح�رف دیگ�ری در چرا ھنوز ھم -٣۶

میان نیست در نزد این عارفان بھ اصطالح اسالمی ما . ی�ا و مث�ال و داس�تان و ش�عر ، اب�زار دیگ�ری ب�رای س�خنرا عرفان اشرافی ج�ز زب�ان و منط�ق افس�انھ و اس�اطیر و رؤچ -٣٧

گفتن ندارد ؟ نگ�ار ب�ر عرفان فقط قصۀ پیشینیان است آنھم افرادی مجنون و مالیخولیائی کھ سیمائی اساطیری دارن�د و ا چرا این نوع -٣٨

روی زمین زندگی نداشتھ اند ؟ ا د : موج��وداتی آس��مانی ھمچ��ون اس��اطیر یون��انی! پ��س اینھ��مام��ان م��ا ھ��م سرنوش��تی بمرات��ب ب��دتر از ای��ن عارف��ان دارن��ا -٣٩

یس�تند روان خ�ود نچگونھ قرار است کھ امام و اسوه و سرمشق زندگی پیروان خود باشند ؟ بھ ھمین دلیل ھم براستی ام�ام پی� اال در مراسم کفن و دفن یعنی موقعی کھ آدمھا قرار است بھ آسمان بروند.

151

حائ�ل یزی جز ھمین بھ اصطالح مفسرین و معلمین و مالیان و دراوی�ش ک�ذائیچو مردم عامی بین امامان و عارفان ما -۴٠ . تاه می شودنیستند کھ ھرگز نمی خواھند دست مردم بھ امامان و عارفان برسد زیرا آنگاه دست آنھا از جیب مردم کو

تھ�ای ن ب�ھ زب�ان ش�عر و تمثی�ل و اس�تعاره و حکایصوال چرا باید برای بیان معارف توحیدی و حقایق نھ�ان ھس�تی انس�اا -۴١

جس�م تس�انھ ھ�ا ، پیچیده و ھزار تو سخن گفت . منظور امروز است کھ ھمۀ اسرار نھان ، عیان شده ان�د و ھم�ۀ اس�اطیر و افعن�ی تب�دیل ی�ا عرف�ان یآیافتھ اند چرا ھنوز ھم باید با داستان و شعر سخن گفت . چرا آنچھ کھ عیان است را بای�د نھ�ان ک�رد .

واقعیت بھ راز و رمز و افسانھ و متافیزیک ؟ یا بالعکس ! رفان بیان عرفی و زمینی حقایق آسمانی و اسرار نھان جھان و انسان است نھ بالعکس . ع -۴٢ دک�ان دا را خودی کردن و بھ زبان خود بیان نمودن نھ خود را خدائی و آس�مانی و م�اورائی نم�ودن . ای�نخعرفان یعنی -۴٣

است نھ عرفان . بالغ�ت و نی کھ خود را می شناسد مردم و خدا را می شناسد و می تواند حقایق را بیان کند ومفھوم گ�ردد .انسان بمیزا -۴۴

ند .بالغت ھست رسائی پیام یعنی عرفان . آیا براستی چند درصد از ادبیات عرفانی ما و عرفای امروزین ما دارای این ساند . یعنی رسائی ! آنکھ بھ خود نرسیده باشد بھ مردم ھم نمی رسد و نمی ربالغت -۴۵ سی کھ امروزه برای بیان حقایق زندگی انسان مدرن متوسل بھ شعر و حکایت میشود عارف نیست . ک -۴۶ ن و آس�مان ب�ر زم�یرفان یعنی عرفی کردن الھی�ات و متافیزی�ک . عرف�ان یعن�ی تع�ین متافیزی�ک در فیزی�ک و نمایان�دن ع -۴٧

عیان کردن غیب در عین زندگی و نھ بالعکس . و ع�ین ب�ھ اصطالح عارفان ما از قدیم تا بھ امروز کامال وارونھ بوده اس�ت یعن�ی فرافکن�ی زم�ین ب�ھ آس�مان کار اکثر بھ -۴٨

ب است . ب ضد مذھول . اینان دجاالن عرفانی ھستند : عرفان ضد عرفان کھ شعبھ ای از مذھم بھ مجھغیب و معلو ب�ھ وامام صادق آموخت کھ محص�لین ھن�دی و ایران�ی و روم�ی در محض�ر آنھ�ا (ع)نی را باید از علی زبان و منطق عرفا -۴٩

ن�زد ای�ن تأس�فانھ دراسرار مذھب و ملت خودشان آگاه و بینا می شدند . یعنی در نزد یک بیگانھ بھ خود می رس�یدند . ول�ی مک�ھ الیخولی�ائیودی بیگانھ و دیوانھ و احمق می ش�ود و آنگ�اه احس�اس نب�وغ م�ی کن�د از ف�رط جن�ون و معارفان دجالی ھر خ

دچارش شده است بواسطۀ الفاظ و مفاھیم مالیخولیائی و ظلمانی و ھیوالئی . ا تح�ت آنھ�ا ر ی ھمنشین مردم عامی و بیسواد کوچھ و بازار بوده اند مث�ل امام�ان م�ا . درس�ت بھم�ین دلی�لعارفان حقیق -۵٠

کوچ�ھ و فری�ب م�ردم حبس خانگی یا زندان نگھ می داشتند تا مردم با آنھا در تماس نباشند . یا مثل سقراط حکیم کھ بھ ج�رماز بی�داری الی�انی ک�ھبازار کشتھ شد . یا مثل بایزید بسطامی کھ ھفتاد بار از شھرش رانده شد ومرتد اعالن گردی�د بواس�طۀ م

دو ر عری�ان ک�ھ. مثل حالج کھ طبیب دردھای مردم ب�ود و ب�ھ ج�رم ج�ادوگری کش�تھ ش�د . مث�ل باباط�اھ مردم در ھراس بودند لمث�ل زن�دگیبیتی ھایش زمزمۀ دعای شب مؤمنان و قنوت عاشقان است . مثل حکایتھای مثن�وی و ادبی�ات ح�افظ ک�ھ ض�رب ا

ا دم ھ : ھ�ر ک�ھ ب�اھل دلی است یا مثل اش�عار ص�فی ک�عامۀ مردم است . یا مثل جمالت دکتر شریعتی کھ نقل و نبات ھر محفل ھمدم او آدم است .

ی ھم مان عصر ارزش انسانی واجتماعی و معنوی شعر و داستان بسر آمده است ھمانطور کھ بھ لحاظ تاریخدر آخر الز -۵١

ل ھ�ای ال ھ�ا و مث�زیرا ھم�ۀ مث�شعر آزاد یا منثور پدید آمده و پروندۀ شعر منظوم را بستھ است . این یک نشانۀ بزرگ است رایند در افس�انھ بس� وافالطونی امروزه تعین و تجسم یافتھ اند . آنھائی ک�ھ ھن�وز دوس�ت دارن�د حقیق�ت را ب�ھ ش�عر و داس�تان وست دارند دگھ اند کھ تاریخ جا مانده اند و از واقعیت می گریزند . بخش عمده ای از بھ اصطالح عارفان مدرن ما از این جر

د وص��ا از دی��قعی��ت ھ��ای عری��ان را در زرورق ھ��ای اس��اطیری و افس��انھ ای بپیچن��د و از افک��ار عم��ومی پنھ��ان دارن��د مخصوال�ذا ی م�ی کن�د وخودشان . این ھمان عرفان ضد عرفان است کھ عین را بھ غیب می فرستد و فیزیک را بھ متافیزیک فرافکن

س��ت داده و پیال��ھ و س��اغر و س��اقی و زل��ف و خ��د و خ��ال ی��ار عق��ل ز دعاش��ق الف��اظ و مف��اھیم اس��طوره ای اس��ت و در تفس��یر جنونش را اشراق و کشف و شھود می پندارد .

آنگاه کھ شمس ، موالنا را بھ رقص آورد ، رقص امری پلید و حرام و فسق پنداشتھ می شد زی�را اص�ال فھ�م نم�ی ش�د . -۵٢

تبدیل بھ ذکر قلبی و عشق الھی سازد . امروزه ک�ھ ھم�ھ رق�اص ش�ده او نماز موالنا را با رقص ، درھم شکست تا نمازش را

152

اند تقلید از سماع مولوی عملی میمون وار و براستی فاسقانھ است . تقلید از الفاظ موالنا و سائر عارفان ھم ب�ھ ھم�ین گون�ھ بان و منطق الھ�ی و مت�افیزیکی و احمقانھ است . آن الفاظ قدیم را بایستی جدید نمود نھ بالعکس . عرفان یعنی عرفی کردن ز

نھ بالعکس . ل امروزه ھر کسی کھ شعری می گوید و یا سازی م�ی ن�وازد ب�اورش م�ی ش�ود ک�ھ ع�ارف ش�ده اس�ت . ای�ن بھ ھمین دلی -۵٣

عرفان کاباره ای است نھ عرفی کردن عرفان . بلکھ بھ فساد کشانیدن عرفان و عرف ھر دوست . مخ��در معرف��ت نف��س اس��ت وکارگ��اه خ��ود فریب��ی و از خ��ود بیگ��انگی . ن ش��اعرانھ بزرگت��رینش��اھدیم ک��ھ ام��روزه عرف��ا -۵۴

رک دن م�درن از درحالیکھ عرفان جز معرفت نفس کار دیگری ندارد . درست بھمین دلیل می بینیم کھ این ب�ھ اص�طالح عارف�ا . ن کرده اندعار و امثال و حکم دفو حل و فصل ابتدائی ترین مسائل زندگی غریزی خود ھم عاجزند زیرا خود را در اش

ت ھ�ا . و ود کھ عرفا پدید آیند و عرفان رخ نماید ھرگز نب�وت خ�تم نم�ی ش�د . عرف�ان یعن�ی عرف�ی ک�ردن نب�و اگر قرار نب -۵۵

م�ام ات و غیبت این یعنی خودی شدن خدا و طبیعی شدن ماورای طبیعت . اینست رسالت عرفا در عصر آخرالزمان و ختم نبو ان . زم رفای ن�و عو خفقان حاکم بر جوامع اسالمی از جانب حکام جور و دربارھا و مالیان درباری ، بسیاری از بواسطۀ فشار -۵۶

نھ�ا ب�ھ آان وابس�تۀ پا مجبور می شدند برای رسانیدن پیام خود بھ مردم دعوی مھ�دویت کنن�د. و گ�اه ھ�م خ�ود س�الطین و مالی�ض�ت ب�اب ا ھمان�ا نھفا می بستند تا بھ آسانی خفھ شان کنند. یکی از مش�ھورترین ای�ن نمون�ھ ھ�عمد ادعای مھدویت را بھ عر

! و بع�د ب�ا؟در عصر قاجار است کھ خود ایشان می گفت کھ من مھدی موعود نیستم ول�ی دش�منان او م�ی گفتن�د ک�ھ : ھس�تی رف�انی عانی ادبی�ات و بدینگونھ خود ب�اب ھ�م قرب�امتحان صرف و نحو و ادبیات عرب کھ از او گرفتند ثابت کردند کھ نیست !

ضد عرفانی عصر خویش شد . بواس�طۀ ن بعنوان مکتب اصالت معرفت نفس و تنھا راه ھدایت انسان آخرالزمان تنھا معنا و محکی است کھو اما عرفا -۵٧

ز ادبی�ات اان دری�ائی آیا براستی در می� آن می توان ھر عرفانی را از شبھ عرفان و عرفانھای دجالی و التقاطی تشخیص داد .دارد آث�ار ق�رار عرفانی قدیم و جدید ما کدامیک حامل درسھای خود شناسی دینی و الھی ھستند ؟ مثنوی مولوی در رأس این

ی انی و زب�انکھ متأسفانھ اشرافیت و تخصصی بودن زبان و منطقش بزرگترین نقطھ ضعف آن است کھ ام�روزه ب�ا فاص�لۀ زم� ی ش�ود و ج�زسبت بھ مثنوی تقریبا حتی از دسترس تحصیل کردگان ھم خ�ارج اس�ت و تب�دیل ب�ھ ی�ک عرف�ان م�وزه ای م�ما ن

ش�عری این بدلیل محققین اھل فن بھ آن دسترسی ندارند آنھم بعنوان یک شغل آکادمیک و نھ اثری ھدایت بخش . و عالوه بری�ن م�ا ش�اھد ا فاده ھم وجود دارد ک�ھ در برخ�ی از جریان�ات درویش�یو تمثیلی بودن حکایات جای بس سوء تفاھم و سوء است

و دای�ن از مفاس� سوء اثر ھستیم کھ حتی لواط را تقدیس می کنند و بس�یاری از ض�د ارزش�ھا را ب�ر ج�ای ارزش م�ی نش�انند . ولذا چ�ھ بس�ا گردد .خطرات عرفان شعری و استعاره ای است کھ بھ آسانی شرابخواری و افیون جزو واجبات امور تلقی می ھ س�جاده غان گوید کمکسانی کھ ھرگز نماز نمی دانند مصرف شراب و افیون را عبادتی برتر از نماز می خوانند کھ : اگر پیر

بھ می رنگین کن ... ؟! : س��تبین��یم ک��ھ ام��روزه مفی��دترین ک��اربرد ای��ن ادبی��ات عرف��انی م��ا در ح��د ی��ک ش��غل و عن��وان آکادمی��ک ا بدینگون��ھ م��ی -۵٨

ی ج�ز توجی�ھمتخصص در عرفان !؟ مثل دکتر و مھندس در ھر رشتھ ای . و تنھا فایدۀ عملی این تخصص تا بھ ام�روز چی�زبت�ھ ان�د ک�ھ ال و تقدیس فسق و فجور نبوده است . این ھمان عرفانی اس�ت ک�ھ فقھ�ا ط�رد و لع�ن نم�وده ان�د ک�ھ چ�ھ نک�و ک�رده

زار ای�ن چرا ک�ھ ب�ا ھمان شجاعت و مسئولیت فقھی قدیم را ھم از دست داده اند امروزه بدلیل قدرت حقوق بشر و آزادی بیانو سل بھ حافظعرفان خیلی داغ است و چھ بسا توجیھ تبھکاری حکومتھا ھم ھست تا آنجا کھ رؤسای جمھور آمریکا ھم متو

مولوی می شوند . م�ان جب�ران ی دارد زیرا خ�الء نبوتھ�ا را آنھ�م در آخرالز ک عارف مسئولیتی بمراتب بزرگتر از پیامبران در جامعۀ بشری -۵٩

اکم ب�ر و معرف�ت ح� می کند . لذا اثری کھ می نگارد باید با حساسیت تم�ام و ب�ا توج�ھ ب�ھ فرھن�گ و معض�الت زمان�ھ و اح�والد ایم�ان باش� ومردمان و جھان خود باشد . کسی کھ کتابی می نویسد ھرچند کھ فقط برای اھل معرفت و متخصصین اھ�ل ادب

م�ل ع در حیط�ۀ ولی باید بداند کھ این اثر بدست ھر کسی کھ برسد نبایستی بطور مستقیم دارای تناقض�ات مفھ�ومی مخصوص�او نش را تب�اهو اخالق باشد . عارف طبیب روح و دل مردم است نبایستی نسخۀ مشکوک و شبھھ انگیز صادر کند ک�ھ بیم�ارا

س�اد و فتن�ھ د و عام�ل فو معماھای عرفانی شبھھ انگیز را نباید با عام�ۀ م�ردم در می�ان نھ�ا ھالک نماید . تناقضات دیالکتیکی گردید . این امور در نزد خداوند مسئولیت عظیمی ببار می آورد .

153

ام شناس��ی البت��ھ بخش��ی از مھمت��رین وج��ھ خودشناس��ی اس��ت و ی��ک گ��ام مان��ده ب��ھ خداشناس��ی اس��ت . ول��ی پی��امبر و ام�� -۶٠کند ر چندان میامبران و مردم را ھزام ابن عربی یک پیغمبر شناسی بر تخت عاج است کھ فاصلھ و نفاق بین پیفصوص الحک

ر س�ازد و ردم نزدیکتمو این ادامۀ کار مالیان شرک و نفاق است . پیامبر شناسی و امام شناسی عرفانی آنست کھ آنھا را بھ انسانی آنھا آشکارتر ھم می شود . براستی نشان دھد کھ بشری مثل ھمھ بودند کھ عظمت

قدیسین و وحی و معراج و بھش�ت و وعرفی و مردمی کردن خدا و دین و مالئک و شیطان و پیامبران بھ معنی عرفان -۶١

قلم�رو دوزخ است . تم�ام عظم�ت عرف�ان ھم�ین اس�ت و ب�س . یعن�ی نزدی�ک ک�ردن ع�الم م�اورای طبیع�ت ب�ھ طبیع�ت م�ردم درن م�ردم نگ�اه ک�ھ ب�یغرایز عامۀ بشری . و این بمعنای پست و مبتذل و لوث کردن معارف نیست . اتفاقا آ ادراک و احساس و

مع�ارف اش�د فس�اد و پیامبران و خدا ھر چھ فاصلھ و نفاق بیشتر باشد بھ ابتذال نزدیکتر است درست مث�ل خراف�ات ک�ھ قلم�رو دینی در مردم است .

و پی�روان ت عرفانی ، خرافھ زدائی است . درحالیکھ شاھدیم برخی از آثار عرف�انی م�ابیایکی از رسالتھای عرفان و اد -۶٢

ی��دایش پآن ، خ��ود مھ��د تولی��د اش��د خراف��ات ب��وده ان��د مث��ل برخ��ی از سلس��لھ ھ��ای درویش��ی . و ام��روزه ب��ھ لح��اظی عص��ر یط�ۀ حخصوص�ا در مبحران علوم و فنون مالیخولیائی ترین خرافات از مھد آثار و معارف شبھ عرفانی است کھ ظاھرا جبران

بھداشت و درمان می باشد . ث�ل ھ اصطالح عرفانی فقط ھم مختص جھان اسالم نیست بلکھ جنون آمیزترین این خرافات از کشورھائی مباین خرافات -۶٣

از ای�ن ام�ر د ی�ک نمون�ھش�ده ان�بریتانیا و آمریکا پدید آمده اند . ادبیات داستانی کارلوس کاستاندا کھ در کشور ما ھم ترجمھ است کھ علنا دعوت بھ نوعی جادوگری می کند البتھ بھ یاری مواد توھم زا .

دبیات عرفانی مدرن جھان ھ�م توجی�ھ و ادام�ۀ ب�ن بس�ت ھ�ای فلس�فی و مکات�ب روانک�اوی و روان درم�انیاجنبھ ای از -۶۴

ی�ا وآث�ار اوش�و ھای ھویتی را تق�دیس وتوجی�ھ عرف�انی م�ی کن�د مث�لغرب است کھ نھایتا بسیاری از مفاسد اخالقی و جنون س اعتی�اد و ا ب�ھ تق�دیحتی کریشنا مورتی . کھ عمال عرفانیزه کردن لیبرالیزم اخالق�ی و نیھیلی�زم فلس�فی غ�رب اس�ت ک�ھ نھایت�

ھمجنس گرائی و بزھکاری می رسد . اند ر آثار ادبیات عرفانی ما گاه برخی را ب�ھ ای�ن نتیج�ھ م�ی رس�امض و فوق تخصصی بودن زبان و منطق حاکم بر اکثغ -۶۵

ث�ل ت . ف�ی المکھ اصوال زبان و فرھنگ مردم ای�ران در آن دوران اینگون�ھ ب�وده و ی�ا س�بک علم�ای عص�ر ج�ز ای�ن نب�وده اس�ازیم ری م�ی ان�دص�اوقتی نگاھی بھ گلستان و بوستان سعدی و یا مقاالت شمس تبری�زی و ی�ا مناج�ات نام�ۀ خواج�ھ عب�د هللا ان

اس�ت و تصور مذکور در ذھن ما می شکند و بیشتر باور م�ی کن�یم ک�ھ غ�امض گ�وئی ی�ک م�رض و آف�ت فک�ری و دین�ی ب�وده بنظر ما نمادی از نفاق در قلمرو ادبیات است.

ان یس�ی متفک�رمصیبت و نفاق و جنون دیگری ک�ھ ب�ر ک�ل ت�اریخ ادبی�ات عرف�انی م�ا س�ایھ افکن�ده عرب�ی نو وو اما آفت -۶۶

نف�اق دس�تفارسی زبان است تا آنجا کھ عارف و مصلح بزرگ جھان اسالم و ایران یعنی حسن صباح برای شکستن این س�د وز ادام�ھ ت�ا ب�ھ ام�ر بھ سالح برد و اعالن کرد کھ ھیچ ایرانی حق ندارد بھ عربی کتابت کند . و با اینح�ال ای�ن م�رض ت�اریخی

یافتھ است . ھ م�ی ھ حس�اب نم�ی آوردن�د و معل�وم نیس�ت ب�رای ک�متفکران ایرانی بدان معناست کھ آنھا اصال مردم را ب� عربی نوشتن -۶٧

ی�ان نوش�ت ایراننوشتند البد برای شاھان و خلفا و امیران مزدورشان . بھ ھم�ین دلی�ل ھ�م ھرگ�ز ھ�یچ اث�ری در فرھن�گ و سر نداشتھ اند .

ی�ھ فای بنی عباس یا شاھان دست نشانده شان بوده است کھ الاق�ل ی�ک توجان گفت کھ بھ صرف ترس از خلحتی نمی تو -۶٨

ر اس�تقالل سیاسی و ھر چند غیر دینی م�ی داش�ت . کس�انی چ�ون میردام�اد و م�ال ص�درا ب�رای چ�ھ ب�ھ عرب�ی نوش�تند ک�ھ عص� اسالمی ایران و حاکمیت شیعھ بود و حکام عربی در غایت ضعف و انھدام بودند .

عالم��ھ » المی��زان«عالم��ھ امین��ی و » الغ��دیر«م��ال ص��درا چ��ھ کس��انی بودن��د ؟ مخاط��ب » اس��فار اربع��ھ«ط��ب براس��تی مخا -۶٩

ت و تفس�یر رف�ان و حکم�عطباطبائی چھ کسانی بودند ؟ آیا آنھا در میان ایرانیان ھیچ مخاطبی نداشتند ؟ آیا ایرانی�ان در ش�أن رمان ت�اریخ کش�و . آی�ا براس�تی چ�ھ توض�یحی ب�ر ای�ن معض�لۀ عظ�یم و معارف این بزرگان نبودند و شاید اصال ب�ی نی�از بودن�د

وجود دارد ؟ آیا این خود از علل بی ھویتی و انحطاط فرھنگی ما نیست ؟

154

فی و ء زبان علما و عوام ھمان نفاق دینی ماست کھ بدینگونھ آشکار ش�ده اس�ت . ای�ن عل�م و عرف�ان اش�رافاصلھ و خال -٧٠ نھ علم است و نھ عرفان و جز بکار ستم و خرافھ و نفاق نیامده است . درباری و طبقاتی است ولذا

س�خن دوران ما کسی مثل دکتر شریعتی بھ زبان روز و عامۀ مردم ما از مسائل علم�ی و فلس�فی و عرف�انی فی المثل در -٧١

ب�ود ک�ھ اد و الح�ادو فت�وای ارت�دگفت و دیدیم کھ نعرۀ ھمۀ آنھائی کھ مردم را الیق این معارف نم�ی دانس�تند ب�ھ آس�مان رف�ت صادر شد . و دیدیم کھ مردم ما می فھمند و مخاطبان الیقی ھم ھستند زیرا پاسخ دادند .

م ھ�م ین عالمان معنای دیگری ھم می تواند داشتھ باشد و آن اینکھ خدا فقط زبان عربی می فھمد و اس�الاعربی نویسی -٧٢

ھ ب�ر ک�عرف�انی اس�ت -ھ خانھ رواست بھ مسجد حرام است . این ھم�ان نف�اق علم�ی فقط برای اعراب است وگرنھ شمعی کھ ب محور قداست زبان عربی خود نمائی می کند و تقدیس می شود .

اند ش�عبۀ ش�اعرانھ ھ�م داش�تھ باش�د ک�ھ وص�ف عش�ق عرف�انی باش�د و ای�ن ن�ھ تنھ�ا عیب�ی ن�دارد ک�ھ بس�یارعرفان می تو -٧٣

د ومفھوم ولیات شمس تبریزی درواقع مکمل مثنوی است . ولی اصل عرفان باید نثر باشضروری ھم ھست ھمانطور کھ غزآورد . محسوس و منطبق بر نیازھای عرفی و ش�رعی و معیش�تی و اجتم�اعی. در غی�ر اینص�ورت ج�ز پریش�انی و نف�اق نم�ی

ون ی�ک ش�یء س�یونی دارد و ھمچ�ولی متأسفانھ عمده ادبیات عرفانی م�ا تزئین�ی و حاش�یھ ای اس�ت و ح�داکثر خاص�یت دکوراھرۀ دی�ن ز اصل و گوھنری مورد استفادۀ تعارفات اجتماعی ماست کھ معموال عاقبت خوشی ھم ندارد زیرا نمی توان و نباید ا

افی اشرر گویش داعی ما فقط یک شیء ھنری بعنوان تزئین و تعارف استفاده کرد . و اینست کھ عرفان در قلمرو حیات اجتمھ ی�ک ش�یء ر اش�رافیت رواب�ط نم�ی افزای�د ک�ھ خ�ود ی�ک نف�اق لطی�ف و ابلیس�ی اس�ت . و ام�روزه نی�ز تب�دیل ب�ماست و ج�ز ب�

یاسی جھت رأی گرفتن از مردم ھم شده است و این عرفان امپریالیستی است . س -تبلیغاتی ر خ�ود گرفت�ھ اس�ت . تص�و کمت و عرفان ما ھمیشھ دچار آفت یونان زده گی بوده است کھ امروزه نام غ�رب زده گ�ی بح -٧۴

ی شود . کنید کھ این ماھیت یونانی بھ لباس زبان عربی درآید تبدیل بھ چھ معجون مالیخولیائی و زھر آگینی م ھ ب�ی ی در اصالت نژادی و زب�انی ن�داریم و ای�ن ح�ق را در مجموع�ھ آثارم�ان ب�ھ ثب�وت رس�انیده ای�م. مس�ئلما ھیچ تعصب -٧۵

ھب و زب�ان و م�ذ فاق است وگرنھ بقول قرآن ، راه ھدایت انسان از گزینش بھترین معارف از ھ�رھویتی و دزدی و دروغ و نک�ھ ن�ژاد نیس�ت مکتبی است و این التقاط نیست اتفاقا توحید محض است کھ حق را در ھ�ر ج�ائی جس�تجو م�ی کن�د و مب�تال ب�ھ

نژاد پرستی اصل کفر است . و مجعول : اینست اصل مرض ! ود در الفاظ قلمبھخپنھان ساختن جھل -٧۶ ن�انی در ن نبوغ حیرت آور فارابی و بوعلی و میرداماد چرا می بایست اسیر مفاھیم بت پرس�تانۀ اس�اطیر یوآتصور کنید -٧٧

ی ش�د آی�ا ن�ان بی�ان م�آثار ارسطو می شد . اصال چھ نیازی بود . چرا باید آنھمھ مف�اھیم متع�الی در قال�ب ارزش�ھای فلس�فی یو لمی عظیم بھ نبوغ و روح مکاشفھ گرانۀ خویش نبود . این ظ

ھ ام�روز ریخی و حقارت مرگبار در قبال دو حملۀ اسکندر و اعراب تا اعماق قلوب نوابغ و عارفان م�ا ت�ا ب�این ھراس تا -٧٨

آثار شوم خود را بر جای نھاده است از فارابی تا مال صدرا و عالمھ طباطبائی . ه و ث�ار فارس�ی اش را ب�ھ ش�عر بگوی�د یعن�ی زب�ان اس�تعارآون عالمھ طباطبائی ، ح�رف دل�ش را و تنھ�ا چرا باید کسی چ -٧٩

مثال کھ ھیچ مسئولیتی ھم ندارد زیرا شعر است و در مثل ھیچ مناقشھ نیست ؟!! ش ش�د ش�اھد ی ک�ھ در ای�ام آخ�ر عم�ر عالم�ھ طباطب�ائی از ایش�ان بعم�ل آم�د و بخش�ی ھ�م در تلویزی�ون پخ�در مص�احبھ ا -٨٠

رب��ی عزان را ب��ھ عارفان�ھ ت��رین (؟) و رم�ز ب��ارترین س�خن و اث��ر از ایش��ان ب�ودیم . مص��احبھ گ�ر پرس��ید ک��ھ : اس�تاد چ��را المی� رس�یده ش�د :نوشتید ؟ با مکثی ط�والنی و ای�ن دس�ت و آن دس�ت ک�ردن ، فرمودن�د : رس�م ب�وده اس�ت !!! و س�پس از ایش�ان پ

م�ھ ، واک�نش عال ود ؟ عالمھ تا بناگوش سرخ شد وسرش را پائین انداخت . ای�ن پاس�خ استاد شنیده ایم کھ شعر ھم سروده ای بیانگر کل حقیقتی است کھ در این رسالھ قصد معنایش را داشتیم .

یر بائی یک آذری رشید و کاملی بود با تم�ام عظم�ت ھ�ا و اص�الت ھ�ای ای�ن فرھن�گ . چ�را نم�ی بایس�ت تفس�عالمھ طباط -٨١

ک�ی فھ�م ن را ب�ھ ترھ زبان ترکی می نوشت . مگر حدود نیمی از مردم ما ترک زبان نیس�تند . چ�را نبایس�تی ق�رآالمیزانش را ب کنند . مگر ترک زبان می تواند با خدایش با زبان غیر ترکی ارتباط برقرار کند تا در نفاق نیفتد .

155

د . بود کھ با مردم ارتباط یافت و ماندگار شبھ زبان ترکی » حیدر بابا«مانطور کھ مرحوم شھریار فقط از طریق ھ -٨٢ نی انج�ام ا مجموعھ آثار عربی اش بھ اندازۀ یک سخنرانی امی خود با مردم ھم نتوانست کاری دینی و ایمابامام خمینی -٨٣

د ک�ھ اتفاق�ا بو ی ایشاندھد و ایمان خود را بھ مردم منتقل کند . تمام ھنر و علم و عرفان و دینش در ھمان زبان امی و عملگ مورد تمسخر جاھالن قرار می گرفت ولی در دل مردم راه یافت و مردم را احیاء کرد .

ھ کا فرھنگ و روح آذری و امی خود بود کھ اشرافیت عربی در موالنا را شکست و بقول خودش او را بشمس تبریزی -٨۴

گفت . والنا زان پس بھ زبان و لھجۀ شمس سخن میمرده بود زنده کرد و بھ خدا رسانید . و درست بھمین دلیل م انی . نی بزرگترین نماد نژاد پرستی و جاھلیت و کفر پنھان در ادبیات است بخصوص ادبیات دینی و عرفاشرافیت زبا -٨۵ یدا ن ش�داه خدا جوئی در خویش است پس راه امیت و فطرت و زبان مادری است . بر اھمی�ت ای�ن ام�ر ق�رآاگر عرفان ر -٨۶

فی ھ�م نم�ی ند ھیچ ع�ارتأکید نموده است . ھمانطور کھ پیامبری نمی تواند بھ زبان غیر امی قومش پیام خدا را بھ مردم برسا تواند بھ زبان غیر امی ، معرفت عرفانی خود را بھ مردم برساند .

ص�یت اینکھ اندیش�ھ اش عاری�ھ ای و ب�ی خا یچ کس نمی تواند بھ زبان غیر مادری خودش بیندیشد و احساس نماید اال ھ -٨٧

است . س و لیل فارابی ھا و بوعلی ھا و خواجھ نصیرھا و مال صدراھا نتوانس�تھ در فرھن�گ و اندیش�ھ و احس�اددرست بھمین -٨٨

ان�د و بخ�ود ک�رده دین و دل مردم کمترین اثری داشتھ باشند و ل�ذا در ت�اریخ عق�یم و من�زوی مان�ده ان�د . ای�ن ظلم�ی اس�ت ک�ھاه تم�ام گ�نمودن�د و درست بھمین دلیل ھمواره در دربارھا و بھ امید دربارھا آنھمھ ع�ذاب کش�یدند و عم�ر و عل�م خ�ود را تب�اه

دک انھ�ا ھ�م ان�نبوغ خ�ود را بخ�دمت ش�اھان و برعلی�ھ م�ردم بک�ار گرفتن�د . و عج�ب اینک�ھ آث�ار عرب�ی آنھ�ا حت�ی در ع�رب زبدۀ م�ردم آن بول و استفاو برحق است . این نوع آثار نھایتا در ترجمھ ھای اروپائی مورد قمقبولیتی نیافتھ است و این طبیعی

ای .وصل خ�ویش دیار قرار می گیرد زیرا دارای ذاتی یونانی است و ھر کسی کو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگاردر این�ان را ق�و ھمانھ�ا ند زیرا فقط ب�رای آنھ�ا نوش�تندکاش امثال فارابی و بوعلی آثار خود را اصال بھ زبان یونانی می نوشت

ناسیم . شم نھایتا از زبان غربی ھا می اسالمی را ھ -دانستند و آنھا را بھ شھرت رسانیدند و لذا ما این نوابغ ایرانی افک�ار و ش�د وھ�م نداش�تھ با م�دون و مس�تقیم یا جای بس حیرت و تأسف نیست ک�ھ ام�ام خمین�ی حت�ی ی�ک اث�ر عرف�انیآ -٨٩

ه ش�بھھ ھم�را احساسات عرفانی اش را در اشعارش بسراید آنھ�م قاچ�اقی و بع�د از رحل�تش منتش�ر ش�ود ک�ھ ب�ا ھ�زار تردی�د و د . باشد ؟ دریائی از اشعار عرفانی برابر با یک جملۀ نثر حامل حکمت و معرفت زالل نیست کھ بکار خلق آی

لی�ات و نث�ر گف�ت بای�د ب�ھ ش�عر و مث�ال گف�ت . ھم�انطور ک�ھ ھرگ�ز نم�ی ت�وان غز می توان بھ زبان ساده چرا آنچھ را کھ -٩٠

و د و ایم�انحافظ و شمس را غیر از این گفت . شعر ، ش�عر اس�ت و دری�ائی از ن�ابترین اش�عار ھ�م ی�ک ج�و مس�ئولیت و تعھ� عمل ایجاد نمی کند . ھیچ شاعری در قبال اشعارش مسئولیت ندارد .

ک�ی ان گذشتن یجتن حقایق بھ زبان ساده و نثر و مردمی مستلزم رسالت و عھدی پیامبری است کھ از بر زبان آوردن و نوش

آن اس�ت . از شروط آن می باشد . از نان گذش�تن ش�رط دوم�ش و از ن�ام گذش�تن ش�رط س�وم و از دل خ�ود گذش�تن ش�رط آخ�ری من�زل ن ھ�م از وح�ن�د. این�ان قل�ب انس�ان و آثارش�اتعداد این نوع عارفان در تاریخ ما از تع�داد انگش�تان دس�ت تج�اوز نم�ی ک

یقین بارتر و رساتر است .

156

سومفصل بیست و

ساقی نامه

( هستی شناسی عاشقانه )

ه الساقی بسم الل

157

ن ک��ھ ج��ود موجودی��ت یاب��د . و ای��داون��د ودود ب��ا ن��یم نگ��اھی از گوش��ۀ چش��مش ب��ر ع��دم ، ع��دم را ب��ھ وج��د وج��ود آورد خ -١ات را ب�ھ نخستین بادۀ شراب وجود ب�ود ک�ھ در ذات ع�دم موج�ب وج�ود گش�ت . ای�ن مس�تی ھس�تی اس�ت ک�ھ ھم�ۀ ذرات و ک�ر

س�تی گردش و جوش و خروش و رقص و سماع واداشتھ است کھ اگر لحظھ ای این مس�تی از ھس�تی س�اقط ش�ود ھس�تی از ھ ن نابودی است حتی بھ لحاظ علم فیزیک . ساقط می شود زیرا سکون ھما

مس��تی شناس��ی میکنن��د ھرچن��د ک��ھ س ھم��ۀ عل��وم م��ادی و معن��وی و فیزیک��ی و مت��افیزیکی ھمان��ا عل��وم مس��تی ھس��تند و پ�� -٢د و خ�ود افت�اده ان� دانند کھ چھ می کنند زیرا این عالمیان نیز اگر از ھس�تی خ�ود مس�ت نیس�تند از مس�تی ھس�تی ب�ھ مس�تینمی

دانند . نمی ما مستی است زیرا جز رقص و سماع و دوران بر گرد خویش و غیر خویش نیس�ت . یعن�ی ھ�ر ذره و ک�رهپس ھستی تما -٣

ای ھم عاشق بر خویش است و فدای خویش . و ھم عاشق و فدای غیر خویش است . و مستی جز این نیست . ھ�ر عرانھ نیست کھ امثال عراقی و ح�افظ را مس�ت ک�رده اس�ت . وگاه مست ساقی در ذات عالم باقی یک تعبیر صرفا شان -۴

ست . دی جھان اکھ این مستی ندارد ھست نیست . و این ھستی ھم یک معنای سمبلیک نیست بلکھ دقیقا بمعنای واقعیت ما وانی ، مس��تی ن��واع و درج��ات ھس��تی ج��ز ان��واع و درج��ات مس��تی نیس��ت : مس��تی جم��ادی ، مس��تی نب��اتی ، مس��تی حی��ا -۵

نگ�اھی را بھ ن�یم انسانی و مستی اجنھ و مالئک و شیاطین . ھمھ از مستی نگاه خداوند است کھ بقول خودش جھان ھستی آفرید (قرآن) .

