١

بودن حق

*****

The right of being

علی اکبرخانجانی استاد

٢

بسم اهللا الرحمن الرحیم

حق بودن عنوان کتاب :

علی اکبر خانجانی استادمؤلف :

ه .ش 1387تاریخ تألیف :

137تعداد صفحه:

٣

فهرست مطالب ۴....................................................................................................حق بودن -1 ٧......................................................................................................حق دل -2 ١٠.............................................................................................حق اندیشیدن -3 ١۴...........................................................................................حق پوچ شدن -4 ١٧........................................................................................حق ایرانی بودن -5 ٢٢...............................................................................................بیماریحق -6 ٢۵.............................................................................................حق زناشوئی -7 ٣٠..................................................................................................حق ستم -8 ٣۴........................................................................................حق روسپی گری -9

٣٨.................................................................................................حق حسد -10 ۴٢.................................................................................نظریھ رشد(حق شدن) -11 ۴۴...............................................................................حق اراده(دنیا و آخرت) -12 ۴۶................................................................................................حق علیت -13 ۴٩................................................................................حق آشنائی(بارھستی) -14 ۵٣..................................................................................................حق قلم -15 ۵۶.............................................................................................مستضعفین -16 ۶٠.........................................................................................جمال و وصال -17 ۶٣.......................................................................................برآستانھ حضور -18 ۶۶...............................................................................................حق عیش -19 ٧٠............................................................................................حق اخالص -20 ٧٢......................................................................................درجستجوی حال -21 ٨١.........................................................................................مسئلھ چیست؟ -22 ٨۶................................................................................ حق)استحقاق ھا(حق -23 ٨٩......................................................................................فلسفھ تنھائی آدم -24 ٩٨.....................................................................................خداشناسی منطقی -25 ١٠۴.....................................................................حق ماشین(فلسفھ تکنولوژی) -26 ١٠٧...............................................................................حق آبرو(آبروی خدا) -27 ١٠٩...........................................................وی بی حسابی)حق حساب(سمت و س -28 ١١١.......................................................................................عشق ھاھوھی -29 ١١٣...........................................................................................حق حماقت -30 ١١۵.................................................................حق جمال(فلسفھ زیبائی شناسی) -31 ١١٧....................................................................حق ھمنشینی(راز محفل انس) -32 ١٢٠.........................................................................سوی بی سوئی(وجھ هللا) -33 ١٢٣...................................................................براھماکاری(زناشوئی عرفانی) -34 ١٣١.................................................................................فلسفھ روزمره گی -35 ١٣۵.................................................................................یک معمای قرآنی -36

٤

فصل اول

بودن حق

٥

ه الموجود بسم الل

این منشأ از بودن غافل کرده است وآدمی را ، داشتن ھا و مالکیت ھای مادی و معنوی و عاطفی -1 لت ھای بشری است .ھمھ غف

ی اوس�ت آدمی یادش می رود کھ ھمھ داشتھ ھا و نداشتھ ھایش بھ مثابھ آوی�زه ھ�ای حی�ات و ھس�ت -2ق ن�ان غ�رر ک�ھ آدم�ی در دکوراس�یون خان�ھ اش چو ھمچون دکوراسیونی در خانھ اوست ھمان ط�و

ن شود .آن گاه کھ مثال با زلزلھ ای خانھ ویرا االخانھ را از یاد می برد خود کھ می شود را فرموش می کند . شیءآدمی آن قدرغرق در رنگ ھاست کھ خود -3م�وش م�ی ی غ�رق اس�ت ک�ھ فراژآدمی آن قدر در اثاثیھ و ساختمان و آرایش و امکانات و تکنولو -4

برای چیست ؟اصال کند کھ این ھمھ م�ی آدمی آن چنان غرق در غیر است کھ حتی نفس کشیدن از یادش م�ی رود و ھنگ�امی ب�ھ ی�ادش -5

آید کھ نفس بھ شمارش افتاده و می رود و تا ابد از یاد برود .ال ای�ل اس�ت آدمی برای ھمھ داشتھ ھ�ا و آوی�زه ھ�ای زن�دگی ح�ق و حق�وق و وظ�ایف و ش�رایطی ق�ا -6

برای بودن کھ اساس شدن و داشتن است .ست و اأھمھ حقوق دیگر ھمینکھ ھستیم و نفس می کشیم و وجود داریم دارای حقی است کھ منش -7

اکثر آدمھا می پندارند داشتن ھمان حقوق بودن است . حق�وق کسی کھ حق بودن را درک نکند و حقوق بودنش را ادا نکند رعایت سایر حقوق زندگی ک�ھ -8

دای ای�ن اداشتن ھا و شدن ھا و بھ نمایش در آوردن ھاست ھرگز ادا نمی شود و انسان ھرگ�ز در کاین�ات د و ھمیشھ خود را ناحق و ناکام می یابد ک�ھ ک�لھمھ حقوق فرعی بھ ھیچ وجودی نمی رس

د طل�ب ان در نب�راین حق را تباه کرده و او را از این حق ساقط کرده اند و لذا با کل جھ� ، و خالیق حق خویش است و این حق را از غیر می طلبد و این منشأ جنون است و ستم و جنایت .

. وج�ود خ�ودش م�ی باش�د در پاس�خ ب�ھ س�ؤال موس�یاین معرف�ی خداون�د از » ھستم آنچھ ھستم « -9 نفسھ یا وجود فی» ذات «است و یا بھ قول فالسفھ » بودن « یعنی خداوند ھمان ھستی محض و

ن پس بودن ھمان خداست . و حق بودن ھم خداست یعنی غفلت انسان از بودن محض خ�ویش ھم�ا -10ود وج�« ھ ب�رای ی�افتن و درک ذا جس�تجوی فالس�فخداس�ت و خدانشناس�ی و کف�ر اوس�ت ل� غفلت از ھمان خدا جویی فالسفھ است . » محض

ی�اران را و، باورھ�ا و ای�ل و عی�ال و فرزن�د ھ�ااگر ھم�ھ بس�تگی ھ�ا و ع�ادات ، مالکی�ت ھ�ا ، تیتر -11ک�ھ م�ا بق�ی است یعن�ی ھم�ان چی�زی» بودن «نادیده انگاریم از ما چھ می ماند ؟ آنچھ کھ می ماند

یگان�ھ باساس غاف�ل و و آدمی عموما از این اصل وی آن محسوب می شود امور بھ مثابھ آویزه ھاآوی��زه ھ��ای در اس��ت و بلک��ھ ی��ک نی��روی گری��ز از مرک��زی او را از ای��ن واقعی��ت ف��راری م��ی دھ��د و

ی�زه ھ�ا را ھس�تی خ�ود م�ی پن�دارد و ل�ذا ھم�واره در ھ�راس دچ�ار نس�یان م�ی ش�ود و ای�ن آو، ھستی ا م�ری�ک از ای�ن آوی�زه ھ�ا در ح�ال ف�رو افت�ادن و ج�دا ش�دن از ھس�تی فزاینده بھ سر م�ی ب�رد زی�را ھ

ھستند . ت��رس م��ا از م��رگ ھم��ان ت��رس م��ا از ھس��تی عری��ان ب��دون ھ��یچ آوی��زه ای اس��ت : ت��رس از ب��ودن -12

!محض ب��ودن مح��ض ی��ا وج��ود ف��ی نفس��ھ منھ��ای ھم��ھ آوی��زه ھ��ای بیرون��ی و تعلق��ات درون��ی در نظرم��ان -13

ام ب�ھ در از دس�ت دادن ھری�ک از ای�ن آوی�زه ھ�ا خ�ود را ی�ک گ�مترادف با ع�دم اس�ت و اینس�ت ک�ھ ویم و حت�یش�نابودی نزدیک تر می یابیم وگاه از ترس این نابودی سکتھ می کنیم ی�ا دیوان�ھ م�ی

ب�ادا ب�ھ دست بھ خود کشی می زنیم و ی�ا روی ب�ھ م�واد مخ�در و الک�ل م�ی کن�یم . از ت�رس اینک�ھ م حماقت و کفری بزرگتر از این ممکن است . یا جنون و آ. ھستی محض خود برسیم

یعن��ی رس��یدن ب��ھ ھم��ھ جنای��ات بش��ری حاص��ل ت��رس از رس��یدن ب��ھ ھس��تی مح��ض خویش��تن اس��ت -14 جاودانگی خویشتن ، یعنی رسیدن بھ حضور خدا .

دا م�ی ھمھ آویزه ھای ھستی م�ا در درون و ب�رون ، ص�ور نیس�تی ھس�تند ک�ھ ب�االخره ھ�م از م�ا ج� -15 ون ساالریما ھستی خود می پنداریم ھمان نیستی ماست . اینست راز واژگ شوند یعنی آنچھ را کھ

ب�ھ ی کھ می پرستد و اینست ک�ھ ای�ن ن�وع نگ�رش عاقب�تیاندیشھ و احساس بشری و ھمھ ارزشھا جز حسرت و ناکامی و شکست ندارد و پوچی .

٦

لق�اب و زیم و اھستی ما در زی�ر رن�گ ھ�ایی ک�ھ ب�ھ آن م�ی زن�یم و آوی�زه ھ�ایی ک�ھ ب�ھ آن م�ی آوی� -16 ن و مفقودصفاتی کھ بھ آن نسبت می دھیم گم و گور شده است و ھستی ما در مقابل نگاه ما مدفو

ھ است . این ھم�ان معن�ای گمش�دگی اس�ت و نس�یان و کف�ر بش�ر و معن�ای خص�ومت انس�ان نس�بت ب� ھستی اش و انکار خدا .

دین پرستی در ان معنای دنیا و دنیاپس وجود ما در زیر زبالھ دان دنیای ما گم شده است . این ھم -17 است کھ علت تباھی و گمراھی و بدبختی بشر است .

زیبا ا پاکیزه ونگھ داریم . حق خانھ ما اینست کھ آن ر زیباحق لباس ما اینست کھ آن را پاکیزه و -18م�ا ، بی�لحق ھمسر و فرزندان ما اینست کھ آنھا را پ�اکیزه و زیب�ا نگ�ھ داری�م ح�ق اتوم نگھ داریم .

اش��یای من��زل و س��ایر مملوک��ات نی��ز ھم��ین اس��ت . ح��ق اندیش��ھ و احساس��ات و باورھ��ا و عل��وم و ق�وق حول�ی آی�ا ھم�ھ ای�ن .تجربیات ما ھ�م ای�ن اس�ت ک�ھ آنھ�ا را در درون خ�ود پ�اکیزه و زیب�ا داری�م

برخاستھ و منوط بھ چھ حقی است . بی تردید از حق وجود است . آیا حق وجود ما چیست ؟ را کثی��ف وج�ود و ب�ودن م��ا ھ�م اینس�ت ک��ھ آن�را پ�اکیزه و زیب��ا و من�زه و ش�فاف نگ��ھ داری�م آن� ح�ق -19

آنج�ا ور ش�ود ت�اناپدید و گ�م وگ� و نسازیم و آنقدر چیزھای نا مربوط بھ آن نیاویزیم تا بھ کلی محو ای در وبع�د م�رگ ک�ھ دیگ�ر ھ�یچ رن�گ و آوی�زه کھ بھ کلی حتی از یادمان ھم برود تا لحظھ مرگ .

ت�ا ری�م بساط نداریم و مواجھ با ھستی عریان خود ھستیم و آنرا اصال نم�ی شناس�یم و ب�ھ ی�اد نم�ی آوقیام��ت کب��ری بایس��تی ب��ھ بازی��ابی آن بپ��ردازیم و در مقاب��ل جم��ال ھس��تی مح��ض یعن��ی خ��دا ھ��م منک��ر ھستی خود می شویم و چون جمالش را می بینیم می گوئیم کھ ای کاش خاک م�ی ب�ودیم (پ�اک و ب�یآالی��ش ) . و آنگ��اه خ��ود را در آت��ش دوزخ س��رنگون م��ی کن��یم ت��ا پ��اک ش��ویم و ھس��تی م��ان از زی��ر خاطرات و افسون و جن�ون و آف�ت ھ�ا و مفاس�د آنھم�ھ زبال�ھ ، پ�اک ش�ود و جم�الش آش�کار گ�ردد ت�ا

ا رھستی دار ش�ویم و بت�وانیم ب�ا جم�ال ھس�تی مطل�ق دی�دار کن�یم . زی�را ب�ی وج�ود نم�ی توان�د وج�ود بد این عذاب کفر است : بی وجودی !دریا

نک�ھ پس آیا حق بودن چیست ؟ بدون تردید حق بودن ھم�ان ب�ودن اس�ت : ھس�تم چ�ون ھس�تم !و آ -20ھست ب�ا خداس�ت زی�را ھس�تی ھم�ان خداس�ت و خ�دا ھم�ان ب�ودن مح�ض ب�ی رن�گ و ری�ا م�ی باش�د

د ن�ی ب�ھ خ�وش�ویم یع ھرچھ کھ این رنگ و ریا و آویزه ھا را از خود بزداییم بھ خ�دا نزدیکت�ر م�ی خود انسان است . نزدیک تر می شویم زیرا بھ قول علی (ع ) خداوند ھمان خود

ود با شھمانا بودن حق است و این حق خداست . و آنکھ با بودن خود روبرو » بودن « پس حق -21یعن�ی خدا روبروست و م�ا بق�ی دیگ�ر قاب�ل گفتگ�و نیس�ت . م�ابقی واقع�ھ حم�د اس�ت : حم�د ب�ودن !

آدم�ی اص�ال نیس�ت و، بودن تماما پرستش است و عشق ! و اینست کھ آنکھ عاشق نیست بر خود ت ک�ھ ھرک�ھتا خدا را در خود نبیند عاشق نمی شود یعنی اصال ھس�تی نم�ی یاب�د و نیس�ت . و اینس�

رس�د و خود را نمی شناسد نابود است . وآدم�ی ت�ا خ�ود را از غی�ر خ�ود پ�اک نس�ازد ب�ھ خ�ود نم�یین�د ک�ھ نمی یابد یعنی بی خداست . بودن ، خداست . و آنک�ھ ب�ھ ب�ودن خ�ود م�ی رس�د م�ی ب ھستی

شاک ای�ن بودن کافی است یعنی آنکھ بھ احدیت خود می رسد صمد می شود . باید چشمان را از خان از خ�اک را دی�د . ای�ن ھم�ان واقع�ھ لق�اهللا اس�ت و ب�ود» ب�ودن « ھمھ آ ویزه ھا شس�ت ت�ا جم�ال

یت می رسد . ا حق بودن در سجده بر خاک بغایت رعااست و لذ

٧

فصل دوم

حق دل

٨

ه الدلبسم الل ھر چھ می داریم دل؟ب -1ینست ک�ھ انسان حیوان صاحب دل است . عالم جان البتھ عالم دل است در مراتب و درجات و ا -2

د و اگ�ر یک گیاه خانگی ھم با صاحبش انس م�ی گی�ر عالم جان عالم انس و الفت است . حتی از آن خانھ برود خشک می شود .

الفت وانسان صاحب شدیدترین دل است و لذا انسان حیوان عاشق است و این بھ معنای انس -3ود کھ انسان نامی�ده م�ی ش�انس است عشق چیزی جز اشد انس نیست و انسان از غایت است

ارزش بھ انس می رسد این انس�ان ھم�ان می�زان انس�انیت و ھم�ھ. حیوانی کھ با جھان ھستی نس�انی اھای انسانی و دینی و معنوی اس�ت و اینس�ت ک�ھ در عرف�ان اس�المی ، انس�ان کام�ل را

گویند کھ با کل جھان و جھانیان بھ صلح و اتحاد رسیده است .دال و ت ک�ھ ب�ھ ج�و اینست کھ کفر و شرارت آدمی ھمان فقدان انس او با جھ�ان وجھانی�ان اس� -4

اض�ی نم�ی عداوت می رسد تا آنجا کھ برای استمرار بقای خود بھ کمتر از نابودی ک�ل جھ�ان ر شود .

و ان��س حاص��ل دل دادن اس��ت . پ��س انس��انیت محص��ول و مخل��وق دل دادگ��ی انس��ان ب��ھ س��ایر -5س�ت و موجودات جھان است کھ کم�الش ھمان�ا دل دادن ب�ھ خ�الق ع�الم ھس�تی یعن�ی خداون�د ا

نست انسان کامل یعنی انسان عاشق بر ھستی !ایم دیگ�رش بھ معنای دالل�ت ک�ردن و رھنم�ون گردی�دن اس�ت . ن�ا ل از مصدر د دل چیست ؟ دل -6

و نیز دگرگونی و زیرو رو کردن است .» مرکز «است کھ بھ معنای »قلب«لق و خ�ادل ، مرکز ھستی انسان است کھ انس�ان را دالل�ت م�ی کن�د ب�ھ س�وی ھس�تی و گ�وھره -7

انس�ان وھستی تا در سمت و سوی آن دگرگون و منقلب شود تا از عدم آدم ، ھس�تی پدی�د آی�د گ�وھره موجود گردد بھ جاودانگی !و این انقالب عدم است کھ بھ وجود م�ی رس�د . ای�ن ھم�ان

ج�ود ودگرشدن ، تغییر کردن و رشد نمودن نیز می باشد یعنی حرکت ع�دم ب�ھ س�وی وج�ود ت�ا تی مند شدن . پذیری و ھس

بانھ�ای ھ زھم�است کھ یک�ی از الف�اظ و واژه ھ�ای م�ادر و ام�ی در »لد «تلفظ درست دل ھمان -8ه بشری اس�ت و ل�ذا در زب�ان عرب�ی و عب�ری و پھل�وی و سانس�کریت حض�ور دارد . و ام�روز

ا یل و راھنمیعنی داللت گر و دلل می گویند ھنوز ھم در برخی از گویش ھای فارسی ، دل را د . قلب را در انسان ، امام ھمھ اعضای دیگر می نامد ھمان طور کھ امام صادق (ع) .

وج�ود را امام و رھبر ھمھ اعضا و ارگانھا و ح�واس و اراده و امی�ال انس�ان اس�ت و ک�ل، دل -9د : دل�م بھ سویی می راند کھ دوست می دارد و لذا منط�ق نھ�ایی ھم�ھ آدمھ�ا ب�ھ دل برم�ی گ�رد

خواست ! شر است .بر انسانھا ، ھوس خود را دل می پندارند و این بزرگترین خطای معرفتی البتھ اکث -10کام�ل ، و اینست کھ بھ قول علی (ع) ، دل شناسی ، کمال معرفت نفس است یعنی فقط عارفان -11

ز ھنرھ�ا ودل را می شناسند و ندای آن را با ندای ش�کم و غرای�ز اش�تباه نم�ی گیرن�د و یک�ی اب�ھ نست کھ در حریم دل آدمھا کمین م�ی کن�د و وسوس�ھ ھ�ای خ�ودش رامکرھای ابلیس ھم ای

ھ از دل ک�د ن�حساب دل می گذارد و آدمھا رابھ پیروی از خود می کش�اند در حالیک�ھ م�ی پندار خود پیروی می کنند پس بر ھدایت ھستند .

ین و یاطن�دای دل را از وسوس�ھ ھ�ای اجن�ھ و ش� عارفان کامل و اولی�ای الھ�ی م�ی توانن�د فقط -12 خناس و ناس تشخیص دھند .

نوند و ش�ھمان اھل حق ھستند و صدای خدا را از دل می ، یعنی اھل محبت اینست کھ اھل دل -13 بر خدایند . اناطاعت می کنند . اینان عاشق

روزی خ��انم عاق��ل و کام��ل و روش��نفکری ک��ھ پزش��ک ھ��م ب��ود جھ��ت تص��میم ب��ھ ازدواج ب��ا -14د زیرا ھرچھ کھ فکر ک�رده ب�ود ب�ھ نتیج�ھ ای نرس�یده خواستگار و دوستش بھ بنده رجوع نمو

ب��ود ک��ھ بتوان��د پاس��خ قطع��ی بدھ��د . بن��ده ایش��ان را دع��وت ک��ردم ک��ھ ی��ک ش��ب بنش��یند و ھم��ھ تئوری ھای خوشبختی و زنا ش�ویی را در ذھ�ن خ�ود نادی�ده انگ�ارد و فق�ط ب�ھ دل خ�ود رج�وع

یا آری یا نھ است . این خانم چن�د کند و ھر پاسخی از دل شنید از ھمان اطاعت کند کھ معموال ھ روز بھ دل خود رجوع کرده بود و با کمال حیرت و وحشت بھ نزد من آمد و گفت : من نشبا

بھ یک کشف وحشتناکی در خودم رسیده ام و آن اینکھ اصآل دل ندارم . زیرا ھرچھ ک�ھ گ�وش ود نیافتم چھ مثبت ی�ا منف�ی دادم و نگریستم ھیچ پاسخ آری یا نھ و یا حتی بی تفاوتی از دل خ

٩

ھم�ھ این خانم قبل از این ھم در قبال چند خواستگار دیگر مواجھ با ھمین امر شده بود و ل�ذا .ول�ی قب�ل خواستگارھایش سرگردان مانده بودند و خ�ودش س�رگردان ت�ر از خواس�تگارھایش .

ای��ن آی��ھ را از ای��ن آخ��رین خواس��تگار متوج��ھ عی��ب ک��ار خ��ود نش��ده ب��ود ک��ھ دل ن��دارد . بن��دهبرایش خواندم کھ برخی از کافران گوئی کھ دل ندارند . یعنی دلشان مرده است یا خواب اس�ت

و یا سنگ شده است از فرط شقاوت و کفر .دل قھ�ر آدمی چون مدت طوالنی بھ ندای دلش اھمیتی نداد و یا بر خالف آن عم�ل نم�ود گ�وئی -15

ویم ک�ھ ب�ھش�ذا گ�اه در برخ�ی ب�ا قل�وبی مواج�ھ م�ی می کند و یا بھ تدریج از حیات می افتد و ل .راستی از سنگ ھم سخت تر است و کمترین رحم و عاطفھ ای حتی بھ خودشان ندارند

س�ی حدل کانون انس است . انس عادت نیست . عادت ، شقاوت و خشونت و بی تفاوتی و بی -16 ت می آورد . لیئومی آ ورد در حالیکھ انس ، توجھ و محبت و معرفت و لطافت و مس

ان��س از خ��ود گذش��تگی م��ی آورد . گذش��تن از آرزوھ��ا و تعلق��ات شخص��ی ب��ھ خ��اطر دیگ��ری . -17ب�رای دیگ�ری . پ�س ان�س ض�د ع�ادت اس�ت و اینس�ت ک�ھ ھمزیس�تی و گذشتن از عادات ف�ردی

ھ زن ھم سرنوشتی را ممکن می سازد و اینست کھ خداوند می فرمای�د ک�ھ ب�ین ھم�و مشارکت ت قرار می دھد تا ھدایت شوند .و شوھرھا انس و الف

س�اس از اانس موجب ھدایت است زیرا ھدایت ھمانا ھدایت بھ سوی خداوند است کھ تماما بر -18آن خود گذشتن ممکن می شود . سیر الی هللا ھمان حرکت از خود بھ س�وی خداس�ت و اس�اس

ھ ب�ین رابط� و. بر انس است در روابط . کھ اساس روابط ھم زناشویی است در قلم�رو غرای�ز م�ؤمن و ام��ام اس��ت در قلم��رو معرف��ت . ب��ھ ھ�ر ح��ال ان��س ، اس��اس حرک��ت معن��وی و ج��وھری

انسان می باشد . در جھت حرکت بھ سوی او (ھو) » تو«است با » من «انس ھمانا انس -19 س گرفتن با غیر است و این جوھره تغییر اس�ت زی�را تغیی�ر در لغ�ت ھ�م ب�ھ معن�ای غی�ر ش�دننا -20

از من بھ سوی دیگری : دگ�ر ش�دن ! ای�ن دگ�ر ش�دن ھرچ�ھ ک�ھ باش�د بھت�ر از ی حرکت ناست یع ماندن است و دگر شدن از انس آغاز می شود . »من«

و انس ، واقعھ دل دادن و دل بردن است یعنی جانش�ین یک�دیگر ش�دن : خالف�ت ! یعن�ی ھرکس�ی -21ت : این جری�ان دل طرف مقابلش را در سینھ خود می یابد و دل خودش در سینھ طرف دیگر اس

انس است و انسانیت و شدن ! عشق یعنی ھمین کھ غایت انس است . مق�ام نو دلی کھ در سینھ صاحبش می ماند بھ تدریج ب�ھ س�وی م�رگ م�ی رود و م�ی می�رد و ای� -22

شقاوت است . و صاحبش را بھ از خود گذش�تن ب�رای دیگ�ری دع�وت م�ی کن�د . دل ھمواره امر بھ غیر می کند -23

مر و ندائی ندارد . پ�س ام�ر دل درس�ت ب�رعکس ب�و لھوس�ی اس�ت ک�ھ ام�ر ب�ھ خ�ود دل جز این ان�د ب�ھ کهللا است و ھرکھ بتواند امر دلش را بخواند و عمل ی پرستی می کند و این ھمان سیر ال

خدا می رسد . حق دل ، عشق و ایثار اس�ت . و ج�ز ای�ن دل را ک�اری نیس�ت و ای�ن ھم�ان ک�ار دالل�ت انس�ان ب�ھ -24

دگار است زیرا خداوند مظھر مطلق عش�ق و ایث�ار اس�ت . واینس�ت ک�ھ ھ�ر اھ�ل دل�ی رورپسوی انسان مخلص و حق پرست م�ی باش�د و ھرک�ھ ح�ق دل را ادا نکن�د از دس�تش م�ی دھ�د و ب�ی دل ھ می شود . یعنی بی امام ، بی نور ، بی روح و بی حق ! زیرا دل ھم�ان ح�ق وج�ود اس�ت و قبل�

ب��ی قبل��ھ و ب��ی ھ��دف و ھ��یچ وپ��وچ اس��ت و انس��ان دل م��رده از ج��ان اس��ت . آدم دل م��رده ، آدمحی��وان و نب��ات ھ��م ب��ی ج��انتر و پس��ت ت��ر اس��ت . انس��ان دل م��رده ، دی��و اس��ت و قلم��رو اجن��ھ و

شیاطین . زیرا انسان بی دل ، انسان بی صاحب است . ز و ب�ا حاصل دل دادن و دل شکستھ شدن اس�تو اما حیات روحانی دل و رشد و تعالی آن تماما -25

س�ت و ھم از دل دادگی نھراسیدن و از دیگران کینھ نکردن . این ھمان رشد و تعالی مقام انس اس�ت انسانیت . و بدینگونھ است کھ آدمی باالخره بھ انسان کامل می رسد کھ اسوه مطلق ان�س ا

ش�ود و و دل بھ او می دھد و در این دل دادگی در میانھ من و تو ، بھ ناگاه او (ھو) آش�کار م�یهللا در ع�الم خ�اک اس�ت ک�ھ اج�ر دل دادگ�ی و رعای�ت ح�ق دل اس�ت و ءاین معراج روح�انی و لق�ا

ای�د البتھ حق دل آن است کھ جز ب�ھ خداون�د و اولی�ای او داده نش�ود و ھ�یچ ک�س ج�ز او در دل نیق ولی این کمال واقعھ است و یک شبھ حاصل نمی اید . دل ، دلیل آدم است بھ سوی وجود مطل�

!

١٠

فصل سوم

حق اندیشیدن

١١

ه الحکیم بسم الل

ان��ا تقریب��ا ھم��ھ اف��راد بش��ری م��ی پندارن��د ک��ھ آس��انترین و نق��دترین ک��اری ک��ھ م��ی توانن��د ک��رد ھم -1

ار و ک�سان می دانن�د ک�ھ در ھم�ھ ح�ال و آدمھا اندیشیدن را آن قدر آو بلکھ اکثر شیدن است یاندگ�ویی م انجام می دھند ھمزمان با آنھا مشغول اندیشیدن ھ�م ھس�تندوأت در حالیکھ چندین کار را

اندیش��یدن س��ھل و ممتن��ع ت��رین فعالی��ت اس��ت و بس��یاری حت��ی اراده ب��ھ اندیش��یدن ھ��م ندارن��د و م�ی اندیشھ خود بھ خ�ود در ذھنش�ان جری�ان دارد و در واق�ع اینھ�ا نم�ی اندیش�ند بلک�ھ اندیش�یده

است مثل نفس کش�یدن . ای�ن جری�ان در حقیق�ت معن�ا ربط�ی ب�ھ شوند یعنی اندیشھ یک مفعولیت ان اندیشیدن ندارد و چی�زی ج�ز خیالبافیھ�ای اتوماتی�ک نیس�ت . ذھ�ن ای�ن آدمھ�ا مفع�ولترین ارگ�

وجودی آنھاست آی�ا ب�ھ راس�تی در تم�ام عمرم�ان چن�د ب�ار ب�ھ خ�ود گفت�ھ ای�م ک�ھ : امش�ب م�ی خ�واھم س��اعتی را -2

! و بلکھ چند بار بھ این قول خود عمل کرده ایم ؟ فکر کنم درباره فالن موضوع م��ا بس��یار ب��ھ ن��درت فک��ر م��ی کن��یم بلک��ھ فک��ر ک��رده م��ی ش��ویم م��ا ف��اکر و فک��ور نیس��تیم بلک��ھ -3

ج�ز جم�ع ھم کھ مثال بھ جد و آگاھانھ و عمدا بھ فکر می پ�ردازیم ین ھنگامآمفکوریم . و تازه ات عاری��ھ ای خ��ود را حس��اب م��ی کن��یم . و و تفری��ق ام��ور ک��ار دیگ��ری نم��ی کن��یم یعن��ی معلوم��

حسابگری ذھن ربطی ب�ھ فک�ر ک�ردن ن�دارد . فک�ر ک�ردن جس�تجو و ک�اوش در ت�اریکی اس�ت و کشف کردن و فھم نمودن است .

در تاریکی . بکر اندیشیدن ھمچون خلق کردن از عدم است و یا پیدا کردن چیزھایی -4ندیش�ھ ن�ایی ک�امال ن�ورا در خ�ود کش�ف م�ی کن�د امع ن جریانی از ذھن کھ بھ ناگاه و فی البداع�ھآ -5

ن یکی از زمینھ ھای ھدایت است . آاست . اینست کھ فکر کردن در قرموان���ع اندیش���ھ ک���ردن و تفک���ر در ذھ���ن آدم���ی عبارتن���د از : قض���اوت قبل���ی ( پ���یش داوری ) ، -6

–مدرس�ھ ای –آرزوھای از قبل تعیین شده چھ مادی و چھ معنوی ، معلومات عاریھ ای (کت�ابی خبری ) و فرھنگ و باورھای وراثتی .

ن�ی پس می بینیم کھ ھمھ این موانع یک وجھ مشترک دارند و آن اینکھ مربوط بھ گذش�تھ ان�د یع -7حافظھ . ھم�انطور ک�ھ داش�تھ ھ�ای م�ادی و بیرون�ی بزرگت�رین م�انع انس�ان در حرک�ت ب�ھ س�وی

ھیم و مع�انیامانع حرکت بھ سوی مفمعنویت و عقالنیت ھستند داشتھ ھای ذھنی ھم بزرگترین نو می باشند .

اندیشیده شدن یا مفکور بودن کھ بزرگت�رین م�انع اندیش�ھ و فک�ر ک�ردن اس�ت حاص�ل فعالیتھ�ای -8 داشتھ ھای ذھنی ما در حافظھ است و در واقع ج�دال و جن�گ ب�ینخود بھ خودی و کور کورانھ

ک��ل ان��رژی تفک��ر را ب��ھ مص��رف م��ی ای��ن داش��تھ ھ��ای ذھن��ی ک��ل فض��ای ذھ��ن راتاری��ک نم��وده و ی�ن رساند و لذا ذھن آدمی ھمواره خستھ و متشنج و ھالک است کھ گاه فقط در عالم خواب ک�ھ ا

داشتھ ھا تا حدودی بھ خواب می روند ، یک فکر بکری بھ صورت رؤیا رخ می دھد و ھم�ین . امی�د دمھ�ا ھم�واره چش�منھم در عرصھ تعبیر و تفسیر ، تباه می شود . بھ ھمین دلیل اکثر آآکھ

ورد . آبھ رؤیاھای خود دارند کھ شاید فکر بکری یا ایده تازه ای بھ آنان روی م بای�د ھمانطور کھ آدمی در فعالیتھای فیزیکی خود ھمواره تولیداتی دارد در فعالیتھای ذھن�ی ھ� -9

ف�اھیم مھا حفظ ن معانی و مفاھیمی نو است . در حالیکھ اکثر آدمآتولیداتی جدید داشتھ باشد کھ آنھ�ا کھنھ و قرار دادی و موروثی و عاریھ ای موجود در آرشیو حافظھ را بھ میدان آورده و با

و معاملھ می نمایند و چیزی بھ نام خالقیت ذھنی رخ نمی دھد . جمع و تفریق ومعادلھ و ام��ا چگون��ھ م��ی ت��وان از اس��ارت و ب��ازیچگی فعالیتھ��ای خ��ود بخ��ود ی و کورکوران��ھ ذھ��ن -10

ت م�ی انجام�د . ب�ھ ھم�ین جنای�لوگیری و آنھا را مھار نمود . زیرا غایت این وضع بھ جنون و جدلیل آدمی بعد از ارتکاب ھر جنایتی مدعی می شود کھ : من نبودم و تقص�یر م�ن نیس�ت ! زی�را بھ راستی ھم او نبوده است زیرا اصال ھیچ اختیار و کنترلی بر ذھن خود نداشتھ است و ذھنش

یجھ ای رسیده و تصمیم خ�ودش را ب�ھ ص�احبش الق�ا نم�وده و اورا وادار ب�ھ عمل�ی جن�ونی بھ نتحاص��ل خ��ود س��ری و خ��ود مح��وری ذھ��ن اس��ت ک��ھ چ��ون ج��ن ی��ا ش��یطانی ، ک��رده اس��ت . جن��ون

صاحبش را مرید و برده خود می سازد . ھمھ دیوانگان اسیر گذشتھ خویش ھستند و در گذشتھ

١٢

ین��ده آی��ت ج��اری و ح��ال را از دس��ت داده ان��د و برخ��ی دیگ��ر در ج��ا مان��ده و رابط��ھ خ��ود ب��ا واقع موھوم گم شده اند کھ حاصل گذشتھ پرستی ناکام است .

اندیشھ کردن نقب در ظلمات ذھن اس�ت پ�س واض�ح اس�ت ک�ھ ک�اری ب�س دلیران�ھ و پھلوانان�ھ و -11

ام��ا قماربازان��ھ اس��ت . متفک��ران ب��زرگ پھلوان��ان و جنگجوی��ان عرص��ھ ظلم��ات ذھ��ن ھس��تند و چگونھ می توان بھ شجاعت رسید ؟

بھ ھرحال داشتھ ھای ذھنی ھمواره کمابیش در حافظھ خوابیده اند و بھ محض رجوع آدم�ی ب�ھ -12

ا ذھن بر می خیزند و صف می کشند و خود آرایی می کنند . ول�ی ف�رد بای�د ب�ا تیغ�ی ص�فوف آنھ� این شمشیر چیست ؟ را بشکند و پرده پندار را بدرد و بھ اعماق آنھا راه یابد .

این شمشیر عشق است . عش�ق ب�ھ حقیق�ت برت�ر ، عش�ق ب�ھ فھم�ی دگ�ر و ادراک�ی دگ�ر از خ�ود -13 زندگی . عشق بھ فھمیدن !

وم. عشق بھ فھمیدن برای فھمیدن ! نھ عشق بھ فھمیدن برای یک ایده یا پروژه ای از قب�ل معل� -14س�ندم بلک�ھ آنگون�ھ ک�ھ منھ�ای عشق بھ معرفت و حقیقت حیات و ھستی نھ آنگونھ کھ من م�ی پ

ت ھرکسی بزرگترین حجاب اندیشھ خالق است . من ھم ھست . پس منی. منیتی کھ مجموعھ ای از باورھا ، قضاوتھا ، آرزوھا و توجیھات برای تقدیس خویشتن اس�ت -15

�ت ذھن�ی منطق�ی م�ن ف�رود آی�د و بلک�ھ ک�ل س�اختار منط�ق –پس این شمشیر بایستی بر فرق منیت م شکند . پس بایستی مدتی تاب تحمل بی منطق بودن را و ھیچ و پوچ بودن را داش�را در ھم

زیرا یکی از بزرگترین موانع فکر خالق ھراس از پوچ و بی معنا شدن است و از ھوی�ت س�اقط شدن ! اینست نخستین پھلوانی !

ت ذھنی انسان سازمانی بغایت مافیائی و مکار و خود فریب و خود -16 ھ ش�یفت–خ�ود مح�ور و –منیاس��ت و در قب��ال ھ��ر معن��ای جدی��دی مقاوم��ت م��ی کن��د و چ��ھ بس��ا خ��ود را ب��ھ خ��واب م��ی زن��د و

دربھای پذیرش خود را بر ھر معنای دیگری می بندد . تجاھل یکی از این ترفندھاست . خودشکنی و بت شکنی اعتقادی و منطقی و علمی و فنی بزرگترین شمشیری است کھ ب�ر ف�رق -17

م��ی آی�د ت��ا ھ��وای ت��ازه ای ب�ھ ذھ��ن برس��د . ای��ن خ�ود ش��کنی البت��ھ فق��ط ک��ار س�ر خویش��تن ف��رودعاشقان حقیقت است کھ بانیان فرھنگ و معنویت بشری ھستند ولی ما بق�ی م�ردم چن�ین ق�درتی

د و ندارن��د و بایس��تی ب��رای تعل��یم و تربی��ت ذھ��ن خ��ویش در ن��زد ع��ارف فرزان��ھ ای س��ر بس��پارنو ب��ر ف��رق ذھ��ن خ��ود تس��لیم باش��ند مث��ل ک��اری ک��ھ ش��مس دن ااطاع��ت کنن��د و در قب��ال تی��غ کش��ی

.تبریزی با مولوی کرد و در مرحلھ نخست بھ لحاظ اعتقادی او را ھیچ و پوچ ساخت پوچ س�ازی ذھ�ن ھ�ای فس�یل ش�ده و خفق�ان بزرگترین ارزش معنوی آثار بزرگ متفکران ھمانا -18

ر ر ب�اور و معن�ای بک�ر و ب�گرفتھ و موروثی است و نھ عرضھ باورھا و مف�اھیم جدی�د . زی�را ھ�حقی تا در خود ذھن ھر انسانی پیدا و کشف نشود بھ ح�ال او خاص�یتی سرنوش�ت س�از ن�دارد و ل یک ایده عاریھ ای محسوب می شود کھ جز بر کبر و غرور نمی افزاید . درست بھ ھمین دلی�

ی�کص�ال چ�ون قرآن کریم بسیار بھ ندرت حکمت و معرفتی ت�دوین ش�ده ارائ�ھ م�ی نمای�د و ل�ذا ار کتاب درسی نیست بلکھ نشانھ ھا و عبرتھا را پیش روی می نھد و خواننده را دعوت ب�ھ تفک�

می کند . از بھ ھمین دلیل در ادبیات اس�المی م�ا آث�ار کس�انی چ�ون عط�ار و ح�افظ و موالن�ا بس�یار بیش�تر -19

وگ�ی مس�لمانان آثار ابن سینا و سھروردی و مالصدرا و رازی و فارابی در تحول و رش�د فرھنھ لت�ر و شکس�پیر و گوت�وغرب اندیشھ سقراط و تمدنایرانیان اثر داشتھ است ھمان طور کھ در

س�ت . ای�ن ب�دان افالس�فھ کالس�یک مث�ل ارس�طو و کان�ت و ھگ�ل ب�وده و نیچھ فرھنگ سازتر از دلیل اس�ت ک�ھ در اندیش�ھ ای�ن فرھن�گ س�ازان عنص�ر تخری�ب و ب�ت ش�کنی و پ�وچ س�ازی ذھ�ن

ولی�ا اموروثی بشر ھمانا انبی�ا و –ند کھ بزرگترین پوچ سازان اندیشھ تاریخی چرد . ھروجود داالھ��ی و عارف��ان ب��زرگ ب��وده ان��د و ل��ذا پ��دران فرھن��گ ومعنوی��ت بش��رند . تم��ام خالقی��ت و رش��د

است . واین ھمان گوھره پوچ سازی ذھنیت فسیل بشر است .» الالھ «معنوی بشر در حلھ ھمان حق پوچ سازی داشتھ ھای ذھن�ی اس�ت . ای�ن ھم�ان ح�ق حق اندشیدن در نخستین مر -20

تیدنی نفی کامل ھم�ھ پرس�و الالھ است کھ در اوجش بھ هللا می رسد و هللا ھمان الی مطلق ونھ ھاست . هللا ھمان معنا و گوھره فوق ھر معنایی است :معنای بی معنائی : بود نبود !

نرا بھ سوی سواحل عدم راند تا دل ب�ھ س�ویآتی ذھن آدمی قادر بھ درک وجود نیست پس بایس -21ھمان ھیچی و پ�وچی مطل�ق اس�ت . ح�ق اندیش�ھ، پ�وچی اس�ت . وجود پرواز کند وعدم در ذھن

این پوچی پشتوانھ دل برای عاشق شدن است .

١٣

١٤

فصل چهارم

حق پوچ شدن ه الجامع بسم الل

١٥

س�ی وظیفھ استوار است ک�ھ ھرک زیستی فقط بر وظیفھ شناسی و انجام قال گفتھ اند کھ حق ھمھمھ ع -1

کار خودش را درست انجام دھد ولی بسیار بھ ندرت درباره ای�ن درس�ت ک�اری س�خن ب�ھ می�ان رفت�ھاست کھ انجام درست وظایف چگونھ است . مثال اینکھ م�رد ش�کم زن�ش را چ�رب کن�د و زن ھ�م زی�ر

ش را . ول��ی آداب و چن��د وچ��ون ای��ن چ��رب ک��ردن ھم��واره م��ورد اخ��تالف و فروپاش��ی ش��کم ش��وھر ھمزیستی ھا بوده است .

وع اینک�ھ ھ�رکس در ی�ک ھمزیس�تی و ھ�ر ن�بیائیم این وظیفھ را از منظر دیگری بنگ�ریم یعن�ی م�ثال -2ا ا ای��ن تنھ��رمش��ارکتی در ھ��ر ح��دی وظیف��ھ ای ج��ز پ��وچ س��ازی منی��ت ط��رف مق��ابلش را ن��دارد . زی��

رسالتی است کھ در ھرنوع ھمزیستی و مشارکت خ�ود ب�ھ خ�ود رخ م�ی دھ�د . آنانک�ھ ت�اب ای�ن پ�وچ ی دگ�ر و رابط�ھ ائی دگ�ردھند و ما بقی می گریزند تا در جاشدگی را دارند بھ این مشارکت ادامھ می

بھ این پوچ شدگی ادامھ دھند تا کامال ھیچ و پوچ شوند . را ای ھیچ و پوچ شدن بھ دنیا نیامده اس�ت . آنانک�ھ ح�ق ای�ن پ�وچیبھ نظر می رسد کھ آدمی جز بر -3

خ�ر جنگی�ده درک کرده اند مؤمنان و انبیاءو اولیاء خدا نام دارند و مابقی ھم کھ ب�ا ای�ن پ�وچی تاب�ھ آ اند کافران نامیده می شوند .

ی�ن م کھ در اچرا پوچ شدن و پوچ کردن را حق وظیفھ و غایت وظیفھ در ھر رابطھ و مشارکتی ندانی -4 و جھان در صلح و سالمت خواھد زیست . صورت آدمھا باھم ھیچ مشکلی نخواھند داشت

نیچھ ، پدر پوچی ھای این دوران چیزی را کشف ک�رده اس�ت ک�ھ خ�ودش ھ�م ق�درش را نم�ی دانس�ت -5بھ آرامش و نیروانا رسید و قدیس لق�ب گرف�ت ک�ھ خ�ودش ولی ده سال آخر عمرش را در این پوچی

رش بود . ھم فکن قدیس یعنی یک آدم پوچ شده ای کھ بھ پوچی اش راضی شده است و بلکھ آنرا م�ی س�تاید و در ای� -6

پوچی آن معنای مطلق را یافتھ است کھ خدا نامیده می شود . رای ب�اگر ھدف از زندگی بر روی زمین پوچ شدن و پوچ کردن نبود نیاز بھ این ھم�ھ آدم نب�ود زی�را -7

الزم است تا پوچش کند .ھرکسی یک کس دیگر حضرت آدم در بھشت ازلی و جاودانھ اش چون خدا زندگی می کرد و از خدائیت ھیچ ک�م نداش�ت ک�ھ -8

و ون خود آدم آفرید تا پوچش کند و از خدائیت س�اقطش س�ازد و س�اخترخداوند برایش حوا را از د .بچھ ھا پیدایشان شد تا حوا را پوچ کند و لذا شجره پدید آمد وآنگاه نیاز بھ کسانی بود

دمیت از پوچ شده ترین بش�ر ، آش�کار م�ی ش�ود ک�ھ آآدم شدن ھمان پوچ شدن است و لذا ارزشھای -9ت نخستین این پوچ شدگان انبیای الھی ب�وده ان�د ک�ھ ب�ھ دس�ت م�ردم پ�وچ ش�دند زی�را موف�ق ب�ھ ھ�دای

م�ان آوردن�د ھم�ان احدی نشدند و کل رسالت آنھا بر سرشان شکست و آن انگشت ش�ماری ھ�م ک�ھ ای اول بھ امر الھی ایمان آورده بودند .

ھا دمیان رسول پوچ سازی یکدیگرند : زن و شوھر ، دوستان ، والدین و فرزندان ، ھمسایھآھمھ -10ت ھا و... اقوام ،مذاھب ، فرھنگ ھا ، ایدئولوژیھا ، تمدنھا ، ابرقدرتھا ، مل

وچ ش�دگی انس�ان اس�ت . در ای�ن پ�وچی اس�ت ک�ھ کارگاھھای پ�، روابط بشری در ھر سطح و عمقی -11خدا درک م�ی ش�ود ب�ھ عن�وان معن�ا . روی�ارویی انس�ان ب�ا خ�دا ھم�ان روی�ارویی پ�وچی و معناس�ت ،

نیستی و ھستی ! مدنیت و جھانی شدن و جھانی س�ازی در ذات�ش مقص�ودی ج�ز ی�ک پ�وچ س�ازی جھ�انی ب�رای ک�ل -12

ھن�ر وادب و م�ذھب و فرھن�گ و عش�ق و م�دنیت ! بشریت و تاریخ بشری ن�دارد: پ�وچی عل�م وف�ن وناجی موعود در حقیقت چیزی جز ظھور معن�ا در قب�ال غای�ت پ�وچی بش�ریت ب�ر روی زم�ین نیس�ت .

این معنا آن پوچی را نجات می دھد و شفاعت می کند . ات ، ب�جملھ عشق ھا ، ایمانھا ، دانش ھ�ا ، فض�یلت ھ�ا ،فرھن�گ ھ�ا ، پیروزیھ�ا ، ع�دالت ھ�ا ، انقال -13

ن�ا عظمت ھا ، ثروتھا ، قدرت ھ�ا ، و... دامھ�ای پ�وچ س�ازی بش�رند ت�ا بش�ر را در حض�ور خداون�د بیباع��ث ک��وری و ک��ری و زی��را غ��رور حاص��ل از ھم��ھ فض��یلت ھ��ا کنن��د و بش��ر چش��م دی��دن او را بیاب��د

مدھوشی بشر است و باید در ھم شکستھ شود .را درک وتص�دیق ک�رد ب�ھ ھم�ھ حق�وق دیگ�ر پس پوچ شدگی حق ھمھ حقوق است و آنکھ این احق -14

و گرنھ تا ابد در بطالت خود سرگردان است .می رسد دم ابوالبشر در بھشت ازلی یک انس�ان خ�دائی حام�ل روح و اس�ماء و عل�م الھ�ی و مس�جود آحضرت -15

مالئ��ک ول��ی موج��ودی متکب��ر و ابل��ھ و عی��اش ش��ده ب��ود ک��ھ ابل��یس ب��ا بھان��ھ ای بغای��ت مض��حک و دم در بھش�ت جاوی�د ب�ود و م�ی دانس�ت ابل�یس تنھ�ا آا فریفت و از ھمھ چیز ساقط کرد . کودکانھ او ر

دم در بھش�ت او آدشمن او و آن شجره ھم تنھا ممنوعیت اوست . ولی ابلیس بھ بھانھ جاوید س�ازی را از جاودانگی ساقط کرد و این چیزی جز غرور نبود کھ آدم را احمق کرده ب�ود ک�ھ ب�ھ وع�ده آنچ�ھ

١٦

اشت آنچھ را کھ داشت از دست داد یعنی جاودانگی را . این بدان معناست کھ کسی ب�ھ بچ�ھ خودش دای کھ شکالت در دست دار د بگوید آن شکالت را بده تا دوباره بھ تو بدھم . و بچھ ھ�م بدان�د ک�ھ آن

فرد دشمن است و دروغ می گوید و با این حال بدھد . این عین مالیخولیا است . کھ ح�ق کبی�ر دوزخ معل�وم م�ی ش�ود و ارزش کبیرجن�اب ابل�یس در رس�التش از جان�ب در اینجاست -16

ل�یس خداوند کھ بدون او این آدم ت�ا اب�د از ف�رط غ�رورش ی�ک احم�ق مالیخولی�ائی ب�اقی م�ی مان�د و اب مأمور پوچ سازی و رسوائی بشر است .

ل�ی ھ�دایت اح�دی نش�دند و خدمتی کھ ابلیس بھ بشر کرد حت�ی پی�امبران ھ�م نک�رده ان�د زی�را موج�ب -17چ��ی و یابل��یس ھم��ھ را رس��وا و دوزخ��ی ک��رد و در دوزخ ھم��ھ ھ��یچ و پ��وچ ش��ده و خ��دا را باتم��ام ھ

نابودی خ�ود ص�دا م�ی زنن�د و بیھ�وده نیس�ت ک�ھ ع�ین القض�ات ھم�دانی ، ابل�یس را تنھ�ا خ�دا پرس�ت موحد وعاشق می داند .