را با قدرت خالقیت چکار ! و اما مستی -۶ خ بش�ر ، انس�انھای مس�ت و م�دھوش دررکھ خود را شناخت خدا را شناخت . مگر ن�ھ اینک�ھ ھم�ۀ انس�انھای خ�الق ت�اریھ -٧

س�تی منرمن�دان و انواع و درجات مستی ب�وده ان�د : مس�تی انبی�اء و اولی�اء ، مس�تی حکیم�ان و عارف�ان، مس�تی علم�اء و ھ عشاق کھ بساط خانواده و تمدن بشری را برپا کردند و نسل بشر را بر روی زمین استمرار بخشیدند .

ملھ مستی . جرایحھ ای از صفات خالق است از ھمۀ صفات مخلوقات ، -٨ ی نب�وده ن خدا کھ عاقلترین و جدی ترین انس�انھای ت�اریخ ب�وده ان�د نب�وت و رسالتش�ان ج�ز حاص�ل مس�تی وح�اگر پیامبرا -٩

است پس تکلیف مابقی بشر معلوم است . ا را درک نمی کنید ؟ یا براستی انواع مستی ھای حاصل از خوردن انواع میوه جات و غذاھآ -١٠ یا براستی ، مستی حاصل از نوشیدن آب را بھ ھنگام تشنگی احساس نمی کنید ؟ آ -١١ یا براستی مستی حاصل از ھر دم و بازدمی را درنمی یابید ؟آ -١٢ ز مستی چیزی دیگر است ؟ جآیا زندگی ، -١٣ رس حاصل از خماری نیست . شق بھ زندگی و ھراس از مرگ چیزی جز عشق بھ مستی و تع -١۴ ستی ممرگ نیز زندگی برتری کھ بسیار مست کننده تر است آغاز می شود و لذا خداوند از سکرات مرگ ( درحالیکھ با -١۵

موت) سخن می گوید . حساس وجود آیا چیزی جز احساس مستی ویژه ای است ؟ آیا وجود جز این تعریف دیگری دارد ؟ا -١۶ مست بودن است و ھرکھ مست تر است ھست تر است . بودن ھمان -١٧ و ش��دیدترین ھس��تی ھ��ا از آن خوب��ان (اب��رار) اس��ت ک��ھ از دس��ت خ��ود خ��دا ش��راب ک��افوری و زنجبیل��ی و ول��ذا برت��رین -١٨

می نوشند . ئیطھورا

158

ب جحیم . ھشت و دوزخ ھم حاصل دو نوع شراب و دو نوع مستی و دو نوع ھستی است : شراب سلسبیلی و شراب -١٩ ع مستی است .کفر و ایمان ھم دو نو -٢٠ است . علم و جھل ھم دو نوع مستی -٢١ ستی است .عشق و نفرت ھم دو نوع م -٢٢ دو نوع مستی است . شادی و اندوه نیز -٢٣ دید ستی چنان ش�رد کشیدن ، احساس مستی نمی کنید ؟ و گاه از فرط مستی ، بیھوش می شوید و گاه این مدآیا در حال -٢۴

است کھ بھ جھان دیگری می روید از فرط شھامت حاصل از مستی . ج�ب رماید : ای مؤمنان بگوئی�د ک�ھ خداون�دا ب�ر م�ا نظ�ر ک�ن مگوئی�د ک�ھ رعای�ت ک�ن . ای�ن نظ�ر خداون�د موفو اینکھ می -٢۵

ون مس�تان و ھس�تند ھمچ�» ک�رده نظ�ر«ھستی برتر و مستی برتر اس�ت . آی�ا کس�انی ک�ھ در ن�زد م�ردم مع�روف ب�ھ آدمھ�ای ھ ب��را م��تھم ع)(مدھوش��ان نیس��تند ؟ آی��ا انبی��اء و اولی��اء الھ��ی در قض��اوت م��ردم م��تھم ب��ھ مس��تی و جن��ون نیس��تند ؟ آی��ا عل��ی

خ�دا ی�ا اص�ل از نظ�رحشرابخواری نمی کردند . آیا بسیاری از عارفان ما متھم بھ شرابخواری نبوده ان�د ؟ اینھ�ا ھم�ھ مس�تی ست . مردان خدا

عی مستی خاص نیست کھ بسیار شبیھ مستی خفیف مرگ است . و بیداری مستی دگر است . آیا خواب نو -٢۶ ک مستی دیگری نیست . یآیا شھوت جنسی -٢٧ سخن گفتن نوعی مستی نیست ؟ شھوت سخن ! آیا -٢٨ . گوش دادن نیز نوعی مستی است -٢٩ ؟ ی آور نیستآیا تماشا کردن طبیعت مست -٣٠ ست ؟ مستی آور نی ،آیا بوئیدن گلھا -٣١ ر حس و عملی حاصل یک مستی است و نتیجھ اش نیز مستی دیگری ببار می آورد . ھ -٣٢ یا گردش خون در رگھایمان و ضربان قلب و کار ریھ ھا جملگی مستی آور نیستند . آ -٣٣ ھر یک نوعی مستی نیست . آیا تب و ضعف -٣۴ ندگی انسان مجموعھ ای از صدھا عادت است و ھر عادتی یک مستی ویژه است و ل�ذا ت�رک ع�ادات موج�ب خم�اری و ز -٣۵

گاه مرگ است کھ خود مرگ نیز نوعی مستی برتر است . اری�ددستی زا و نشئھ کننده و خوش نباشد اعتیاد آور نیست . آیا اعتیادی شدیدتر از نفس کشیدن س�راغ مھر چیزی کھ -٣۶

کھ آدمی بھ ھیچ قیمتی از آن دست نمی کشد ؟ ر می شویم کھ این یک بحث شاعرانھ نیست بلکھ ی�ک مس�ئلۀ ھس�تی شناس�انھ اس�ت . ھرچن�د ک�ھ خ�ود ش�عر بازھم متذک -٣٧

نوعی دگر از مستی است و شاید بخود آئی مستی باشد کھ ھمۀ شاعران از مستی سخن می گویند . ین ستی شناس�ی مس�تانھ و مس�تی شناس�ی ھس�تانھ ، ب�ھ مثاب�ۀ روح�انی ت�راساس مستی ونھایتا ھ تعریف ھر پدیده ای بر -٣٨

ی�ف ی ت�رین تعردرک از جھان است و در عین حال عاشقانھ ترین آن و انسانی ترین و جھانی ترین و وحدانی ت�رین و ص�مدانأ ھ�ر مس�تی ا آفری�ده اس�ت . و عش�ق منش�و ادراک از وجود . چرا کھ خود خداوند می گوید کھ برای عشق و کرمش جھ�ان ر

است . ای می باشد و مستی عشق ھمان قدرت خالقیت است . عشق نام دیگر مستی است و بلکھ گوھرۀ ھمۀ مستی ھ

159

ھره مان عشق است . یعنی ھمان گومی فرماید میزان نھائی برای سنجش نامۀ اعمال انسانھا در قیامت کبری ھ (ع)علی -٣٩

قت شده است . یعنی مستی ! ای کھ باعث خل رتر است و ارادۀ ذاتی ھر چیزی برای برتر شدن و تعالی است . این نام دیگر عشق است . بمستی ، ھوش -۴٠ ا مس�ئول ری�ده ش�ده ان�د ک�ھ خداون�د آنھ�ا هللا المخلص�ین نامھ عب�ادکامل در قرآن ، مست ترین انسانھا ھس�تند ک� ھایانسان -۴١

دگارند . آیا نعیم پرور یرا با آنھا بی حساب و آنھا ھم با خدا بی حساب ھستند و در ھمین جھان در جناتاعمالشان نمی داند ز این صفات یک انسان کامل مست نیست . منتھی مستی غرق در صلح و آرامش و تسلیم و رضای الھی .

. برخی با نوشیدن شراب آرامت�ر و ر تجربۀ بشری ھم در قلمرو مستی ھای مصنوعی دو نوع مستی مشاھده می شودد -۴٢

ل جھ�ان ک�ھوشیارتر و مھربانتر م�ی ش�وند و برخ�ی ب�ھ عرب�ده و خش�ونت و جن�ون دچ�ار م�ی ش�وند . ای�ن دو ن�وع مس�تی در طبیعت ھم وجود دارد .

ا مراس�م ؟ آی�ملگی مولد انواع مستی ھا ھستند اگر مصنوعی نباشند . آیا روزه داری ایجاد مستی نمی کن�د عبادات ھم ج -۴٣

حج و زیارتھا موجب مستی نمی شود ؟ د و ای�ن فس را برترین عبادات نامیده ان�د ب�دان دلی�ل اس�ت ک�ھ برت�رین و ن�ابترین مس�تی ھ�ا را پدی�د م�ی آوراگر معرفت ن -۴۴

است کھ عارفان بزرگترین مستان جھانند . بس . ھ در سر دارد فقط بھ قصد مستی ھای برتر است ودمی آگاه و ناآگاه ھرچھ کھ می کند و ھر برنامھ و آرمانی کآ -۴۵ انھ ای می خرد آیا مست نمی شود ؟ وقتی ازدواج می کند ، بچھ دار می شود و و ... . آدمی وقتی خ -۴۶ رین ش این مسئلھ در عدم فھم مستی در ناخوشی ھا و دردھاست . ولی درد زایمان کھ بدترین و کشنده ت�سخت ترین بخ -۴٧ ت . م نمی خواساست بھترین حجت بر مستی زا بودن دردھاست . وگرنھ ھیچ زنی بچھ دار نمی شد و یا الاقل بچۀ دو دردھ

ز ااھل و عارف فقط و فقط و فقط در اینست کھ انسان عارف مستی ھای برتری را کشف می کند کھ جاھل فرق انسان ج -۴٨

کوش و مستی ! آن غافل است . بقول حافظ : ھنگام تنگدستی در عیش ند ترین ز نداری و فقر و بی آبروئی و تنھائی و بیماری از آن عارفان است کھ نابترین مستی ھا و خداپسمستی حاصل ا -۴٩

نجبیل�ی و را وعده می دھد بھ سھ نوع ش�راب مخص�وص : ش�راب ک�افوری و ز» ابرار«مستی ھاست و لذا خداوند در کتابش این مستی ورده اند . ریف قرآنی کسانی ھستند کھ از محبوبترین چیزھای خود برای خدا انفاق ک. و اما ابرار در تع ئیطھورا

حاصل از دل کندن است کھ خدائی ترین مستی ھا می باشد : دل کندن از محبوبھا برای خدا . ن مستی از جان گذش�ت ر واقعۀ کربال بسیاری از گزارشگران از مستی وصف ناشدنی حسین و یارانش سخن گفتھ اند :د -۵٠

برای خدا ، مستی شھادت ! ھمانا معرفت بر مستی ھای خ�ویش اس�ت بخص�وص مس�تی حاص�ل از فق�ر و آئی و عرفان -ائی غایت خود در معنای نھ -۵١

تنھائی و ناکامی و بیماری و مرگ و نیستی . ه و ار خدا کھ ھستی اش را بھ انسان بخشیدشق فنا کھ ذات عرفان است ھمان مستی فناست بمعنای فناجوئی برای دیدع -۵٢

ت�رک ھس�تی خود بر عرش فنا مستقر است . و این ھمان راه یابی بھ ذات مستی است چرا کھ ھس�تی از مس�تی اس�ت و آنک�ھ می کند در این خماری بھ ذات ھستی می رسد کھ خداست و خدا ھم آن مست مطلق و ھست مطلق !

د و ب�ھ آن اینکھ چرا نگاه خدا مست است و لذا بر ھر چھ نظر کن�د او را مس�ت میکن� وھ . و اما می رسیم بھ اصل مسئل -۵٣

یوانۀ تو ھر دو جھان را چھ کند . د -ھستی خودش می کشاند . دیوانھ کنی ھر دو جھانش بخشی ا نی��ابیم وج��ود را خم��اری را بعن��وان اس��اس مس��تی درک نکن��یم مس��تی را درک نک��رده ای��م . ھم��انطور ک��ھ ت��ا ع��دم را درت�� -۵۴

درنیافتھ ایم و لذا فنائیان ذات ھمانا ھستی داران جھانند . و این مغز توحید است : بود نبود !

160

دمی ھر چھ کھ بھ فنا نزدیکتر می شود مست تر می شود و ھست تر ! آ -۵۵ م�ی ح�ق س�المتی را بھت�ر درکدمی ھر چھ کھ پیرتر می شود جوانی را بھتر در می یابد . ھر چھ کھ بیمارتر می شود آ -۵۶

ر ت�ردم نزدی�ک کند . ھر چھ کھ تنھاتر می شود بھ محبوبش نزدیک تر می شود . ھر چھ کھ منزوی ت�ر م�ی ش�ود باطن�ا ب�ھ م�ام اس�ت . و ینق�در ازدح�می شود و لذا زندگان مطالبات خود را بھ نزد مردگان می برند و اینست کھ بر قبرستانھا و مقبره ھا ا

چھ کھ از ھستی کم می آورد روی بھ عرش نیستی یعنی خدا می کند . نھایتا ھر کش�اند ھوش نموده و بھ ھوشیاری برت�ری میانسان کامل ھم انسان کامال مست است کھ حضورش ھمھ را مست و مد و -۵٧

نس�ان ی�ن ھم�ان اا و زندگانی برتری را بھ مشام می رساند و کالمش اندیشھ را مست می کند و دمش دلھ�ا را نش�ئھ م�ی کن�د . مسیحائی است .

ود د م�ی ش�ح�کھ بخودش نزدیکتر می شود و با خود آشنا تر می شود و نھایتا با خود یکی می ش�ود و مو انسان ھر چھ -۵٨

ودی و خا کھ منشأ مست تر می شود . این ھمان ویژه گی وجودی مؤمنان و عارفان و امامان است . و اما خداوند ھم از آنج ست منشأ مستی است . یگانگی ا

نوعی ھم در اوایل کار موجب نزدیکی انسان بخودش می شود و لذا موجب ص�دق و درد دل و ص�میمیت مستی ھای مص -۵٩

می گردد و اینکھ مستی و راستی ! دھوشی و بیگانگی نسبت بھ دنیای موجود و جھش بھ جھ�انی برت�ر وھوش�ی برت�ر اس�ت. و عی�ب مس�تی مستی موجب م -۶٠ی م�ی عتیادش ب�اقمصنوعی در این است کھ فریبنده است زیرا اوایل اثر مثبت می کند و بزودی بی خاصیت شده و فقط ا ھای

ماند . درن بھ انواع مواد مصنوعی مستی و نشئھ زا بدین دلیل است کھ احساس ھستی اش کاھش یافتھ اس�ت وگرایش بشر م -۶١

اکتری ابودی ھولن�ن مواد برای اندک مدتی احساس وجود م�ی کن�د و دوب�اره ب�ھ ن�احساس نابودی می کند و لذا با رجوع بھ ایخ نعت ک�ھ دوزرجعت می نماید . و علتش ھم دوری و بیگانگی انسان مدرن از طبیعت و زندگی طبیعی است و ابتالیش بھ ص�

ناسوتی است و احساس نابودی می آورد . یعنی اعتیاد مدرن محصول جھان صنعتی است . در واوید می رسد جعارف آنست کھ در خماری ، مستی بنیادی تر و ابدی را کشف می کند ھمانطور کھ در فنا بھ بقای -۶٢

فقر بھ غنا و در تنھائی بھ وحدت وجود و در مرگ بھ زندگی . زیرا بود نبود را کشف کرده است . . ستی بھ لحاظ بیان منطقی و فلسفی چیزی جز بود نبود نمی باشدم -۶٣ » نگ�اه«ی ناسوتی برای بشر زمینی و عام�ھ ھم�ان تجرب�ۀ عش�ق جنس�ی اس�ت ک�ھ اگ�ر عش�ق باش�د حاص�ل پاکترین مست -۶۴

است . این ھمان نگاه خداوند است کھ از چشم معشوق بر عاشق می تابد . ی اس�ت . ک�ھ ص�احب اص�لس مستی ناب کھ ھستی ناب می آفریند و ھر پستی و نابودی را می زداید از جام نگاه س�اقی پ -۶۵

این میکده ھمان ساقی کوثر است یعنی علی مرتضی در این میخانۀ ھستی . ل ای�ن رابی کھ در جان عدمیان می ریزد و بھ زبان بھتر از جان آدمیان می جوشد شراب فطرت است کھ جم�او اما آن ش -۶۶

نعکس کس�ی اس�ت ک�ھ در شیش�ۀ ج�ام م�ن ھم�ان عنیس�ت . ای� (ع)شراب فطرت ھم کسی ج�ز ک�وثر کبری�ائی یعن�ی فاطم�ۀ زھ�را و نردب�ان شود و بقول حافظ صوفی را بھ طمع خام م�ی ان�دازد . و ھم�ین طم�ع خ�ام اس�ت ک�ھ س�ر عش�ق ناس�وتی م�ی باش�دمی

عشق الھوتی . ثر . و ل�ذا ھم�ۀ عش�ق ھ�ای پ�اک و مس�تی ھ�ای ن�اب از ک�و (ع)وا جمال فطرت آدم است و کمال این جم�ال فاطم�ۀ زھ�را ح -۶٧

اقی وجود زھراست کھ بدست ی�ک عل�ی وار (علی�ین) ب�ھ س�الک ح�ق ج�وئی نوش�انده م�ی ش�ود ک�ھ ھموس�ت س�اقی . و ای�ن س�ای�ش عرف�انی وباره ی�ا زخلیفۀ آن ساقی است . این میکده سایۀ آن میکدۀ ازلی است . و لذا این خلقت را خلقت جدید یا تولد د

از بطن خویشتن گویند . حفل عشق و مستی است . پس عالم ھستی م -۶٨

161

لستی است . میکدۀ جام ا ،کارگاه خلقت -۶٩ د . مون خونخواری تبدیل بھ آدم خلیفۀ خدا و مسجود مالئک شد ؟ بواسطۀ نیم نظری و ن�یم بوس�ھ ای ب�وچگونھ یک می -٧٠

و این ھمان واقعۀ دمیدن روح در آدم است . نخس�تین مس�تی . ک�ھ آدم را ب�ھ ھم�ۀ اس�رار ھس�تی واق�ف نم�ود و راز ازل�ی و الس�تی نخس�تین ج�ام اس�ت و» حرو«این -٧١

تی را ج�ز شراب و مس مالئک را عیان کرد و ھمھ را بھ سجده آورد اال ابلیس کھ این عشق و مستی را نمی فھمید . واما این بواسطۀ معرفت نمی توان تاب آورد و اینست ام المسائل آدمی در عالم ھستی .

ی�ن ش�ب وست است . نھ ! از لبان ی�ار !؟ و ادشب زنده داریھای عارفان بھ امید یک جام دگر ستاندن از دست و اینھمھ -٧٢

ال یعنی تاد و سھ سقدر عاشقان است و نزول روح بھمراه مالئک و کتاب و کل امر رب . کھ برتر است از ھزار ماه یعنی ھشنک�ھ مس�ت آھس�تی بخش�یدن ب�ھ نیس�تی اس�ت و خلق�ت جدی�د . زی�را یک عمر و زندگانی و ھستی کامل . پس این ھم�ان واقع�ۀ

ی در ح��ال نیس��ت ھس��ت نیس��ت . و ھمانق��در ھ��م ک��ھ پن��دار ھس��تی دارد یادگ��ار آن نش��ئۀ ازل اس��ت ک��ھ در آت��ش دوزخ تکنول��وژ نابودی کامل است و خماری ابدی .

چهارمفصل بیست و

162

اي خود فریبی بشرالفب

( روانکاوي غرور )

ه الخیر الماکرینبسم الل

163

رور اس�ت . و غ�» غ�رور«آنی شیطان فقط بھ یک طریق بھ انسان راه می یابد و او را گمراه م�ی کن�د و آن در فرھنگ قر -١ف ھ��ای و تق��دیس جھ��ل و ن��اتوانی و ض��ع ب��ھ زب��ان دیگ��ر ھم��ان خ��ودفریبی اس��ت و خ��ود فریب��ی بواس��طۀ خودس��تائی و توجی��ھ

نفسانی ممکن می شود . رزش اید کھ شیطان برای آدمی کاالئی جز غرور ندارد . و می دانیم کھ در فرھنگ عامۀ بش�ری غ�رور ی�ک اقرآن می فرم -٢

م�ی قن�اتوان و احم� نیکو تلقی می شود و آدمھائی را کھ غرور ندارند تحقیر می کنند و چھ بسا آنھ�ا را ب�ی ھوی�ت ، ترس�و ، خوانند .

ک�رده غرور مترادف با اتکاء بھ نفس و اقتدار ھویت است و ھمین است کھ شیطان را بر فرھنگ ما مس�لط در فرھنگ ما -٣

نش�انھ ھ�ای است کھ تواضع و ادب و خشوع و صبر و محبت و خویش�تن داری را تحقی�ر م�ی کن�یم. و ای�ن یک�ی از بزرگت�ریننی نی�ز م�ی کھ منشأ بخش عم�ده ای از مفاس�د و ن�اامنی ھ�ای اجتم�اعی ماس�ت ک�ھ البت�ھ ی�ک معض�لۀ جھ�اکفر فرھنگی ماست

باشد . رور و خود فریبی ھمان توجیھ و تقدیس کبر و کفر و انکار حقیقت است برای خویشتن . غ -۴ و محبت و قناعت و عزت نفستکاء بھ نفس یا ھویت درونی محصول ایمان و یقین است کھ بصورت صبوری و آرامش ا -۵

ج و خشم و پرخاشگری آشکار می شود و آنگاه ھم کھ می خواھ د د پنھان شوبروز می کند . درحالیکھ غرور بھ صورت تشن تبدیل بھ چاپلوسی می گردد .

س غرور اتفاقا در نقطۀ مقابل اتکاء بھ نفس و ھویت درونی است . پ -۶ د غرور را ھم اتکاء بھ نفس و شخصیت می پندارد . یکسان می دانآنکھ محبت و چاپلوسی را -٧ ب اسی عین غرور شناسی است و با دفع غرور از خویشتن می توانیم شیطان را از خود برانیم . پ�س واج�پس شیطان شن -٨

است کھ غرور را بشناسیم . ه نم�از ھ�م ب�ر نف�س آدم�ی وارد م�ی ش�ود و رور شناسی مح�ور معرف�ت دین�ی و تقواس�ت درغی�ر اینص�ورت ش�یطان از راغ -٩

آدمی را فویل للمصلین می کند . سی در خویش ، محور معرفت نفس و لذا اساس تزکیۀ نفس می باشد زیرا مبنای شیطان شناسی است . پس غرور شنا -١٠ وا ن�احق جل�وه م�ی دھ�د یطان غرور را بھ انسان القاء می کند و انسان بھ کمک آن خودش را فریب می دھد و ح�ق رش -١١

در امر باطلی خود را حق بجانب می سازد . ب�دیل و رین ترفند شیطان در انسان اینست کھ قبل از ھر امری خود واژه و معنای غرور را در ذھن آدم�ی تیکی از مھمت -١٢

ب�دیل بواس�طۀ ت ی�ن ک�ار راتلطیف و تقدیس می کند زیرا بقول قرآن شیطان اعمال زشت را برای آدم�ی زیب�ا جل�وه م�ی دھ�د و ات ، رادف ب�ا ع�ز مفاھیم در ذھن انسان انج�ام م�ی دھ�د یعن�ی واژه ھ�ا را در ذھ�ن ف�رد واژگ�ون م�ی س�ازد . و ل�ذا غ�رور را مت�

افتخار ، ھویت ، شخصیت ، قدرت ، عظمت ، اتکاء بھ نفس و حتی عرفان می سازد . رف می کند یعنی اس�اس ک�ارش در بش�ر ی�ک تقل�ب ادب�ی و تحری�ف وس شیطان در ماھیت واژه ھا و معانی دخل و تصپ -١٣

ف !؟مسخ مفاھیم می باشد . پس شیطان باید موجودی بسیار ھنرمند و ادیب و شاعر و فیلسوف باشد و حتی عار ن ر ذھ��ن ھ�ر ی�ک از پی��روانش ی�ک لغ�ت نام��ھ واژه ھ�ای مت�رادف نھ��اده اس�ت ک�ھ آدم��ی ب�ا اس�تفاده از ای��پ�س ش�یطان د -١۴

ن نمون�ھ ای. و ای�تمام اتوماتیک میشود و شیطان میرود دنبال کارھای مھمترشفرھنگ لغات مترادف یک شیطان سرخود و از فرھنگ لغات شیطانی است :

، ر خ�انوادگیغرور : قدرت ، ھویت ، عزت نفس ، اتکاء ب�ھ نف�س ، شخص�یت ، حرم�ت ، خودب�اوری ، رش�د ، کم�ال ، افتخ�ا . ھیت و انسان کاملخدائی و الو -تخار دینی ، افتخار علمی ، افتخار ھنری و و ... عرفان و خود افتخار ملی ، اف

164

فخ��ر ،ن ، ھمرن��گ جماع��ت ش��دن فس��ق و فج��ور : عش��ق ، تواض��ع ، ایث��ار ، اھ��ل ح��ال ب��ودن ، مردم��ی ب��ودن ، غ��رور نداش��تی نی�ک و ب�د ف ب�ودن و در وراو و ... و ع�ار، با ھمھ جوش�یدن ، خ�ر مق�دس نب�ودن ، ریاک�ار نب�ودن ، ص�دق و ص�فا نکردن ! زیستن

.ان و و... آرامش و امنیت دیگر ، حفظا، خویشتن داری، احساس مسئولیت، حیدروغ و ریا: آبرو داری، مصلحت اندیشی

مسئولیت گریزی : آزادی ، حق انتخاب ، عشق ، ایثار ، رفاقت ، تواضع و و ... .

بر ، ایمان ، تقوی ، توکل ، درویشی وو ... . بزدلی و تنبلی : قناعت ، ص

. کھ یکی مشغول فریب فرد دیگر است قتی از خود فریبی انسان سخن می گوئیم پس سخن از دو نفر در یک فرد استو -١۵ و ق ست کھ وجدان یا دل و فطرت الھی را در صاحبش می فریبد . و تمام قدرت و ھنر شیطانی ذھن ھ�م نط�و این ذھن ا -١۶

استدالل و فلسفھ بافی و توجیھ گری و حرافی و جدل است و بازی با الفاظ و معانی. ی اش ر این ضمیر آگاه و ناطق است کھ ضمیر پنھان و صامت را می فریبد ت�ا اش�اره و اخط�ار و جن�بش ذات�بھ بیان دیگ -١٧

را ساکت و خفھ کند تا بتواند ھر کاری کھ می خواھد بکند . ری�ب ذھن�ی ق�رار م�ی گی�رد ک�ھ خان�ۀ فمان قلمرو روح و فطرت قدسی و خانۀ خداس�ت م�ورد تھ�اجم و تحری�ف و دل کھ ھ -١٨

شیطان و دنیا پرستی و بولھوسی است . قلم�رو ھ نمی رسیم کھ ذھن و اندیشۀ بشری ، شیطان است بلکھ ذھن بایستی از اسارت شیطان نجات یابد تابھ این نتیج -١٩

کارگاه تبدیل مفاھیم بھ یکدیگر و واژگونساالری واژه ھا . معرفت و حکمت شود نھ رذیالن�ھ واھیت و ترفند شیطان در فرھنگ لغات او درمی یابیم کھ شیطان برای ھر عمل جاھالنھ و کافران�ھ با دقت در م -٢٠

و ین دارد .ھ در آس��تو زش��تی مجموع��ھ ای از واژه ھ��ا و مف��اھیم عرف��انی و عش��قی و ش��اعرانھ و دین��ی و فلس��فی و ھنرمندان�� دھد . اینگونھ است کھ آدمی را مجاب می کند تا از او پیروی کند و بلکھ فخر ھم بنماید و بخودش جایزه ھم ب

نھ�ا ندارند کھ مثال شھوت جنسی یا شکم پرستی و دزدی و ھیزی ھمان شیطان و ھویت ش�یطانی اس�ت . ایبسیاری می پ -٢١

و م�ؤمن ست . شیطان بسیار ملوس تر و لطیف تر و عاشق پیشھ تر و ع�ارف مش�رب ت�رصفات و غرایز و نفسانیت بشری ات ششیطان اگر ز نماتر از این حرفھاست . کار او بسیار ظریف و تو دل برو است . کار او زیبا سازی است نھ زشت سازی .

ود پی�دا و خفیھای ذھن ستدالل و فلسفھ باو ھیوالئی بود کھ بشر از او پیروی نمی کرد . شیطان را در البالی اندیشھ گری و ا خلع سالح کنید . زیرا شیطان تا شناختھ شود دیگر نیست .

. ز طریق معرفت نفس و مخصوصا خودآگاھی ذھنی نمی توان شیطان را رجیم نم�ود و از وج�ود خ�ود ران�ددرواقع جز ا -٢٢

ن�د و و را ط�رد کارد ساخت . فقط شیطان شناسی م�ی توان�د با سالھا نماز و روزه و دعا نمی توان شیطان را از وجود خود ط فراری دھد . شیطان دشمن معرفت نفس انسان است و بس .

طرت و ذات الھی انسان بخودی خود راھنمای انسان در مسیر ھدایت و خیر و حقیق�ت اس�ت اگ�ر ش�یطانیفدل و روح و -٢٣

ع�ین ح�ال دم�ی ی�ک وج�دان جعل�ی دیگ�ری در ذھ�ن م�ی س�ازد ک�ھ دردر کار نباشد . درواقع شیطان درست در مقاب�ل وج�دان آل تارھ�ای بسیار ھ�م س�اده لوحان�ھ و ب�ی ریش�ھ عم�ل م�ی کن�د ھم�انطور ک�ھ خداون�د مکرھ�ای ش�یطان را سس�ت و ب�ی بنی�اد مث�

عنکبوت دانستھ است . ا رخ�ت م�شناختھ ای�م و او از وج�ود ھ زبان ساده اگر فرھنگ لغات شیطان در ذھن را کشف کنیم و بدانیم درواقع او را ب -٢۴

برمی بندد و می رود . رای زی��ر پ�ا نھ��ادن احک�ام الھ��ی دی��ن ب�دون ش��ک ی�ک فرھن��گ ش�یطانی اس��ت . ش�یطان ام��روز در جوام��ع ھ�ر ت��وجیھی ب� -٢۵

بصورت یک فرھنگ منسجم و مدرن حکم می راند .

165

کن�د و راه دل وارد شده و چھ بسا دل را ھ�م تس�خیر م�ی نابراین شیطان از طریق ذھن بر انسان وارد شده و بتدریج برب -٢۶ کھ : چھ بسا شیطان در صورت بشری . (ع)این ھمان مقام شیطان زده گی بشر است و مصداق این کالم علی

واط�ف عی توان برای فرار از شیطان ، از ذھن و اندیشھ و تفکر و تعقل دس�ت کش�ید و بازیچ�ۀ احساس�ات و بنابراین نم -٢٧ش�یطنت می شد . امروز این مکتب در سراسر جھان تح�ت عن�وان مکت�ب اھ�ل ح�ال و اھ�ل دل و عش�ق ، خ�ود قلم�رو اش�ددمد

ت�ھ ل�ش راه یافداست چرا کھ امروزه بسیاری از دلھا النۀ شیاطین است . یعن�ی ش�یطان ب�ھ ھس�تۀ مرک�زی ھوی�ت انس�ان یعن�ی می�ل ر انس�ان تحرادۀ خود را ھر آن بصورت احساس�ات عاش�قانھ ب�است و دیگر حتی نیازی بھ فرھنگ لغات خود ھم ندارد و ا

می کند و انسان را خلیفۀ خودش ساختھ است . اختھ در نقطۀ مقابل ذھن گرائی نیز یک ترفند برتری از شیطان است آنگاه کھ شیطان در قلم�رو ذھ�ن ش�ن احساس گرائی -٢٨

ن�د و ای�ن کو جنونھ�ای آن�ی ب�ھ حس�اب عش�ق و عرف�ان عم�ل م�ی شده و رسوا گردیده است . و اینک الابالیگری و بولھوس�ی غایت مکر شیطان در دل انسان است .

ر انسانھائی در سراسر جھان ھستیم کھ ذھنش�ان ب�ھ تم�ام و کم�ال تح�ت فرم�ان فرھن�گ لغ�ات ش�یطانی ق�را امروزه شاھد -٢٩

ن مھ�ر ک�ردن آ از تعطیل�ی عق�ل در ذھ�ن و الک وگرفتھ و کارگاه واژگونساالری مفاھیم و ارزشھا و حقایق ش�ده اس�ت و پ�س ورعلی�ھ عق�ل راھی دل شده و دل انس�انھا را ھ�م ب�ھ تس�خیر خ�ود کش�انیده اس�ت . ش�عار ای�ن انس�انھای ش�یطان پرس�ت نب�رد ب

ن�وع شرفتھ ت�رینپیروی از بولھوسی ھای آنی است کھ نامش را عشق نھاده اند. اینان خود را عاشق و عارف می نامند . پیاع�ت ب�ار ای�ن جمن شیطان پرستی در جوامع پیشرفتۀ صنعتی در غ�رب نھایت�ا م�ذھب ش�یطان پرس�تی را بن�ا نھ�اده ان�د ک�ھ اخای

ود ب�از آلم�ان رعشھ بر جان آدمی می اندازد . برخی از این گروھھا کارشان بھ آدمخوری علنی رس�یده اس�ت ک�ھ آخ�رین خب�ری�ن ب�دان سانیدند . انموده و در یخچال خانۀ خود جای داده و بھ مصرف می رکھ تعداد زیادی از آدمھا را کشتھ و قطعھ قطعھ

د . ود می کشانخمعناست کھ آنگاه کھ شیطان کامال بر انسان مسلط شد خود را معرفی می کند و پیروانش را بھ پرستش س�تند ک�ھ لبتھ منظ�ور فق�ط عب�ادات نینابراین تنھا راه نجات از شیطان اطاعت بی چون و چرا از احکام دین خداست کھ اب -٣٠

و دوری از زن�ا فروع دین محسوب می شوند بلکھ اصول عملی دین کھ عبارتند از : صدق ، قناعت ، صبر ، توکل ، محب�ت ، ربا و ریا و حرص و حرام خواری و مردم پرستی و و ... .

این نوع نطور کھ در قرآن ھم مذکور است و منافقان بسویاما در احکام دین نیز دریائی از متشابھات وجود دارد ھما و -٣١

ای ص�لحتی و زن�ماحکام گرایش می یابن�د ت�ا بت�دریج مف�اھیم را تب�دیل کنن�د و حرامھ�ا را ح�الل س�ازند تح�ت عن�وان دروغھ�ای ا د و ری�ی ش�ومصلحتی و ربای مصلحتی و امثالھم . و اینست ک�ھ رب�ا مت�رادف ب�ا ک�ارمزد و مش�ارکت و مض�اربھ و معامل�ھ م�

رامھ�ا ھم�ۀ ای�ن ح ومترادف با آبرو و مردم داری می گردد و زنا ھم مترادف با صیغھ و عشق غی�ر متعھ�د و ایث�ار و غی�ره . تحت عنوان توسعھ و مدرنیزم و جھانی سازی و عشق و عرفان تطھیر و تقدیس می گردد .

ک�ھ ھم�ان اطاع�ت از رس�والن واولی�ای خداس�ت و ن�ھ اما عالج چیست ؟ عالج این مرض ھ�م ب�از در ق�رآن آم�ده اس�ت و -٣٢

است مرید مطرح ونسخھ برداری تبدیلی از قرآن و سنت . این امر ھمان است کھ در عرفان اسالمی تحت عنوان رابطۀ مراد ر د را ب��ھ پی��ک�ھ مری��د ب�رای نج��ات ذھ��ن و دل خ�ود از رس��وخ ش��یطان بای�د ارادت داش��تھ باش��د یعن�ی ارادۀ ذھن��ی و ع��اطفی خ�و

ای�ن خ�ود ا داراس�ت وبسپارد . و این ھمان واقعۀ سرسپاری و دلداده گی بھ پیر است و پیر نیز خود قدرت تحویل این اراده رش�د یعن�ی ری�ا م�ی با واز بزرگترین نشانۀ حقانیت اوست . و نشانۀ ظاھری او نیز مبرائی از سھ رکن شیطنت یعنی رب�ا و زن�ا

و عن�وانی و حالل خ�واری . ب�ا داش�تن چن�ین آئین�ھ ای م�ی ت�وان ش�یطان را بھ�ر ص�ورتصدق ، پاکدامنی (عصمت) و قناعت شناخت و طرد نمود .

ون نیز برای خود صاحب فلسفھ و مکتب و ای�دئولوژی و عل�وم و فن�ون وی�ژه ای م�ی باش�د و آن نظری�ات امروزه شیطا -٣٣

-عرف�انی -فلس�فی -را تبیین علمی ن فرھنگ لغات شیطانیتواو ھنرھائی است کھ بواسطۀ آنھا میاندیشھ ھا و علوم و فنون سوفی ھ�ا یستی و تئوھنری نمود . امروزه بخش عمده ای از روانکاویھا و تعبیرات اگزیستانسیالیستی و نیھیلیستی و پراگمات

ی�ت و ع�دم قطع در خدمت علوم شیطانی ھستند و فرھنگ لغات شیطانی را پدید می آورند . حتی نظریات مشھوری مثل نسبیتای�ن رآن�ی ھ�م درقو برھان گودل در فیزیک و ریاضیات ھم بخدمت این فرھنگ درآمده اند . حتی از ادبی�ات عرف�انی و تفس�یر

ر ارخان�ۀ غ�روجھت استفاده می شود . و پدی�ده ھ�ائی مث�ل ان�رژی درم�انی و تکنول�وژی فک�ر و عرف�ان حلق�ھ ھ�م ش�عباتی از ک شیطانی در عصر ماست .

در قلمرو ذھن تمام مکرش در توجیھ منطقی خطا و گناه است تا اگر بتواند آن�را ع�ین ح�ق جل�وه دھ�د و اگ�ر نتوانس�ت شیطان

تبدیل بھ یک مصلحت سازد . چون ک�ارش در ای�ن عرص�ھ کام�ل ش�د و فرھن�گ لغ�اتش را تب�دیل ب�ھ کارخان�ۀ خودک�ار ذھ�ن م�ا

166

در آنجا ھستۀ مرکزی ارادۀ ما را تصرف می کند و عین احساس ساخت آنگاه تو دل برو می شود و بر دل رسوخ می کند کھ و میل خودی بشر می شود و زان پس دیگر نیازی بھ توجیھ منطقی ھ�م ن�دارد و ھم�ۀ ام�وراتش تفس�یر ب�ھ عش�ق و ح�ال م�ی

یست بلک�ھ شود . در این مرحلھ است کھ آدمی با اعمال شیطانی اش کوس انالحق ھم می زند و او دیگر صاحب اختیار خود نشیطان صاحب اختیار اوست ولذا مدعی وحی و الھام ھم می شود و راست ھم می گوید زیرا او بالوقفھ مخاطب وحی شیطان

است .

167

پنجمفصل بیست و

بهشت در دوزخ

( حیات عرفانی )

ار ه یبسم الل

168

ست . یار ، عمر است کھ بر ما بھ جفا می گذرد . این جفا پیشۀ ما بھر وفا می گذرد . عمر ، یار ا -١ دم��ی ھم��واره پ��س س��ر اوس��ت و گذش��تۀ اوس��ت . ھ��یچکس در ح��ال زن��دگی نم��ی کن��د . در ح��ال ھم��ھ بیح��ال و چ��را زن��دگی آ -٢

ی ما گذشتھ است . چرا ؟بیھوش ھستند . در حال ھمھ نیستند . حال ، نیستی است و ھست اران تا ھستند ، نیستند . و چون رفتند تازه ھستند . کل زندگی ھمین است .ی -٣ د . یرند زنده نمی شوند : بمیرید بمیرید بر این عشق بمیرید . از این عشق چو مردید ھمھ روح پذیریآدمھا تا نم -۴ ست . پس این خداست ک�ھ در انس�انھا زن�دگی م�ی کن�د و ھس�ت ول�ی ر انسانی محل حضور و ظھور جلوه ای از خداوند اھ -۵

دیگ�ر ی آنگ�اه ک�ھآدمی این حضور را فقط در گذشتۀ خویش درمی یابد در گذشتۀ بر بادرفتھ اش و در برب�اد رفتگ�ی ھ�ا . یعن�ود ب��ھ نیس�ت ھس��تی و حض�ورش را درک م��ی کن�یم . اینس��ت راز حس��رت آدم�ی ب��ر گذش�تھ اش . حس��رت ب��ر اینک�ھ ت��ا وقت�ی ک��

ندانستیم و درنیافتیم و ما خود نبودیم . و حاال کھ ما ھستیم او نیست . نون ھم ھست و ھم اکنون ھم نیستیم و فقط رد پا و یادش را درک می کنیم نھ حضورش را.او در ھم اک -۶ رگ و م�را ی�ا در گذش�تھ و عنی ھرگز ما در خود حضور نداریم تا با او ھمنشین باشیم . آدمی ن�ابوده پرس�ت اس�ت و خ�دای -٧

نیستی درک می کند و یا پشت بام آسمان . ائم�ی دن و عاشق گرد ھم آیند خداوند ھم در میان آنھا حاض�ر اس�ت . ول�ی بن�درت محفل�ی اینگون�ھ پای�دار و چون چند مؤم -٨

ت ھ�د و رس�الدودی رخ م�ی است . یا بواسطۀ کفران و خیانت اعضایش از ھم می پاشد و یا در موارد اندکی ھم معراج و شھ آن جمع بھ پایان می رسد .

ر خالص نامیده می شود و ی�ا ح�زب هللا ، ھم�ین جم�ع ھ�ای کوچ�ک چن�د نف�ره اس�ت ک�ھ تعدادش�ان از ھف�ت نف� آنچھ کھ دین -٩

تجاوز نمی کند کھ قلمرو ظھور عشق و صدق و اخالق و توحید است . ستی و ھمدلی بوده بھمان درج�ھ ھ�م حض�ور خداون�د ب�وده اس�ت و آن جم�ع ای کھ صدق و محبت و حق پر در ھر رابطھ -١٠

ای ار وسوس�ھ ھ�کانون کرامت و شفاعت ھا بوده است . ولی آدمی معموال ظرفیت پذیرش چنین حی�ات بھش�تی را ن�دارد و دچ� شیطانی و کفران می شود و آن حق را از دست می دھد و مابقی عمر در حسرتش زندگی می کند .

ری را تغییر داده ھمۀ مذاھب و مکاتب حقھ در تاریخ محصول چنین جمعھای کوچک بوده است کھ سرنوشت جوامع بش -١١م�دنیت و مین�ی در می�ان دوزخ. این جمعھا کانون احیای دین خالص و ارزشھای ناب الھی است و بھشت ھ�ای کوچ�ک زاست

. صنعت و حض�ور اس�ت . و اف�راد ای�ن جم�ع ھس�تند ک�ھ در ای�ن » ح�ال«می�ت ین اجتماعات کوچک و ن�امرئی درواق�ع قلم�رو حاکا -١٢

ین اس�ت . ب�ر روی زم� محفل مقیم حال و اکنونیت می باشند و لذا بر پا کنندۀ بھشت زمینی اند . این تنھ�ا تجرب�ۀ بھش�تی بش�ر . تی زمین اسبر رو ین ھمان حزب خدااین ھمان اصناف ثالثھ در قرآن است کھ اساس آن یک مثلث است یعنی سھ نفرند . ا

ست بھ ای کھ در قرآن ھم بھ کرات از آن یاد شده است یک نفر کھ سنگ زیر بنای جمع و مرکز این دایره در چنین جمع -١٣

ی با امام ق�رار بی و عرفانمثابۀ امام می باشد . این یک جمع حقیقتا شیعی و امامیھ است کھ سائر افراد در ارتباط ایمانی و قلت چن�ین طۀ موجودی�ین یک جمع قیامتی نیز می باشد کھ برپا کنن�دۀ قیام�ت ک�ل جامع�ھ اس�ت . ک�ل ت�اریخ بش�ری بواس�دارند . ا

تم دو در قرن ھف� اجتماعاتی زنده است بھ دین و معنویت و معرفت . جمع محمد و علی در صدر اسالم و جمع موالنا و شمس تا از این اجتماعات است .

ی�ر ی�ا دک باشد ، مھربان باشد و با حق زندگی کن�د ب�دون ش�ک اده کند کھ صادق باشد ، خوب باشد ، پاھر انسانی کھ ار -١۴

ی�م و ان آورده ازود چنین امکانی برایش فراھم می ش�ود و آن الح�اق ب�ھ ی�ک چن�ین جمع�ی اس�ت : آنانک�ھ گفتن�د خ�دایا م�ا ایم� )دی را جھت ھدایتشان می فرستد . (قرآناستقامت و صبر کردند خداوند از جانب خودش رسول ، امام یا شاھ

169

ی مت صغرای افراد آن اس�ت و چ�ون جم�ع متف�رق گ�ردد ھم�ۀ اف�راد جم�ع ب�ھ تفری�د و تجری�د و تنھ�ائی درون�این جمع قیا -١۵

آن بھشت ه باشند ازدچار می شوند و این مجال توبھ از کل گناھان و راه و روش خطای زندگیست . این افراد اگر کفران کرد ی یابند . د را باز محانی خارج و طرد می شوند و امام و ھادی خود را از دست می دھند کھ اگر توبھ کنند دوباره امام خورو ی م�حفل خداست و بھ معنای زیستن در حال و ھمنشینی با خداوند است و بمعنای حیات حقیقی و روح�انی چنین جمعی م -١۶

عرف�ت توحی��دھ تم�ام زن��دگی درون�ی و برون�ی خ��ود را ب�ر مبن��ای دی�ن خ��الص و مباش�د . و کس�انی الی��ق چن�ین حی��اتی ھس�تند ک��ی�ای دی�ن را ص�رف اح استوار سازند . خداوند بھ این افراد از نزد خودش رزقی آسان و حالل می دھد تا آنھا تمام انرژی خود

و عرفان نمایند و آئینۀ توحید جامعھ باشند . ا خداس�ت و ل�ذا مس�تلزم رعای�ت کم�ال ادب و وظیف�ھ و ارادت و اخ�الص و ص�دق و یس�تن ب�زیستن با چنین جمعی عین ز -١٧

اعت خداون�دتقوی می باشد و اطاعت بی چون و چرا از امام این جمع . زیرا این جمع مش�مول غای�ت رحم�ت و کرام�ت و ش�فاه الھ�ی یک دانش�گ کنند. این د و خود را وقف دین و معرفتقرار می گیرد تا افرادش کمر ھمت در احیای ارزشھای الھی بندن

. است نین جمعی دربی از دربھای بھشت خدا بر روی زمین است و ھمچون جزیره ای در میان دوزخ است. چ -١٨ جم�ع ب�ھ کر و یا فقط بھ قصد منافع دنیوی و رفع عذاب بھ این جمع می پیوندند بزودی رسوا ش�ده و از ای�نآنانکھ با م -١٩

بیرون پرتاب می شوند . م�انی در قرآن است ک�ھ در حی�ات دنی�ا ب�رای مؤمن�ان میس�ر م�ی ش�ود . یعن�ی ی�ک زن�دگی نع» جنات نعیم«ن این جمع تعی -٢٠

روریات ضز مھمترین ااست نھ رحمانی . یعنی با حداقل دنیا ، بھترین زندگی را تجربھ و درک کردن . بنابراین نعمت شناسی م�انی اس�ت درز. این یک حیات عرفانی است و بھ بیان دیگر ی�ک جامع�ۀ کوچ�ک ام�ام عرفانی برای افراد این جمع می باشد

-انی ک حی�ات عرف�یدوران غیبت . قطعھ ای از بھشت در دوزخ آخرالزمان است برای پاکان و اھل دل . این تنھا راه و رسم رضوانی بر زمین است .

170

بیست و ششمفصل

ر و اختیار فلسفه جب

(قضاء و قدر )

ه الخیربسم الل

171

بر و اختیار تجلی زمینی و بشری قضاء و قدر است کھ دو امر آسمانی یا الھی می باشد . ج -١ س�ت ااز جانب حق بر بشر فرود می آید حاصل یک قضاوت الھی ناشی از عدالت است . پس اجتناب ناپ�ذیر ھر قضائی کھ -٢

یعنی جبر است . آن اموری از جانب خداوند بر بشرند کھ بشر در آن صاحب اختیار است . » قدر « -٣ است ھمانطور کھ آدمی قلمرو اختیارات را ھمواره قلمرو خیر می داند . » خیر«حاظ لغت از اختیار بھ ل -۴ است و وجھ خیر امور می باشد . س مقدرات ھمان مخیرات است و قلمرو اختیار و آزادی انتخاب پ -۵ جب�ر طبع�ا م اھل جبر و معتقدین بھ جبر و مشیت ھای جبری را اھل کفر و دوزخ نامیده است . زی�را معتق�د ب�ھپیامبر اسال -۶

جبار نیز می شود و ستم پذیر و ستمگر . . و اندیشھ و ادراک درونی بشر است بر یا اختیار قبل از آنکھ دو وضعیت تعریف شدۀ بیرونی باشد دو نوع احساسج -٧ ی ھم�ان ام�ر و ارادۀ خداس�ت دمی در ذات خود صاحب اختیار است زیرا حامل روح خداست و روح ھم طب�ق تعری�ف قرآن�آ -٨

ت در جھ�ان فت اللھ�ی انس�ان اس�. و این ھمان معنای مقام خالب اختیار خدا در سرنوشت خویش است. پس بشر صاحدر بشر . ھستی

تن�اقض ممح�ض بش�ر ھس�تند آی�اتی براین از دیدگاه مذکور ھمۀ آیاتی کھ در قرآن منوط ب�ھ ارادۀ مح�ض خ�دا و ی�ا ارادۀبنا -٩

دش ھ�دایت بخواھ�د خ�و نیستند بلکھ امری واحدند مثل این دو آیھ : خداوند ھر کھ را بخواھد ھدایت یا گمراه می کند و ھر کھیت الھ�ی و مش� منظ�ر اس�ت یک�ی از مب�دأ الھ�ی و دیگ�ری منش�أ بش�ری . مش�یت یا گمراه می شود . این دو آی�ھ از دو منش�أ و

درک ن مس�ئلھ درانسانی ، اراده ای واحد و یگانھ است زیرا روح امری واحد است و انسان حامل روح خداست . ولی حق ایت . یعن��ی اش��د مجب�ور اس��ب�اطنی آن نھفت��ھ اس�ت . یعن��ی ھ�ر ک��ھ بخواھ��د مخت�ار باش��د مخت�ار اس��ت و ھ�ر ک��ھ بخواھ��د مجب�ور ب

ھمچنین انسان مختار است کھ مختار باشد یا نباشد . س�ئول ی ھستند کھ نم�ی خواھن�د مخت�ار باش�ند و مس�ئولیت ای�ن اختی�ار را داش�تھ باش�ند یعن�ی نم�ی خواھن�د مکافران کسان -١٠

. سرنوشت و نتیجۀ اعمال خود باشند . این ھمان انکار معاد بعنوان اصل دین باوری است ار پ��ذیری ھم��ان مس��ئولیت پ��ذیری اس��ت و آنانک��ھ ت��ن ب��ھ جبرھ��ا م��ی دھن��د نم��ی خواھن��د مس��ئول اعم��ال و درواق��ع اختی�� -١١

سرنوشت خود در دو جھان باشند . اھد صاحب اختیار سرنوشت خود باش�د ت�ن ب�ھ ان�واع جبرھ�ا م�ی دھ�د : جب�ر جامع�ھ ، حکوم�ت ، اقتص�اد ،آنکھ نمی خو -١٢

طبیعت ، تاریخ ، خانواده ، فرھنگ ، جنسیت و غیره .سیاست ، وراثت ، عم�ل م�ی کن�د ک�ھ » ھمرن�گ جماع�ت ش�دن«مندترین جبرھا (قضایا) ، جبر جامعھ اس�ت ک�ھ بص�ورت ق�انون یکی از قدرت -١٣

. است و کفر خداوند مؤمنان را از پیروی این قانون برحذر داشتھ است و عاقبت این پیروی را ابتالی بھ ستم دانستھ دن خ�انواده، ھ گناه ما بھ گر: و اگر آن روز بگوئید کعنوان رفع گناه از بشر نمی پذیردا بخداوند در کتابش ھیچ جبری ر -١۴

ی��را دروغ زما پذیرفت��ھ نم��ی ش��ود ، دوس��تان و معلم��ین اس��ت از ش��س��ران، فرزن��دان، حکوم��ت، رھب��ران، ھموال��دین، ب��رادران . ئید و می دانید کھ دروغ می گوئیدگومی نھ�ا ک گزارش روانکاوان�ھ م�ی باش�د یعن�ی انس�ان آگاھان�ھ و ب�ھ عم�د جبرھ�ا را م�ی پ�ذیرد و ب�رای پ�ذیرش آآیۀ مذکور ی -١۵

وم�ت م�ی زن�د گوید و ب�ر دروغ خ�ود ھ�م آگ�اه اس�ت و درواق�ع ب�ھ خداون�د تھو اگر بگوید مجبور بودم دروغ می مجبور نیسته اس�ت : رگ مرتکب ش�دبھ دیگران ھم تھمت می زند و لذا در اینجا سھ گناه بزگناه خود را بھ گردن دیگران می اندازد و لذا

، تھمت بھ خدا و تھمت بھ خلق . کھ سھ تھمت ناحق و دروغ است . دش (مجبورم)تھمت بھ خو

172

در : است کھ ھر کسی مادرزادی با شرایطی از پیش تعیین شده پا بھ جھان و قلمرو سرنوشت خود می نھد این واقعیت -١۶نک�رده ال انتخ�ابم�ادری ک�ھ ق�بخانواده ای با شرایط اقتصادی و فرھنگی و ن�ژادی و م�ذھبی وی�ژه ای ب�دنیا م�ی آی�د از پ�در و

حک�ومتی و و. در طبیعت و جغرافی�ای خاص�ی از زم�ین ک�ھ ق�بال انتخ�اب نک�رده اس�ت . در جامع�ھ ای ب�ا ش�رایط سیاس�ی استب نک�رده بال انتخ�اق�کرده است . و با جنسیتی (ن�ر ی�ا م�اده) و ش�کل و ش�مایلی ک�ھ تاریخی و فرھنگی خاصی کھ قبال انتخاب ن

را س�ت . اینھ�اانتخ�اب نک�رده ا است و چھ بسا با ی�ک نق�ص عض�وی ک�ھ ق�بال انتخ�اب نک�رده اس�ت و نی�ز ب�ا ژنتیک�ی ک�ھ ق�بال ھم . و نگ و امث�الجو سیل و بیماری و توان انواع قضای الھی نامید بھمراه برخی از حوادث طبیعی و اجتماعی مثل زلزلھمی

نیز مجموعھ ای از غرایز و نیازھای حیاتی . ا وقض�ای اساس ھمان فط�رت روح�انی و مختاران�ھ و الھ�ی خویش�تن در درون ھم�ان مح�دودیت ھ�ا و ان�واع ولی آدمی بر -١٧

ی�ن قض�ایای اب بھ اتف�اق ھم کھ در اکثریت قریبالیا بازھم دارای طیفی از انتخاب است . درست بھمین دلیل دو تا برادر دوقلو ود مت�دین میش� شود و دیگری دزد ، یکی. یکی دانشمند می ت بکلی متضاد می شوندالھی مشترکند چھ بسا دارای دو سرنوش

. یار نمایدمی تواند تبدیل بھ اخت است و ھر جبری را» قدر«. پس آدمی در بطن قضای الھی نیز دارای و دیگری فاسق نس�انی ار . و می�زان ارزش ھ�تی و الھی اوس، ھمان رسالت انسانی بشر و ھویت دیندیل جبر بھ اختیار یا قضا بھ قدرتب -١٨

. در ھمین قدرت تبدیل است زش و مفھ�وم و اردر لغت قرآنی ھم بمعنای اختیار و انتخاب سرنوشت است و ھم بمعنای ق�در و معن�ا و منزل�ت » قدر« -١٩

. یو محتوای ھر چیز و ت�ن ب�ھ ا بھ قدر یا تبدیل جبر بھ اختیار یک تبدیل معنوی و معرفت�ی اس�ت و بمعن�ای تب�دیل م�اده ب�ھ معن�اپس تبدیل قض -٢٠

روح و حدود بھ بی حدودی است . نابراین کارگاه این تبدیل در درون انسان است و ربطی بھ شرایط و امکانات دنیوی ندارد . ب -٢١ رت تن ب�ھ . اینست کھ انسانھای فکور ، مؤمن و با معرفت بند ائی ھمان کارگاه اختیار گرائی بشر استیعنی معنویت گر -٢٢

ب�ھ ق�در لا را تب�دیزور و جبر و ستمی می دھند یعنی دارای قدرتی ویژه ھستند کھ م�ی توانن�د جب�ر را تب�دیل ب�ھ اختی�ار و قض� ؟نمایند. این قدرت چیست

وض�وعی کر و تأمالت درونی مخصوصا معرف�ت نف�س اس�ت . یعن�ی تفک�ر درب�ارۀ آن ممانا تفکارخانۀ اختیار در انسان ھ -٢٣

ی کند . مکھ بصورت جبر نازل شده است . این تفکر ھمان موتور محرکۀ کارخانھ ای است کھ جبر را بھ اختیار بدل تم دمھ�ای مجب�ور و جب�اری ھس�تند : س�دمھای بی فکر و عجول و عصبی کھ اصوال قدرت تأمل درونی و تعمق ندارن�د آآ -٢۴

بر از باال دست و ستمگر بھ زیر دست . ک�ھ ر و زور و ض�ربی اس�تھر مشکلی درواقع یک جب�. »ھر کھ خود را شناخت مشکلش حل شد« :می فرماید (ع)علی -٢۵

.رعن�ی اختی�ایت. گش�ایش ی�ک جب�ر و پدی�د آوردن اختی�ار اس� . و رفع ھر مشکل بھ مثاب�ۀ رف�عبر زندگی آدمی فرود آمده استت ود را ش�ناخخ� : ھ�ر ک�ھمیفرمای�د (ع). ھمانطور کھ عل�ی خود را شناخت آزاد شد : ھر کھپس این کالم علی بدین معناست کھ

. پیروز و رستگار شد ارگاه رھائی از جبرھاست و شناخت خویشتن ھستۀ مرکزی این رھائی است زیرا آدمی ت�ن ب�ھ ھ�ر جب�ری کیعنی شناخت -٢۶ در بیرون می دھد بھ دلیل یک ضعف و نیازی درونی است . کھ تلطی�ف وکھ تفکر در ماھیت امیال و ایده ھا و نیازھا و غرایز و عواطف خویش�تن موج�ب تب�دیل و تح�ول مسئلھ اینست -٢٧

ی ب کرامت م�احو دگردیسی در ماھیت این امور درونی می شود . و این معجزۀ معرفت نفس است و اینست کھ عارفان را ص دانند کھ جبرھای مردم را تبدیل بھ اختیار می کنند و این ھم معنای گشایش است .

گ�اه و ھ و خ�واه ن�اخواه و آشود دم�ادم و بالوقف�بر الھی است کھ بر انسان وارد میاء و ججھان ھستی بھ لحاظی یک قض -٢٨ ، مستقیم و غیر مستقیم و عینی و غیبی . ناآگاه

بر بودن ! تمامیت وجود ھر کسی یک قضاء یا جبر وجودی محسوب می شود : جو اصال -٢٩

173

ھ�ا ب�ا . و این ی�ک مب�ارزۀ فیزیک�ی ب�ا جب�ر اس�ت و برخ�ورد اکث�ر آدمدمی می تواند با خودکشی، از جبر بودن نجات یابدآ -٣٠

رف�ع وان ب�ا جب�رت�ت و جب�ر را نم�ی انواع جبرھا از ھمین نوع فیزیکی و حذفی می باشد و این برخوردی جبارانھ ب�ا جب�ر اس�ق�ط فب�ا جبرھ�ا نمود. ھمانطور کھ انسان با خودکشی قادر بھ نابودی خود نیست زیرا حیات اخروی ھست بلکھ برخورد جبری

جبرھا را پیچیده تر و نامرئی تر و موذی تر و مھلکتر می سازد . وان�د در معناست کھ انسانی کھ از جبر بودن رنج می کشد م�ی تی المثل راه عارفان موسوم بھ راه فناست . و این بدان ف -٣١

ر رھ�ا ریش�ھ دوادی فنای عرفانی از این جبر رھ�ا ش�ود . ای�ن ق�انون ش�امل ح�ال ھ�ر جب�ری م�ی ش�ود . و از آنج�ا ک�ھ ھم�ۀ جب رھ�ائی و اهروجود خود فرد دارند و جبر بودن اساس ھمۀ جبرھاست پس فنای عرفانی راه نج�ات از ھم�ۀ جبرھاس�ت و تنھ�ا

اختیار مطلق است و صراط المستقیم رستگاری روح است : معرفت نفس ! ی�د معن�ا و بری بھ اختیار ، نخست باید آنرا پذیرا شد در درون خویش و آنرا انکار و ط�رد و لع�ن نک�رد . باجبرای تبدیل -٣٢

اش�ی حھ و فران جباران�ران عرفانی نم�ود ن�ھ بمب�اماھیت و شرایط آن جبر را بر خود وارد نمود و سپس با نور تفکر آنرا بمباای�د : ر رخ م�ی نمو سرکوب . یعنی باید بواسطۀ معرفت آنرا در نفس خود شکافت . و آنگاه در مغز ھر جبری ، اختیاری برت�

دل ھر ذره را کھ بشکافی آفتابی در میان می بینی ! ساس حاصل درگیری و اصطکاک با مادۀ وج�ود ماس�ت : اگ�ر نچھ کھ جبر نامیده می شود یک احساس است . و این احآ -٣٣

سپس ب�ا . ومی شود ۀ اول جبریت آن امر رفعدرب اندیشھ و احساس خود را بھ روی آن باز کنیم و آنرا پذیرا شویم در درجھ ت و ب�ال ب�س�ایل قض�اء ب�ھ ق�در . این ھم�ان تب�دت کھ اختیار آن جبر روی می نمایدشکافتن معنوی و عرفانی آن موضوع اس

. بلی ا ت�ن آدم��ی ک�ی حری�ف کائن��ات نس�ان وقت�ی م�ادۀ وج��ودش را ب�ھ مص�اف ب��ا جھ�ان بی�رون ب��رد ھالک�تش حتم�ی اس��ت زی�را -٣۴

.میشود وعنای وجود خویشتن بھ مصاف با جھان وجھانیان رفت کھ در اینصورت آدمی حریف کائن�ات ھ�م م�ی ش�ود بایستی با م -٣۵

دم�ی ب�ا ش�رط آنک�ھ آا خداوند در ذات جھان ھستی امر بھ تسلیم نسبت بھ انس�ان را نھ�اده اس�ت بکائنات را تسخیر می کند زیر . روح خود کھ ھمان ارادۀ خداست با جھان روبرو شود . یعنی با واسطۀ خداوند با جھان رابطھ برقرار کند

ان و مک�انیکی م�ی دان�د در الی چ�رخ جھ�ز طرفی دیگر آدمی بمیزانی کھ آزادی و اختیار عمل خود را صرفا فیزیکی و ا -٣۶

جھانیان بدام می افتد و خرد می شود . تھالک بشر مدرن کھ انسان امروز را تبدیل ب�ھ خس�تھ و فرس�وده ت�رین موج�ود جھ�ان ک�رده حاص�ل نگ�اه اصطکاک و اس -٣٧

اریخ ت�ین انس�ان عمل آزادت�ر بغایت ماشینی و صوری بھ مسئلۀ آزادی و اختیار است ولذا بشر مدرن در عین حال کھ بھ لحاظھی اش ۀ آزادیخوااست ولی بھ لحاظ روانی اسیرترین و بنده ترین بشر تاریخ است . و ھرچھ کھ در عمل آزادتر می شود نعررین بش�ر ن ب�ی معن�اتبیشتر شده و حمام خون براه انداختھ است و بھ جنون و جنایت افتاده است . و این یعنی اینکھ بشر مدر

و رابطھ اش با جھان تماما تکنولوژیکی است و روحش در چنبرۀ ماشین اسیر است . تاریخ است ! ت راز احساس اسارت بشراست : اینسانسان اسیر ارادۀ خویشتن -٣٨ م ن��ی ھ��ھ انس��ان م��درن ب��ھ لح��اظ اراده فعل��ی ، قدرتمن��دترین و آزادت��رین انس��ان ت��اریخ اس��ت ب��ھ لح��اظ رواو از آنج��ا ک�� -٣٩

. ربند ترین استضعیفترین و د ئی درن دچار بزرگترین سوء تف�اھم ت�اریخی نس�بت بخویش�تن اس�ت و آن اینک�ھ آزادی و اختی�ار را در رھ�امدرواقع بشر -۴٠

س�ارت ود احس�اس اش�ارادۀ خود می پندارد و عبرت ھم نمی گیرد و بخود نمی آید تا ببیند کھ ھر چھ کھ اراده اش رھ�اتر م�ی ج ا و بیشتر می شود و بھ جنایت می افتد . و عربده و جنون و تشن

ان ج�رت مسئلھ کامال وارونھ است . و صورت حقیقی مسئلھ اینست کھ تنھا راه رھائی و رس�تگاری دل و پس اصال صو -۴١

و روح انسان اینست کھ یکی بیاید و ارادۀ او را از او برباید : اینست ناجی موعود ! ربائی الھی ھمان عشق است : عشق عرفانی ! هو نام دیگر این رھائی و اراد -۴٢

174

ر س�س�پرده و » او«خش روح و دلربای خدائی ، مردان خ�دا ھس�تند ک�ھ خ�ود دل و اراده و روح خ�ود را ب�ھ این رھائی ب -۴٣

سپرده و دلدادۀ حق ھستند . ت�رش ری�د اس�ت . و ن�ام خودم�انیینست نجات و ھدایت و سیر الی هللا . کھ نام دیگرش عرفان عملی و رابطۀ مراد و ما -۴۴

ده است . یاکارانھ شرمذھب تشیع در حقیقت معنای آن است کھ متأسفانھ این عشق و ارادت عرفانی تبدیل بھ تقلید تاجرانھ و

175

بیست و هفتمفصل

راز جاویدان

(فلسفه حال )

ه الحالسم اللب

176

می نامیم ھمان معنای جاودانگی و ابدیت است.» لحظھ«یا » اینک«یا » اکنون«یا » حال«آنچھ را کھ -١ اودانگی ھمان استمرار کیفی و روحانی لحظھ است . ج -٢ ایش ھ�ا ھمچ�ون پی�د اودانگی ھمان اکنون ابدی در دل اکنونیت است و نھ جمع حسابی لحظھ ھ�ا و ن�ھ اتص�ال کم�ی نقط�ھج -٣

خط . انی نونیت و تالش برای نزدی�ک ش�دن ب�ھ ای�ن نقط�ۀ وج�ود و اقام�ت در آن ، ک�ل ج�وھرۀ ت�الش معن�وی و عرف�ماندن در اک -۴

انسان در جھان است و جز این ھیچ معنای دیگری از رشد ممکن نیست . ھمان مقام و موقعیت قیامت وجودی است . » حال«قامت در ا -۵ نسان کامل ھمان انسان اھل حال است کھ زیستن در وضعیت صفر وجود است . ا -۶ قامت در اکنون یعنی مقام حضور : حاضر بودن در خویشتن ! ا -٧ د بودن است مقام احدیت . حقامت در حال ھمان مقام خود شدن و یگانھ شدن و موا -٨ است . »بودن«اقامت در حال ھمان -٩ دن ھمان نبودن است : غفلت و نسیان و خواب ! در حال نبو -١٠ !است و حضور » حال«خدا ھمان -١١ دا غایب نیست بلکھ انسان غایب است ولذا در حضور او نیست و او را نمی بیند . خ -١٢ ی حال بودن یعنی بی وجودی و از خود بیگانگی ! ب -١٣ د است کھ در اکنون است . شد کردن و تکامل و تعالی ھمانا رسیدن بھ خور -١۴ راط المستقیم ھدایت ھمان راه رسیدن بھ حال است کھ مقام دیدار با خداست . ص -١۵ ھدنا الصراط المستقیم یعنی : خدایا مرا بھ حال برسان یعنی ھمانجائی کھ تو ھستی ! ا -١۶ دن اس�ت . ای�ن ھم�ان انحط�اط و غفل�ت و نسان مثل خاشاکی بر رودخانھ ای بھ سرعت زم�ان در ح�ال حرک�ت و ب�رده ش�ا -١٧

ی بشر عنوی و دینمنابودی است . تالش برای نرفتن با جریان زمان و بازایستادن ھمان در حال ماندن است. این ھمان تالش است .

مۀ تالشھای دینی و تقوائی بشر تالشی برای نرفتن با جریان زمان است . ھ -١٨ عت عبور لحظھ ھاست . رسرعت زمان چقدر است ؟ ھمان س -١٩ و فن�ای در ازایستادن در جریان زمان و دیدار با خدا . و سپس بازگشت در این جریان کھ ھمان جھاد فی هللاتوبھ یعنی ب -٢٠

ذات اوست . د ک�ھ ش ماشین زمان در مغز انسان است و باید این کارخان�ھ را از ک�ار ان�داخت و س�پس از آن راھ�ی دل ش�کارخانۀ گرد -٢١

خانۀ خداست و سپس بر دل وارد و در او فنا گردید و یکی شد : اینست انسان ! ست . مھ است یعنی مبتالی بھ زمان . و اینست راز گناه و غفلت و شیطان زده گی . زمھ ھمان زمان ازآدمی مشغول -٢٢

177

ای�ن راز م�رده گ�ی انس�ان اس�ت : نسان موجودی در گذشتھ است و لذا از قلم�رو ج�ان و روح خ�ویش درگذش�تھ اس�ت وا -٢٣

مردمان مردگانند و چون بمیرند زنده می شوند ! ارج شدن از اشتغال بھ زمھ و زمان ھمان پیروی نکردن از ذھن و اندیشۀ خویش است . خ -٢۴ ل ب�ر س�احھ و ھمۀ محصوالتش چیزی جز تفالھ و زبالۀ وجود انسان در جریان زمان نیست مثل نعش آدمی جریان اندیش -٢۵

این رودخانھ است . ھمچون کف روی آب کھ بھ ساحل می رود . رادۀ شخصی و امیال و آرزوھا و قضاوتھای خود م�ی دان�یم حاص�ل نب�ودن در ح�ال اس�ت و ھم�ان ک�ف روی اآنچھ را کھ -٢۶

آب حیات و ھستی در ساحل رود . تی است : جھان از چشم یک آدم مدھوش و م�رده : قشی از جھان ھستی کھ مقابل روی بشر است ھمان نقش عدم ھسن -٢٧

جسدی بیجان و بیروح . وگرنھ خداوند را در جھان دیدار می کردیم . چون جھان ھستی ھمان حضور خداست . طرات ستی سر و کار نداریم بدلیل عدم حضورمان در جھان . بلکھ با خاطرات جھان سر و ک�ار داری�م و خ�اھما با جھان -٢٨

راه ارون�ھ و گم�ات ھستند و توھمات و گمراھی زیرا نیستی را ھستی می پنداریم . اینست ک�ھ ھم�ۀ ارزش�ھای م�ا وقلمرو خطر کننده است و بجای رسیدن بھ بھشت بھ دوزخ می رسیم . دوزخ فقدان حیات و ھستی است .