ب کن��د و ل��ذا تنھ��ا خ��دا پرس��تان مخل��ص خداون��د ک��ل کائن��ات را آفری��ده ت��ا آدم��ی را ب��ر س��رش خ��را -18ه خراباتیان ھستند یعنی پوچ شدگان روی زمین کھ جھان ب�ر س�ر آنھ�ا و آنھ�ا ھ�م در خ�ود خ�راب ش�د

ید . ن است کھ نوری از خدا بھ چشم می آاند . ولذا فقط در اینا ھ�یچ پی��روزی و وص�الی نیس��ت ک�ھ اس��اس و امکان�ات ی��ک شکس�ت و خیان��ت و ف�راق برت��ر نباش��د . -19

اینست حقیقت ! پس حق با شکست و فرو پاشی و خراب�ات و پ�وچی و فناس�ت و احم�ق آن اس�ت ک�ھ اوس�ت جز خود خدا کسی را مسبب بداند و او را در این واقعھ نبیند . کل ھستی برای روبرو شدن با

ن�دکولذا قیامت کبری خرابات ھستی است کھ آدمی از زیر این خرابھ سر بر می آورد و دیدارش م�ی و می بیند کھ خود ھموست .

فصل پنجم

١٧

حق ایرانی بودن ه الیار بسم الل

ای ب�ھ تنھ�ایی م�ی ثارم عمال بھ اثبات رسانیده ام کھ از ھر ایده و بلکھ از ھر واژهآمن در مجموعھ -1د و ی�ک جھ�ان بین�ی تم�ام وکم�ال عرض�ھ ورل و جامع فلس�فی و ی�ا م�ذھبی پدی�د آتوان یک مکتب کام

ی . اگر چنین است پس چرا نتوان از یک فرھنگ و ملیت یک فلسفھ و مذھب ئکرد و بلکھ از ھر شی

١٨

و جھان بینی و ایدئولوژی کامل س�اخت . ھرچن�د ک�ھ نی�ازی ھ�م ب�ھ ای�ن ک�ار نیس�ت چ�را ک�ھ ب�ھ واق�ع د . این امر م�ی توان�د موج�ب پی�دایش ی�ک نرا بیان کرد و توضیح داد و فھمیآباید چنین است و فقط

��و عرف��ان اآگ��اھی -خ��ود و مث��ل عرف��ان ایران��ی ی��ا فلس��فھ ایران��ی و ی��احتی دی��ن ی ش��ود جتم��اعی و مل ایرانی .

لی�ت ممکن است بگویید دین و عرفان و فلسفھ ایرانی ھمان تشیع است کھ موج�ود اس�ت و ک�امال فعا -2یم�ی از ن وال ک�ھ ھم�ھ ایرانی�ان ش�یعھ نیس�تند . ثانی�ا ح�دود ھم دارد . ولی من می گ�ویم چن�ین نیس�ت ا

رن�د . شیعیان اسمی ، رسما و بھ لحاظ اعتقادی از ش�یعھ ب�ودن بیزارن�د و ب�ا آن احس�اس بیگ�انگی داقل�ب ومابقی ھم در شیعھ بودن خود جان می کنند و ھمھ بھ خود فحش می دھند . این مسئلھ حتی ت�ا

گ�ر ود نمایی م�ی کن�د . ای�ن واقعی�ت ب�دان معن�ا اس�ت ک�ھ ایران�ی ب�ودن دیجامعھ روحانیت شیعھ ھم خ مترادف با شیعھ بودن نیست . پس چیست ؟

ده امروزه ایرانی شدیدا محتاج چیزی شدن است زی�را در ک�ل ت�اریخ خ�ود ھرگ�ز ت�ا ای�ن ح�د پ�وچ نب�و -3ی ک اس�طوره و ن�اجاست . درست بھ ھمین دلیل ھرکس شعاری یا وعده ای دھد بھ ناگاه تب�دیل ب�ھ ی�

ن و پیامبر می شود . شعارزدگی و شعار پرستی جامعھ ما کھ در جھان منحصر بھ فرد اس�ت ب�ھ ھم�یمعناس���ت . ھن���ر پیش���ھ پرس���تی ، قھرم���ان پرس���تی در ورزش ، دانش���مند و نخب���ھ پرس���تی و اینھم���ھ

د درم�انیادعاھای رنگارنگ کھ دارای دکان و حزب و بازاری حیرت آور است (ان�رژی درم�انی ، قن�ت�ا آنج�ایی ک�ھ ی�ک رئ�یس جمھ�ور حت�ی م�ی توان�د دع�وی ام�ام و...) دال براین وض�عیت پ�وچی اس�ت

زمانی کند ھمانطور کھ یک شارالتان . پ���وچی دو روی دارد : ی���ک روی���ش ش���کم س���یری و ب���ی دردی اس���ت و روی دیگ���رش درد من���دی و -4

ی ض�اد تقس�یم ش�ده اس�ت . ای�ن قطب�العالجی . و جامعھ ما در طی دھھ ھای اخیر ب�ھ ای�ن دو قط�ب متشدن بر خ�الف تص�ور حاص�ل طبق�اتی ش�دن ش�دید جامع�ھ نیس�ت ھرچن�د ک�ھ گروھ�ی ش�دیدا پول�دار و گروھی شدیدا ب�ی پ�ول و بدھکارن�د ول�ی آن دو قط�ب م�ذکور ب�ر ای�ن دو قط�ب طبق�اتی منطب�ق نیس�ت

ھرچند کھ از آن اثر می گیرد .ب کف��ر ونف�اق اس�ت ک�ھ ب�ھ دو ن�وع پ�وچی ب�ی درد و پ��وچی اکث�ر قری�ب ب�ھ اتف�اق م�ردم م�ا ب�ر دو قط� -5

وچی دردمندفقان ھم بھ پادردمند و العالج مبتال شده اند . کافران مبتال بھ پوچی بی درد ھستند و من ند .و العالج مبتالیند یعنی پوچ شدگان بی ریا و پوچ شدگان ریاکار کھ تظاھر بھ معنا می کن

و مق��دس ت�رین آرمانھ�ا و ای��دئولوژیھا کافیس�ت ک�ھ ب��رای م�دتی ب��ھ ب�رای پ�وچ ش��دن حت�ی بزرگت�رین -6ا مد برسر تش�یع ھ�م در کش�ور م�آقدرت حکومتی برسد . ھمان بالیی کھ بر سر سوسیالیزم و عدالت

یکش حقانی��ت خ��ود را اثب��ات ک��رد ول��ی جمھ��وری ژم��د . عل��ی (ع ) ب��اپنج س��ال حکوم��ت سراس��ر ت��راآادعاھ��ایش را ک��ھ تمام��ا ش��یعی ب��ود ب��ھ اثب��ات رس��انید و اس��المی ب��ا س��ی س��ال حاکمی��ت خ��ود بطال��ت

متأس��فانھ م��ردم ب��ھ ج��ای ش��ک ک��ردن ب��ھ حاکم��ان ب��ھ م��ذھب خ��ود ش��ک کردن��د و گ��وئی ک��ھ اص��ال در انتظارش بودند .

یچ و امروزه ایرانی بودن مترادف است با ھمھ چیز و ھ�یچ ب�ودن . آنچ�ھ ک�ھ ایران�ی را ت�ا ای�ن ح�د ھ� -7بس�یار ب�زرگ و اعم�ال بس�یار حقی�ر اس�ت . س�خن از فاص�لھ ب�ین ادع�ا و پوچ ساختھ اس�ت ادعاھ�ای

عمل نیست . بلکھ تض�اد اس�ت ، ای�ن تض�اد در ف�رد ف�رد ایران�ی ھمچ�ون حکوم�ت غوغ�ا م�ی کن�د . و ش ج�ز خ�ودعجبا کھ ھر فرد ایرانی یک ایدئولوگ کامل است و ھمھ را متھم بھ ریا و نف�اق م�ی کن�د

گم شده است . رانی در دروغگویی خود یرا . اشدت فروپاشی و پوچ شدگی ھر فرد یا قومی بستھ بھ شدت و اوج ادعاھاست ول�ذا احس�اس آن ف�رد -8

درباره دعویھایش شدیدا متناقض است و این تناقض موجب رویارویی با خویشتن است ک�ھ حاص�لی حق ود و ایننکھ می خواھد بھتر و برتر باشد زودتر پوچ می شآجز پوچ شدگی پنھان ندارد . یعنی

است ، زیرا پوچی زمینھ طلوع معنای وجود است . دم بیشتر نداریم : کسی ک�ھ ب�رای خ�ودش زن�دگی م�ی کن�د و کس�ی ک�ھ ب�رای دیگ�ران . اول�یآدو نوع -9

ن نھا و دومی بھ خود م�ی رس�د و مق�یم در خویش�تآاسیر و دریوزه دیگران می شود آنھم شقی ترین ھ بی نی�از م�ی ش�ود م�ردم ای�ران اکثری�ت قری�ب ب�ھ اتف�اق از دس�تاحب وجود می گردد و یگانھ و و ص

س�ت اولند و لذا ھمھ اسیر و دربند و خصم یکدیگرشده اند . ایرانی یا غرب پرس�ت اس�ت ی�ا ع�رب پر (ناسیونالیست ).و یا مرده پرست

م�ی سخن بر سر انسان دارای امام و انسان بی امام است . انسان بی اما م بھ خصومت با خویش�تن -10رد ن دوره ای است ک�ھ ی�ک ام�ام ورھب�ر معن�وی داآرسد . زیباترین مرحلھ از عمر تاریخی ھر ملتی

ه ام�ام ن اینکھ نس�بت ب�ھ دورآاست کھ بی امامند و سر گشتھ و بدتر از و مردم ایران حدود دو دھھ داری خود نیز کافر شده و امامشان را متھم می سازند .

١٩

س پ�خ مردم ھند وچین دوره رھبری و امامت گاندی و م�ائو ب�ود و زان باشکوھترین مرحلھ از تاری -11 .بھ قھقرا رفتند و دچار نسیان و از خود بیگانگی شدند مثل مردم ایران بعد از امام خمینی

انسان بی امام ، انسانی سر گشتھ و دیوانھ و بیگانھ از خویش است و بازیچھ زمانھ . -12ه اس�ت بی امام است بلکھ باورش را بھ امامان س�ابق ھ�م از دس�ت دادامروزه انسان ایرانی نھ تنھا -13

یش�تن و و لذا باوری ھم بھ ظھور امامی بھ عنوان ناجی ندارد . این بی امامی ھمان ن�ا امی�دی از خو راز تباھی ایرانیان است .

ام���ام ، محبوبی���ت خل���ق در ن���زد خداس���ت و ل���ذا انس���ان ب���ی ام���ام انس���ان مط���رود در ن���زد خویش���تن -14 است.وایرانی امروز مطرود در نزد خویشتن است .

ی�ن ذا در اع�ی ایثارگران�ھ و عاش�ق م�نش اس�ت و ل�ایرانی قومی شدیدا عاطفی و مھربان و دارای طب -15ام��ور ھم��واره دچ��ار اف��راط گردی��ده واز عقالنی��ت و حکم��ت بیگان��ھ ش��ده و س��اقط م��ی گ��ردد و آنگ��اه

ر مرحل�ھ بع�د مب�تال ب�ھ حس�ابگری و دنی�ا پرس�تی ولک می شود و دتشین مبدل بھ نفرتی مھآعشقی کھ باز دچار انحطاط می ش�ود وب�از در انتظ�ار عش�قی م�ی نش�یند و ھم�انخودخواھی مادی می گردد

. بزرگترین نقطھ ضعف ایرانی غفلت و بیزاریش از حکم�ت و معرف�ت اس�ت تراژدی تکرار می گردد ایرانی ھرچ�ھ ک�ھ م�ی کش�د از عش�ق ک�ورش م�ی و نمی تواند عشق را با خود قرین و ھمسو سازد .

ادل ران�ی از تع�کشد . لذا یا در حال ایثار است یا در حال انتقام ، یا جان می دھد یا جان م�ی س�تاند . ایاس و و عدالت بیزار است و آنرا در شأن خود نمی داند زیرا از عقالنیت و حکمت بیزار است . احس�

ش ! ھم بر ھمین منوال است . یا امام پرست است ی�ا ام�ام ک�رفتارش با رھبران و مصلحین وامامان . در حریم خانواده ھم چنین است یعنی یا بچھ ھ�ا پرس�تیده م�ی ش�وند وی�ا مط�رود و ع�اق م�ی گردن�د

انی�ان رابطھ زناشویی ھم اینگونھ است . یا عشق است یا نفرت و طالق و انتق�ام . اجنب�ی پرس�تی ایرو ر کل تاریخ ایران شاھد حکومت بیگانگان بر خاک ایران ھس�تیمھم حاصل ھمین طبع است و لذا د

و ش�قند بیگانگان . یعنی ایرانیان تاب تحمل حکومت خودی را بر خود ندارند زیرا خیلی عا یا مزدور حکومت مستلزم عدالت و قھاریت است و حکمت !

مادھ�ا .ارس ھ�ا ، پ�ارت ھ�ا قوم ایرانی بھ لحاظ تاریخی ریشھ در سھ نژاد متف�اوت دارد : مادھ�ا ، پ� -16در غ��رب ای��ران کن��ونی ب��وده ان��د پ��ارت ھ��ا در ش��رق (خراس��ان ب��زرگ ) و پ��ارس ھ��ا ھ��م در مرک��ز و

س�ت جنوب ایران کھ زبان فارسی امروز متعلق بھ پارس ھا می باشد کھ زبان رسمی ایرانی�ان ش�ده ال ت�اریخ ین ھستند و ل�ذا در ک�. از این سھ نژاد ایرانی پارس ھا ، عاشق پیشھ ترین و رقیق القلب تر

یا در یران نبوده اند . حکومت ایراناھزاره اخیر ھرگز پارسی ھا دارای حکومتی جامع بر کل فالت دست مغول و عرب و مزدوران آنھا بوده و یا بھ دست بقایای مادھا (ترک ھا ) و پارت ھا .

ای�ن ام�ر موج�بی باش�د . البت�ھ بھ نظر می رسد کھ اجنبی پرستی و میھم�ان پ�روری ام�ری واح�د م� -17 ش�ده ک�ھ فرھن��گ ایران�ی تب��دیل ب�ھ دای��ره المع�ارف ھم��ھ اق�وام بش��ری گ�ردد و از ھ��ر ق�وم و م��ذھب و

و اینھمھ کثرت و ھویت موزائیکی می تواند خی�ر فکری ، چیزی در فرھنگ ایرانی یافت می شود . نش و ای�دئولوژی م�دون و برکتی عظیم و سرمایھ ای جھانی محس�وب ش�ود ب�ھ ش�رط اینک�ھ تح�ت بی�

داب و توحیدی قرار گیرد و ساماندھی گردد و ھدفمند شود . با اندک نگاھی بھ فرھنگ و باورھ�ا و آس�ر رسوم ایرانیان سر نخی از ھمھ اساطیر و باورھای فرھنگ و ملل و مذاھب قدیم و جدی�د در سرا

غ�ولی و ھن�دی و ماساطیر یونانی تاریخ بر روی زمین را درک می کنیم از باورھای بنی اسرائیلی تانوی بعالوه فرھنگ زردتش�تی و م�ا. ز وو میترایی و تا فلسفھ ھای اروپایی عصر رنسانس تا بھ امر

. ب�ھ تکنول�وژیکی عص�ر م�درنیزم –فلس�فی –و اسالمی بھ ھمراه جاھلیت عربی و باورھ�ای علم�ی ق��ومی ب��ا ای��ران قاب��ل قی��اس لح��اظ تن��وع و کث��رت موض��وعات فرھنگ��ی و م��ذھبی و اس��اطیری ، ھ��یچ

پ�روری ھم�انینیست کھ البتھ ھمھ اینھا بھ دلیل قدمت بسیار زیاد تمدن ایرانی نیز می باشد و طب�ع مو اجنب�ی پرس��تی و از خ��ود بی�زاری ک��ھ ن��ام دیگ��رش عش�ق اس��ت و نی��ز ب�ھ دلی��ل موقعی��ت جغرافی��ایی

مچ�ون کاروانس�رایی جھ�انی ایران کھ محل تق�اطع و عب�ور و م�رور تم�دنھای دیگ�ر ب�وده اس�ت ک�ھ ھھ و شاید طبع مھماندوستی و عشق و ایثار نیز معل�ول چن�ین ش�رایطی ب�وده باش�د ک�عمل کرده است

ی��ک توفی��ق اجب��اری ھ��م محس��وب م��ی گ��ردد . گ��وئی ای��ران ب��ار ان��داز و ترمین��ال تم��دنھا ب��وده اس��ت یاف�ت مث�ل س�فید پوس�تھمانطور کھ ھمھ نژادھای بشری را بھ لحاظ رنگ وتیپ می ت�وان در ای�ران

وزرد پوست و سیاه پوست و قھوه ای پوست . و اینست کھ ھیچ قومی چون ایرانی بھ طرزی مبرم و اضطراری نیازمند یک رھب�ری واح�د معن�وی -18

ساس�ات راء و عقاید و احآبھ ھمراه یک ایدئولوژی واحد و جامع و جھان بین نیست تا از این تفرقھ خ�ش بد و سامان گیرد و صاحب ھویت شود . انق�الب اس�المی ای�ران نوی�د ات تاریخی نجات یابئو القا

رگردانی چنین واقعھ ای بود کھ متأسفانھ بھ نتیجھ ای نرسید و ھنوز آغاز نشده پای�ان یاف�ت و ب�ر س� . مردم افزود

٢٠

ان از بیگانھ کھ در قرن اخیر بھ واس�طھ برخ�ی روش�نفکر تالشی برای پاکسازی فرھنگ ناب ایرانی -19یونالیس��ت آغ��از ش��ده عم��ال نش��ان داد ک��ھ نگ��رش و تالش��ی بیھ��وده اس��ت . بازگش��ت ب��ھ عص��ر ناس

ھخامنشی بازگشتی جنون آمیز و ناممکن و بی ارزش است زیرا ھرگز نخواھیم دانست کھ چ�ھ ب�ودهدر دس�ت نیس�ت و ای�ن ام�ر ش�امل ح�ال ھم�ھ ملتھ�ای دیگ�ر ھ�م م�ی »ناب «است و لذا ھیچ محکی از

ی ممکن نیست و این عین نژادپرستی است . شود ھیچ ملت نابس�تیم رجعت بھ گذشتھ امری مھمل و احمقانھ است زیرا ھمھ از پدر و مادری واحد بنام آدم وح�وا ھ -20

.و لذا تفکیک ناب وغیر ناب مفھومی انتزاعی و مجرد و فلسفی است و خواب و خیالی بیش نیست ق��وم بش��ری م��ی دان��د تم��ام افتخ��ارش ب��ھ ھ��زارانترین و برت��رین ق��وم بن��ی اس��رائیل ک��ھ خ��ود را ن��اب -21

ک پیامبری بوده کھ داشتھ و کشتھ است واز ھمین جا بھتر می ت�وان ھمخ�وانی ن�اب و ش�قاوت را در . کرد

انی این افتخار ایرانی است کھ خون ھمھ اقوام بش�ری را در رگھ�ایش داش�تھ باش�د . ای�ن ارزش انس� -22 ونایت پرورش نداده است مث�ل ن�اب ب�ودن بن�ی اس�رائیلی است نھ ناب بودن نژادی کھ جز جنون و ج

. یقریشی و ژرمن ناب گرای�ی را بای�د در اندیش�ھ و معرف�ت و ارزش�ھای انس�انی و توحی�دی جس�تجو نم�ود ن�ھ در خ�ون -23

ورنگ و صورت و اطوار و آداب ونمایش ھا . ودیم . یعن�ی جمل�ھناب فقط و فقط خداست زیرا فقط اوست کھ خود خودش است ومابقی جملھ ب�ی خ� -24

و در ابی ریشھ و عدمی ھستیم اال اینکھ راھی بھ سوی خدا بجوئیم و ب�ھ او اتص�ال ی�ابیم و دوس�تان جھان از ھر خون و نژادی . نژادی کھ ب�ی ن�زاد (خ�دا) باش�د ب�ی ریش�ھ و باط�ل اس�ت و ھ�یچ اص�ل و

ش گرفت�ھ می بریم و ل�ذا آت� نسب و شرفی پایدار ندارد . ما در اینجا در اوج بی خدائی تاریخی بھ سر ایم .

بی اس�ت تنھا امتیاز آمریکا در جھان فقط بھ دلیل کثرت گرایی و پلورالیزم نژادی و فرھنگ�ی و م�ذھ -25منتھ�ی نقط��ھ ض��عف ای��ن پل��ورالیزم انقط��اعش از خداون�د اس��ت و ل��ذا امریک��ا کش��ور س��ر گش��تگان و

ت�وانیم ک�ھ نماین�دگان مردمن�د . م�اھم م�ی و لذا دولتمردانش نیز جملھ دیوانھ ان�ددیوانگان شده است یک امریکای دیگر شویم کھ در حال شدنیم و لذا امریکا را رقیب سر سخت خود می دانیم .

امروزه ھویت غالب ایرانی یک موجود ھمھ کاره ھیچ کاره اس�ت : ی�ک عاش�ق ع�ارف م�ومن ع�الم -26الب ھم�انطور ک�ھ ی�ک مس�لمان غربی نھیلیست است و نیز ی�ک انقالب�ی ض�د انق�–مدرن سنتی عربی

ضد اسالم است و یک سنتی ضد سنت . ودریک کالم یک ایرانی ضد ایرانی !مث�ل ایرانی ھرگاه امام داشتھ حماسھ ھایی جھانی و ماندگار آفریده اس�ت حت�ی در غای�ت اس�ارتش . -27

رت نھضت حسن صباح کھ در سیاھترین مرحلھ از سرنوشت ملت ای�ران رخ نم�ود ک�ھ ای�ران در اس�اک�ھ ١٣۵٧خونبار بنی عباس و ترکان سالجقھ و سپس مغول قرار داشت و نیز نھض�ت انقالب�ی س�ال

در اسارت امریکا و اسرائیل بود ھمین دو نھضت ھم�ھ محقق�ین و م�ورخین و تحلی�ل گ�ران جھ�ان را بھ حیرت و ھذیان و افسانھ سازی انداختھ است حتی خود ایرانیان را .

ح یک ملت است و ملت ب�ی ام�ام ی�ک ت�وده پریش�ان و مالیخولی�ایی اس�ت امام مظھر نفس واحده رو -28 کھ بھ تسخیر اجنھ و ش�یاطین م�ی افت�د و ای�ن واقع�ھ ای اس�ت ک�ھ این�ک رخ داده اس�ت وج�ز پی�دایشن�ھ امامی دگر ھیچ راه نجاتی نیست واین امام جز از طریق عطش و طلب انتظ�ار رخ نم�ی نمای�د وگر

در بطن خود نیست کھ غایب از جھل و غفلت مردم است . ھیچ قومی بدون امام زنده ایایران مزرعھ ھفتادودوملت اس�ت و ھ�ر ق�ومی در ای�ن س�رزمین ب�ذرھای نی�ک وب�د خ�ود را افش�انده -29

اش�یم ک�ھ ب ابائی نداش�تھ . بایست خارھا را برکنیم و گلھارا بپروریم ووگلھا و خارھایی رویانده است لھم و م�ا ، مغولی ، یونانی ، عربی ، بنی اسرائیلی ، تورانی و امث�اھندی این گل چھ بوئی می دھد :

لکت�رین ایرانیان نیز بی خار نیستیم باید ھمت کنیم کھ خارھای خ�ودی را نی�ز از ریش�ھ ب�رکنیم ک�ھ مھ این خارھا عشق بی معرفت و حکمت است .

م�ا .عاقب�ت خوش�ی ن�دارد دموکراسی حتی از نوع حقیقی اش نیز برای ما ایرانیان کھ ق�وم عاش�قیم -30عش�ق بی امام مردگانیم ، امام ، عقل عشق ماست . ایرانی امام معرفت و حکمت می خواھد نھ امام

کھ بھ ان�دازه ک�افی دارد ھفت�اد میلی�ون عاش�ق ک�ھ حاض�ر اس�ت خ�ون بری�زد ول�ی اص�ال حوص�لھ فک�ر ثب�ات ارد زیرا عاشق ب�رای اکردن ندارد زیرا بر ھمھ اسرار واقف است ولذا جز پول ھیچ کمبودی ند

ای ب�ی عشقش بایستی بانکدار باشد و لذا ھفتاد میلیون ایرانی دم در بانکھا بھ صف است . وای�ن رب�، عش��ق ای��ن ق��در گ��ران و س��ابقھ (ت��ورم ) حاص��ل عش��ق ب��ازی ایران��ی اس��ت . در ھ��یچ ج��ای جھ��ان

عش��ق در کش��ور کمرش��کن و خانمانس��وز نیس��ت ! رق��م نج��ومی مھری��ھ ھ��ا دال ب��ر عظم��ت و ارزش ماست !

٢١

فصل ششم

٢٢

حق بیماري ه السالم بسم الل

م سالمتی یعنی چھ ؟ یکی بدنش سالم ولی اندیشھ اش بیمار است . یکی دل�ش بیم�ار ول�ی ب�دنش س�ال -1جود سالمتی بھ معنای سالم گفتن ھمھ ارکان واست ویکی تن و دل و اندیشھ اش جملھ بیمار است .

س�الم ص�احبش ب�ھ ک�ل وج�ودش و ای�ن یعن�ی ص�لح و آرام�ش و . وبھ ھم�دیگر اس�ت و ب�ھ ص�احبش دوستی انسان با خودش .

٢٣

ور اس��ت یعن��ی در ص��لح ب��ا س��ائر اعضاءنیس��ت و ب��ا ص��احبش مس��ئلھ دار اس��ت وقت��ی عض��وی رنج�� -2 ھمانطور کھ صاحبش با آن عضو درگیر است .

انی�ان این کالم خدا ب�ا بش�ر اس�ت ک�ھ ب�اخود و ک�ل جھ�ان و جھ. »و سالم منم بیماری ای بنی آدم تو« -3در صلح و سالمت و موافقت است و ھمیشھ سر خوش است فرقی نباشد اگر چھ جان دھد و ی�ا ج�ان

ستاند اینست سالمتی ! ب�دن اندیش�ھ . ھم�انطور ک�ھ و اندیشھ . ونیز بیم�اری ت�ن و دل و دلپس سالمتی تن داریم و سالمتی -4

م��ا ترمین��ال وج��ود م��ا در ع��الم خ��اک اس��ت و در دس��ترس ت��رین وج��ھ وج��ود ماس��ت و ل��ذا ھ��ر م��رض در بدن خود بھ وضوح می یابیم . جسمانی از اعماق دل و روان ما می اید کھ ما آنرا

و ب�ار م�ی یعنی ھر مرضی اساسا یک مرض قلبی و روانی و فکری است کھ در بدن ما نقد می شود -5و اندازد . پس آنچھ را کھ بیماری م�ی ن�امیم . فق�ط س�رنخ بیم�اری اس�ت ن�ھ خ�ود بیم�اری ول�ی آدم�ی

ن�را قیچ�ی م�ی کن�د ب�از س�بز م�ی ش�ود و ی�ا درآطب بشری فقط بااین سرنخ کار می کند و ھرچھ س�ر اص�لی ورد و تکثیر می گردد . طب بشری فقط موجب از دست رفتن س�رنخ آجاھای دیگر سر در می

ز امراض است و لذا جز بھ پیچیده ت�ر ش�دن و تکثی�ر بیم�اری نم�ی پ�ردازد و ل�ذا عل�م پزش�کی یک�ی اھ فریبکارترین علوم شده است ھمانطور کھ پزشکان ھم در جرگھ فریبک�ارترین حرف�ھ ھ�ا ق�رار گرفت�

اند . ا و بیم�ار م� برخی امراض جسمانی مصلح و درمانگر و مھار کننده افکار و امیال و احساسات ناحق -6

ین در جرگ�ھ ص�الح ت�رھستند . بھ ھمین دلیل بیماران جسمانی بھ لحاظ روانی و شخصیتی و اخالق�ی ی تلق��ی م��ی ش��وند ب��ھ لح��اظ انس��انھای روی زم��ین م��ی باش��ند و ک��م ش��رترین اف��راد در ھ��ر جامع��ھ ا

.اخالقیوی کنن�ده انس�ان بس�برخی دگر از امراض عذابند و پاک کننده مفاسد نفس بشرند و برخی ھم ھدایت -7

حقیقت می باشند . و برخی اجابت کننده مجموعھ ای از دعاھای فرد بیمارند . د .اینست کھ عیادت بیمار ، از جملھ عبادات محسوب شده است زیرا عیادت کننده را بخود می آور -8 امراض کھ بھ مرگ منتھی می شوند براستی بخشنده ھمھ گناھان فرد ھستند . -9

واقع�ھ فرد بیمار بر حقانیت بیماریش آگاه نیست . و این بدان معناست کھ بیم�اری ھیچکس بھ اندازه -10ای بخ��ود آورن��ده و معرف��ت بخ��ش اس��ت و ف��رد بیم��ار مس��تمرا در ح��ال ب��از خ��وانی پرون��ده و زن��دگی

خویش است و خود را محاسبھ و محاکمھ می کند . و این لطف و توفیقی بزرگ است .نامی�ده اس�ت . بنظ�ر م�ا ھم�ھ ام�راض در » بیم�اری مق�دس«م�راض را جالینوس حک�یم دس�تھ ای از ا -11

عم�ر سلسلھ مراتب واقعھ ای قدسی قرار دارند مخصوصا امراض حاد و دردناک و الع�الج و م�ادام ال کھ لحظھ ای دست از سر بیمار بر نمی دارند .

ب مب�تال واع ام�راض عجی�می دانیم کھ تقریبا ھم�ھ انبی�اء و اولی�ای الھ�ی تقریب�ا تم�ام عمرش�ان ب�ھ ان� -12 مخصوص مردان حق بوده است .» بیماری مقدس«بوده اند شاید منظور جالینوس از

ح�انی بیماران الع�الج و م�ادام العم�ر ب�ھ مثاب�ھ نش�انھ ھ�ا و حج�ت ھ�ای الھ�ی در می�ان مردمن�د و امت -13 بزرگ برای خلق کھ در سالمت بسر می برند .

ک�ھ وقت�ی کس�ی از ش�ما م�ی می�رد و ب�ر دورش جم�ع م�ی ھمانطور کھ خداون�د در کت�ابش م�ی فرمای�د -14اد و شوید در آن لحظھ خداوند بھ آن م�رده بس�یار نزدیکت�ر از شماس�ت . ای�ن ام�ر درب�اره بیم�اران ح�اجش العالج و مادام العمر نیز بھ درجھ ای صدق می کند . و از ای�ن منظ�ر اس�ت ک�ھ خداون�د در مع�ر

م�اری کھ منظ�ورش بی» کھ بیمار بودم بھ عیادت من نیامدی چرا آنگاه«کھ گلھ می کند صاز پیامبر یکی از ھمسایگان پیامبر بود .

کار خ�دا و پی�امبران و باورھ�ای دین�ی وش�کسی را م�ی ش�ناختم ک�ھ در تم�ام عم�رش مش�غول انک�ار آ -15ان و حالل و حرام بود ک�ھ ب�ھ س�رطان مب�تال ش�د ت�ا از دنی�ا رف�ت . در تم�ام م�دت بیم�اریش ب�ھ اطرافی�

زندانش نصیحت می کرد کھ : خ�دا راس�ت اس�ت : پی�امبران ب�ر ح�ق ھس�تند و گن�اه و ث�واب راس�ت فرم�د و ح�ق آ« است . گناه مکنید و .... ای�ن ف�رد عم�ری فرزن�دانش را از ب�اور دین�ی من�ع م�ی نم�ود .

واضح ترین بیان فلسفھ بیماری در این مرد بود . بیماری بعنوان نزول حق !» باطل رفت د و العالج مخصوص کسانی است کھ ھنوز ایمان در آنھ�ا نم�رده اس�ت . بیم�اری یک�ی از امراض حا -16

ھ پاک کننده ترین نزوالت آسمانی بر بشری است کھ دع�وی ایم�ان دارد و خداون�د ھ�م متعھ�د اس�ت ک� مؤمنان را پاک ساختھ و بخشوده از این دنیا ببرد .

لب�ا خ�دا دا را بر لب و دل دارد و خالص�انھ و قآدمی در حال امراض شدید و دردھایش ، بالوقفھ نام خ -17ف�رد را صدا می زند . بدین ترتیب بایستی بیماری را از جمل�ھ خالص�انھ ت�رین عب�ادات دانس�ت ک�ھ ب�ر

فرود می آید ھمانطور کھ در قرآن سخن از نمازی است کھ بر قلوب برخی مؤمن�ان نوش�تھ م�ی ش�ود.

٢٤

بش�ر اس�ت و در ھ�یچ واقع�ھ ای ھمچ�ون ام�راض ش�دید کفر و تبھک�اری و گن�اه سکبر و غرور اسا -18 این صفت ابلیسی در بشر زائل نمی شود و لذا دل بھ خداوند نزدیکتر می شود .

شند .ایشگاھھا ، در رأس عبادات می باسبھ ھمین دلیل عیادت از بیمارستانھا و تیمارستانھا و آ -19و ع����ادات زش����ت و گناھ����ان و برخ����ی از ام����راض رھ����ائی بخ����ش انس����ان از بس����یاری از ابتالئ����ات -20

ت مسئولیتھای کاذب و روابط نادرست می باشند کھ آدمی خودش در سالمتی قادر بھ ت�رک آنھ�ا نیس�.

،ژنتیکی امراض از منظر معرف�ت انس�انی –میکروبی –بھداشتی –فنی –دالیل بھ اصطالح علمی -21ھ ب�فت بیماران ھس�تند زی�را براستی مضحک ترین دالیل محسوب می شوند . و این دالیل بزرگترین آ

بیمار ب�ھ لح�اظ ذھن�ی و روان�ی امک�ان بخ�ود آم�دن و توب�ھ و تزکی�ھ نم�ی دھن�د و بلک�ھ م�دت و ش�دته ان�د و بیماری را ھم افزون می کنند . چھ بسا امراضی کھ فقط بقصد بخود آوردن و جدال بیمار آمد

موج�ب مان�دگار ش�دن بیم�اری م�ی چون رسالت خ�ود را انج�ام دادن�د م�ی رون�د ول�ی ای�ن دالی�ل علم�ی شوند .

امروزه دانش پزشکی و پزشکان بزرگترین سد راه شفای طبیعی امراض ھستند و بلکھ خود بانی و -22اشاعھ دھنده بسیاری از امراض مدرن می باشند و بزرگترین حامی امراض محسوب می شوند زیرا

طب است .بقای خود را در استمرار امراض می دانند . این ھمان طب ضد ام��روزه س��المترین اندیش��ھ ھ��ا و عواط��ف را بایس��تی در بیم��اران الع��الج جس��تجو نم��ود و س��المترین -23

ھویت ھای انسانی را .ف یک بیمار العالج اگر بر مسیر بیم�اری و ح�االت و ص�فات و افک�ار و در رفت�ارش نظ�ر کن�د اعت�را -24

ل�ذا ونس�ت چن�ین ک�اری ب�ا او کن�د . می کند کھ بیماری با وی چنان کرده است کھ پی�امبر ھ�م نم�ی تواشکربر بیماری از جملھ واجب ترین شکرھاست کھ بیمار را بھ رضوان الھی م�ی رس�اند و در ص�ف

اولیای خدا قرار می دھد . بسیاری از بیماران العالج در مقام رضا از دنیا می روند و مستقیم بسوی خدا می روند . -25��ت معن��وی آنھ��ااکث��ر علم��ا و متفک��ران ب��زرگ و خ��الق عم��ر -26 ی ب��ا بیم��اری زیس��تھ ان��د و تم��ام خالقی

ارد ، محصول این بیماری بوده است مثل نیچھ ، ابن سینا ، اسپینوزا ، کافکا ، چخوف ، ک�ی یرک�ھ گ� داستایوفسکی و غیره .

عن�ی ب�ھ بیماری آدمی را در بلند مدت بھ لحاظ جسمانی فقیر و بھ لحاظ روانی تنھا و بیکس می کن�د ی -27 ضعاف می کشاند کھ عرصھ مقام خالفت اللھی انسان در قرآن است .غایت است

ا ب�بیماری در بلند مدت ھمھ ھواھای نفسانی و دلبستگی ھای دنی�وی را از آدم�ی پ�اک م�ی س�ازد ک�ھ -28 عمری عبادت و ریاضت ھم ممکن نمی شود .

. و اینس�ت بیماری در ھر لحظھ ای با بیمار از اعماق جانش سخن م�ی گوی�د و ای�ن وح�ی ب�دن اس�ت -29 س�خن بگوی�د کھ انسان بیمار حقیقتا تنھا نیست و لذا انزوا را دوست می دارد تا در تنھائی با خداوند

و بشنود .بسیاری از بیماران طویل الم�دت دارای مکاش�فات و کرام�ات و ق�درت ش�فاعت و اجاب�ت دع�ای م�ردم -30

ھستند و دعای آنھا بسرعت درباره مردم اجابت می گردد . ز صبر در ھمھ احوال تقرب الی هللا را موجب می شود . ھر امری را حقی است و حق بیماریھا نی بیماری

است و تأمل و درون گرائی و انزواست . ناحق ترین کار رجوع بھ پزشک و داروست .

فصل هفتم

٢٥

حق زناشوئی

بسم الله األنیس

ت ک�ھ از ، یکی از حیرت آورترین لطایف الھی در عالم خاک اس� منت کشی مرد و ناز و عشوه زن -1 زیبائی و زشتی رخ می نماید .این لطیفھ غایت

٢٦

و مسائل مربوط بھ زناشوئی از جملھ بغرنج ت�رین موض�وعات عل�م روانشناس�ی و عرص�ھ ش�ناخت -2 ارتجربی��ات بش��ری اس��ت و گ��وئی انتھ��ا ن��دارد و ھ��ر م��ورد از زناش��وئی ب��از مس��ائل خ��اص خ��ود

س ت کھ بھمان میزان کھ حیرت آور و تراژیک است مض�حک و احمقان�ھ اس�ت . ول�ی ھ�یچکاسدار نمی تواند بر این حماقت و مسخره گی بخندد چون خودش ھم مبتالست .

واقع�ھ ای زناشوئی ھا اکثرا با یک بازی و عشوه آغاز ش�ده و ب�ھ فاجع�ھ خ�تم م�ی گ�ردد . در ھ�یچ -3 دا را درک کرد .ھمچون زناشوئی نمی توان حضور خ

م�ال کجنگھای زناشوئی غیر قابل قض�اوت ت�رین جنگھ�ا و دعویھاس�ت و ھ�ر ک�دام ب�ھ ط�ور تم�ام و -4 دارد . خود را بر حق و طرف مقابلش را ضد حق می داند و ھرگز ھیچ وضع میانھ ای ھم وجود ن

ی�ان نم�ی مز کینھ ھای زناشوئی ھم ریشھ ای ترین و مزمن ترین کینھ ھایند ک�ھ گ�اه ب�ا م�رگ ھ�م ا -5 روند و در نسلھا ادامھ می یابند

کل کینھ ھا و عداوت ھای بشری بر روی زمین کارخانھ ای جز زناشوئی ندارد . -6ده اس�ت ھر گاه کھ آدم و حوا با یکدیگر بھ صلح رسیدند کل بشریت بھ صلح و بھشت موعود رس�ی -7

. ینح�ال ش�د و ب�ا ادیشیده و ننوش�تھ باشاید ھیچ بشری بھ اندازه اینجانب درباره مسائل آدم و حوا نین -8

ر ت�و ، ھنوز ھم بعد از کشف صدھا حقیقت و راز در حی�رتم و بلک�ھ ج�ز حی�رت از ای�ن معم�ای ھ�زا نصیبم نگشتھ است .

ر س�ر ب�ر ب�از ھ�م مس�ئلھ ای دیگ�» اینک باالخره فھمیدم کھ مسئلھ چیس�ت ؟:« ھرگاه کھ می گویم -9 بل است .قمی آورد کھ معما تر از

اس�ت تولید مثل و استمرار نسل شاید ب�ی اھمی�ت ت�رین مس�ئلھ ب�رای ط�رفین ھ�ر ازدواج�یموضوع -10وض�وع ولی تنھا موضوعی است کھ از این رابطھ باقی م�ی مان�د و چ�ھ بس�ا فق�ط ب�ھ خ�اطر ھم�ین م

استمرار می یابد .ا فرزن��د عجی��ب ت��رین و ناخواس��تھ ت��رین محص��ول ای��ن رابط��ھ اس��ت ک��ھ ب��ھ خ��اطرش ی��ا زناش��وئی ھ�� -11

رار می یابد و یا از ھم می گسلد .استمر دو از ھ�عشق زناشوئی با اینکھ برای ھر یک از طرفین ، حس کامال◌ منحصر بفردی دارد ول�ی -12

این عشق یک توقع دارند و آن مریدی محض طرف مقابل است .ای�ن .عشق دارای ذاتی زنانھ است زی�را زن را زن ت�ر م�ی س�ازد و م�رد را ھ�م زن ص�فت م�ی کن�د -13

ینک�ھ ان معناست کھ عشق زناشوئی ذاتا یکطرفھ اس�ت یعن�ی از س�وی م�رد ب�ھ زن اس�ت . مگ�ر بدا زن ھم عاشق شده باشد کھ البتھ امری بس کمیاب است .

مس�ر مردان بزرگ اکثرا محصول عشقی بزرگ از جان�ب ی�ک زن ھس�تند ک�ھ آن ی�ا م�ادر اس�ت ی�ا ھ -14 ی و غیره ..مثل ابراھیم ، اسماعیل ، موسی ، عیسی ، محمد ، عل

س زنی کھ مورد عشق مردی واقع می شود ھر چ�ھ ک�ھ ای�ن عش�ق ش�دید ت�ر باش�د زن دارای احس�ا -15ن م�رد ھ�م در قبال مرد می شود خاصھ اگر آن زن ب�ھ ھمس�ری آ» ایثار«حیرت آور و مالیخولیائی

ح واض�علتش در آید کھ این ازدواج برای آن زن بھ معنای غایت ایثار اوست در حق مرد . و البتھو نی�ازش است زیرا زن می بیند کھ با این ازدواج چھ منت و خدمت عظیمی ب�ر م�رد نھ�اده اس�ت . ام و کم�الرا بھ وصال بر آورده است و لذا مابقی عمرش در انتظار ایث�ار ش�وھر اس�ت ت�ا مری�د تم�

زن شود و حرف حسابش ھم اینست کھ : این توئی کھ عاشقی نھ من . البتھ چنین زن�ی نھ ای�نایت�ا عشق را از دست می دھد و تا ابد در حسرت و ندامت می نشیند .

ون عشق مرد بکلی زن را دیوانھ می کن�د و زن دچ�ار احس�اس خ�دائی م�ی ش�ود و ح�ق ھ�م دارد چ� -16 براستی پرستیده می شود .

انس�ت و عشق مرد بھ زن را باید فتنھ انگی�ز ت�رین وق�ایع ج�اری در بط�ن جوام�ع و ت�اریخ بش�ری د -17 . مراه داردمت بار ترین وقایع و بخل انگیز ترین آن و تراژیک ترین عاقبت ھا را ھم بھنیز ندا

رد بخش عمده ای از تراژدی ھای بشری کھ در ادبیات جھانی ھم نقش بستھ اس�ت حاص�ل عش�ق م� -18 بھ زن است .

ھن ، در ب�تجربھ نشان می دھد کھ تنھا و تنھا عاقبت زیبا و موفق و ثمر بخش عشق بین مرد و ز -19د و وصال نرسیدن است . ھر چند کھ در وصال جسمانی ھم ھرگز مرد بھ وص�ال روح�انی نم�ی رس�رد ھمین امر علت العلل شکست و فروپاشی عشق اس�ت . زی�را ھ�ر چ�ھ ک�ھ از وص�ال م�ی گ�ذرد م�ق��ش ناک��ام ت��ر ش��ده و س��یرت زش��ت معش��وق را بیش��تر درک و تجرب��ھ م��ی کن��د و زن ھ��م از ایف��ای ن

و انتق�ام د و بناگاه فرشتھ تبدیل بھ دیو می شود و ھم�ھ چی�ز ن�ابود م�ی ش�ودفرشتھ خستھ می شو آغاز می گردد.

٢٧

زی گ��ردد ول��ی چن��ین چی��توق��ع ذات��ی و طبیع��ی م��رد عاش��ق اینس��ت ک��ھ زن ھ��م بت��دریج عاش��ق ب��ر او -20 تقریبا ھرگز گزارش نشده است .

زی م�ی و عاش�ق را ب�ا زن فقط در صورتی کھ میل بھ ازدواج داشتھ باشد برای مدتی نق�ش فرش�تھ -21 کند و بھ محض ازدواج این نقش بھ پایان می رسد .

اص�ل تجربھ نشان می دھد کھ زناشوئی حاصل از عشق مرد عاقبتی ندارد و ب�ر عک�س زناش�وئی ح -22 ی و تش�کیلاز عشق زن کھ البتھ بسیار اندک است پیوندی بسیار با دوام دارد زیرا اس�اس زناش�وئ

یچ مردی قادر نیست زنی را بھ زور نگھ دارد .خانھ ھمانا زن است و لذا ھتلزم پ�ول زن ھمواره می خواھد معشوقھ بودن خود را برای مردم بھ اثب�ات برس�اند و ای�ن ام�ر مس� -23

معن�ای کالن از جانب مرد است واین یکی از مھمترین علل تباھی عشق از جان�ب زن اس�ت ای�ن ب�ھن ت و ل�ذا زبخیالنھ و س�رکوب کنن�ده دیگ�ران اس�بھ بازار بردن عشق است کھ ذاتا امری کافرانھ و

باالخره عشق را از دست می دھد و رسوا می شود .ش�تھ باش�د زن اصوال می خواھد کھ شوھر در مقاب�ل دیگ�ران ب�ا وی رفت�اری عاش�قانھ و مریدان�ھ دا -24

ولی در نھان ھر بالئی کھ می خواھد برسرش بیاورد .س�اس م�واره در قب�ال رابط�ھ جنس�ی از جان�ب ش�وھر احزنی کھ خود عاشق بر شوھر نبوده باش�د ھ -25

گرن�ھ . مگ�ر ب�ھ ح�داقل معرف�ت عرف�ی و ی�ا ش�رعی رس�یده باش�د و اھانت و حقارت و تج�اوز دارد ش�د ھمواره از این عمل شوھر کینھ م�ی کن�د مخصوص�ا ک�ھ ش�وھری ش�ھوت ب�اره و ب�ی مالحظ�ھ با

ورعایت احوال زن رانکند . ود نس��ار گس��یختھ ان��د ب��ھ زودی م��ورد انزج��ار زن واق��ع م��ی ش��ومردان��ی ک��ھ در رابط��ھ جنس��ی اف -26

زناشوئی بھ سردی می گراید .دریج تح�ت تزنان متکبر و سلطھ جو بھ تجربھ در می یابند کھ بھ واسطھ استمرار رابطھ جنسی بھ -27

ع�اطفی ارادت و فرمان غریزی مرد قرار می گیرند و ل�ذا ب�ھ عم�د و حت�ی ب�ر خ�الف نی�از جنس�ی و ین نمی کنند کھ این مسئلھ از علل اصلی مفاسد اخالقی در زناشوئی است .خود تمک

مام�ا تزن برای مرد عاشق ، فرشتھ صورتی ، دیو سیرت است . و لذا عش�ق ب�رای م�رد واقع�ھ ای -28تلق�ی بر فریب و جنون و مالیخولیا تلقی م�ی ش�ود ول�ی ب�رای زن بزرگت�رین ش�انس و بخ�ت زن�دگی

می رود . می شود کھ بناگاه از دست می کند زن تاب تحمل و ھضم و جذب عشق را ندارد و لذا ھمواره با رویا و خاطرات عشق زندگی -29

اب و خی�الو لذا زنان با تجربھ ھرگ�ز ب�ا عاش�ق خ�ود ازدواج نم�ی کنن�د و او را بعن�وان زن�دگی خ�و ھ عاشق .نخود حفظ می کنند و با مردی ازدواج می کنند کھ پولداری احمق و شھوت باره باشد و

ی��ھ فق��ط زن م��ؤمن و اھ��ل معرف��ت اس��ت ک��ھ عش��ق م��رد را حماق��ت او نم��ی بین��د بلک��ھ بزرگت��رین ھد -30 آسمانی بخودش می فھمد و حقش را ادا می کند و تا بھ آخر حفظش می نماید .

او ذا ھم�وارهزن کافر ھرگز عشق مرد را باور نمی کند و او را احمق و یا حقھ باز می پن�دارد و ل� -31 بھ محک می زند . را با پول

ی�ن ھم�ان زن کافر در قبال عشق مرد احساس حقارت و بخ�ل م�ی کن�د و از آن انتق�ام م�ی س�تاند و ا -32 جنگ او با خداست .

أم�ل زنان متکبر تر و فمینیس�ت بیش�تر م�ورد عش�ق م�ردان واق�ع م�ی ش�وند و ای�ن ام�ر ب�س ج�ای ت -33عش�ق د م�ی ش�ود و ای�ن ھم�اناست و این نظریھ را بھ اثبات می رساند کھ مرد عاشق زن ضد م�ر

ص�ال وبھ معنای قوه جاذبھ نیروی مخالف است پس طبیعی است ک�ھ ب�ھ دف�ع و نف�رت انجام�د چ�ون حاصل آید .

ل�ذا رت دارد وزنی کھ از مرد بھ معنای عام کلمھ نفرت دارد اصوال زنی است کھ از زنانیت خود نف -34ن ای�ارد ت�ا دط با یک عاشق امکان ازدواج زنی مردوار است و از ازدواج بیزار و لذا چنین زنی فق

حج�ت کفرش بشکند و حجت ھم بر او تم�ام ش�ود . ب�رای چن�ین زن�انی ک�افر عش�ق ب�ھ معن�ای اتم�ام خداست و لذا پس از انکار و عداوت با عشق ، مشمول عذاب الھی می شوند .