. زمان قلمرو حکومت ابلیس است -٢٩ است . ه گی انسان ھمان ابتالیش بھ ابلیسزمان زد -٣٠ بلیس بھ آدم است . زمان ، چشم زخم ا -٣١ بھشت ھمان بی زمانی است . -٣٢ روج آدم و حوا از بھشت بدلیل ابتالیشان بھ زمان بود . خ -٣٣ و صورت و جایگاه دارد یکی زیر پای اوست کھ زمین است و یکی بر سر اوست کھ زمان است : ای�ن زم دآدمی » زم « -٣۴

ن و زمان ! و آن زم : زمی را از ا را بھ گذشتھ یا بھ آینده می کشاند یعنی خاطرات و آرزوھا ، زمان اس�ت یعن�ی ش�یطان اس�ت ک�ھ م�امھر آنچھ کھ -٣۵

خود بیخود می کند . ک�ھ باع�ث خ�روج انس�ان از بھش�ت ج�اودانگی ش�د نی�ز جل�وه ای از زم�ان اس�ت ک�ھ دو روی دارد . روی شجرۀ ممنوع�ھ -٣۶

ء و اجداد و تاریخ است و روی آینده اش نسل و فرزندان آینده ھستند .گذشتھ اش آبا وده دو روی غفلت و بیھوشی و بیخودی و زم زده گی ماست . ب�ھ گذش�تھ م�ی روی�م و در آنج�ا دچ�ار غ�ش گذشتھ و آین -٣٧

ابودن ! : دو نوع نآرزوھای خوش فریبنده و سرابھاست قحطی می شویم و بھ آینده می گریزیم کھ خیاالت و ون ھ می ت�وان از اس�ارت ای�ن ابل�یس ک�ھ در مغ�ز ت�و مس�تقر اس�ت آزاد ش�وی و او را از مغ�ز خ�ودت ب�ھ بی�رو اما چگون -٣٨

اندازی ؟ د را لب�اس خود نمی توانی اگر توانستھ بودی تا کنون کرده بودی . تو حداکثر می توانی این ابلیس ذھن خو بی تردید تو -٣٩

پیشرفت ، :کنی ھمچون ات او را ھم تبدیل بھ الفاظ بزرگ و مقدسیمستعار خدا را بر او بنھی و القائام مقدسی بپوشانی و نآنگ�اه ھ�م ک�ھ وه وو .... توسعھ ، علم و تکنولوژی ، فلسفھ ھا ، مدینۀ فاضلھ ، آرمانھا ، ایده آلھا و مسئولیت بھ تاریخ آیند

فاظ بھ سراغ تو می آید : ایثار ! رسوا و ھیچ و پوچ شدی ابلیس با لطیف ترین ال

178

بل�یس اس�ت . از خدا می گریزد و البتھ نھ خدای غایب آسمانی و نھ از ایدۀ خدا در ذھن تو کھ این ایده خ�ود ابلیس فقط ا -۴٠حاض�ر ن خ�دانی تو . چوابلیس از کسی می گریزد کھ او را بھ تمام و کمال و جمال بشناسد از امام تو می گریزد و از پیر ربا

باشد ابلیس می رود . ب�ادات دی�دار جم�ال مؤمن�ان از بھت�رین ع« . (ص)پیامبر اکرم » چون مؤمنی بھ دیدار مؤمنی برود خدا دیدار می شود « -۴١

دت را بھ حال خ�وامام سجاد . فقط انسان اھل حال و مقیم در اکنونیت وجود و کسی کھ خودش شده است می تواند تو» است س�اند . م خ�ودت برادت بازگرداند و از اسارت ابلیس زم�ان برھان�د و از قلم�رو زم زم�ین و زم�ان خ�ارج کن�د و ب�ھ یعنی بھ خو

م�ذھب ست . و اینبھمین دلیل آنگاه کھ در حضور او ھستی در حال ھستی نھ در گذشتھ و آینده . چنین کسی ناجی و امام تواری ھ پیر می س�پبو بدینگونھ سر خودت را از اسارت ابلیس میرھانی و عرفان عملی است یا مذھب امامیھ و تشیع حقیقی .

ھ�وش وو اینست سر سپردن . تا سالک وادی دل شوی ک�ھ جھ�ان ح�ال اس�ت . و در ای�ن جھ�ان ، چش�م دیگ�ر و گ�وش دیگ�ر دیگری می یابی و جھان را آنگونھ کھ ھست می یابی . و اینست زندگی !

179

بیست و هشتمفصل

عشق بازاري

ه الخیر الماکرینبسم الل

180

ش�ق ن عشقی است کھ در خیابانھا، میکده ھا، کاباره ھا، و روسپی خانھ ھا در جریان اس�ت و عم�ر ای�ن عآعشق بازاری -١

بھ اندازۀ عشق محرمانھ است. تی برای ساعتی.حازاری تالشی برای عاشق شدن است بھ زبان ساده عشق ب -٢ ھ صورت عامیانھ و آشکار عشق حقیقی و پاک است در عین حال محصول عاقبت ناک�ام عش�ق حقیق�ی ھ�م کعشق بازاری -٣

م�واره ا معشوقھ ھھست زیرا ھمھ عشق ھای حقیقی نھایتا بھ تجارت و حساب و چانھ زنی می انجامد و بھ پایان میرسد. زیر ی مربوط ب�ھنسبت بھ حق عشق، کافر و منکر است و لذا حرف آخرش اینست: من کھ عاشق تو نیستم حاال اگر تو عاشق من

ز آنج�ا ک�ھ اتو می شود پس باید مرا راضی کنی تا ب�ھ وص�ال ت�و آی�م. عش�ق ب�ازاری نی�ز از ھم�ین ج�ا ش�روع م�ی ش�ود یعن�ی در ط�رف ون�ی تج�ارتی ک�ھ در ی�ک ط�رف آن ظ�رف ش�ھوت ق�رار دارد عشق محترمانھ و حقیقی و قلبی بھ پایان می رسد . یع

یگرش پول.د کن�د. است کھ ایجاد احساسی بنام عش�ق میموما پنداشتھ می شود کھ شھوت جنسی مرد و عشوه و طنازی و دلبری زن ع -۴

از و رھ ی�ک مح�رم و نیاز ب�در حالیکھ اگر دقت کنیم اتفاقا بھ عکس است یعنی نیاز مرد بھ عشق جھت نجات از تنھائی روح ھرزگ�ی وھمدل و ھمسر و ھمراه زندگی است کھ چون در طرف مقابل(زن) پاسخی مطلوب نمی یابد منجر بھ ش�ھوت جنس�ی

می شود. ر بھشت ازلی ھم بمحض اینکھ رابطھ روحی بین آدم و حوا از بین رفت درخت ممنوع�ھ ک�ھ مظھ�ر تحری�ک دھمانطور کھ -۵

ھوت م�رد ب�ھ شد کھ ھر دو را از بھشت آرامش و ھمدلی و جاودانگی بی�رون ک�رد و آنچ�ھ ک�ھ مان�د ش�شھوت جنسی بود پیدا و نیاز زن بھ یک حامی دنیوی. بود زن ای زن پ�ھ عشق متقابل نباشد فقط تجارت تن و پول باقی می ماند. ھر چند کھ م�رد ت�ا ب�ھ آخ�ر عم�رش پ�ول ب�ھ لذا آنجائیک -۶

رد ک�ھ ھ دلش بمی�مگر آنک دعاشق بر خود نماید. این نیاز مرد بھ عشق است کھ ھرگز نمی میر می پاشد تا شاید روزی او راف�ور دی��ده ک�ھ در عص�ر جدی��د ب�ھ و و زن ب�اره و ھ��رزه م�ی ش�ود از آن ن��وعی هحی�وان ن�ر ش��ھوت ب�ار در اینص�ورت تب�دیل ب��ھ

ھ�ای ھ ھم�ھ تجارترت عظیم جھانی م�ی ش�ود ک�د مستمرا توسعھ می یابد و تبدیل بھ یک تجااسفشود و بھ ھمین دلیل اماکن می یگر را تحت الشعاع خود قرار میدھد.د ھ ادامھ حیات ندارد.فقدان عشق حقیقی است و بدون آن انسان دیگر میلی ب جبران عشق بازاری -٧ تج�ارت ت�ن ھ�م ش�امل م�ی گ�ردد ک�ھ چی�زی ج�ز را مروزه عشق بازاری بھ خانھ ھا ھ�م راه یافت�ھ و اکث�ر رواب�ط زناش�وئیا -٨

نیست. م زاری این است : من پول میدھم و در وصف تو اشعار عاشقانھ می گویم و تو را چ�ون خ�دا س�تایش میک�نمنطق عشق با -٩

عاشق من ھستی!؟ کھ و تو تظاھر کن ردان کم بر کل تجارت جھانی اماکن فساد و روسپی خانھ ھا و رقاص خانھ ھا و رواب�ط س�ر پ�ائی زن�ان و م�این منطق حا -١٠

کنن�د میو آرایش ن ا این حد خود را بزکدر خیابان است. و در واقع خیابانھا قلمرو عمومی عشق بازاری است و گرنھ زنان ت تا مشتریان بیشتری جلب نمایند با نرخ برتری.

وه و س��رکھای ت��ازه ج��وان ک��ھ در خیابانھ��ا ب��دنبال دخت��ران ب��زک ش��ده پرس��ھ م��ی زنن��د چ��ھ بس��ا ب��ھ ی��ک عش��بس��یاری از پ -١١

کرشمھ و لبخند دخترکی ارضاء می شوند و تا ساعتھا و روزھا عاشقند و در گمان خود معشوق دارند. غ صر تنھائی و بخود وانھاده گی و تفرید نف�س بش�ر اس�ت. یعن�ی آن احساس�ی ک�ھ در نس�ل ھ�ای ق�دیم بس�راآخرالزمان ع -١٢

م�ش غم�ام ھ�م و و ل�ذا تم�دن م�درن تم�دنی تنھاس�ت ول�ذا ت پیران دم مرگ می رفت امروزه کل نسل جوان را مبتال کرده است. ھمانا عشق است یعنی راھی برای نجات از احساس تنھائی.

181

چیزی و کسی دیگر در دل راه و امک�ان ھیچ عنیی -قرآن» قیامت روزی است کھ ھیچکس مالک چیزی یا کسی نیست« -١٣ی�زی دل یچ ک�س ی�ا چن�ابودی م�ی کن�د. یعن�ی انس�ان نم�ی توان�د ب�ھ ھ� بقا ندارد و لذا دلھا تھی و تنھا و بیقرار است و احساس

خوش نماید و دل ببندد. ھ آن م�ی بری انسان مدرن در اعصار قدیم از آن عارفان و عابدان بود کھ در غایت سیر و سلوک الی هللا بجاین تنھائی -١۴

د. لذا ھم�ھ د و بخواھنور خداوند ھستند بی آنکھ بداننرسیدند زیرا در مقابل خداوند قرار می گرفتند. ولی امروزه ھمھ در حضش�ق ی�ابی و عتنھا و میان تھی و بیکس ش�ده ان�د. و ل�ذا فری�اد عش�ق در سراس�ر جھ�ان ب�ھ آس�مان م�ی رود و ھم�ھ ج�ا ب�ازار د تا ب�ھ نا وادار کتجارت عشق است. و ھر مردی جان می کند تا پول و ثروت و قدرتی کسب کند تا بھ آن وسیلھ بتواند زنی ر

او ادای عشق نماید و عشق بازی کند. ساسی ترین اصطالح و لفظی است کھ روح تمدن مدرن را بیان می کند:بازی ب�ا عش�ق، نم�ایش عش�ق، ا» عشق بازی« -١۵

عشق وو... . بھتظاھر آخ�ر الزم�ان ک�ھر چھ میخواھی می دھم تا تظاھر کنی کھ عاشق منی و عشق مرا باور کنی: اینست حرف آخ�ر انس�ان ھ -١۶

نیافتھ است زیرا از حضور خداوند بی خبر و بیگانھ است. در زمان خود را ر یک کلمھ عرصھ اثبات عشقی است کھ نیست. و کل تالش مرد مدرن برای اینست ک�ھ عش�ق خ�ود را ب�ھ جھان مدرن د -١٧

ن�ھ ب�ت م�ی ش�ود وھرگز چنین ام�ری ن�ھ ثازن بباوراند تا او ھم عاشقش گردد. و لذا عاقبت ھر رابطھ ای تراژیک است زیرا باور می گردد.

م�انی اس�ت مدرن آخرالزمانی عاشقترین مرد تاریخ بشر است زیرا تنھاترین مرد تاریخ است زی�را م�رد آخرالز اتفاقا مرد -١٨

د و عش�ق ه م�ی افت�راو دلش خدا را می بیند و اورا می طلبد و صاحب دل، منظور دل خود را نمی فھمد و لذا بھ دنبال زنان ب�م�ی ش�ق آتش�ین ندلش بھ خداوند را بھ زنان نسبت می دھد و زنان ھم حق دارن�د ک�ھ ب�اور نکنن�د زی�را خ�ود را مخاط�ب ای�ن ع

یابند ولذا مستمرا بر نرخ وصال خود می افزایند: مھریھ ھای نجومی! بک�ام ه اس�ت و ل�ذا زن م�درن ب�ھ لح�اظ نفس�انین در ھیچ جای تاریخ تا این حد بازار بدن خود را داغ و پ�ر رون�ق ندی�دز -١٩

رسیده ترین زن تاریخ است و تباه شده ترین زن تاریخ و شیطان صفت ترین زن تاریخ. ی�ن اانی، زن را با خداون�د عوض�ی گرفت�ھ اس�ت و ل�ذا زن ھ�م ج�ز پرس�تش فزاین�ده از م�رد ت�وقعی ن�دارد ک�ھ مرد آخرالزم -٢٠

پرستش فقط با پول معنا می یابد. او انش از ای�ن عش�قوھ ھمین دلیل زن آخرالزمانی ھم مرد عاشق را مردی دیوانھ و احم�ق م�ی یاب�د ک�ھ بای�د در ح�د ت�ب -٢١

بھره گیرد و ریاست و خدائی کند. قاب�ل ین�ھ و نف�رت و انتق�امجوئی م�رد از زن در ت�اریخ را در م�ردان آخرالزم�ان ش�اھدیم ام�ری طبیع�ی و متکپس اگر اشد -٢٢

ع ن ھم��ھ ان��وااک��ھ قت�ال ب��ین م��رد و زن در آخرالزم��ان ب�ھ مثاب��ھ آخ��رین نب�رد بش��ر ب��ر روی زم��ین اس�ت و ج��ایگزیاس�ت ت��ا آنجترین جن�گ نبردھای طبقاتی و ن�ژادی و م�ذھبی و امپریالیس�تی م�ی ش�ود.یعنی جن�گ ب�ین آدم و ح�وا آخ�رین و سرنوش�ت س�از

غ�از ش�د ک�ھ آوت در ت�اریخ ب�ین آدم و ح�وا در بھش�ت تاریخ است ھمانطور کھ اولین جنگ ھم ب�وده اس�ت. زی�را نخس�تین ع�دا موجب خروجشان از بھشت گردید.

نق�ش نھ ھا و روسپی خانھ ھا، مردان ھرچھ کھ دارند خرج زنان روس�پی م�ی کنن�د ت�ا س�اعتی را ب�رای آنھ�ااگر در میخا -٢٣

سان آخرالزمان است.معشوقھ حقیقی را بازی کند، بیانگر عاطفی ترین و قلبی ترین و روحی ترین نیاز ان رد لحظ�ھ اشقی بایستی با کمال فریبکاری متقابل انجام شود تا لحظاتی این نمایش تب�دیل ب�ھ ب�اور ش�ود و م�این نمایش ع -٢۴

اء گردد و احس�اس کن�د ک�ھ کس�ی ھس�ت ک�ھ او را دوس�ت دارد. او ب�رای ای�ن احس�اس لحظ�ھضای بھ لحاظ روانی ار ای تمام�ا ھ و پس انداز خود ھزینھ می کند.دروغ از کل پول و سرمای

ھ�م ذات پنداری سینمائی فقط عشوه و بازیھای پیچیدۀ زن روسپی کفایت نمی کند بلکھ م�رد برای تحقق این احساس ھم -٢۵

باید بھ اندازه کافی مست و نشئھ و بیھوش باشد تا بتواند روسپی مقابل خود را ی�ک معش�وقھ آس�مانی ف�رض کن�د. و روس�پی اندازه کافی مست باشد تا این نقش را بخوبی ایفا کند. از این دی�دگاه رس�الت دج�الی س�ینما در آخرالزم�ان ھ�م بھت�ر ھم باید بھ

182

نم�ی توان�د ،درک می شود کھ چرا انسان مدرن بدون سینما قادر بھ ادامھ حیات نیست. یعن�ی ب�دون خ�ود فریب�ی ش�بانھ روزی بی عشقی را تحمل کند.

مام�ا تی اعتیادھای گون�اگون بش�ر م�درن پ�ی ب�رد ک�ھ ای�ن مس�ئلھ نی�ز می شود بھ اساس و ریشھ روان از این دیدگاه بھتر -٢۶

ریشھ در بی عشقی انسان دارد و فقدان عاطفھ و محبت و دوستی در زناشوئی ھا. و ق باش�دل برای زن مدرن ھم بھترین شوھر یک شوھر معتاد پولدار است زیرا ھمواره قادر است کھ عاش�بھ ھمین دلی -٢٧

مشغول اثبات عشق خود بھ زن. و زن ھم مشغول احساس خدائی در مقابل مرد. ب�ازاری و خیاب�انی و میخان�ھ ای و روس�پی خان�ھ ای در عص�ر جدی�د بعن�وان ش�اخص ت�رین ویژگ�ی عص�ر بنابرین عش�ق -٢٨

جدید، نشانھ فقدان عشق حقیقی در خانھ ھا و زناشوئی ھا می باشد. ا م�ی کن�د ک�ھ زن ق�دیم در اط�اق خ�واب ب�رای ش�وھرش.زن مدرن بھ ھنگام خروج از خانھ ،ھمان کاری ربھ ھمین دلیل -٢٩

و ب�اکره و یعنی آرایش و عشوه و لباس خوابش را در خیابان بکار می برد و در عوض در خانھ اش با شوھرش زنی عفیفیده اس�ت و شقی خستھ ش�ده و پ�ولش ھ�م ت�ھ کش�نامحرم و پاکدامن است زیرا شوھرش دیگر از بازی با عشق و تظاھر بھ عا

بیمار و ورشکست است و حاال نوبت مردان و زنان خیابان است. اینق�در وانکاه جسمی و روانی و مالی ،مرد مدرن را بھ این وسوسھ انداخت کھ: اصال چرا بای�د م�رد باش�م این ھزینھ ج -٣٠

ھمج�نس گرائ�ی اینھمھ لذایذ و ریاست زنانھ برخوردار می ش�وم:محنت و بدبختی بکشم، خودم زن می شوم و برای مدتی از مردانھ و خود ارضائی!

ست بھ�ر ک�اری ھم متقابال با خود می گویند: ما کھ اینقدر خدا صفت و پرستیدنی ھستیم کھ مردان برای ما د و اما زنان -٣١

ان عاش��ق نق��ش معش��وقھ را ب��ازی کن��یم. خودم��م��ی زنن��د چ��را خودم��ان ب��ھ پرس��تش خودم��ان نپ��ردازیم و اینق��در ب��رای م��ردان خودمان می شویم: ھمجنس گرائی زنانھ و خود ارضائی!

پایان عمر بشر بر روی زمین است. ای�ن عاقب�ت عش�ق ب�ازاری اس�ت یعن�ی حوائی و نیز -عشق و نفرت آدم و این پایان -٣٢

آخرالزمان عشق دروغین! لبخن�دی برای محبوب خود ھزینھ کنم و التماس و خفت و خواری بکشم تا بمناری می گویند کھ : چرا اینقدر و نیز بسی -٣٣

ی م�ب�ھ ی�ک س�گ بزند و در رختخواب بمن پشت نکند . با ھزینھ ای خیلی کمتر از ای�ن و ب�دون من�ت و ج�ان کن�دن، لقم�ھ ایا س�گ و زدواج رس�می ب�تا ابد عاشق من است و بدنبالم می دود: س�گ پرس�تی و رابط�ھ جنس�ی ب�ا س�گ ت�ا س�ر ح�د ا کھ دھم

سائر حیوانات ... . ت ن دوستی و سگ پرستی بشر مدرن دال بر غایت لطافت و محب�ت و انس�انیت او نیس�ت بلک�ھ دال ب�ر غای�پس این حیوا -٣۴

ت ک�ھ ای�ن حقیق� دال ب�ر در عین حال تنھ�ا راه ادام�ھ بق�ا ب�ر روی زم�ین اس�ت.وشقاوت و انھدام دل و روح و انسانیت است. و. نھض�ت در ھمھ حال بھ عشق نیازمندتر از نان ش�ب و س�ر پن�اه و بیم�ھ اس�ت. و عش�ق س�گی بھت�ر از ب�ی عش�قی اس�ت بشر

سگ پرستان در غرب نمادی از این حقیقت مرگبار است. ت�ا این گ�وھرۀ الھ�ی ،است زیرا با عشق شدهین بدان معناست کھ انسان مدرن حتی از سگ ھم بی عاطفھ تر و پست ترا -٣۵ حد رذیالنھ بازی کرده است. این ھ ا کسی زن�دگی کن�د ک�ھ اورا دوس�ت داش�تحاضر است کھ تمام زندگیش را بدھد و فقط روزی از عمرش را ب ،بشر مدرن -٣۶

باشد. ان، عصر بحران جھانی محب�ت اس�ت. و ل�ذا بخ�ش عم�ده ای از تج�ارت جھ�انی ب�ر مح�ور تج�ارت و دالل�ی عصر آخرالزم -٣٧

اص�ل ھ مفاسد خانمانسوز تمدن م�درن معل�ول فق�دان ی�ک ج�و محب�ت و عطوف�ت اس�ت. عش�ق ب�ازاری حمحبت می چرخد و ھم یست.تر از تظاھر بھ عشق ندر و بازی کرده اند. زیرا عذابی بمکر خداوند نسبت بھ کسانی است کھ با عشق مک

183

را زی� ای�ن ب�ازی اس�ت. عش�ق ب�ازی!یدایش بیماریھای نابود کننده وعذاب آوری ھمچون ایدز نیز س�ند دیگ�ری ب�ر پای�ان پ-٣٨ ایدز بسیار بیشتر از مرگ است. ایدز مرگ بازی با عشق است.

وره نزول وحضوروظھور اشد عشق فزاینده در دل وجان وروح انسان است واین عشقی نیست کھ بشود باآخرالزمان، د-٣٩

ق الھی است.آن تجارت وفسق نمود. ھمھ عذابھای مدرن در عصر جدید حاصل بازی با این عش معط�وف ب�ھ خداون�د واولی�ای اوش�ود. عش�قی ک�ھ بای�د معط�وف روح انس�ان گ�ردد وب�ھ جس�تجوی محب�وب عشقی ک�ھ بای�د-۴٠

ز ع�ذاب حقیقی بر آید صرف متعفن ترین عضو بدن یعنی عورت شده اس�ت. انس�ان م�درن قرب�انی ع�ورت خویش�تن اس�ت. ای�دبس�وی ت رس�انیده و دس�تش را از آن کوت�اه نم�وده اس�ت تادس�تشعورت پرس�تی بش�ر اس�ت ک�ھ او را ب�ا ع�ورتش ب�ھ ب�ن بس�

وس�ت داش�تھ دکس�ی م�ی توان�د کس�ی را « دوستان خدا دراز شود واز کسانی توقع محبت داشتھ باشد کھ محب�ت داش�تھ باش�ند.دارد ن�د ودوس�تانش را ب�ر روی زم�ین دوس�ت ن�کس�ی ک�ھ خداو -ق�رآن-»باشد کھ خداوند را بسیار ش�دیدتر دوس�ت داش�تھ باش�د

اصال دلی ندارد کھ بخواھد دوست بدارد.

184

بیست و نهمفصل

فلسفه عشق الهی

بسم الله المحبوب

وب ن�ین عش�قی منس�چانگشت شماری از انسانھا در طول تاریخ دم از عشق خود بھ خداوند زده اند و یا از جانب مردم ب�ھ -١ امثالھم. اسالم این جماعت معروف بھ صوفی بوده اند مثل حالج، بابا طاھر عریان، عراقی و شده اند کھ در تاریخ

یاسی قاطل کھ حاصل ببراستی چگونھ آدمی می تواند عاشق کسی باشد کھ او را ندیده و نمی شناسد اال بھ تصوراتی اکثرا -٢

بھ نفس است. ش�ق ش�ده رده اند و عاکار جمالی است. آیا این عاشقان با خداوند دیدار مگر نھ اینست کھ عشق واقعھ ای بر خاستھ از دید-٣ اند؟

185

٤- آواره و ه و پریشان وھمھ کسانی کھ منسوب بھ عشق الھی شده اند انسانھائی سرگشتھ و سر بھ کوه و بیابان نھاد تقریبا

تل رسیده قو گاه بھ اد و فتنھ گری ھم شدهمجنون گزارش شده اند کھ اکثرا مورد انزجار خلق ھم بوده و چھ بسا متھم بھ الح اند.

ند. مسلخ می کشا این چھ عشقی است کھ آدمی را در حیات دنیا اینگونھ پریشان ساختھ و از زندگی بیگانھ نموده و بھ-٥ د؟ ه انسمانی شدآاینان چھ نوع زندگانی داشتھ اند کھ با جمال پروردگار دیدار کرده و مبتال بھ عشق الھی و جنون -٦ یش�اپیش ین ب�وده پ�س پآیا واقعا در جستجوی پروردگار و در عطش دیدار با او ب�وده ان�د ک�ھ ب�ھ آن نائ�ل آم�ده ان�د؟ اگ�ر چن�-٧

عاشق شده و ندیده مجذوب گردیده اند تا بھ وصال رسیده و سپس بھ چنین جنون و سرگشتگی دچار شده اند. ر م�ن دانی داده ک�ھ ج�زن�د ک�ھ: ای مس�لمانان داد م�ن از خ�دا بس�تانید ک�ھ بم�ن حالج در بازار شھر در میان مردم فریاد م�ی-٨

ی م�ان�ا الح�ق قرار نمی گیرد و از آن راه فراری ھم ن�دارم. ح�الج یک�ی از مش�ھورترین ای�ن عاش�قان خداون�د اس�ت ک�ھ دع�ویل اس�ت ک�ھ این عش�ق وص�ا کرده و مصلوب و مثلھ شده است آنھم با عشق و شور و شادی وصف ناپذیر تا لحظھ جان کندن.

مرگی چنین ھولناک را تبدیل بھ بزم عروسی می سازد. خ�ود اش�ند از جمل�ھدر جھان اسالم فرقھ ای بنام "اھل حق" وجود دارد کھ اکث�ر ای�ن عاش�قان الھ�ی ب�ر خاس�تھ از آن م�ی ب-٩

ن دو فرق�ھ ک�ھ گ�اه ای� نسبتی ش�دید دارد حالج و بابا طاھر و عین القضاة و عراقی. این فرقھ با مذھب علی اللھی نیز رابطھ و را یکی دانستھ اند.

س�ت و رقھ اھل حق و علی اللھی بھ لحاظ نسبت تاریخی حاصل تالقی و اتحاد مذھب مانوی و مزدکی با اس�الم و تش�یع اف-١٠

والی�ت م و خاص�ھس�الدارن�د و ایرانی�ان اص�یل و پ�اک طینت�ی ھس�تند ک�ھ در اتقادی از ق�دمتی بس�یار زی�اد برخورلذا بھ لحاظ اع دچار تجلی و تعالی روحانی خارق العاده ای شده اند. (ع)علی

ود رقھ اھل حق را بھ لحاظ تاریخی از شخص سلمان فارسی دانستھ اند کھ از جملھ آخ�رین م�غ ھ�ای م�انوی و مزدک�ی ب�ف-١١

فرق�ھ وم�ذھب و حکم�ت خ�اص ش�د و حکمت و عرفان علی پیوندی ویژه برق�رار نم�ود و خ�ود ب�انی ی�ک (ص)کھ با دین محمد اھل حق از وجود ایشان جاری گردیده است.

لمان فارسی یکی از عجیب ترین قدیسین و حکیمان تاریخ بشر است ک�ھ ب�رای ایش�ان ھ�یچ مش�ابھ و رقیب�ی نم�ی ت�وانس-١٢

ی�رت حان س�خنان ب�اره ایش� در (ع)نیز منحصر بفرد بود و پیامبر و علی (ع)یافت و حتی در میان اصحاب پیامبر و دوستان علیم م�ن اس�لمان ب�ھ مق� آور گفتھ اند: ایمان را ده مرتبھ است و سلمان در مقام دھم است. سلمان خزانھ وحی من است (پیامبر).

ه اس���ت رس��یده اس��ت(علی). اگ���ر آنچ��ھ را ک��ھ س���لمان م��ی دان��د اب���وذر بدان��د ک���افر م��ی ش��ود. س���لمان ب��ھ عل��م تب���دیل رس��ید و................

اساس است و او را در مذھب و حکمت اسماعیلیھ قرون اولیھ اسالمی، مقام سلمان حتی از مقام پیامبر و علی ھم برتر -١٣

م�ان آغ�از ه و آخرالزدین خدا می دانند کھ بواسطھ وجود ایشان پیامبر اسالم بھ معراج رفتھ و نبوت بھ کمال و خاتمی�ت رس�ید شده است.

ا اتح�اد و تالق�ی اول�ین و آخ�رین دی�ن خ�د عنی آنچھ کھ بھ وادی عش�ق الھ�ی میرس�د حاص�لبھرحال تصوف ناب اسالمی ی -١٤

یعنی زردتشت و اسالم است و فصل مشترک و عامل این اتحاد ھم کسی جز سلمان نیست. لویت است. و لذا تصوف اسالمی حاصل پیوند مانویت و ع -١٥

ھ جمال حق کھ ب�ھ مق�ام عش�ق الھ�ی رس�یده اس�ت مول�وی م�ی باش�د ک� یکی از بزرگترین سخنگویان و نیز دیدار کنندگان -١٦

غزلیاتش تماما بیان این شور و عشق است کھ در وجود شمس تبریزی متجلی شده است. ا در رود موالنا نیز بعد از این واقعھ تا بھ آخر عمرش در شور و سر مستی و پریشانی و سماع بسر ب�رد و آن جم�ال خ -١٧

........" وا تو بینم دیدار می نمود و بقول بابا طاھر "بھ صحرا بنگرم صحرا تو بینم بھ دریا بنگرم در ی ھمھ سو و ھر کسی

186

ری از ین عاشقان حق ھر چند کھ در نظر بسیاری از فقھا و متشرعین ملحد و مرتد ھستند ولی ب�ا اینح�ال در ن�زد بس�یاا -١٨ره. و طب�ائی و غی�مث�ل مالص�درا، ش�یخ بھ�ائی، ام�ام خمین�ی و عالم�ھ طبا بزرگان طراز اول فقھ شیعی تایید و تصدیق شده اند

تاریخ بھ سمت تصدیق و تقدیس کامل این عشاق الھی در حرکت است. م ھ�نظر می رسد کھ بھ لحاظ عقیدتی و مکتبی و فرقھ ای، این عشاق الھی از ھمھ جریانات عرف�انی و ص�وفیھ معم�ول ب -١٩

رف�ان ا در قل�ھ عن نظری و متصوفھ، این عشاق را در فراسوی عرفان م�ی دانن�د و گ�اه آنھ�ا رجدا ھستند و ھمھ بزرگان عرفاھ�ان ھس�تی معرفی می کنند و نھایت تصوف و دین و معرفت و شریعت و طریقت و حقیقت. چرا کھ نھای�ت و کم�ال مقص�ود ج

ی�ن اش�ده اس�ت و ان�د و قیامتش�ان ب�ر پ�اچیزی جز دیدار با خ�دا نیس�ت و ای�ن عاش�قان قب�ل از قیام�ت ب�ھ دی�دار ح�ق نائ�ل ش�ده ا رلیت دیگ�ری پریشانی و حیرت وجنون و سرگشتگی حاصل این قیامت است کھ حیات دنیا را بر آنھا حرام کرده و ھ�ر مس�ئو

از آنان برداشتھ است و بھ تصدیق ھمھ بزرگان معرفت و شریعت و طریقت رسیده اند. و ی رحم�ت و نعم�اتش در ای�ن جھ�ان و ن�ھ حت�ی ب�رای عل�مرس از دوزخ و نھ براآنکھ خداوند را نھ برای بھشت و یا ت -٢٠

پرستد این معرفت و حکمت و اسرار و حقایق لدنی اش و نھ برای صفاتش و نھ حتی ذات وحدانی اش دوست می دارد و می مال. پرستش خالص و ناب و عشقی حقیقی و خالص است و آن چیزی جز عشق جمالش نیست و عطش دیدار آن ج

م مانطور کھ آخرین و ماندگارترین ھویت باقی مان�ده ھ�ر ک�س ب�رای م�ا در جھ�ان ھمان�ا جم�ال اوس�ت. جم�ال خداون�د ھ�ھ -٢١

ھمان ھویت جاودانھ و مطلق اوست. رستش برای غیر جمال اصال پرستش نیست بلکھ یا تجارت است و یا ترس. پس این عش�اق تنھ�ا پرس�تندگان خ�الص و پ -٢٢

شستھ اند. وند ھستند کھ از او جز دیدار جمالش نمی خواھند و برای این دیدار دست از حیات و ھستی خودحقیقی خدا دمی بمیزانی ک�ھ خداون�د را ب�ر اس�اس ص�فات و رحم�ت و نعم�ات و کم�الش م�ی شناس�د و تص�دیق م�ی کن�د ب�دون تردی�د آ -٢٣

بر ب�ر ای�ن ص�ت�ا ب�ھ دی�دار. و برخ�ی ھ�م ت�اب تحم�ل و مشتاق دیدار جمالش می شود و این سرآغاز و مقدمھ عشق الھی استدی�دار م�ی کنن�د یا بی�داری فراق را تا قیامت ندارند و بھ تکاپو می افتند تا اینکھ جلوه ای از جمال او را بھ گونھ ای در خواب

وود س�اختھ خ� و زان پس آتش شوق و جنون و دیدار مجدد است کھ بنیاد دنیای عاشق را م�ی س�وزاند و آواره ش�ھر و دی�ار چھ بسا سرگشتھ بیابان می کند بھ این امید تا دگر بار دیدار کند.

د ر عشق ھای مجازی و جنسی و شھوانی، آدمی تا وصال، دیگر ھیچ کار و بار و ھم و غمی ندارد و ھر چھ ک�ھ میکن�د -٢٤

برای وصال است. آیا عشق الھی و جاودانھ و روحانی کمتر از این است. یت و نی�ز ص�احب مس�ئول وان ما نخستین دیدار کنندگان بوده ان�د ول�ی آنھ�ا دارای امام�ت و از نس�ل و ش�جره والی�ت امام -٢٥

ان عق�ل میرسند عن� وصایت نبی ھستند و لذا قدرت و توان مھار خویش را دارا ھستند ولی انسانھای معمولی کھ بھ این دیداررای ادامھ ن، دلیلی بوانھ وار سر بھ صحرا می نھند. و جز یکبار دگر دیدو اختیار و مسئولیتھای دنیوی از کف می نھند و دی

ی�ن معن�ا و ب�ار دگ�ر! احیات ندارند: فقط یکبار دگر! و ھر بار ھم کھ می بینن�د ش�یداتر و دیوان�ھ ت�ر ش�ده و م�ی گوین�د: فق�ط یکدر ک�ار دیگ�ری ود کھ جز حمالی ت�نھویت صوفی اھل حق است کھ با یک دیدار تبدیل بھ قلندری بی تبار در عالم خاک می ش

این جھان ندارد و شبانھ روز در این امید کھ کجا این بار وانھد و بھ یار ملحق شود. لقی رقھ اھل حق امروزه ھمچون سائر فرقھ ھای اسالمی و شیعی مثل اسماعیلیھ بھ لحاظ معنا و ماھیت منقرض شده تف -٢٦

قرنھاست کھ از این فرقھ، حقی بر نخاستھ است. می شود و جز نامی از آن بر جای نیست و یر و س�اید درک کرد کھ فرقھ ھای اسالمی ھر یک بھ مانند پلکان یک نردبان است کھ اسالم نام دارد و سلس�لھ مرات�ب ب -٢٧

ر ھ� ب�د و گرن�ھسلوک حقیقت اسالم و امامت می باشد و لذا ھر یک در بطن کل اس�الم اس�ت ک�ھ جایگ�اه حقیق�ی خ�ود را م�ی یاا مرت�د م�ی ریک بھ تنھ�ائی و بخ�ودی خ�ود کام�ل و ب�ی نق�ص بنظ�ر نم�ی آین�د. ب�ھ مانن�د اص�حاب پی�امبر ک�ھ چ�ھ بس�ا یک�دیگر

رد و ک�دیگر را ط�دانستند ولی ھمگی در حریم اسالم محمدی بودند. فرقھ ھای شیعی ھ�م اینگون�ھ ان�د ک�ھ بط�ور جاھالن�ھ ای یا ب�ھ فرق�ھ ای ر ر فرق�ھ و حقیقت�ی دارای اص�ل اس�ت و جعل�ی. و نبای�د جع�ل ھ�رلعن می کنند. و ای�ن را ھ�م بای�د دانس�ت ک�ھ ھ�

س�عدی. و وحساب حقیقت آن گذاشت و قضاوت کرد. چھ بسا اھل سنت کھ از برخی شیعیان شیعھ ترند مث�ل مول�وی و عط�ار چھ بسا اھل حق کھ از اھل سنت ھم غیر شیعھ ترند. و چھ بسا شیعھ کھ از یھود ھم عقب تر است.

نھایت کمال ھمھ مذاھب اس�المی و غی�ر اس�المی، اھ�ل ح�ق اس�ت یعن�ی ب�ھ ح�ریم قدس�ی حض�ور خداون�د وارد ش�دن و ب�ا -٢٨

تجلیات حضرت حق دیدار نمودن در درجات. و در ھیچ مذھبی ھمچون شیعیان اھل حق، شاھد ظھور انسانھائی نیستیم ک�ھ ب�ا

187

چنین ادعائی کرده باشند. ھمین ادعا نیز بسیار عظیم است زیرا ھ�ر حقیقت�ی جمال واحد پروردگار دیدار کرده باشند و یا الاقل از یک ادعا آغاز می شود ھمانطور کھ ال الھ اال هللا فقط یک شعار است کھ در دیدار با هللا محقق می شود.

فرند حت�ی دانند براستی کا نی کھ از ھر مذھبی این دیدار را بکلی منکر و مخالف با حقیقت و ناممکن و کفر میولی کسا -٢٩

ب�ا خداون�د س از دی�داراگر بھ اسم شیعھ باش�ند. "آنانک�ھ از دی�دار ب�ا خداون�د م�ایوس ھس�تند کافرانن�د" ق�رآن . ای�ن امی�د ی�ا ی�ار و رای ھ�ر ک�افمربوط بھ حیات این دنیاس�ت زی�را در قیام�ت اخ�روی اص�ال ی�اس و امی�د مط�رح نیس�ت و ای�ن واقع�ھ لق�اءهللا ب�

دھد و اختیاری در کار نیست. من رخ میؤم (ص)حم�دھ ھمین دلیل ابن عربی می گوی�د ک�ھ کس�ی ک�ھ در ای�ن دنی�ا در امی�د و انتظ�ار دی�دار ب�ا خداون�د نباش�د از ام�ت مب -٣٠

نیست. س�ی ک�ھز جملھ اتھامات وارده بر این قلندران اھل حق آن است کھ بھ احکام شرع پای بند نیستند. و این عجب اس�ت. کا -٣١

س�ت. کس�ی ک�ھابھ یار رسیده کھ دیگر نامھ نمی نویسد و از او تقاضای ھدایت و رس�تگاری نم�ی کن�د زی�را رس�تگاری ھم�ین و دائ�م اوزه ن�دارد دنیائی ندارد کھ خمس و زکوة و حج و خیراتی ندارد. کسی کھ ھر شبانھ روز یک وعده غذا ھم ندارد کھ ر

دن م�ان راه رس�یھدیدار است. کسی کھ خ�ودی ن�دارد دیگ�ر دین�ی ن�دارد زی�را دی�ن الصلوة و دائم در روزه و دائم در حضور و خود بھ خداست و اینک این راه طی شده است و مقصود حاصل است.

ول، مکن است گفتھ شود کھ آیا اینان از خود رسول و امام�ان ھ�م برترن�د ک�ھ ش�ریعت را ادا نم�ی کنن�د؟ خی�ر! ول�ی رس�م -٣٢

ی رس�الت و ص�ی نب�ی اس�ت و ح�افظ و ش�ارع دی�ن در م�ردم اس�ت. البت�ھ برخ�ی از ای�ن اھ�ل ح�ق دارارسالت دارد و امام ھ�م و ھدایت خلق بوده اند کھ البتھ راه و روش متفاوت داشتھ و ھمچون امامان عمل کرده اند.

ده اب نس�بت دامس�تی را ب�ھ خم�ر و ش�ر منان اقامھ صلوة نکنید آنگاه کھ مست ھستید" برخ�ی ای�نؤدر قرآن آمده "ای م -٣٣

ای�ن قی بنوش�ید.من�ان م�ی گوی�د ک�ھ ب�ھ ھنگ�ام اقام�ھ ص�لوة ش�راب ننوش�ید و م�ابؤاند کھ احمقانھ است. گوئی کھ خداوند ب�ھ م من دچار بی خودی شده است و خود دائم الصلوة است. ؤمستی جذبھ و خلسھ عشق الھی است کھ م

در ق�رآن را اھل صلوة نبینند ک�افر و ملح�د م�ی خوانن�د در حالیک�ھ ھر کھ برخی عبادتی برتر از صلوة نمی شناسند و لذا -٣٤ر س�تمر غ�رق دممده کھ صلوة برای رسیدن بھ ذکر قلبی است و ذکر برتر از صلوة است. اھ�ل ذک�ر دائ�م الص�لوة اس�ت یعن�ی آ

یاد خداست. ھ س�ت ت�ا آنج�ا ک�ھ امام�ان را ب�ی خداپرستی بزرگت�رین آف�ت دی�ن و ش�ریعت ب�وده و اس�اس نف�اق خل�ق ااحکام پرستی بجا -٣٥

ند. آسانی بھ قتل می رسانند و بھ جرم الحاد. چرا کھ حج نمی کنند (مثل امام حسین) و یا بھ مسجد نمی رو نھ�ا ین پرستی بزرگترین فساد دینی است. دین راه رسیدن بھ خداست و نھ خود خدا: راه پرستی بجای مقصد پرس�تی! آد -٣٦

م و فوت و ئی از احکااشتھ و طی طریق نکرده اند و نھایتا احکامش را مقصد دانستھ اند و لذا دریاکھ در دین ھیچ گامی برندی�ن داختھ ان�د: فن ھای جنون آمیز ابداع کرده اند و شریعت را تبدیل بھ ی�ک تخص�ص دس�ت نی�افتنی نم�وده و دی�ن را دک�ان س�

پدید آمده اند. ضد دین: دین ضد خدا! مذاھب پیامبر کشی و امام کشی از این عرصھ د ک�ھ ی تردید از معارف توحیدی اھل حق بسیاری از شیادان و مفسدین سوء اس�تفاده ک�رده و ک�ار ب�ھ ج�ائی رس�انیده ان�ب -٣٧

رف�ان، مصرف خم�ر و افی�ون را در زم�ره عب�ادات ق�رار داده ان�د. تکلی�ف ای�ن جماع�ت روش�ن اس�ت تح�ت عن�وان تص�وف و ع دبن ولی��د وھ مکت�ب "مرجئ��ھ" در ص�در اس�الم اس��ت ک�ھ اموی�ان ب�انی اش ھس��تند ک�ھ خال�مفاس�د را تق�دیس م�ی کنن��د ای�ن ادام�

عمرعاص و معاویھ امامانش ھستند کھ بجای اقامھ صلوة خمر می نوشیدند. من�ان خ�الص خ�ود ؤھی دارای ھیچ فوت و فن و راه و رسمی نیست زیرا عالیترین اج�ری اس�ت ک�ھ خداون�د ب�ھ معشق ال -٣٨

و اھل�ش پ�اک از ک�ل دنی�امن ب�ھ ن�ور جم�ال ح�ق، متجل�ی و ؤاز طریق این عشق اس�ت ک�ھ ھ�زار ت�وی نف�س م�ھدیھ می کند و گردد و نفس واحده رخ می نماید و این مقام توحید یا وحدت وجود است. می

ا خ�د نکھ خلق خدا را بھ نیت ھدایت، خدمت می کند بی مزد و منت، الیق این عشق است. آنکھ عشق رسانیدن خلق ب�ھآ -٣٩

دارد خودش بیش از آنھا مستحق این وصال است.

188

اک پ�باد هللا المخلصین در قرآن ھمین عاشقان روی خداوند ھستند کھ وجودشان بھ نور این عشق از خود و غیر خ�ود ع -٤٠ آن�یرھن�گ قرشده و عرصھ حضور پروردگار گردیده اس�ت ک�ھ مظھ�ر اراده و افع�ال او در می�ان م�ردم ش�ده ان�د. اخ�الص در فر ون��د و م��ذکوھم�ان عش��ق اس��ت و عب��اد هللا المخلص�ین یعن��ی پرس��تندگان عاش��ق. این�ان حت��ی از مق��ام ذاک��رین ھ�م فرات��ر م��ی ر

ست. ن محبوبین ا، سر سلسلھ ای(ص)خداوند واقع می شوند یعنی خداوند بر آنھا صلوة می کند اینان محبوب خدایند و محمد ی واق�ع م�ی ش�ود و ت�ک تنھ�ا م�ی گ�ردد الی�ق عش�ق الھ� د و چھ بسا مطرود عزیزانآنکھ برای خدا دل از عزیزان می کن -٤١

ل�ق. زن�دگی است و خداوند را مورد محبت خود قرار می دھد. این عشق اجر تنھا ش�دن ب�رای خداس�ت در جری�ان خ�دمت ب�ھ خ ة الع��ین وط�اھره ق��ر کس�ی چ��ون ح�الج ای��ن حقیق��ت را بوض�وح ب��ھ اثب�ات میرس��اند و ی��ا زن�دگی اب��وذر غف�اری، رابع��ھ عدوی��ھ،

اس�د و یاب�د م�ی شندیگران. اینان شھیدان جمال دوست ھستند: شھید عشق الھی کھ: ھر کھ مرا بجوید می یابد و ھر کھ مرا بش�وم ب�ھ ھر کھ مرا بشناسد عاشق می شود بر من. و ھر کھ بر من عاشق شود عاشق م�ی ش�وم ب�ر او. و ھ�ر ک�ھ را عاش�ق

قتل برسانم دیھ اش بر من واجب است و من خود دیھ او ھستم. قتل می رسانم. و ھر کھ را بھ رای ینان امانت خدا در میان خلق ھس�تند و بقی�ة هللا ف�ی االرض در ھ�ر ق�ومی و عص�ری. این�ان خ�ود آئین�ھ جم�ال ح�ق ب�ا -٤٢

ی اوت اش�قیاع�د خلق ھستند و اینست کھ در واق�ع برپ�ا دارن�دگان قیام�ت ب�ر م�ردم محس�وب م�ی ش�وند و ل�ذا ت�ا ای�ن ح�د م�ورداز آنس�ت ک�ھ دا مقدس ت�رشریعت پناه قرار می گیرند یعنی پرستندگان خدای نادیده و نابوده. یعنی آنانکھ بر این باورند کھ: خ

شود. اصال وجود داشتھ باشد و اگر ھم وجود دارد حق ندارد از پشت بام آسمان پائین تر بیاید زیرا کثیف می یافتھ در ر صوفی صافی فنا شده از خود و بقاسی کند خود آئینھ گردان رخ یار می شود. اینست آنکھ خداوند را دیدار م -٤٣

جمال دوست. مال، جمال کمال است. و جمال حضرت ح�ق ھ�م کم�ال جم�ال اس�ت و جم�ال مطل�ق. پ�س جم�ال پرس�تی در وادی معرف�ت ج -٤٤

ک�ھ بق�ول و حی�ات و ھس�تی دنی�وی. و این�ان ھمانن�دھمان مطلق پرستی است در عرص�ھ ص�فات و افع�ال و عب�ادات و ش�ریعت دگارشان رزق می خورند و ھمنشین اویند و غذایشان نور جمال اوست.رقرآن از دست پرو

ش�ق الھ�ی اج��ر مطل�ق پرس��تی در کم�ال دی�ن و دنیاس��ت: پرس�تش کم��ال خ�وبی ھ�ا و پ��اکی ھ�ا! پرس��تش خل�وص در ھ��ر ع -٤٥

ق ھم�ان ھ چنین پرستش در عمل حیات دنی�ا ممک�ن و میس�ر م�ی ش�ود. ای�ن عش�امری! زیرا فقط بواسطھ چنین عشقی است کواس�طھ ای�ن تحقق اخالص در دین و دنیاست، اخالص در اندیشھ و احساس و عمل و رابطھ و معیشت و حیات و ممات. ج�ز ب

ل ن عشق حاص�س ایعشق، دین در آدمی خالص نمی شود و نفس پاک و منزه از غیر نمی گردد و خود در خدا فنا نمی آید. پ ھمھ دعاھا و ادعاھا و تالش ھاست.

شق الھی، اجر اراده بھ دوست داشتن است نھ دوست داشتھ شدن. دوست داشتھ شدن بواسطھ خدا اجر دوست داشتن ع -٤٦

بی مزد و منت خلق خداست برای رضای خدا. دالت، معرفت و حقیقت است.ی ھا، پاکی ھا، شرافت، عزت، عصمت، ععشق الھی اجر دوست داشتن خوب -٤٧

شق بھ خداوند بھ معنای عشق بھ کسی ک�ھ اص�ال در عق�ل و احس�اس و تجربی�ات و ادراک بش�ر نم�ی گنج�د و اص�ال در ع -٤٨

عش�ق فن�ا، جھان ھستی نمی گنجد و چیزی در حد فنا می نماید عین عشق بھ فناست. و این گوھره ھ�ر عش�قی حقیق�ی اس�ت:ی�ن عش�ق بلکھ عشق بھ وجودی برتر از وجود است، عشق ب�ھ حقیقت�ی مطل�ق و ن�اب اس�ت. اعشق بھ نابودی و عدم نیست

اشتھ باش�د دالبتھ فطری انسان است ولی در کسی می جوشد و بھ فعل می آید کھ روی بھ خوبی و محبت و شرافت و عصمت داش�تن تن اس�ت و ن�ھ دوس�تو دوست داشتن را دوست داشتھ باشد. عشق بھ خداوند نھایت دوست داش�تن ب�رای دوس�ت داش�

برای دوست داشتھ شدن. عشق بھ خداوند ھمان عشق بھ عشق است. ن بی مزد و منت و توقع دوست داشتھ شدن است. عشق الھی، اجر دوست داشت -٤٩

عشق بھ خدا، عشق بھ دوست داشتن بھ قیمت فنا شدن است. زیرا دوست داشتن بی مزد و منت خلق، موجب عداوت و -٥٠تقام خلق کافر می شود و مردم کافر چشم دیدن چنین محبتی را ندارند زیرا این محبت، خ�دائی اس�ت و حض�ور خ�دا در خل�ق ان

است. پس عشق بھ خدا عمال موجب برپائی قیامت عاشق می شود و او را در صحرای محشر وجود تک و تنھ�ا م�ی گ�ذارد و است. بقول قرآن اکثر مردم از دی�ن خ�الص بیزارن�د و ب�ا آن ع�داوت مواجھ با فنا می سازد. پس عشق فنا، اساس عشق الھی

می کنند. و کمال دین خالص ھمان عشق بھ دیدار خداست. و این اس�ت ک�ھ ای�ن عاش�قان در می�ان خل�ق و مخصوص�ا در می�ان دی�دار خداون�د دین داران منافق مورد اشد کینھ و دسیسھ واقع می شوند و چھ بسا جان خود از دست می دھند. ک�ل عش�ق ب�ھ

189

عشق بر پائی قیامت است و از آنجا کھ بش�ر ام�روز در آخرالزم�ان یعن�ی آن روز قیام�ت پنج�اه ھ�زار س�الھ ق�رار دارد پ�س در قلمرو ظھور حق قرار دارد و دین جز این نیس�ت. یعن�ی پی�امبران دی�ن آخرالزم�ان ھم�ین عاش�قان جم�ال ح�ق ھس�تند و الغی�ر.

ام��ھ موس��وم ب��ھ ظھ��ور ن��اجی موع��ود اس��ت. ن��اجی موع��ود ھم��ان کس��ی اس��ت ک��ھ جم��ال یعن��ی عاش��قان ظھ��وری ک��ھ در ن��زد عپروردگ�ار را ب��رای جھانی�ان آش��کار م��ی س�ازد. نج��اتی ج�ز دی��دار ح��ق نیس�ت. نج��ات فق�ط در جم��ال پروردگ��ار اس�ت. پ��س دی��ن

ال�دین: روز دی�ن، آخرالزمان، دین عشق جمال حق است و جز این دین نیست. اینست دی�ن واح�ده بش�ری در آخرالزم�ان! ی�ومروشنائی دین و صراط المستقیم. عشق جمال حق ھمان صراط المستقیم ھدایت است. زیرا ھر کھ او را یکبار دید دیگر گمراه نمی شود و دچ�ار ض�اللت و ت�اریکی نم�ی گ�ردد. دی�ن آخرالزم�ان دی�ن جم�الی اس�ت و جم�ال دی�ن در ی�وم ال�دین: دی�ن در ظھ�ر

ظھور!

الکان س�ت انس�ان اس�ت و دی�دار انس�ان ب�ا خویش�تن خ�ویش! پ�س طبیع�ی اس�ت ک�ھ ای�ن ظھ�ور از وج�ود و این ظھور جم�ال ذاس�یدن ب��ھ معرف�ت نف�س تنھ�ا راه ھ�دایت و ر (ص)معرف�ت نف�س (عرف�ان عمل�ی) رخ دھ�د و طبیع�ی اس�ت ک�ھ بق��ول پی�امبر اس�الم

ات ذاس��ت و حض��ور ب��ر آس��تانھ حق��ایق دی��ن باش��د. یعن��ی عش��ق ظھ��ور و ش��وق دی��دار جم��ال ح��ق حاص��ل بخ��ود رس��یدن انس��ان د ش�دن. ای�نخویشتن ھمان آستانھ قیامت و لقاءهللا است. این ظھور حاص�ل یک�ی ش�دن ب�ا خویش�تن اس�ت و فن�ای در ذات خ�و

خود شدن عین فنا شدن خود است. ست. یتعالی ال کائنات از ازل تا ابد و کل تاریخ بشری از آدم ابوالبشر تا قیامت کبری، حجاب روی خوب حضرت بارک -٥١

س حجاب روی خالق، اقیانوس بی کرانھ ای بھ وسعت ھستی غرق در آتش و خون و التماس مالئک و ض�جھ بن�ی آدم پ -٥٢

است و سجده و شکر و شفاعت انبیاء و اولیای الھی. نم�ود ا بخ�ود دع�وتالم از آتش آغاز شد و بھ آب انجامید و جھنم و بھشت از این دو مخلوق سر بر آورد و بنی آدم رع -٥٣

کھ اکثرا بسوی آتش رفتند و اندکی ھم بسوی آب. ا خانھ روح شود کھ اراده خالق است. تموریت یافت أو جان از ھماغوشی آب و آتش پدید آمد و م -٥٤

د. ند محل تجلی اراده حق و جمال خالق گردیدندی و حیات خویش را بخدمتش گمارآنانکھ روح را پذیرا شدند و ھست -٥٥

و نانکھ آب و آتش زخود زدودند و پرده ھستی برخ�ود دریدن�د و دام�ن دل چ�اک کردن�د و ج�ان در ص�حرای فن�ا افکندن�دآ -٥٦

ی آدم ر اح�وال بن�خود را آماج تیرھای بالی اشقیاء نمودند جمال روی دوست را در آن سوی وجود و عدم دیدار نمودن�د ک�ھ ب� می سوم کھ چشمھ خون است. اینان علیین ھستند. می گریست بھ چشمی آتش و زچشمی آب و چش

نانک��ھ س��رایدار عرص��ھ وجودن��د و دل ب��ھ وج��ود نم��ی دھن��د و در آن دخ��ل و تص��رفی نم��ی کنن��د ص��احب ج��انی م��ی ش��وند آ -٥٧

اس�ت. ردن خویش�تنک�شیرین کھ باید در مقابل جمال دوست قربانی کنند تا چشم دیدن یابند. مجال دیدار ھم�ان لحظ�ات قرب�انی کش�ید یمی اسماعیل ابراھیم تیغ بر گلو ین لحظات ھر چھ طوالنی تر باشد مجال دیدار جمال بیشتر می شود ھمان لحظاتی کھا

کفن ی، فاطمھ راغرق در تماشای قربانیان خویش در کربال بود. ھمان لحظاتی کھ عل )(عنمی برید. ھمان ساعاتی کھ حسینو تی ک�ھ حس�ن مشغول تماشای جان کندن دخترش از ف�رط گرس�نگی ب�ود. ھم�ان لحظ�او دفن می نمود. ھمان ساعاتی کھ ابوذر،

فل�ش را در طآخرین جرعھ ھای زھر را از کوزه آبی کھ زنش بدستش داده بود می نوشید. ھم�ان لحظ�ھ ای ک�ھ م�ادر موس�ی، حظ�ھ لود. ھم�ان ا داده ب�آب می انداخت. ھمان ساعتی کھ مسیح بر صلیب آماج نیزه ھای کسانی بود کھ آنان را شفاعت و شف

و را ھ ام آی�ا ت�از فرط دل درد ناشی از گرسنگی بر سجده توان برخاستن نداشت و می گفت: پروردگارا گرسن (ص)ای کھ محمددعایش�ان نانی در سفره نیست! آیا تو ھم چون من گرسنھ ای! ھمان س�اعاتی ک�ھ ح�الج بدس�ت مری�دانش سنگس�ار م�ی ش�د و

ده ر البالی معمی شیما در میدان شھرداری توکیو، شمشیرش را با کینھ و خشم تمام در شکمش دمیکرد. ھمان لحظھ ای کھ ة ذره ع�ین القض�ا و روده ھایش می چرخاند تا بتواند شاید دلش را بھ چنگ آورده و از سینھ برون افکند. ھم�ان س�اعاتی ک�ھ

د فروش�ی ت. ھم�ان لحظ�اتی ک�ھ ای�وب ش�اھد خ�وذره و نم نم بواسطھ شمعھا ذوب می شد و چون شمع قطره قطره آب می گشن�د. ج�ان م�ی ک لیخ�اد. ھمان لحظاتی ک�ھ یوس�ف در آغ�وش ززنش بود تا لقمھ نانی برای شوھر بیمار و پیامبرش بھ خانھ آور

ھ ب�دم�ی آت ک�ھ ھمان لحظاتی کھ عطار سر بری�ده اش در زی�ر بغ�ل و بس�وی قب�رش م�ی دوی�د و.......... اینھ�ا آن لحظ�اتی اس�ازی در ح�د قاء هللا نی�لاز دیدار جمال حق امکان تحمل وجود را ندارد. فقط در چنین لحظاتی انسان استحقاق دیدار دارد. کمتر

وجود است. مال پروردگار ھمان جمال ذات عالم وجود است. صورت وج�ود اس�ت. ھم�انطور ک�ھ ھ�یچ موج�ودی ب�ی ص�ورت نتوان�د ج -٥٨

اند باشد. بود عالم ھستی ھم بی روی خالق نمی تو

190

ات ل ذات و کرات و کھکشانھا در جستجوی روی ذات خویش در گردشند و تا جم�ال ذات خ�ود نبینن�د آرام و ق�رار و ثب�ک -٥٩

نگیرند و موجود نگردند. پس واقعھ لقاء هللا واقعھ تحقق موجودیت عالم وجود است. ن مص�داق الس�ابقون و الس�ابقون و اولئ�ک المقرب�و ن لحظ�ھ و پیش�اپیش م�ی بین�دو اما آنکس کھ جم�ال دوس�ت قب�ل از آ -٦٠

ار ک�ود و گرن�ھ است یعنی سبقت جویندگان عالم وجود و در تماشای جمال. پس آنکھ جمال دیده است باید ھ�ر چ�ھ س�ریعتر ب�رردم�ان قص�د مکائنات طبق قاعده زمان بھ سامان نمی رسد و کودک پیش رس سقط می گردد. این قیامت زود رس است و لذا

انش می کنند تا بتوانند بھ زندگی طبیعی خود ادامھ دھند. ج

کب�ری ھ�م در قیام�تدیدار جمال پروردگار نیازی وجودی است کھ اگر لحظھ ای بھ تعویق افتد انسان نابود می شود. لق�اء هللادا، رخ الک راه خ�س�ب�رای برای کل کائنات در حد ھمین نیاز است: نیاز بھ بودن! و اینست کھ ای�ن دی�دار در نھای�ت وادی فن�ا

نس�ان! ن�اجیمی دھد. و اینست کھ ظھور ناجی موعود ھم یک لحظ�ھ مان�ده ب�ھ ن�ابودی بش�ریت رخ م�ی نمای�د: ن�ابودی روح ا یعنی ناجی وجود انسان، ناجی انسانیت!

امفصل سی

191

مثلث عشق

ه الحائلالل بسم است یعنی بی تائی . » لم یکن لھ کفوا احد«شق ، تجلی ع -١ ی ب�رای ی است کھ ھر کسی آنرا بگونھ ای کامال نو کشف می کند و ھر بار ھم کھ با آن روبرو می شود گوئعشق پدیده ا -٢

نخستین بار است . و لذا بی نھایت تعریف از عشق وجود دارد و ممکن است . ن�ی نائی ن�دارد و ای�ن یعتعریفی ، تعریفی از عشق است بلحاظ منطقی زیرا ھیچ چیزی در خودش و بواسطۀ خودش مع ھر -٣

عشق و عاشق بودن . وجودی اس�ت ک�ھ م�ی خواھ�د قاع�دۀ عش�ق را لغ�و و باط�ل س�ازد یعن�ی ب�رای خ�ودش باش�د و خ�ودش عل�ت و مانسان تنھا -۴

بشر . معلول خود باشد . و این فسق است و کفر

192

حلق�ۀ علیت بعنوان اساس منطق و عل�م و ج�وھرۀ فھمی�دن بش�ری م�اھیتی عاش�قانھ دارد . حلق�ۀ علی�ت ھم�ان می بینیم کھ -۵

عشق است زیرا در این حلقھ ھیچ چیزی برای خودش نیست . ب�ی عل�ت ب�ودن در جود داشتن بی علیت�ی اس�ت ب�دین معن�ا ک�ھ ھ�یچ موج�ودی ن�ھ از خ�ود اس�ت و ن�ھ ب�رای خ�ود . و ای�نو -۶

اش�د و بخویش بدین دلیل است کھ ھر چیزی برای غیر خویش است و ای�ن ھم�ان سلس�لۀ علی�ت اس�ت ک�ھ عنص�ر فھمی�دن م�ی دراک و اساس منطق . پس علیت خود از بی علتی است یعنی منط�ق و ادراک بش�ری از عش�ق اس�ت و عش�ق اس�اس عل�م و ا

معرفت بشری است . خدائی بودن . ودن است و بیخود بودن و فدائی بودن عاشق بو» بودن«پس -٧ الش برای خود بودن ، و برای خود بودن ھمان کفر بشر است و لذا محکوم بھ ابطال و عذاب است . ت -٨ ن گشت شمار انسانھائی کھ تسلیم عشق وجودی خود ھستند و تسلیم و راض�ی ھس�تند ب�ر ق�انون عش�ق ک�ھ ھم�اواما آن ان -٩

خودی است در غایت این بی خودی بھ خودی برتر می رسند کھ خود ◌ خدائی است خود ھوئی ! قانون بی . شاین قاعدۀ ذاتی عشق در وجود خوی. در اوج معرفت بر ذشتگی استگی رسند در اوج از خود یعنی آنانکھ بھ خود م -١٠ تلزم خودشناسی است . یثار یک قانون ذاتی است و علت وجود داشتن است پس ایثار فقط مسا -١١ رسد این بی خودی خود بھ خود خدائی میر خودشناسی است کھ انسان بھ راز بی خودی خود آگاه و بینا می شود و در د -١٢

نی ز خ�ود حی�وااکھ خود اوئی است کھ این خود اوئی مطلق تجلی عشق و از خود گذشتگی را عیان می س�ازد ک�ھ آدم�ی حت�ی زھا و غرایز خود را برای او زیر پا می نھد . خود ھم می گذرد و نیا

جر راضی شدن و عشق بھ بی خودی و از خود گذشتگی آگاھانھ است : عشق بر عش�ق ! و ای�ن ھوی�ت اپس خود شدن -١٣

ود خ��اش�د . ای�ن و خودپرس�تی عارفان�ھ اس�ت ک�ھ تمام�ا برخاس��تھ از ایث�ار و از خ�ود گذش�تن ب�ا آگ�اھی و اختی��ار و عش�ق م�ی بدر قلم�رو ی ھمان پرستش من اوئی است کھ ذاتا ضد من اس�ت . پ�س ای�ن خودپرس�تی ھمان�ا پرس�تش ض�د م�ن اس�ت ک�ھپرست

دوستی است . -بیرونی ھمان دشمن ه ب�ھراور قلمرو حیات اجتماعی ھمواره متوجھ معشوقھای زمینی اس�ت . یعن�ی ای�ن ب�ی خ�ودی درون�ی ھم�دو اما عشق -١۴

ۀ معش�وقیت از خود عاشق است و کسی را مخاطب قرار داده و یک انسان بی خود دیگری را در عرصیک انسانی در بیرون س��ت . ای��ن عظ��یم م��ی کن��د . و ل��ذا معش��وق ھم��واره در نقط��ۀ مقاب��ل عاش��ق دارای منیت��ی غ��ول پیک��ر ا» خ��ود«تب��دیل ب��ھ ی��ک

» دخ�و«د اس�ت معش�وق ھ�م ص�احب خ�و من معشوق محصول از خودگذشتگی عاشق است . یعنی بھمان میزان کھ عاشق ب�یی کافران�ھ شود و از بی خودی نجات می یابد و ل�ذا معش�وق ش�دن ھم�ان خل�ق ش�دن ھ�ویتی اس�ت و ای�ن مخل�وق دارای طبع�می

و ط�رف است درقبال عاشق . و حت�ی آنق�در ک�افر و ناس�پاس اس�ت ک�ھ خ�ود را ب�ا عاش�ق عوض�ی م�ی گی�رد و خ�ود را عاش�قین�ھ و نف�رت ی�ک عش�ق اس�ت ک�ھ ب�ھ کش�ود و ای�ن راز عاقب�ت تراژبدینگون�ھ واژگونس�االر می ن�دارد وپمقابلش را معشوق می

رسد . می ل معشوق ، بی خود است و در این بی خودی دارای خود برتر و نوینی شده است : خود بی خودی ! عاشق در قبا -١۵ ک�ار یعنی کسانی کھ عم�ری ب�ی خ�ودی خ�ود را انمعموال خودخواه ترین و کافرترین انسانھا ، معشوق واقع می شوند و -١۶

ی پوش�انیده لب�اس خ�ود ی خود رانموده و سعی کرده اند آنرا حتی از چشم خود پنھان دارند و لذا با اعمال کافرانھ بی خودیھا . این ھمان ریاکاری اھل کفر است و ظاھر سازی و دنیا پرستی آنھا . اند اس��توار اس��ت (چ��ون مخل��وق اس��ت و از ذات ع��دم اس��ت) ل��ذا خودپرس��تی او ع��ین ی خ��ودیاز آنج��ا ک��ھ نف��س آدم��ی ب��ر ب�� -١٧

اتی چون پرستش بی خودی است و این پرستش عین عدم پرستی است و لذا منجر بھ قحطی فزاینده می شود کھ بصورت صفای�ن ھم�ان .فت�د حرص و ولع و شھوات و بخل و بغض و قدرت طلبی بارز می شود و در دنیا پرستی بھ قحط�ی فزاین�ده م�ی ا

معنای کفر و انکار و جھل نسبت بخویشتن است .

193

پرست در قحطی عاطفی ش�دیدتری بس�ر م�ی ب�رد بیش�تر در عط�ش عاطف�ھ و توج�ھ و محب�ت دیگ�ران اس�ت چون آدم خود -١٨ب�ودن عش�وقشود . این ھم�ان عط�ش م» من«یعنی در جستجوی کسی کھ بتواند از او ماھیتش را بھ عاریھ بگیرد و صاحب

و اراده بھ پرستیده شدن است . . شندمشغول دلبری و دلربائی می با ینست کھ عامۀ معشوق ھا شدیدترین کافرانند و بواسطۀ قحطی وجودی شبانھ روزا -١٩

ورا پنھ�ان و از آنجا کھ زن در امور دنیوی ضعیفتر اس�ت و نم�ی توان�د بواس�طۀ جل�وه ھ�ای دنی�وی ت�ا ح�دودی قحط�ی وج�ودف ا بھترین ظ�ررکند برای معشوق بودن مستعدتر است . و مردان مؤمن تر و ازخود گذشتھ تر و با معرفت تر ھم زن جبران

تقدیم ازخودگذشتگی و ایثار خود می دانند مخصوصا زنھای کافرتر را . وی�ت ، ھستی بخ�ش و ھ اونسان مؤمن ، انسانی دارای من الھی است و لذا از بی خودی نجات یافتھ است و لذا عشق ا -٢٠

. آفرین است .افر ، موجودی بی خود است و عشق او آدمخواری است و منجر بھ سلطھ و مالکیت بر معشوق می شود ولی انسان ک -٢١ شق داریم : عشق ایمانی و عشق کافرانھ : ھستی بخش و ھستی خوار : دھنده و گیرنده ! پس دو نوع ع -٢٢ ی خودکف��ا و متک��ی ب��ھ ذات الھ��ی اس��ت و دارای طبع��ی بخش��نده وب��القوه عاش��ق اس��ت زی��را انس��انانس��ان م��ؤمن انس��انی -٢٣

مھربان است . ده . زموما بالوقفھ تالش می کند تا پرستیده و معشوق شود زیرا بی بنیاد و تھی و عدمی است و قحطی عانسان کافر -٢۴ وم�ا تر مؤمن�ان در ای�ن جایگ�اه معش�وقی ق�رار دارن�د . اینس�ت ک�ھ عمافران ب�القوه نیازمن�د معش�وق ش�دن ھس�تند و بیش�ک -٢۵

عاشق انسانی مؤمن و معشوق ھم کافر است . لن�د و افر (مثل زن و شوھر کافر) ھر دو دریوزۀ پرس�تیده ش�دن م�ی باش�ند و ل�ذا مس�تمرا در خص�ومت و جدابین دو تا ک -٢۶

رف مقاب�ل یس�ت زی�را ھ�ر دو خودپرس�ت ھس�تند و س�عی در بلعی�دن ط�رابطھ ای قحطی زده دارن�د زی�را ھ�یچ عش�قی در می�ان نچ وج�ودی دارند و ھیچکس در این ج�دال موف�ق نیس�ت زی�را اص�وال ھ�یچ حق�ی در می�ان نیس�ت زی�را ھ�یچ عش�قی نیس�ت و ھ�ی

ایث�ار وعش�ق روغ�ین دمتکی بھ ذات در کار نیست . این رابطھ تماما بر تجارتی خصمانھ و مکارانھ قرار دارد . نمایش ھای کھ ھر دم رنگ می بازد و رسوا می شود .

و مرد مؤمن رابطھ ای دوستانھ و متکی بر والیت الھی است . این رابطھ ای عاشقانھ نیست . رابطۀ یک زن -٢٧ ک�ھ یک�ی دھن�ده و دیگ�ری گیرن�ده . مث�ل رابط�ۀ وج�ود و ع�دم ی اش، رابطۀ یک مؤمن و کافر استعشق در معنای حقیق -٢٨ . ستا

ھ وجود ندارد . پس ھرگز عشق دو طرف -٢٩ . ر دارد و معشوق ھم در جایگاه کفری ھمواره در موضع ایمان قراو عاشق حقیق -٣٠ ش�ود دیر یا زود نفر س�ومی ھ�م پی�دا میاما ھر کجا کھ عشقی است رابطھ بھ عاشق و معشوق ختم نمی شود و ھمواره و -٣١

. کھ ھووی عشق است و یا اوی عشق است زیرا صاحب وجود است زیرا منشأ ایمان و عشق و مھر و بخشنده گی اس�ت . و » من«گاه وجودی عاشق در جای -٣٢

ست . است . و این رابطھ ای یکسویھ از من بھ تو ا» تو«معشوق ھم از جانب من عاشق مخاطب واقع شده و یک . یعنی یا مؤمن است یا کافر . اگر عاشق و مؤمن باش�د ب�ر رابط�ۀ و اما نفر سوم یا ھوی عشق یا عاشق است یا فاسق -٣٣معشوق وارد می شود کھ در آن واح�د دو ک�ار و رس�الت دارد یک�ی ب�رای ط�رف م�ن (عاش�ق) و دیگ�ری -توئی عاشق -من

ھم�ان برای طرف تو (معشوق) . رسالتش برای فرد عاشق اینست کھ عش�قش را اج�ر نھ�د و پاس�خ گوی�د و خ�دمت کن�د یعن�یکاری را کھ معشوق نکرده است . و کارش با طرف معشوق کافر اینس�ت ک�ھ حجت�ی عین�ی و اتم�ام حج�ت باش�د و ب�ھ او عم�ال درس معشوقی می دھد تا عشق عاشق را پاس دارد و ارادت ورزد و خدمت کند . اگر معشوق از این حجت درس گرفت و از

شق بھ رستگاری معشوق می رسد و سعادت عاشق . درغیر اینصورت عمر کفرش توبھ کرد و عشق را پاسخ گفت کھ این ع

194

عشق بین این دو بھ پایان عمرش می رسد یعنی برخورداری معشوق از عشق بھ پایان می رسد و معشوق بھ عداوت با ای�ن ھو می پردازد و در این عداوت ساقط می شود و از میانھ می رود .