م�ی ش�د . آفری�ده زن بدو دلیل از زن بودن خود نفرت دارد و ھمواره آرزومی کند کھ ای کاش مرد -35پرستی و یکی دلیل فرھنگی دارد کھ ھمان نگرش نژاد پرستی خانواده و والدین اوست کھ در پسر

جس�مانی . دلی�ل دوم ھ�منر پرستی خودنمائی می کند و لذا دختر در خانھ احس�اس حق�ارت م�ی کن�د ک�ھ ش�اند .است و آن عادت ماھیانھ اوس�ت ک�ھ او را ب�ھ ح�س دیگ�ری از خ�ودبینی و حق�ارت م�ی ک د پرس�تانھالبتھ دلیل فرھنگ�ی بس�یار اساس�ی ت�ر اس�ت و در خان�ھ ای ک�ھ نگ�اه م�رد س�االرانھ و ن�ژا

حاکم نباشد مسئلھ عادت ماھیانھ ایجاد حقارت نمی کند . و نھ م�رد بر خالف تصور ، ریشھ مرد ساالری و نژاد پرستی و نر پرستی در خانواده ھا زن است -36

یار قوی تر از مردان است .. پسر پرستی در زنان بس

٢٨

ور نم�ی دختران مردوار و بیزار از زن بودن خ�ود ، عش�ق م�رد نس�بت ب�ھ خ�ود را اص�ال درک و ب�ا -37س�تگاری کنند و لذا آنرا یک توطئھ م�ی دانن�د و بلک�ھ از کس�ی ک�ھ ب�ھ او احس�اس عش�ق کن�د و خوا

ر م�ا غوغ�ااش�د ک�ھ در عص�نماید نفرت می یابند و انتقام می گیرند این ھستھ مرکزی کفر زن می ب می کند .

ی�ن ن�وع روسپی گری از عواق�ب زن�ان م�ردوار و بی�زار از زنانی�ت اس�ت بعن�وان ع�ذاب ای�ن کف�ر . ا -38ن و دوس�ت زنان در معاشرت و روابط اجتماعی نیز از رواب�ط ب�ا زن�ان بیزارن�د و ب�ا م�ردان ھمنش�ی

. می شوند و این خود زمینھ ابتالی آنان بھ فحشا و زنا می باشدو ان م�ردوارفمینیزم کھ ظاھرا بھ معنای فلسفھ اصالت مادینھ گی است نعل وارونھ ای است کھ زن� -39

ور د . ھمانطضد زن بر ھویت خود زده اند تا شناختھ نشوند . و دروغی است کھ بدان مبتال شده انس�ت ب�ھ ب�ن ب دکھ مثال مردان کچل را زلف علی گویند . اینان زنان ضد زنانگی ھس�تند و ل�ذا ب�ا م�رتی ی�ن در ص�وررسیده اند و این بن بست را فمینیزم نامیده اند یعنی دعوی بی نی�ازی ب�ھ م�رد . و ا

ویخ ھس�تند است کھ شبانھ روز از ھویت م�ردان تقلی�د م�ی کنن�د این�ان مالیخولی�ائی ت�رین زن�ان ت�ار راندازی مالیخولیائی عصر ماست .ب-بزرگترین خود

ی�ن ن�وع ا. اینس�ت عص�اره فمینی�زم ! یست از ھمھ م�ردان متنف�ر اس�ت زن فمینیست از اینکھ مرد ن -40در واق�ع زنان اگر ھم ازدواج کنند با مردان زن ص�فت و بلک�ھ ھمج�نس گ�را ازدواج م�ی کنن�د زی�را

ه م�ی خود را مرد م�ی دانن�د و در جس�تجوی ی�ک زن ھس�تند . و چ�ون وارد زن�دگی م�ی ش�وند بناگ�انس�ی و ر جسمی و ج. زیرا ھم باید مرد باشند و ھم زن . یعنی کل بایابند کھ بھ چھ دامی افتاده اند

اقتصادی و اجتماعی زندگی را باید حمل کنند .اول�ین عشق چھ راست باشد و چھ دروغ و از ھ�ر ج�انبی ک�ھ باش�د دو روزه از می�ان م�ی رود و ب�ا -41

ھ ف�ھ اس�ت ک�وصال جسمانی کمرش می شکند و آنچھ کھ بعن�وان ح�ق زناش�وئی ب�اقی م�ی مان�د وظیم��ذھب ج��ز ب��ر اس��اس ب��اور دین��ی و اخالق��ی درک و تص��دیق نم��ی ش��ود و ل��ذا زناش��وئی کافران��ھ و ال

وزخ بس�رعت تب��دیل ب��ھ جھ�نم م��ی ش��ود ک�ھ ی��ا ف��رو م��ی پاش�د و ی��ا ت��ا ب�ھ آخ��ر زن و ش��وھر ھی��زم د یکدیگر می شوند و باالخره می سوزند و ھالک می گردند.

ھ را ب�ھ نھا بس�تری از رابط�ھ زناش�وئی اس�ت ک�ھ ای�ن رابط�وظیفھ شناسی و انجام وظیفھ بی منت ت -42و ب��رای ان��س و الف��ت م��ی کش��اند . زناش��وئی بع��د از پای��ان ای��ام عس��ل ، فق��ط ب��ر اس��اس ایم��ان بخ��دا

ود و ش�رضای خدا می تواند بر اساس وظیفھ شناسی استمراری انسانی یابد و موجب رشد ط�رفین مرار آن است .الغیر . عشق باعث ازدواج و وظیفھ موجب است

خدا م�ی زناشوئی کارگاه جان کندن لحظھ بھ لحظھ زن و شوھر است و لذا فقط و فقط برای رضای -43 توان این کارگاه را تبدیل بھ کوره جھنم نکرد .

در زناش��وئی اگ��ر خداون��د کش��ف و درک و تص��دیق نش��ود قلم��رو حکوم��ت ابل��یس م��ی گ��ردد یعن��ی -44 می شود.کارخانھ تولید غایت مکر و ستم و پلیدی

ات یدن بھ بھشدر زندگی زناشوئی یا خدا پیدا می شود و یا ابلیس . و لذا این صراط المستقیم رسی -45 دوزخ است .

ع م��ی ھرگ��ز زناش��وئی معم��ولی وج��ود ن��دارد در اینج��ا حی��رت آورت��رین وق��ایع ش��بانھ روز ب��ھ وق��و -46ی ق�ادر ھنر پیش�ھ ا پیوندد و ھر خانھ ای یک واقعھ منحصر بفرد خویش است کھ ھیچ کارگردان و

بھ تکرار حتی یکی از این خانھ ھا نیست .ا و ی�ا در زیر ھر سقفی و در ھر خان�ھ ای و در ھ�ر رابط�ھ زناش�وئی ، ی�ا کم�ال لط�ف و رحم�ت خ�د -47

غایت مکر و شقاوت شیطان در لحظھ بھ لحظھ رخ می نماید .م در زی�ر و پلی�دی و س�ت یا غایت جھاد و صبر و بصیرت و ایمان و ایثار و یا غای�ت جھ�ل و جن�ون -48

ھر سقفی در جریان است . آنچھ کھ در جھان بیرون و در مقاب�ل چش�م ھمگ�ان رخ م�ی دھ�د فق�ط ص�ورت کمرن�گ و ض�عیف و -49

ت .مھار شده و بسط یافتھ ای از کل آن ماجرائی است کھ در پنھان خانھ ھا در جریان اسھ��ا و ب�رون افکن�ی ناکامی ،ن��ریجامع�ھ و حی�ات اقتص�ادی و سیاس��ی و علم�ی و فن�ی و فرھنگ�ی و ھ -50

زبالھ ھائی است کھ در خانھ ھا تولید می شود .ا و ھر چ�ھ ک�ھ خان�ھ ھ�ا دوزخ�ی ت�ر م�ی ش�ود ش�ھرھا ھ�م مت�راکم ت�ر و بزرگت�ر و اح�زاب و گروھھ� -51

کلوبھا ھم توسعھ می یابند . نھ ھا وخاھر چھ خانھ ھا دوزخی تر می شود روسپی خانھ ھا و شیره کش خانھ ھا و زندانھا و می -52

.می شوند بیمارستانھا و تیمارستانھا و یتیم خانھ ھا و گداخانھ ھا و قمارخانھ ھا ھم بیشتر ھر چھ کھ خانھ ھا دوزخ�ی ت�ر م�ی ش�ود دموکراس�ی ھ�م پ�ر رون�ق ت�ر م�ی ش�ود و حکوم�ت ھ�ا ھ�م -53

مخوفتر و مافیائی تر و پلیس ھم مقتدرتر و خشن تر می گردد.

٢٩

کوب ھ�م شود مردم ھم انقالب�ی ت�ر م�ی ش�وند و ل�ذا خفق�ان و س�ر ھر چھ کھ خانھ ھا دوزخی تر می -54 ن�د و م�ردمشدید تر می شود و صنایع رشد سریعتری می یابند و بانکھ�ا و بیم�ھ ھ�ا فع�التر م�ی گرد

خیابانی می شوند و اصال نمی خواھند بھ خانھ بر گردند . کل تمدن مدرن از برکت آتش گرفتگی زناشوئی ھاست . -55باش�د ت�ا مدرن وظیفھ گریزتر می شود مایل است کھ ازدواج عاشقانھ تری داش�تھ ھر چھ کھ انسان -56

ان م�درن تن بھ وظیفھ ندھد و لذا زناشوئی ھا دوزخی تر می شود و ھمین تجربھ موجب گریز انس� از ازدواج و رونق روسپی گری و مفاسد اخالقی و اعتیاد و ایدز و تبھکاری است.

ی گ�ردد م�می شود مھریھ ھا باالتر م�ی رود و دادگاھھ�ا ش�لوغتر ھرچھ کھ زناشوئی ھا دوزخی تر -57 م ووو...و جرم و جنایت و خودکشی ھم باال می رود و بدھی بھ بانکھا و تراکم زندانھا و تور

این جنون و جنایات حاصل وظیفھ گریزی انسان مدرن است .ھمھ -58 جھنم است .زناشوئی حقی جز وظیفھ شناسی و انجام وظیفھ ندارد . و جز این -59وئی ھر چ�ھ فس�اد و ن�اامنی و ت�ورم و س�تم در جامع�ھ اس�ت حاص�ل وظیف�ھ گری�زی در زن�دگی زناش� -60

است . کھ در محور این وظیفھ گریزی ھمانا بیزاری زن از زنانیت خویش است . کل تمدن مدرن حاصل این کفر زن است : فمینیزم ! -61د بازگش�تھ . و این عذاب نھایتا ب�ھ م�رزن پرستی مرد منجر بھ نفرت زن از زنانگی اش شده است -62

ده ب�ری کش�انیاست . این واقعھ ای الھی است کھ مرد و زن ھر دو را بھ تفرید و تجرید و تنھائی ج است . و این اساس آخرالزمان و قیامت است .

فصل هشتم

٣٠

حق ستم

بسم الله السلطان

. ست کھ سلطھ گران ب�ر حق�ش م�ی دانن�د و س�لطھ پ�ذیران ھ�م س�تمش م�ی خوانن�دسلطھ وضعیتی ا -1 ستمی کھ البتھ گردنش می نھند . چرا؟

ا ک�ارگری ب� چرا مثال رعیتی زیر بار ظلم و زور ارب�اب م�ی رود و ب�رای ارب�اب بیگ�اری م�ی کن�د ی�ا -2خ�اطر ی�ا زن�ی ب اندک حقوق بخور و نمیری تمام عمرش را در کارخانھ ای جھنم�ی ج�ان م�ی کن�د و

لقمھ نانی شبانھ روز ظلم و زور و اھانت شوھر را تحمل می کند و غیره ؟

٣١

ب م این عذاھمھ اینھا بر حسب ظاھر برای از گرسنگی نمردن است . اگر از لحاظ عقیدتی نگاه کنی -3س�ت و ابی ایمانی ب�ھ خداس�ت بعن�وان رزاق . و ب�ھ لح�اظ م�ادی بنگ�ریم حاص�ل بزدل�ی و ب�ی عقل�ی

دائی ک�ردنگ�س�نگی نمی�رد . و ی�ا ردمی با جویدن ریشھ گیاھ�ان در بیاب�ان ھ�م م�ی توان�د از گگرنھ آردن بھت�ر ک�بھتر از تن بھ ستم و حقارت دادن است و شرف خود را تب�اه ک�ردن . و ی�ا اص�ال دزدی

از ستم پذیرفتن است .ن و زت خ�ود ک�ھ کسی کھ از باالی دست خود ستم و زور و حق�ارت را م�ی پ�ذیرد آن�را ب�ھ زی�ر دس� -4

ی ندارد .بچھ ھایش ھستند القاء و تخلیھ می کند . چگونھ است کھ ستم کردن بھ زن و بچھ گناھای یک توجی�ھ اینس�ت ک�ھ س�تم پ�ذیری بھت�ر از س�تمگری اس�ت . در حالیک�ھ ھ�ر س�تم پ�ذیری در ج� -5

دیگری ستمگر است . پس این یک توجیھ و ادعای دروغ است .تم س�ستمگری است و ھر ستمگری در جای دیگری از باال دست خود در حقیقت ستم پذیری عذاب -6

می پذیرد و بالعکس . این دو روی سکھ ستم است .ی ب�رد . پس ھیچ ستم پذیری بی گناه نیست و انس�ان س�تمگر ذات�ا از پ�ذیرش س�تم ل�ذتی ش�یطانی م� -7

. شر استآنکھ زور می گوید از زور شنیدن ارضاء می شود و این یک قانون الھی در نفس بق ح�اراده بھ س�لطھ ، نف�س س�تمگری و س�تم ب�ری اس�ت . یعن�ی کس�ی ک�ھ از ع�دالت بی�زار اس�ت و -8

م�ی ش�ود وظیفھ را نمی شناسد و بھ حق خود راضی نیست و خدا را ظالم می داند مبتالی ب�ھ س�تم تا ستم خدا درباره خودش را جبران کند .

تر .ستمگر ھمانقدر زجر می کشد کھ ستم بر و بلکھ شدید -9 ستم ، خود عذاب کبر و برتری طلبی و خود برتر بینی است . -10و ک��ودکی ک��ھ ب��ھ زور و گری��ھ و فری��اد و مش��ت و لگ��د و قھ��ر ک��ردن از م��ادرش ش��کالت م��ی گی��رد -11

مادری کھ بھ زور گوئی او پاسخ مثبت می دھد ستم را می آموزد .ادار وی�ھ او را اد یا تطمی�ع و تنبوالدینی کھ بجای توضیح دادن و قانع کردن بچھ خود با زور و فری -12

بھ کاری می کنند ستم را تعلیم می دھند .م کردن کسی کھ بجای فکر کردن و فھمیدن بھ در و دیوار لگد می زند و فحش می دھد مشغول ست -13

است .م��ی آدم�ی اگ�ر بیندیش��د خ�وب ح��رف م�ی زن��د و مجب�ور ب�ھ زور گ��وئی و فحاش�ی نیس��ت و ل�ذا زور ن -14

شنود .ذا از واس�طھ تفک�ر خ�دا را بشناس�د م�ی فھم�د ک�ھ ھ�یچکس از گرس�نگی نم�ی می�رد و ل� کھ ب�ھ یآدم -15

ترس مرگ تن بھ ستم نمی دھد .و زور آدمی کھ بھ خدا و آخرت ایمان داشتھ باشد از ت�رس ج�انش و خط�ر ن�ابود ش�دن ت�ن ب�ھ ظل�م -16

اس�ت و ترس�وگران و ھم ستم بران ب�زدل ھس�تند . آدم ب�ی خ�دا منمی دھد و دلیر می شود . ھم ست ترس منشأ ستم است .

پس بی فکری و تنبلی اندیشھ یکی از علل ستم گری و ستم بری است . -17 یعنی ستم گر و ستم بر ھر دو جاھلند . -18 کسی کھ فکر کند خدا را می شناسد و لذا ھیچ نیازی بھ زورگوئی و زور شنوی ندارد . -19 جھل محصول تنبلی ذھن است .پس ستم محصول کفر بشر است و کفر محصول جھل بشر است و -20ان کسی کھ ذھنش تنبل است مجبور است کھ عم�ری ب�دود و ب�رای لقم�ھ ن�انی س�گ دوئ�ی کن�د و ج� -21

بکند و ظلم کند و ظلم پذیرد .تم و س�کسی کھ از فکرش کار نمی کشد مجبور اس�ت ب�ھ ماف�ات آن ب�دنش را اس�تثمار کن�د و م�ورد -22

تجاوز و اھانت ھمھ قرار دھد .ک���ھ م را معل���ول اخ���تالف طبق���اتی و مالکی���ت ب���ر اب���زار تولی���د م���ی دانس���ت در حالیمارکس���یزم س���ت -23

ر انقالب ب روشنفکران و انقالبیون کمونیست را از این ستم پذیری و ستم گری معاف می کرد و بھی م�یھ داران علیھ ستم دعوت می نمود و آنھا را پیامبران دعوت کارگران بھ انقالب بر علیھ س�رما

ناقض�ی در تحقیقت اندیشھ و بیداری و بخودآئی را راز نفی ستم م�ی دانس�ت و ای�ن دانست یعنی در فلسفھ مارکسیزم است .

ن�د و یش�ھ م�ی دایعنی حتی ماتریالیزم ھم تنھا راه رھ�ائی از س�تم و س�لطھ و اس�تثمار را بی�داری اند -24 صرفا تضاد طبقاتی .

کن نیست تن جز بواسطھ خودآگاھی ممانقالب بر علیھ جایگاه طبقاتی و زدودن ستم از نفس خویش -25دئولوژی ا ای�ن ای�. این حقیقت در تضاد آشکار با مبانی ماتریالیزم قرار دارد و ھمین تضاد ھم نھایت

را در ھم شکست .

٣٢

اس ، ستم در ھر دو وجھ ، معل�ول ن�اتوانی روان�ی و حق�ارت معن�وی انس�ان اس�ت ھم�انطور ک�ھ ھ�ر -26ور کھ اس جز در وادی تفکر از میان نمی رود . ھمانطاساس ستمگری و ستم بری است و این ھر

نن�د و آدمھای ترسو جملگی احمق ھستند و ھمواره سالح حمل م�ی کنن�د ت�ا ت�رس خ�ود را جب�ران کا زر و در رابطھ ب�ا س�ائرین ج�ز زور حرب�ھ ای ندارن�د و چ�ون زور در ھم�ھ ج�ا پاس�خ نم�ی دھ�د ل�ذ

ست .تزویر ھم ضرورت می یابد و این اساس استثمار اا ، ردر ای��دئولوژی کمونیس��تی تنھ��ا راه پاکس��ازی س��تم از نف��س خ��وانین و اش��راف و نس��ل آنھ��ا -27

دن م��ی زارع و کارخان��ھ ھ��ا م��ی دانس��تند و آن��را پرولتری��زه ش��م��کارھ��ای ش��اقھ ب��دنی مث��ل ک��ار در ھ ای�ن ک�نامیدند. این سیاست در شوروی سابق بک�ار بس�تھ ش�د و نتیج�ھ اش فاجع�ھ ب�ود . ھ�ر چن�د

ب��ار پرولتری��زه ک��ردن اش��رافیت و س��تم بھم��راه آم��وزش ھ��ای کمونیس��تی ب��ود ول��ی حاص��لی ب جری��انساس��ا انی��اورد و ک��ل جامع��ھ را ب��ر علی��ھ کم��ونیزم ش��ورانید در حالیک��ھ جامع��ھ روس��یھ ی��ک جامع��ھ م بش�ری دھقانی و زحمتکش بود و نسل اشرافیت تزاری بر افت�اده ب�ود . ای�ن تجرب�ھ و عب�رت عظ�ی

تم پیش�ھ س�آدمی جز بقدرت معنویت و باورھای دینی قادر بھ فائق آم�دن ب�ر نف�س بدان معناست کھ کفای�ت صرفا فلس�فی و ت�اریخی و جامع�ھ ش�ناختیو اماره خویش نیست و در این راه آموزش ھای

آخ�رت نمی کند . گوھره ستم ستیزی و ستم زدائی از نفس خویش ھمان ایمان بھ خداس�ت و حی�ات وتی یخی ھ�یچ ق�یعنی ایمان و باورھای موروثی و تار بواسطھ معرفت باشد .کھ البتھ بایستی تماما

عم�ق باش�د تدر این جھاد آدمی بر علیھ نفس اماره اش ، ندارند . فق�ط ایم�انی ک�ھ حاص�ل معرف�ت و رف�ت اس�ت می تواند ریشھ ستم را از نفس خویشتن بر اندازد . زیرا عدالت از جمل�ھ محص�والت مع

یک شوق درونی شود . کھ بایستی تبدیل بھش�ق انس�ان عانسان بمیزانی کھ نمی خواھد ستم بپذیرد نمی تواند ستم کند . و عدالت جوئی حاصل -28

د یا س�تم رف زنده ماندن حاضر نباشد ستم پذیرصنھ است کھ بھ وبھ عزت نفس و بی نیازی خدایگ کند .

.ب م�ی ش�ود منجر بھ ضد انقال ھمھ ستم بران بالقوه ستمگرند و ھمین قانون است کھ در انقالبات -29 وم�ی ش�وند یعنی ھمان ستم بران آزادشده و بھ قدرت رسیده ، خود تبدیل بھ ستمگرانی دیوانھ ت�ر

د . ھم��ھ اس��اس ع��دالت را پ��ر م��ی کنن��د . و فق��ط س��تم س��اختاری پیچی��ده ت��ر و ریاکاران��ھ ت��ر م��ی یاب��و کمونیس��تی ھ��ی ت��ا انقالب��ات م��درنانقالب��ات قرب��انی چن��ین واقع��ھ ای ھس��تند از انقالب��ات انبی��ای ال مذھبی . از جملھ در کشور خودمان و واقعھ انقالب اسالمی .

: س�تم در قرآن کریم اساس و س�رآغاز ظل�م س�تیزی از خویش�تن اس�ت و ل�ذا خداون�د م�ی فرمای�د ک�ھ -30ند داران قرار ننمی کنید اال بخودتان ! اینست کھ در معاد ھرگز ستم بران در مقامی برتر از ستمگر

و س��تم ب��ری توجی��ھ اعم��ال زش��ت نیس��ت . یعن��ی ھ��یچکس ب��ھ ص��رف اینک��ھ تح��ت س��تم ب��وده اس��ت بودن�د بخشوده نمی شود و بلکھ بھ ستم پذیری مؤاخذه می گردد بخصوص کسانی ک�ھ ایم�ان آورده

ی�ت و از حما شدیدتر مسئول واقع می شوند کھ چرا ستم را پذیرفتند در حالیکھ خدا را می ش�ناختند دار بودند .او برخور

در آن روز « .شاید اسالم تنھا مذھبی باشد کھ ستم بری را گناه می داند و توجی�ھ گن�اه نم�ی س�ازد -31غ د چون درواگر بگوئید کھ مسبب بدبختی و تبھکاری ما دیگران بوده اند از شما پذیرفتھ نمی شو

–قرآن .» می گوئید و می دانید کھ دروغ می گوئید و گن�اه ی اگر بخواھد می تواند تن ب�ھ س�تم ندھ�د پ�س س�تم ب�ری ع�ین کف�ریعنی آدمی در ھر شرایط -32

ب�ر زی�ر محسوب می شود . زیرا آدمی ستم می برد تا در اتص�ال ب�ھ منش�أ ق�درت س�تم گ�ران بتوان�د دستانش ستم کند .

ب��ھ ب��ر م��ردم را دوس��ت م��ی دارد» س��لطھ « س��تم ب��ری برخاس��تھ از اراده ب��ھ س��لطھ اس��ت . آنک��ھ -33کھ کثر کسانیھ و ستم نزدیک می شود تا در جایگاه سلطھ گران قرار بگیرد . مثال اکانونھای سلط

در ھمھ جای زمین بھ ارتش می پیوندند در سودای سلطھ بر مردم ھستند .ت سلطھ برتر از خودش نباشد . حداقل تح ، ھیچ اھل سلطھ و سلطانی نیست کھ تحت سلطھ و ستم -34

ھمسران و درباریان .قدرتھای خارجی است . و تحت سلطھ ھیچکس سلطھ و ستمی را نمی پذیرد مگر بھ عشق س�لطھ ب�ر زی�ر دس�تان خ�ودش . پ�س س�لطھ و -35

ستم یک سلسلھ مراتب طوالنی است از مقر حکومتھا تا قلب خانواده ھا .ه اش س�تم پدری کھ برای امرار معیشت تن بھ س�تم و اس�تثمار ارب�اب میدھ�د نم�ی توان�د ب�ر خ�انواد -36

ھ داش�تھ ن یک قانون است . ب�ھ بی�ان دیگ�ر بمیزان�ی ک�ھ م�ی خواھ�د ب�ھ خ�انواده اش س�لطنکند . ای باشد در جامعھ سلطھ پذیرو ستم بر می شود .

ستم کردن دارای عذابی بمراتب شدیدتر از ستم بردن است و اینست کھ اکثر مردم س�تم ب�ری را ب�ر -37ردن ش��اقھ ت��ر از زور ش��نیدن و س��تمگری ت��رجیح م��ی دھن��د . زور گف��تن و تازیان��ھ زدن و دزدی ک��

٣٣

نھ�ان اس�ت و ع�ذاب س�تم ب�ر تمگر اساس�ا روان�ی و پتازیانھ خوردن و غارت شدن است . ع�ذاب س� صوری و جسمانی است . پس عذاب اول شدیدتر و مھلکتر است و ماندگارتر .

یف . توص ھمھ ستمگران بزرگ دیوانھ اند و آتشی کھ روح آنھا را می گدازد غیر قابل تصور است -38لطھ آتش دوزخ عین مصور کردن عذاب روح ستمگران بزرگ است کھ بر گروه کثیری از مردم س�

انند .رمی وی م�ی ستمگری توجیھ پذیرتر از ستم بری است زی�را الاق�ل موج�ب ث�روت و رف�اه و اش�رافیت دنی� -39

و گن�اه اذا لشود . ولی یک ستم بر براستی از دورن و برون و دنیا و آخرت ھر دو زیان می کند و د م�ی ترس�یدی است کھ : آیابدتر است و غیر قابل قبول . اینست کھ خشم خدا بر ستم بران شدید تر

ماق�ت حکھ از گرسنگی بمیرید ! یعنی کف�ر س�تم ب�ران ش�دیدتر از کف�ر س�تمگران ب�زرگ اس�ت یعن�ی آنھا شدیدتر است .

اب�د و یر و ح�امی خ�ود م�ی انسان بمیزانی کھ خدا را درک م�ی کن�د و در زن�دگی خ�ود حاض�ر و ن�اظ -40ی ش�ود ت�ا بلکھ نھایتا او را در ذات خودش کشف می کند عزت و حرمت و شرف می یابد و دلیر م

نس�ت راز و بھ ھیچکس امکان تجاوز ب�ھ ح�ریم خ�ود را ندھ�د . ایاز حق خود دفاع و حراست نماید عدالت جوئی انسان !

ی شناسد مشود و او را در قلمرو معرفت خود عادل خداست و انسان بمیزانی کھ بھ او نزدیک می -41ا ب�ی آنھم بر روی زمین و در خودش ، بھ عدالت م�ی رس�د یعن�ی ب�ھ ع�زت م�ی رس�د و از غی�ر خ�د

ج�اوز ب��ھ نی�از م�ی گ�ردد . و بمیزان��ی ک�ھ خ�دا را در م��ردم ھ�م م�ی بین��د ق�درت و می�ل س��تم گ�ری و ترم�ان آنیست و ح�داکثر ی�ک ش�عار و دست می دھد . بدون خدا، عدالت ممکن ازحقوق دیگران را

ا ب�ر ی�دست نیافتنی است مثل عدالت جوئی ھای عصر جدی�د ک�ھ فق�ط فلس�فھ ھ�ائی ب�ر روی کاغ�ذ و زبان ھستند .

ا اھ�ل ستم ، حق بی خدائی انسان است . آنکھ بی خداست در ظلمت اس�ت یعن�ی ب�ی ن�ور اس�ت و ل�ذ -42س�ت . ل�ذا ام�ی ب�رد . خ�دا ن�ور معرف�ت بش�ر ظلم است . اگر بتواند ستم م�ی کن�د و اگ�ر نتوان�د س�تم

انسان احمق بخودی خود مولد ستم است . ھمھ اھل ستم احمقند مثل بوش ! کی موجب ظلم حاصل در ظلمت افتادن است یعنی حاصل تفکر نکردن و نفھمیدن است . و این تاری -43

ی م�عرص�ھ ظل�م ھراس است و این ھراس منشأ پناه بردن ب�ھ کانونھ�ای ق�درتھای دنی�وی اس�ت ک�ھ باشند . ظلم حاصل پناھنده شدن انسان بھ غیر خداست و این از جھل است .

م��ی توان��د اراده ب��ھ فھمی��دن در نقط��ھ مقاب��ل اراده ب��ھ زورگ��وئی و تج��اوز اس��ت . آنک��ھ نم��ی فھم��د ن -44 بفھماند و این زمینھ زورگوئی و زور شنوی است .

ا ی�ی کنند و مح حمل می کنند و یا گردن کلفت ھمھ کسانی کھ میل بھ فھمیدن و فھماندن ندارند سال -45از ھ�م می�ع . و ب�ھمواره با خود پول کالن حمل می کنند کھ با پول اراده خود را الق�اء کنن�د یعن�ی تط

وزار زدن کفایت نمی کند و لذا تزویر و دسیسھ ھم بھ می�دان م�ی آی�د . ک�ھ ب�از ھ�م ک�افی نیس�ت و و زور است کھ ویژه ضعفاست مثل زنان !التماس کردن آخرین حربھ ستم و تجاوز

ی در ش��رایطبش��ر اس��ت ب��رای طبق��ات مختل��ف اقتص��اد زور ، زر ، تزوی��ر و زار چھ��ار رک��ن س��تم -46و مظل�وم برای القای س�تمش ب�ر ب�االی منب�ر گری�ھ م�ی ک�ردمتفاوت اجتماعی ! حتی معاویھ ھم گاه

نمائی و موش مردگی می نمود .و ای�ن ن دلیل است کھ سلطان علم و عقل و معرف�ت و حکم�ت اس�ت .سلطان عدل است بھ ای عاگر علی

و ب�ھ ھم�ین بدان دلیل است کھ خ�دا را در خ�ود یافت�ھ اس�ت . و اینس�ت راز بران�دازی ظل�م از خویش�تن . دلیل است کھ امام موعود مظھر عدل است زیرا مظھر خداست .

فصل نهم

٣٤

حق روسپی گري

لله العصیمبسم ا

عف��ت و عص��مت ھم��ان مق��ام ب��ی نی��ازی ب��ھ غی��ر اس��ت . ھم��انطور ک��ھ فحش��اء و روس��پی گ��ری و -1 خودفروشی ھای گوناگون حاصل دریوزه گی انسان بھ غیر است .

ر خ�ود ، بی خودی ھمان بی عصمتی است . و خود انسان ، خداست . و لذا انسان بھ خدا رس�یده د -2 انسان اھل عصمت است .

سپی گری و بی عصمتی ص�فتی مخ�تص زن�ان اس�ت ک�ھ البت�ھ چن�ین نیس�ت و ب�ی عص�متیو اما رو -3ب�ھ چش�م ی عصمتی زنان ش�دیدترمردان ھم پا بھ پای زنان در تاریخ حضور داشتھ است . و چرا ب

ری�ان در د مربوط بھ ھویت ویژه آنھاست زیرا زن جمال عریان مرد است و ل�ذا ی�ک انس�ان عمی آیان ش�ده است . و اینست کھ مسئلھ حجاب و عفت تبدیل ب�ھ ص�فتی وی�ژه زن� خیابان شدیدتر در خطر

است .

٣٥

. م�رد در زن بخ�ود م�ی رس�د ول�ی زن ، س�تعشق م�رد ب�ھ زن ھم�ان عش�ق او ب�ھ ب�اطن خ�ویش ا -4 خودش ھست .

اینست کھ بی عصمتی مرد ھم در زنش آشکار می شود و زن را ناموس مرد می نامند . -5ی عص��متی زن�ش ھ��یچ غی��رت و حساس��یتی ن�دارد یعن��ی نس��بت ب��ھ یعن�ی م��رد ب��ی عص�مت در قب��ال ب�� -6

خودش بی غیرت است .ا ب�ھ از این منظر بھتر م�ی ت�وان درک ک�رد ک�ھ چ�را زن ب�رای انتق�امجوئی از ش�وھرش ، خ�ودش ر -7

ش�د . فساد می کشد و بسوی فحشاء و زنا می رود و این غایت کینھ زن نسبت ب�ھ ش�وھرش م�ی با ند .ع انتقامجوئی می زند کھ شوھرش را نسبت بخودش غیور ببیو البتھ زنی دست بھ این نو

و البت�ھ .شوھر خود را مقصر می دانند روسپی گری می روند متسھ و نیز اینکھ چرا زنانی کھ ب -8 .ام گرفتم منطق آنھا اینست کھ : چون شوھرم منت مرا نکشید و مرید من نشد من ھم از او انتق

م��ی خواھ��د ک��ھ ش��بانھ روز وی را بپرس��تد . و چ��ون ش��وھرش زن ک��افر ، ش��وھرش را مری��د خ��ود -9ب کف�ر چنین نباشد بھ نیت یافتن مردی مرید ب�ھ س�مت فحش�اء و روس�پی گ�ری م�ی رود و ای�ن ع�ذا

اوست .ک معت�اد ی�برخی می پندارند کھ زن از روسپی گری خود لذت می برد درحالیکھ نمی دانند ھمچ�ون -10

ی ندارد .بھ این عذاب مبتالست و از آن رھائد و کسانی کھ خودفروشی زن را حاص�ل فق�ر م�ی دانن�د ی�ا احمقن�د و ی�ا خودش�ان ب�ی عص�مت ھس�تن -11

عصمت را درک نمی کنند کھ این نیز روی دیگر حماقت است .رت م�ی زن کافر بواسطھ نیاز شدیدی کھ در شوھرش نسبت بخود می بین�د ب�ا ای�ن نی�از ش�وھر تج�ا -12

وه س�ازد . پرس�تد و دری�وزگی کن�د ت�ا نی�از جنس�ی او را ب�رآوردکند کھ کمترینش اینست ک�ھ او را بی س�ازد . روسپی گری این نیاز زن را در رابطھ با ھر یک از مشتریانش برای لحظاتی ب�رآورده م�زد او ی�ک و اینست راز ابتالی زن بھ خودفروشی . یعنی پ�ولی ک�ھ زن از ای�ن باب�ت م�ی گی�رد در ن�

ش�تریانش ی یابد . یعنی وقتی ک�ھ دیگ�ر م�ورد پرس�تش دروغ�ین مامر ثانویھ است کھ بعدا ارزش می دھ�د . واقع نمی شود . یعنی آنگاه کھ جاذب�ھ جنس�ی خ�ود را بواس�طھ ب�االرفتن س�ن ، از دس�ت م�

زن یعن�ی روس��پی گ��ری ب��ا رابط�ھ جنس��ی آزاد و ب��دون پ��ول آغ�از م��ی ش��ود و تم��ام ارزش آن ب��رای حظاتی م�ی باش�د . و زن بااینک�ھ ای�ن پرس�تشھمانا چاپلوسی و پرستش ریائی مرد برای ل را علن�ا

ری و جن�وندروغ می یابد ولی از آن لذت می برد . و اینست ذات کفر زن کھ عین حماق�ت و ریاک�ار ھ�و دل�ش م�ی خواھ�د ب�ھ دروغ ھ�م ک�ھ ش�ده اوست . و لذا از چاپلوس�ی ش�وھر ھ�م ل�ذت م�ی ب�رد ن اس�ت احساس خدائی و اراده بھ پرستیده ش�دروزه واژه عشق را از شوھرش بشنود . این ھمان

دازد و کھ بھ روسپی گری می انجامد کھ غایت خفت و خواری و لعنت زن است کھ مرد پول می پ�رن�د . آی�ا با نفرت کام�ل ش�ھوت خ�ود را در زن تخلی�ھ م�ی کن�د و ب�ا نفرت�ی ش�دیدتر او را ت�رک م�ی ک

ش�اند و کھ نیاز مردش را بھ تج�ارت م�ی عذابی شدیدتر از این ممکن است ؟ این عذاب زنی است کج�ارت ھ�م او را برده خود می خواھ�د . یعن�ی وظیف�ھ اش را تب�دیل ب�ھ تج�ارت م�ی کن�د و بلک�ھ ب�ھ تاین حق .راضی نمی شود و شوھر را برده خود می خواھد . و لذا بھ اشد برده گی دچار می شود

روسپی گری زن است .ف را ادا را غایت لطف خدا ببین�د و ش�کر کن�د و ح�ق ای�ن لط�زن بجای اینکھ این نیاز شدید مردش -13

نماید آنرا تبدیل بھ پلید ترین معاملھ ممکن می کند .رنوش�ت نیاز جنسی مرد بھ زن ، بزرگترین و سرنوشت ساز ترین امتحان الھی برای زن اس�ت . س -14

در چش�م او را دش می دھ�د ک�ھ ی�اردین و دنیای زن برخاستھ از پاسخی است کھ زن بھ این نیاز مدان از مردش محبوب می کند و یا منفور . و بلک�ھ منف�ور ھم�ھ م�ردان جھ�ان م�ی س�ازد . زی�را م�ر

ود و وس��پی انزج��ار ندارن��د . کس��ی ک��ھ خ��ود را معب��ود م��رد م��ی خواھ��د مط��ررھ��یچ زن��ی ب��ھ ان��دازه ملعونش واقع می شود . این حق روسپی گری زن است .

رار گرفت�ھق�ا برآورده سازد مورد امتحانی بزرگ از جانب خدا ھر کسی کھ می تواند نیاز دیگری ر -15ر ث�ر زن�ان داست . و نیاز مرد بھ زن شدیدترین نیاز انسان بھ انسان دیگ�ری اس�ت ک�ھ متأس�فانھ اک

ت .این امتحان مردود می شوند . و اینست کھ تعداد زنان حقیقتا مؤمنھ بسیار اندک اس ح�ان کف�ر ور این امتحان زناشوئی آشکار می ش�ود . ای�ن امتتفاوت زن کافر از مؤمن فقط و فقط د -16

مرات�ب بانتخاب آدمی�ت ی�ا ش�یطنت . و اینک�ھ کف�ر زن�ی ک�ھ جانم�از ھ�م آب م�ی کش�د ایمان زن است چون خداتر است. ھولناکتر و عذابش ھم شدیدتر است .

باش�د . و اینک�ھ ھمانطور کھ امتحان دوم زن در مقام مادریت است کھ حاصل نیاز بچھ بھ مادر می -17مادر در این مقام با بچھ اش چھ معاملھ ای می کند . این امتحان متعاقب امتحان اول است و نتیجھ

٣٦

طبیع�ی نم�ره ای ک��ھ در امتح�ان اول کس��ب نم�وده اس�ت . کس��ی ک�ھ ب��ا چن�ان تج�ارتی پلی��د ب�ا ش��وھر خوابیده حاصل این ھمخوابگی را چھ می کند : حربھ ای بر علیھ شوھر !

ی�را ب�ر ھ شوھرش را برده خود می خواھد معلوم است کھ بچھ اش را بنده خود می خواھ�د ززنی ک -18 حسب ظاھر ھم او را بدنیا آورده و گوئی خالق اوست .

ب روح از آنجا کھ بچھ موجودی نیس�ت ک�ھ مث�ل ش�وھر بتوان�د ب�ا زن ، تج�ارت کن�د ل�ذا موج�ب ع�ذا -19 ان�ھ ای اززایمان و بچھ داری . و بھر بھ مادرش می شود و اینست علت نفرت زنان از بارداری و

اس�ت خانھ می گریزند و بچھ را ھ�م تحوی�ل مھ�د ک�ودک م�ی دھن�د . ای�ن ادام�ھ ھم�ان روس�پی گ�رین لی چون ایھمانطور کھ زن روسپی ھم اگر حاملھ شود بچھ را کنار خیابان می گذارد و میرود . و

ازه ت��حمل��ش کن��د ول��ی خ��ودش بگری��زد و بچ��ھ بن��ام او شناس��نامھ خ��ورده اس��ت چ��اره ای ن��دارد ک��ھ تی�ن پ�ول اادعای ایثار کند کھ مشغول پول درآوردن است بخاطر عشق بھ ھمسر و فرزن�دش . و ل�ذا

نیز نفت دوزخ زندگیست .ث�ل مود را ھ�م زنان فرزند کش در عصر ما فراوانند . اینان کسانی ھستند کھ نتوانستھ اند فرزن�د خ� -20

. شوھر گریختھ و بچھ بیچاره باقی مانده است . شوھر ، برده و بنده خود سازندوھر در یک کالم روسپی گری زن حاصل احساس خدائی و اراده بھ پرستیده شدن است بواسطھ ش� -21

وی ن�ان را بس�و فرزندان . لذا تمام وجودشان پر از کینھ نسبت بھ شوھر و بچھ ھاست . این کینھ آو فقط .یافتن مردی است کھ آنھا را بپرستد روسپی گری می برد . این روسپی گری در جستجوی

ی گام ب�ھ مردان ھرزه و رذل تظاھر بھ پرستش می کنند تا بھ مقصد خود برسند . و این جستجوگر ان عش�ق م�یگام آنھا را تبدیل بھ یک روسپی می کند . آنھا خود را روسپی نمی دانن�د بلک�ھ ش�ھید

ن ستد !؟ این�ارا درک کند و آنھا را چون خدا بپرکھ قدر عشق آنھا خوانند کھ : ھیچکس پیدا نشده اق�ع ش�وند بجای انجام وظیفھ در خانھ ، عاشق خدمات ویژه بھ بیگانگان ھستند تا م�ورد س�تایش و

ترین و این خ�دمات وی�ژه بت�دریج آنھ�ا را بس�وی روس�پی گ�ری م�ی کش�اند . در نظ�ر ای�ن زن�ان ، ب�داست : ر آنھاست . و ھر مردی بھتر از شوھربیرحم ترین و بی عاطفھ ترین مرد روی زمین شوھ

رن�د . و اینست اندیشھ روسپی ! حتی بس�یاری از زن�ان از غای�ت کفرش�ان ب�ھ رھبانی�ت روی م�ی آو اینست کھ خداوند اکثر آنھا را فاسقان نامیده است .

ین ترو ک�افر اینست کھ در کنار خیابانھا و در عشرتکده ھا و روسپی خانھ ھا ، شاھد متکبر ت�رین -22رای ی خورن�د ب�و قسی القلب ترین زنان ھستیم . زیرا اینان حتی در قبال نانی کھ در خانھ شوھر م�ھترین زن بتو «خود وظیفھ ھمخوابگی قائل نیستند ولی با ھر مردی کھ حاضر باشد اعالن کند کھ

ک چی�زی ، مفت و مج�انی م�ی خوابن�د و ی�»روی زمین و بلکھ فرشتھ آسمانی و اصال خود خدائی مین ھا بھھھم دستی می دھند تا ثابت کرده باشند کھ تشخیص این مردان کامال درست است . ولی ان : ای�ن ھم� جائی میرسند کھ مجبورند کھ پول بگیرند . در اینجاست کھ بھ آنان تفھیم می شود ک�ھ

ھ ین تفاوت ک�ابا و بچھ ھایت انجام دھی . کاری بود کھ قرار بود بعنوان وظیفھ در رابطھ با شوھر ی در خانھ بعن�وان روس�پی نگ�اه نم�ی ش�دی بلک�ھ ھمس�ر و محب�وب و ھمسرنوش�ت و م�ادر تلق�ی م�ائی شدی . حال این پول را بگی�ر و خ�ودت را بف�روش ! ای�ن ج�زای وظیف�ھ نشناس�ی و احس�اس خ�دودی . توست ! تو خدا نبودی بلکھ بشر بودی کھ مورد لطف خ�دا از وج�ود ش�وھرت ق�رار گرفت�ھ ب�ت خ�دا و تو خواستی از طریق این لطف خدا ، خدا را بھ پرستش خود بکشانی ! و اینک م�ورد لعن�

ده بن�ده خلق خدائی و بلکھ خودت ھم خود را لعنت می کنی ! این�ک لحظ�ھ توب�ھ اس�ت ت�ا دیرت�ر نش�را و ت�ندازد ت�ا خدا شو تا یکبار دگر مورد لطف خدا قرار گیری تا مردی نظری ھم بھ باال تنھ ات بی

شریک زندگی س�ازد ن�ھ مس�تراح ش�ھوت خ�ود . زن روس�پی مس�تراح ش�یطان اس�ت در طبق�ھ ھف�تم جھنم !

٣٧

فصل دهم

حق حسد

٣٨

بسم الله المنتقم

ع�ذاب س�د ی�کحسد را باید آت�ش روح نامی�د و براس�تی یک�ی از ان�واع ع�ذاب الن�ار خوان�د . پ�س ح -1لک�ھ است زیرا ھیچ حسودی نمی خواھد حسود باشد زیرا عذاب می کش�د . پ�س حس�د گن�اه نیس�ت ب

عذاب است . الی را ک�ھحسد، عذاب چھ گناھی است ؟ ھمانطور کھ بارھا نشان داده ایم بسیاری از صفات و اعم� -2

، روس��پی گ��ریل ث��گن��اه و معص��یت م��ی ن��امیم در واق��ع ع��ذاب ھس��تند یعن��ی معلولن��د ن��ھ عل��ت . م رباخواری ، اعتیاد ، ھرزه گی و دزدی و دروغگوئی و مفاسد جنسی .

آدمی در حال ارتکاب گناه دچار لذت و فخر است و درست بھم�ین دلی�ل آنھ�ا را مرتک�ب م�ی ش�ود . -3ھر آنچھ کھ موجب عذاب است گناه نیست بلک�ھ ع�ذاب اس�ت . گناھ�ان جملگ�ی ب�اطنی ھس�تند یعن�ی

٣٩

: آرزوھای ناحق ، برنامھ ھای نا حق ، باورھای ناحق ، قضاوتھای ن�احق ، ذھنی و فکری ھستند منطق ھای ناحق و شیوه اندیشھ نا حق .

ا ف�رود م�ی کھ حق ایده ھای نا حق ما می باشند کھ ب�ر س�ر م�پس جملھ عذابھا دارای حقی ھستند -4 آیند تا آنھا را اصالح یا پاک و محو سازند .

دن است ؟ حسد یعنی چ�ھ ؟ حس�د یعن�ی احس�اس حق�ارت و ن�ابودی ک�ر حسد ، عذاب چھ فکر ناحقی -5یم�ان ، ادیگری مث�ل فض�یلت ، تق�وی ، عل�م ، معرف�ت ، یدر قبال حیات و ھستی و ارزشھای انسان

عزت نفس ، شھامت ، بالغت ، سخاوت ، محبت و شرافت دیگران .چ��ار و ق�درت و مکن��ت د ی�ک آدم حس��ود ھرگ�ز در قب��ال ق�درتھای دنی��وی و ظالمان��ھ ص�احبان ث��روت -6

عی م�ی عذاب و احساس حقارت و نابودی نمی شود و بلکھ بسیار بھ آنھا راغب است و ح�داکثر س� س تواض�ع وکند بھ این کانونھا نزدیک شود تا از آن برخوردار شود و در قب�ال چن�ین آدمھ�ا احس�ا

خشوع دارد و از آنھا لذت می برد و احساس سربلندی ھم می کند .و ن�ور ؤمن�ان احس�اس حق�ارت و ن�ابودی م�ی کن�دمحسود در رابطھ با ایم�ان و معنوی�ت و بلکھ آدم -7

ف�اع از دانسانیت آنھا گوئی روح حس�ود را م�ی گ�دازد و ل�ذا نس�بت ب�ھ آنھ�ا خص�ومت دارد و ب�رای حقیر و تکذیب و متھم می کند .لتیام این گدازش روح ، آنھا را تخودش و ا

ز اق�ام الھ�ی گاھانھ حقایق الھی و دینی و انسانی اس�ت . ای�ن انتپس حسد ، عذاب حاصل از انکار آ -8 آنان . چنین حدی از کفر آگاھانھ و عمدی بشر است بعد از اتمام حجت بر آنان و انکار مکرر

ری در تبھک�ا البتھ آن کافرانی کھ علنا کفر می ورزند و ھیچ دعوی دینی و معنویت ندارن�د و غ�رق -9رل نیس�ت و در قبال مؤمنان نمی شوند . یعنی این حسدی ک�ھ قاب�ل کنت�ھستند دچار این حد از حسد

و ری��ائی و مش��رکاناس��ت حس��د منافق��ان اس��ت یعن��ی ک��افران » م��ن ش��ر حاس��دا اذا حس��د« مص��داق نھاس�ت . آداعیان دروغین دین و معنویت و انسانیت . زیرا ایمان و فضیلت حقیقی موجب رسوائی

ب�ا ن نیاین�د وگر توب�ھ نکنن�د و ب�ھ ن�زد ای�ن مؤمن�ااازد . اینان و دروغشان را بر آنان آشکار می سب�ھ صدق طلب یاری نکنند دچ�ار ای�ن حس�د س�وزان م�ی ش�وند ک�ھ در بلن�د م�دت ع�الوه ب�ر رس�وائی

جنون می رسند .واق�ع و لذا اشد حس�د در قب�ال م�ردان ح�ق و مخلص�ین در دی�ن و معرف�ت خودنم�ائی م�ی کن�د ک�ھ در -10

ھ�دایت وبھ کنندگان را بواسطھ شفاعت و کرامت این ص�دیقین ، م�ی بخش�د خداوند ھمانطور کھ تون ھ�م ب�ھ ای� می کند متکبرین و منافقان حرفھ ای را رسوا و عذاب می کند . و اینھ�ا ع�ذاب خ�ود را

وردگارن�د حق پرستان نسبت می دھند کھ خیلی ھم بی ربط نیست . زیرا م�ردان خ�دا مظھ�ر اراده پر اعمال زشت خود راضی بھ عذاب منافقان نیستند ولی خداوند از باطن پنھانھر چند کھ این مردان

آنھا آگاه است و آنھا را ادب می کند تا پاک شوند .و را م�ی ورزد ک�ھ احس�د یک خود فروختھ ھرگز نسبت بھ اربابش حسد ندارد بلکھ نسبت بھ کسی -11

ک ی�ث�ل خ�ودش باش�د و ن�ھ دعوت بھ نجات می کند مخصوصا اگر این ن�اجی ی�ک انس�ان معم�ولی م ارباب و سلطان ستمگر .

یخ حسد حتی می تواند یک موضوع تاریخی باشد و نسبت ب�ھ ی�ک انس�ان موح�د و مخل�ص در ت�ار -12س�بت ب�ھ باشد کھ جامعھ ای را مبتال می س�ازد و ب�ھ آت�ش م�ی کش�د . مث�ل حس�دی ک�ھ در منافق�ان ن

ھن�د . مث�ل ب�ھ ای�ن انس�انھا نس�بت م�ی د ک�ھانبیاء و اولیای الھ�ی در جامع�ھ ش�اھدیم و تھم�ت ھ�ائی رخ�ی از بدر جری�ان اس�ت و ی�ا در صفحاشی ھائی کھ امروزه در سطح جھان درباره پی�امبر اس�الم

ن�د ات�ش گرفت�ھ مردم ما درباره پیامبر و امامان حضور دارد . اگر دقت کن�یم ای�ن منافق�ان جملگ�ی آاس��ت برن��د و دیوان��ھ ان��د . ای��ن ع��ذابب��ھ لح��اظ ع��اطفی و اقتص��ادی و فرھنگ��ی در حری��ق بس��ر م��ی

تی ھ�ای عذاب اندیشھ ھا و باورھای ناحق ، عذاب انکارھا و قضاوتھای نادرست ، عذاب ب�ت پرس�. و مدرن ، عذاب تکنولوژی پرستی و غرب پرستی و رفاه پرستی و پ�ول پرس�تی و ریاس�ت طلب�ی

ن ستمرار ای�ھ جملگی ادامھ و ااز این حسد چھ بسیار اعمال جنونی و جنایت بار سر بر می آورد ک وع��ذاب ھس��تند . پ��س حس��د ی��ک ع��ذاب م��ادر اس��ت و زمین��ھ بس��یاری از ع��ذابھا و جنای��ات دیگ��ر

رسوائیھای برتر .ر داتفاق�ا بسیار بندرت در تباه شدگان و خراباتیان ، حسدی نسبت بھ حق پرستان دی�ده م�ی ش�ود و -13

والنی م�دتکھ حاصل پاک شدن ناشی از ع�ذاب ط� این نوع افراد و گروھھا ، شاھد ایمانی ویژه ایمرھن�گ و است . بلکھ اشد ای�ن حس�ادتھا را در اف�راد و گروھھ�ای ب�ھ اص�طالح اھ�ل دی�ن و عل�م و فادعاھای وھنر و ادب و در محافل علمی و دینی و عرفانی و ھنری می یابیم یعنی در عرصھ نفاق

اریخ ت��م��دارس دین��ی و خانق��اه ھ��ا در ط��ول دروغ��ین و ب��ی محت��وا . اش��د حس��د را در دانش��گاھھا و حق بوده است .شاھد بوده ایم کھ محل صدور حکم ارتداد و قتل مردان

کند . فضیلت مآبی قلمرو ظھور اشد حسادتھاست کھ در قبال اخالص و ایمان و معرفت بروز می -14

٤٠

ی کن�د ز م�یکی دیگر از حسدھای رایج در مردم حسد عاطفی است کھ در قبال کانونھای محبت ب�رو -15ز محب�ت . حسد ع�اطفی فرزن�دان متکب�ر و ک�افر ب�ھ خ�واھر و ب�رادر خ�ود ک�ھ متواض�ع ترن�د و ل�ذا ا

ث�ال و ی�ک م عبیشتری در قبال والدین خود برخوردار می شوند . داس�تان حس�ادت ب�رادران یوس�ف عبرت مشھور تاریخی است .

ب�ت ی اش ب�ھ کانونھ�ای محانسان بمیزان تواضعش و ادب و حق شناسی و خدمتش و وظیفھ شناس -16ھ ب�ر متصل می شود و از آن چشمھ سیراب می شود . و انسان متکب�ر و وظیف�ھ نش�ناس در حالیک�

را م�تھم لب چشمھ است تشنھ می ماند . و این آتش حسد عاطفی است کھ والدین و یا مربیان خود بھ تبعیض می کند .

حب�ت ممخاطب ، و علمی است زیرا دل حسد عاطفی بمراتب سوزاننده تر از حسد فکری و عقیدتی -17 است .

ای�ن دس�تھ حسد برخی از اصحاب پیامبر اسالم نس�بت ب�ھ برخ�ی دگ�ر ک�ھ نھایت�ا جنای�ت ھ�ا آفری�د از -18 است کھ دست آخر ھمت بھ قتل پیامبر بستھ بودند .

تص���دیق محب���ت و اخ���الص و ایم���ان و عل���م و معرف���ت دیگ���ران و رج���وع و نزدیک���ی و خ���دمت ب���ھ -19د و وزانس�می ن فضائل تنھا راه نجات از ابتالی بھ حسد است کھ اندیشھ و دل آدمی راکانونھای ای

دیوانھ و شقی و جانی می سازد .ب اس�ت تھمت ناحق و عمدی و آگاھانھ کھ خود از گناھان کبی�ره اس�ت از ای�ن منظ�ر خ�ود ی�ک ع�ذا -20

س�ی ک�ھ ، ب�ھ ھم�ان کعذاب مھین (عذاب رس�وا کنن�ده) و ت�ا آنج�ا ک�ھ ف�رد حس�ود و متکب�ر و منک�ر ت ز این رحمبیشترین محبت و خدمت را نموده بدترین تھمت ھا را نسبت می دھد و خود را تا ابد ایاء یاء و اولالھی محروم می سازد . و این عذاب آشکار است . ھر تھمتی بھ مردان خدا اعم از انب

ت . و عص�ر خ�ویش اس�و عرفا بھ مثابھ محروم سازی خویش از کانونھای رحمت الھ�ی در ت�اریخ بع�د تھم�ت برخی تھمت می زنند و بعد بواسطھ عذاب ناشی از تھمت ، انکار می کنند و ب�از ان�دکی

ودش��ان م�ی زنن��د . و ای��ن در اختی�ار آن��ان نیس��ت ای�ن ع��ذاب الھ��ی اس�ت ک��ھ از زب��ان خودش�ان ب��ر خ جاری می شود و ھمھ عذابھای عظیم اینگونھ اند .

ر ، اس��اس معرف��ت دین��ی اس��ت ک��ھ متأس��فانھ در جامع��ھ م��ا بس��یاتش��خیص ب��ین اص��ل گن��اه و ع��ذاب -21ی کنند ممبارزه ضعیف و گاه وارونھ است . درست بھمین دلیل کل دولت و ملت بر علیھ یک فساد

ا ع�ذاب و حاصل معکوس می شود و آن فساد توسعھ و تعمیق می یابد . این ب�دان دلی�ل اس�ت ک�ھ ب� با خداست و اینست کھ حاصلش رسوائی است . مبارزه می شود و این مبارزه ای مستقیم

ی مع�روف اس�ت و توجی�ھ و تق�دیس ھ�م م�» رقابت«و یا بھ غلط » چشم و ھم چشمی«حسد کھ بھ -22ایستی ب�ا بشود یکی از ویژگیھای فرھنگی جامعھ ماست کھ غوغا می کند و نشانھ نفاق است . لذا

نگری و اس�ی و اقتص�ادی . یعن�ی روش�نفاق مبارزه شود آنھم مبارزه ای معرفت�ی ن�ھ فیزیک�ی و سی عرفان نفس .

دی�ن حسد شعلھ ای از آتش طبقھ ھفتم جھنم است بھ روی قلوب مردم ک�ھ حاص�ل نف�اق اس�ت یعن�ی -23لوھی�ت افروشی و ایمان و عرفان بازاری و رسانھ ای ک�ھ حت�ی ب�ھ ک�افران ھ�م احس�اس عرف�انی و

خ�الص و ائی ک�ھ ایم�ان و عرف�ان و عش�قیالقاء می کند و ام�ر را ب�ر آن�ان مش�تبھ م�ی س�ازد . آنج� لوبش�ان م�یقحقیقی باشد منافقان را دیوانھ می کند و دربی از طبقھ ھفتم دوزخ گش�وده ش�ده و ب�ر

ریزد و رسوایشان می کند .س�ت حسد، حق نفاق است خاصھ کھ عصر آخر الزمان عصر براندازی تاریخی ھر ش�رک و نف�اقی ا -24

نفاق و ھر رودرروی ایمان خالص قرار می دھد . آتش حسد بنیادکھ کفر آشکار و تمام و کمال را ف�ر ن�اب و جھان را بھ دو قطب کریای علمی و دینی و عرفانی و اخالقی و سیاسی را می سوزاند و

م�ال کر ن�اجی موع�ود اس�ت ب�ھ عن�وان مظھ�ر وای�ن آم�ادگی ب�رای ظھ� ایمان ن�اب تقس�یم م�ی کن�د و عشق و عرفان و ایمان .

ق�اب عل�م ونتاریخی کفر را طویل می سازد نفاق است یعنی کفر ب�ا نق�اب دین�ی و جھ�ل ب�ا آنچھ کھ عمر شقاوت با نقاب عشق و جنون با نقاب عرفان و...

ھ اس�ت . و آتش حسد این نقاب را می سوزاند تا کفر ھ�ر چ�ھ س�ریعتر ب�ھ غ�ایتش برس�د ک�ھ آس�تانھ توب� ریا ھمسایھ ایمان است . زیرا کفر عریان و بی

٤١

فصل یازدهم

نظریه رشد

٤٢

(حق شدن)

بسم الله الرشید

ھ ب�است . و آدمی بمیزان معرفت پذیری ، رشد پذیر است . و بھ میزان تغییر پذیری ، معرفت پذیر . 1و بمی�زان یری ، محب�ت پ�ذیر اس�ت .میزان محبت پذیری ، تغییر پذیر است . و بھ میزان اطاعت پذ

در جھ�ان فناپذیری ھم اطاعت پ�ذیر اس�ت . و ای�ن ک�ل راز و مراح�ل و بس�تر تعل�یم و تربی�ت انس�ان انیت را واست . و ھر کھ این پنج تبدیل را درک کن�د ک�ل معن�ا و روح رش�د را فھمی�ده اس�ت و انس�

.ن بمیزان خداپذیری است کل چون و چراھای سرنوشت و ماھیت بشر را دریافتھ است و ایسوی انسان یک موجود مفروض و جعلی و مشروط است کھ ھنوز بر ذات عدم قرار دارد و چون ب . 2

حقیق�ی فنای خود کھ ذات طبیعی اوست حرکت کند این ھستی مفروضش گام بھ گام تبدیل بھ ھس�تیھ مس�ائل بفھمد ھم�و فی نفسھ می شود . و این کل جریان رشد انسان است و ھر کھ این مسئلھ را

انسان را در جھان می فھمد .آدمی یک ھستی داده شده اس�ت و ھس�تی اش ی�ک ھدی�ھ مطل�ق اس�ت و ای�ن ی�ک جب�ر نیس�ت بلک�ھ . 3

. بشود یا نھ وحاضر است کھ خودی کند را امانت و امتحان و نھایتا انتخاب است کھ آیا این ھدیھ ن معن�ا راھمان معنای رشد است . ھر ک�ھ ای� بعد از این انتخاب است کھ شدن آغاز می شود و این

انسان را فھمیده است .فھمید

٤٣

ش�ده عمر یک انسان اصوال شامل س�ھ مرحل�ھ اس�ت : تجرب�ھ و امتح�ان ھس�تی ای ک�ھ ب�ھ او ھدی�ھ . 4ست شدن است . انتخاب یا عدم انتخاب این ھستی بعنوان یک امر فی نفسھ . و سپس شدن یعنی ھ

در خود فھمید خود را اصوال دریافتھ است .. ھر کھ این سھ مرحلھ را ھ مرحل�ھ بسیاری کل عم�ر خ�ود را ب�ھ تجرب�ھ و امتح�ان و ب�ازی م�ی گذرانن�د . ع�ده بس�یار ان�دکی ب� . 5

وند ک�ھ ش�انتخاب می رسند . آنھائی کھ ھستی را انتخاب نمی کنند ب�ھ ان�واع خودکش�ی متوس�ل م�ی ر بس�یا دع�دا. و از می�ان انتخ�اب کنن�دگان ت یکی از آنھا رجوع بھ مستی ھا و مدھوشی ھا می باش�د

د .اندکتری ھستی را انتخاب می کنند و وارد مرحلھ رشد و ھستی مندی و ھست شدن می شونرار م�ی ق�آنانکھ وارد مرحلھ ھستی مندی و شدن یا رشد می شوند تحت ربوبیت و تربیت ویژه ای . 6

خداس�ت و ی گیرند کھ خود تحت تربی�تگیرند کھ یا خود خداوند است و یا تحت تربیت کسی قرار م آن پیر یا امام زنده است .

وثی و عل�ی و عاری�ھ ای و م�ورجآنکھ می خواھد ھستی مند شود باید از ھمھ ھس�تی ھ�ا و عناص�ر . 7واھر ظ�اجتماعی و اقتصادی و عاطفی و جنسی ھستی داده شده اش یکی بعد از دیگری بگ�ذرد در

ن�ی اس�ت یعی�د رونی آنھا . و این رسیدن ب�ھ وادی تفری�د و تجربیرونی و پاک شود از آثار تعلقات دھس�تی تانھ فناس�ت و در حقیق�ت خداس�ت . و ای�ن روی�اروئی نیس�تی ب�ارسیدن بھ خود کھ ھمان آس�

و .) بنش�یند است و مقام عبودیت . تا آنگاه کھ بناگاه ھستی (خ�دا) برخی�زد و ب�ر ج�ای نیس�تی (آدم ش�د ی�افتگیو یا مقام توحید . و این واقعھ ھست ش�دن اس�ت و ر این مقام خالفت اللھی انسان است

و رشید شدن کھ ھوالرشید!

فصل دوازدهم

حق اراده (دنیا و آخرت)

٤٤

بسم الله الرحیم

بش�ر اس�ت آنچھ کھ در فرھنگ قرآنی ، دنیا و دنیا پرس�تی نامی�ده م�ی ش�ود ک�ھ منش�أ کف�ر و تب�اھی . 1ن انس�ان مان ھا و آرزوھای بشر در حیات خاکی است کھ جایگ�اه وج�ودیش ذھ�رده آلھا و آھمان ای

آخ�ر است . و آنچھ کھ آخرت نامی�ده م�ی ش�ود آن وض�عیتی از زن�دگی و ھس�تی انس�ان اس�ت ک�ھ ازو ح�س حیات خاکی یعنی از مرگ آغاز می شود کھ جایگاه وجودیش دل انسان است کھ مقر ایمان

. جاودانگی می باشدد . حک�م و کل حیات و ھستی آدمی معاملھ و مبادلھ ای اس�ت ک�ھ ب�ین دنی�ا و آخ�رتش انج�ام م�ی دھ� . 2

خداون�د دنیا ب�ر اراده ف�ردی و نفس�انی اس�ت و حک�م آخ�رت ب�ر حک�م پی�امبران خداس�ت ک�ھ از ارادهی ن محس�وب م�است . و انسان بھ میزانی کھ از اراده خود می کاھد و بھ اراده خدا می افزاید م�ؤم

ر ن دیگ�ر اگ�شود طبق تعریف قرآنی . و اگر از آخ�رت بکاھ�د و ب�ر دنی�ا افزای�د ک�افر اس�ت . ب�ھ بی�ات . و ارجحیت و اولویت و مقصد، احکام الھی و اخروی باشد مؤمن است و بالعکس ھ�م ک�افر اس�

اگر این کفرش در لباس و ادعای ایمان باشد منافق است .ی و منطبق بر حکم دین ؛ بگذرد از ذھن می رود و ب�ھ دل از ھر آرزوئی کھ آدمی جھت رضای الھ . 3

اگ�ر حکم�ی از خ�دا را می پیوندد و در حیات آخ�رت ، حقیق�ت جاودان�ھ اش را م�ی یاب�د . و بلعک�س زی��ر پانھ��د ب��رای آرزوھ��ای خ��ودش از دل��ش م��ی رود و ب��ھ ذھ��نش ملح��ق م��ی ش��ود ک��ھ دنیاس��ت و

٤٥

و فقدان آن چیز در حی�ات آخ�رت م�ی رس�د ک�ھ محکوم بھ فناست و لذا بھ نابودی و تباھی و قحطی ھمان دوزخیت آن چیز است .

ی ی و اخالق�یعنی بمیزانی کھ آدمی از اراده شخصی و آگاه خود بطور آگاھانھ بخاطر ارزش�ھای دین� . 4کنن�د ، می گذرد دارای اراده اخروی م�ی ش�ود و ای�ن ھم�ان اس�ت ک�ھ اھ�ل بھش�ت ھ�ر چ�ھ ک�ھ اراده

تن اس�ت . از خود گذشتن ارادی و یا از اراده خود ب�رای ام�ر خ�دا گذش�ھمان می شود . این حاصل ک�ن فیک�ون یعنی آن بخش از اراده دنیوی بشر کھ بخاطر خدا از خود سلب می شود تبدیل ب�ھ اراده

ھ در کمالدر آخرت می شود و این اراده ھمان اساس حیات بھشتی است . یعنی این اراده دنیوی ک ب�ھ ق�درتی را و تباه شونده میرس�د اگ�ر تحوی�ل خ�دا ی�ا ام�امی ش�ود تب�دیلپیروزیش نیز بھ چیزی می

اس�ت خالق و خدائی می شود و این معجزه و کرامت و عظم�ت ف�وق علیت�ی دی�ن و اطاع�ت از دی�نتبدیل دا می شودخکھ تماما برعلیھ اراده دنیوی بشر می باشد . یعنی این اراده ای کھ تحویل اراده

راس�تی آنک�ھمی شود . و این تبدیل اراده دنیوی ب�ھ اراده اخ�روی اس�ت . پ�س ببھ اراده ای خدائی م�ت خ�دا اراده اش را تحویل امر خدا نمی دھد چھ خسران بزرگی م�ی کن�د و از غای�ت رحم�ت و کرا

محروم می شود . این حق اراده است .

فصل سیزدهم

تیحق عل

٤٦

م الله العل بسظ می شود تلف » چرا«آنچھ کھ موتور اندیشھ و استدالل بشر نامیده می شود واژه ای است کھ . 1

. و ھر چرائ�ی مث�ل ی�ک س�کھ دو روی اس�ت ک�ھ ی�ک روی�ش عل�ت اس�ت و روی دیگ�رش ھ�م ی�دارد و معلول . یعنی ھر چرائی کھ گوھره ھر مسئلھ ای است و ذھن بشر را بھ کنک�اش وا م

ی از یابد کھ یکگری را بکار می اندازد زمانی پاسخ یافتھ و قانع می گردد کھ دو معنا باندیشھ وع پس اس�ت و دیگ�ری از پ�یش . یک�ی از گذش�تھ م�ی آی�د و دیگ�ری از آین�ده . یک�ی آن موض�

نجی�ره زواتص�ال آن موض�وع ب�ھ مورد سئوال را بھ عقب پیوند می زند و دیگری ھم بھ جلو .ل�ت عپاسخ چرائی آن موضوع تلقی م�ی ش�ود . ب�ھ زب�ان س�اده ت�ر ت�ا ای کھ نامش علیت است

ق�ی م�ی است و مس�ئلھ تل» چرا«قبلی و معلول بعدی از چیزی معلوم نگردد آن چیز ھنوز یک س�ئلھ ھن�وزتا معلوم نشود کھ آن موضوع مورد سئوال از کجا آمده و بھ کجا میرود ، مگردد .

ست و ا» بھ کجائی«است و معلولش ھم » ازکجائی« پاسخی ندارد . علت ھر چیزی بھ معنایی م�ئلھ ب�اقی تا حلقھ ماقبل و مابعد چیزی در زنجیره علیت معلوم نشود آن چیز نامفھوم و مست جی�ره علی�ماند . حال اگر ھر چھ تعداد حلقھ ھای ھر چیزی در اتصالش بھ ماقب�ل و مابع�د زن

کمت�ر دیدتر اثب�ات ش�ده اس�ت و پاس�خی مح، بیشتر باش�د حقانی�ت و درس�تی آن چی�ز و معن�ا ش� ارائھ گردیده است . این قانون منطق و خرد بشر است : علیت!

پس علیت در واقع زمانیت است یعنی پیدا کردن جایگاه ھ�ر چی�ز و معن�ایش در قلم�رو زم�ان . . 2 آنچھ کھ خرد و منطق و علم وعقالنی�ت سیک جستجوی زمانی است . پ، زیرا مابعد و ماقبل

علم�ی و ی�انامیده می شود جس�تجوی جایگ�اه زم�انی پدی�ده ھ�ا و مف�اھیم اس�ت . یعن�ی عقالن�ی

٤٧

منطقی کردن یک پدیده ھمانا زمانی کردن آن و یافتن جایگاه آن پدیده در زمان اس�ت ب�ا نقط�ھ گذاری کردن آن پدیده بواسطھ یافتن علت و معلول آن پدیده .

زی�را «ت پاسخ اینس» این دارو را مصرف می کنی ؟ا چر«وقتی کسی از ما می پرسد کھ مثال . 3و عل�ت مص�رف داروس�ت »درد دل«پ�س ». دل درد داشتم و با مصرف ای�ن دارو بھب�ود ی�افتم

» ب�ھ«ا ت�» از«ھم معلول آن است : از دل درد ب�ھ بھب�ودی : از ک�ی ب�ھ کج�ا! ای�ن » بھبودی«ر زمانی�ت دال ب» از تا بھ«ین جایگاه عقالنی و علمی و ذھنی ھر چیزی است و در عین حال ا

مثاب�ھن بھ تی است . واین زمان دار شدعقالنیت علی است . یعنی زمانیت بطور طبیعی ، بستر ی�ت از زمان مک�ان ھ�م حض�ور دارد . و اص�وال »از ت�ا ب�ھ «مکان دار شدن ھم ھست زیرا در

گرند .یکدیگر فھم نمی شوند و خود علت و معلول یکدیمکانیت جدا نیست وبدون د ک�ھ در واقع علیت ھمان پدیده ای در ذھن بشر است کھ موج�ب درک مک�ان و زم�ان م�ی ش�و . 4

این اساس ادراک محسوس و مادی بشر است .دراک علیت ، بستر و موتور محرکھ فھ�م حس�ی انس�ان در جھ�ان اس�ت و ل�ذا اس�اس منط�ق و ا . 5

می باشد .س�ت ک�ھ . و ل�ذا ک�املترین اندیش�ھ آن ا معلول جوئی بشر اس�ت –بشر ھمان علت اندیشھ گری . 6

ه را درب�ار علت ازلی و معلول غائی ھر چیزی را جستجو کند و بیابد . یعنی کل زنجی�ره علی�تا بھ��م رھ��ر چی��زی کش��ف کن��د ت��ا اول��ین و آخ��رین حلق��ھ آن چی��ز را بیاب��د و اول و آخ��ر آن چی��ز

و ک�ھ ابت�دا ش�وند مث�ل زنجی�ری برساند و این حلقھ ھا نھایتا تبدیل بھ ی�ک حلق�ھ (دائره)ب�زرگو دائ�ره انتھایش پیدا شده و بھم گره زده می شود . کل اندیش�ھ و منط�ق بش�ری ب�ر ای�ن حلق�ھ

در گردش است دائره ای کھ علیت نام دارد .پ��س واض��ح اس��ت ک��ھ ھ��ر چی��زی ب��ھ تنھ��ائی در ی��ک دائ��ره علیت��ی موجودی��ت م��ی یاب��د و ای��ن . 7

زی در این ھمان معنای ماده است . پس معنای ھر چی�موجودیت ذھنی آن چیز در بشر است . جھان یک حلقھ علیتی است .

ت م�ی قرار دھیم بھ حلقھ عظیم و جھانی علی » چرا«حال اگر کل جھان ھستی را موضوع یک . 8است . رسیم کھ کل جھان و موجوداتش در این حلقھ در گردشند و این گردش جھان در ذھن م

این معنای ماده ھستی است .ب�ھ ی المثل در نگرش دینی کل جھان ھستی و ھر چیزی در جھان از خدا ش�روع م�ی ش�ود وف . 9

بت�دا و اخدا می رسد . یعنی علت و معلول ھر چیزی و کل جھان ، خداس�ت . و ای�ن ب�ھ معن�ای أ اس�ت انتھای متصل شده علیت جھان است کھ در آن خدا ھم علت است و ھم معلول . ھ�م مب�د

و ھم معاد .س�ت ادر ذھن انس�ان رآورده ھای اعتقادی بشر در قلمرو دین محصول منطق علیت پس ھمھ ف .10

ول و . ھمھ فرآورده ھای غیر دینی ھ�م چن�ین اس�ت و حت�ی در منط�ق علم�ی و فلس�فی ھ�م ت�ا اب�ھ ام�ر آخر ھر پدیده ای بھ�م نرس�د و یک�ی نش�ود و عل�ت و معل�ول آن گ�رد ھ�م نیای�د و تب�دیل

جھ�ان ل و قاب�ل اعتم�اد نیس�ت . م�ثال در فیزی�ک م�درن ک�لواحدی نش�ود آن منط�ق و عل�م کام� ی ذرات ض�دھستی از ذره بنیادین اولیھ کھ مترادف با معنای نیستی است آغاز شده و بھ معن�ا

ھ نیس�تی ماده منتھی می شود کھ باز ھمان نیستی است . یعنی جھان از نیس�تی آغ�از ش�ده و ب�ی اب�ل تجرب�ھ ت کھ جھان از انرژی واحد و غی�ر قامی انجامد . و یا بیان دیگر این واقعھ اینس بنام نور آغاز شده و بھ نور باز می گردد .

حی�د ی�ا پس آخرین و مھمت�رین معن�ائی ک�ھ در منط�ق و اندیش�ھ علیت�ی بش�ر پی�دا ش�ده ھمان�ا تو .11 . یگانگی است کھ اساس علم و علمی بودن است و نیز اساس دین و دینی بودن ھر چیزی

در آن نھ ، عالیترین مکاش�فھ اندیش�ھ بش�ر از برک�ت منط�ق علی�ت اس�ت ک�ھپس یگانگی و یگا .12 . ی شده استعلت و معلول و اول و آخر و از کجا و بھ کجا و قبل و بعد ، تبدیل بھ امر واحد

ران خدا ھمھ مفاھیم و ارزشھای دینی محصول اندیشھ علیتی بشر است پس باید گفت کھ پیامب .13 بوده اند شھ گری و علیت بوده و نخستین کامل کننده حلقھ علیتنخستین کاشفان منطق و اندی

کھ اول و آخر ھر امری را یکی کرده کھ آن معنای توحید است کھ اساس دین است .وحی�د تذاتی علیت و منطق و علم و اندیشھ ھم ھست و لذا کسانی ک�ھ ھن�وز سپس توحید اسا .14

ند و تھس�و ھ�ذیانی ن�اقص ان و منطق�ی ن�ی پریش�را در اندیشھ خود کشف نکرده اند دارای ذھ می شوند یعنی عامل ستم ھستند . تزویرلذا مجبور بھ استفاده از زور و

،اش�دبن اس�ت ک�ھ یگ�انگی م�ی آیافتن حلقھ کامل کمالش پس علیت کھ موتور اندیشھ است کھ .15 است . از ستم گری و ستم بری رھائیعدالت و صلح و ساسا

٤٨

و دھ و ب�یت را در خود کشف کند و از پس و پیش جس�تجو نمای�د کھ زنجیره عل ییعنی ھر کس .16کم�ال ذھ�ن و انتھ�ا را یک�ی م�ی یاب�د و ای�ن کم�ال اندیش�ھ ودن از ھر دوسو برسد این آانتھای

انسان است . ن م��ی باش��د وای��نآ»اس��تارت«ب��ھ مثاب��ھ » چ��را«ان علی��ت اس��ت ک��ھ م��ر اندیش��ھ بش��ری ھموت��و .17

ھ کج�ا ب�از کج�ا و ی از ھردو سویئلھ ا) درباره ھر مستھ نشودسرخگرا (اموتورذھنی انسان ده و ش�، بھ خدا می رساند . خدا عالیترین مکاش�فھ علی�ت اس�ت و در خداس�ت ک�ھ علی�ت کام�ل می رس�د تبدیل بھ یک کارگاه یا مداری جادوئی می گردد کھ ھر چیزی کھ واردش شود بھ خدا

و خدا را می یابد .ھ ب�داس�ت ک�ھ ھ�ر کس�ی ب�دان متص�ل ش�ود ای�ن طن�اب او را خآن طن�اب » علی�ت«بھ زبانی دگر .18

عرش ب�اال سوی خدا باال می برد و بھ خدا می رساند . یا ھمچون نردبانی است در ذھن کھ بھ می رود و از آنجا پائین می آید .

ن ای��ده ی��ا اعتق��اد اس��ت . و ع��الیترین محص��ول ای��ن کارخان��ھ ھم��ا» ای��ده«ذھ��ن کارخان��ھ تولی��د .19وق مخل��» خ��دا«عن��وان ی��ک ای��ده . و ای��ن ح��ق اندیش��ھ و علی��ت اس��ت . و ای��ن خداس��ت : خ��دا ب

رد ی�ا ک�انسان است تا رسیدن بھ خدای خ�الق! ب�ھ ھم�ین دلی�ل خ�دای ذھن�ی را م�ی ت�وان انک�ار فراموش نمود . این خدای مفروض است تا خدای موجود در دل .

ق ی رس��د ت��ازه مش��تاکس��ی ک��ھ در ذھ��ن خ��ود و بواس��طھ اندیش��ھ و عل��ت ج��وئی ب��ھ ای��ده خ��دا م�� .20نس�ان امی ش�ود و ارتباط با او و نھایتا دیدار با او می شود کھ البتھ این دیگر در ذھن ممکن ن

و دیگ�ری یعنی سالک می شود تا بھ خود خدا برس�د و ای�ن راه و روش و قلم�ربھ راه می افتد ی�ده اآس�تانھ د بردارد کھ دل انسان است . دل آنگاه آغاز بکار می کند کھ ذھن از کار می ایست

خدا !

فصل چهاردهم

حق آشنائی (بار هستی)

٤٩

بسم الله المعروفاحس�اس و اگر آشنائی ھای خود با سائر موجودات و انسانھا در ای�ن جھ�ان را ح�ذف کن�یم کمت�رین . 1

معنائی از زندگی باقی نمی ماند .م و ھ�ر شیء یا انس�انی ب�ا وجھ�ی از وج�ود خودم�ان آش�نا م�ی ش�ویدر حقیقت در ھر آشنائی با ھر . 2

چیزی در این جھان آئینھ ای برای دیدار با خویشتن است . . است کھ از طریق این غیر بھ خویش می رسیم» غیر«جھان ھستی با ھمھ موجوداتش ھمان . 3 ب�ھ عم�ق و طوی�ل ت�ر)ھر چھ کھ آشنائی ما با چیزی یا کسی عمیق تر و شدیدتر باشد (و نھ لزوما . 4

شدتی بھمان میزان آشنائی با خود می رسیم و خود را می یابیم . جھان ھستی کارگاه خلقت روحانی ماست و این کارگاه ھمان کارگاه آشنائی است . . 5ھانی�ان جنائی با یکی بھ چنان حدی از خلقت روح�انی خ�ود م�ی رس�یم ک�ھ از ک�ل جھ�ان و گاه در آش . 6

کمال رسیده ایم . بی نیاز می شویم زیرا بھه اس�ت . از این منظر بھتر می توان درک کرد کھ براستی کل جھان ھستی ب�رای انس�ان آفری�ده ش�د . 7

ی ن و کوھھ�ااین آسمانی کھ باالی سر ماست با ھمھ ستارگان و ماه و خورشید و ابر و ب�اد و ب�ارانی و خلق�ت جس�ما پیرامون ما و زمینی کھ زیر پای ماست و ھم�ھ گیاھ�ان و ج�انوران جملگ�ی رح�م

حیوانی ما ھستند ولی انسانھا ، رحم خلقت روحانی بشرند .ئی ب�ا ناانی ، موج�ب پی�دایش م�ادی اوس�ت و آش�آشنائی انسان با ک�ل جھ�ان جم�ادی و نب�اتی و حی�و . 8

انسانھا موجب پیدایش روح در انسان است .

٥٠

ت ب�رای م�ا ب�ھدر مرحلھ نھ�ائی از ھ�ر انس�انی ک�ھ در زن�دگی م�ا حض�وری داش�تھ اس�ت ی�ک ص�ور . 9ج�ذوب . میادگار می ماند و یک احساس کھ ی�ا مثب�ت اس�ت و ی�ا منف�ی . یعن�ی ی�ا منف�ور اس�ت و ی�ا

وش�ھ آخ�رت تحتی از نزدیکترین عزیزانمان ھم چیزی بیش از این در نزد ما ب�اقی نم�ی مان�د . ای�ن ھر کسی در این دنیاست کھ بر جا می نھد و می رود : جمالی محبوب یا مطرود !

ی�ات ای�ن ن جمال و احساس برای بازماندگان نیز آخرین برداشت و توش�ھ از آش�نائی ھاس�ت در حای .10 دنیا کھ عنصری از خلقت روحانی است .

وح است .ردر واقع انسانھا، بھ مثابھ خدایان روح یکدیگرند و لذا جایشان در دل است کھ درب .11ی و م�ان جاریس��ت سرنوش�ت روح��اننقش�ی از جم�ال دیگ��ران و احساس�ی ک��ھ از ای�ن جمالھ��ا در قلوب .12

معنوی ما را رقم می زنند .ی��ت و منفوری��ت ھ��ای ناش��ی از ای��ن جمالھ��ا س��ازنده ب��اطن و س��یرت و معنوی��ت و ھو ھ��ا محبوبی��ت .13

ماست . د ن نم�ی رون�این نقش جمال کھ در واقع عصاره بر جامانده از آشنائیھاست در قلوبمان ھرگز از ب�ی .14

و نم�ی اس کسی را کھ در ما موجب آزار است از خود پاک کن�یم. چھ بسا می خواھیم نقش و احسل ا در مقاب�رتوانیم . و یا نقش جمال و احساس از کسی را ک�ھ م�ی خ�واھیم ب�ا او آش�نا باش�یم و او

خود زنده و حاضر بیابیم و باز نمی توانیم .ن در دیگ�را سرنوشت ما معلول عشق و نفرتھای ما در رابطھ با دیگران است و عش�ق و نفرتھ�ای .15

رابطھ با ما ، چھ زنده و چھ مرده .ا ی��چ��ھ بس��ا کس��ی سالھاس��ت ک��ھ م��رده اس��ت و از او رھ��ائی ن��داریم و ی��اد و احس��اس و ص��ورت او .16

ه و موج��ب تس��کین و رحم��ت اس��ت و ی��ا موج��ب ع��ذاب و ذل��ت . و در اندیش��ھ ھ��ا و اعم��ال و ک��ل را .روش زندگیمان شدیدا مؤثر است

ا ھ�ر آش�نائی ھ� س کوتاه و گذرا باشند باز ھم نابود شدنی نیستند . برخی ازآشنائی ھا ھر چند کھ ب .17 ی از آش�نائیولی چنان تا اعماق جانمان اثر نھاده کھ ھویت م�ا ش�ده اس�ت . و برخ� ، کوتاهکھ چند

ث��ر اھ��ا مث��ل ھمس��ر و فرزن��د و وال��دین ک��ھ عم��ری بط��ول کش��یده حت��ی در دوره حیاتش��ان ھ��م ھ��یچ دارند و مثل سایھ ای جدا از ما ھر چند در کنار ما ھستند .سرنوشت سازی بر ما ن

ر سرنوش�ت گاه جملھ ای از کسی شنیده و یا خوانده ایم کھ ھزار سال پ�یش از ای�ن م�ی زیس�تھ و د .18ای نفس ما دخیل شده است و ما را با او ھم سرنوشت ساختھ است کھ گاه می توانیم حضور و صد

خود احساس کنیم .کشیدنش را در درون خود و یا کنار گی بظ�اھر گوئی آدمھا در تداوم سرنوشت ھمدیگر بھ زندگی فردی خود ادامھ می دھند ک�ھ ای�ن زن�د .19

ه و خصوصی در حقیقت و باطن امر حاصل سرنوش�ت و زن�دگانی دھھ�ا و بلک�ھ ص�دھا نف�ر آدم زن�د مرده در طول تاریخ است .

رنوش�ت منحص�ر بف�رد و خ�اص کس�یگاه چنان سرنوشت ھا بھ�م آمیخت�ھ اس�ت ک�ھ نم�ی ت�وان از س .20ر سخن گفت بلکھ می توان از سرنوشت یک نوع خاص از انسان در ط�ول ت�اریخ س�خن گف�ت ک�ھ د

رنوش�ت سقالبھای گوناگونی در ھر عصری استمرار و تکامل یافتھ است و امری واحد است . مثل مالی��ان، ،، اش��راف ن��وع انبی��ای الھ��ی ، عرف��ا، دانش��مندان ، ش��اھان ، ب��رده گ��ان ، زن��ان ، خ��وانین

ھنرمندان و غیره .ند ک�ھ در ئی کھ ھمھ پیامبران خدا بر روی زمین و در طول تاریخ ھمچون یک فرد بشری بوده اوگ .21

ھر عصری بھ گونھ ای زیستھ و راھی را طی طریق نموده است . نوع بش�راد گوئی کھ حداکثر ھفتفی المثل این ھفت میلیارد بشری کھ بر روی زمین زندگی می کند .22

قیم ب�ا است کھ ھفتاد نوع بشریت و ھویت و سرنوشت را توأم�ان و در رابط�ھ مس�تقیم و غی�ر مس�تن�ک در پ�س یکدیگر رقم می زنند البتھ بھم�راه میلیاردھ�ا انس�ان دیگ�ری ک�ھ در گذش�تھ زیس�تھ و ای

پرده حیات ایفای نقش می کنند در خدمت ھمین ھفتاد نوع بشر و ھفتاد نوع سرنوشت .را ری بطرزی مذبوحانھ تالش می کنن�د ک�ھ از ھ�یچکس اث�ر نپذیرن�د و زن�دگی خصوص�ی خ�ودبسیا .23

ھم�ھ ای�ن ،مستقال اداره و رھبری کنند ولی این تالش�ی عب�ث و ج�ان کن�دن اس�ت و در معن�ای کل�ی ند ب�ر رویھفت میلیارد بشر روی زمین بھمراه میلیاردھا انسان دیگر کھ خفتھ در زیر زم�ین ھس�ت

گر نوش�ت یک�دیشری بھ تنھائی آگاه و نا آگاه و خواه و ناخواه اثر می نھند و ھم�ھ در سرھر فرد ب دخیلند اعم از مرده و زنده و آشنا و بیگانھ .

ری اب و بیدانائی آگاه و عمدی وجود دارد و ھزاران ھزار آشنائی ناآگاه و ناخواستھ در خویک آش .24 خیلند .بر جان و روحمان اثر می نھند و در سرنوشت ما د

بکش�د این یک واقعیت مسلم است کھ نمی شود کھ یک نفر در آن سوی جھان گرسنھ باش�د ی�ا درد .25 و یا مورد ستمی باشد و مشکل او بر فرد فرد مردم جھان اثر نداشتھ باشد و بالعکس.

٥١

ھی و بخش عظیم و اصلی خوشی و ناخوشیھا و بدبختی و خوشبختی فرد فرد بش�ری از قلم�رو آگ�ا .26 دی خارج است .اراده فر

لمث��ل در ی��ک آش��نائی مس��تقیم و آگ��اه وج��ود دارد و ھ��زاران آش��نائی غی��ر مس��تقیم و ناآگ��اه . ف��ی ا .27ت م�ا اث�ر خوابھای خود با انواع آدمھای بیگانھ روبرو می شویم و احساس می کن�یم ک�ھ در روحی�ا

دارند .لح�اظ م�روزه حت�ی ب�ھوحدت وجود در قلمرو زندگی انسانھا ب�ر روی زم�ین و نی�ز در ط�ول ت�اریخ ا .28

روانشناسی و جامعھ شناسی قابل درک و اثبات می باشد . نھا رھ�ائیآدر درون و اعماق ناخودآگاه ھر یک از ما ، صدھا و ھزاران انسان حضور دارند و از .29

ی از ن��داریم . آدم��ی نف��س واح��ده و سرنوش��ت واح��ده اس��ت . و از ای��ن منظ��ر معن��ای دیگ��ر و برت��ر اولیای خدا و مسئلھ شفاعت آنھا را درک می کنیم . رسالت انبیای الھی و

ان انبی�اء و اولی�ای الھ�ی ب��ا آگ�اھی و انتخ�اب ، سرنوش�ت ک��ل بش�ریت را سرنوش�ت شخص�ی خودش�� .30و ای�ن .قرار داده اند و برای مردمان خون دلھا م�ی خورن�د و چ�ھ بس�ا بدستش�ان کش�تھ م�ی ش�وند

تنھ�ائی در انسانھا می شود . یعنی ھر کسی بھقاعده بطور نا آگاه و ناخواستھ شامل حال تک تک قبال کل بشریت ذاتا مسئول است و این مسئولیت در نفس واحده بشری حضور دارد .

ق�رآن و اینست کھ مسئلھ خوشبختی و بدبختی ھرگز امری شخصی نبوده است . ب�ھ ھم�ین دلی�ل در .31س�ؤال م�ی آنھ�ابلک�ھ از امام�ان میخوانیم کھ در روز قیامت کبری ، از مردمان سئوالی نمی ش�ود و

. شود .یعنی از کسانی کھ آگاھانھ مسئولیت مردم را بھ گردن گرفتھ اند و در در واقع میزان ارزش ھر انسانی اینست کھ مس�ئولیت سرنوش�ت چن�د نف�ر را عھ�ده دار اس�ت .32

ه ام�ریوادقبال چند نفر احساس مس�ئولیت ذات�ی دارد . البت�ھ احس�اس مس�ئولیت در قب�ال اف�راد خ�انغری��زی اس��ت و خ��ود ع��ین مس��ئولیت در قب��ال خویش��تن اس��ت زی��را سرنوش��ت آنھ��ا خ��واه ن��اخواه

گریبانگیر فرد فرد اعضای خانھ است . لھی است پذیرش مسئولیت سرنوشت مردم بیگانھ و خارج از نژاد است کھ امری انسانی و بلکھ ا .33

. سان است .داقل مسئولیت انسان بودن اناحساس مسئولیت در قبال آشنایی ھای مستقیم و آگاه ، ح .34ب�د و ای�ن انسان کامل آنست کھ خود را مسئول سرنوشت کل بشریت از آغ�از ت�ا پای�ان ت�اریخ م�ی یا .35

یک امر تعارفی و شعاری ھ�م نیس�ت بلک�ھ ک�ل بش�ریت را در وج�ود خ�ودش احس�اس و حاض�ر م�ی و ش�کار !د در وج�ود ام�امی آیابد . واین معنای امام است کھ : ھمھ موجودات جھان متحصن ھستن

ای�ن .ک�ل کائن�ات ع�الم وج�ود اس�ت این مس�ئولیتی حت�ی م�اورای بش�ری و بلک�ھ مس�ئولیت در قب�ال دم پ�ذیرفت الھی اس�ت ک�ھ کائن�ات ب�ر نتافتن�د و آ»امانت «ھمان معنای جانشین خداست . این ھمان

ولی ندانست کھ چھ چیزی را پذیرفتھ است .ی می است زیرا بودن یک چیز نیست بلکھ چیزیت است و آنکھ ھست »بودن «این ھمان مسئولیت .36

ھم�ان پذیرد کل بار ھستی موجودات عالم ھستی ھ�م ب�ا آن ھس�ت. ھس�تی انس�ان یعن�ی ھم�ین ! ای�ن مقام جانشینی خداست .

ھ گ�زاف و انسان کامل حتی مسئولیت خدا را ھم پذیرفتھ است زیرا بر جای اوس�ت و ای�ن ادع�ائی ب� .37 .شعار نیست

ت . و اینس نائی . دوستی با خدا یعنی ھمینکسی کھ با خدا آشنا شد مسئول او ھم ھست بمیزان آش .38ت ش�ما را د ت�ا مس�ئولیی�یعن�ی مس�ئولیت م�را بپذیر» . یاری کنی�د م�را ت�ا ی�اری ک�نم ش�ما را«معنای

ھ طور ک�ھم�ان!این جانشینی متقابل است یعنی انسان بر جای خدا و خدا ھم بر جای انس�ان بپذیرم .ک�ھ خداون�د آنھ�ا مس�ئول اعم�ال خودش�ان نیس�تند بل«خداوند درباره عباد المخلصین می فرماید ک�ھ

دا در جھ�انزیرا مسئولیت خدا را پذیرفتھ اند و مس�ئول اعم�ال و اراده خ�.»مسئول اعمال آنھاست اس�ت در یعن�ی ام�ام جانش�ین م�ردمھستند و این ھمان مسئولیت در قبال خلق خدا در جھ�ان اس�ت .

ت�اریخ نزد خدا . و باید پاسخ گ�وی ھم�ھ کف�ر و گناھ�ان و جھ�ل و جن�ون و جنای�ات بش�ری در ط�ول باشد و لذا در قیامت کبری این امامان ھستند کھ باز خواست می شوند نھ مردمان .

ش�ت و را درک ک�رد ک�ھ : م�ن مقس�م بھ عاز این دیدگاه می توان آن سخن معروف و مشکوک علی .39 .. .ست در دوزخ می کنم و ھر کھ را بخواھم نجات می دھم و در بھشت می نھم ..دوزخم و د

در حقیقت بای�د گف�ت ک�ھ طب�ق مع�ارف قرآن�ی درب�اره قیام�ت ، خداون�د مس�ئولیت بش�ریت راب�ھ خ�ود .40بشریت وا گذاشتھ است و خودش فقط یک ن�اظر اس�ت و فق�ط ب�ا امام�ان س�خن م�ی گوی�د . یعن�ی ب�ا

ر بشریت را گردن گرفتھ اند . از این منظر ھ�م ب�ھ گون�ھ ای دگ�ر م�ی ت�وان کسانی کھ مسئولیت سائراز شفاعت اولیای الھی را درک کرد . این راز آشنائی است و اینست انسان آنگونھ ک�ھ بای�د باش�د : انس��انی ک��ھ ب��ار ھس��تی م��ی کش��د ! آنک��ھ ب��ار ھس��تی م��ی کش��د ھس��تی م��ی یاب��د . انس��ان یعن��ی

٥٢

. و ! مس��ئولیت پ��ذیری ع��ین ھس��تی پ��ذیری و ع��ین خ��دا پ��ذیری اس��ت مس��ئولیتش در قب��ال انس��انیت آنانک��ھ حت��ی مس��ئولیت آش��نائی ب��ا خ��ود را ھ��م نم��ی پذیرن��د و در جس��تجویند ک��ھ مس��ئولیت حی��ات و ھستی خود را بھ گردن کسی وا نھند و بگریزند ھستی ناپذیرند و این ھمان دوزخ پذیری اس�ت ک�ھ

ا دوزخ عرصھ تجربھ نابود شده گی جاودان�ھ اس�ت : ن�ابودی مفر مسئولیت ناپذیری می باشد . زیرن�ابود ناش��دنی ! اینس��ت دوزخ! اینس�ت ک��ھ در دوزخ کس��ی ، کس�ی را نم��ی شناس��د . دوزخ ، قلم��رو انکار کنندگان آشنائی ھاست . مخصوصا انک�ار آن آش�نایانی ک�ھ در خلق�ت روح�انی آدم�ی دخال�ت و

آشنائی و مسئولیت ناپذیری است . اثر بیشتری داشتھ اند . دوزخ، حق کتمان

فصل پانزدهم

لمقحق

٥٣

بسم الله المؤلفو ت : بشو !خداوند اول قلم را آفرید و سپس لوح را . و آنگاه نوشت کتاب وجود را . و سپس گف . 1

آنگاه شد : کن فیکون! پس خدا نویسنده ازل است .خ�روش ، جھان ھستی کتابی است گسترده بھ پھنای کائنات ، کتابی مصور و جاندار و در جوش و . 2

و تحوی��ل ک��ھ آدم��ی از اعم��اق ای��ن کت��اب ب��رون جھی��ده ت��ا آن��را ب��ازخوانی کن��د و یکب��ار دگ��ر بنویس��د نویسنده ازل دھد تا با نسخھ اصلی و اولیھ آن تطبیق شود : اینست انسان !

بشر !کتاب اروئی دوکتاب است . کتاب خدا و کل تاریخ بشری روی . 3ش�دن کتابی کھ خدا نوشتھ برای خلق کردن ب�وده اس�ت ول�ی کت�ابی ک�ھ بش�ر م�ی نویس�د ب�رای خل�ق . 4

)اس���ت ول���ی کت���اب بش���ر م���أمور ام���ر شو خل���ق -(بش���و» ک���ن«اس���ت . کت���اب خ���دا م���أمور ام���ر خلق شدن)است .-شدن»(فیکون«

ن . و نوش�ت کتاب بھ متن اولی�ھ آن اس�ت ب�ھ ام الکت�اب بشر مأمور خواندن کتاب وجود و تأویل این . 5مان�ا ناآگ�اه ھ این کتاب تا رسیدن بھ تأویل کامل . و کل تاریخ اندیشھ و نگارش بشری بطور آگ�اه و

سیر این تأویل است در درجات و گام بھ گام .وده اس�ت ب مانیشر از جھان ھستی ھمانا کتابھای آستأویلی ترین نوشتھ ھای دست بشر و قرائت ب . 6

و معارف دینی کھ در ارتباط با عالم غیب بھ نگارش آمده است .

٥٤

وی آس�مانی ی بشر در طول تاریخ نوعی تأویل کتابھ�ابو اما نوشتھ ھای علمی و فنی و فلسفی واد . 7تحری�ف و معارف دینی و احکام شریعت است کھ البتھ در این قرائت و تأویل دست بھ ب�دل ک�اری و

ھی ات الل آیی از اھل کتاب (سواد) بھ تبدیت بھ مصداق این کالم خدا کھ بسیارمسخ حقایق زده اس (موجودات) پرداختھ و باطل را لباس حق می پوشانند .