باش��د ھمچ��ون ھ��ووی عش��ق اس��ت و ھمچ��ون ش��یطانی بس��راغ معش��وق م��ی رود و فاس��قول��ی اگ��ر ای��ن نف��ر س��وم ف��ردی -٣۴

معشوق ھم عشق را بھ تجارت می نھد بین آن دو . و این قلمرو تباھی و نابودی معشوق است . م رسالت نھائی و اصلی اش مربوط بھ معشوقھ است یعنی زن . او یا یک ھوو محسوب م�ی ش�ود و ی�ا ی�کاین فرد سو -٣۵ه ب�ھ خ�وت و ارادق برای زن . ک�ھ اتم�ام حج�ت نھ�ائی ب�رای معش�وقھ م�ی باش�د ک�ھ ی�ا او را بخ�ود م�ی آورد ت�ا از کف�ر و نفاس

دد و ب ھوی�ت گ�رپرستیده شدن توبھ کند و عاشق خود را قدر بداند و خدمت و اطاعت نماید تا بھ مق�ام عاش�قی برس�د و ص�احوم�ی م�ی ھ نتیج�ۀ دب�م�وارد الک گردد . کھ متأسفانھ در اکثر قریب بھ اتف�اقیا از میان برود و دچار شقاوت و نفرت شده و ھ

. این مثلث عشق عامیانھ است . انجامد ش�کل ثلث عشق دیگری نیز وجود دارد کھ عارفانھ است و آن در رابطھ با یک عارف ب�ھ مثاب�ۀ ام�ام ھ�دایتو اما یک م -٣۶

ر داستان خلقت آدم . ابلیس است د -آدم -ھمان مثلث خداوند می گیرد . منشأ ازلی و ماورای طبیعی این مثلث ھ: . و نی�ز در آی�ۀ دیگ�ری ھ�م آم�ده ک�ثلث عشق عرفانی در قرآن ھم مذکور است کھ موسوم بھ اصناف ثالثھ می باشد م -٣٧ گاه کھ سھ نفر راز دل در میان نھند چھارمی آنھا خداست . ھر وسوم بھ عشق افالطونی ھم ھست ھمواره در تاریخ بشری باعث یک نقطھ عط�ف و ھ ممثلث عشق عرفانی کھ در فلسف -٣٨

اب�ط ب�ا او دگردیسی عظیمی در ماھیت جوامع و سرنوشت بشری ب�وده اس�ت . ھرکج�ا ک�ھ انس�ان برح�ق و ع�ارفی باش�د در رومریم مجدلی�ھ ، -ریم م - (ع)سیح مسارا ، -اجر ھ - (ع)این مثلث ھا رخ می دھد کھ قیامت ھا برپا می کند . مثل مثلث ابراھیم

ی�ن مثل�ث م�راد ب�ا دو مری�د اس�ت ک�ھ کارخان�ۀ مس�ابقھ و اع�تالی اکراخ�اتون . -مول�وی -علی ، ش�مس -خدیجھ - (ص)محمد س عشق عشق و اخالص و عرفان و توحید می باشد کھ قلمرو عشق حقیقی است برخالف مثلث ھای عشق مجازی کھ براسا

. بھرحال آنکھ در مثلث عشق مجازی سربلند بیرون آمد برای عشق حقیقی الیق می گردد جنسی پدید می آید . اس عقالنیت دیالکتیکی نیز می باشد کھ در فلسفۀ مثلث عشق اس شدن ، است . -عدم -فی این مثلث وجود در بیان فلس -٣٩

کھ دارای معنا و ذاتی عاشقانھ ان�د مث�ل مثل�ث نتز است . مثلث ھای دیگری نیز ھستندس -نتی تز آ -ھگل موسوم بھ مثلث تز - برزخ ، عاش�ق -نیستی -ی دوستی ، ھست -نفرت -روح ، عشق -نفس -رسول ، تن -خلق - فرزند ، خدا -شوھر -زن

. . وسط وو .. -خر آ -ل مفعول ، او -فاعل -او ، فعل -تو -نفاق ، من -ایمان -ھوو ، کفر -معشوق ھ�ی ای�ن ض�لع س�وم رابط�ھمترین مثلث ھا اینس�ت ک�ھ ھ�یچ رابط�ھ ای دوگان�ھ نیس�ت بلک�ھ ھم�واره س�ھ گان�ھ اس�ت منتعا -۴٠

ای�ن .اش�قانھ دارد عنامیده ایم . و ای�ن معن�ای ع�ام مثل�ث ارتباط�ات بش�ری اس�ت ک�ھ ذات�ی » او«عموما پنھان است و لذا آنرا س�ت . و ی�ا ی�ت پنھ�ان اس�ت مث�ل فرزن�د ک�ھ اوی رابط�ۀ زناش�وئی ااوی رابطھ گاه بلح�اظ ص�ورت آش�کار اس�ت ول�ی بلح�اظ ھو

ی�ز طبع�ی نن�ھ ای�ن او خداوند کھ اوی ظاھرا پنھان و باطن�ا آش�کار ھ�ر رابط�ۀ دوگان�ۀ بش�ری م�ی توان�د باش�د . در رواب�ط کافرای�ده ابط�ھ ای نامرھوی ھر خود را (ع)فاسقانھ دارد . ولی در روابط مؤمنانھ این او ھویتی ھدایت بخش دارد . حضرت مسیح

ورت ر غی�ر اینص�است کھ چون تیغی بر ھر رابطھ ای فرود می آید اگر تصدیق شد ای�ن رابط�ھ اس�تمرار و تع�الی م�ی یاب�د و دج�ود وسومی ھ�م این رابطھ از ھم می پاشد . اولیای الھی بر روی زمین ھوھای مسیحائی روابط بشری ھستند . ھمواره فرد

! دارد : اینست مسئلھ

یکمفصل سی و

195

وادي هفتم

(تفرید و تجرید)

ه الفریدبسم الل

ت و تنھایان را دوست می دارد . خدا تنھاس -١ نھائی ھیچ ربطی بھ تعداد روابط اجتماعی ندارد . ت -٢ بلکھ خود با دیگرانند . سی کھ در دلش با دیگران است این دیگران با او نیستند ک -٣

196

اه ویش و در خویش است و در دلش ھیچکس نیست جز خدا یا یکی از دوستان خدا (یکی از تنھای�ان) ، آنگ�کسی کھ با خ -۴ دیگران با اویند در دلھایشان .

ت ائی و غرب�تی محصول تنھائی خداست . و اینست کھ آدمی ھم بعنوان حامل روح خدا در جھان احس�اس تنھ�کل عالم ھس -۵

می کند . م�ائی شر و ھمۀ فرآورده ھایش معلول گریز بش�ر از احس�اس غرب�ت و تنھ�ائی اس�ت . یعن�ی تم�دن بمعن�ای گردھکل تمدن ب -۶

ر تنھ�ائی نھاین�د و ب�بشر ، قلمرو گریز انسان از تنھائی است . و لذا جوامع متمدن بشری دشمن انسانھائی ھس�تند ک�ھ ھن�وز ت زند و از آن نمی گریزند . خود اصرار می ور

ف�ر انس�ان متم�دن ھ�م ب�دلیل گری�زش از تنھ�ائی اس�ت زی�را خ�دا ھم�ان معن�ا و احس�اس تنھ�ائی بش�ر اس�ت وکخداستیزی و -٧

انسان مؤمن انسانی است کھ از این احساس نمی گریزد و لذا در جوامع مدرن مطرود است . تن ج�ز ت�الش ب�رای تنھ�ا مان�دن و ب�ا تنھ�ائی کن�ار آم�دن و حق�ش را ی�اف و معرف�ت دین�ی و حکم�ت و عرف�ان چی�زی کل دین -٨

نیست . ن کام�ل ارفان جھان و ھمچنین اکثر عارفان جھ�ان ، کم�ال انس�ان و انس�اعبعنوان امام مؤمنان و (ع)بھمین دلیل امام علی -٩

ید است : یکتائی ! و وادی ھفتم دین و عرفان را مقام تفرید و تجرید دانستھ اند کھ ھمان مقام توح ن�ۀ یک�ی ت کھ ھیچکس و چیزی در دلت نباشد . و این واقعھ معلول آنست کھ دلت یا خانۀ خ�دا باش�د و ی�ا خاتنھائی اینس -١٠

از دوستان خدا کھ خود تنھایانند . ائل نشدن . رس از خدا یعنی اینکھ خانۀ خدا یعنی دل را خانۀ غیر خدا نکردن و برای خدا شریک قتتقوا بعنای -١١ تباھی دین در بشر است ھمانا دل دادن بھ غیر خدا و غیر خدا را بھ دل راه دادن است. شرک کھ اساس -١٢ ی�ان ن خانۀ خداست خ�ود ک�امالن و واص�الن ھس�تند . ول�ی م�ابقی مؤمن�ان فق�ط ب�ھ ی�اری ای�ن واص�الن و تنھاآنانکھ دلشا -١٣

د و واصل سپردن . حدارند . یعنی دل را بھ یک انسان مو قادرند کھ دل خود را از غیر خدا مصون و پاک ھ در آن ھیچکس نباشد می میرد و سنگ می شود . و این دل منافقان است کھ شقی ترین مردمانند . کالبتھ دلی -١۴ ل آدمی در خودپرستی می میرد و در غیر حق پرستی ھم دیوانھ می شود . د -١۵ ش�قی ک�ھ ا آفریده تا او را بشناسد و بپرستد . و پرواضح است کھ پرس�تش و عداوند ، انسان ردر قرآن می خوانیم کھ خ -١۶

مبتنی بر معرفت نباشد مثل عشق ھای غریزی و جنسی بھ بھانھ ای تبدیل بھ عداوت می شود . ش عبودی�ت و پرس�ت انسان تا تنھا نشود خداوند را نم�ی پرس�تد یعن�ی ب�ر او عاش�ق نم�ی ش�ود . برخ�ی م�ی پندارن�د ک�ھ و -١٧

ا خداون�د .ب�ھمین دوال و راست شدن (نماز) است درحالیکھ نماز فقط تمرینی برای رسیدن بھ عبودی�ت اس�ت و عش�ق ورزی بھمین دلیل نماز سھوی و ریائی عین فسق و زنا با خداوند است و مشمول اشد عذابھاست .

ترتنھاتر باشد برای عاشق شدن مھی�ا. آدمی ھر چھ کھ استان صوال عشق ھای بشری ھم محصول درجات تنھائی انسا -١٨

ھ ست یعنی ھماست چرا کھ دل آدمی ھمواره در جستجوی یک محبوب است و دلی کھ تھی از محبوب باشد بالقوه عاشق تر اش�ود . وت م�یای تفبرا کمابیش دوست می دارد ولی آنگاه کھ معشوقی یافت و دل را بھ کسی داد بناگاه نسبت بھ عالم و آدم

از اولی�ای م�ی دارد یعن�ی یک�ی . مگر اینکھ دل را ب�ھ کس�ی داده باش�ی ک�ھ او ھم�ۀ م�ردم را دوس�تاین عشق ضد عشق است . ولی اگر در دست آدم کافری باشد ثقیل و سیاه و سنگ می شود . خدا. و این عشق حقیقی است

ن�ابودی عش�ق میش�ود. معش�وق و س�نگدل نیس�ت زی�را موج�ب نابراین ھیچ چیزی برای دل انسان بدتر از محبوب ک�افرب -١٩ . شق است و دشمن تنھائی او نیز ھست، دشمن عشق و ایمان عاکافر

نسان تنھا موجب تنھائی و احیای عشق است . یعنی عشق بھ یکی از اولیای خدا بر روی زمین . عشق بھ یک ا -٢٠

197

فر است و ایمان و عشق را ھم می گیرد . ر محبوبی کھ تنھائی انسان را از او بگیرد کاھ -٢١ شق بھ خداوند بھ این دلیل موجب عشق بھ عالم و آدمیان می شود کھ خداوند تنھای مطلق است . ع -٢٢ . درحالیک�ھ حض�ور ی�ک انس�ان م�ؤمن در دل ب تنگ�ی و ق�بض و س�یاھی دل میش�ودج�حضور ی�ک انس�ان ک�افر در دل مو -٢٣

ی باش�د . توسعھ و رشد دل ھم�ان توس�عھ ورش�د ص�احبش م�دل را رشد و تعالی می بخشدمق دل میشود و موجب توسعھ و ع زیرا آدمی دل خویشتن است .

س�ت قی تن و روح است و ل�ذا ھم�ان نقط�ۀ نف�س و موجودی�ت آدم�ی بش�ر اس�ت و ل�ذا دارای م�اھیتی دوگان�ھ ادل محل تال -٢۴

ان ھ ب�رای انس�لق خداست و باز بسوی او ب�ازمی گ�ردد و آنچ�ھ ک�زیرا تن از عدم است و بھ عدم می رود و روح از وجود مط عش�ق و فس�ق ، ،امید باقی می ماند نفس اوست کھ سنتزی از وجود و عدم است یعنی از خیر و شر ، کفر و ایمان ، یأس و

. راست و دروغ رفت دین�ی تھی آدمی بھ یاری عقل و معنابراین دل آدم ھم بھ دوستی با مؤمنان گرایش دارد و ھم دوستی با کافران . منب -٢۵

. اش بایستی ورود کافران و فاسقان بھ دلش را ممنوع کند و شبانھ روز از دل خود مراقبھ و حراست نماید ز آن ر دل تو ھرگز موجب تصاحب و تملک دلت نمی شود و تنھائی ات را از ب�ین نم�ی ب�رد زی�را تنھ�ائی اوجود مؤمن د -٢۶

ند و ساد م�ی کش�ات . مؤمن دل را برای حضور خداوند مھیا می کند . و یک محبوب کافر ، دلت را بھ فخداست و منظر خداس ل است . دھمان سر تنھائی اش را نابود می کند . انسان مؤمن ھمواره باید تنھائی خود را برای خداوند حفظ کند . تنھائی

نسان است ھم ھفت مرحلھ از تکام�ل انس�ان در ت�اریخ اس�ت . فت وادی عشق و معرفت ھم ھفت وادی و درجۀ باطنی اھ -٢٧

جری�د و تفری�د و ت وامروزه یعنی عصر آخرالزمان کھ وادی نھائی تاریخ است بشریت خ�واه ن�اخواه در وادی ھف�تم یعن�ی وادی - اور م�ی ش�ودی�تنھائی قرار گرفتھ است و این ھمان آستانۀ قیامت اس�ت ک�ھ : در آن روز ھ�ر کس�ی ت�ک و تنھ�ا و ب�ی ی�ار و

قرآن . آن روز امروز است . عرف�ان را ون آخرالزمانی یا این توفیق اجباری را تبدیل بھ اختیار و انتخاب می کند و لذا ھفت شھر عشق و اینک انسا -٢٨

وب�رو ر ا خداون�دب�بھ یک انتخاب، طی می کند و یا در این قیامت سرا خود را از ھراس تنھائی در دوزخ سرنگون می کن�د ت�ا نشود .

ای ھفتم تاریخ دل بش�ری ک�ھ تفری�د و تجری�د جب�ری اس�ت . انگش�ت ش�ماری دل�دادگان الھ�ی ھس�تند ک�ھ اولی� در این وادی -٢٩

ت ، س�تم ک�رده و ر ح�ق محب�خدایند . و گروه اندکی بر محور این اولیای الھی دل بھ آنھا داده اند . و مابقی مردمان یا آنقدر دین�د ی�ا ھ ھم�ھ تنھارده اند کھ دلشان سنگ شده و مرده است و یا بر دلھایشان قفل خ�ورده اس�ت و بدینگون�بھ دل خود خیانت ک

یرند و در ای�ن و را می پذبا خدا و یا بی خدا . یعنی دل آدمی دیگر پذیرای کسی جز خدا و اولیای او نیست . یا خدا و اولیای ا عالم ھیچ دادرسی ندارند . تنھائی دوست و یار و یاوری می یابند و یا در دو

بش�ر م�درن ب�ھ آس�مان» ای عش�ق وای عش�ق«پایان بازی بشر با عشق و دل خویشتن است . و لذا فریاد و این دوران -٣٠ وخان�ۀ خ�دا می رسد . این بدان معناست کھ دیگ�ر ج�ز خ�دا و اولی�ایش کس�ی را نم�ی ت�وان دوس�ت داش�ت و دل س�پرد . دل ی�ا

ھ ن دل اس��ت ک��ای متروک��ھ و ظلم��انی و افس��رده و م��رده و الک و مھ��ر ش��ده اس��ت . ای��ن آخرالزم��ا دوس��تان خداس��ت و ی��ا الن��ھ آخرالزمان تاریخ نیز ھست .

دومفصل سی و

198

جادوي هیکل نوري

مسجد کائنات

ده و ش�د تبیین از جملھ مفاھیم مختص حکمت اشراق است کھ در فلسفھ اشراق شیخ سھروردی شھی»ھیکل نوری«اصطالح وص�ل ب�ھ ذات از جملھ مفاھیم کلیدی این حکمت می باشد کھ در حقیقت حکمت وجودی اولیای الھی و عارف�ان و ص�وفیان وا

مح�ل تجل�ی وفنای در حق می باشد . بھ زبان ساده موجودیت خاکی انس�انی ک�ھ در حی�ات دنی�وی خ�ود پ�اک و خ�الص گردی�ده انی بھ ھ�ر انس� یکل نوری است کھ البتھ در فلسفھ اشراق سھروردی بھ مثل افالطونیاراده و نور حق شده است موسوم بھ ھ

ل ادف ب�ا ھیک�در جھان برزخ ھم گفتھ می شود کھ در عرفان ابن عربی و پیروانش ھمچون شیخ احمد احسائی این ھیکل مترر جھ�ان م زم�ان ھ�م دکھ وجود قدسی ام�انورقلیائی نیز ھست با تفاوتھائی در تعبیر و تفسیر ماھیت و مقام چنین موجودیتی .

ئم�ھ ھ�دی و ھورقلیائی زیست می کند طبق این حکمت مذکور . ھیکل نوری یا ھورقلی�ائی ب�ھ زب�ان ملم�وس ت�ری موجودی�ت اھ گون�ھ ات ھس�تند ب�اولیای الھی در تجلی خ�اک اس�ت . آنانک�ھ از حی�ات دنی�ا رفت�ھ ان�د ب�ھ گون�ھ ای و آنانک�ھ ھن�وز در قی�د حی�

ی و ماھیت دارند .دیگری تجل

199

یک�ل ن�وری ش�ده بی�انی دیگ�ر از ھدر نقاشی ھای مربوط بھ قدیس�ین ھال�ھ ن�وری ک�ھ ب�ر اط�راف س�ر انس�انھای ق�دیس تص�ویر . است

ونس�ان کام�ل تمام کرامات و شفاعتھای وجودی مردان خدا حاصل نورانیت بدن خاکی آنھاست و ای�ن ام�ر در مح�ور ش�ناخت ا

س�ت ت ب�ر بس�تھ اقرار دارد کھ متأسفانھ در قلمرو فرھنگ و معارف مسلمانان در دوران جدید رخامام شناسی و ولی شناسی و بھ قلمرو خرافات ملحق گشتھ است و یا بکلی انکار می شود .

ده ئمھ ھ�دی ب�وانور ساطع شونده از وجود مخلصان و عارفان واصل از جنس نور خداست ھمانطور کھ نورهللا یکی از القاب ن�وی را این نوری فوق نجومی است و تجل�ی ھم�ان ن�وری اس�ت ک�ھ در ق�رآن ک�ریم ھم�ھ تجلی�ات و ارزش ھ�ای مع است . پس

ی�اس ب�ا ن�ورشامل می ش�ود مث�ل ن�ور ح�ق ، ن�ور ایم�ان ، ن�ور ص�دق ، ن�ور معرف�ت ، ن�ور ھ�دایت ، ن�ور یق�ین و غی�ره . در قم�ان ست . ای�ن ھانور خورشیدی در قبال آن عین ظلمت خورشید این ھمان نور فوق نور ، نورالنور یا نور ذات نور است کھ

نوری است کھ با طلوعش از دل خاک موجب بی نوری و کوری خورشید می گردد .

. ده می باشدشاین ھمان نور ازلی است کھ کل کائنات بھ مثابھ نزول و سقوط و ھبوط این نور است و ھمچون نور منقبض

ر منش�أ آن کسانی ھستند کھ از ثقل مادی�ت وج�ود پ�اک ش�ده و ب�ھ ذات خویش�تن ک�ھ س� پس مردان خدا و صاحبان ھیکل نوریارد ن��ور را ن��د ن�ور ازل��ی اس��ت ملح��ق ش�ده ان��د و آن ن��ور را از وج��ود خ�ود ب��ر م��ی تابانن��د ک�ھ البت��ھ ھ��ر کس��ی ت�وان دی��دن ای��ن

ری�دان مش�ماری از اص�حاب و را ھم فقط انگش�ت عو علی س و فاطمھ زھرا ص ھمانطور کھ جمال نور حضرت محمد مصطفی ھ نق�اب زدنمخلص درک می کردند . این ھمان نوری است کھ حضرت فاطمھ را زھرا (درخشنده) نموده است و لذا مجب�ور ب�

کرده است .

ور اس�ت . وکل کرامات و شفاعتھا و خواص مب�ارک و بی�دار کنن�ده و مس�حور کنن�ده وج�ود انس�انھای مخل�ص از باب�ت ای�ن ن� وان در جھ�ان نور است کھ کل کائنات بر آنان سجده می کنند و متحصن در وجودشان ھس�تند و راز بق�ای انس�بواسطھ ھمین

وج�ود مق�دس مھلت بر عامھ بشریت و معنای قطب عالم امک�ان تمام�ا حاص�ل خودبخ�ودی ای�ن ن�ور در ع�الم و آدمی�ان اس�ت .و را م�ی ات و ھ�دایت مؤمن�ان اس�ت ب�رای کس�انی ک�ھ امام زمان در پرده غیبت ھم بواسطھ ھمین ن�ور اس�ت ک�ھ موج�ب ش�فاع

جویند و چھ بسا دیدارش می کنند .

ن�ور دارای ای�ن و اما این نور نیز تجلیات متفاوتی دارد و طبق احادیث شیعی و آی�ات قرآن�ی ھم�ھ مؤمن�ان مخل�ص ب�ھ درج�ات ھستند .

یم ی رود ب�ھ ح�رقلمرو کثرت بسوی وحدت و یگانگی م�بمیزانی کھ آدمی از نفس خود صفت زدائی و نیاز زدائی می کند و از

این نور در ذات خویشتن نزدیک می شود .

د و آدم ن اب�ا کردن�ھمھ انسانھا ح�امالن و امان�ت داران ای�ن نورن�د . ای�ن ھم�ان ام�انتی اس�ت ک�ھ زم�ین و آس�مانھا از پ�ذیرش آک ال�ی ر س�یرو س�لودور را از ذات خود ب�ر م�ی تابانن�د پذیرفت . این ھمان حضور خداوند در انسان است ولی اندکند کھ این ن

هللا در وادی معرفت و تزکیھ نفس .

ھم�ین . بواس�طھتن انس�ان بیچ�اره و غاف�ل از خویش�حضور این نور در انسان را ھمھ کائنات و حیوانات نیز درک می کنند اال وج�وداتش مظھ�رمچرا ک�ھ ک�ل کائن�ات و –(قرآن) نور است کھ زمین و آسمانھا و ھر آنچھ در آنھاست مسخر وجود انسانند

کن�د ک�ھ صفات الھی ھستند و آدمی مظھر ذات وح�دانی اوس�ت و ل�ذا ک�ل جھ�ان ھس�تی طبع�ا بس�وی ن�ور ذات خ�ویش می�ل م�ی انسان مظھرش می باشد . این نور ھمان واحد وجود است و وجود فی الذاتھ و مطلق واحد و صمد .

یدار دھمین دنیا چنین چشمی می توان معراج و لقاءهللا نمود و تجلیاتی از حضور حق را دربا چشم ھمین نور و نور صاحب شید م�ی اع نور خورنمود ھمانطور کھ امامان ما دیدار می کردند و برخی از عارفان ما . ھمانطور کھ ھر چیزی را تحت الشع

ین نور .او خود جمال این نور است و منشأ توان دید خداوند را ھم تحت الشعاع این نور باید دیدار نمود زیرا ا

ب ھ خ�دا و غی�ب�این نور در ھر انسان مؤمنی بھ درجھ ای تجلی و خالق و حاضر است . و بواسطھ ھمین نور است کھ ایم�ان رک و تص�دیقممکن می شود کھ ایمانی ذاتی در ذرات وجود است . و بواسطھ ھمین نور است کھ آدمی معارف توحیدی را د

د و اسرار الھی را می یابد و آیات خدا را فھم و دیدار می کند و قرآن را لمس می نماید .می کن

و اما حامالن این نور در حیات دنیا دارای زندگی دنیوی و عاطفی بسیار متفاوت و شاقھ ای ھس�تند زی�را ھ�یچ لقم�ھ ناخ�الص ش�ان س�ازگار نیس�ت و اینس�ت عل�ت اص�لی بیماریھ�ای و ناپاک و ھیچ عاطفھ و رابطھ مشرکانھ و عملی غیر توحیدی با وجود

200

حیرت آور و مادام العمری کھ درباره عامھ انبیاء و اولیاء و عرفا گزارش شده است کھ آنرا م�ی ت�وان بق�ول ج�الینوس حک�یم ای�ن نامید کھ آفت ھا و حرامی ھای حیات این دنیا و روابط ب�ا مردم�ان مش�رک و من�افق را دم�ادم از وج�ود» بیماری مقدس«

پاکان ، تصفیھ و تزکیھ می کند . این بیماری در واقع جریان تطھیر و تقدیس ت�ن و دل و ج�ان آن�ان اس�ت مث�ل بیم�اری دوران و ی�ا بیم�اری حی�رت آوری ک�ھ درب�اره برخ�ی عو م�ریم عی�ا مس�یح عو عل�ی سرسالت رسول اکرم یا دردھای حضرت فاطمھ

سطامی و حالج گزارش شده است . اینان مثل کودکانی ھس�تند ک�ھ ب�ا کمت�رین آل�ودگی عرفا و حکیمان مثل ابن سینا یا بایزید بتب می کنند و اصوال تب دائم یکی از ویژگیھای ھیکل ھای نوری در تاریخ بوده است مثل تب مادام العم�ر جم�ال ن�ور رحم�ت

ای�ن جم�ال اس�ت ک�ھ عارف�ان ب�ھ کھ نور ھم�ھ مخلص�ان ام�ت از ن�ور جم�ال اوس�ت و در پرت�و ن�ور صخدا یعنی محمد مصطفی لقاءهللا می رسند .

ید .آبد نیست کھ تجربھ ای از خویش نقل کنم تا این بحث جادوئی در تاریخ حکمت اندکی محسوس تر و مقبولتر

و ذک�ر و ھجری شمسی در منزل دوستی بھمراه دوستی دیگر شب نشینی بودیم و مشغول فک�ر ٧۴در نیمھ شبی حوالی سال

ود ب�ی را در خ�رفانی . کھ بناگاه در آن جمع در لحظ�ھ ای خ�ارج از زم�ان ب�دنم ی�خ ک�رد و س�نگینی روح�انی ب�س مھیمباحث ع دن در زمینشاحساس کردم و بناگاه احساس کردم کھ دستی بر شانھ راست من چنان سنگینی می کند گوئی کھ در حال غرق

ی دا خ�دا و عل�و در حال احتضار بودم و با نعره ھای مھیب خھستم . احساس می کردم کھ روحم در حال رخت بر بستن است فری�اد زدم و و م�ن محم�د را» بگو یا محمد:«علی می کردم تا گشایشی حاصل آید ولی بناگاه یک سروش غیبی بمن گفت کھ

ش�یدی چ�ون خورو دیدم کھ پیامبر است کھ در کنارم نشستھ و دستش بر شانھ من است کھ با فریاد من در مق�ابلم آش�کار ش�ده ک�رده ھ را محاص�رمنفجر گردید و محو شد . بخود کھ آمدم پنداشتم این دو دوست و بلکھ ھمھ ھمسایھ ھا از نع�ره ھ�ایم خان�

ی و ھ�یچ تغیی�ر اند تا ببینند چھ خبرشده است ولی حقیقت این بود کھ حتی آن دو دوس�ت ک�ھ ب�ا م�ن در ح�ال ح�رف زدن بودن�دا ب�ر ای�ن ب�ود و آنھ� ی از من ندیده بودند . در حالیکھ ک�ل ای�ن واقع�ھ در ھم�ان اط�اق رخ نم�ودهاتفاق و صدا و رفتار غیر عاد

واقعھ کامال کور و بیگانھ بودند .

ق ج�انم م�ی ولی مسئلھ اصلی دو ساعت بعدش بھ ھنگام صبح سحر رخ داد . من کھ ھنوز از واقع�ھ دو س�اعت پ�یش ت�ا اعم�اتاق آس�مان کھ بناگاه ھ باید بسوی پنجره بروم و آسمان قبلھ را بنگرم . لحظاتی ایستادملرزید و بی تاب بودم احساس کردم ک

ر ھ�زار جل�دشکافتھ شد و جمال آن نور را دی�دار ک�ردم ک�ھ در زیب�ائی و قداس�ت و لطاف�ت و عش�ق و پ�اکی مطل�ق توص�یفش دھ زی�ن پ�س ک�ی ریخ�تم و بخ�ود م�ی گف�تم کتاب ھم نمی گنج�د . پ�س از ای�ن دی�ار م�ن ت�ا روزھ�ا و ھفت�ھ ھ�ا از ف�راقش اش�ک م�

. رده ب�وداجش دیدار کپیامبر در معرچگونھ در فراقش می توانم زندگی کنم و زندگی را تحمل نمایم . این ھمان جمالی بود کھ ارم جل�ی پروردگ�تمقصود از طرح این واقعھ طرح معنای نور بود . یعنی تحت الشعاع نور محمدی بود ک�ھ توانس�تم جم�الی از

دای محم�د را ا دی�دم . خ�دیدار کنم و او آمده بود تا مرا با نورش بھ دیدار محبوبش برد . با نور محمد بود ک�ھ جم�ال خ�دا ر راری در ت�ب و بیم�ا دیدار کردم . و زان پ�س ت�ا ب�ھ ام�روز بیم�ارم و تب�ی دارم ک�ھ ھ�یچ دلی�ل و معن�ای علم�ی وطب�ی ن�دارد . ای�ن

می کند و در تنھائی ام مشکلی ندارم . روابط با انسانھای ناپاک و مشرک عود

موالنا می گوید : ھر کس کھ تو را شناخت جان را چھ کند فرزند و عیال و خانمان را چھ کند اباط�اھر : د و بق�ول بپس وای بر کسیکھ او را ببیند . آنگاه کل این جان و تن بھ سنگینی کائنات بر روح انسان فشار می آور

آزارم چرائی گلم گر نیستی خارم چرائیفلک در قصد تو کھ باری زدوشم برنداری میون بار سربارم چرائی

ل ک�ھ آدم�ی ک� این بار و سرباری بھ مثال نیست بلکھ یک واقعھ است این ھم تحصن کل کائن�ات اس�ت در وج�ود آدم�ی و گ�وئیاز س�رش یای الھ�ی از ھم�ین روس�ت و س�رو خمی�ده محم�دی نی�ز ک�ھجھان ھستی و بشریت را بدوش می کشد . قد خمیده اول

وش�ن کبی�ر را ب�ھ ج ع. آن تب�ی ک�ھ عل�ی ت آت�ش دوزخی�ان ام�ت . اینس�ت آن ت�بنور و آتش فوران می کند . نور ح�ق و ش�فاع !آورد کھ : خلصنا من النار یا رب مسلح می کند تا تاب آورد و نعره بر مینش�ان ان پ�س از م�رگ در خ�اک تجزی�ھ نم�ی ش�ود زی�را از خ�اک پ�اک ش�ده اس�ت و ای�نو از ھمین روس�ت ک�ھ ھیک�ل ای�ن پاک�

وی قب�ر دیگری از ھیکل نوری اس�ت . ھم�انطور ک�ھ چن�د س�ال پ�یش از ای�ن در حفاریھ�ای باس�تانی در ش�ھر ش�وش در جس�تجش ش�د . ش�ورمان پخ�یزیون کاخنوخ نبی از انبیای بنی اسرائیل ، جسد آن حضرت را تر و تازه یافتند کھ خبر و فیلمش از تلو

اجس�اد ئلھ درب�ارهو جسدی نوری بود تا آن حد کھ دوربین بھ سختی توانستھ بود از آن فیلم بردارد جسدی مھت�ابی . ای�ن مس�یک��ی از . و ای��ن عو ابوالفض��ل عب��اس عبرخ��ی از ش��ھدای ک��ربال ھ��م در ت��اریخ گ��زارش ش��ده اس��ت مث��ل جس��د ح��ر ب��ن ری��احی

».زندگانند مپندار کھ مردگانند و از نزد خدای خود رزق می برند«ن است کھ مصادیق این آیھ از قرآ

پس انسان نور اس�ت و ب�ھ منش�أ ن�ور ب�از م�ی گ�ردد و خوش�ا ب�ھ س�عادت کس�انی ک�ھ در ع�الم خ�اک ب�ھ س�ر منش�أ ای�ن ن�ور در ری ب�دان معناس�ت ک�ھ ن�ور ح�ق خویشتن راه می یابند و حیات نورانی را تجربھ می کنند . معنای نپوسیدن جسد این ھیاک�ل ن�و

در ذات وجود آدم حضور دارد و برای رسیدن بھ آن راھی جز کاوش در درون خویش و معرفت نفس و عرف�ان عمل�ی نیس�ت

201

. این نور از آسمان نیست کھ بر آدم می تابد بلکھ از اعماق ذات اس�ت ک�ھ ب�ر م�ی تاب�د و کائن�ات و آس�مان را ب�ھ س�جده م�ی ه گ�اه مالئ�ک اس�ت و انس�ان مس�جد ع�الم ھس�تی اس�ت . ول�ی متأس�فانھ مس�جدی ک�ھ اکث�را مت��روک و کش�اند . ای�ن ھم�ان س�جد

مسکوت است و از آن بانک اذانی بھ گوش نمی آید . مسجدی کھ النھ دیو و دد و شیاطین گشتھ است .

د . و جده م�ی کن�ل�و و پت�ھ س�اسفا کھ کل کائنات و موجودات عالم ھستی بر انسان سجده می کنند و انسان بر پول و پس�ت و پود خ�ا ب�ر ج�ان د و ظلم�تش رن�این انسانھای نوری با نورشان این انسان بیگانھ ز خویش را شفاعت و تطھی�ر و تمدی�د م�ی کن

ر شفاعت دھیت ماھالک نشوم . اینست د : پروردگارا مرا از آتش ظلمت مردمان مصون دار تا نسوزم و ند و می گوینمی خرنش مح�ول ھ ای�ن بن�دگاب�معنای حقیقی ایثار ! کھ جز خدا از آن خبر ندارد . اینست کھ خداوند اراده اش را عالم خاک . اینست

ینس�ت ک�ھ . ا ععل�ی کرده و مرید آنھاست بھ مصداق آیات مربوط بھ عبادهللا المخلصین در قرآن کریم و احادیث قدسی دربارهت م�ت وج�ودی اس�داده است و نھ خودش را. این معنای والی�ت و اماخداوند این بندگانش را میزان و مالک رضای خود قرار در عالم خاک . اینان روشنائی ھای ظلمات آخرالزمانند .