اص�ل حسیاسی و ھن�ری کل تمدن مدرن و ھمھ فرآورده ھای علمی و فنی و فرھنگی و اقتصادی و . 8 آی�ات خ�دا ومانی و معارف دین�ی ی آسژگونھ و تبدیل و تحریف کتابھااز آن ھمانا محصول تأویل وا

اینست کھ و(موجودات عالم ھستی) می باشد و نعل وارونھ ام الکتاب است یعنی کتاب ضد کتاب ! ت ھ�ر چن�د روح حاکم بر سواد و کتاب بشری ، کفر و انکار خدا و انبی�ای الھ�ی و تأوی�ل جھ�ان اس�

ی حی�رت ابش�ر ب�ھ ش�یوه می�ل و علی�رغم کھ کل این معارف و قرائت بشری از جھان نھایتا بھ جبر لی�ای الھ�یآور بھ تصدیق دین و معارف الھی می انجامد . کھ این تصدیق نی�ز ب�ھ واس�طھ تأوی�ل او

تأوی��ل ،از تم��دن و مع��ارف کافران��ھ بش��ری م��ی باش��د و ای��ن تأوی��ل کف��ر ب��ھ دی��ن اس��ت (ون��ھ تب��دیل) نیستی بھ ھستی !

و ذھن��ی و قلب��ی و روح��ی بش��ر ان��واع ودرج��ات ھم��ھ ح��واس و ھ��وش و ادراک م��ادی و معن��وی . 9د . خواندن و قرائت کتاب وجود و بازنویسی آن است کھ بصورت معرفت و حکمت آشکار م�ی ش�و

ف و یل و تحری�این ھمان تأویل است کھ البتھ در جاھالن و کافران این قرائت و بازنویسی دچار تبد واژگونھ می شود .

د زل�ی) ھس�تنااستی قادر بھ تأویل جھ�ان ب�ھ ام الکت�اب (کت�اب فقط مؤمنان اھل معرفت ھستند کھ بر .10 مثل آنچھ کھ در آثار و کالم امامان و حکیمان و عارفان بزرگ شاھدیم .

ست ز نویسی اقلم در نزد اھل معرفت ، جھان ھستی را باز آفرینی می کند کھ ھمان باز خوانی و با .11. و ای�ن معن�ای رس�یدن ب�ھ اول ھ�ر چی�زی اس�تکھ تماما بر علم تأویل ممکن می ش�ود . تأوی�ل ب�ھ

ی�ده ب ذک�ر نامواقعھ تماما رجعت بھ ازل است و ذکر (بھ یاد آوردن) ک�ھ خداون�د ھم�ان ق�رآن را کت�ا است یعنی کتابی کھ ھم محصول ذکر محمدی است و ھم موجب ذکر مؤمنان می شود .

ی�ن ارد . و اود خود انسان ق�رار دقرآن ، خود تأویلی از عالم وجود است کھ در محور آن تأویل وج .12ا احس�ن کتاب تأویل خود نیازمند تأویل شدن است و ن�ھ تفس�یر ش�دن . زی�را خ�ود ق�رآن ، خ�ودش ر

التفسیر می نامد .دل خ�ود و اما تأویل قرآن در غایت ب�ھ کج�ا م�ی رس�د ؟ آی�ا منب�ع اولی�ھ ق�رآن چیس�ت ؟ ب�دون ش�ک .13

ت ق�رآن ب�ھ پس اگ�ر آدم�ی در قرائ�آن جوشیده است . محمد است کھ قرآن بر آن فرود آمده و یا از وجود محمد نرسد راه بھ خطا برده و مشغول تبدیل و تحریف بوده نھ تأویل .

.رآن نیست و درب دل محمد (باب) ھم علی است . و لذا انسان بدون داشتن امام قادر بھ تأویل ق .14ان�دن ای�ن ھم�ان خو –ق�رآن .»کن�ی خود کتاب وجود خود را بخوان کھ برای خواندنش کفایت م�ی « .15

ب�ا کتاب وجود بمعنای معرفت نفس است کھ غایت معرفت قل�ب اس�ت و آدم�ی از درب دل خ�ویش واحد است وچشم دل خویش می تواند کتاب وجود را بخواند و بنویسد . این خواندن و نوشتن امری

. ن اس��ت . الکت��اب در خویش�تمعرف�ت نف�س ھم��ان راه تأوی�ل جھ��ان و ب�ازآفرینی آن و ب��از نویس�ی ام .16

ران ق�رار حال اگر قلمی ھم در دست باشد این نوشتن صورت بیرونی ھم م�ی یاب�د و در اختی�ار دیگ�ازنویس�ی می گیرد و از جنس کتب آسمانی است در درج�ات متف�اوت . و البت�ھ غای�ت ای�ن تأوی�ل و ب

الم ع�نس�انی از رائت�ی اس�ت ک�ھ اھمانا قرآن است . قرآن ، ام الکتاب زمینی است . یعنی کاملترین ق وجود انجام داده و نوشتھ است و برای مردم بازخوانی کرده است .

ی یابد ک�ھملذا فقط انسان اھل معرفت نفس قادر بھ درک حقایق قرآنی است و بھ بطن ھای آن راه .17ھ�ی ل�م الھمان درجات تأویل قرآن است تا رسیدن بھ کمال این تأویل ک�ھ دل محم�د اس�ت ک�ھ ش�ھر عه اس�ت و است و دربش یک امام زنده بر روی زمین است کھ کتاب وجود را بھ تمام و کمال خوان�د

نوشتھ است . قلم�ی ک��ھ در دس��ت بش��ر اس�ت س��حرانگیزترین و خالقت��رین ش��یء در جھ�ان اس��ت ک��ھ اگ��ر در دس��ت .18

نی�ز اش�د مؤمن عارفی باشد ذات جھان را می شکافد و اسرارش را می یاب�د و اگ�ر در دس�ت ک�افر بارون�ھ وبھ طرزی جادوئی حقایق را واژگونھ می کند و کتاب وجود را ب�ھ عک�س م�ی خوان�د و ای�ن ن ب�ھ اول خوانی مولد مدرنیزم است کھ تماما محصول سواد و کتاب است کھ بشر را بج�ای رس�انیدس�ت . و او مبدأ ھستی بھ آخر و پایان جھان و بن بست با وجودش کشانیده کھ عصر آخ�ر الزم�ان نج�ر ب�ھ تأویل این آخ�ر الزم�ان ھ�م در ن�زد اھ�ل معرف�ت اس�ت ک�ھ ب�انی قیام�ت اس�ت و ای�ن قیام�ت م

رویاروئی با خداوند می شود کھ مبدأ و اول جھان است .

٥٥

م�ت اول�ین قیامت ، تأوی�ل ع�الم وج�ود اس�ت ب�ھ قل�م علی�ین . در روای�ات عل�وی آم�ده ک�ھ در روز قیا .19 ی اس�ت یعن�یکھ کتاب بار دارند و ای�ن کتابھ�ای عل�است واقعھ ورود یک کاروان بی پایانی از شتر

نن�ده و کم ، بر پا را پیامبر اسال ععلیین و علی واران جھان کھ تأویل کننده عالم وجودند . لذا علی می بیند .ن، در جھان ھستی جز خدا عپرچم دار قیامت می نامد بواسطھ ھمین تأویل است کھ علی

ی ب�رداری م� دید آمده و با قلم انسان کام�ل تأوی�ل م�ی ش�ود یعن�ی پ�ردهپس جھان ھستی با قلم خدا پ .20ن قل��م ش��ود و ای��ن رس��الت انس��ان در جھ��ان اس��ت . تأوی��ل ع��الم وج��ود بواس��طھ قل��م ! ای��ن قل��م ھم��ا ند .خداست در نزد دوستانش کھ آخر جھان را بھ اولش می رساند و اول و آخر را یکی می ک

شانزدهم فصل

مستضعفین

٥٦

بسم الله المقلب القلوبب بس�تھ دل آدمی چشم خدا و درب روح بسمت تن و جان و روان انسان است . در آدمی کھ این در . 1

کرخ�ت ت�ر وو قفل است و یا این چشم نابینا است چنین انسانی از حیوانات ھم کمتر و بی حس ت�ر د ر نم�ی یاب�می کند ولی نمی بیند جز اشباحی . می شنود ولی ج�ز اص�واتی د و ذلیل تر است . نگاه

ی�رد رار می گق و زنده دلی . چنین آدمی آنگاه کھ در طبیعت بکر و یا در رابطھ با انسان صاحب دلی�زی دارد . ن�ھ م�ی بوی�د و ن�ھ ھ�یچ احساس�ی ب�ھ چ ،نھ می شنود ،تازه در می یابد کھ نھ می بیند

ن�د . ج�اد نم�ی کتی می یابد و نھ ذلتی . بیماری و سالمتی ب�رایش ھ�یچ تف�اوتی کیف�ی ایاین آدم نھ لذد ح�ال و فرق کسی کھ دوستش دارد و از او متنفر است مثل تفاوت بین دو انسانی است ک�ھ یک�ی ب�

ودیگ��ری خوش��حال اس��ت و اودلی��ل ای��ن خوش��حالی و ب��دحالی را نم��ی فھم��د . تف��اوت ب��ین ترش��ی زن�ده ھمان تفاوت دو لغت ترش و ش�یرین اس�ت و ب�س ب�رای او تف�اوت م�رده وشیرینی در نزد او

غی�ر . او فقط تفاوت بین دو جغرافیا ست و بس . تفاوت بین زشت و زیبا تفاوت ھندس�ی اس�ت و الایت�ا در درباره ھیچ چی�زی احس�اس و انگی�زه وی�ژه ای ن�دارد و ن�ھ ھ�یچکس . تف�اوت ای�ن آدمھ�ا نھ

اوت م�دل و تف�اوت م�دل اتوم�وبیلی ک�ھ س�وار م�ی ش�وند و امث�الھم . تف�ن�د مقدار پ�ولی اس�ت ک�ھ دارھ ک�ھ�ائی اس�ت اتوموبیلھا ھم از تفاوت قیمت آنھاست و نھ چیز دیگری . تفاوتھا اساس�ا در آن حرف

دیگران بر زبان می آورند .

٥٧

ن�دارد ای آنرا کھ گوئی دلی نیست (بقول قرآن) از نزد خودش درباره ھیچ امری احساس و انگی�زه . 2ک رعی�ت ، ی�اال آنچھ کھ مورد تصدیق یا تکذیب و تشویق و تنبیھ دیگران واقع شود . چنین آدمی

د غالم ، م�زدور ی�ا مری�دی چش�م و گ�وش بس�تھ اس�ت و س�خت ت�رین کارھ�ا اینس�ت ک�ھ خ�ود بخواھ�ق کس�ی درباره امری اظھار نظ�ر کن�د و بتنھ�ائی تص�میم بگی�رد . ب�ھ ھم�ین دلی�ل او مخل�ص و عاش�

م�ل عکھ بھ او بی چون و چرا ام�ر کن�د و حت�ی توض�یحی ھ�م ندھ�د و توض�یحی ھ�م نخواھ�د : استش�ق آن محض و انجام وظیفھ محض بی ھیچ مسئولیتی درباره نتیج�ھ و عاقب�ت اعم�ال . او فق�ط عا

است کھ بارک هللا و تشویقی بشنود .و منظ�ور اس و نیت قلبیآنرا کھ دلش مرده یا سنگ یا در خواب و یا قفل است چیزی بھ اسم احس . 3

ن��زد نم��ی شناس��د او بن��ده و مری��د ش��رایط و آدمھ��ای اط��راف خ��ویش اس��ت . اراده او دررا قلب��ی ظر دارد و بندیگران است در نزد آب و ھوا و شرایط اقلیمی و اجتماعی و سیاسی . او آرمانی ھم ن

ل در و بھم�ین دلی� می رسد کھ انسانی اھ�ل ح�ال و مق�یم در اکن�ون اس�ت و گ�وئی ک�ھ ع�ارف اس�ت .. الی ن�داردبرخورد با یک انسان اھل دلی ، خودش را ھمچون او می یابد . در حالیک�ھ او اص�ال ح� ک�ھ او را بی حالی اش حداکثر نھایتا بھ خستگی مفرط جسمانی اش بر م�ی گ�ردد و ی�ا بیم�اری ح�اد

حس�اس م�ی ک را ان�دکی ااز تحرک باز دارد . او فقط چیزھای بسیار شدید و حاد و مرگب�ار و مھل�نع�ره ای وکند کھ گوئی خبری ھست و تفاوتی در حال وقوع است آنھم اگر از جانب دیگران فری�اد ی واکنش�ی برخیزد تا کمی نگران شود . اگر ھم زلزلھ ای شدید حادث شود او می نگ�رد ک�ھ آی�ا کس�

نشان می دھد یا نھ .ر و نھ�ی ق گ�رفتن . ن�ھ ش�ھامت و انگی�زه ام�او نھ ش�ھامت و انگی�زه ازدواج ک�ردن دارد و ن�ھ ط�ال . 4

خ�ودش را کردن بھ کسی را دارد حتی فرزندانش . و نھ انگیزه کمت�رین تغیی�ر و تح�ولی در زن�دگیی�ن ی آی�د و امگر آنچھ کھ بھ جبر رخ دھد کھ بعد باز تسلیم است . او از تغییرات اصال خوشش نم�

ع موج�ود وضع موجود است و برای ماندن در وض�کارھا را بیھوده و احمقانھ می داند . او عاشق دن اس�ت ش�ھم ھمواره باید کسی باالی سرش باشد و او را امر و نھی کند و او عاشق امر و نھ�ی

وال چن�ینزیرا در اینصورت اصال زحمت فکر کردن ، تشخیص دادن و انتخاب کردن را ندارد و اصھ او ام�ر ر عین حال اگر م�دت ط�والنی کس�ی ب�کارھائی برایش مرگبار و مثل نابود شدن است . و د

و نھی نکند و بر او خشم نگیرد بھ سمت افسردگی و بن بست با خود می رود .ی ش�ود . مآنرا کھ دلی نیست یک جانور ھم نیست . نھ شاد می شود و نھ زیاد ناراحت و عصبانی . 5

ون ی�ک م�ی کن�د . او چ�نھ عاشق است نھ متنفر . نھ چیزی او را سر شوق می آورد و نھ مأیوس ار ض�عیف گیاه است آنھم یک گلدان خانگی کھ بایستی دمای محیطش ثابت باشد . او یک گی�اه بس�ی

ی�ک و ترد و شکننده است البتھ بدون اینکھ خودش ای�ن ض�عف خ�ود را احس�اس کن�د . او ھمچ�وناو چی�زی رد .قارچ است کھ بر بدنھ گیاھان دیگر رشد می کن�د و ب�ا آنھ�ا زن�دگی م�ی کن�د و م�ی می�

بین گیاه و جماد است . و با اینحال او آدم است . فتبارک هللا األحسن الخالقین !س�تھ بآنرا کھ گوئی دلی نیس�ت بیش�ترین اس�تعدادش اینس�ت ک�ھ مری�دی قھرمانان�ھ و چش�م و گ�وش . 6

باش��د و دس��ت بکارھ��ائی ب��س خطی��ر بزن��د و مب��دل ب��ھ اس��طوره ش��ود ب��ی آنک��ھ خ��ودش نس��بت ب��ھ و بمی��زان تعری��ف رس��اس و انگی��زه و ب��اوری داش��تھ باش��د و ق��دری قائ��ل ش��ود . مگ��کارھ��ایش اح

ل�دینش تشویقی کھ اربابش برایش تعیین می کند کھ ارزش آنھ�م در ح�د ی�ک ک�ودکی اس�ت ک�ھ از وا تمجیدی شنیده است .

رای ب��آن��را ک��ھ گ��وئی دل��ی نیس��ت بن��ده حرفھ��ای دیگ��ران اس��ت انھ��م فق��ط ب��رای لحظ��اتی . او ھرگ��ز . 7اس و در نزد خودش موجودیتی ندارد و فقط وقتی ک�ھ در خ�دمت دیگ�ران اس�ت ان�دکی احس�خودش

وجود می کند . او ذاتا مرید است و در مریدی احساس وجود می کند .اگ�ر دری�ا .آنرا کھ دلی نیست فقط بر پوستھ زندگی حرکت می کند مثل قارچ یا خزه بی ریشھ است . 8

ت و ایت ن�م ب�ر م�ی دارد . او مخل�ص و چ�اکر دیگ�ران اس�ھم باشد چون واردش شوی فقط کف پاھھ ب�ھ او اصال ب�رایش فرق�ی ن�دارد ک�ھ ارب�ابش چ�ھ کس�ی باش�د ی�ک پی�امبر ی�ا ج�الد . مھ�م اینس�ت ک�

صورت . در این قاطعانھ امر کند و بعد از ھر اطاعتی او را مورد تشویق و تمجید کودکانھ قرار دھدب�رای او ارزشی برای جانش قائ�ل باش�د . ارزش جانفش�انی او جانش را ھم می دھد بی آنکھ اصال

س�ت ب�ی ادر حد یک بارک هللا و احسن شنیدن شدید و دو آتشھ است . او یک ھستی برای دیگران آنکھ از کسی خوشش بیاید . او کودکی است کھ فقط ھیکلش بزرگ شده است .

امع�ھ حض�ور دارن�د ک�ھ تفاوتش�ان گونھ ھای متفاوتی از آنانکھ دلش�ان کرخ�ت و تعطی�ل اس�ت در ج . 9فق��ط در می��زان ثروت��ی اس��ت ک��ھ ب��ھ ارث ب��رده ان��د . اگ��ر پول��دار باش��ند بس��رعت بس��وی مفاس��د و ھرزگیھای رنگارنگ می روند زیرا بن�ده ھرچی�زی و ش�رایطی ھس�تند ک�ھ آن�ان را از خ�ود ب�ی خ�ود

ب�ی دالن پول�دار اس�ت . نموده و از شر اراده شان نجات بخشد . و لذا اعتیاد سرنوشت محتوم ای�ن

٥٨

اینان خود را شھید عشق می دانند کھ عاشق عالم و آدم بوده اند و کسی قدر آنھا را ندانستھ اس�ت . اینان مخلص کسانی ھستند کھ قدرشان را بھ آنھا بنمایند آنھم فقط در حرف و چاپلوسی و مرحب�ا

مایند .گفتن . و لذا بازیچھ ھر کس و ناکسی ھستند و ھمواره یتیم می ن و ایثار .اینان توان مطالبھ حق خود را از کسی ندارند و این ناتوانی را عشق تفسیر می کنند .10ج�ان ورھبر تن کسی کھ دل ندارد اراده ندارد زیرا احساس ندارد و انگیزه ای ندارد . دل ، امام و .11

واع ب��ھ ان�� ا بس��یاری از آنھ��ا در فرق��ھ ھ��ای درویش��ی تب��اه م��ی ش��وند وذو روان بش��ر اس��ت . و ل��وان ی��ک تبھک�اری وا داش�تھ م�ی ش�وند . ھم�ھ کس��انی ک�ھ در تش�کیالتھای مافی�ائی و اطالع�اتی بعن�

ش�م و ربانیان چمھره بی جان مورد استفاده ای بس ارزان قرار می گیرند از این دستھ اند . اینان قرین و آف��گ��وش بس��تھ نظامھ��ای ط��اغوتی و ش��یطانی ان��د زی��را ب��ھ ی��ک احس��ن و ب��ارک هللا و مرحب��ا

راضی اند و یک شکم سیر . اینان ارزانترین برده ھا ھستند .ماع�ت م�ی بخش عمده ای از کسانی کھ در حریم پیامبران و اولیاء و عرفا گ�زارش ش�ده ان�د ای�ن ج .12

گ زی�ر باشند کھ در واقع اساس آن گروھی ھستند کھ در قرآن مستضعفین نامی�ده م�ی ش�وند و س�نرزوئ�ی ھ�م زیرا کسی را کھ دلی نیست ھیچ اراده ای و خواستھ و آ بنای توده محسوب می گردند .

ھ م�ادی و نیست و ھیچ ریشھ ای در زمین و در زندگی و در خود ندارد نھ دنیوی و نھ اخ�روی ، ن�ا خی�ری ی�نھ معنوی . نھ خیر چندانی دارد و نھ شری بخ�ودی خ�ود اال اینک�ھ تح�ت ام�ر انس�ان ش�ر

ا م�ورد ز در حد اقل معیش�ت اس�ت . او چ�ون ب�رای خ�ودش نیس�ت ل�ذباشد . و نیازھای دنیوی او نی اشد سوء استفاده انسانھای پلید قرار می گیرد .

ت او انسان ب�ی دل ، انس�ان ب�ی خ�ود و ل�ذا انس�انی س�طحی و س�اده ل�وح و بازیچ�ھ اس�ت . سرنوش� .13ادم و خ�� تمام��ا من��وط ب��ھ اینس��ت ک��ھ تح��ت اراده چ��ھ کس��ی باش��د . و ل��ذا ب��ھ ھم��ان آس��انی ک��ھ ف��ردیھ وان�دو ھن فرمانبردار است خیانت می کند فقط کافیس�ت ک�ھ ارب�ابی قھ�ارتر و چ�اپلوس ت�ر پی�دا کن�د

کن�د ت�ا دروغین» خود«زیر بغلش بگذارد و بھ او ھویت کاذب بخشد و او را برای لحظاتی صاحب معلوم شود کھ قدرش براستی دانستھ شده است .

ی ب��مھ��ر ش��ده و در دس��ترس خودش��ان نیس��ت و از ای��ن این��ان کس��انی ھس��تند ک��ھ دلھایش��ان الک و .14ا در خودی و بی ھویتی در قحطی بسر م�ی برن�د و درب�در ب�ھ جس�تجوی منش�أ ھوی�ت ھس�تند . و ل�ذن�ده زرابطھ مردان حق کھ صاحب دالن و حامالن شفاعت و کرامت م�ی باش�ند دلش�ان ب�ھ ن�ور ح�ق

د می شوندھ تازه بر قلمرو انتخاب وارمی شود و برای نخستین بار صاحب دل و اراده می شوند کو راه تح�رک کھ اگر حقیقت و معرفت و ھدایت را انتخاب کنند بسیار شدیدتر از سائر مردم در ای�ن

ویا پرستی اخالص و شتاب دارند زیرا دلھایشان بکر و دست نخورده بوده است . و اگر ھم راه دنت میرس�ند از دیگران بھ غایت پلیدی و ش�یطن ریاست و بولھوسی در پیش گیرند نیز بسیار شدیدتر

و خود پرست تر از ھر کسی می شوند .ب�ھ ی و ش�قاوتالبتھ جماعت دیگر از مردم ھستند کھ آنھا ھم در واقع دل مردگانند کھ از فرط پلی�د .15

ز ای��ن چن��ین ع��ذابی دچ��ار ش��ده ان��د ک��ھ از مظ��اھر ش��ر و زش��تی و گن��اه م��ی باش��ند و ذات��ا ج��دای ا باشند بلکھ اینان اشرارند و اشقیاء . مستضعفین می

ی زن�ده و آدمی ھر چھ ھست دل خویش است . آنرا کھ دلی نیست اصال نیست . ولی آنکھ زمانی دل .16 رده اس�ت درو بعدا◌ بواسطھ اصرار در گناه ، دلش سنگ شده و یا مرده و یا قفل خ�وفعال داشتھ

ھ م�رده و ن�ن�ھ ھس�تند و ن�ھ نیس�تند . :« بود حال جان کندن است بین مرگ و زندگی و بین بود و نی کھ ایمان این اشد عذاب در حیات دنیاست کھ حاصل نفاق است یعنی کسان –قرآن »نھ زنده اند...

خود را فروختھ اند و در واقع دل خود را فروختھ و تباه کرده اند .انواده و پ�رورده خ� مستضعفین یعنی بی دالن و بی ارادگان بی گناه و کودک منش عموم�ا محص�ول .17

حب�ت و مھائی ھستند کھ والدینی شقی و خود محور و ب�ی عاطف�ھ و س�نگدل داش�تھ ان�د و ب�وئی از ی گ�ردد و م�لذا تربیت نیافتھ اند . زیرا دل آدم�ی بواس�طھ محب�ت زن�ده و فع�ال م�ی ش�ود و روح�انی

مچنین تربیت پذیر می شود .ھصاحب اراده می گردد و واس�طھ بھ دل فرزن�دان را م�ی گش�اید و روح م�ی دم�د . وال�دینی ک�ھ خ�ود این محبت والدین اس�ت ک� .18

رزن�دان فکثرت و شدت گناه ، دچار شقاوت و م�رگ دل ش�ده ان�د اص�ال حام�ل محبت�ی نیس�تند ک�ھ ب�ھ من��ان و خ��ود منتق��ل کنن��د . و ل��ذا خداون��د عموم��ا ای��ن ن��وع بچ��ھ ھ��ا را در بزرگس��الی بواس��طھ مؤ

خ�اب کنن�د .داده و زنده بھ دل می کند تا خود سرنوشت خ�ود را انتصاحبان دل ، مورد محبت قرار از و لذا بخش عمده کسانی کھ در اط�راف م�ردان ح�ق جم�ع م�ی ش�وند ای�ن جماع�ت م�ی باش�ند . و

ش�دن دل آنجا کھ این جماعت عمری در قحطی دل و اراده و ھویت ب�وده ان�د اکث�را ب�ھ مح�ض زن�دها و ریاس��ت طلب��ی و خودنم��ائی م��ی رون��د ت��ا آن قحط��ی ربس��وی خودپرس��تی و بولھوس��ی و عیاش��ی

د .جبران کرده باشند . و این بزرگترین خطری است کھ پیش روی این نوع آدمھا قرار دار

٥٩

خ�ود مستضعفین کھ بخش عمده جوامع بشری را تشکیل می دھند نسل ھائی ھس�تند ک�ھ از وال�دین .19محب�ت آنھائی ک�ھ وبر کفر و کینھ استوار است . محبتی نیافتھ اند زیرا رابطھ بین والدینشان تماما

ن بھ مؤمن�ا می یابند دو دستھ می شوند اکثرا مستکبرین و صاحبان قدرت مادی ھستند و اندکی ھم می پیوندند .

فصل هفدهم

جمال ووصال

٦٠

ه الخیر الواصلین بسم الل خ چشمان نظربھ میوه کنند. ماتماشا کنان بستانیم .تل -1

ا بصال مادی نانکھ در طمع وآاین کالم سعدی بیان کل راز ھدایت و ضاللت بشری در کل جھان است . یعنی ن�د و رچھ می خورنھا کھ بھ نیم نظری قناعت می کنند . آنانکھ جز بلعیدن جھان ھنری ندارند و ھآو جھانند

قی وند و م�ابش�ترند و این زمینھ احتراق دوزخ نفس است . وآنانکھ بھ حداقلی قانع م�ی می کنند قحطی زده ت بھشتی است . حیابھ قول حافظ بھ نظر بازی کفایت می کنند و این اساس

ن !اھل جمال و اھل وصال :این دو دستھ آدمیانند : مؤمنان و کافران : جاھالن و عارفا -2ح��دود و ممل��وک و مفل��وک م��ی گ��ردد و از م��ابقی جھ��ان آدم��ی در مالکی��ت ھ��ایش ، محص��ور و م -3

محروم استنی ی�ف و روح�اتقوا یعنی اندکی بچشید و مابقی تماشا کنید و دست درازی نکنید تا لذت زن�دگی تلط -4

ھ��ره و ج��ان و روح��ش ب��ی بمغ��ز و ب��اطنی ش��ود و فق��ط مش��غول پوس��تھ بیرون��ی دنی��ا نگردی��د و از بمانید .

نھ ای !جھان و جھانیان و زندگیست : رابطھ باالتنھ ای و پایین تسخن از دو نوع رابطھ با -5یتش رابطھ ای کھ غایتش بھ دل و جان و روح و معرفت و ھوش و نظ�ر اس�ت و رابط�ھ ای ک�ھ غ�ا -6

. می شود دفعاست و نھایتا چون زبالھ بھ شکم و زیر شکم این دو نوع مبادلھ با جھان است : مبادلھ ای روحانی و جسمانی ! -7

٦١

ت س�از یا ب�ا نگ�اھش روی ب�ھ جھ�ان م�ی کن�د و ی�ا ب�ا دھ�انش . ای�ن دو م�دخل سرنوش�اساسا آدمی -8 انسان در جھان و جھان در انسان است .

» ی کنی�د چرا بر غذاھایی کھ م�ی خوری�د نظ�ر نم�« خداوند در کتابش خطاب بھ مؤمنان می فرماید -9 د و زبال�ھی دود و م�ی گای�د و م�ی رین�آدمی بھ میزانی کھ کمتر نگاه می کند بیش�تر م�ی خ�ورد و م�

می سازد و مستمرا قحطی زده تر می شود . واین یکی از ویژگیھای اھل دوزخ است . ت�ر و آدمی ب�ھ میزان�ی ک�ھ کمت�ر از ح�واس و ھ�وش خ�ود اس�تفاده م�ی کن�د قحط�ی زده ت�ر و بلعن�ده -10

مصرف کننده تر است . یزانی ک�ھم حرافی می کند و عربده می کشد . بھادمی بھ میزانی کھ بیشتر گوش فرا می دھد کمتر -11

د .بیشتر مخاطبش را نگاه می کند بیشتر اورا می فھمد و رابطھ ای قلبی بر قرار می کنیش�تر در آدمی بھ میزانی کھ غذایش را می بوید و می چش�د و ب�ھ آرام�ی م�ی ج�ود ت�ا م�زه اش را ب -12

یع�ت ب�ر ط�ھ معن�وی بیش�تری ب�ا غ�ذا و طبیابد کمتر غذا می خورد و زودتر س�یر م�ی ش�ود زی�را راب قرار می کند .

تأم�ل وبخش اساسی نیازھای روحی بشر در ارتباط عمیق و دقیقش از طریق نگاه کردن و شنیدن -13ری�ق طو تفکر ، ارضاء می شود . آدمھای سطحی تر حریص ترن�د زی�را در قحط�ی ھس�تند زی�را از

حواس پنجگانھ خود کامل بھره نمی برند . ود ش�واری و آدمخواری آدمی ک�ھ ب�رای توجی�ھ و خ�ود فریب�ی ، در معن�ای عش�ق پنھ�ان م�ی جھانخ -14

س و گی انسان از معنا و روح جھان است کھ ب�ھ واس�طھ ح�واس پنجگان�ھ و احس�اه حاصل بی بھر اندیشھ دریافت می شود .

امپری��الیزم و اس��تکبار و ح��رص و ش��ھوت بش��ری حاص��ل قش��ری گ��ری و ارتب��اط ب��ھ غای��ت س��طحی -15و از می شوند و بھ مقعدش منتھی متصلدھانش ان با جھان است و لذا ھمھ حواس بشری بھ انس

س�و وارد دمی بین چند تا سوراخ محدود شده است کھ از یکآآنجا دفع می شوند . یعنی کل وجود چرب�ی و و از چند سوراخ دیگر دفع می شود و لذا ھیچ چی�زی ب�رای انس�ان مان�دگار نم�ی ش�ود اال

دود و ند و غلظت خ�ون و ان�واع رس�وبات م�رگ ب�ار ک�ھ دل و ذھ�ن انس�ان را ان�دود و مس�اوره و ق مومیایی و فسیل کرده و از کار انداختھ اند .

ر دیگ� و... بشر مدرن دیگر نگاه نمی کند بلکھ نگریستھ می شود (بواسطھ تلویزیون و کامپیوتر ) -16ان . ج�و گوشھایی یک طرف�ھ و ب�ی نھم بھ واسطھ چشم ھاآگوش نمی دھد بلکھ شنیده می شود .

تمرا و مردن ھستند و ل�ذا ح�رص و ش�ھوت و قحط�ی مس�و اینست کھ حواس در حال از کار افتادن دھد و شدیدتر می شود . آدمی بھ سوی مفعولیت محض می رود و لذا خالقیتھایش را از دست می

ت خود آگ��اه و بغای��ای��ن س��مت م��رگ قب��ل از م��رگ اس��ت منتھ��ی م��رگ غی��ر مس��تقیم و ت��دریجی و ن��ا شیطانی و رندانھ . این مرگ روح واراده و ھوش و انتخاب است .

ر وقت��ی ح��رف و عم��ل آدم��ی ب��ر اس��اس نیازھ��ای طبیع��ی و ذات��ی نباش��د و خ��ود نیازھ��ا ھ��م ب��ھ ط��و -17و مص��نوعی و تبلیغ��ی و جب��ری داده م��ی ش��وند پ��س آدم��ی تمام��ا مفع��ول اس��ت و معل��ول و مفل��وک

.بھ مصرف می رسد مصروف . این انسان است کھک می آدمی بھ میزانی کھ مصرف می کند بھ مصرف می رسد . بھ میزانی کھ مالک می شود مملو -18

گردد . ن�ا و احس�اس نجا تبدیل بھ معآدمی یا بھ دل و ھوش او می ریزند و در آدریافتھای حواس پنجگانھ -19

ول بھ چرب�ی می شوند و تبدیجاودانھ می شوند و یا بھ دھان و از آنجا بھ شکم و زیر شکم منتقل شھوت و تفالھ و قحطی می شوند .

ز گوش شاھراه عقل و ھوش است و چش�م ھ�م ش�اھراه دل و محب�ت و ان�رژی حی�ات اس�ت . آنک�ھ ا -20ھن�ی ذاین دو محروم یا ضعیف است شکمی سیری ناپ�ذیر و ش�ھوتی قحط�ی زده دارد . یعن�ی آنک�ھ

ای�ن وخ�الق دارد زی�ر ش�کمی ق�انع و غن�ی دارد خالق دارد شکمش قانع و غنی است و آنک�ھ دل�ی از دو نعمت و برکت و خالقیت و جاودانگی روح حاص�ل برخ�ورداری و بھ�ره وری درس�ت و کام�ل

چشم و گوش است و صبر بر این دو حس . ا دای خ�دا رستند تا نھایتا ص�انبیای الھی اسوه ھای برخورداری و بھره وری کامل از گوش خود ھ -21

شم خ�ود چلیای الھی و عرفای واصل ھم اسوه ھای برخورداری و بھره وری کامل از شنیدند . واود و ھ�وش خ�و ھستند کھ باالخره خدا را بھ چشم دیدند . و البت�ھ ای�ن ص�دا و س�یما را در اعم�اق دل

تأم�ل و یافتند و بھ چشم و گوش سر منتقل نمودند . و این حاصل صبر ب�ر دی�دن و ش�نیدن اس�ت و افتھ ھا . تعمق در این ی

٦٢

ش��کمھای گن��ده حاص��ل مغزھ��ای کوچ��ک اس��ت ھم��انطور ک��ھ عورتھ��ای افس��ار گس��یختھ ھ��م حاص��ل -22ھ و ھ ب�اال تن�دلھای مرده است . و اما آنانکھ از ھردو بی بھره ان�د خس�ران دی�ده ھ�ای دو جھانن�د ک�

پایین تنھ شان ھردو در قحطی و موت است کھ ویژه منافقان است . ی�را ک�ل زن بی نیاز م�ی ش�ود آکی و دقت و لطف و صبر بنگرد از وصال آنکھ جمال جھان را بھ نی -23

قی ! و اینست وصال حقیجھان را در عظمت و لطف ھزار چندان برتری در دل خویشتن می یابد جم�ال دیدار ی�ا زیرا در این ، آنکھ جمال یار را بھ چشم دل ببیند از وصال دنیوی اش بی نیاز گردد -24

. یا صورت دیوحق می بیند

فصل هیجدهم

بر آستانه حضور

٦٣

ه الحاضر بسم الل

را ک�ھ فق�طچ�یک پرده مانده بھ دیدار یا یک لحظھ مانده بھ حضور یار در دل و ج�ان و ت�ن وروان ، -1ب اس�ت و ت�نیم�ی با او می توان بھ دیدار او رفت ، آنگ�اه نیم�ھ وج�ود ی�خ اس�ت و نیم�ھ دیگ�ر ن�ار .

دگ�ر در نیمی لرز . ی�ک پ�ا در دوزخ�ی و پ�ای دگ�ر در رض�وان . نیم�ی از ج�ان در ای�ن دنی�ا و نیم�ی جھانی دگر .

ده ش�اینک دیگر جای ھیچ بازی و شوخی و سھو نیس�ت . ت�ازه م�ی فھم�ی ب�رای چ�ھ ک�اری آفری�ده -2 و جنگ�ل و وره زار و کویربودی و برای چھ این ھمھ راه ، این ھمھ خندق و باتالق و سنگالخ و شی��أس ، و، ای��ن ھم�ھ ش�وق پرتگ�اه ھ�ا را پیم�ودی و اینھم��ھ جف�ا و وف�ا ، ای��ن ھم�ھ زش�تی و زیب�ایی

ت و انھمھ حساب و کتاب ، اینھم�ھ عش�ق و نف�رت و ای�ن ھم�ھ وص�ل و ف�راق از ب�رای چ�ھ ب�وده اس�ب�اش دم آنگ�اه آم�اده بایستی این ھم�ھ م�ی م�ردم و زن�ده م�ی ش�دم و چرا میبرای چھ واقعھ ای . و

موت ! م�دم و ندانس�تم ک�ھ اص�ال آخدایا من بھ یک شوخی یا ھوس ب�ود ک�ھ چی�زی ادع�ا ک�ردم و کورکوران�ھ -3

می خندیدی و رحمت می آمد بر ای�ن ھم�ھ جھ�ل و ض�عف منمنظورم چیست ولی تو می دانستی وبرآب و آتشم . در آتش می لرزم و بازیگریھای من . ولی اینک آمده ام و ایستاده بر آستانھ ات و در

و در آب می سوزم . و دانستم کھ من واژگونھ آمده ام و لذا واژگونھ ام . خدایا این تن و دل و ج�ان

٦٤

و تسلیم باشد . من ھنوز مبتالی بھ خاکم و حتی بر تو سالم گوید وروان بیمار من چگونھ می تواند تکھ پاره و دو جانم باقی است . این موجو ھزاران حسرت و آلودگی و زخم و دردی کھ ھنوز بر دل

زخمی و چرکی و متعفن چگونھ می تواند بر این آستانھ حتی دوام آورد . من ادعایی کرده و آمده و بھ عقب بر گشتن . خدایا تو خودت بھ من رح�م آور امکانمانده ام . نھ توان بھ پیش تر آمدن و نھ رحم می آوری و توان نھ گفتن بھ کسی را نداری . بھ من ھمان طور کھ از وجود بیمارم بر بندگانت

ھم رحم کن و مبادا کھ در این آخرین لحظھ کافر شوم و نعره ام بھ گوش دشمنانت برسد . مب�ادا ک�ھ در این آخرین لحظھ امتحانی کنی مرا کھ درمانم و تا ابد شرمسار رویت شوم .

م . ت�و خ�ودتو و اص�ال بت�وانم ت�و را دوس�ت ب�دارخدایا من چگونھ می توانستم دعوی دوستی کنم با -4 انج�ام ش�ده و تو خود این دعوی بر زبانم جاری کردی و مرا در عم�لمی دانی کھ من اینکاره نبودم

وانستم دوستی کنم .قرار دادی . مرا بھ دوستی با تو چھ کار . کھ با خلق تو نتاش�تن خ�ودت م جاری ک�ن و ت�وان دوس�ت دوجودا در حال کھ مرا تا بھ اینجا آوردی استحقاق این دوستی ر

ه ا رو س�یاررا بھ من ببخش و تن و دل و جانم را قوت ببخش تا آب�روی ت�و در ن�زد دش�منانت نب�رم و خ�ودم .درگاھت نسازم

م خدایا ادعایم بس گزاف و عمل من بس حقیر و نف�س م�ن ب�س ناپ�اک و ت�ن م�ن ب�س م�ریض و ج�ان -5رم ی�ا نده . کافزدانم تا لحظھ دیگر چھ ام و چیستم و آیا مرده ام یا ھردم در حال ھالکت است و نمی

مؤمن وھستم یا نیستم . ایا ی دل . خ�دخدایا می دانم کھ فقط این گونھ پاکم می سازی از عمری تب�اه ک�اری و بیع�اری و بیم�ار -6

شوم . ن ستانت رسوااین پاکی و تزکیھ را ببخش تا بر آامرت را بر من آسان کن و بھ من توان ام بود و تم ب در آمد و ھمھ شعارھایم از بی شعوری منی دانی کھ ھمھ دعویھایم دروغ از آخدایا م -7

ی ل�رزم و م� ایمانم ، کفر و تمام معرفتم ، حماقت از آب در آمد و این گونھ است کھ در حضورت م�یر مگ�ردان من روی ب�سوزم و یارو یاور و دادرسی جز تو نمی یابم یاریم کن و قوتم بخش و آنی از

لط�ف و . ای خدا . قلبم تنگ و جانم تاریک و روح�م علی�ل اس�ت و ت�نم دم م�وت . نظ�ری ک�ن از س�ر ھی .شفاعت و عفو و کرمت کھ جز تو کسی ندارم . آیا بی کس را این گونھ بھ خود وا می ن

ا حظاتم م�رلخرین خدایا عمری اگر شکرت نمودم از جھلم بود و اگر صدایت زدم از دردم بود . این آ -8 استحقاق شکر و ذکری از سر شوق و عشق و رضا بخش .

ا ک�ھ یم . مبادخدایا با من ھرچھ می کنی کن ولی مگذار کھ مشرک و کافر از این دنیا بھ سوی تو بیا -9 .و با این شک بھ سوی تو آیم . خدایا شکی در جانم بماند

ن ت را بر م�می ترسم . خدایا امرت راو عذاب خدایا اگر ھمچنان اینگونھ بر من سخت گیری از خود -10 آسانتر نما تا کافر نشوم .

ھ ھ ات را ب�خدایا بھ من قوتی بخش کھ بدون بال و عذابت تو را خالصانھ بپرستم و پرستش خالصان -11 مردم عرضھ کنم . مبادا کھ منافق باشم .

حس�اب ب�ی س�اختھ اس�ت . از خدایا بسیار بد کردم و جفا کردم و معصیت بر تو م�را اینگون�ھ رنج�ور -12 حسابی ات مرا عفو کن و مگذار کھ دگر بار بلغزم .

ن ک�ن و عف�وم خدایا بنده تو ام و می دانی کھ چھ قدر ضعیفم پس چرا بھ من رحم نمی کنی . پاکم ک� -13دایا ای تو . ختا این آخرین لحظات را خالصانھ تو را بپرستم نھ از ترس و عذاب تو کھ از مھر و وف

.شکری خالصانھ عطا فرما حمد و ن�ون نک�ردهخدایا بھ من معرفتی بخشیدی کھ رحمت برتر از تو را بھ مردم معرفی کنم ک�ھ کس�ی ت�ا ک -14

. از این رحمت برترت بھ من رحم کن ای ارحم الراحمین .است ر. شکری دسان و گوارا فرما . خدایا ھرگز شکر در خورت ننمودمخدایا زندگی ومرگم را بر من آ -15

و محت�اج رح�م ت� چ�ون م�نھ�یچکس خور خودت بھ من عط�ا ک�ن . خ�دایا اج�ابتم فرم�ا . رح�م ک�ن ک�ھ نبوده است . ای ارحم الراحمین .

آمین

٦٥

فصل نوزدهم

حق عیش

٦٦

بسم الله البازخھ ک��گی از منظ��ر کف��ر اس��ت دای��ن ھم��ان فلس��فھ زن�� زن��دگی ع��یش و ل��ذت ج��ویی اس��ت و دیگ��ر ھ��یچ : -1

ذت بھ ھ�ر لفلسفھ زندگی اکثر قریب بھ اتفاق بشریت بر روی زمین بوده است و لذا ھرگاه عیش و ی م�ی م�رگ را دلیلی از میان برود بھ واسطھ پیری یا بیماری و فقر ، آنگاه ھر کسی غریزتا آرزو

کند و زندگی ارزش زیستن نمی یابد . د از ، بعا عیاش و لذت پرست اس�ت ک�ھ اس�اس آن ھ�م غرای�ز اس�ت ک�ھ مھمت�رین آن عبارتن�آدمی ط -2

ن ای�ن بقی لذای�ذ بش�ری ب�ر مح�ور و پیرام�واشکم پرستی ، مستی پرستی ، بازیگری ، و خواب وم� غرایز قرار دارند .

ع�یش و ھ آیا لذت چگونھ وضعیتی در روان آدمی است ؟ اگ�ر دق�ت کن�یم ان�واع اعم�الی ک�ھ م�ا را ب� -3ین مس�ئلھ ااحساس لذت می رسانند مدھوش کننده اند یعنی مارا از خود بی خود می کنند بھ نوعی

یگ�ر در غریزه جنسی و مستی و خواب کھ علن�ا ب�ھ ط�ور واض�ح و ش�دیدی حض�ور دارد در ام�ور د است .تر رقیق

غای�ت م�ارا ب�ھحال در نقطھ مقابل ع�یش و ل�ذت ، فق�ر و بیم�اری و درد و شکس�ت ق�رار دارن�د ک�ھ -4گ��ام ھوش��یاری و ب��ھ خ��ود آئ��ی م��ی کش��انند و ب��ھ فک��ر و تعم��ق وام��ی دارن��د ب��ھ ھم��ین دلی��ل ب��ھ ھن . ناخوشی آرزوی مرگ می کنیم کھ خود یک مستی و بیھوشی کامل و عظیم و تمام عیار است

ود خ�پس فرق آدم کافر و مؤمن ھمان فرق بین انسان طالب بیھوشی و طال�ب ھ�وش اس�ت ، طال�ب -5 الب بیخودی ، طالب بیداری و طالب خواب .و ط

د و ھ�یچ و اینست کھ امروزه کھ اکثر غرایز بشری اشباع شده و دیگر بھ ھیچ چیزی ل�ذت نم�ی ب�ر -6ھ س�ت ت�ا لحظ�اچیزی او را بی خود نمی کند انواع مواد مخدرو روان گردان قدرتمند بھ بازار آم�ده

ای از خود بیھوش شده و لذت ببرد .

٦٧

ت رد ق�ددانیم ھر چیزی کھ قدرت مدھوش کنندگی اش بیشتر و لذا لذت بخ�ش ت�ر باش�بھ تجربھ می -7 تخریب و تباھی اش شدیدتر است و دردھا و عذابھای شدیدتری بھ ھمراه دارد .

و ھ��یچ ع��یش و ل��ذتی در بلن��د م��دت ب��ی درد و ع��ذاب نیس��ت یعن��ی آدم��ی ب��ھ میزان��ی ک��ھ ب��ی خ��ودی -8 ن شود .ماری بکشد تا بھ خود آید و بیھوشی اش جبرامدھوشی را تجربھ کرده بایستی درد و بی

ا ب�ھ ھ�وشو لذا ھر لذت جوئی در ذاتش رنج بھ ھمراه دارد یعن�ی ھ�ر ام�ر بیھ�وش کنن�ده ای نھایت� -9ی�دا ھ ع�ذابش پآورنده است و ھر مسئلھ بیخود کننده ای نھایتا بھ خود آورنده است در مرحلھ ای ک

است . می شود و این یک قانون ذاتی در بشر در حقیقت یعنی دوزخ کھ عرص�ھ ب�ھ خ�ود آم�دن و ھوش�یاری و درد و ع�ذاب اس�ت حاص�ل بھش�ت -10

ی پرستی و عیاش�ی و بیخ�ودی بش�ر اس�ت . یعن�ی دوزخ از بط�ن بھش�ت س�ر ب�ر م�ی آورد و دو رو سکھ واحدی ھستند .

عادل�ھ م دمھا عموما بھش�تی اس�ت و نیم�ھ دوم�ش ھ�م دوزخ�ی . نتیج�ھ منطق�ی ای�نآنیمھ اول عمر -11ت . اینست کھ ھرکھ در دنی�ا ل�ذت وع�یش بیش�تری داش�تھ بع�د از م�رگ ع�ذاب و دوزخ خواھ�د داش�ارد در معنای منطقی و تجربی دیگر این معادلھ اینست ک�ھ ھرک�ھ در ظ�اھر ع�یش و ل�ذت بیش�تری دخم�اری باطن بھ ھمان میزان در عذاب است و بالعکس . این مسئلھ بیان منطق�ی رابط�ھ نش�ئگی و

عیشش بیشتر عذابش بیشتر ! ھر کھمی باشد یعنی : ھمئ�ی و انسان غریزتا طالب غفل�ت نس�یان و ب�ی خ�ودی اس�ت و ل�ذا معرف�ت نف�س ک�ھ ع�ین ب�ھ خ�ود آ -12

بیداری و ھوشیاری بر خویشتن است مشتریانی بس اندک دارد .ز زی اھرکھ بیشتر اھل معرف�ت نف�س و خ�ود آگ�اھی اس�ت طبع�ا ع�یش و ل�ذت و ب�ر خ�ورداری غری� -13

ذا حیات کمتر است زیرا آن جوھره عیش و لذت در نفس بش�ری ھم�ان غفل�ت و بیھوش�ی اس�ت و ل�نفس است و اینست عداوت عامھ بشری نس�بت رفت نفس یک عنصر ضد مستی و نشئگی پران عم

ن ، یعنی نسبت بھ عرفان . آبھ اروی در واق�ع ن�وعی و اینست ، آن عرفانی را اکثر مردم خاصھ در این عصر جس�تجو م�ی کنن�د د -14

خ�در و بیھوشی و فراموشی و مستی است و لذا در محافل بھ اصطال ح عرفانی عص�ر م�ا ، م�واد م توھم زا حرف اول را می زند و این ھمان عرفان ضد عرفان است .

م بھ مف�اھی رویکرد جماعت بھ اصطالح روشنفکر ھم بھ متون عرفانی اساسا بھ دلیل ابتالی ذھنی -15ندیش�ھ گ و استعاره ای و دیالکتیکی موج�ود درای�ن ادبی�ات اس�ت ک�ھ موج�ب کرخت�ی امتضاد و گن

ھ در ک�می شود و نوعی مدھوشی پدید می آورد کھ این نیز نوعی دگر از عرفان ض�د عرف�ان اس�ت ھنرھا پنھان است از جملھ موسیقی و شعر و سینما و فلسفھ ھا .

و دگرن�د آئی است در جستجوی یک بیھوشی برترلذا اکثر انسانھا در عرفان ھم کھ مذھب بھ خود -16 مثل جادوگری .

آدم��ی ب��ھ ھرروش��ی در جس��تجوی تعطیل��ی وج��دان وھ��وش خویش��تن اس��ت . خاص��یت اص��لی م��ذھب -17مف��اھیم خراف��ھ در ن��زد م��ردم ھ��م ھم��ین امراس��ت ک��ھ بای��د آن��را افی��ون م��ذھب نامی��د ک��ھ ب��ا توس��ل ب��ھ

ی خود می شوند . ماورای طبیعی ، ھوش خود را کرخت می سازند و ب پس عیش و لذت جوئی کھ در جوھره اش چیزی جز مدھوشی نیست ، یک نیاز بشری است . -18ری باش�د آیا براستی ھیچ راه و روشی و چیزی ھم ھست کھ برای انسان در آن واحد مولد ھوش�یا -19

؟و ھم لذت . یعنی لذتی بی خماری و عذاب . یا ھوش و بھ خود آئی شیرین و آرام بخش نی وی�ژه ایاین ھمان معرفت ایمانی یا ایمان عرفانی است . ایمان کھ گوھره آرامش و لذت روح�ا -20

ش�یاری خود تلخ است و لذا این تلخی ھمواره موج�ب ھو یاست بھ ھمراه معرفت نفس کھ بھ خودیالکتی�ک است . ترکیب و اتحاد ای�ن تلخ�ی و ش�یرینی م�ی توان�د از انس�ان موج�ودی بس�ازد ک�ھ از د

عذاب است و یا ب�ھ ق�ول مع�روف ھم�ان خ�ط –دوزخ فراتر باشد . این دین فراسوی لذت – بھشت سوم یا صراط المستقیم ھدایت .

ی خ�ود راو لذت ج�وی آدمی از نیمھ دوم عمر و خاصھ در کھولتش تقریبا ھمھ قوا و غرایز عیاش -21قاب�ل از ھ�ر مشده است و در ا از عطش افتاده اند و بر خورداریھایشان بسیار اندک یاز دست داده

ت غفل�ت و می ب�رد . یعن�ی از باب�در زندگی برده ، اینک عذاب بیشتری غریزه ای کھ لذت بیشتری حق ذاتی وجود انسان است .و این نسیان و مدھوشی ھایش در حال جبران و بیداری است

ی م�رگ ندگیش یعنری و خود آگاھی اش بر درب بزرگترین مدھوشی زااکثر ھوشیددمی باید در حآ -22مجموع�ھ وارد شود تا در آنجا بھ کلی گم و گ�ور و ن�ابود نش�ود . زی�را مس�تی و س�کران م�رگ از

ن اه و امک�ارمستی ھای زندگی ھم شدیدتر است و انسان باید بتواند از پس آن بر آید و گرنھ ھ�یچ ادامھ حیات نمی یابد و وارد دوزخ می شود کھ عین ظلمت است .

٦٨

ن بیابد . ای� یک نور و چراغی در خور باخودش بھ گور ببرد تااز آنجا راھی برای عبورآدمی باید -23ی چراغ ھوشیاری و خود آگاھی و خود شناس�ی و خداشناس�ی خ�ود اوس�ت . ای�ن ھم�ان رزق اخ�رو

است . ب�ھ خ�ود پس آنچھ کھ در پیری رخ می دھد و کال ھمھ دردھا و نداریھا و شکست ھ�ای زن�دگی ک�ھ -24

ا لمت�ی ک�ھ ت�د ھمان چراغ راه حیات بعد از مرگ تلقی می شوند ت�ا آدم خ�ودش را در آن ظآورنده ان مغز جان نفوذ می کند گم نکند و از دست نرود .

ھ��ا و پ�س د رحقیق�ت آنچ�ھ ک�ھ ب�اقی م�ی مان�د ن�ھ ع�یش و ل�ذت ھ�ا و مس�تی ھ�ا ک�ھ دردھ�ا و خماری -25س�ت و ش�ھ آخ�رت اووخ�ود م�ی یاب�د ت ھوشیاری ھای ذات است . آنچھ کھ آدمی در این خماریھ�ا از

در خود مان�دگار و اب�دی اس�ت . پ�س ل�ذت ج�وئی و عیاش�ی ھ�ا از حماق�ت و خس�ران زن�دگی انس�اندگانی ن�ز جھان است و این ھوشیاری است کھ راه حیات بھشتی را بھ انسان می نمای�د و ب�ھ قلم�رو

با عیش و لذت پاک بدون مستی و خماری می رسد . اه ر نوعی دوزخی و برزخی و بھش�تی و رض�وانی اش چی�زی نیس�ت ک�ھ ب�ھ ناگ�حیات اخروی از ھ -26

ش�ت و ی�ا بر اساس یک محکمھ بھ عنوان اجر یا عذاب زیر بغل کسی بگذارند کھ بل�یط ورود ب�ھ بھال و دوزخ باشد . ھمچون یک کادو نیست بلکھ قلمرو از حیات و ھس�تی اس�ت ک�ھ ب�ھ واس�طھ اعم�

ھ م�ثال دنیوی ) و باورھای ب�ر ح�ق حاص�ل م�ی آی�د . ھم�انطور ک� نیات و دستاوردھای معنوی (غیریی خ�ودش گ�اھی و توان�اآاگر کسی را بھ ناگاه در یک سیاره دیگری رھا کنن�د او ب�ر اس�اس عل�م و

م ب�ھ ی�ا م�ی ب�ریھم کند . آنچھ کھ با خ�ود از ای�ن دنامی تواند در آنجا یک زندگی جدید برای خود فر ی را رق�م واد اولی�ھ ای اس�ت ک�ھ بایس�تی ب�ھ واس�طھ آنھ�ا زن�دگی جدی�دمثابھ مصالح و ابزارھ�ا و م�

زنیم و بسازیم درست مثل حیات دنیا . ی�ات آخ�رت تجربیات و یافتھ ھای فوق دنیوی ما از حی�ات دنی�ا ھم�ان توش�ھ و ره آورد م�ا ب�رای ح -27

س�ت و اع�ی است . اساس این توشھ ھمان ایمان و معرفت ما درباره آن خود اخروی و ماورای طبیملگ�ی معرفت ما درباره سمت و سوی خداوند و خداشناسی ما و ش�ناخت م�ا ورای طبیع�ی م�ا ک�ھ ج

س�تی روحانی ماست کھ نھ حاصل عیاشی و م مالتمحصوالت ھوش و بھ خود آئی و استغراق و تأ ھا و بی خودیھای ما کھ محصول دردھا و بیماریھا و خماریھا و ناکامی ھای ماست .

دس�تش ی�انین دنیا جز عیش و لذت جوئی و مدھوش�ی چی�زی نخواس�تھ و نیافت�ھ در آن دآنکھ در ا -28د خالی است و در قحط�ی . زی�را ھن�وز ش�ھوت و ح�رص و عیاش�ی و لذای�ذ غری�زی را ب�ا نف�س خ�و

نھا را ندارد و دوزخ ھمین است . آدارد ولی امکانات ارضای ی در خ�ود دارائی فوق غریزی و فوق م�اد آنکھ نداری نکشیده (اعم از مادی و عاطفی ) ھرگز بھ -29

ستانھ نابودی است . آنرسیده است و لذا تھی و قحطی زده و در ھ��ایش ح�ق لذای��ذ بش��ری در حی�ات دنی��ا اینس��ت ک�ھ در مواق��ع قحط��ی و ن�داری و بیم��اری و ناک��امی -30

افت�ھ ئی یدستی بھ سوی لذایذ فوق غریزی و یا غرایز فوق دنیوی دراز ک�رده و س�رنخ و نش�انھ ھ�ارداش�ت کھ این ھمان توشھ حیات بع�د از م�رگ اس�ت . ک�ھ ای�ن س�رنخ و نش�انھ ھ�ا و نمون�ھ ھ�ا و باورای ھ��ای ف��وق دنی��وی عبارتن��د از : ایم��ان ، دوس��ت داش��تن ، عبودی��ت ، اس��تغراق ، مش��اھدات م��

انی و و روح�� یطبیع��ی و محب��ت و اتص��ال ب��ھ اولی��ای الھ��ی و نھایت��ا خ��ود خداون��د و باورھ��ای قلب��ی بوشھ آخرت فی کھ خود در حیات دنیا بھ یقین تجربھ شان نموده است و با او ھستند . این تمعار

تردید محصول عیاشی ھا و لذایذ غریزی و بازیگریھا در حیات دنیا نمی تواند باشد .ی نیست و کالم آخر اینکھ کسی کھ دلش بھ حیات بعد از مرگ محکم است پس بھمان میزان دستش خال

مرگ نشان تھی بودن انسان است . . ھراس ازای دا و اولی�خ�ولی از ھمھ این دستاوردھای معنوی گذشتھ مھمتر و برتر از ھمھ ھمان ایمان و امید بھ

رگ را م�اوست کھ بعد از مرگ بھ ی�اریش آی�د . ای�ن ھم�ان ن�وری اس�ت ک�ھ م�ی ت�وان راه حی�ات بع�د از یافت و طی طریق نمود .

ی و س�تی ، خم�اری اس�ت . و ح�ق درد و خم�اری ھ�م بی�داری و راه ی�ابحق عیش ، درد است . و ح�ق مش جھش از حیات دنیاس�ت . درد و بی�داری اس�ت ک�ھ انس�ان را ب�ھ م�رگ راغ�ب م�ی کن�د ک�ھ س�کوی پ�ر

است . ده است .خوشا بحال کسی کھ بھ اراده خود می میرد . مرگ تنھا مستی ، بیدار کننده و بھوش آورن

صپیامبر اسالم » یرند بیدار می شوند مردمان خوابند و چون بم«

٦٩

فصل بیستم

حق اخالص

٧٠

صبسم الله المخل ظ�رف از ظرفی کھ دزدی است نمی توان غذای حالل خورد ھ�ر چن�د ک�ھ خ�ود غ�ذا ح�الل باش�د . آن . 1

غذا را نجس می کند . اند حامل ایمان و معرفت و حقیقتی باشد .تنی کھ ناپاک است نمی تو . 2ن ظرفیتی غایت کرامت اینست کھ انسان خود منشأ کرامت نسبت بھ دیگران شود و کریم گردد و ای . 3

ن عظ��یم را طل��ب م��ی کن��د ک��ھ آدم��ی علی��رغم اراده اش مھ��د کرام��ت نس��بت ب��ھ س��ائرین ش��ود و ای��ان برحق�ی د مورد کرامت حق ی�ا انس�بزرگترین امتحان الھی درباره بشر است کھ آدمی بخیل کھ خو

واقع شده حاضر است کھ وجودش خیری ھم بھ دیگران برساند یا نھ .ی ش�ود مفرزند آدمی صاحب کرامتی ذاتی است کھ بمیزان مردم دوستی این کرامتش فعال و جاری . 4

و خودش را نیز برخوردار می سازد .خاوتش س�و آدم�ی بمی�زان م�ردم دوس�تی و حق ھر انسانی در نزد مردم بھ امتحان نھاده شده است . 5

ی نی�ازی این حقوق را می یابد و صاحب می شود حقوقی مثل ایمان ، معرفت ، کرام�ت ، ع�زت ، ب� ، محبت و غیره . و خود خدا و الوھیت نیز .

ی رسد .در غیر من پنھان است و بمیزانی کھ آدمی از خود می گذرد بھ حق خود م» من«ھمواره . 6بمعنای خداوند را در ھمھ لحظات و احساسات و افک�ار و اعم�ال و ح�وادث نی�ک و اخالص در دین . 7

بد زندگی شاھد و عامل دیدن و کل حیات و ھس�تی خ�ود در ک�ل و اج�زاء را عرص�ھ ظھ�ور اراده او دیدن و فھمی�دن و تس�لیم و راض�ی ب�ودن ب�ر آن و بلک�ھ ب�ا اراده او ھمس�و و ی�ار ب�ودن و او را در

دن جھت یاری گرفتن تا رسیدن بھ مقام توحید و اتح�اد و یگ�انگی ب�ا اراده او . زندگی خود یاری دا

٧١

تا یافتن او در خویشتن ! نھایتا فنا شدن خود در او . اینست مقام اخالص کھ جز خدا نباش�د . زی�را در بقای او ، ھمان اخالص و توحید است .» من«است و لذا فنای »من«ھمھ ناخالصی ھا از

دم��ی آ» خ��ود«ن��ی ناخالص��ی نداش��تن . یعن��ی ج�ز خ��ود را در خ��ود راه ن��دادن . ول��ی خ�الص ب��ودن یع . 8س�ت ت�ا مجموعھ ای از ب�ی خ�ودی ھاس�ت . بن�ابراین اخ�الص نھایت�ا ھم�ان پاکس�ازی خ�ود از خ�ود ا

رسیدن بھ خود ذاتی کھ ھمان خداوند است .د اس�ت پ�س خالص ب�ودن ھم�ان ص�ادق ب�ودن اس�ت ب�ا خ�ود . وقت�ی ک�ھ خ�ود آدم�ی جملگ�ی ب�ی خ�و . 9

ودی ک�ھ خ�صادق بودن با خود کھ یگانھ بودن با خود است معنائی ن�دارد ج�ز در پ�اک ش�دن از ای�ن م�ی کن�د . نتماما بی خودی است . انسان بی خود اصال کمت�رین معن�ائی از ص�دق را درک و تجرب�ھ

پ��س ص��دق ب��ا خ��ود اینس��ت ک��ھ ھ��ر چ��ھ ب��ی خ��ودی از خ��ود پ��اک ش��ود . ای��ن ھم��ان اخ��الص اس��ت . یقین ھمان مخلصین ھستند . صد

اخ��الص در عم��ل یعن��ی ظ��رف و مظ��روف یک��ی ش��ده باش��د . یعن��ی ص��ورت بیرون��ی اعم��ال و ک��ردار .10و رفت�ار تجسم ھمان معنا و نیت و ب�اور ب�اطنی باش�د . ای�ن ص�دق در عم�ل اس�ت . یعن�ی در اعم�ال

وف س��یرت آدم��ی ھ��یچ غی��ری وج��ود نداش��تھ باش��د و تمام��ا خ��ودی و یکدس��ت باش��د و اعم��ال مع��ر . ھویت درونی باشد

پس حق اخالص ھمان حق صدق است و ھمان حق خود بودن است و حق بودن ! .11

فصل بیست و یکم

در جستجوي حال

٧٢

بسم الله الحالھ�ا و ھ�ا و اکن�ون» ح�ال«زندگی و ھستی ھر چیز و کس و کل جھان ھمانا استمرار و تکرار . 1

ات است کھ آن را زمان و عمر ھر موجودی می نامیم .لحظھ ب��ھ�ر لحظ��ھ و آن�ی » . آن«عم�ر ھ��ر انس�انی عب��ارت اس�ت از ب��ی نھای�ت لحظ��ھ و ب�ی نھای��ت . 2

مثابھ اتم تشکیل دھنده عمر است مثل سلول بنیادی ھر انسانی در عرصھ معناست .ا و م��ی گی��ری او روقت��ی ح��ال کس��ی را م��ی پرس��ی در ع��ین ح��الی ک��ھ خب��ر از وض��عیت کن��ونی ا . 3

ن�د در متوجھ حالش نیز می کنی و لذا بسیاری کھ اح�وال پرس�ی را ی�ک ع�ادت و رس�م نم�ی داند ش��کھ م��ی ش��وند و دچ��ار لکن��ت م��ی گردن��د زی��را ت��ازه م��ی خواھن��» حال��ت چط��وره«پاس��خ ب��ھ

ال پرس�ی نظری بھ خ�ود کنن�د و ببینن�د ک�ھ براس�تی چطورن�د . و ل�ذا آم�اده ت�رین پاس�خ ب�ھ اح�و : ھی بد نیست ! منظور اینست کھ خوب ھم نیست و در واقع اصال نیست . اینست

ن�د کحال ھر کسی در ھر آن حاصل نگاه او بھ خویشتن است خداون�د مؤمن�ان را س�رزنش م�ی . 4غاز ک��ھ : چ��را نظ��ری ب��ھ خ��ود نم��ی کنی��د یعن��ی چ��را ح��الی از خودت��ان نم��ی پرس��ید و ای��ن س��رآ

.یده شده است کھ سرآغاز یاد خدا ھم ھست بیداری و یا آن چیزی است کھ عرفان نامای��ن م�ی گوین�د : الحم�دهللا ! و »حال�ت چط�ور اس��ت«ب�ھ در پاس��خ ی نی�ز از روی س�ھو اربس�ی . 5

ا ن�دارد .رپاسخی کامال حقیقی و عارفانھ است ھر چند کھ پاسخ دھن�ده اش اص�ال ای�ن منظ�ور ھ خ�ود م�ی ب�ال کھ نگ�اه م�ی ک�نم معنای حقیقی الحمدهللا در پاسخ بھ احوالپرسی اینست کھ : ح

بینم کھ خدا ھست و سپاس او را کھ ھنوز ھست در من .

٧٣

دا و با در معنای حقیقی ھمان انسان اھل خ» اھل حال«ھمان خداست . لذا انسان » حال«پس . 6ان آئین�ھ ھم می نامند زی�را ک�انون درک ح�ال ھم�» اھل دل « خدا در خویشتن است . کھ او را

نظر و خانھ خداست .دل است و دل ھم مردن و پس تمام مسئلھ ھمان نگاه و نظر انسان بھ دل خویشتن اس�ت ک�ھ در ھ�ر احوالپرس�ی ک� . 7

احوالپرس��ی ش��دن ، دع��وت ب��ھ ای��ن عم��ل م��ی ش��ویم دع��وت ب��ھ نظ��ر ک��ردن ب��ھ دل خویش��تن و ر ف�رد دیگری را دعوت کردن بھ نگاه بھ دل خودش . این ھمان دعوت بھ خداس�ت و خ�دا را د

دا را ھ�م ن�ام خداس�ت و س�الم ک�ردن یعن�ی خ�» س�الم«خاطب ق�رار دادن . ھم�انطور ک�ھ مقابل مداس�ت و مورد خطاب قرار دادن و این سالم خداس�ت ب�ھ خ�دا در ف�رد مقاب�ل . ای�ن روی�اروئی خ

اینست کھ گفتھ شده کھ چون مؤمنی بھ دیدار مؤمنی رود خدا دیدار می شود .ی یعن�ی ب�ا خ�دا» حالت چطوره «خدائی است . ھمان خداپرسی و پرسشی» حال پرسی« پس . 8

.س�ت ی�ا ن�ھ ھا اصال متوجھ او در خودت ھستی یا نھ . آیا او ھنوز در تو یخود چگونھ ای . آ ست کھ معلومھم بھ این معنا» ھی بد نیست». «خدا ھست«الحمدهللا بھ این معنا باید باشد کھ

بابا چ�ھ ای« در پاسخ گفتھ می شود کھ نیست کھ خدا در من ھست یا نیست . و آنگاه ھم کھ یعنی اصال اثری از خدا نیست . » حالی

رده اس�ت ب�آدمی بھ میزانی کھ بی خدا شده است و یا بزب�انی خ�دا را بکل�ی از وج�ودش از ی�اد . 9نم�ی ش�ود قادر نیست کھ نظر بھ حال و اکنونیت خود کند زیرا وجود ظلمانی است و ھیچ دیده

». ای بابا چھ حالی« سی مثل یک فحش و اھانت تلقی می شود مثل لذا ھر احوالپر و .ب�رد و این مصداق ای�ن آی�ھ اس�ت ک�ھ ھ�ر ک�س خ�دا را از ی�اد بب�رد خ�دا ھ�م او را از ی�ادش م�ی .10

خودش را فراموش می کند یعنی خداآگاھی در خویش عین خود آگاھی است و بلعکس . حال و اکنون و حضور است . در حال است و در اکنونیت حضور دارد و خود» خدا« .11ن آبنگ�رد و خدا نھ گذشتھ است نھ آینده . مگر برای کسی کھ از منظر حال بھ گذشتھ یا آین�ده .12

: ت و بق�ول ش�اعرنیس�وقت کل زندگی چیزی جز حض�ور و ظھ�ور و اراده و فع�ل خ�دا در بشر »رد می گذعمر ، یار است کھ در ما بھ جفا می گذرد این جفا پیشھ ما بھر وفا «

و حس�رت و اکثر آدمھا از جایگاه گذشتھ یا آینده بھ حال خود نظر م�ی کنن�د و ل�ذا ج�ز خس�ران .13س�ت و آرزوھای محال نم�ی یابن�د یعن�ی ع�دم را م�ی یابن�د ن�ھ وج�ود را . وج�ود ھم�ان حض�ور ا

خداست .رتی از س�حدوستان خدا کسانی ھستند کھ از پس و پیش یعنی از گذشتھ و آینده پاکند و ھیچ « .14

–قرآن »طرابی از آینده ندارند ضگذشتھ و ھراس و ادر او ھس�تند و ھمنش�ین و معاش�ر و مص�احب و مراق�ب خ�دا ب�ادوس�تان خ�دا یعن�ی کس�انی ک�ھ .15

و مراق�ب ای مؤمنان مراقب خدا باش�ید ھم�انطور ک�ھ ا«خویشند . بھ مصداق این کالم علی کھ ن و ن زیس�تن و دائم�ا نظ�ر ب�ر خویش�تاس�ت و در اکن�و» حال«این ھمان دعوت بھ .»شماست

ودن است .دل خویش داشتن . زیرا او ھم دائما بر دل مؤمن نظر دارد . این ھمان با خدا بم�ی یرارف�آنچھ کھ انسان را از حال یعنی از خدا بیگانھ و گریزان می س�ازد یعن�ی از خ�ودش .16

ان ت ش�یطخط�رازوھ�ا را آر عکند حسرتھای گذشتھ و آرزو ھای آین�ده اس�ت . اینس�ت ک�ھ عل�ی سازد . می نامد . یعنی این شیطان است کھ انسان را از خدا یعنی از حال خود بیگانھ می

ه اس�ت و آرزو ھای آینده مولد حس�رتھای گذش�تھ ان�د ک�ھ چ�را ق�بال ب�ھ آرزو ھ�ای خ�ود نرس�ید .17 مبادا کھ در آینده ھم نرسد . این ھمان مفر انسان از حال است یعنی از خدا .

کھ ستند ر حال بودن ھمان بودن است و وجود داشتن . زیرا آینده و گذشتھ دو عرصھ عدم ھد .18و ای�ن ھم�ان س�ت و اب�تالی ب�ھ ع�دم .ایا ھنوز نیامده اند و یا گذشتھ اند . و ای�ن ع�دم پرس�تی

ن ست زیرا آدمی دشمنی ج�ز ش�یطان ن�دارد و ش�یطان خص�م وج�ود داش�تن انس�ااشیطان زدگی است .

ز وزخ نامی��ده م��ی ش��ود نی��ز تجرب��ھ ن��ابودی در ع��ین ب��ودن اس��ت و ب��ودن چی��زی ج��آنچ��ھ ک��ھ د .19بی�زار تجربھ نابود شدن نیست . این دسیس�ھ ابل�یس ب�رای انس�ان اس�ت ت�ا او را از ھس�تی اش

ک�ھ کند و این ھمان کف�ر و جن�گ ب�ا خداس�ت در خلق�ت خ�ویش ک�ھ : ای خ�دا چ�را م�را آفری�دی نم ولی باز ھم نابود نشوم .اینقدر عذاب بکشم و آرزوی نابودی ک

رضوان خدا دور می شود یعنی از و حمدانسان بمیزانی کھ از حال خود دور می شود از شکر .20ویش . خدا دور می شود زیرا آدم اگر با خدا باشد راضی اس�ت و ش�اکر و ممن�ون از ھس�تی خ�

تق�ابال کر مزیرا آنکھ ھست نمی تواند شاکر نباشد . ھستی ھمان حمد و شکر است . و این ش� . بر شدت و عمق و عزت و عظمت ھستی می افزاید کھ : شکر نعمت ، نعمتت افزون کند

٧٤

مح�ض » ب�ودن«حمد خالصانھ ای کھ فقط برای خداست و شکرش چیزی جز حمد و ش�کر ب�ر .21ش�رکانھ نیست : خدایا تو را سپاس و شکر از اینک�ھ ھس�تم . م�ابقی ان�واع حم�دھا و ش�کرھا م

د : خودتان را شکر می کنید نھ مرا .است و بقول خداونھ شکر بر بودن و شکر بر داشتن : شکر اول شکری توحیدی است و شکر دوم شکر مشرکان .22

ر بر شکو سپاس و کافرانھ است و از خود تشکر کردن است و بلکھ تشکر از داشتھ ھا است اتومبیل و مالکیت ھا . خانھ و مال و ریاست و سیاست و

س�ت انای حقیقی کلمھ عین شکر بر خداست . و ای�ن حاص�ل در ح�ال ب�ودن شکر بر خود بھ مع .23) ھم�ان عاری�ھ ای (داش�تنین�ھ و در بودن خود مقیم بودن و خ�ود ب�ودن . زی�را خ�ود حقیق�ی و

خداست . است کھ سینھ و دل آدمی عرش خداست و بدن ھم» حال«ھمان حضور خداست و در » حال« .24

کرسی خداست .و حض��ور در اکنونی��ت مح��ض خ��ارج کن��د » ح��ال«ک��ھ آدم��ی را از ھ��ر چی��زی ھ��ر چن��د مق��دس .25

شیطنت و خود شیطان است . در عرفان ھمان مقام حضور خدا در انس�ان اس�ت و حض�ور انس�ان در حض�ور» حضور«مقام .26

خدا .ز ھم��ھ تالش��ھای دین��ی و معن��وی و عرف��انی و مراقب��ھ ھ��ا و ریاض��ت ھ��ا و عبادتھ��ا ھ��دفی ج�� .27

ندارد .» الح«ان بھ مقام سرسانیدن انولی�ای اح�ال ب�ھ مثاب�ھ مق�ام ھمان�ا مق�ام » . حادث�ھ«دو امر اس�ت یک�ی مق�ام و دیگ�ری » حال« .28

م ی�ک ح�ال گھگاه رخ می دھد کھ واقعا ھ» حادثھ«الھی و عارفان واصل است . حال بھ مثابھ وح�انی در لحظھ ای و اتفاقی است کھ برای آدمھ�ا ت�ا م�دتھا بعن�وان ی�ک واقع�ھ مت�افیزیکی و ر

حافظھ می ماند .ب�ھ است . حضور بھ مثابھ مق�ام وج�ودی . و حض�ور ب�ھ مثا» حضور«ھمان » حال«نام دیگر .29

یک حال گذرا . س�ت فھم می ش�ود ح�ال وض�عیت وی�ژه ای از ج�ان و روان آدم�ی ا» حال«ھمانطور کھ از لغت .30

ت کھ در گذار زمان نیست و وضعی فوق زمان و فوق مکان است و ع�ین درک ج�اودانگی اس�شدند و ھمانطور کھ در بھشت ازلی آدم و حوا بودند کھ بواسطھ وسوسھ ابلیس از حال خارج

این ھمان خروج از بھشت بود .خ�روج بلیس بھ وسوسھ جاودانھ سازی آدم و حوا در بھشت بود کھ موف�ق ب�ھو جالب اینکھ ا .31

آنھا از جاودانگی شد . و این غایت مکر ابلیس بود . بھشت ھمان حیات در اکنونیت و بی زمانی است و لذا در آنجا پیری وجود ندارد . .32ین در ھم�بھشت ھمان در حضور خدا و با خدا زیستن است و اینست ک�ھ خداون�د ب�ھ مخلص�ین .33

ه پ�اک و دنیا وعده ب�ر جن�ات نع�یم م�ی دھ�د . یعن�ی آنانک�ھ از پ�س و پ�یش یعن�ی گذش�تھ و آین�د شند .خالص شده اند در جنات نعیم خدایند و از دست ربشان رزق می خورند و شراب می نو

ی امام�ت ودن یعنی رھای از زمان بودن و بر زم�ان زیس�تن . و ای�ن ھم�ان معن�ابمقیم در حال .34 یر و ت�ابعمام زمان ! کھ زمان و تاریخ و دوران را تحت الشعاع خ�ود دارد و خ�ود اس�است : ا

زمان نیست . این ھمان مقام عبادهللا المخلصین است .آدم ب�ھ ھر آرمان ھر چند معنوی باز ھم دشمن حال است ھمانطور ک�ھ ابل�یس ب�ا مب�تال س�اختن .35

ساقط کرد .معنای جاودانگی بود کھ او را از حال یعنی جاودانگی در ح��ال زیس��تن یعن��ی در خ��ود زیس��تن منتھ��ی ن��ھ آن خودھ��ای ب��ی خ��ودی ک��ھ ی��ک پایش��ان در .36

گذشتھ است و پای دیگرشان در آینده .ای خ�ود . انسان مقیم در حال یعنی انسانی کھ خودش ھست : از خود ، در خود ، با خود و ب�ر .37

ی��ا خداون��د در بش��ر اس��ت وو ای�ن ھم��ان معن��ای ذات اس��ت و اح�دیت . پ��س ای��ن ھم��ان الوھی�ت انسانیت خدا : انس انسان و خدا !

ن�س ب�ا امقام حال ھمان مقام ان�س ب�ا خداس�ت در خ�ود . ای�ن معن�ا از منظ�ر ادراک ذھن�ی ع�ین .38ھ ب�نابودی است . و این ابلیس اس�ت ک�ھ ھس�تی مح�ض و ج�اودانگی را در ذھ�ن آدم�ی ترجم�ھ

.نابودی می کند و در ذھن بشر نعل وارونھ می زند ین نیست ھمانطور کھ فیلسوف ع�ارف مش�ربی چ�ون م�ارت» حال«اندیشھ فلسفی قادر بھ درک .39

. بوبر ، در حال زیستن را نابود شدن می خواند و آنرا امری مطلقا محال می داندھمان عرصھ فراخوانی خدا در انسان است یعنی نعم گفتن (آری) خدا ب�ھ » حال«بھ بیانی دگر .40

الذین انعمت علیھم می باشد و صراط المستقیم ھدایت است ک�ھ فاص�لھ بشر . این ھمان صراط

٧٥

ا خ�ود اس�ت . ای�ن ھم�ان جن�ات نع�یم ت�بین خود تا خداست منتھی در خود . پس فاصلھ از خود اس��ت . ای��ن ھم��ان اجاب��ت ای��ن دعاس��ت ک��ھ : ی��ا مح��ول الح��ول و االح��وال! یعن��ی ای ح��ال کنن��ده

بھ حال آورنده حالھا یا ای حول دھنده ما بسوی ح�ال . احوال یا ای حل کننده ما در حال یا ایمعنا و واژه حالل ھم از حال است . یعنی آنک�ھ در ح�ال اس�ت غ�رق در حاللی�ت اس�ت ی�ا ت�الش برای حالل سازی زندگی ھمان تالش برای رسیدن ب�ھ ح�ال اس�ت ک�ھ آس�تانھ ح�ق اس�ت . یعن�ی

احک�ام منج�ر ب�ھ نزدیک�ی ب�ھ ح�ال و کل احکام دی�ن راه رس�یدن ب�ھ ح�ال اس�ت و اگ�ر ھم�ھ ای�ن خویشتن نشود پس بیھوده اس�ت و ی�ک پ�ای ک�ار لن�گ اس�ت و آن ب�ی ام�ام ب�ودن اس�ت . ام�ام آئین��ھ ح��ال اس��ت و ت��و را ب��ھ ح��ال م��ی آورد و ل��ذا دی��ن و ش��ریعت ب��ی ام��ام خ��ود موج��ب غفل��ت . مضاعف می شود و شریعت پرستی رخ می دھد کھ موجب نفاق بین انسان و دلش می گردد

امام پرچمدار حال است . و اما حال کامل واقعھ قیامت کبری و لقاءهللا است : الساعھ!یامت لق برای قخو اینست کھ امامان طالیھ داران و بر پا کننده قیامت دورانھایند کھ آماده گی .41

کبری می باشد .ھ ک�اس�ت اس�ت ک�ھ ھم�ان قیام�ت کب�ری» الس�اعھ«در قرآن ھمان واژه و معن�ای » حال کامل« .42

مطل�ق الحواقعھ رویاروئی با جمال خدا می باشد کھ جمال ذات انسان است و این ھمان جمال است : حضور مطلق و مطلق حضور !

شیمیائی مثل چل�ھ نش�ینی و اس�تفاده از –ال یک تالش مذبوحانھ و مکانیکی حپس رسیدن بھ .43ن�ھ تنھ�ا وھم زا دست می دھ�دمواد نیست . آنچھ کھ تحت تأثیر انواع مواد مخدر و محرک و ت

انی اس�ت رسیدن بھ حال نیست بلکھ ابتالی دو صد چندان بھ بی حالی و گذشتھ و توھمات آرم.

دی رخ م�ی تجربھ حال ، تجربھ صور مالیخولیائی نیست مثال آنطور کھ تحت ت�أثیر ال ، اس ، .44 شود .دھد و گاه فرد تا ابد بھ صورتی از صور خیال خود مبتال و دیوانھ می

امال ذھن�ی ک�حالل البتھ دل است ولی آنچھ کھ تح�ت ت�أثیر م�واد حاص�ل م�ی آی�د حال حلول محل .45خ م�ی راست کھ در صور بیرونی دچار مالیخولیا می گردد و اشد بت پرستی ھای جن�ون آمی�ز

دھد .یت�ی در سیر و سلوک معرفتی ، مق�ام ح�ال حاص�ل غای�ت ب�ھ انتھ�ا رس�یدگی مع�ارف ذھن�ی و عل .46

ب ھی از جان�کھ فرد را بر آس�تانھ دل در انتظ�اری اب�دی ب�ھ مراقب�ھ وا م�ی دارد ت�ا ب�ا نگ�ا استیم دل اھل حالی درب دل گشوده شود و فرد بر دل خویش کھ عرصھ حال است وارد گردد و مق

شود . و این مقام حال است .ن�وان تح�ت عجستجوگران حالھای انتزاعی و فانتزی و ھنری آنگونھ کھ در عصر جدی�د اروپ�ا .47

ت�وھم مکاتب ھنری و شبھ فلسفی رخ نمود جملگی دیر یا زود ب�ھ ان�واع مخ�درات و داروھ�ای زا روی نمودند و بسیاری دیوانھ شدند .

جھ�ت مکتب آبستره در ھنر یا نگارش خودبخودی در ادبیات تالشھای روشنفکرانھ ض�د دین�ی .48لیس�ت و ھوس�رل و اگزیستانسیارسیدن بھ حال بود کھ در روانکاوی م�درن و فلس�فھ برگس�ون

ھنری مطرح شده بود کھ البتھ ریش�ھ در اندیش�ھ ھ�ای عرف�انی –ھا بعنوان یک آرمان فلسفی .ات فلسفی شرق داشت و بھ نیھیلیزم انجامید و انواع ھیپی گریھا و الابالیگریھا با توجیھ

دم اس�ت ک�ھ آتجربھ مدرن غرب�ی در جس�تجوی ح�ال نش�ان داد ک�ھ ای�ن معن�ا و مق�امی روح�انی .49این مقام ، .المذھب و بی ایمان را بھ آن راه نیست و مذاھب مشرکانھ را ھم بھ آن راه نیست

ای�ن اجر سالکی است کھ عمری را در جستجوی حقیقت از تمام زندگیش مای�ھ گذاش�تھ اس�ت .عرف�ت مسرگرمی روشنفکرانھ از سر بی دردی و بیعاری نیست . این مقام ، اجر عاشقان یک ت نھ سوداگران محبت و تاجران مذھب و شکم سیران المذھب .اس

ری ھمان نقد پنھان اس�ت آن آش�کار نھ�ان اس�ت آن ج�ان ج�ان اس�ت و عی�انترین و ج�ا» حال« .50 نایافتنی ترین قلمرو وجود انسان است . ھمان روان است کھ از فرط روانی ، نامرئی و دست

می نماید . یا اندکی جلو است ھرگز منطبق بر آن نیست . آدمی ھمواره از حال خود عقب است و .51 ش��رح و بی��ان و توص��یف ح��ال از خ��دا ھ��م ن��اممکن ت��ر اس��ت . و در واق��ع ، محس��وس ت��رین و .52

ان ح�ال ملموس ترین و نقدترین و جانی ترین و روانی ترین وجھ وجود آدمی در ھمھ حال ھم�خ�دا توص�یف و حض�ور است و این خدائی ترین و عرفانی ترین و توحیدی ترین و زن�ده ت�رین

در انسان است . این ھمان نقطھ تماس انسان و خداست .

٧٦

م�ان اقام�تھاگر پیامبر اسالم ، علی را مماس با ذات خدا خوانده است این تماس علی ب�ا خ�دا .53ال ھ�ر حاست . این ھمان حال علی است و بایستی حال ھر علوی ھم باشد یعنی » حال«او در

انسان با امامی .ج��ز ھ و مس��تی ک��ھ ی��ک مری��د در نخس��تین ای��ام آش��نائی ب��ا م��رادش پی��دا م��ی کن��د چی��زیآن جذب�� .54

ز اتص��الش ب��ا ح��ال خ��ودش در آئین��ھ وج��ود ام��امش نیس��ت ک��ھ اص��وال اکث��ر مری��دان بس��رعت اند مث�ل ات و آرزوھای ابلیسی می گردئدستش می دھند زیرا دچار وسوسھ ھای شیطانی و القا

ود ک�ھ آدمب�ا می خواھی تو را جاودانھ کنم ؟ ای�ن در ح�الی وسوسھ آدم بواسطھ ابلیس کھ : آیور ابل�یس تازه با دمیده شدن روح خدا در بدنش ، جاودانھ و سرمست شده بود . در واقع منظ

. و ای�ن »آیا می خ�واھی ای�ن ح�س ج�اودانگی را در ت�و در زم�ان جاودان�ھ ک�نم :« این بود کھ ن�ابودی ح�ال ت�و را زم�ان دار س�ازم ؟ ای�ن ھم�انتمام مکر ابلیس است . یعنی آی�ا م�ی خ�واھی

حال است زیرا حال ھمان بی زمانی و خروج از قلمرو زمانیت و تاریخ است .ی را بسیاری می پندارند با تصاحب و تملک شش دان�گ وج�ود پی�ر و ام�ام م�ی ت�وان ج�اودانگ .55

ردن و ک�دنی�وی جاودانھ کرد . و از ھمین جا غفلت و شیطان زدگی آغاز می شود . این ھم�ان اس�ت و درب س�قوط از ع�رش » ح�ال«اس�ت و ع�ین خ�روج از » ح�ال«مکانی و زمانی ک�ردن

حال .ای�ن ت آور و فوق عقالنی ھمواره احساس خسران و از دست رفتگی دارد .رآدمی بطرزی حی .56

یم�ھ ناست کھ گوھره بودن است . این احس�اس ک�ھ معم�وال در » حال«ھمان احساس غفلت از ل است .و جوانی وجود دارد بتدریج از بین می رود و این گم شدن و نسیان کاماول زندگی

خس�ران حاص��ل از ب��ی ح��الی و غفل��ت از اکنونی��ت ھس��تی ، ھم��ان خس��رانی اس��ت ک��ھ در س��وره .57م�ی خ�وانیم ک�ھ : قس�م ب�ھ زم�ان (عص�ر) ک�ھ انس�ان در خس�ران اس�ت . عص�ر ھم�ان » عصر«

ت نی�ز ب�ر م ابلیس بھ انسان است . و این زمانی�زمانیت است کھ بقول یکی از عرفا ، چشم زخت�ی حقی عظیم اس�ت ھم�انطور ک�ھ رس�الت ابل�یس درب�اره غاف�ل س�ازی بش�ر ھ�م ب�ر راز و حقیق

بزرگ است و ک�ل ت�اریخ و تم�دن بش�ری محص�ول ای�ن غفل�ت و نس�یان و ب�ی ح�الی بش�ر اس�ت ی�د ک�ھ م�ی فرما عی زیرا حاصل آرمان بافی و آتیھ پرستی بشر است . درست بھ ھمین دلیل عل�

م�ی ش�د ن: اگر ھمھ مردمان جھان مؤمنانی خالص می بودند (اھل حال) ھیچ شھر و کاخی بن�ا . زیرا اصال نیازی نمی بود .

. ای��ن در ق�رآن م��ی خ��وانیم ک��ھ ک��افران کاخھ��ائی از س�نگ م��ی س��ازند ت��ا در آن جاودان��ھ ش��وند .58ک�ر بکھ حی�ات بھش�تی ی�ک زن�دگی کاخھا حاصل بی حالی و ھراس از نابودی است . و اینست

در آغوش طبیعت وحش است . د و لذا اینست کھ در حال زیستن از منظر مدنیت و مدرنیزم عین رجعت بھ عصر حجر می نمای .59

اندیشھ ھای عرفانی در چشم دنیا پرستان مترادف با ارتجاع می آید و بدبختی . قلمرو صمدیت ذات است .» حال« .60رانس�ھ ففیلسوف مدرن » گابریل مارسل«نا آستانھ متافیزیک است از منظر فلسفھ ھما» حال« .61

ھ ح�الی عمری در این باره قلم فرسائی کرد و عاقب�ت ب�ھ ھ�ذیان و پ�وچی دچ�ار ش�د ب�ی آنک�ھ ب� برسد .

زیکی فلسفھ حال مثل فلسفھ نفس کش�یدن و ض�ربان قل�ب اس�ت . یعن�ی در ع�ین ح�ال ک�ھ مت�افی .62 آن ھم ھست .ترین مفاھیم فلسفھ است فیزیکی ترین

رون افکن�یآنچھ را کھ ما زمان و سیر تاریخ و عمر می فھمیم ھمانا تجسم و دنیائی ش�ده و ب� .63تب�اھی و وبھ معنای جاودانگی است و لذا حیات جاوید تبدیل بھ تجرب�ھ پی�ری » حال«گردیده

ن ز ای�امرگ و نیستی می شود و انسان را بھ ھراس نابودی می اندازد کھ برای نجات خویش انسان ھراس مرگبار متوسل بھ اشیاء و سایر آدمھا می شود و این ھمان بت پرستی و سقوط

از بھشت در درک اسفل است . ھمان عرش الوھیت خداوند در انسان است .» حال« .64یرن�د ، مد و تغییر ص�ورت م�ی دھ�د . اندیش�ھ ھ�ا م�ی گردعمر می رود . تن مستمرا پیرتر می .65

وند رھوش و حواس انسان نیز بسوی پیری و سستی و اختالل می عواطف استحالھ می یابند ت انسان اس . دوستی ھا دشمنی می شوند و ایده آلھا ، پوچ می گردند وو... ولی ھنوز حال با

را ط�ی ھمانطور کھ در ھمھ لحظات زندگی با انسان بود . ولی انسان اگ�ر راه و روش�ی زش�تتھ ک�ھ ل خ�ود را ن�دارد و چ�ھ بس�ا آنق�در ننگریس�کرده باشد دیگ�ر ت�وان نگریس�تن ب�ھ چش�م ح�ا

بکلی فراموشش کرده است .

٧٧

ک�ھ تنھا چیزی در انسان است کھ مش�مول گ�ذار زم�ان نم�ی ش�ود . اگ�ر باش�د ھمانس�ت» حال« .66 ی�ا اینک�ھ وھمیشھ بوده است مگر اینکھ رفتھ باشد و یا ما از خ�ود رفت�ھ و گ�م گش�تھ باش�یم .

نشناسد . و در او فنا و حل شده باشد کھ دیگر کسی او را آدمی خودش بھ ناگاه بھ او ملحقبیگانگی انسان نامیده می شود در درجات گون�اگونش ک�ھ غ�ایتش جن�ون و –آنچھ کھ از خود .67

نس��یان مح��ض اس��ت چی��زی ج��ز درج��ات ب��ی ح��الی و دوری از اکنونی��ت خویش��تن نیس��ت . ای��ن ھمان درجات غفلت و کفر بشر است .

دوری و فضایل دینی و اخالقی محصول درجات تق�رب انس�ان ب�ھ ح�ال وھمھ ارزشھا و احکام .68اس��ت اش از گذش��تھ و آین��ده اس��ت . م��ثال قناع��ت ک��ھ از مھمت��رین ارزش��ھای انس��انی و دین��یوزی و حاص��ل می��زان نزدیک��ی ب��ھ ح��ال اس��ت ک��ھ آدم��ی را از نگران��ی آین��ده و ل��ذا از ث��روت ان��د

) دوس�تی م�ی کش�اند و از رب�ا (ف�زون طلب�یحرص و ولع مصون می دارد و بھ س�خاوت و نوع خص�وص ت�رس ک�ھ م�ادر ھم�ھ گناھ�انبمعاف م�ی کن�د و بس�یاری دیگ�ر از محرم�ات و گناھ�ان

است .م�ن آن کانونی از وجود است کھ وجود و ب�ودن را احس�اس م�ی کن�د و م�ی گوی�د ک�ھ :» حال« .69

و بر تو م�ی نگ�رد گاھی است و ھمان چشمی است کھ از تآ -کانون خود » حال«ھستم ! یعنی ی ش�ود م�و تو را بھ تو می شناساند . انس�ان اھ�ل معرف�ت بمیزان�ی ک�ھ ب�ھ ای�ن ک�انون نزدی�ک

رف�انی رشد می یابد و الح�اق ب�ھ ای�ن چش�م و یگان�ھ ش�دن ب�ا آن ھم�ان مق�ام توحی�د و وص�ال ع است و یا مقام وحدت وجود : یکی شدن!

ینگون�ھ در انسان تکرار می شود و بد کھ بالوقفھ» کون فیکون«ھمان لحظھ و واقعھ » حال« .70دعت ب�آدمی ھستی می یابد و جاری می شود . پس رسیدن بھ حال رسیدن ب�ھ مق�ام خالقی�ت و ش�دن و پیدایش از عدم است کھ تجسم این واقعھ در دم و بازدم است کھ ھس�ت ش�دن و نیس�ت

ند دیگ�ر ت می تواپی در پی است یا مردن و زنده شدن پیاپی !و ھر یک از این نفس ھا کھ رفاھد ش�بر نگردد . و این ھمان کالم خداس�ت ک�ھ : انس�ان را در لحظ�ھ خل�ق ش�دنش ب�ر خلق�تش

ت ک�ھ ب�ر قرار دادیم . بحال رسیدن ھمانا رسیدن بھ مقام ش�اھد اس�ت . ای�ن ش�اھد ھم�ان خداس� عالی و وجای انسان شھادت می دھد . این ھمان انسانیت قبل از خلقت است . این ھمان علی ن در کم�الاعالی جان است و مقام اعلی العلیین است . اھل حال ھمان علیین ھستند کھ مق�ربی

م، جم�ال قرب بھ یکی از علی ھا می رسند . و این ھمان رسیدن ب�ھ ام�ام اس�ت در بی�رون !ام�ار ! ای�ن حال توست و آئینھ حال تو . و راھنم�ای ت�و بس�وی ح�ال ت�و . و ھم�راه ت�و در ای�ن س�ف

م در مقاب�لاست ! و لذا اقامھ صالة ھم اقامھ حال است ک�ھ ب�دون داش�تن آئین�ھ ام�اسفر معراج ی ا را در م�روی ، ممکن نمی شود و لذا گویند کھ بی امام را صالة نیس�ت اال اینک�ھ فری�اد خ�د

آورد کھ : فویل للمصلین !ب�ا دل�ش چیس�ت ؟ چ�ھ چیزھ�ائی آدم�ی را از ارتب�اط مس�تقیم» ح�ال«و اما موانع بین انس�ان و .71

راده و امحروم می کند ؟ چرا آدمی نمی تواند بھ دلش ملح�ق ش�ود ؟ یعن�ی چ�را ذھ�ن و آگ�اھی ل ش�دن اس�تاراده ذھنی اش نمی تواند بھ دلش راه یابد و با دل یکی شود ؟ این ھمان اھل حا

. عقالن�ی و است من ذھنی و آگاه و من قلبی و ناخودآگاه : م�ن» من«این ھمان ارتباط بین دو .72

من عاطفی! دل ھم��ان عرص��ھ ح��ال و اکنونی��ت اس��ت و ذھ��ن ھ��م عرص��ھ گذش��تھ و آین��ده اس��ت . گذش��تھ و .73

ده ش�دا و ش�قھ آینده ای کھ از ھم جدا و در نبرد با یکدیگرند زیرا بواسطھ فقدان حال از ھم ج� اند . الحاق ذھن بھ دل ھمانا اتصال بین گذشتھ و آینده است .

ا بھم وصلردل باید بر ذھن وارد شود و این دو خط پاره شده بھ بیان دیگر می توان گفت کھ .74وش�ش ی�ا اکن�ون اس�ت ک�ھ مح�ل ج» ح�ال«کند و جریان واحدی سازد . این حلقھ مفقوده ھمان

یم م�ی گذشتھ و آینده است . یعنی محل جوشش زمان است کھ بھ دو ش�قھ گذش�تھ و آین�ده تقس�ب�رد ندر ذھ�ن آدم�ی در جری�ان اس�ت ھم�ین شود و بھ جان ھ�م م�ی افت�د . ک�ل نب�رد مھلک�ی ک�ھ

یعن�ی است ک�ھ حاص�ل فق�دان ح�ال اس�ت . ب�ھ بی�ان دیگ�ر گذش�تھ و آین�ده بایس�تی ب�ھ مب�دأ خ�ود باز گردند و در آنجا یگانھ شوند .» حال«

س�ئلھ ذھ�ن مچرا گذشتھ نمی تواند بھ دریای حال بریزد و زانجا بسوی آینده رود ؟ اینس�ت ک�ل .75 د بین ذھن و دل یا عقل و عشق !آدمی ! اینست راز تضا

رک داین تضاد ھمانا تض�اد ب�ین دو ن�وع زم�ان اس�ت : زم�ان ذھن�ی ک�ھ ج�ز م�رگ و نیس�تی را .76وج�ود و نمی کند و زمان قلبی کھ ھمان جاودانگی است . پس این نبرد بین م�رگ و زن�دگی ی�ا

عدم است کھ بھ نبرد بین عقل و عشق موسوم شده است .