نھ�م نھاست ک�ھ آآو اما عمومی ترین و ماندگارترین و ھدایت بخش ترین محصول نوری این ھیاکل نوری در جھان ھمانا کالم

از بالغ�ت رو م�ی مان�د و بس�وی ذات م�ردم راه م�ی گش�اید . ای�ن بی�انی از ن�وری اس�ت ک�ھ در وج�ود مردم�ان رس�وخ م�ی کن�دل ب�ھ لق�ی را مب�دسحرانگیز کالم امامان و عرفای واصل است کھ گاه بھ آنی دل و ت�ا ذات کس�ی را من�ور م�ی س�ازد و ک�افر مط

ی اس�ت ت�ا گار و ابدآدمھا ماند مؤمنی مخلص می سازد . این نابترین و عالیترین تجلی نورانی از این ھیاکل است کھ در سائرمنقولش�ان وتوب الم مککآنان را بھ پروردگارشان برساند . ھر چند کھ کالم زنده آنان ھزاران بار نافذتر و کریم تر است ولی

چ�را .عرف�ان اس�ت است . این ھم�ان ن�ور ع. این یکی از مفاھیم اعجاز آیات قرآنی و احادیث ائمھ اطھار ھم دارای نور استش�ید معرف�ت ھمان نوری ھم کھ انسان را بھ منبع نورانی ذات خویش رھنمون می کند نور معرف�ت نف�س اس�ت ک�ھ ب�ھ خور کھ

ابن�د . یاش معرف�ت می رساند زیرا خداوند نور معرفت است و جھان و انسان را ھم فقط برای این نور آفریده است ت�ا درب�ارها م�ش�ید آس�مان قم می زند . پس در ذات آدمی خورشیدی است کھ ای�ن خورو لذا کالم این انسانھای نوری سرنوشت بشر را ر

.د ذات اس�ت در مقابلش فانوسی دودی است کھ بر خورشید ذات انسان سجده می کند و ذره ای متصاعد شده از ای�ن خورش�ی !در قیامت کبرا جمال این خورشید است کھ عیان می شود و غافالن می گویند : ای کاش خاک می بودیم

ب�را . وز قیام�ت کجمال آدمی نیز جلوه ای از جمال آن خورشید در درک اسفل السافلین است . و اینست آن سخن ک�افران در ر

.ز عشق انسان در عالم خاک نیز ھست. این رابا حقیقت جمال خود روبرو می شوندزیرا

عارف�ان افظ و سائرده است . نور کالم مولوی و حنور کالم قرآن و احادیث است کھ چھارده قرن اسالم را در جھان اشاعھ دا ھ بود .چاست کھ قرنھاست روح انسان را در جھان احیاء نموده است و معلوم نیست کھ بدون این کالم بشر امروزه

مان عص�ر ھ دی�دیم درک�ولی کالمی نافذتر و حیات بخش تر از اینھا کالم عارفان و اولیای زنده و امامان حی است . ھم�انطور

ود .کالم نورانی دکتر شریعتی و امام خمینی بود کھ ملتی را زنده و روحانی ساخت و سرنوشتش را دگرگون نم

زی�را علی�ت نور کالم ، فلسفھ و قدرت فلسفی و منطقی کالم نیس�ت چی�زی بس�یار اساس�ی ت�ر و لطی�ف ت�ر و ف�وق علیت�ی اس�تافران را عم�اق ذات ک�یقتی توحیدی است ولذا در ورای اراده آگاه تا اکالمی امری دیالکتیکی و دو گانھ است و نور عرفان حق

حتی دگرگون می سازد علیرغم میلشان .

دس�تگیری ل�ی هللا راعالوه بر این ، ھمھ انبیاء و اولیاء و مخلصین و امامان دارای ھیکل نوری ھس�تند و ل�ذا س�الکان س�یر اان را ب��ھ و مواق��ع بحران�ی خ��ود را آش��کار م�ی س��ازند و ن�ور وجودش��م�ی کنن��د و چ�ون خض��ر راه ھس�تند و در س��ر گردن��ھ ھ�ا

ویش روح�انی سالکان می بخشند کھ نور عرفان و ھدایت است . گاه یک دیدار ب�ھ ان�دازه ص�د س�ال تعل�یم عرف�ان نظ�ری گش�ا مکاشفات عرفانی پدید می آورد .

ت و انک�ار وست و دش�من . و ل�ذا آنانک�ھ ع�داوھیکل عارفان واصل بخودی خود ھدایت بخش و منبع فیض الھی است برای د

. می کنند با تمامیت خودشان بھ بن بست می رسند کھ این بن بست جبرا موجب تجدید سرنوشت دیگری می شود

منظور از ھیکل نوری ھیکل غیر مادی یا حتی ھیکل روحانی نیست بلکھ ھیکل ذاتی است .

ود خ�دمی بھ ذات است . و بدن بشری قالبی از این درک اسفل است . حال اگر آعالم طبیعت بشری ھمان درک اسفل السافلین متصل و ملحق شود یعنی بھ مقام اعلی العلیین خودوصل شده است و ھیکل نوری حادث شده است .

202

تھ شس�لعلی�ین ناھیکل نوری بھترین توصیف مقام خالفت اللھی انسان است . یک موجود اسفل السافلین ک�ھ ب�ر جایگ�اه اعل�ی بدن خود را کرسی و سینھ اش را عرش خداوند می خواند . عاست . این ھمان وصفی است کھ علی

ت تجل�ی در واقع ھیکل نوری حامل عرش خدا و یکی از ستون ھای عرش اس�ت . ب�ا توج�ھ ب�ھ ای�ن ام�ر ک�ھ ع�رش نی�ز درج�ا

دارد : عرش عظیم ، عرش کریم ، عرش اعلی وو... .

ح�اظ معن�ای لبھ ازلیت کھ ھمان عدمیت آدم اس�ت و ل�ذا ھیک�ل ن�وری مظھ�ری از ب�ود نب�ود اس�ت و ب�ھ این مقام حاصل رجعت ب�ھ تواف�ق وجودی از ھستی و عدم برتر است ھمانطور کھ در ورای بھشت و دوزخ است . این مقام رضوان اس�ت ب�ھ معن�ای

ست .مقام عشق ورزی انسان و خدارسیدن انسان و خدا . این ھمان مقام بقای در فنا و فنای در بقاست . این

ناس�ی اس�ت شدرک ھیکل نوری و معرفت درباره آن بھ مثابھ عالیترین حد معرفت شناسی و ھستی شناسی عرفانی و موجود کھ غایت این علم بھ امام شناسی می رسد کھ کمال علم و عرفان است .

سومفصل سی و

203

توبه نامه

ه الخیر التوابینبسم الل

اس��ت : توب��ھ ک��ردن و توب��ھ از ص��فات خداون��د در ق��رآن ک��ریم اس��ت ک��ھ در آن واح��د دارای دو معن��ای متف��اوت» ت��واب« -١را آورده اند زیرا قادر ب�ھ » توبھ پذیری«. در ترجمۀ واژۀ تواب و خیر التوابین اکثر مترجمین و مفسرین فقط معنای پذیرفتن

رک توحیدی صفات الھی نبوده اند و لذا نمی توانند خداوند را ھم تواب و توب�ھ کنن�ده بدانن�د . ھم�انطور ک�ھ نم�ی توانن�د کف�ر دخداوند را ھمچون ایمانش درک کنند و لذا فقط اسماء الحسنی (صفات نیکو) را الیق ذات اق�دس پروردگ�ار م�ی دانن�د . و ای�ن

را ھم بھ خداوند نسبت می دھد یعن�ی ک�افر کنن�ده . در » مکفر«دعای جوشن کبیرش صفت در (ع)در حالی است کھ مثال علی حالی کھ خداوند در قرآن کریم ھمۀ صفات نیک و بد را بھ خودش نسبت داده است : بگو کھ نیک و ب�د ھم�ھ از اوس�ت . ای�ن

م و قھ�ر و ع�ذاب و امث�الھم . درحالیک�ھ از شرک و جھل بشر است کھ صفات بد را از خدا نم�ی دان�د مث�ل کف�ر و مک�ر و انتق�ابسیاری از این صفات در قرآن کریم بھ خداوند نسبت داده ش�ده اس�ت مث�ل م�اکر ، من�تقم ، مظ�ل و غی�ره : یعن�ی مک�ر کنن�ده ،

204

انتقام جو و گمراه کننده . درحالیک�ھ اگ�ر ص�فات نی�ک را ب�ھ خداون�د و ص�فات ب�د را ب�ھ ش�یطان نس�بت دھ�یم در اینص�ورت ب�ھ آشکار مبتال شده ایم و جھان ھستی را تحت دو فرمانروائی متفاوت و متضاد قرار داده ایم و شیطان را شریک خدا در شرک

کار جھان دانستھ ایم . نابراین نخستین توبھ اینست کھ از شرک معرفتی خود توبھ کنیم . ب -٢ ع دا : ب��از ایس��تادن از خ��ود و خ��ود پرس��تی ، ورج��ودو مرحل��ھ دارد : ب��از ایس��تادن از گن��اه و بازگش��ت بس��وی خ��» توب��ھ« -٣

بسوی پروردگار . ب��دون را درک کن��یم . و ب��رای درک گن��اه بای��د ش��یطان را بشناس��یم زی��را آدم��ی» گن��اه«رداختن ب��ھ توب��ھ بای��د پ��ول��ی قب��ل از -۴

دخالت و وسوسۀ شیطان از ھر گناھی مبراست و خلیفۀ خدا در جھانست . ی . و غرور یعنز طریق القای غرور بھ انسان نزدیک میشودندارد و ا» غرور«ئی جز ریم شیطان کاالطبق تعریف قرآن ک -۵

. دیک می شودخود پرستی کھ در نقطۀ مقابل خداپرستی قرار دارد . پس شیطان از درب شرک بین خود و خدا بھ انسان نز ا ب�ی ابل�یس اس�ت . ب�ھ زب�ان س�اده ت�ر ش�یطان ھم�واره ھر انسانی قلمرو نفوذ و دخالت و فرمانروائ» من«یا » خود«س پ -۶

ن ھ�ر کس�ی ج�ز ھر کسی با او سخن می گوید و او را می فریبد وبسوی گناه سوق می دھد . یعنی ش�یطا» من«معنا و ھویت ی ھوی�ت اس�ت . یعن�ی ش�یطان خ�ود را بج�ا» م�ن«آن فرد نیس�ت . زب�ان و منط�ق و جایگ�اه ش�یطان در انس�ان ھم�ان » خود«

رزو و منط�قو خصوصی و ذاتی او جا می زند . یعنی شیطان جانشین انسان می ش�ود و ب�ر او ب�ا زب�ان و احس�اس و آ فردی خود او سخن می گوید و می گوید : من خود تو ھستم !

ھ کس��ی م��ی توان��د خ��ود الھ��ی و ذات خ��دائی خ��ود را از خ��ود ش��یطانی تش��خیص دھ��د ؟ ھ��ر انس��ان ص��ادقی پ��س براس��تی چ�� -٧

ی کند کھ قادر بھ تشخیص این مسئلھ باریکتر از مو نیست . اعتراف م : وی�دبھ انسان غالب می کند و می گ ر حقیقت ، ابلیس بر جای ھویت و روح الھی بشر می نشیند و خودش را بجای خداد -٨

من خدای تو ھستم ! تمام ھنر شیطان در این تناسخ و مالیخولیاست . ان ر ، دقیق تر و وسیع تر و لطیف تر از خدا شناسی اس�ت ھم�انطور ک�ھ عارف�تار پیچیده پس براستی شیطان شناسی بسی -٩

مرحلھ از مراحل معرفت را ابلیس شناسی دانستھ و ھزارمین مرحلھ را خدا شناسی می خوانند . ٩٩٩ما ست و اینست کھ اکثرس شیطان شناسی مقدم بر خدا شناسی است و اصل و اساس خود شناسی تماما شیطان شناسی اپ -١٠

تند د و م�ی پرس�مردمان از معرفت نفس بیزارند زیرا بقول خداوند در کت�ابش اکث�ر مردم�ان ھ�وای نف�س خ�ود را خ�دا م�ی نامن�وردگار الئک بھ پرمیعنی شیطان را پیروی می کنند و می پرستند . و در واقع بھ لحاظ عقالنی مجنون ھستند : و در آن روز

رآن . ق -ین مردم کھ خود را خداپرست می دانند اکثرشان کھ مجنون ھستند می گویند کھ خدایا ا کھ : براستی ھر کھ خود را شناخت شیطان را شناخت و ھر گاه شیطان را شناخت ، خدا را شناخت . پس باید گفت -١١ ع)(است . بلکھ بق�ول عل�ی س برخالف تصور بسیاری از فریب خوردگان وادی عرفان ، خود ، خدا نیست بلکھ شیطان پ -١٢

اس�ت ھ است خداونداز میان برخیزد آنچھ کھ در ذات و زیر این خود نھفت» خود«خود خود ھر انسانی خداست . یعنی چون و قلمرو روح هللا است .

ب�ر اس�ت و م در مباحثۀ ابلیس با خداوند در ماجرای خلق�ت آدم درک م�ی کن�یم ک�ھ ابل�یس ب�انی منط�ق قی�اسدر قرآن کری -١٣

گردد . انی کفر میاساس ھمین منطق است کھ از امر پروردگار ابا می کند و آدم را بعنوان خلیفۀ خدا ، سجده نمی کند و ب ک�ھ ارس�طو پی�امبر منط�ق ن�ی بش�ر ھم�انطور ف -می دانیم کھ منطق ح�اکم ب�ر اس�تداللھای دنی�وی و ب�ھ اص�طالح علم�ی و -١۴

ع س شناس�ی رج�وھ رس�الۀ ابل�ی. (در این باره ب�اصال قیاس ھمان منطق منطق است . واستتصریح کرده، ھمانا منطق قیاس .نمائید)

پس گناه در عرصۀ ذھنیت ھمان منطق قیاس است و بیھوده نیست ک�ھ عارف�ان ک�ل اندیش�ھ گ�ری را کف�ر م�ی دانن�د زی�را -١۵

و حکیمان الھی ھس�تند ک�ھ دارای تفک�ر توحی�دی منطق حاکم بر ذھن و اندیشۀ عامۀ بشری ھمان قیاس است و فقط مخلصین

205

می باشند . بھ ھمین دلیل در قرآن کریم ھم می خوانیم کھ جز مخلصین (اولی�ای الھ�ی) ق�ادر ب�ھ وص�ف خداون�د نیس�تند . زی�را داکثر ذھن و منطق آنھا تماما قیاس�ی ول�ذا مش�رکانھ و کافران�ھ اس�ت و اس�یر ثنوی�ت م�ی باش�ند و از درک یگان�ھ عاجزن�د و ح�

توصیف و فھم آنھا از یگانگی ھمانا مساوات و برابری است کھ غایت شرک می باشد و بھ کفر می انجامد . م و در توبھ بھ لحاظ ذھنی و شناخت شناسی ھمانا توبھ از منطق قیاس است خاصھ در عرصۀ دین و احک�ا پس گام دوم -١۶

اخالق . این ھمان طرد شیطان از ذھنیت خویش است . ت ک�ھ ھم�ۀ اعم�ال آدم�ی و مخصوص�ا گناھ�ان ک�ھ خطاھ�ای عم�دی و آگاھان�ھ محس�وب م�ی ش�وند محص�ول مگر ن�ھ اینس� -١٧

وا ج�ایگزین رکارگاه ذھن ھستند . پس اس�اس توب�ھ بای�د در ذھ�ن باش�د وگرن�ھ از طری�ق ت�رک اعم�ال گن�اه فق�ط گناھ�ان خ�ود پیچیده تر می سازیم و منافق می شویم .

ناھ�ان کھ ھنوز در عرصۀ جاھلیت باش�د ک�ھ گآدمی تا زنا را عشق نسازد بھ آسانی مرتکبش نمی شود مگر این فی المثل -١٨

ج�ارت را مض�اربھ و معامل�ھ و ک�ارمزد و ت آدمی ت�ا رب�ا -عرصۀ جاھلیت بشر ھرگز مورد عذاب الھی واقع نمی شوند (قرآن) انج�امش دالت نسازدری ننماید مرتکبش نمی گردد . تا خیانت را عنسازد مرتکبش نمی شود . تا ریا را آبرو داری و مردم دا

نمی دھد و و و ... و این جز بواسطۀ منطق قیاس ممکن نمی شود . ھ ب�م می خوانیم کھ شیطان ب�ا ایج�اد ت�رس از فق�ر و ن�داری و بیکس�ی و م�رگ و نیس�تی اس�ت ک�ھ انس�ان را در قرآن کری -١٩

خواند . ید اساس گناه، ترس را بزرگترین گناه می داند . و در واقع ترس را با (ع)کھ علی تبعیت از خود می کشاند . اینست یطان آرزوھ�ا را دامھ�ای ش� (ع)یطان با ایجاد ھ�راس از ف�ردا ب�ھ تولی�د آرزوھ�ا در ذھ�ن انس�ان م�ی پ�ردازد .و ل�ذا عل�ی ش -٢٠

نامیده است . ب می شوند کھ اموری ذھنی ھستند . س ترس از فردا و آرزوھا ھم ارکان توبھ محسوپ -٢١ رس و آرزوھ�ا از محص�والت منط�ق قی�اس ھس�تند ھم�انطور ک�ھ ص�فاتی ھمچ�ون بخ�ل و ح�رص ھ�م ک�ھ از تدر عین حال -٢٢

ارکان کفرند محصول منطق قیاس می باشند . ر کس�ی ب�ھ او غال�ب س منطق قیاس ھمان ھستۀ مرکزی و روح شیطان در ذھن و اندیشھ است ک�ھ خ�ود را بن�ام م�ن ھ�پ -٢٣

نس ج�می کند . و اما ھستۀ مرک�زی احساس�ات بش�ری در دل او ک�ھ ش�یطنت ع�اطفی محس�وب م�ی ش�ود کدامس�ت ؟ عش�ق ب�ھ مخالف و فرزندان و نژاد و نژاد پرستی !

ق ست و ھر کھ غیر او در دل جای گیرد موجب گمراھی و گناه است و منطق شیطان در دل آدمی ھمان عش�دل خانۀ خدا -٢۴

است . د را در او پدید م�ی آور» من«جایگاه عمومی ابلیس در بشر است کھ قوی ترین ، دوپس منطق در ذھن و عشق در دل -٢۵

و موجب اشد خود پرستی است و کفر و گناه . ب�دون نطق (قیاس) و توبھ از عشق دو رکن توبۀ نصوح و خالصانھ و ریشھ ای اس�ت . و توب�ھ از اعم�المپس توبھ از -٢۶

دازد . چاه می ان این دو توبھ ، تالشی سطحی و فریبنده و دمدمی و منافقانھ است و انسان را از چالھ بیرون آورده و بھ ؟فق گرددبدون اینکھ ریاکار و منا ال بھ این ترتیب براستی چھ کسی می تواند توبھ کند و دعوی توبھ ای حقیقی نمایدح -٢٧ ر و ک�انون غ�رور و غ�ره ش�دن و خ�ود پرس�تی و خ�ود فریب�ی دارد یک�ی ددرور ندارد آدم�ی ھ�م اگر شیطان کاالئی جز غ -٢٨

ما محص�ول قی�اس اس�ت . وفنی ھم تما -ذھن است و آن منطق است کھ منطق عامھ بر قیاس است ھمانطور کھ منطق علمی نھ ی . بدینگوی ، فلسفی و غرور عاطفدیگری در دل است و آن عشق بھ زن و بچھ و خاندان می باشد : غرور منطقی ، علم

ق م�ی ھ رسوالن ح�شیطان در اندیشھ و قلب بشر جای دارد و عمده بشریت را با ھمین دو توجیھ بھ دوزخ می کشاند و برعلیج�وع ش�ود ده ان�د . رشوراند . بھ ھمین دلیل رسوالن خدا ھمواره از جانب کافران متھم بھ بالھت و جنون و بی عاطفھ گی بو

رسالۀ ابراھیم شناسی . بھ

206

ی ز ھر دورانی شاھدیم کھ کافران با توسل بھ شعار علم پرستی کھ غای�ت قی�اس پرس�تی و منط�ق ارس�طوئاامروزه بیش -٢٩ است و عشق پرستی کھ منظور ھمان تقدیس زناکاری است بھ نبرد با دین خدا پرداختھ اند.

وبھ از عشق پرستی یا مکتب اصالت دل پرستی (ھوسبازی) نیست . بھ ای جز توبھ از علم و فن پرستی و تپس تو -٣٠ و پیروان این دو قلم�رو وج�ودی ش�یطان در جھ�ان م�درن اتفاق�ا ب�ھ تق�دیس جن�ون و جنای�ت و جھ�انخواری و شاھدیم کھ -٣١

زناکاری و ھر نوع فساد می پردازند با توسل بھ غرور علم و عشق ! ھانی شده و عشق پرس�تی ھ�م ب�ھ زن خ�واری رس�یده اس�ت : دو ن�وع مالکی�ت و آدمخواری جعلم پرستی عمال منجر بھ -٣٢

ق پرس�تی ھ�مسلطھ بر مرد و زن . علم پرستی ابزار شیطان برای نابودی مردان و تحت فرمان درآوردن م�ردان اس�ت و عش� شوند . ابزار نابودی زنان جھان است . آدم و حوا با توسل بھ این دو غرور بھ دوزخ وارد می

.ن منطق قیاس و عل�م و ف�ن پرس�تی از ذھ�ن و عش�ق پرس�تی از دل ، ش�یاطین را از وج�ود خ�ود م�ی ران�یم با طرد و لع -٣٣

اینست توبھ ای وجودی و نصوح ! ری�ب مروزه شیطان بزرگ (تمدن غرب) جز با توسل بھ علم پرستی و عشق پرستی قادر بھ جھ�انخواری و فبنگرید کھ ا -٣۴

مول�وی و ت نیست . این فرھنگ جھانی ابلیس در عصر ماس�ت ک�ھ حت�ی لب�اس عرف�ان ھ�م ب�ر ت�ن نم�وده اس�ت و رابط�ۀبشری شمس را ھم تفسیر بھ ھمجنس گرائی می کند . کافر ھمھ را بھ کیش خود پندارد .

ن�وع عرف�انی اش س توبھ ای جز بواسطۀ معرفت نفس ممکن نیس�ت . و ام�ر ب�ھ مع�روف ونھ�ی از منک�ری ھ�م ج�ز از پ -٣۵

امری بیھوده و آب در ھاون کوبیدن است . بخودی خود ینھمھ چھ کسی قادر است کھ این دو شیطان را از ذھن و دل خود بزداید . حال ھم کھ دانستید ولیو اما با ا -٣۶

قادر بھ این امر کبیر نیستید . آیا چنین نیست ؟ ی نمی رسد تا ترس وقیاس و بخل و ابتالئات جنسی و ع�ذابھا و آت�ش قلب�ذھن و روان و احساس و دلش دست آدمی بھ -٣٧

را کھ نام عشق را بر خود نھاده است ، از خود برون افکند . قدرت معن�وی و روح�ی و عرف�انی انس�انی ک�ھ خ�ود از ش�یطان رس�تھ اس�ت نم�ی ت�وان ش�یطان را از خ�ود وجز بھ یاری -٣٨

برون افکند . ز س�ینۀ خ�ویش ب�رون ان�داخت . ای�ن ھم�ان معن�ای نج�ات وز خ�ود را از جمجم�ۀ خ�ویش و دل خ�ود را اگوئی کھ باید مغ� -٣٩

رستگاری است . م ، ش�یطان ور می کنیم سخن رسول اسالم وامامان و عارفان را کھ : بی امام کافر است . یعنی انسان بی اماحال بھتر با -۴٠

پرست است و از شیطان رھائی ندارد . ردی ف�اھدی را برای نج�ات و ھ�دایت بھتر درک می کنیم کھ چرا خداوند در کتابش بواسطۀ اینکھ امام ، رسول یا شحال -۴١

می فرستد بر آن فرد منت می نھد . درحالیکھ بواسطۀ خلقت بر انسان منت نگذاشتھ است . بشرند . : منت هللا ! مامان و عارفان و اولیاء و مخلصین خدا بر روی زمین مصادیق منت خدا برا -۴٢ وخویش نجات یافت ؟ آی�ا ج�ز ای�ن ھ�یچ نج�ات » من«توبھ کرد ؟ یعنی چگونھ می توان از » خود«ان از چگونھ می تو -۴٣

ھدایتی ممکن است ؟ الھی و منان حق می توان از من ابلیسی رھا شد و بھ خود خدائی رسید . » من«قط با ف -۴۴ ند . ر نقطۀ مقابل من شیطان . عارفان منان حق در آخرالزمان ھستاوند بر روی زمین ھستند دخد» من«عارفان ھمان -۴۵ ر کھ منت عارفان کشد از منت شیطان رھد و بھ من الھی خود رسد . ھ -۴۶

207

. انی خود را بھ عارفی صدیق نسپاری از شر شیطان رھائی نداری . این ھمان ارادت عرفانی استو تا من شیط -۴٧ قط عارفان قادرند کھ بشر مدرن را شیطان زدائی کنند . ف -۴٨ ی�اس سپردن و دل دادن بھ مراد است بھ مثابۀ امام عصر و حی و حاضر . تا س�رت را از اس�ارت منط�ق ق این ھمان سر -۴٩

ان ریخ ک�ھ ھم�جب�ر ت�ا و دلت را از عذاب الناری کھ عشقش می ن�امی ، پ�اک س�ازد و از دام تکنول�وژی و س�کس برھان�د و از نژاد پرستی است بھ اختیار انسانی برساند .

ی ھم�ۀ واند براستی توبھ کند ؟ جز خ�ود خداون�د ک�ھ بھت�رین توب�ھ کنن�دگان اس�ت (خیرالت�وابین) ک�ھ ب�ھ ج�اچھ کسی می ت -۵٠

ع�ا و س ج�ز ب�ھ دپ�نھاست . انسانھا توبھ می کند در وجود اولیاء و عرفاء و مخلصین خود کھ بر جای آنان نشستھ و خلیفۀ آ ارادۀ این من ھای الھی ھیچ امکان توبھ نیست .

لیل زخم معده ال بد اساسا توبھ از گناه نیست بلکھ توبھ از عذاب حاصل از این اعمال است .مثال کسی کھ بدتوبھ از اعم -۵١

گن�اه ل�ذا چ�ھ بس�اون�د و ای�ن توب�ھ نیس�ت . از شرابخواری توبھ می کند از نفس گناه توبھ نمی کن�د بلک�ھ از ع�ذاب توب�ھ م�ی ک بدتری جایگزین شراب می شود .

س توبھ فقط و فقط حاصل معرفت نفس بر اساس نگرش اخالقی و دینی است . پ -۵٢ ھ و اینس�ت ک�. »چ ک�س ق�ادر ب�ھ رف�ع ای�ن ع�ذاب نیس�تذابی ف�رود آی�د ھ�یھرگاه کھ ع« :خداوند در کتابش می فرماید کھ -۵٣

ر دت ک�ھ آدم�ی ب و تغییر صورت اعمال ھمواره چھ بسا منجر بھ شدت عذاب می شود . زیرا ع�ذاب ب�رای آن اس�توبھ از عذا نیات و ماھیت اعمالش تفکر کند نھ در رفع و رجوع صورت ظاھری اعمال .

ت پ�اک ک�ردن ص�ورذا توبھ بمعنای تغیی�ر در ماھی�ت تفک�ر و نی�ات و احساس�ات و اص�الح راه و روش زن�دگی اس�ت ن�ھ ل -۵۴

مسئلھ . م�ی ل اصلی معرفت دینی ھمانا تشخیص و تفکیک عذاب از بال و امتحان�ات الھ�ی در دی�ن اس�ت. چ�ھ بس�ا آدیکی از مسائ -۵۵

م�ی ش ج�ایزه ھ�مبرای توجیھ و خود فریبی ، عذاب را بال می نامد وبال را ھم شامل مؤمن�ان م�ی خوان�د و ب�دین طری�ق بخ�ود ال نزدیک ! دھد کھ : خدا نزدیک ب

ش کھ براستی تشخیص عذاب وبال از یکدیگر امری بس لطیف است . اگر انسان در عل�ت درون�ی ع�ذابھای مسئلھ اینست -۵۶

ماھی�ت ی ش�ود و درتفکر کند وعذابھایش را فرافکنی نکند وبھ گردن دیگران و عوام�ل بیرون�ی نین�دازد اھ�ل توب�ھ و اناب�ھ م�ی نمای�د م�ل بھ نعمت ماید و بدینگونھ عذاب را تبدیل بھ بال می کند یعنی غضب الھی را تبدیخود و زندگیش تغییر حاصل می ن و موجب ھدایت خود می شود .

یم��ار ب��ا یھ��ا در آن واح��د ھ��م م��ی توانن��د ع��ذاب الھ��ی تلق��ی ش��وند و ھ��م ب��ال و نعم��ت . بس��تھ ب��ھ برخ��ورد ف��رد بم��ثال بیمار -۵٧

اه و اعم�ال و ر بیماری بھ پزش�ک و دارو رج�وع کن�د ی�ا بخ�ود ب�ازگردد و در ماھی�ت بیماریش دارد . اینکھ برای رفع صوریو ای�ن ا واق�ع ش�ودروش زندگی و طرز فکر خود بیندیشد و دچار انقالبی در درون گردد و از توابین گردد و م�ورد محب�ت خ�د

نماید . الھی پذیرا شود و شکر بیماری جسمی را تبدیل بھ احیای روحی خود نماید و لذا بیماری را بعنوان نعمت لک�ھ بتابش گناھان دورۀ جاھلیت بشر راعفو ک�رده اس�ت . در ح�دیث قدس�ی آم�ده ک�ھ گن�اه ک�ردن گن�اه نیس�ت خداوند در ک -۵٨

ن�ھ بی�دار ن�ھ و کافراتوبھ نکردن از گناه ، گناه است . این بدان معناست کھ آدمی بواس�طۀ گرفتاریھ�ای حاص�ل از زن�دگی جاھالیگ�ران و دبدان�د ن�ھ د و وجدانش بھ صدا در می آید و آدمی باید ای�ن گرفتاریھ�ا را بخ�ود بازگردان�د و خ�ود را عل�ت آنمی شو

. میشود یل بھ عذابورت یک گرفتاری تبدشرایط بیرونی را . یعنی باید تفکر کند و بھ ندای وجدانش پاسخ دھد در غیر اینص گ�ی اھی و ثقل و سیاھی و جن�ون و بردان و دل و جان می گردد و فرد را بھ تبطاط روح و روعذاب موجب کاھش و انح -۵٩

و ستم پذیری می کشاند درحالیکھ بالیا موجب رشد و تعالی معنوی انسان و تقرب الی هللا می شود . ھ�م وع�ذاب ش�ود گرفتاری کوچکی بھ مثابۀ یک اخطار الھی در وجدان بشر است کھ ھم می تواند تبدیل بھ بنابراین ھر -۶٠

رد . یک نعمت گردد و باعث توبھ و تسلیم و رضا باشد و انسان را بیدار کند . این بستھ بھ اختیار آدمی دا

208

د و ام الھی ریشھ در فطرت و طبیعت بشر دارند کھ سرپیچی از آن وج�ود انس�ان را مخت�ل و رنج�ور م�ی کن�قوانین واحک -۶١

ی�را موج�ب س�ازد . بن�ابراین ع�ذابھا بھ�ر ح�ال بھت�ر از عف�و و رحم�ت خداس�ت زاز سالمت کھ ھمان اس�الم اس�ت منح�رف م�ی ت و ت و کف�ر اس�بیداری و تعالی و تقرب الی هللا می شود زیرا نفس عامۀ بشری در رحمت و عفو الھ�ی دچ�ار غفل�ت و حماق�

این ھمان حق دوزخ است . یم�ان ب�رای ھی فرود می آید آنگاه ایمان می آورند ول�ی ای�ن ار قرآن کریم می خوانیم آنگاه کھ عذاب خدا بر فرد یا گرود -۶٢

آنھا رفع عذاب نمی کند مگر آنکھ دورۀ عذاب بسر آید . یم ذاب و عقاب و عفو و رحمت و دوزخ و بھشت الھی در ھمین دنیا باور ندارد و حق و حضور ای�ن مف�اھکسی کھ بھ ع -۶٣

م�ی آورد عرف�ت ایم�انصوال ایمانی بھ آخرت ھم ندارد . و آدمی یا بواس�طۀ مرا در ھمین حیات دنیا مشاھده و درک نمی کند اس�ت ت�ا در وانھ�اده ا و یا عذاب . و وای بحال کسانی کھ نھ اھل معرفت ھستند و نھ عذابی می بینن�د . این�ان را خ�دا بخودش�ان

چ�ھ ظیم است کھعئر مردم یک امتحان عیش حیوانی بمیرند و حسابشان تماما در آخرت است . موجودیت این آدمھا برای سا د . بسا ممکن است در عدل خداوند تردید کنند از مشاھدۀ ظالمانی کھ غرق در عیش زندگی می کنند و می میرن

گن�اه خالصانھ و برای خدا فقط توبھ ای است کھ حاصل معرفت نفس باشد نھ بال و ع�ذاب . یعن�ی توب�ھ از توبۀ نصوح و -۶۴

گناه و نھ مضر و مھلک و عذاب آور بودنش . بدلیل گناه بودن ۀ حاصل از معرفت (عرفان) بر اساس اصالت حقیقت است نھ مصلحت . یعن�ی م�ؤمن حقیق�ی کس�ی اس�ت ک�ھ ایمان و توب -۶۵

و ص�ل از آن .صدق و پاکی و عصمت و حقیقت و توحید و خداوند را برای خودشان دوست بدارد نھ بدلیل فوائد و بھش�ت حا ر فقط حاصل معرفت نفس است نھ محاسبۀ خیر و شر امور . این ام

داری حاصل از ترس از دوزخ و عذاب و شوق بھ سالمت و بھشت ، یک دین و ایمان مش�رکانھ اس�ت و ھ�رایمان و دین -۶۶

ا ول�ذ ی دان�دآن بھ بادی م�ی ل�رزد و ب�ا نرخ�ی ب�االتر بف�روش م�ی رس�د . ای�ن ن�وع دی�ن داری خداون�د را فق�ط مظھ�ر رحم�ت م�ع�اجز عارفان ھ�م بواسطۀ گرفتاریھا بھ خداوند پشت می کند و مرید شیاطین می شود . این نگرش از درک حقانیت امامان و ب الھی . است زیرا آنھا جانشینان خدا در جھان ھستند کھ بر مؤمنان مظھر رحمت ھستند و بر اشقیاء ھم مظھر عذا

د غضب می پرس�تد ول�ذا امام�ان خ�دا را ھ�م فق�ط بواس�طۀ رحم�تش اطاع�ت نم�ی کن� ند را در رحمت وایمان عارفانھ خداو -۶٧

بلکھ قھرشان را ھم دوست می دارد . یمان مشرکانھ بزرگترین خصم انبیاء و اولیای الھی است . ا -۶٨ وبیھ�ا و ی فرماید ک�ھ اکث�ر م�ردم بمح�ض ایم�ان آوردنش�ان مش�رک م�ی ش�وند . و ش�رک یعن�ی اینک�ھ فق�ط خقرآن کریم م -۶٩

ی و ن�دک گرفت�اررحمت و خیر دنیوی را از خدا می دانند . این ایمان مظھ�ر غای�ت بھش�ت پرس�تی در ھم�ین دنیاس�ت ول�ذا ب�ا ا نقصان کافر می شوند .

نفاق است یعنی وجود فرد بھ دو شقۀ متضاد خیر و شر تقسیم می ش�ود نیم�ی م�ؤمن اس�ت و نیم�ی دگ�ر غایت شرک ھم -٧٠

ن�زد ؤمن اس�ت ودردر نزد مؤمنان دین فروشی می کند و در نزد کافران ھم فاسق است .در نزد اھ�ل ایم�ان م�کافر است و لذا کافران ھم کافر است .

عارف کسی است کھ خودش را علت تمام و کمال سرنوشت خود بداند و چون خیر و شر اعم�الش را از مؤمن خالص و -٧١

یری ھم�ان ت . خود پ�ذد و می پذیرد . مسئولیت پذیری ھمان خدا پذیری در خویشتن اسخدا می بیند لذا خدا را در خود می یابذا ی کنن�د و ل�خدا پذیری است و این مکت�ب اھ�ل اختی�ار اس�ت . ک�افران اھ�ل جب�ر ھس�تند چ�ون ش�ر اعم�ال خ�ود را فرافکن�ی م�

ص��ل ایم��ان ر واح��دی اس��ت و آن حامجب��ور ب��ھ ش��رایط ھس��تند و خ��ود ھ��م جب��ار م��ی ش��وند . پ��س اختی��ار و محب��ت و آزادی ام�� عارفانھ است .

ا ع�ین ب�د ررفت ارتکاب بھ گناه را بھ این دلیل بد می داند کھ معصیت بر خدا می داند زیرا ب�د ک�ردن بخ�ود مؤمن اھل مع -٧٢

و گن�اه و اریش بدرفتکردن بھ خدا می بیند زیرا خداوند را در خود مقیم و حاضر و ناظر می یابد و لذا بر میھمان وجود خویای�د ر میزب�ان بفسق نمی کند و بلکھ او را میزبان وجود خویش و خود را میھمانی در حضور او می یاب�د و میھم�ان در حض�و

با ادب و پاک باشد .

209

نم�ی وانیم کھ خداوند ، کافران و گناھکاران و فاسقان را دوس�ت نم�ی دارد زی�را آنھ�ا خودش�ان را دوس�تخدر قرآن می -٧٣

فرام�وش ی افت�د و ب�ام�. در اینجا خود و خدا امر واحدی است . ھمانطور کھ بقول قرآن ، آدمی با یاد خ�دا ب�ھ ی�اد خ�ود دارند ار است . ادات و اذککردن خدا ، خود را از یاد می برد و غافل می شود و بھ دام می افتد . اینست کھ خود شناسی برترین عب

س�ت . انشین یکدیگر و وجود واحدی یافت آنگاه از ھر شرک و گناھی ذاتا پ�اک ش�ده دا را جاخھر گاه کھ انسان خود و -٧۴

ت . دان و یگانگان است . تا بین خود و خدا ، تفاوت و تعارضی ھست گناه اجتناب ناپذیر اسحو این مقام مو گن�اه ، از د . با ارتکاب نخس�تیندم تا قبل از نزدیکی بھ شجرۀ ممنوعھ و ارتکاب گناه ، خدائی غافل از خدائیت خود بوآ -٧۵

گان�ھ یلح�ق ش�ود و مخود جدا و دو تا شد و بخود آمد . اینک یکبار دیگر بواسطۀ معرفت و جھاد باید بخود ب�ازگردد و بخ�ود گردد یعنی آدم شود . آدمی کھ مسجود مالئک بود . این رجعت بخود ھمان رجعت بخداست .