٧٨

ند ولی ھای ذھنی بوی مرگ و نیستی و لذا حسرت و اندوه و ھراس دارھمھ امور و فرآورده .77ھ ذات آی�د زن�ده و جاوی�د و دلی�ر و عاش�ق و م�ؤمن اس�ت . اینس�ت ک�م�ی ھر آنچ�ھ ک�ھ از دل بر

دل است . ذھن و تولیداتش کافر است و ایمان از آناند . و ل م�ی رس�کافر کسی است کھ باالخره ذھنش بر دل غلبھ می کند و چھ بس�ا دل را ب�ھ قت� .78

مؤمن کسی است کھ دلش بر ذھنش غلبھ می کند و ذھن را تحت فرمان خودش می آورد .یت آم�دن انھ اب�دس�تتانھ دل آمدن ذھن و تسلیم دل شدن اس�ت . ب�ھ آسل رسیدن ھمان بر آبھ حا .79

دنی�وی وآستانھ خداون�د آم�دن بش�ر اس�ت . یعن�ی اراده آگ�اه و ذھن�ی ھمرگ و نیستی است . بم ی�د و تس�لیبر آستانھ قلبی آید و تسلیمش شود . یعنی عرصھ عین بای�د ب�ھ آس�تانھ غی�ب آ باید

گردد.ھ ای ذھنی ک�چھ چیزی مانع این اتحاد و الحاق ذھن در دل است ؟ بی تردید یافتھ ھا و وعده ھ .80

ان . این ھم تماما زمان دار و میراست ولی فعال برخی ھستند و برخی ھم وعده داده می شوندنی�وی ب�ھ نیا و دنیا پرستی ذھ�ن اس�ت ک�ھ تس�لیم آخ�رت نم�ی ش�ود و ت�ا تمام�ا در ای�ن حی�ات دد

یچکس ھ�تباھی نکشد و صاحبش را تباه نکند این آدمی دست بردار نیس�ت . و ع�الوه ب�ر ای�ن ال ب�ھ بھ خودی خود نتوانستھ ب�ھ چن�ین ک�ار بزرگ�ی دس�ت زن�د و ب�ی ری�ا و نف�اق موف�ق ش�ود ا

ا را از ش�یطان ش�م«ر معرفت و اھل حال کھ خود اسوه این توحید اس�ت . یاری مریدانھ یک پی قرآن کریم » فقر و نداری آینده می ترساند و بدینگونھ بدنبال خودش می کشاند

ی ؟ حیف عمری نیست کھ برای کسب این مقام�ات و امکان�ات تل�ف ک�رده ا:«شیطان می گوید .81ھی زی�ن بھ خط�ر افکن�ی ؟ ح�اال اگ�ر م�ی خ�واآیا می خواھی نتایج کل عمرت را بدور بریزی و

» .پس بھ حرف دلت گوش کن�ی می�ل خ�ودت . ول�ی اینھ�ائی را ک�ھ کس�ب ک�رده ای ب�دور نری�ز ز ای�ن اولی پاسخ بھ شیطان اینست : جناب شیطان ما بقی عمرم را ھم بایستی ب�رای حراس�ت

ی�رم س�ود ر کج�ا ک�ھ بگیافتھ بھدر دھم و در واقع کل عمرم را تباه کنم . پس جلوی ضرر را ھ� است .

ذھ�ن ب�اه کنن�دهآنچھ کھ راه دل را مسدود کرده اینھمھ زبالھ ھا و فرآورده ھای تباه شونده و ت .82ی حرام�ی پ�است . برای ورود بھ دل بایستی پاک و تمیز بود و بعالوه بایستی کلی ھم چرب و

ن مچ��ون ش��تری چ��وت��ا ھ.« و پ��رواری ذھن��ی را ھ��م ذوب ک��رد ت��ا بت��وان از درب دل وارد ش��د ات موی باری�ک نش�ده و از س�وراخ س�وزنی عب�ور نک�رده ای�د نم�ی توانی�د ب�ھ بھش�ت خ�دا (جن�

ا ب�ر اخت و مدتھتا چھ رسد کھ این شتر با بار ھم باشد ! بایستی بار را اند.»نعیم) وارد شوید یک ر باردرب دل ریاضت کشید و باریک و پاک و منزه شد تا بتوان بر درب دل کھ دربی بسیا

است وارد شد .ر دل ب�ھیچکس نمی تواند با امالک و مدارک و مناصب و ریاست و خان�ھ و خان�دان و ن�ژادش .83

د . وارد ش��ود . اینج��ا خان��ھ خداس��ت و مالق��ات ب��ھ تنھ��ائی و ک��امال خصوص��ی ص��ورت م��ی گی��ر اینست مسئلھ !

دمھ��ای ھ�م آ مس�ئلھ اینس�ت ک��ھ بس�یار چ��اق ھس�تیم و ق��ادر ب�ھ ورود از درب دل نیس��تیم . و دل .84 زندگی را چاق را نمی پذیرد . وقتی برای زیارت خانھ سنگی خدا بایستی آن ھمھ تالش کرد و

یخت ه ھا را راز حرامی و ناپاکیھا زدود و از عالم و آدم طلب حاللی نمود و ھمھ موھا و آویزر ب�ا ی�داو کفن پوش�ید و م�رده وار ش�د . ب�رای ورود ب�ھ خان�ھ ای از دل و ج�ان و روح ب�رای د

نق��در خ��ود او و وص��ال ب��ا او کمت��ر از ای��ن ش��رایط نش��اید . ب��رای ح��اجی ش��دن و حج��ت دی��دن ایی�ن نش�اید ھزینھ و زحمت و جانفشانی الزم است ولی برای نجات یافتن و ناجی شدن کمتر از ا

. صیت کنن�د حاجی ھای قدیم چون برای حاجی شدن مجبور بودند کھ از جان بگذرند و لذا جدا و .85

دن�د ول�ی از دنیا بشویند لذا پس از زیارت خانھ خدا چھار صباحی ب�وی معنوی�ت م�ی داو دست ی گردن�د م�حاجی ھای امروز براستی چون از خانھ خدا باز می گردند گوئی براستی از خدا ب�ر ب�ا خ�ود وزیرا ھیچ اتفاقی در دلشان رخ نمی دھد و اندک باور خود را ھم از دس�ت م�ی دھن�د

ک�ھ رفت�یم و دی�دیم ک�ھ ھ�یچ خب�ری نیس�ت و ھم�ش دروغ اس�ت .... ح�اال می گویند : خوب ش�دبیش�تر حاجی شدن جزو تفریحات سالم است . آدمی برای ھر چیزی کھ بیشتر ھزینھ کند قدری

اینس�ت ک�ھ می یابد . و قدر دل بسیار برتر از قدر کل حی�ات دنیاس�ت و ل�ذا کمت�رین ھزین�ھ اشع ول دل واق�در انتظار نشست و دید کھ آیا نیت عمل مقب� باید از کل حیات دنیوی گذشت و تازه

شده است یا نھ .ر س��رش دل قلم��رو ذات اس��ت و ل��ذا ب��ھ ذات اعم��ال و افک��ار م��ا آگ��اه اس��ت و نم��ی ت��وان ک��اله ب�� .86

گذاشت .

٧٩

: ای ھر ک�ھ اس�تحقاق دل و اقام�ت در ح�ال را پی�دا کن�د خ�ود دل ص�دایش م�ی زن�د و م�ی گوی�د .87 احمق بیا !

ا معرف�ت بر خالف ذھن و فرآورده ھای ذھنی است . و ن�ھ ب�ر خ�الف معرف�ت زی�رراه دل کامال .88ل نگرفت�ھ دحاصل وقایع برخاستھ از دل است کھ بر ذھن می نشیند و تا آدمی حداقل تماسی با

ای باش��د ب��وئی از معرف��ت نب��رده اس��ت و دری��ائی از عل��وم و اطالع��اتش ی��ک ج��و یق��ین ھ��م ب��ر در او ھیچ حرکت معنوی را موجب نمی گردد .صاحبش حاصل نمی کند و لذا اصال

ی دل اس�ت آنچھ کھ در معنای حقیقی اش معرفت نامیده می شود ادراک ذھنی در قبال فعالیتھ�ا .89 و یا وقایعی کھ آدمی در قبال اطاعت از پیرش درک می کند .

ا اب�د ت� ومعرفت حقیقی آنست کھ ذھن در ارتباط با دل کسب می کند و اموری ب�ر یق�ین ھس�تند .90معرف��ت قاب�ل نف�ی نیس��تند . بن�ابراین آدم��ی اگ�ر عالم�ھ عرف��ان نظ�ری ھ��م باش�د لزوم�ا ی��ک ج�و

ق�ین یحاصل نکرده است . تالشھا و مجاھ�دتھای ذھ�ن در س�مت دل ی�ا پی�ر منج�ر ب�ھ معرف�ت و س�ت ک�ھ می شود در درجاتش کھ علم یقین است و برتر از آن یقین عینی و کمالش حق یق�ین ا

یت ذھن بر دل است و اھل دل و مقیم حال شدن !آن الحاق تمامد امر پیر بھ مرید در جھ�ت اطاع�ت ب�ی چ�ون و چ�رای ذھ�ن ھم�ان حرک�ت ذھنی�ت و منی�ت مری� .91

بسوی دل و قلمرو حال است حرکت از فنا بسوی جاودانگی .بش ذھنیت در ھمھ مراتب رشدش بر ثنویت است و ھمین راز استھالک و تباھی ذھ�ن و ص�اح .92

ی ذھن�ی ن دوگانگی باید تسلیم یگانگی دل شود و راھی جز اطاعت بی چون و چ�رامی باشد ای از امر پیر کھ اھل دل و حال است ، نیست .

س�ت و بزرگترین نشانھ حقانیت یک پیر عرفانی جن�بش و مج�ذوبیت قلب�ی مری�د در س�مت پی�ر ا .93تائی ق و یکاین بدان معناست کھ دل مرید مواجھ با سلطان خویش شده است سلطان دل و عش

حی�ات و. این ھمان راز جذبھ و مستی مرید است و اگر مرید در عرصھ این مس�تی و بی�داری چ�ھ وعرفانی دل ، ذھنش را تسلیم پیر نکن�د از جان�ب دل خ�ودش مط�رود و ملع�ون م�ی گ�ردد لم�رو قبسا دلش بھ صاحبش پشت می کند و تا قیامت از وی روی گردان می ش�ود و او را ب�ھ

رد . این د و این انتقامی است کھ دل از صاحبش می گیبرذا دریوزه گی شیاطین می ھراس و ل قھر و غضب خدا بعنوان صاحب حقیقی دل است .

ت ک�ھ ھر چند کھ پیر حقیقی دل شناس و صاحب دل و دلبر مرید است ول�ی ای�ن خ�ود مری�د اس� .94ود ک�رده خ�ا تس�لیم دل باید اراده ذھنی خ�ود را تس�لیم پی�ر کن�د و ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ ذھ�ن ر

دمھ�ا است زیرا بر خالف ذھن کھ در ھر کسی دارای ھویت منحصر بفرد خود اوست دل ھمھ آلح و ص�، حق واحد و امر واحد و نفس واحده بشریت است و لذا کسی کھ اھل دل می شود بھ

ان محبت با کل بش�ریت م�ی رس�د و ب�ھ مثاب�ھ نف�س واح�ده و زن�ده ک�ل بش�ریت اس�ت و ای�ن ھم� ای امامت است . امام یعنی امام قلوب مردم !معن

عرف��ان عمل��ی چی��زی ج��ز راه و رس��م رس��یدن ب��ھ دل و اھ��ل ح��ال ش��دن نیس��ت . آدم��ی ی��ا تح��ت .95حت ارادت تربوبیت غیبی این راه را بواسطھ نوری کھ خداوند در دلش نھاده طی می کند و یا

از خداون�د.«ش�ده اس�ت و اطاعت بی چون و چرای یک چنین انسانی کھ بواس�طھ خ�دا ھ�دایت زدیکت�ر نمؤمنان س�ئوالی دارد تفک�ر کنی�د ت�ا ھ�دایت ش�وید :آی�ا اطاع�ت از خ�دا ب�ھ ح�ق ھ�دایت

اول�ی اس�ت و پاس�خ ک�افران -ق�رآن» است یا اطاعت از کسی کھ خداوند ھ�دایتش ک�رده اس�ت ؟ ده وپاسخ مؤمنان ھم دومی است . زیرا مؤمنان عمری در جھت رسیدن بھ یگ�انگی جھ�اد ک�ر

بھ یقین می دانند کھ بی یاری یک پیر یا امام این راه ممکن نیست .ون و چ�فقط کسی کھ در راه دلش زحمت و رنج کشیده باشد قدر و ح�ق پی�ر را م�ی دان�د و ب�ی .96

ی اس�ت چرا اطاعت می کند زیرا برای رسیدن بھ خانھ دل ک�ھ خان�ھ توحی�د و ب�ی چ�ون و چرائ�ی چ�ون نمود . فقط با بی چون و چرا می توان ب�ھ ب�نمی توان بواسطھ چون و چرا طی طریق

. با دوگانگی نمی توان بھ یگانگی رسید .یعنی بھ خدا رسیدو چرا رسید توحی�دی ذھن تا مرید دل نشود و در اراده دل حل نگردد و اھل حال نشود بھ حکمت و معرفت .97

نمی رسد . جن�ات نع�یم وکند کھ خود مقیم دل کسی می تواند مرید را بھ دل برساند و بھ جنات نعیم ملحق .98

ھ�ائی باشد . و جنات نعیم جنات حاصل نعمت ھای الھ�ی اس�ت یعن�ی بھش�ت حاص�ل از فق�ر و تنوت م�کھ ھمھ موتھای چھارگانھ نفس را چش�یده باش�د : م�وت ج�ان ، م�وت ن�ان ، م�وت ن�ام و ای ل ب�رمعشوق ھای زمینی در دل کھ مقام من�زه ش�دن دل از غی�ر اس�ت و عرص�ھ آم�اده گ�ی د

حضور خدا .

٨٠

لص�انھ خا دآدمی تا بھ مقام حال کھ عرصھ جاودانگی و ح�ریم ام�ن الھ�ی اس�ت نرس�د نم�ی توان� .99ب��ی ھ��یچ کس��ی را دوس��ت داش��تھ باش��د . زی��را دوس��ت داش��تن تمام��ا مس��تلزم از خ��ود گذش��تن و

راشمنانش نیازی است . و فقط انسان اھل حال است کھ از غیر خدا بی نیاز است و لذا حتی د ست می دارد زیرا ھراسی ندارد و نیازی ندارد . و این مقام پیر است .وھم د

ی م�آن نور ھدایت و جاذبھ روحانی کھ مرید را بھ سمت دلش ک�ھ خان�ھ خداس�ت رھنم�ون .100ند زی�را گردد محبت پیر بھ مرید است کھ محبت الھی است و این محبت مرید را بدلش می کشا

ی�د ھم�ان محب�ت خداس�ت . پی�ر تجس�م ح�ال اس�ت و ھم�ین سمت خداست چون محبت پیر ب�ھ مرای از است کھ مرید را مجذوب و زنده بھ دل می سازد ولی مرید بدون اطاعت ب�ی چ�ون و چ�ر

والن اق�ا ب�ھ ج�پیر قادر بھ طی طریق دل نیست و بلکھ با قدرت و حیاتی کھ از دل پیدا ک�رده اتفمن�افق وازد و مبدل بھ یک غول ریاک�ار دادن ھوای نفس و آرمانھای ذھنی و ناکامش می پرد

ا ی�ک رمی شود . یعنی این قدرت و جسارت دل را بخدمت دنی�ا م�ی گی�رد و ره ص�د س�الھ کف�ر ی�ات دل حشبھ طی می کند و بھ انتھای کفرش می رسد کھ البتھ این ھم از برک�ات نف�س پی�ر و

ھ بس�ا چ�رش�د اس�ت . و است کھ کافر را کافرتر و مؤمن را مؤمن تر می سازد کھ بھ ھر ح�الس�ت ک�ھ آدمی چون بھ غایت کفرش برسد برای توبھ ای خالصانھ مھی�ا ت�ر اس�ت و بھت�ر از این

کافر از دنیا برود . آنچھ جان را می کند یکتا و راست پیروی از دوست ، بی چون و چراست

فصل بیست و دوم

مسئله چیست؟

٨١

م الله السربسد و امروزه برای بشر مدرن میزان نیک و ب�د ی�ا درس�ت و نادرس�ت و ح�ق و باط�ل و بای� . 1

اس�ت و نباید چیست ؟ بی تردید نیکی و راستی و درست و حقیقت دقیقا مت�رادف ب�ا پ�ولاینس�ت .پولداری . و بدی و زشتی و ناراستی و باطل و بدبختی ھم مترادف با ب�ی پ�ولی

مسئلھ !آم�وزش وانھ خانھ نمی توان اصول تعلیم و تربیت و معرف�ت و معنوی�ت و تع�الی رادر دی . 2

قل ت شمار عاداد . در جامعھ ای کھ اکثر قریب بھ اتفاق دیوانھ اند نمی توان بھ آن انگشت ک�ھ راه و روش عاقل ماندن و دیوانھ نشدن را آموخت بلکھ تنھا آم�وزش حقیق�ی اینس�

نھ خانھ را آموخت .راه خروج و نجات از این دیوادرب��ی در دوزخ نم��ی ت��وان راه و رس��م و آداب بھش��تی زیس��تن را تعل��یم داد بلک��ھ بایس��تی . 3

گشود کھ ھر کسی کھ از آنجا ناراضی است بگریزد و خود را برھاند .در جامع��ھ ای ک��ھ می��زان پ��ول اس��ت ھم��ھ عل��وم و مع��ارف و حق��ایق و ارزش��ھای انس��انی . 4

ائی ھس�تند و مھمت�رین اق�دام ب�رای نج�ات چن�ین جامع�ھ ای وارونھ و منافقانھ و مالیخولی�خ��ارج س��اختن ای��ن مف��اھیم و ارزش��ھا از فرھن��گ جامع��ھ اس��ت ت��ا جامع��ھ بتوان��د حقیق��ت

٨٢

وجودی خودش را آنگونھ کھ ھست بھ روشنی ببین�د و ب�دبختی و جھ�ل و جن�ون خ�ود را ت�ن ش�قاوت و درک کند تا بخ�ود آی�د . ای�ن ارزش�ھای معن�وی ھس�تند ک�ھ چ�ون لباس�ی ب�ر

حماقت و کفر پوش�یده ش�ده ان�د و جامع�ھ را دیوان�ھ ک�رده ان�د ک�ھ دوزخ را بھش�ت تص�ور کنند و شقاوت را عشق تفسیر نمایند .

الم خ�دا ای�ن ک�» ای اھل کتاب چرا باطل را لباس حق می پوشانید در حالیکھ م�ی دانی�د « . 5 وکت�اب و س�واد در کتابش واضح ترین بیان وضعیت جوامع مدرن است کھ جملگی اھ�ل

ت و توجیھ و فلس�فھ ب�افی ھس�تند ک�ھ ت�وحش و جنای�ت را لب�اس م�دنیت پوش�انیده و خیان�م��ا .پلی��دی را لب��اس خ��دمت و ایث��ار ،و جن��ون و مالیخولی��ا را ھ��م لب��اس عش��ق و عرف��ان

وع�ھ آث�ار امروزه بھ یک رخت کن بزرگ نیازمندیم تا بخود آئیم و خود را برھانیم . مجمی��ن رخ��ت کن��ی اس��ت . ول��ذا طراح��ان و خیاط��ان نف��اق ، بزرگت��رین دش��من ااینجان��ب چن��ین

رخت کن ھستند .خ�ت تنھا تعلیم و تربیت و آموزش برحق و رھائی بخش برای بشر م�درن ، ھم�ین ھن�ر ر . 6

ھ کنی است و بس . ت�ا آدم�ی عری�ان خ�ودش را مش�اھده کن�د ت�ا ش�اید از وحش�ت ای�ن ھم� زشتی از خود خروج کند .

ن : اینست راه !خروج از خویشت . 7بب�ار آم�ده اس�ت غ�ول بچ�ھ ی�ا » عیاش�ی ب�رای عیاش�ی«نسل جدیدی کھ بر اساس مکت�ب . 8

م م�ی ھ�بچھ غولی آدمخوار و جھانخوار و دیوانھ ای خود برانداز است کھ دعوی خدائی ش کن��د بواس��طھ آم��وزه ھ��ای عاری��ھ ای و ھنرھ��ای مالیخولی��ائی ک��ھ ش��بانھ روز در مغ��ز

ن خ�ود می شود . و بیھوده نبود کھ نخستین دج�الی ک�ھ در زم�ابواسطھ رسانھ ھا تزریق پیامبری پیامبر اسالم ظھور کرد غول بچھ ای بود کھ قرآن را از بر می دانست و ادعای

داش��ت . ای��ن نش��انھ ای از نس��ل آخ��ر الزم��انی ام��روز بش��ر ب��ر روی زم��ین اس��ت : بچ��ھی�ن نس�ل م�ھ اینگون�ھ ان�د و اشیاطینی اھل کتاب و تکنولوژی و انواع ھنرھ�ا ! ام�روزه ھ

بران�داز -دجالی تازه در سرآغاز راه است ول�ی نم�ی توان�د عم�ری ط�والنی یاب�د زی�را خ�ود است در ذات خودش .

ک��ھ ب��ار آورده اس��تبآنچ�ھ ک��ھ نس��ل جدی��د را ب��ر روی زم��ین اینگون�ھ دی��و ص��فت و دج��ال . 9 وانھ ای . بخود افتخ�ار نی�ز م�ی کن�د کت�اب اس�ت و آم�وزش ھ�ای کت�ابی و س�وادی و رس�

از بیھ�وده نیس��ت ک��ھ در ق�رآن آنھم��ھ اھ��ل کت�اب م��ورد س��رزنش ق�رار گرفت��ھ ان��د و م��ردم وسوسھ ھای این جماعت برحذر داشتھ شده اند .

رفان و عمثال بنگرید کھ حیلھ گر ترین شیاطین در سراسر جھان در عصر ما ، در لباس .10ائی فرش��تھ ص��ورت و الف��اظ و مع��ارف عرف��انی مش��غول فری��ب خالی��ق ھس��تند ک��ھ دیوھ��

ق ھ�ای گرگھائی بره نمایند کھ اخی�را ص�احب ش�بکھ ھ�ای م�اھواره ای نی�ز ھس�تند . زن�دیاس��د و حقیق��ی اینانن��د ک��ھ ابل��یس در لب��اس ن��اجی ان��د و تم��ام کارش��ان توجی��ھ و تق��دیس مف

تبی�ین م�ی ش�ود» فلسفھ وحدت وج�ود«تبھکاری و جنون و جنایت است کھ تحت عنوان ا درس�ت ین معارف بخدمت شیطانی ترین اعمال در آمده است . و اتفاق. یعنی توحیدی تر

ود بھ ھمین علت است کھ این جریان بطرزی مالیخولی�ائی در ذات�ش دچ�ار خودکش�ی و خ�براندازی است و بدس�ت خ�ودش ن�ابود م�ی ش�ود . و ای�ن ح�ق مع�ارف توحی�دی در دس�ت

ل�ب خودش�ان نش�انھ م�یشیطان صفتان است . یعنی شمشیری کھ در دست دارند بسوی ق رود . و این تنھا نجات این جریان و پیروانشان است .

، ھم�ھ امروزه از نگاه دانشمندان و دولتمردان و معلم�ین و مربی�ان ک�الن جامع�ھ بش�ری .11فن�ی ھس�تند و ل�ذا –علم�ی –مشکالت و ناھنجاریھا و فالکتھا جملگی ام�وری اقتص�ادی

ست .فنی ا –لمی ع –اقتصادی جستجوی راه حلھا ھم تماما با نگاھی ر دیعنی از این منظر ھمھ مشکالت بیرونی و غیر بشری ان�د و ھ�یچ مش�کل و تقص�یری .12

کدار خود بشر نیست اال عده انگشت شماری کھ نامشان امپریالیست و صھیونیست و باناری است . و این تازه انسانی ترین و معنوی ترین نگرش است . یعنی عده انگش�ت ش�م

زم�ین کل جھان را بھ فساد کشیده ان�د . پ�س اگ�ر ای�ن ع�ده انگش�ت ش�مار از رویآدم بد حذف شوند بشریت خوشبخت است : این ھم نگاه انقالبی!

ل�تش را عبشریت ذاتا خوب و زیبا و خدائی است فقط کمی بد شانس است کھ البتھ باید « .13 انھ !ین ھم نگاھی اومانیستی و عاشقانھ و بشر دوستا -»یافت و حل کرد

تا س�ده پ�یش ک�ل ب�دبختی بش�ریت ب�ھ حس�اب فق�ر و عق�ب مان�ده گ�ی علم�ی و اقتص�ادی و .14فقدان دموکراسی و آزادی بود . ولی حاال تبدیل بھ یک معم�ای م�اورای طبیع�ی و فلس�فی

٨٣

مانھا مش�غول توطئ�ھ ای بالوقف�ھ ب�ر علی�ھ س�خ�دایان در آعرفانی ش�ده اس�ت ک�ھ گ�وئی –ب�ود و ای�نھم نگ�اھی معن�وی و عارفان�ھ ! بھرح�ال ھ�یچ بشریت ھستند . آن نگاھی م�ادی

عیب و اشکالی در خود بشر نیست : اینست مسئلھ!در ط��ول ت��اریخ ھرگ��ز بش��ر ت��ا ای��ن ح��د ام��روز در ن��زد خ��ودش از ھ��ر خط��ا و گن��اه و .15

ر نفس دمسئولیتی مبرا نبوده است . و این بیان غایت از خودبیگانگی و سیطره شیطان درن م�عرفانی و متافیزیکی می یابد و تقدیس می شود . شیاطین بشر است کھ توجیھات

د ک�ھ بق�ولحتی دیگر متافیزیکی نیستند زیرا در تکنولوژی و آدمھای پلید تجسم یافت�ھ ان�، چ��ھ بس��ا ش��یطان در ص��ورت بش��ری ! و ای��ن ھم��ھ دعویھ��ای خ��دائی و عرف��انی ععل��ی

ک�ھ خ�ودش نیس�ت و م�ی حاصل این شیطان زده گی بشر است زیرابشر بوضوح می بیندی�ت را اندیشد کھ حتما خود خداست در حالیکھ خود شیطان اس�ت زی�را اعم�الش ای�ن واقع

س حق ب�ر بھ اثبات می رساند . و اینست کھ لشکری از توجیھ کنندگان و پوشانندگان لبا .باطل مشغول تلبیس ابلیس ھستند بنامھای عارف ، روانکاو ، تحلیل گر و غیره

ای ھ��ای مس��تند و س��ینمائی و س��لایر ب��ر حس��ب ظ��اھر ب��ھ نی��ت معرف��ی پلی��دیھاینھم��ھ فیلم .16ود خ�جامعھ ساختھ و پخش می شود کھ عمال کاری جز آموزش و توجیھ پلی�دی ن�دارد و ام�ھ مھمترین مروج پلیدی و تبھکاری است . این حقیقت تلخ بدان معناس�ت ک�ھ نف�وس ع

الب�د ر شیاطین است ک�ھ حت�ی از کبشری فقط ظرفیت پذیرش پلیدی را دارد چون در تسخی اش��یای مح��یط زیس��ت م��ا را بس��وی خ��ود م��ی خوانن��د از طری��ق تلویزی��ون ، ک��امپیوتر ،

ھم��راه اتوموبی��ل ، تلف��ن و غی��ره . ام��روزه ش��یطنت و جن��ون و جنای��ت دقیق��ا مت��رادف و بی ش�ود تلویزی�ون پخ�ش م� ازتکنولوژی زده گی است . و مثال برنامھ معنوی و دینی کھ

مث�ل فق�ط در توجی�ھ س�ائر ش�یطانھائی اس�ت ک�ھ از تلویزی�ون ب�ھ م�ا منتق�ل م�ی ش�وندنیز ی نم�از نم� بن ملجماینست کھ شیطان بھ بشر تعلیمات دینی بدھد . ھمانطور کھ اگر مثال ا

ت و انی ق��ادر ب��ھ کش��تن ام�امش نم��ی ش��د . ام��روزه نق��ش تعل��یم و تربی��س��خوان�د ب��ھ ای��ن آفق��ط در جھ��ت تحک��یم و اس��تمرار ش��یطنت در آن م��ذھب و عرف��ان در ی��ک نظ��ام ش��یطانی

نظام است و بس .می�ت آن امروزه جز ھجرت کامل و تمام عیاری از کالبد این مدنیت مدرن و خ�روج از تما .17

ھیچ راه نجاتی دیگر ممکن نیست . تم�اعی و اما در چنین وضعی رسالت روشنفکران حقیقی و متعھد و عالمان و منتقدان اج .18

ھ مثاب�ھ یت ، انتقاد بھ نظ�امی ک�ھ از ب�یخ و ب�ن گندی�ده و دروغ اس�ت ب�چیست ؟ بقول ھداتقدیس آن است . چون نفس نقد ، بر خوش بینی و حس�ن نی�ت و حقانی�ت اص�ل موض�وع

ان ھ�م است و بھمین دلیل انتقاد بھ شیطان کاری مھمل و بلکھ شیطانی است و خود شیطمث�ل .ین خود شیطنتی برتر است گھگاھی بھ وقت رسوائی بھ خودش انتقاد می کند کھ ا

و انتقاد یک روسپی بھ وضعیت روسپی خان�ھ ک�ھ ب�ھ معن�ای اس�تمرار و تحک�یم آن اس�ت اصل روسپی گری را بر حق می داند .

دن ی�ا امروزه انتقاد بر ح�ق فق�ط ی�ک مس�ئلھ ب�ود و نب�ودی اس�ت و ن�ھ کمت�ر از ای�ن . ب�و .19 نبودن : مسئلھ اینست !

ود و ریخ جوامع بش�ری تض�اد ب�ین ف�رد و جامع�ھ ت�ا ای�ن ح�د ب�ھرگز در ھیچ مرحلھ از تا .20ھ ب��نب��ودی نب��وده اس��ت یعن��ی وج��ودی ! ای��ن تض��اد وج��ودی البت��ھ معل��ول غای��ت نی��از ف��رد ھ جامعھ است در عین غای�ت ع�داوت و نف�رت ف�رد نس�بت ب�ھ جامع�ھ . و ای�ن ھم�ان مس�ئل

رابطھ افراد است کھ بھ اینجا رسیده است .م�ھ ھو نفرت است کھ بھ این ح�د رس�یده و تب�دیل ب�ھ معض�لھ ای این ھمان داستان عشق .21

ی��ت ، ج��ائی در ھم��ھ رواب��ط گردی��ده اس��ت : زناش��وئی ، وال��دین و فرزن��دان ، ارب��اب و رع رئیس و مرئوس ، دولت و ملت ، دوستان و غیره .

انسانھا در اشد نیاز بھ یکدیگر در اشد نفرت بھ یکدیگرند . اینست مسئلھ ! .22ش�تغال ھای عصر جدید بی نیازی معیشتی افراد بشری می باش�د ک�ھ ب�دلیل ایکی از ویژگی .23

ؤسس�ات میکایک افراد خانواده و مسئلھ بیمھ ھا و باز نشستگی ھا و تأمین اجتم�اعی و ر رواب�ط خیریھ و امثالھم می باشد . این استقالل و بی نیازی م�ادی منج�ر ب�ھ وض�عیتی د

پ��وچ وا ک�ل علم�ای عل��وم اجتم�اعی را حی�ران ش�ده ک�ھ مطلق�ا قاب��ل پ�یش بین�ی نب��ود و ل�ذنم���وده اس���ت و عل���م جامع���ھ شناس���ی را ب���ھ س���وی عرف���ان س���وق داده اس���ت مث���ل آق���ای

سوروکین و گورویچ کھ ھر دو یک زمانی ماتریالیست بودند .

٨٤

س�تی طبق تئوریھای فلسفی و جامعھ شناختی و روانکاوی و نی�ز تجرب�ھ بش�ری ، م�ی بای .24نف�رت یدایش عشق ناب می گردید در حالیکھ منجر بھ پی�دایشبی نیازی مادی منجر بھ پ

و عداوتی ناب شده است تا سر حد نابودی ! جتماعی بھامروزه پدیده عملیات انتحاری در مبارزات انقالبی در ھمھ جنبھ ھای روابط ا .25

صور متفاوتی بروز کرده است . خودکشی کھ یک پدیده مسری عص�ر ماس�ت ک�ھ رش�دی س�بت ند ماھیتی ضد اجتماعی دارد و برخاستھ از غایت کینھ و نفرت ف�رروز افزون دارد

قت�ی ک�ھ بھ اطرافیان و عزیزانش می باشد و ب�ھ مثاب�ھ غای�ت انتق�ام منف�ی اس�ت . یعن�ی وا آدمی نس�بت ب�ھ اطرافی�انش ب�ھ اش�د کین�ھ و نف�رت م�ی رس�د ک�ھ ت�اب تحم�ل وجودش�ان ر

رسانیدن لیلی برای محاکمھ و بھ قتلندارد و در عین حال بھ لحاظ منطقی و حقوقی ھم در آنھا ندارد دست بھ خودکشی می زن�د . ای�ن ھم�ان بم�ب بس�تن ب�ھ ش�کم خ�ویش و منفج�ز کردن آن در جماعت است . زیرا وقتی کسی خودکشی می کند آسایش و ل�ذت و ع�یش ا

آن خاندان رخت بر می بندد و این یک حقیقت است .ف�رد را نابودی از کجا آمده است ؟ نفرتی کھ خ�ود مسئلھ چیست ؟ اینھمھ نفرت تا سرحد .26

نابود می کند . اینست مسئلھ!حب�ت موقتی نیازھا و بستگی ھای مادی برطرف می شود تازه معلوم می گردد ک�ھ اص�ال .27

م�ی کن�د و عاطفھ ای در میان نبوده است . این است آن حقیقتی کھ می کشد و ی�ا دیوان�ھوز ای�ن جر می شود . کھ این تازه ساده ت�رین ص�ورت ب�رو بھ خود براندازی یا جنایت من

نامی�ده م�ی ش�ود ک�ھ ک�ل » پلی�دی«حقیقت است و روشھای پیچیده ت�رش ھم�ان اس�ت ک�ھ ق�ع اده اش توجھان را فرا گرفتھ و ریشھ در خانواده دارد . زیرا آدمی فقط از افراد خ�انو

محبت دارد . ولی تشعشع این نفرت کل جامعھ را در می نوردد.اس��ت . ک��ھ ای��ن ظھ��ور و ب��روزی از اعم��اق » فق��دان محب��ت«جھ��ان م��درن عرص��ھ ظھ��ور .28

ھ تاریخ است کھ علتش ھ�م تکنول�وژی و م�درنیزم و دموکراس�ی و رف�اه معیش�تی اس�ت ک�ان قیام��ت روزی اس��ت ک��ھ نھ��:« پ��رده را کن��ار زده و ب��اطن ھ��ا را نمای��ان س��اختھ اس��ت ا رکسی است کھ آنچھ کھ می کند نفوس بشری ، عیان می شود . خوشبخت در این روز

ر م�ی ب�انکار نکند و ب�ھ خ�دایش پن�اه ب�رد . و ب�دبخت کس�ی ک�ھ انک�ار نم�وده و ب�ھ ج�دال قرآن.»خیزد

لھ�ی امحبت�ی ج�ز از جان�ب خ�دا و انبی�اء و اولی�ای ، آری! در طول ت�اریخ جوام�ع بش�ری .29م�روزه اس�ت . و نبوده است و مابقی تمام�ا نی�از و دری�وزه گ�ی و چاپلوس�ی و ری�ا ب�وده ا

ای��ن حقیق��ت عی��ان ش��ده اس��ت و ل��ذا ب��رای نج��ات از ای��ن قحط��ی محب��ت و رھ��ائی از زھ��روش�ش جکشنده این حقیقت ، پناھگاھی جز خ�دا ی�ا اولی�ای خ�دا نیس�ت ک�ھ تنھ�ا کانونھ�ای

محبت حقیقی و پاک ھستند .ھ و دیوان ھو لذا انسان منکر خدا و دین و رسوالن و امامان و عارفان بھ انکار بر خاست .30

ی خ�ود و شقی می شود و بھ جان خود و مردمان می افتد و از ھمھ انتق�ام م�ی س�تاند ول�م�ام او زودتر از ھر کسی ھالک می شود . ناجی موعود ھم ھمان ناجی محبت اس�ت و ا

س�تجو جعشق الھی در میان بشر . اگر دستمان بھ خدا نرسید باید یک�ی از دوس�تانش را یس�ت . و ر چند کھ در آخرالزمان دیگر خدای آسمانھا ، پاسخگو ننمود و نجات یافت . ھ

ه یعن�ی دی�اتفاقا متوسالن بھ خدای آسمانی و خیالی محل پیدایش اشد شقاوت و نفرت پیچوزد س�پلیدی ھستند . آنرا کھ امامی زنده و حی و حاضر نیست در دوزخ بی محبت�ی م�ی

و دیوانھ می شود . اینست مسئلھ !از رست کھ عالم و آدمیان بواسطھ اش خلق شده ان�د . پ�س محب�ت ی اه امحبت آن گوھر .31

ت بودن انسان است و فقدانش ھم�ان نب�ودن اس�ت در اس�ارت ت�ن ، و ای�ن ت�ن ب�دون محب� راندازی می رود . اینست مسئلھ !ب –فقط ظرف نابودی است و لذا بسوی خود

ل و... جملگ��ی معل��و اعتی��اد ، خودکش��ی ، روس��پی گ��ری ، جن��ون ، جنای��ت ، پ��ول پرس��تی .32ھ فق��دان محب��ت در بش��ر اس��ت . و ای��ن فق��دان را نم��ی ت��وان بواس��طھ واژه ھ��ای عاش��قانام جب�ران نم�ود . و اینس��ت ک�ھ ای�ن عش��ق ھ�ای ب�ی محت��وا خ�ود مول�ود اش��د نف�رت و انتق��

ھستند و غایت فریب خوردگی را القاء می کنند . این انتقام از فریب است .ود اس�ت و ج�ز خ�دا و دوس�تانش ب�ر روی زم�ین دارای�ش محبت گوھره خلق�ت و ن�ور وج� .33

اینس�ت نیستند و با دریائی ثروت ھم نمی ت�وان در دل کس�ی ایج�اد ذره ای محب�ت نم�ود . راز پول پرستی بشر !

٨٥

ج�ز ؟آیا بھتر نیست بجای جستجوی پول بیشتر ب�ھ جس�تجوی یک�ی از سرچش�مھ ھ�ای محب�ت الھ�ی ب�ر آئ�یم ی�ا نب�ا ام�ام ب�ود :داشتن تو نیستند . این را باور باید کرد ! بودن یا نب�ودن خدا و دوستانش قادر بھ دوست بی امام بودن : اینست مسئلھ !

اش و دوستی فقط آنکھ خد ا را دوست دارد می تواند بشر را دوست بدارد زیرا خدا بشر را دوست می دارد سئلھ !دوست می دارد : اینست مرا از طریق دوستانش بھ بشر می رساند بھ بشری کھ دوستان خدا را

فصل بیست و سوم

استحقاق ها

٨٦

حق) (حق

بسم الله الحق ت و جھان بر حق است و ھر موجودی بر حق خود استوار و تسلیم است و لذا مظھری از ح�ق اس� . 1

در ون و ل�ذا در عط�ش ح�ق خ�ود م�ی س�وزد نشانھ ای از حق . اال آدمی کھ از حق وجودش گریزاای��ن جس��تجو ک��ھ چ��ھ کس��ی ح��ق او را ض��ایع ک��رده اس��ت . ک��ھ ای��ن جس��تجو خ��ود عرص��ھ پی��دایش و

ارتکاب انواع ظلم و جنایت و تھمت است .س�تحق مجھان و جھانیان ب�ر حقن�د و ل�ذا ھ�ر چی�زی ھمانس�ت ک�ھ ھس�ت و بای�د باش�د اال انس�ان ک�ھ . 2

غیر. ومان بدست خویش آسمین و از زاست از درون و برون ، از و جبر و زور و عذاب» باید« ابود نشودناین حق ظلم و زور و عذاب است تا او را بھ جبر بر حق خودش استوار و نگھ دارد تا

. پس این ظلم و عذاب ھمان حق وجود انسان حق نشناس و حق گریزان است . س�اس وج�ود اس�ت دارای حق�ی اس�ت . ح�ق ھر چیزی بر حق است و دارای حقی . و حق نیز ک�ھ ا . 3

حق اما چیست ؟

٨٧

ح�ق ح�ق ھمان�ا ش�ناخت ح��ق اس�ت : ح�ق شناس�ی ! ای�ن معرف��ت خودبخ�ود موج�ب اس�تحقاق آدم��ی . 4ح�ق نسبت بھ آن حق می شود و آدمی را مستحق حق می کند و بر آن حق قرار می دھد و صاحب

می کند . ا زن ت درباره حق است : حق ب�ودن ، ح�ق م�رد ی�پس ھر چیزی را حقی است و حق حق نیز معرف . 5

س ، ح�ق رئ�ی بودن ، حق چاق یا الغر بودن ، حق بیمار یا سالم بودن ، حق ثروتمند یا فقیر ب�ودنف یا مرئوس بودن ،حق ش�رقی ی�ا غرب�ی ب�ودن ، ح�ق مس�لمان ی�ا ھن�دو ب�ودن ، ح�ق ق�وی ی�ا ض�عی

ح�ق ب�ودن ، و و نھایتا حق زنده یا مرده بودن ، حق کافر یا مؤمن بودن ، حق جاھل یا عالم بودن نبودن !

س ح�ق پ�حق نبودن ھمان نشناختن و شناختھ نشدن است و حق آگاھی بر این نبودن و نش�ناختن . . 6 بودن نیز شناخت است و نیز شناخت بر این شناخت یعنی شناخت شناسی !

ن�ی ح�ق وج�ود اس�ت یعو اما معرفت برحق ھمانا معرفت بر حق وج�ود خویش�تن اس�ت زی�را انس�ان . 7 حق حق است . پس حق حق یعنی شناخت شناخت : شناخت شناسی .

مھ�د ش�ناخت اس�ت پ�س ش�ناخت ح�ق خ�ود ھم�ان خودشناس�ی اس�ت ک�ھ ب�ھ ش�ناخت خود چون آدمی . 8 شناسی می انجامد .

اره اگر وجود حاصل شناخت انسان است پس حق حق یعنی ح�ق وج�ود ھم�ان ش�ناخت انس�ان درب� . 9 . و این یعنی شناخت شناسی .خویشتن است

ج�ود ویکبار دگر مرور می کنیم : وجود بر حق است و حق نیز خود از وجود آش�کار اس�ت و ح�ق .10 یعنی وجود وجود یا حق حق !

ج�ود آیا نھ اینکھ حق وج�ود ھمان�ا وج�ود داش�تن اس�ت و ج�اودانگی . پ�س ج�اودانگی ھم�ان ح�ق و .11 است و وجود حق است .

وجھ دارد کھ ھر دو ادراکی است : ذھنی و قلبی ! و اما جاودانگی دو .12 پس حق تماما معرفت است در دو وجھ ذھنی و قلبی ! .13 و بواسطھ معرفت است کھ آدمی بھ حق وجودش می رسد کھ جاودانگی است . .14اس�ت یعن�ی حکم�ت » حکم�ت خال�ده«جاودانگی در عین حال حق معرفت ھم ھس�ت ک�ھ مع�روف ب�ھ .15

جاویدان ! شناخت چیست ؟ و اما شناخت .16 شناخت شناسی ذھن بھ نیستی می انجامد کھ گوئی وجود مطلق و ناب است . .17 شناخت شناسی قلبی ھم بھ عشق می انجامد . .18 پس شناخت شناسی دارای سکھ ای دو روی است کھ یک رویش فناست و روی دگرش عشق ! .19 پس حق حق ھمانا عشق و فناست یا عشق فنا ! .20شق ب�ھ عت زیرا برای وصالش باید راھی وادی فنا شد و لذا مستلزم عشق فناھمان عشق الھی اس .21

فناست . و اما عشق فنا یا سوار بر نور معرفت نفس ممکن می شود ویا سوار بر آتش دوزخ . .22ح�ق آدمی دارای یکی از ای�ن دو اس�تحقاق ب�رای الح�اق ب�ھ ح�ق اس�ت ت�ا ب�ھ ح�ق ح�ق برس�د یعن�ی .23

تش !وجودش: استحقاق معرفت یا استحقاق آ این دونوع سلوک انسان بھ سوی حق وجودش می باشد: سلوک نوری و سلوک ناری ! .24اوت : پس دو تجلی از حق حق آشکار می شود : نور معرفت ونار حماق�ت : ن�ور محب�ت ون�ار ش�ق .25

ار جفا .ننور لطافت و نار خشونت : نور رحمت و نار عذاب : نور فنا و نار بقا : نور وفا و ر چھ کھ ھست حق حق است .بواسطھ نور ھ .26 بواسطھ نار ھر چھ کھ ھست حق ابطال است . .27 سد .بھ بیان دیگر آنکھ فنا می جوید بھ نور می رسد و آنکھ بقا می پرستد بھ نار می ر .28ح�ق حق بودن ، جزبھ عشق درک نمی شود و لذا این عش�ق آدم�ی را ب�ھ س�وی فن�ا م�ی کش�اند ت�ا .29

ا .این حق را دیدار کند یعنی خالق را در آنکھ عاشق بر ب�ودن نباش�د ح�ق ب�ودن ن�دارد و ب�ر ح�ق وج�ودش اس�توار و تس�لیم نیس�ت و ل�ذ .30

مھلکھ نابودن است و این نار وجود است .نی را ک�ھ حق ، خداوند است . و حق حق ، انسان است کھ باید ح�ق را بشناس�د . و ل�ذا ح�ق ، انس�ا .31

ھم�ان بکھ : علی بھر سو گراید ح�ق ھ�م جستجویش می کند ، جستجو و مریدی می کند . و اینست سو می گراید . این ھمان صید در شکار صیاد است .

٨٨

ھ و شناختانسان ، وجود را در حد حدود خود می یابد و می شناسد . این حدود ھمان حدود اندیش .32ا کج�ا اوست . حدود وج�ود ھ�ر کس�ی را آف�اق ش�ناخت او تعی�ین م�ی کن�د و اینک�ھ ن�ور ش�ناخت او ت�

و عبور و رسوخ در وجود داشتھ باشد . رسانائی ا کوت�اه ورو آفاق اندیشھ و شناخت ھر کس حدود وجودش را تعیین می کند . و آنچھ کھ این آفاق .33

دھائی س�تنگ و حقیر و نزدیک می سازد تعلقات و تملک ھای او در جھان اس�ت . مث�ل دیوارھ�ا و د منتھ��ی نورن��د . ای��ن تعلق��ات دیوارن�� ک��ھ در مق��دار ش��عاع ن��ور ش��ناخت ایس��تاده ان��د و م��انع حرک��ت

د .دیواری ظلمانی ھمچون سیاه چالھ ھای فضائی کھ نور چون بھ آنھا می رسد ساقط می شوچال�ھ پس تعلقات و تملک ھای مادی و عاطفی و معنوی و حت�ی عرف�انی و م�اورای طبیع�ی ، س�یاه .34

ذپ�ذیر م�ی س�طھ ن�ار دوزخ نفوھای وجودند کھ نور معرفت از آنھا عبور نم�ی کن�د . ای�ن ظلم�ات بوا شوند و حدود وجود را توسعھ می دھند .

و و اما معرفت نیز نوری و ن�اری اس�ت . چ�ون آدم�ی روی بخ�ود م�ی کن�د معرف�ت ھ�م ن�وری اس�ت .35 چون روی بھ غیر خود می کند معرفت ، ناری می شود .

ی می شود.نگاه چون روی بھ حق وجود می کند نور می یابد و چون بدان پشت می کند نار .36 ج��ز معرف��ت نف��س ھم��ھ ش��ناختھا ن��اری اس��ت از جمل��ھ فلس��فھ و عرف��ان نظ��ری ک��ھ از لطی��ف ت��رین .37

دوزخ را ونارھاست آنقدر کھ می تواند وجود و عدم را مخلوط کن�د و ی�ا بج�ای یک�دیگر ق�رار دھ�د بھشت انگارد .

ی�ن ش�ناختز بابت احق حق یعنی حق خداوند . و حق خداوند در عالم وجود شناختن اوست . کھ ا .38 اوست کھ آدم بھ حق وجود می رسد و موجود و جاودانھ می شود .

ن ح�ق خداشناسی در عالم وجود و نھ خداشناسی نظری (فلسفی) ھمان حق وجود انسان است و ای� .39 حق نیز ھست .

تیم ی�ا آنچھ کھ حجاب و مانع شناخت خدا در عالم وجود می شود موجوداتی است کھ مالکش�ان ھس� .40 اھیم مالک شویم . مالکیت دش�من درج�ھ ی�ک خداشناس�ی و معرف�ت نف�س اس�ت زی�را مال�کمی خو

ی کن�د وجود خداست . پس آنکھ چیزی را مالک می ش�ود ی�ا مال�ک م�ی انگ�ارد خداون�د را انک�ار م�دس�ت یعنی حق وجود را انکار می کند پس از حق وجودش ساقط می شود زیرا معرفت خ�ود را از

. ای�ن ی شود و مستحق نار دوزخ است تا وجودش از ن�ابودی نج�ات یاب�دمی دھد و دچار ظلمات م آتش منھدم کننده تعلقات درونی انسان نسبت بھ جھان بیرون است .

او را س�ازیمم�ی وقتی چیزی یا کسی یا عنوانی و معنائی را مالک می شویم و منحص�ر بف�رد خ�ود .41اندیش�ھ و و ظلم�اتی در مقاب�ل احس�اس در اندیشھ و دل خود جای می دھیم و این یک دی�وار و س�د

ش�د ی�ا ما در عالم وجود اس�ت و مھ�م نیس�ت ک�ھ ان�دازه دنی�وی ای�ن چی�ز چق�در باش�د ی�ک فرغ�ون باش وجود خ�ود اتوموبیل و یا ھواپیما . این تحقیر و محدود کننده وجود ماست و وجود ما را در حد

ت�ش آودم�ان مح�روم نش�ویم . ای�ن محدود می کند و آتش افروزی حق آغاز م�ی ش�ود ت�ا از ح�ق وج ده شود .برای آن است کھ این چیزھای نامربوط در دل و اندیشھ ما از میان برود و برون افکن

پس حق ابطال ھمان مالکیت ھای مادی و عاطفی و معنوی ما در جھان است . .42در ح�د حدود وجود و حق وجود ھر انسانی در حد مالکیتھای او و تعلقاتش در جھ�ان اس�ت . یک�ی .43

ھستی خانھ خویش است یکی کارخانھ اش ، و مجموعھ مالکیتھایش و.... و یکی ھم در حد جھانن است . و یک�ی ھ�م در ح�د خ�ود خداس�ت . و ای�ن ح�ق وج�ود انس�ان اس�ت و ح�ق ح�ق! کمت�ر از ای�

موجب نار می شود .س�ت ادائی خداوند ، حق انسان است و انسان ھم حق خداست . و حق حق در تجلی ھمان انس�ان خ� .44

و خدای انسانی !