غیر و رجعت بخود و الحاق بخویشتن است . بھ از توبھ در یک کالم ھمانا تو -٧۶ اه ھ�م ر فاصلھ و فراق و نفاق بین انسان و خویشتن رسوخ می کند . این فاصلھ ک�ھ تم�ام ش�ود ابل�یس و گن�ابلیس فقط د -٧٧

بھ پایان می رسد . ت و بازیچ�ۀ خ�ود س�اخ بلیس بین انسان و روح خدائی اش فراق و نف�اق افکن�د و او را از مق�ام خالف�ت اللھ�ی مع�زول وا -٧٨

گی را خ�ود بیگ�ان بلکھ خلیفۀ خودش نمود . ابلیس ھمان از خود بیگانگی انسان است . و گناه ھ�م اعم�الی ھس�تند ک�ھ ای�ن از ی برد . تحکیم می کنند تا آنجا کھ آدمی بکلی خودش را فراموش می کند یعنی خدایش را و روح خود را از یاد م

تن و معرفت نفس است . ابلیس فقط دشمن این امر اس�ت . پ�س عارف�انزی ھمان رجعت بخویشپس تنھا راه ابلیس ستی -٧٩

بزرگترین دشمنان ابلیس و دوستان مقام خالفت اللھی انسان ھستند . ش�ت ک�ھ بلیس نمی بود آدم ھم حداکثر فرشتھ ای معصوم می بود . ابلیس از جانب خداوند این رس�الت را داابھرحال اگر -٨٠د نمای�د واز برایش جھا وا از خود بیگانھ کند . تا آدم با آگاھی و اختیار و عشق ، مقام خالفت اللھی خویش را طلب کند آدم ر

ان ل�ی هللا ھم�انو بدست آورد . و این چیزی جز توبھ نیست . و اینست کھ اصل و اساس و بستر دائمی دین و س�یر و س�لوک توبھ و مراتب و مدارج آن است .

چهارمفصل سی و

210

فلسفه امپریالیزم

بسم اهللا األکبر

ص�یف اظ علمی تولینن، نخستین کسی است کھ امپریالیزم را بعنوان بزرگترین پدیده عصر جدید معرفی کرده و بھ لح -1 نموده است: امپریالیزم بھ مثابھ غایت تاریخی نظام سرمایھ داری!

مھ سلطنت ھ�ابمعنای جھانداری و جھانخواری یک احساس و ایده و آرمان بسیار کھن در بشر است و ھامپریالیزم -2

د: ود م�ی باش�نو امپراطوریھای جھان باستان در شرق تا غرب عالم، نمادھای امپریالیزم در شرایط تاریخی خاص خ از پادشاھی ھای چین باستان و ایران و روم و مصر تا استعمار مدرن غرب!

211

تمر امکان ولی امپراطوریھای قبل از عصر صنعت و تکنولوژی و ارتباطات مدرن فقط بواسطھ کشور گشائیھای مس -3 حھای س�نتیبقا داشتند و میزان قدرت و پیروزی ھ�ر امپراط�وری در جھ�انخواری ھمان�ا تع�داد س�ربازان و ن�وع س�ال

وام�ی ی توانس�ت دن انس�انھا و س�ربازان ب�ود نم�بوده است. و لذا از آنجا کھ این قدرت فقط متکی بھ زور فیزیکی بدی ش�د و ب�ا م�طوالنی مدت یابد. و بھ ھم�ین دلی�ل زم�ین در ھ�ر مرحل�ھ از ت�اریخ ب�ین چن�د امپراط�وری تقس�یم م�رزی

انعقاد قراردادھای مرزی این امپراطوریھا ادامھ بقا می دادند.

نق�ل و ص در عرصھ ھ�ای ارتباط�ات و حم�ل وولی امپریالیزم در معنای مدرن فقط محصول تکنولوژی مدرن بخصو -4 -علم�ی مپری�الیزم.تسلیحات است. و پیشرفت تکنولوژی راز امپراطوریھای جدید است. لذا امپریالیزم مدرن را بای�د ا

ی و تکنول�وژ : نی�روی انس�انی (س�ربازان)دفنی دانست. ھر چند کھ امپراطوریھای قدیم ھم ب�ر دو ق�درت متک�ی بودن�چ�ک مث�ل پراطوریھ�ای م�درن تمام�ا متک�ی ب�ر ق�درت تکنول�وژی ھس�تند و ل�ذا ی�ک ش�بھ جزی�ره کوتسلیحاتی. ولی ام

د. و ن ق�رار داردت چند قرن بر جھان حکم میراند کھ بخش اصلی قدرتش بر نیروی دریائی و توپھای مدرمبریتانیا بو ثل انگلیسمشور اروپائی اصوال استعمار عصر جدید در طی این چند قرن تماما معلول قدرت نیروی دریائی چند ک

پرتقال و اسپانیا بوده است کھ کل جھان را بین خود تقسیم کرده بودند.

قس�یم وی ھ�وائی تبدین لحاظ باید کل تاریخ امپریالیزم را بھ سھ دوره ھژم�ونی نی�روی زمین�ی، نی�روی دری�ائی و نی�ر -5پیش��رفت اص��لی امپری��الیزم ب��ر می��زان ک��رد. ک��ھ امپری��الیزم ن��و ب��ر ای��ن نی��روی س��وم متک��ی اس��ت. و ام��روزه ق��درت

تکنولوژی پرواز است کھ با تکنولوژی ارتباطات تکمیل می شود.

امروزه قدرت امپریالیستی در مفھوم نھائی متکی بر قدرت ماھواره ھا و موشکھاست. -6

ین پ�ول وراتکنولوژی پیشرفتھ عالوه بر قدرت علمی متکی ب�ر ق�درت ھنگف�ت م�الی و اقتص�ادی نی�ز م�ی باش�د. بن�اب -7 تکنولوژی دو رکن دائمی امپریالیزم می باشد.

روت ن�ی چپ�اول ث�از قدیم تا بھ امروز امپراطوریھای بزرگ دارای شقی ترین نوع استثمار و غ�ارتگری ب�وده ان�د. یع -8

ت ده اس�ری�الیزم ب�وبرده گی کشیدن نیروی انسانی. و لذا برده داری و غارتگری و تجاوز از ارکان ذاتی امپ بھملل و کھ در طول تاریخ اطوار گوناگونی بخود گرفتھ است.

برده ھای عصر کھن امروزه صنعتی ھستند کھ ھمانقدر حقوق می گیرند تا زنده بمانند و کار کنند. -9

مکت�ب اص�الت س�رمایھ اس�ت ک�ھ بھ�ر طریق�ی حاص�ل آی�د. ک�ھ ای�ن س�ترمایھ داری ھمانطور کھ از نامش پیداسنظام -١٠

نص�ر م�دیریتعکلی است: زمین و منابع موجود در آن، نیروی انسانی و تکنولوژی. کھ امروزه سرمایھ دارای سھ رکن ھم بدان اضافھ شده است: مدیریت امپریالیستی!

ھ ون عنصر اصلی و محور امیال امپریالیستی بشر ھمان تکنولوژی ب�وده اس�ت چ�ون ب�دون تکنول�وژی ن�از قدیم تاکن-١١

یس�تی بش�ر درنی�روی ک�ار تب�دیل ب�ھ تولی�د م�ی ش�ود. ھم�انطور ک�ھ نخس�تین ت�الش امپریالزمینی قابل برداشت است و نھ عن�ی ص�احب کن�د یفردی بنام قابیل رخ نم�ود ک�ھ ب�ا چم�اق تی�ز ش�ده ی�ا بی�ل خ�ود ب�رادرش ھابی�ل را کش�ت ت�ا ام�وال او را ت

گوسفندان و ھمسرش را مالک شود. ھ ن ابزار سازی بشر در خدمت تس�لیحات ب�وده اس�ت. یعن�ی اندیش�مانطور کھ باستان شناسی ھا نشان میدھد نخستیھ-١٢

عل�ول م -یزم عل�تس�ت. تکنول�وژیزم و امپری�الفنی بش�ر دارای ذات تس�لیحاتی و تخریب�ی و امپریالیس�تی و تج�اوز کاران�ھ امدرن جھان شاھدهمیکدیگر و دارای ماھیتی یگانھ اند. ھمانطور کھ در مطالعات تاریخ تمدن و باستان شناسی و نیز در

ھ ب��تکنول��وژی ای��ن یگ��انگی را بوض��وح در م��ی ی��ابیم. م��ثال در جھ��ان باس��تان تم��دن مای��ا در آمریک��ای الت��ین ک��ھ ب��ھ لح��اظئلھ ست. ای�ن مس�اپیشرفتھ ترین حد تاریخی خود رسیده بودند بھ لحاظ ماھیت ھم تمدنی بغایت ستمگر و خون آشام بوده

و درک است. در تمدن غرب و خاصھ آمریکا قابل مشاھده ارد ر بوضوح نشان داده ایم کھ چگونھ فنی گری و صنعت پرستی در نقطھ مقاب�ل طبیع�ت پرس�تی ق�رار ددر سائر آثا -١٣

ت ھ�م و اساس کفر و ستم و سلطھ بش�ر اس�ت. و اص�ال تکنول�وژی ھم�ان ب�رون افکن�ی دوزخ نف�س ک�افران اس�ت و ص�نع اک.خقلمرو حاکمیت ابلیس (شیطان بزرگ) است در عالم تجسم دوزخ زمینی است. بنابراین امپریالیزم ھمان

212

جلی کبر و برت�ری طلب�ی حی�وان ص�احب روح اس�ت. امپری�الیزم برخاس�تھ از حیوانی�ت بش�ر نیس�ت بلک�ھتامپریالیزم -١٤ حاصل روحانیت و الوھیت ابلیس زده بشر است.

احب جھان است و لذا حض�ور روح او در ای�ن وح انسان ھمان روح خداست و خداوند خود متکبر و جھاندار و صر -١٥

د و توب�ھ ایم�ان آور حیوان دو پا ھم مولد چنین امیالی است. پس امپریالیزم بازتاب طبیعی روح در انسان اس�ت اال اینک�ھدن ب�ر طب�ع کند و ب�ھ عبودی�ت خداون�د وارد ش�ود. ب�ھ بی�ان دیگ�ر راه ایم�ان و س�یر و س�لوک معن�وی چی�زی ج�ز ف�ائق آم�

تی نفس خویش نیست.امپریالیس س�لطھ ج�وئی، طب�ع بش�ر اس�ت و ام��ری غری�زی م�ی باش�د منتھ�ی غری�زه روح در قال�ب ت�ن منجرب��ھ وکف�ر و طغی�ان -١٦

ارد دیق�ت اش�اره طغیان می گردد. در واقع ایمان آوردن خالف غریزه و طبع انسان است. خداوند ھ�م در ق�رآن ب�ھ ای�ن حق لم است و دشمن آشکار برای خویشتن است.کھ انسان طبعا موجودی کافر و جاھل و ظا

انی ک�افر اس�ت بواس�طھ حض�ور روح خ�دا در اوس�ت ک�ھ میخواھ�د از اس�ارت ت�ن برھ�د و ای�ن اراده ب�ھ اگر بشر حیو -١٧

ازت�اب بخروج از تن بصورت میل بھ تملک و تصرف جھان بیرون عمل می کند. عشق ب�ھ جھ�ان بی�رون و مخلوق�ات ھ�م ائی است.ائی روح از تن است. ایمان و تقوا و تزکیھ نفس ھم راه دیگری برای این رھدیگری از این میل بھ رھ

وح در انسان ھمان عملکرد استکباری و امپریالیستی اوست کھ بھ تخریب و ن�ابودی خ�ود و جھ�انشرطبع کبریائی -١٨

می انجامد. اینک�ھ است. انس�ان ب�القوه امپریالیس�ت اس�ت االراده بھ مالکیت چیزھا و بتدریج کل جھان ذات امپریالیستی انسان ا -١٩

بر خالف اراده ذاتی خود جھاد کند و این ھمان راه و روش دین خداست. یز در نفس واقعھ عین مملوک شدن بواسطھ آن چیز و تس�خیر ش�دن بواس�طھ آن چی�ز و راھ�ی ب�رای مالکیت یک چ -٢٠

د. ای�ن ھ مالکیت است کھ نام دیگ�رش عش�ق ھ�م م�ی باش�خروج از خویشتن و ساکن شدن در غیر خویش است. این واقعپ�س ردمان اس�ت.امپریالیزم نفس بشر است. پس امپریالیزم بمعنای روح خروج کرده از بشر و مقیم در اشیاء و سائر می�ن اس�ت. پ�س ا امپریالیزم، مملوکیت انسانھای امپریالیست است در باطن. و مملوک شدن انس�انھای س�تم پ�ذیر در ظ�اھر

عھ اساس ستم و ظلم و خیانت بشر بخویشتن است.واق ن گرائ�ی د ک�ھ ب�اطربل امیال و اعمال امپریالیستی و سلطھ گرانھ و مالکیت خواھانھ بش�ر، تق�وا ق�رار دادر نقطھ مقا -٢١

ان د. ای�ن انس�است و امر بھ اقام�ت روح در ت�ن م�ی کن�د ت�ا روح در ت�ن ب�ھ تم�ام و کم�ال ق�رار گی�رد و از ت�ن متجل�ی ش�و وحانی و رستگار و کامل است کھ در نقطھ مقابل یک انسان امپریالیست قرار دارد: مسیح و قیصر!ر اس�یر لکیت، اساس کفر فعلی بش�ر اس�ت و بنی�اد ظل�م ب�ھ معن�ای ب�ھ ت�اریکی افت�ادن و ب�دام اش�یاء بی�روناراده بھ ما -٢٢

ه جھ�ان ک�ھ . اسارت بشردر ثقی�ل ت�رین م�ادشدن. امپریالیزم بمعنای اسارت بشر در اجسام است بخصوص اشیای صنعتی مواد صنعتی ھستند. اسارت روح در چنگال بتون و نفت و بمب و فوالد و طال.

دیل پریالیستی بالقوه ھمان انسان صنعت پرست است. و این ھمان معنای ذات�ی م�درنیزم اس�ت یعن�ی تب�پس انسان ام -٢٣

اش�ینیزم مان داس�تان از خودبیگ�انگی انس�ان اس�ت ک�ھ ام�روزه انس�ان ب�ھ ب�ت و م�دھای بس�یاری متن�وع ص�نعتی. ای�ن جھ� نامیده می شود کھ نام کاملترش تکنولوژیزم است.

ت روزه امپری�الیزم تب�دیل ب�ھ معن�ای مح�ض ش�ده و آن عش�ق تکنول�وژی اس�ت ک�ھ نھای�ت اراده ب�ھ مالکی�بنابراین ام -٢٤م�رو فرھن�گ اع عشق ھا ب�روز م�ی کن�د و ل�ذا در قلاست. اراده بھ تملک جھان در عصر تکنولوژیھای جدید بصورت انو

ر دامپریالیس��تی، مح��وری ت��رین ش��عار، عش��ق اس��ت. عش��ق ھ��ای جنس��ی ھ��م دارای ذات تکنول��وژیکی ش��ده ان��د و ل��ذا وان آن�را ب�ھکھ بتاست بات جنسی ا آنجا کھ یک معشوقھ آرمانی یک ریزم و تکنولوژی جنسی ختم شده است تفپورنوگرا

لک خود در آورد. تمام و کمال بھ تم ن ت�معنای تملک ک�ل جھ�ان نھای�ت اراده ب�ھ خ�روج روح از کالب�د بش�ر اس�ت و دال ب�ر بیق�راری روح در بامپریالیزم -٢٥

واھ�د خو ل�ذا م�ی است. و لذا کل این اراده ابلیسی است زیرا ابلیس تنھا دشمن انسان بعنوان حامل روح وخلیفھ خداس�تس�ت ھنگ جھ�انی اکند و بیروح سازد. جھان امپریالیستی و فرھنگ آن کھ امروزه یک فرکھ انسان را از این مقام ساقط

ابلیسی و کافرانھ و ضد دین است و عداوتش با دین خدا مستمرا آشکار تر و شدیدتر می گردد. تماما

213

جاذب�ھ و رھنگ امپریالیستی بعنوان قلمرو حاکمیت ابلیس ام�روزه بص�ورت عش�ق تکنول�وژیکی آش�کار م�ی ش�ود.ف -٢٦ افس���ون و ج���ادوی تکنول���وژی بمعن���ای رس���وخ در روح انس���ان و رب���ودن روح م���ی باش���د. اگ���ر امپری���الیزم در عص���ر

نس�ان اس�ت وبواس�طھ افس�ون روح رب�ائی و دلرب�ائی از ا ل بھ فرھنگی جھانی و فردی می ش�ودتکنولوژیھای مدرن تبدی یون است. و ھمھ جائی این مسخ روح و مالیخولیا ھم تلویز یکارگاه اصل

رن ج��ز رب��ودن روح انس��انھا ن��دارد. و ل��ذا انس��انھای تلویزی��ون زده م��د ن خ��انگی رس��التیاتلویزی��ون ب��ھ مثاب��ھ ش��یط -٢٧

ن ب��ا دی��ن ودارای ش��دیدترین امی��ال امپریالیس��تی و جھانخواران��ھ و تجاوزگران��ھ ھس��تند و جملگ��ی در ع��داوت روزاف��زواش�د. ن�د داش�تھ باست و جز این رسالت و خاصیت دیگر ندارد و نمی توا معنویت رشد می یابند. زیرا ذات تکنولوژی کفر

ل و روح رباین�ده د و تلویزیون در واقع رسوالن تبلیغ و تقدیس تکنولوژی و امپریالیزم در خانھ ھا ھستند. و ق�وی ت�رینو دل و نم�وده انسانھا در ھمھ لحظات روزمره زن�دگی. تلویزی�ون چش�م ابل�یس در خان�ھ ھاس�ت چش�می ک�ھ ج�ان را س�حر

روح را می رباید. م��ونیزم پدی��د آم��د ک��ھ ب��ا بران��داختن جب��ری مالکی��ت خصوص��ی قص��د داش��ت ت��ا نظ��ام س��رمایھ داری و کمکتب��ی بن��ام -٢٨

ی�الیزم بوس�ی امپر خودش ھ�م از ادع�ایش توب�ھ نم�ود و ب�ھ دس�ت امپریالیزم را از جھان براندازد ولی موفق نشد و نھایتا رفت.

اری دی�نز وجود انسان اس�ت. ل�ذا ج�ز ب�ھ ی�عادت نیست بلکھ کفر و طغیان نفس برای براندازی روح ا مالکیت یک -٢٩

.توان ترک مالکیت کرد و از جھان سلطھ و امپریالیزم خارج شد و نجات یافتخدا و ایمان و عرفان نمی نفس را ع�الج نم�ود نم�ی ت�وانصفت تکبر و غرور و کفر و ھرزه گی ھ نمی توان با زور و غضب مثال کھمانطور -٣٠

د. نب�رد فس غلب�ھ ک�راراده بھ مالکیت را ھم با زور برانداخت. بلکھ جز بھ یاری ایمان و معرفت نفس نمی توان بر ظلم نیس�ت ت�اریخ بر علی�ھ امپری�الیزم نب�ردی ب�ر علی�ھ ظل�م و کف�ر نف�س خ�ویش اس�ت. و اینس�ت ک�ھ نخس�تین و ک�املترین کمون

است. (ع)علی لھ ای در جھ�ت تمل�ک وج�ود س�ائربھ تملک اشیاء و جھان بیرون خود ھدف نھائی کفر بشر نیست بلکھ وس�ی اراده -٣١

انسانھاست: آدمخواری!واری آدمخواری است. یعنی تملک و غصب وجود دیگران ب�رای خ�روج از خویش�تن و پن�اه گ�رفتن در نھایت جھانخ -٣٢

.وجودتن و جان و دل دیگران جھت نجات از قحطی ی ھ زخ�ود، بی�زار از خ�ود اس�ت و ھم�واره بیق�رار در خ�ود و درب�در چیزھ�ای دیگ�ر اس�ت و ل�ذا در قحط�انسان بیگان -٣٣

وجود بسر می برد و وجود دیگر انسانھا را غصب می کند تا در آنھا احساس وجود کند. ذا ل�و الن�ھ خویش�تن س�ازد. و نسان بیگانھ زخود، جھان بیرون و ثروت و پول میخواھد تا وجود دیگ�ران را بخ�رد ا -٣٤

ی ن�دوزی ب�ر م�آنھائی کھ در زندگی و رابطھ زناشوئی ناکامند شدیدتر احساس قحطی وجود دارند و بھ جستجوی ث�روت ا آیند تا شاید با آن ثروت ھمسر خود را بخرند و النھ روح خویش کنند.

وند تا وجود سائرین را بدزدند.ھ ھمین دلیل آنانکھ ثروت ندارند متوسل بھ زور یا تزویر می شب -٣٥ د ین وجود دزدی و آدمخواری و آدم خری، محبت است. فقط اھل محب�ت ب�ی نی�از از تمل�ک چیزھ�ا ھس�تنتنھا عالج ا -٣٦

بخصوص تملک وجود دیگران کھ تحت عنوان عشق تقدیس می شود. لعب�ھ ند ت�ا دیگ�ران را مص�ادره کنن�د و منھا کھ نھ زر دارند و نھ زور آنگاه متوسل بھ حربھ شیطانی عشق می ش�وآ -٣٧

وجود خویش سازند و ما یملک خویش نمایند. نھ اجر ا می باشداه مقام و قدر محبت بھتر درک می شود. و البتھ محبت اجر اھل ایمان و معرفت و تقواز این دیدگ -٣٨

تر عشق و ایثار.أشعر و شعار و ت وخ�ود را دوس�ت ب�دارد یعن�ی روح خ�ویش را. و ل�ذا در خ�ود م�ی نش�یند ند دیگران را دوست بدارد کھکسی می توا -٣٩

نھ�ا راه قرار می گیرد و صاحب وجود و ھس�تی من�د م�ی ش�ود و از مالکی�ت و غص�ب جھ�ان ب�ی نی�از م�ی گ�ردد. اینس�ت ت رھائی از شیطان مالکیت و امپریالیزم.

214

ند!: نبرد کافران بی پول بر علیھ کافران ثروتملک کفر استھکتب کمونیزم، مبارزه ای کافرانھ و با عوارض مم -٤٠ ا رالکیت و ثروت ابزار دلبری و سرقت وجود دیگران است کھ زنان بواسطھ عشوه و طنازی این ک�ار در حقیقت، م -٤١

شدن ویش و مقیمخبا مردان انجام می دھند و مردان بواسطھ ثروت و طال. ھمھ این تالشھای مذبوحانھ بھ قصد فرار از دیگران است. و این اساس فعالیت کفر بشر است. در ش�ر بلیل از وجود خود فراری است کھ نمی خواھد مسئولیت وجود خود را بپذیرد. و این تمامی�ت کف�ر دبشر بھ این -٤٢

است. ی صاحب وجود دیگران و اقامت در دیگران اینست کھ در قبال دیگ�ران ھ�یچ مس�ئولیتی نیس�ت و آدم م�تالش برای ت -٤٣

تواند با وجود دیگران ھر کاری بکند. و این اساس معنای خیانت و ظلم است. د ا، آدمخوار حرفھ ای و کھنھ کارند. چون م�ی دانن�د ک�ھ ب�رای م�دت زی�ادی نم�ی ت�وان بواس�طھ وج�وھامپریالیست -٤٤

ند.مالک باش در بست دیگران و در دیگران زیست لذا کل جھان و جھانیان را می خواھند برای این نیاز ظالمانھ خود ی بش�ر شود کھ در کل جھان ھم جای نمی گیرد. و این معنای امپری�الیزم و جھ�انخوارگاه کبر آدمی بحدی ابلیسی می -٤٥

است. ن احساس وجود در غیر خ�ویش اس�ت. پ�س ھم�ھ مالکی�ت پرس�تان در خ�ود احس�اس ن�ابودی م�ی کنن�د مالکیت، ھما -٤٦

تسخیر شده و روحشان از بدنشان طرد شده است.زیرا کل وجودشان بواسطھ شیاطین س امپریالیست ھا تسخیر شدگان شیاطین ھستند و شیاطین در صورت بشرند.پ -٤٧ زم و جھ��ان امپریالیس��تی، س��یطره حاکمی��ت و تس��خیر ش��یاطین اس��ت ک��ھ ب��ا افس��ون و جاذب��ھ ج��ادوئی پ��س امپری��الی -٤٨

ل ک�د و نھایت�ا کشیده و بھ تسخیر کاالھای تکنولوژیکی در م�ی آورتکنولوژی روح کل بشریت را از تن و جانش بیرون بشریت را بھ برده گی و اسارت تکنولوژی و صاحبانش می کشاند.

د و پریالیزم در افسون تکنولوژی و جلوه گریھای آن است. و این حقیقت�ی ب�ود ک�ھ کم�ونیزم درک نک�رقدرت جان ام -٤٩

ر، ستم و برده گی و از خود بیگانگی بشر بھ پایان میرسد. پنداشت کھ با عمومی کردن مالکیت ابزا ی ھ کسی کھ بیل خود را می پرستد ماھیت امپریالیستی اش ھمانست ک�ھ ی�ک کارخان�ھ دارد و آن�را م�کحقیقت اینست -٥٠

را در پرس�تد. کس��ی ک�ھ ھمس��ر و فرزن�د خ��ود را مالکی��ت خ�ود م��ی دان�د ھمانس��ت ک��ھ ی�ک لش��گر ک�ارگر و رعی��ت و ب��رده صاحب خود دارد. مسئلھ امپریالیزم یک مسئلھ کیفی و ماھیتی است و نھ کمی و عددی. ت

یشھ در احساس و اراده مالکیت بشر دارد و نھ خود اجسام و اشیائی کھ تحت تملک است.رامپریالیزم -٥١ زه ب�ا ج�ود بش�ر اس�ت. مب�ارمپریالیزم جھانی مقر خاص جغرافیائی ن�دارد مق�ر امپری�الیزم اراده ب�ھ گری�ز از مرک�ز وا -٥٢

ف�ر و از خ�ود بارزه ب�ا کامپریالیزم ھم مبارزه با این احساس و اندیشھ و اراده در بشر است. مبارزه با امپریالیزم ھمان مچ�ھ ود یعن�ی آنبیگانگی بشر است. با کاھش دادن میزان کمی مالکیت آنھم بھ زور فقط عطش امپریالیستی شدیدتر می ش�

خ نمود و این عطش بنیاد یک ابر قدرت بظاھر ضد امپریالیستی را برانداخت.کھ در شوروی سابق ر یطان ش�مپریالیزم جز بواسطھ معرفت نفس و تزکیھ نفس ممک�ن نیس�ت. مب�ارزه ب�ا امپری�الیزم مب�ارزه ب�ا مبارزه با ا -٥٣

ب�ھ د آنھ�م ن�ھش�رون�ی خ�ارج ت�وان از اس�ارت امپری�الیزم بیبھ یاری دین و ایمان و عرفان می نفس و کفر باطن است. فقط زور.

گر غرب و مخصوصا آمریکا بھشت موعود بشریت است بھ دلیل کشش امپریالیستی نفوس بشر است.ا -٥٤ ات مردم از اسارت امپریالیزم اشاعھ معرفت و خود آگاھی و امپریالیزم شناسی است.تنھا راه نج -٥٥

215

خ سلطھ امپریالیزم در مردم اس�ت. تکنول�وژی قلم�رو وسوس�ھ اذبھ تکنولوژی در نفس مردم ھمان حضور و رسوج -٥٦ و طلسم و افسونگری ابلیس در نفس بشر است.

تھ�ا تی و امپریالیزم پرستی امری واحد است ومی ت�وان ای�ن مس�ئلھ را در ھم�ھ اف�راد و جوام�ع و دولتکنولوژی پرس-٥٧

ا تم�ام بست. حکومت شوروی بمدت ھفتاد سال بوضوح مشاھده کرد. عاقبت شوروی سابق بزرگترین حجت بر این مدعاظام تب�دیل ب�ھ نھایتا این قدرت جھان تبلیغاتش بر علیھ نظام سرمایھ داری و امپریالیزم تبلیغ کرد و ملتش را تعلیم داد و ن

رزه ب�ا ب�ابلیغ�اتی. متدیوانھ ترین کشور امپریالیستی جھان شد. مبارزه با امپریالیزم نھ نظامی است و نھ حتی فرھنگی و امپریالیزم یک مبارزه عرفانی است.

وح خدا و خلیفھ او در جھان ھستی است. و وجود آدمی عرش جلوس انسان بر ج�ای خداس�ت. کس�ی رانسان حامل -٥٨

ی کالب�د آدم� کھ بر این عرش قرار نگیرد و جلوس نکند کل کائنات ھم برای او تنگ است و قرارش نم�ی بخش�د. وج�ود وا ک�رده خود را رھ ترین جایگاه در کل جھان ھستی می باشد. و این آدم بیچاره و جاھل این خانھ قدسیوسیع ترین و عالی

. و در اشیاء مقیم می شود. اینست معنای مالکیت کھ اساس امپریالیزم است و جھانخواری و تصاحب جھان در قحط��ی اس�ت. انس��ان مال��ک و وح آدم�ی ج��ز در خ�ودش ج��ا نم��ی گی�رد و در ھ��ر ج�ای دیگ��ر بیق��رار و دیوان�ھ و ر -٥٩

ثروت اندوز یک دیوانھ ای در معرض نابودی است و لذا ھمھ را نابود می کند تا خودش نابود نشود. و دی تجزی�ھ ش�دهی مجسم و متبلور و اسیر و در بند است. انسان مدرن، موجوئھر قطعھ ای از روح انسان در شی -٦٠

انس��ان م��ی توان��د ب��دن او را تص��احب ک��رد زی��را ب��ی ص��احب اس��ت. اینس��ت تک��ھ پ��اره ش��ده در اشیاس��ت و ل��ذا ب��ھ آس��انی امپریالیزم زده.

ز اریالیس��تی انس��ان س��لطھ گ��ر و ارب��اب ب��ا انس��ان س��لطھ پ��ذیر و ب��رده، ماھیت��ا یک��ی اس��ت. ھم��ھ ف��راری در نظ��ام امپ -٦١

ین س�فل الس�افلاان قلم�رو درک خویشتن و در جستجوی قطعھ ای آھن و بتون صنعتی ھستند تا در آن پناه گیرند. این ھم� است: اقامت در پست ترین و ثقیل ترین و بیجان ترین جھان.

ن لیستی، حیات اسفل السافلین است. درک اسفل السافلین ھمان تکنول�وژی و جھ�ان ص�نعت اس�ت. انس�اجھان امپریا -٦٢

ی�ده اس�ت. ھ�رقی�ر و بت�ون ج�ای گزبجای اینکھ خلیفھ خدا شود و در روح اقامت گزین�د خلیف�ھ ش�یطان ش�ده و در آھ�ن و کس اشیای صنعتی تحت مالکیت خویش است: خانھ، اتومبیل، تلفن، کامپیوتر و.......

اصل زیاده خواھی و فزون طلبی (ربا) نفس بشر است کھ وجودش را کافی نم�ی دان�د و بلک�ھ وج�ودشحامپریالیزم -٦٣

ود و اصل کفر و انکار و حماقت بشر است. را حقیرترین موجود عالم می داند و این ھمان کفران وج ربا خ�واری وائیل یکی از نخستین اقوامی بودند کھ ربا را بنا نھاده و لذا از بانیان صنعت و بانکداری قوم بنی اسر -٦٤

جھان پنھان این ھستند. و لذا امروزه ھم در پس پرده جھان امپریالیستی، صھیونیزم حضور دارد کھ مغز متفکر و مدیر واری جھ��انی اس��ت و ل��ذا امپری��الیزم ھ��م ب��ا تم��ام وج��ود از آن حمای��ت م��ی کن��د. ص��ھیونیزم ذات ت��اریخی نظ��ام س��رمایھ د

ی حف�ظ ان سپر بالامپریالیزم است. البتھ صھیونیست ھای اسرائیلی حقیرترین بخش از صھیونیزم ھستند کھ از آنھا بعنو صھیونیزم اروپائی آمریکائی استفاده می شود.

مپریالیزم ذاتا جھانی است مگر نھ اینکھ ھر انسانی می خواھد شاه جھان باشد.ا -٦٥ أراده خدائی انسان در جھت تحق�ق خ�دائیت اس�ت منتھ�ی در خ�ارج از وج�ود خ�دائی خ�ویش. و ای�ن منش�اامپریالیزم -٦٦

ی�ب ا. ای�ن فرمالیخولی� ھمھ حماقتھای بشر است. انسان بی وجود چگون�ھ م�ی توان�د ب�ر جھ�ان س�لطنت کن�د اال در ت�وھم وئی د و احس�اس خ�دامیدھد تا ب�ا آنھ�ا ب�ازی کن�بھ او اسباب بازی یمقادیرو ست کھ روح انسان را از او می خردابلیس ا

ھاه ھم�کن�د بھم�ر مع�دونماید. و در میانھ این ب�ازی بناگ�اه دیوان�ھ ش�ده و جن�گ آغ�از م�ی کن�د ت�ا ھم�ھ اس�باب بازیھ�ا را م کردند. کسانی کھ با او بازی می

زن است. دلعلول شکست مرد در تصاحب مامپریالیزم -٦٧ را تصاحب کرده باشد. خودش وجودزنش را تصاحب کند کھ قبال دلمردی می تواند -٦٨

216

ر دو ھ�اصل فراق آدم و حواست. امپریالیزم و تکنولوژیزم خالء رابط�ھ آدم و ح�وا را پ�ر ک�رده اس�ت و حامپریالیزم -٦٩یزم معل�ول نس گرائی سوق می دھد. تکنول�وژی خ�الء بھش�ت رابط�ھ آدم و ح�وا را پ�ر ک�رده اس�ت. امپری�الرا بسوی ھمج

عداوت بین زن و مرد است. د امپریالیس��تی در حقیق��ت ام��ر مب��ارزه ای از درون خویش��تن و س��پس در ح��ریم خ��انواده و زن��دگی پ��س مب��ارزه ض�� -٧٠

وسیع تری می رسد. زناشوئی است و زان پس بھ روابط اجتماعی و سطوح مپری��الیزم ب��ھ روش فیزیک��ی ی��ک مب��ارزه ض��د مب��ارزه اس��ت ک��ھ نھایت��ا ب��ھ تق��دیس امپری��الیزم م��ی رس��دمب��ارزه ب��ا ا -٧١

ھ تصدیق رن بیستم بقھمانطور کھ ھمھ انواع مبارزات سوسیالیستی و دینی و ناسیونالیستی بر علیھ امپریالیزم در پایان مپری�الیزم و ام�روز ا و امپریالیزم را وقیح تر و یکھ ت�ازتر و دری�ده ت�ر و جھ�انی ت�ر نم�ود و مصالحھ بھ امپریالیزم رسید

ه اس�ت و ھیچ مانع و خصمی در جھان ندارد و ب�ھ ھم�ین دلی�ل ب�ھ س�بک امپراطوریھ�ای ق�دیم دس�ت ب�ھ کش�ور گش�ائی زد ماھیت سلطنتی و ضد دموکراتیک خود را آشکار نموده است.

ی ھ��م زادی تب��دیل انس��ان ب��ھ اش��یاء اس��ت و دموکراس��ی امپریالیس��تالیزم از آن دم م��ی زن��د فق��ط آآن آزادی ک��ھ امپری�� -٧٢

ھمسان سازی بشریت برای بلعیدن یکسره و ناگھانی آن است. ای ر آزاد" فلسفھ تبدیل جوامع بشری ب�ھ ی�ک ک�االی بیج�ان مص�رف کنن�ده اس�ت: ک�االئی ک�ھ ھم�ھ کاالھ�فلسفھ "بازا -٧٣

ی یز بھ سمت بنقید و شرط مصرف کند. آزادی تکنولوژی در سلطھ بر بشر! امروزه خود امپریالیزم تکنولوژیکی را بی رب�انی قکنول�وژیزم اراده گی محض می رود و اراده اش را تکنولوژی تعیین می کند. خود امپریالیزم ھ�م نھایت�ا ب�ھ پ�ای ت

بر واسطھ خودشبندارد و تکنولوژی ھم نھایتا می شود. امپریالیزم بشری، دشمن و نابود کننده ای جز خود تکنولوژی سر خود می شکند و نابود می شود و این سر آغاز تمدن انسانی الھی است: تمدن انسان روحانی!