فصل بیست و چهارم

٨٩

فلسفه تنهائی آدم

آن تنھا شدن ، خود ش�دن اس�ت ، موج�ود گش�تن اس�ت و روح خ�ود را در ت�ن خ�ود ج�اي دادن و ب�ا . 1 یكي شدن است واز بیگانگي و دربدري نجات یافتن و رجعت بھ خویشتن است .

رك دزدي نمودن است : دزدي وجود دیگران تحت عنوان عشق .تنھا شدن ت . 2 تنھا شدن دست و دل شستن از دیگران و بازگشت بھ خانھ خویشتن است و در خود غنودن. . 3 تنھائي ، سیر و سلوك در خویشتن و زیستن در خویشتن است . . 4كھ ای�ن .است پس تنھا شدن در واقع یك توفیق اجباري حاصل از ناكامي در غیر و خیانت دیگران . 5

.خیانت تنھا خدمتي است كھ غیر مي تواند بھ تو بنماید تا تو را بھ خودت برگرداند و ای�ن تنھا شدن در منظر عامھ مردم حاصل بدبختي و بیكسي و ناكام ش�دن در جھ�ان بی�رون اس�ت . 6

بدبختي سر آغاز خوشبختي حقیقي است .

٩٠

ا ردن و ھمچ��ون ش��ب اول قب��ر اس��ت .و ل��ذتنھ��ا ش��دن در نخس��تین مرحل��ھ ع��ین م��رگ و ب��دتر از م�� . 7ارف�ان عتنھائي سر آغاز قیامت وجودي فرد در این جھان است . واین مقامي است ك�ھ فق�ط نص�یب

مي شود . و جز عارفان حق تنھائي را نمي دانند.خدا ان بر جايانسان كامل ، انسان كامال تنھا شده و در خود نشستھ است . و این مقام خالفت انس . 8

ن ب�ا خ�ود فت خدا بر جاي انسان است . این ھمان مقام توحید و موحد شدن است : یگانھ شدو خال : وحدت تن و روح !

س�ت و واقعھ امقام تنھائي كھ در عارفان موسوم بھ مقام توحید و رضا و فنا مي باشد كھ مستلزم د . 9ض�ور حیش�تن از : پاك شدن از غیر و دل كندن از جھان بی�رون از خ�ود . و پ�اك س�اختن وج�ود خو

غیر خویش . و این دو واقعھ اي واحد و توأمان است .ش ندیشھ خویانسان بمیزاني كھ از چیزي در بیرون از خود جدا و پاك میشود آن چیز را در دل و ا .10

ھم پاك مي كند . واین یك عمل توحیدي است . ر ج�اي ھر چی�زي را دتنھا شدن عادل شدن نیز ھست . عدل بمعناي حق ھر چیزي را ادا نمودن و .11

ی�ن امك�ان اخودش نھادن . غیر را بھ غیر وانھادن و خود را بھ خویش�تن رس�انیدن . و پدی�دآوردن رقت كھ ھر كسي و چیزي ، خودش باشد و مالك وجودخویش . و این بھ معناي دست كش�یدن از س�

وجود دیگران و بیرون راندن دیگران از وجود خویشتن است . م�ل تنھ�ائيو عالیترین واقعھ در وجود انسان است . فق�ط كس�ي ك�ھ ب�ھ مق�ام كا تنھا شدن بزرگترین .12

ان ماورايمیرسد وجود مي یابد و از منشا وجود خویشتن جھان را مي بیند و این جھان ھمان جھج�اي خ�دا طبیعت است كھ جز تجلي پروردگار نیست . زیرا فق�ط كس�ي میتوان�د خ�دا را ببین�د ك�ھ ب�ر

انسان جایگاه خدا در عالم خاك است . و این واقعھ قیامت است .بنشیند . و وجود و تنھا شدن ، وجود ی�افتن اس�ت ، خ�ود ش�دن اس�ت ، خدایگون�ھ ش�دن اس�ت و خ�دابین گش�تن اس�ت .13

عادل شدن است و بر حق تكیھ زدن است .عل�ول گناھي جز گریز از تنھ�ائي نیس�ت و ج�وابي ج�ز بازگش�ت ب�ھ خویش�تن نیس�ت . ھم�ھ گناھ�ان م .14

رار از تنھا شدن است .فس�ان فرار از خویشتن ھمان فرار و پشت كردن بھ خداس�ت . زی�را وج�ود آدم�ي ع�رش خداس�ت و ان .15

ذاتا خلیفھ اوست .ز از ھمانطور كھ ھمھ گناھان آدمي تح�ت عن�وان عش�ق توجی�ھ و تق�دیس م�ي ش�ود توب�ھ از گن�اه ج� .16

ن در غی�ر ای�ن ص�ورت گناھ�ا طریق رجعت بھ خویشتن و پ�ذیرش تنھ�ائي خ�ویش ممك�ن نم�ي آی�د و مستمرا پیچیده تر مي شوند تا آنجا كھ جنایت عین ایثار مي نماید .

ل��وه از جعاش��قیت و معش��وقیت دو قلم��رو و دو جنب��ھ از ارتك��اب ب��ھ گن��اه و توجی��ھ گن��اه اس��ت و دو .17 گریز از خویشتن وفرار از تنھا شدن است . ولذا عشق مذھب كفر است .

یگران را ر است كھ انسان بھ خودش مي آید و تنھا مي شود ومي تواند دفقط در عشق بھ پروردگا .18 ھم بي مزد و منت دوست بدارد و خدمت كند .

موج�ب عشق بھ غیر خدا منشا كفر و جنون و جنایت و عداوت اس�ت اال عش�ق ب�ھ اولی�اي خ�دا ك�ھ .19ج�ب بلكھ مو رجعت بھ خویشتن است . عشق بھ یك انسان موحد موجب از خود بیگانگي نمي شود

بخود آمدن است زیرا او " خود " است.ورت و این عشق فقط حاصل ارادت و اطاعت است كھ مرید را بخ�ود م�ي آورد و در غی�ر ای�ن ص� -20

ب�ھ از این بخود آمدن منجر بھ یك خودپرستي كور و ظلماني م�ي ش�ود ك�ھ عم�ري ن�دارد و مج�ددا قلم�رو خویش�تن نیس�ت چ�ون ب�اطن انس�ان خود بیگانگي باز مي گردد زیرا فرد ق�ادر ب�ھ ورود ب�ھ

ظلمت است كھ فق�ط ب�ھ ن�ور معرف�ت نف�س روش�ن م�ي ش�ود ومعرف�ت نف�س حاص�ل اطاع�ت از ی�ك د ك�ھ انسان موح�د و بخ�ود رس�یده اس�ت . و كس�ي م�ي توان�د ب�ر خ�ود وارد ش�ده و در خ�ود بنش�ین

ك�ھ خ�ود را باطن خود را از غیر خود پاك ساختھ و بھ نور معرف�ت روش�ن نم�وده و تخ�ت جل�وس ین موقعیتھمان عرش خداست در خود یافتھ باشد تا بر آن قرار گیرد و سلطان وجود گردد . و اواص�ل ب�ھ وجودي انسان تنھا و یگانھ و بي نیاز و بي تاست : انس�ان كام�ل ك�ھ ب�ھ معن�اي انس�ان

ذات خویش است .مان م�ي دھ�د و فق�ط بھر حال عشق یعن�ي وادي از خ�ود بیگ�انگي بش�ر بخ�ش اول زن�دگیش را س�ا -21

كس�ي ك��ھ حق��وق ای��ن وادي را ك��ھ تمام��ا حق��وق دین��ي و اخالق��ي و انج��ام وظیف��ھ و رعای��ت ع��دل و انصاف و وفاي بھ عھد است بجا آورد استحقاق رجعت بخویشتن را مي یابد و خداون�د از اعم�اق

ش دع�وت ذاتش او را فرا مي خواند و از سرگرداني و دربدري غیر مي رھاند وبھ وصال با خ�ویمي كند كھ ھمان مقام تنھائي است . ولي آنان كھ حقوق عشق را رعایت نكردند و بج�اي از خ�ود

٩١

گذشتگي وایثار ، تجاوز و آدمخواري و خیانت پیشھ كردند تا ابد درب�در و دری�وزه غی�ر ب�اقي م�ي مانند و این وادي بي وجودي یعني دوزخ است .

وق عش�ق با او در ذات خویشتن ، غایت اجر اداي حق� تنھائي بھ معناي عشق بھ خداوند و وصال -22وبی�ت ھ�ا بھ دیگران است . اجر از خود گذشتن در رابطھ با دیگران و مخصوص�ا محبوبھ�ا و محب

مس�ر ، مي باشد و نھایتا اجر گذشتن از معشوق براي رضاي خدا و بخ�ود آئ�ي معش�وق اس�ت : ھوس�ت داش�تني دآزادگي نمي رسید مگر اینكھ از بھ مقام « فرزندان ، والدین و دوستان و یاران .

قرآن . مقام آزادگي ھمان تنھائي است .» ترین چیز ھا براي خدابگذرید . وح و اما براي رسیدن ب�ھ ذات وح�داني خ�ود ك�ھ قلم�رو جل�وس در خویش�تن اس�ت بایس�تي از س�ط -23

رو از قلم�� گذش��ت : از ج��ان ون��ان و ن��ام و دل خویش��تن ! و ای��ن چھ��ار وادي» خ��ود « بیرون��ي ي باش�د اخالص در تنھائي و توحید است . اینھ�ا چھ�ار حج�اب و س�ر ك�الن ب�ین انس�ان و ذات�ش م�یگ�ران دیعن�ي ب�ین انس�ان و خ�دایش . ای�ن چھ�ار مرتب�ھ از ایث�ار در قلم�رو اداي حق�وق عش�ق ب�ھ

است . ي در عش�ق بنابراین آنچھ كھ سرنوشت نھائي انسان را رقم میزند معاملھ او با عش�ق اس�ت . آدم� -24

یا بھ خود میرسد ویا خود را بكلي تباه و گم مي كند و گم مي شود .اس�ت و عشق بھ دیگران ھر چھ كھ از حریم منی�ت و نفس�انیت و ن�ژاد دور ت�ر باش�د خالص�انھ ت�ر -25

ھ ایثار بیشتري مي طلبد . و عشق ب�ھ بیگان�ھ ك�ھ غای�ت عش�ق اس�ت محص�ول گذش�تن از عش�ق ب� ری�زي اس�ت . عش�ق ب�ھ ش�قي ت�رین بیگان�ھ ھ�ا در جھ�ت خ�دمت ،نژاد و گذشتن از عش�ق ھ�اي غ

غایت از خود گذشتن را م�ي طلب�د و ای�ن غای�ت نقط�ھ عط�ف عش�ق و س�ر آغ�از رجع�ت بخویش�تن است .

ش�ق و كل حیات بش�ري در ع�الم خ�اك دو س�یر كام�ل دارد : از خ�ود گذش�تن و بخ�ود بازگش�تن : ع -26حل��ھ اول ي گ��ذرد س��ریعتر بخ��ود ب��ازمیگردد . مرتنھ��ائي ! آنك��ھ ش��دیدتر و خالص��انھ ت��ر از خ��ود م��

ش�تن . در ھمان تقوا است و مرحلھ دوم نیز تقرب نام دارد : پرھیز از خویش�تن و رجع�ت ب�ھ خویم�ي قلمرو مذھب مرحلھ اول تجربھ و درك نبوت است و مرحل�ھ دوم ھ�م ورود ب�ھ عرص�ھ امام�ت

عشق بھ ي است . و امامت ھم آغازباشد . پایان عشق بھ غیر ھمان ختم نبوت و رسالت اجتماع پروردگار و عشق بھ خویشتن خویش است كھ اجر عشق بھ غیر مي باشد .

محب�ت وادي تنھائي ، وادي خدائي است وادي بي نیازي و بي تائي است وادي عشق ب�ھ خ�الق و -27اس�ت بھ مخلوق است . وادي انسان كامل و واصل است . وادي امامت است ، وادي نف�س واح�ده

از حضور در جان جھان و اتح�اد ب�ا ھس�تي اس�ت . وادي اس�تغراق در خویش�تن اس�ت و رھ�ائيو ودن از احساس بي كسي و تنھائي اس�ت . وادي تنھ�ائي وادي ت�ن نب�ودن و تنھ�ا ومنف�ك و ج�دا نب�

بلك�ھ جھان است . در این وادي تن آدمي عین روح است وآفاقش ، آف�اق و اقط�ار ھس�تي اس�ت و . شاھد بر ھستي است

ش ب�راي آنچھ كھ عامھ مردم تنھائي مي نامند عرصھ ارتباطات ناكام و دریوزگي است عرصھ ت�ال -28نن�د كا فراموش گریز از خویشتن و نیافتن پناھي كھ آنھا را از خودشان پنھان دارد تا بكلي خود ر

كاس�ھند و . ناكامي در خود فراموشي را تنھائي م�ي نامن�د و ل�ذا آن�را خ�وار و ب�دبختي م�ي ش�مار گدائي عاطفھ بدست مي گیرند .

وس��ت دآنك��ھ تنھ��ائي ات را از ت��و م��ي س��تاند دش��من توس��ت و آنك��ھ ت��و را ب��ھ خ��ودت وام��ي گ��ذارد -29 توست .

ب�ت م و ب�ا محدوزخ خانواده ھا ، دوزخ گریز از تنھائي اف�راد آن اس�ت . خ�انواده س�عادتمند و س�ال -30ند ر را نبلعباشد و بھ بھانھ عشق یكدیگ آن است كھ اعضایش بتواند ھر یك تنھائي خود را داشتھ

و زبالھ دان نیاز ھاي خود نسازند . ند ری�زان ھس�تانزوا وم�ردم گری�زي ، تنھ�ائي نیس�ت . اتفاق�ا آنھ�ائي ك�ھ بیش�تر از تنھ�ائي ب�اطني گ -31

ازیچ��ھ م��ي بونم��ي توانن��د در رابط��ھ ب��ادیگران تنھ��ائي و اس��تقالل خ��ود را حف��ظ كنن��د و ل��ذا بیش��تر ا دیگ�ران مي گریزند تا در ان�زوا بتوانن�د ھ�ر ط�ور ك�ھ م�ي خواھن�د در ب�اطن خ�ود ب� شوند وبیشتر

ن�زوا طلب�يامعاملھ كنند . چھ بسا انزوا آخرین روش براي فرار از تنھائي ب�اطن اس�ت . چ�ھ بس�ا ر م�ي مثل نشستن در مركز یك تور عنكبوت است براي شكار ت�ك ت�ك ص�ید ھ�ائي ك�ھ از آنج�ا عب�و

نھ�ان ظ�ر عام�ھ پا طلبان زندگي عنكبوتي دارند و روابط خود بادیگران را از منكنند . عمده انزو. نس�ان م�درنمي دارند تا دیگران ش�اھد بلعی�دن ی�ا بلعی�ده ش�دن آنھ�ا نباش�ند . مث�ل تنھ�ا زیس�تن ا

شكارچیان تنھا زندگي مي كنند . و پ�اك واز خویش�تن و تزكیھ و توحید نفس است . پاك كردن مردم دتنھائي عرصھ تفرید و تجری -32

كردن خویشتن ازمردم

٩٢

شناس�د بانسان تا تنھا نشود یعني خودش نشود نمي تواند كسي یا چی�زي را ھمانگون�ھ ك�ھ ھس�ت -33 و ارتباط برقرار كند و دوست بدارد .

تنھ��ائي م��ونس ش��دن ب��ا خویش��تن اس��ت ك��ھ ع��ین م��ونس ش��دن ب��ا خداس��ت . تنھ��ائي ھمنش��یني ب��ا -34 خداست و لذا مقام رضاست .

ده ك�ھ از تنھ��ائي م��ي گری��زد و ھمچ�ون اخت��اپوس در ھ��ر رابط��ھ اي رن�گ ع��وض م��ي كن��د و آم��اآن -35گ�اه شكار طرف مقابل خویش است . او یك وجود دزد است و وجودش تماما حاصل دزدي است .

گ�اه ھن�ر .شعار عشق مي دھد و گاه عرفان . گاه دم از آزادي م�ي زن�د و گ�اه از عل�م و پیش�رفت ن�زوا م�ي ااكي و خاكسار . ھمھ كاره و ھیچ كاره است . و آنگ�اه ك�ھ رس�وا ش�د مند است و گاه خ

ي زن�د و گزیند و حیات عنكبوتي پیشھ مي سازد ودر انتظار مي نشیند و چھ بس�ا ك�وس ان�الحق م�م ب�ھ یت�ا محك�وعالم و آدمي را لعن مي كند كھ كسي قدر او را نشناختھ است . گریز از تنھ�ائي نھا

انزوا است . خ�ود گ�م مي بمیزان ھراس از تنھا شدن روي بھ دروغ و ریا و تزویرمي كند و در نمایش ھايآد -36

مي شود . میزان ھراس از تنھا شدن ھمان میزان كفر است . -37 ھ�ا ب�درگاهآنكھ بھ تنھائي روي میكند مأمن مردم مي شود و محرم اسرار خلق و ش�فاعت كنن�ده آن -38

ان تنھا ، صراط المستقیم ھدایت خلق است .خدا . و راھي كھ بھ خدا مي رسد . انسول آنكھ عاشقتر باش�د زودت�ر ب�ھ تنھ�ائي م�ي رس�د زی�را عش�ق ، جس�تجوي وج�ود اس�ت و آدم�ي ا -39

ش�ر نس�بت بخود را در دیگري جستجو مي كند و نھایتا بخود مي رسد و این ھمان راز كفر ذات�ي بھ خویشتن است .

تمي اس�ت حعشق عاشق را انكار مي كند و این امري معشوق ھر قدر ھم كھ با وفا باشد باالخره -40 مي گردد .زیرا او نیز در عاشق خود نمي تواند وجود یابد و لذا با انكار عشق ، بھ خود باز

ھر ام�ري را حق�ي اس�ت و ج�دائي ح�ق عش�ق اس�ت . عش�ق از ج�دائي برخاس�تھ و ب�ھ ج�دائي م�ي -41ائي مق�ام تنھ� ي است . و این آشنائي فق�ط درانجامد . و آنچھ كھ از عشق باقي مي ماند فقط آشنائ

مب�دل ب�ھ ی�ك دوس�تي اب�دي م�ي ش�ود و در غی�ر ای�ن ص�ورت ب�ھ ع�داوت منتھ�ي م�ي گ�ردد و ھ�یچ شناختي عاید نمي شود و بھ ظلمت مي گراید .

عشق از آنجاست كھ ھیچ ك�س از خ�ودش نیس�ت و از خ�ود خل�ق نش�ده اس�ت و از ع�دم اس�ت . و -42تي ھ ع�الم ھس�یثار را ادا كند بخود مي آید یعني وجود مي یابد . چ�را ك�فقط آنكھ حق عشق یعني ا

از عشق است عشق ھستي بھ عدم كھ منجر بھ خلق جھان و جھانیان شد . ق عشق دو نوع كلي دارد : عشق بھ پست تر از خویش و عشق بھ برتر از خ�ویش. ماھی�ت عش� -43

عش�ق وعش�ق انبی�اي الھ�ي ب�ھ م�ردم اولي از مادری�ت اس�ت ی�ا ك�ال عش�ق وال�دین ب�ھ فرزن�دان و رد و استاد بھ شاگرد . كھ عشق مرد بھ زن ھم از ھمین نوع است . وعش�ق دوم مث�ل عش�ق ش�اگ

س�ت و امرید بھ استاد و پیر و یا عشق مخلوق بھ خالق . عشق اولي موجب خلقت و رشد م�ادي اس�ت و عش�ق عشق دومي موجب خلقت معنوي و رشد روحاني است . عشق اول از نوع ایثاري

ش�ق دوم ھم دعائي و تمنائي است . در عشق اول معشوق رشد م�ي كن�د و در عش�ق دوم خ�ود عا ابد . عشقرشد مي یابد . بمیزاني كھ عشق نوع اول براستي ایثاري باشد بھ عشق دوم راه مي ی

م اول موجب تجلي خویش در غیر است و عشق دوم موجب تجلي غیر در خویش است كھ بھ مق�ا و تنھائي مي رسد . توحید

د . ول�ي مقولھ و معنا واحساس تنھائي را فقط عاشقان ایثاري درك م�ي كنن�د و مس�تحق آن ھس�تن -44ش�قان مابقي مردمان فقط احساس بي كسي و درمان�دگي و دری�وزگي دارن�د ك�ھ عموم�ا مخاط�ب عا

ي ایثاري ھس�تند و مص�رف كنن�ده عش�ق م�ي باش�ند . احس�اس تنھ�ائي ھرگ�ز در جم�ع برط�رف نم�ھ روان�ي شود در حالي كھ احساس درماندگي و بیكسي داروئي جز تجمع ن�دارد . تنھ�ائي ی�ك واقع�

است در حالیكھ بیكسي یك مقولھ فیزیكي و مادي است . ت . در انسان تنھا ، كانون گرم عطوفت و محب�ت ب�راي انس�انھاي ب�یكس و درمان�ده و مط�رود اس� -45

انون ك�ب�ھ ھم�ین دلی�ل ب�یكس اس�ت . انس�ان تنھ�ا حالیكھ انس�ان ب�یكس را كس�ي تحم�ل نم�ي كن�د وود . تواضع و خشوع است و انسان بیكس اسوه تكبر و غرور است كھ در چاپلوسي پنھان مي ش

ھاس�ت ول�ي تنھائي و بیكسي در نقطھ مقابل یكدیگر است مثل عاشق و معشوق . مثال ی�ك م�ادر تن فرزند بیكس است .

ه و خانھ خ�دا و ی�ا ام�امي زن�ده اس�ت م�ي توان�د غی�ر را ھ�م فقط آنكھ دلش از غیر پاك و منزه شد -46دوست بدارد بي ھیچ توقعي مادي و یا معنوي . زیرا ھر كھ غیر خدا و اولی�اي خ�دا در دل�ي وارد شود دل را بھ آتش مي كشد و ایجاد بغض و كینھ و عداوت مي كند و این آت�ش خ�ود موج�ب پ�اك

٩٣

نور معرفت و جھاد نفساني از غیر پاك مي ش�ود و ای�ن شدن دل از غیر مي شود . دل آدمي یا با راه ھدایت است و یا بھ آتش ابتالي بھ غیر و این راه عذاب و دوزخ اس�ت . آت�ش دوزخ نی�ز ج�ز ای��ن نیس��ت . آدم��ي ی��ا تنھ��ائي دل را برم��ي گزین��د و ی��ا جب��را ب��یكس و درمان��ده و متنف��ر از ع��الم

است و دومي ھم راه عداوت . وآدمیان مي شود . اولي راه دوستي با غیر م�ي خود حرام مرد تا باطنا تنھا نشود مرد نمي شود . مرد اھل معرفت وصال در حیات دنیا را بر -47

كند و خود در سمت وصال تالشي نمي كند اال آنكھ خدا بخواھد .و مروت مرد آن است كھ زنی در دلش نباشد . زني كھ در دل مرد است او را از صفات مردانگي -48

ب آن و فتوت تھي مي كند و بسوي ستم مي كش�اند . زن�ي ك�ھ در دل م�رد اس�ت نم�ي توان�د محب�و مرد شود بلكھ عدوي او مي گردد و این حق است .

تنھائي نور مردان خدا و محبت دین و گوھره امامت آنھاست . -49 ردتنھ��ائي ع��رش خالف��ت خ��دا در انس��ان و ن��ور وح��دانیت ح��ق و عنص��ر ص��مداني ذات باریتع��الي -50

وجود بشر است . م�دنیت و سیرتاریخ ، سیر تنھائي بشر است و تالش بشر براي گریز از این تنھ�ائي ك�ھ منج�ر ب�ھ -51

ی�ك تنھ�ائيعلوم وفنون و حكومت شده است كھ این واقعھ در آخرالزمان بھ غایت رس�یده و دیالكتور رص�ھ ظھ�و گریزاز تنھائي بصورت ھرج و مرج و جنون و جنایت خودنمائي مي كن�د و ای�ن ع

انسان كامل یعني تنھاترین انسان است . انسان ھر چھ از تنھائي مي گریزد بیكس تر و درمانده تر و منفور تر مي گردد . -52مای�انگر نشعار عشق و آزادي كھ در سر لوحھ ھمھ آرمانھاي انسان م�درن آخرالزم�ان ق�رار دارد -53

ھم تالش�ي براي تنھا شدن است و عشقدیالكتیك تنھائي و گریز از تنھائي است كھ آزادي تالشي براي گریز از تنھائي مي باشد .

آخ�رین وتنھائي در فرھنگ عرفاني ما ھمان وادي تفرید و تجری�د و توحی�د اس�ت ك�ھ وادي ھف�تم -54 مرتبھ از سیر و سلوك الي هللا مي باشد .

ن جزی�ره و ای� ھمھ عاشقان ، حكیمان و سالكان آگاه و ن�ا آگ�اه در جس�تجوي وادي تنھ�ائي ھس�تند -55ش اي در قل��ب اقی��انوس وج��ود اس��ت ك��ھ ب��ر ك��ل ع��الم وج��ود اش��راف دارد . ای��ن وادي ھم��ان ع��ر

ن خداون�د خداست كھ خداوند از این مقام بش�ري ب�ر ك�ل ھس�تي نظ�ارت دارد . انس�ان تنھ�ا دی�ده ب�ا است .

ض ح��انس��ان تنھ��ا ، در فرھن��گ قرآن��ي ھم��ان عب��ادهللا المخلص��ین ھس��تند ك��ھ در عرص��ھ اراده م -56م��ان ھپروردگارن��د و از دس��ت او رزق م��ي خورن��د و در جن��ات نع��یم او بس��ر م��ي برن��د . تنھ��ائي

بھشت موعود در عالم خاك است . رق در غ� تون�تنھایان ھماني ھستند كھ در ق�رآن ، ش�بھا را تاب�ھ ص�بح در ح�ال س�جود و قی�ام و ق -57

ذات و حضور پروردگارند . م�ان ھاضر است . یعن�ي مق�یم در خویش�تن اس�ت و ای�ن انسان تنھا ، محضر حق است . انساني ح -58

مقام دائم الصلواة در قرآن است . بین�د . و انسان تنھا ، انس�ان قرآن�ي اس�ت ك�ھ ق�رآن را بی�ان زن�دگي و زن�دگي را تفس�یر ق�رآن م�ي -59

رآن اینس�ت ك�ھ م�ثال كس�ي چ�ون س�اموئل بك�ت ك��ھ از تنھای�ان عص�ر جدی�د جھ�ان اس�ت وقت�ي ب�ا ق�� حساس مي كند كھ قرآن را خودش نوشتھ است .روبرو مي شود ا

ب�د وف�ا اآزادي حقیقي یعني آزادي دل و روح از غیر . و عشق حقیقي یعني عشق بھ كسي ك�ھ ت�ا -60ق��ام مكن��د و آن عش��ق ب��ھ خداون��د اس��ت ك��ھ مق��یم در ذات خویش��تن در انتظ��ار اس��ت . وای��ن ھم��ان

تنھائي است . زن�د و كھ برایش دست بھ ھر جنون و جنایتي م�ي ھمھ ارزشھا و شعار ھا و آرمانھاي بشرمدرن -61

ی�ازي ، نعاقبت پ�وچ و دیوان�ھ م�ي ش�ود فق�ط در تنھ�ائي حاص�ل م�ي آی�د : آزادي ، اس�تقالل ، ب�ي تح�اد ب�ا اعزت ، سعادت ، اتكاء بھ نفس ، قدرت ، شجاعت ، و ابدیت . و نیز عش�ق و دوس�تي و

ارون�ھ م�ي ای�ن راه را بس�وي مقص�د ك�امال وجھان و جھانیان . و نیز ع�دالت . ول�ي انس�ان جاھ�ل ي رسد .پیماید و لذا عاقبت جز بھ خفت و زجر و عداوت و انزوا و حقارت و مرگ و نیستي نم

از خ�ود صلواة مقام رجعت بخویشتن و در خود نشستن است . و اقامھ صلواة ھمان قیام ك�ردن و -62یب�ت ، غ. و این اس�ت ك�ھ در عرص�ھ برخاستن است . و بھ مثابھ قیامت وجودي ویوم الدین است

مانن�د آن صلواة مومنان در تقیھ اس�ت و آنگ�اه ك�ھ ب�ر پ�ا و آش�كار ش�ود قیام�ت ب�ر پ�ا م�ي كن�د ب�ھی�ن ااقامھ صلواة مش�ھور ام�ام رض�ا ( ع) در ش�ھر ط�وس ك�ھ م�أمون را ب�ھ وحش�ت افكن�د وم�انع

صلواة گردید .

٩٤

نف�اق و وواة است و ل�ذا موج�ب اش�د جن�ون آنچھ كھ عامھ مردمان با صلواة مي كنند بازي با صل -63 فساد است ومصداق فویل للمصلین مي باشد .

ھ بس�وي صلواة حقیقي و كامل متعلق بھ تنھایان یعن�ی امام�ان ھ�ر دوران اس�ت و مؤمن�ان ش�ان ك� -64 مقام تنھائي مي روند .

ن از خ�ود ایكفر ھمان گریز از تنھائي است و جنون نیز حاصل این گریزاست و جنایت نیز معلول -65تند ك�ھ بیگانھ ش�دن اس�ت . ھم�ھ زن�دانیان و بیم�اران و تیم�اران محك�وم ب�ھ تنھ�ا ش�دن جب�ري ھس�

عمري از آن گریختھ اند .رایط و آنچھ كھ در فرھن�گ قرآن�ي نعم�ت نامی�ده م�ي ش�ده و راه ھ�دایت را م�ي نمای�د عوام�ل و ش� -66

ر نن�د ك�ھ فق�ھ�ائي اش روب�رو م�ي كحوادثي ھستند كھ انسان را جبرا بخودش بازمیگردانند و با تن وبیماري دو تا از مھمترین این نعمات محسوب مي شوند .

م�ي گ�ردد آدمي براي فرار از تنھائي تظاھر بھ عشق مي كند و این تظ�اھر منج�ر ب�ھ دروغ و ری�ا -67ن بیمارس�تا كھ نھایتا منجر بھ رسوائي و جنون شده و عاقبت بھ جنایت مي رسد ك�ھ در زن�دان ی�ا

. ارستان و یا پاي منقل باالخره تنھائی عارض مي شود و اجتناب ناپذیر مي آیدو تیمم ب�ھ ح�ق ھ�آدمي فقط كافیست كھ بگوید : " من تنھ�ایم بی�ا و ب�ا ھ�م دوس�ت باش�یم " و بدینگون�ھ -68

ادقانھ درتنھائي اش میرسد و ھ�م از درد تنھ�ائي میرھ�د و میتوان�د در ای�ن دوس�تي مؤمنان�ھ و ص� دایت شود . وادي تنھائي ھ

ت و اد و وراثتنھا شدن ھمان وارد شدن بھ قلمرو " لم یلد و لم یولد " است یعني پاك شدن از نژ -69ن و ت��اریخ از پ��س و پ��یش و پ��اك ش��دن قلب��ي از تعلق��ات وبس��تگي ھ��اي خ��انوادگي اس��ت از وال��دینان ش�مفرزندان . كھ در مركز این ھمان�ا دل بس�تگي ب�ھ ھمس�ر اس�ت . و ای�ن اس�ت ك�ھ نخس�تین دع�داوت تنھائي ھر فردي خاندان او ھستند و نژادش . این بستگي ھ�ر چ�ھ ش�دیدتر باش�د نف�رت و

ھ ام�روزه ك�حاصل آن نیز شدیدتر است تا آنجا كھ منجر بھ گریز از خانواده م�ي ش�ود یعن�ي آنچ�ھ اف�راد آن در سراسر جھان شاھدیم : نسل ضد خانواده ! فروپاشي خانواده حاصل گریز از تنھ�ائي

است .ا اد ب�ا تنھ�در قرآن ،ھمسر و فرزندان را بزرگترین دشمن ایمان مي یابیم و ای�ن ھم�ان دش�منی ن�ژ -70

شدن فرد است كھ قلمرو توحید مي باشد.ي اس�ت نژاد پرستي عرصھ پیدایش ریشھ اي ترین كینھ ھاست و این عذاب حاصل گری�ز از تنھ�ائ -71

. و ھمھ فضائل انساني است .تنھائي مقصد دین و تعلیم و تربیت و تزكیھ نفس -72تان ، نژاد پرستي از عاطفھ و محبت نیست بلكھ صورت آشكار اشد خودپرستي اس�ت و ن�ژاد پرس� -73

ھاي ب�ي انبیاء و اولی�اي الھ�ي را ك�ھ اس�وه ھ�اي تنھ�ائي و محب�ت و خ�دمت ب�ھ خل�ق ھس�تند انس�ان دیگر بس�رده از یك�عاطفھ مي نامند وخود را مظھر عشق مي خوانند در حالي كھ در انزجار فزاین�

اس�وه مي برند . و امروزه صھیونیزم كھ قل�ب ن�ژاد پرس�تي بن�ي اس�رائیل اس�ت در جھ�ان معاص�ر ي دھدمشقاوت و پلیدي و جنایت بر علیھ بشر است در حالیكھ شبانھ روز شعار عشق و آزادي

از غدل دادگ��ي واب��تالي نفس��اني آدم ب��ھ ح��وا در بھش��ت ازل��ي عل��ت خ��روج آنھ��ا از بھش��ت و س��رآ -74ن�د . ای�ن بدبختي بشر بوده است كھ در ابتالي شجره ممنوعھ كھ ھمان نژاد اس�ت خ�ود نم�ائي میك

ی��د دل دادگ��ي ھرچن��د منج��ر ب��ھ خ��روج از بھش��ت جاودان��ھ ش��د ول��ي موج��ب بی��داري آدم وح��وا گردیخ ل س�یر ت�ارونبوت آغاز شد تا یكبار دیگر بشر بخود بازگردد و مق�ام یگ�انگي خ�ود را بیاب�د . ك�

وچیزي ج�ز جری�ان ای�ن از خ�ود بیگ�انگي و رجع�ت ب�ھ یگ�انگي نیس�ت یعن�ي داس�تان عش�ق بشر تنھائي !

دن ب�ر دل در حقیقت ذات توبھ ھمان توبھ از عشق بھ غیر است یعني توبھ از دل خویش و پ�ا نھ�ا -75واس�ت ك�ھ حخویش تا دل از غیر خدا پاك گردد و خانھ خدا شود و این سرآغاز دوستي بین آدم و

بس�یار برت�ر از عش�ق غری�زي و ك�ور اس�ت ك�ھ موج�ب ھب�وط از بھش�ت ش�د و ع�داوت آدم مقامي وحوا با یكدیگر .

اس�ت كل سیر تكامل نبوت ھا چیزي جز نژاد زدائي از نفس خویش نیست كھ ھمان ش�جره زدائ�ي -76بخویش�تن كھ با ابراھیم آغاز و در محمد بھ كمال رسید وامامت آغازش�د ك�ھ واقع�ھ رجع�ت انس�ان

و یافتن خداوند در خانھ دل .است فقط عمر ھر فرد بشري نیست كھ داراي دو مرحلھ دل بستن و دل كن�دن اس�ت بلك�ھ ت�اریخ بش�ري -77

ھم داراي این دو مرحلھ كلي بوده است : دل بستن و دل كندن آدم و ح�وا ب�ھ یك�دیگر ! و ام�روزه ھر ھ�ا و تجمع�ات و اح�زاب بشر در اوج دوره دل كندن قرار دارد و این دل كندن است كھ مولد ش�

٩٥

و گروھھاي مدرن است یعني انھدام جبري خانواده ! ھمھ اكتشافات و اختراعات ھم محصول ای�ن انھدام و دل كندن جبري است .

رف�ان و علوم و فنون و ھنرھا و حكومتھا محصول جدائي جبري آدم و حوا از یك�دیگر اس�ت .و ع -78 و معرفتي این دو است .امامت ھم محصول جدائي و دل كندن اختیاري

اپ است پمحصول دل كندن جبري آدم و حوا از یكدیگر كساني چون اسكندر و ارسطو و گالیلھ و -79اجر ی��ا ھ��. و محص��ول دل كن��دن اختی��اري و ایم��اني آدم و ح��وا از یك��دیگر كس��اني چ��ون اب��راھیم و

مسیح و مریم و علي و فاطمھ و عارفان بزرگ ھستند . ك راز عشقكامل رابطھ آدم و حوا قابل استخراج و فھم نیست یعني در در ذات تاریخ جز در درك -80

ئلھ ح�وا و نفرت و فراق و وصال . و این یك نیاز ذاتي است كھ ھر مردي در محور تفكراتش مس�ن نج�ا ك�ھ ای�قرار دارد و ھر زني ھ�م در مح�ور افك�ار و ت�دبیرش مس�ئلھ آدم ق�رار دارد . ول�ي از آ

زرگت�رین بگمراھي پدید نیاورده و ھنوز ھم زن و م�رد در ن�زد یك�دیگر تفكرات توحیدي نیست جز جود ن�داردوراز ھاي زندگي تلقي مي شوند . و اصوال رازي جز راز رابطھ آدم و حوا براي بشر

كھ جدي ترین و سرنوشت ساز ترین رازھاست . اري ك�و زن نی�ز اینكھ مرد كاري نمي كن�د مگ�ر بقص�د بدس�ت آوردن دل زن و تص�احب كام�ل او . -81

ل ف�راوردهك�نمي كند اال بھ ھمین نیت واین ھمان راز گریز بشر از تنھائي است. و ای�ن اس�ت ك�ھ ك�ھ در ھاي بشري در تاریخ محصول این ت�الش ب�وده اس�ت ك�ھ نھایت�ا ام�روزه ھم�ین ف�راورده ھ�ا

نھاست آري رأس آن علوم و فنون قراردارد خود علت اصلي جدائي و فراق آدم وحواو تنھائي جب و منشأ انھدام خانواده .

عل�ول محوا ھم در خلق�ت ازل�ي طب�ق روای�ات دین�ي از بط�ن آدم آفری�ده ش�ده اس�ت یعن�ي مخل�وق و -82ت زی�را وجود آدم و جنبھ اي از آدم است . و ھم در خلق�ت معن�وي و ھ�ویتي خ�ود مخل�وق آدم اس�

یخي ام�ا در خلق�ت ت�ار بواسطھ عشق مرد و لمس مرد است ك�ھ داراي ھوی�ت زنان�ھ م�ي ش�ود . وینن�د . مرد و زن در یك ھمیاري وھمخوابگي است كھ یكدیگر را از پشت م�رد و رح�م زن م�ي آفربپرس�تد بنابراین زن پرستي مرد بھ معناي مخلوق پرستي است و آدمي حق ندارد مخلوق خود را

انطور س�ت ھم�. زن حتي بھ لحاظ جمال كھ عامل اصلي پرستیده شدن است نیز معلول نگاه م�رد اش ن�دارد كھ زن بدون مرد ھرگز خود را آرایش و زیبا نمي سازد و كمترین توجھي بھ جمال خوددھد م�ي . در یك رابطھ عاشقانھ ھم مي دانیم كھ مرد ھمھ صفاتي را كھ خودش بھ زن نسبت مي

ي ن م�زپرستد یعني در واقع خود را مي پرستد ، احساس و قضاوت و شھوت و نی�از خ�ود را در ر پرس��تد . پ��س زن پرس��تي ھ��م مخل��وق پرس��تي م��رد اس��ت و ھ��م خ��ود پرس��تي اوس��ت ك��ھ نھایت��ا د

س�ت . یعن�يافرزند و نژاد پرستي استمرار مي یابد كھ استمرار اھداف و آمال خویشتن در فرزند ھ بس�ا چفرزند پرستي ھم عین خودپرستي مرد است ولذا فرزندان ناخلف مطرود پدر مي شوند و

ود م�ي خراضي ھستند . و مرد بمیزاني كھ در گذر عمر بھ افول شھوت و آرزوھاي بھ مرگشان رسد ای�ن عش�ق را از دس�ت م�ي دھ�د پ�س ای�ن عش�ق ودل�دادگي می�را و باط�ل اس�ت واص�ال عش�ق

ن س�لطھ نیست زیرا عشق با ایثار تعریف مي شود و نھ سلطھ گ�ري . ھم�انطور ك�ھ آدمی�ان بمی�زاب را . و ای�ن اس�ت ك�ھ عش�ق ش�اھان در ت�اریخ تراژیكت�رین عواق� گري خود دم از عشق مي زنن�د

ان��د داش��تھ زی��را دروغ ت��رین عش��ق ھ��ا ب��وده اس��ت . ش��اھاني ك��ھ زن��ان خ��ود را ب��ھ قت��ل رس��انیدهآدم از بسیارند كھ زماني عاشق بوده اند . پ�س ح�وا ك�ھ عل�ت اص�لي و آغ�ازین از خ�ود بیگ�انگي

من رجع��ت آدم بخویش��تن م��ي باش��د و عاش��ق روح الھ��ي خ��ویش اس��ت ب��ي تردی��د بزرگت��رین دش��ق انحطاط مرد خویش است ك�ھ ای�ن ھ�م ب�ر ح�ق اس�ت . زی�را م�رد فق�ط در انحط�اط حاص�ل از عش�

و ت�ور محرك�ھحواست كھ مي تواند بخود آید و او را از دل براند . كینھ زن از م�رد بزرگت�رین مو عامل بیدار كننده مرد در عشق است تا بخود باز گردد.

ن��د ع��ین ھ ح��وا را واس��طھ رابط��ھ آدم و ابل��یس و وس��یلھ الق��اي ابل��یس در آدم دانس��تھ اپ��س اینك�� -83ن را از ای� واقعیت است زیرا ابلیس تنھا دشمن مقام خالفت الھ�ي آدم اس�ت و رس�الت دارد ك�ھ آدم . مي گذارد مقام خلع نماید و این دشمني خود را بواسطھ ایجاد عشق حوا در آدم بھ مرحلھ اجرا

لقت ازلي خود خلیفھ خدا و مسجود مالئك ومقصود كائنات بود و در این مقام خود غ�رق آدم در خ -84و غافل بود و قدر ای�ن لط�ف و محب�ت و خلق�ت الھ�ي را درك نم�ي ك�رد . و ل�ذا خداون�د ح�وا را از باطن آدم آفرید و آدم را بر او عاشق نم�ود بواس�طھ الق�اي ابل�یس . وابل�یس رس�ول عش�ق آدم ب�ھ

بدینگونھ براي مدتي از این مقام كبریائي خلع و ھبوط نمای�د ت�ا در از دس�ت دادن�ش حوا ست . تادوباره آن را بھ یاد آورده و مطالبھ نمای�د . و ای�ن ك�ل واقع�ھ توب�ھ و اناب�ھ اس�ت ك�ھ مقص�ود دی�ن خداست . و لذا ابلیس و دین انبیاء در نقطھ مقابل یكدیگر قرار دارند . ابلیس ، آدم را بیخ�ود م�ي

٩٦

ازد و دین خدا ھم او را دوباره بخود مي آورد . آدم تا براي آنچھ دارد رنج نكشیده باشد قدرش س را نمي داند . وانسانیت محصول رنج است كھ خداوند فرمود : انسان را از رنج آفریدیم !

نگ��اه پ��س رس��الت وج��ودي ح��وا (زن ) ای��ن ب��وده اس��ت ك��ھ آدم را از خ��ود بیخ��ود و س��اقط كن��د و آ -85ي س�الت وج�ودربا جفایش او را بخودش وانھد تا خدایش را بیابد . بنابراین م�ي بین�یم ك�ھ دوباره

دم چن�ین آحوا اساس وانگیزه و بستر رسالت پیامبران خداست ھر چند كھ زن ب�ا ی�اري ابل�یس ب�ا دم را آك��اري را م��ي كن��دو او را م��دھوش و دیوان��ھ و بیگان��ھ میس��ازد ول��ي ب��ھ ام��ر خ��دا دوب��اره

متح�ان آدمخودش وامي گذارد . و نیز اینكھ ابلیس خود تحت امر خ�دا و رس�ول او در اباجفایش ب است پس كل این واقعھ یك راز و امر الھي است و تماما بر حق مي باشد .

ارج س�اختھخ�در یك كالم اینكھ ح�وا رس�الت دارد ت�ا آدم را از مق�ام تنھ�ائي ك�ھ مق�ام الھ�ي اوس�ت -86ی��ك مجب��ور ش��ود ح��ق الھ��ي خ��ود را بیاب��د . از ای��ن منظ��ر ح��واوب��از دوب��اره تنھ��ایش س��ازد ت��ا

مي ك�ھ خدمتگزار بي مزد و مواجب ذات آدم است و بھ لحاظ وجودي ھیچ سھمي نمي برد اال سھات در ھم��ان عش��ق كوت��اه م��دت از آدم نص��یبش م��ي ش��ود . وآدم فق��ط در رجع��ت دوب��اره اش ب��ھ ذ

ه مند ي از وجود خودش در ذات خودش بھرالھي خویش است كھ میتواند حوا را ھم بعنوان وجھیچ ھ��س��ازد و ب��ھ الوھی��ت م��رتبط نمای��د . در غی��ر ای��ن ص��ورت ح��وا ج��ز ض��ررو زی��ان در دو دنی��ا

مان�ت الھ�ياسھمي ندارد ھمانطور كھ آدم . و اینست كھ بر آدم واجب است كھ از حوا بعنوان یك دانگ��ي و انتق��ام نگی��رد . و مر ب��ھ خ��وبي پ��ذیرائي كن��د و از او بعن��وان وس��یلھ فری��ب خ��وردگي اش

م�ام عم�رش آدمیت جز این نیست . و بلكھ آدم باید بواسطھ خدمت كبیري كھ از ح�وا یافت�ھ اس�ت ت ون ومعرف�ت از او بدرگاه خدا ممن�ون باش�د ودر ح�د ت�وان خ�دمتش نمای�د . و البت�ھ ن�ھ اینك�ھ ایم�ا

ی�را زنم�ي كن�د ن قرب�اني را تص�دیقمردانگي اش را بھ پاي حوا قرباني كند کھ حوا ھم نھایتا ایبلك�ھ او وبھ پاي ابلیس قرباني شده است و از این قرباني ش�دن آدم ، ح�وا ھ�یچ س�ھمي نم�ي ب�رد

ھم چون آدم خسران مي بیند . آدم پس از شكست و ناك�امي وبخ�ود وانھ�اده ش�دن در عش�ق، ب�ھ پش�ت درب وج�ود خویش�تن م�ي -87

ایت ای�ن درب ج�ز بدس�ت ی�ك پی�ر معن�وي و ام�ام ھ�درسد ولي راھي ب�ھ درون خ�ویش نم�ي یاب�د . وج�ود گشوده نمي شود . فقط امامان و عارفان ھستند كھ خود بدست خود ق�ادر ب�ھ گش�ایش درب

ر دخویش ھستند تا در خویش وارد ش�ده وب�ر ع�رش وج�ود خ�ویش جل�وس نماین�د . ای�ن مق�ام را ن نم�ودن ت�كھ بمعناي بر » كسوت « ھم نامیده اندو یا مقام » جلوس « فرھنگ عرفاني ما مقام

ش�دن لباس تن خویش است ومقیم در تن خود گشتن .کھ بھ معنای خود شدن یا کس ش�دن و آدم است كھ ھمان مقام تنھائي عرفاني مي باشد .

ز زن اگر این بیت مولوي را اصالح كنیم بیان راز مگ�وي عش�ق و عرف�ان اس�ت ك�ھ : ھ�ر كس�ي ا -88 وت ی�ك ام�ام تا از زن ك�امال م�أیوس نش�ده باش�د ت�ن ب�ھ والی�ت و ارادخود شد یار من ! یعني آدم

.پیر نمي دھد تا تنھا و خویش شود و آدم گردد و مقیم خویشتن و خلیفھ خدا و موحد ن ز مری�دي زامرد یا مرید زن است و یا مرید یك مرد كامل بعن�وان ام�ام و پی�ر و م�راد.و م�رد ت�ا -89

اون�د ي نامرد است و برزخ�ي اس�ت . و انس�ان كام�ل مری�د خدخارج نشود مرد نمي شود و موجوداس��ت ، خ��دائي ك��ھ مس��تقر در ذات اوس��ت و در واق��ع خ��داي م��رد ھ��ووي زن اس��ت و زن ھ��ووئي

بزرگتراز او ندارد .رھ�وت بانسان كامل یعني انسان تنھا ویگانھ ، چون درخت سروي سركش�یده ب�ھ آس�مان در ك�ویر -90

تگان اوید دارد و مأمن ھمھ بیكسان و ب�ي وج�ودان و سرگش�ھستي است كھ ریشھ در آب حیات جن مام جز ایاو دربدران وادي وجود است كھ آنان را بھ ذاتشان پیوند مي زند و نجات مي بخشد .

رسالتي ندارد یعني بازگردانیدن آدم بھ مقام آدمیت و خالفت الھي . م�ل در د بین غیر و خ�ویش . كاآدمي سھ قلمرو وجودي دارد : در خویش ، در غیر خویش و ترد -91

خویش ھمان عارف واصل است . كامل مقیم در غیر خویش ھم�ان عاش�ق واص�ل اس�ت . و م�ردد بین غیر و خویش در اشدش ھمان شاعر است .

س�تي عارفان در ھوشیاري كاملند ، عاشقان در مستي و مدھوشي و ش�اعران ب�ین ھوش�یاري و م -92 ایي ضعیف از این سھ وضع بسر مي برند . سرگردانند . ومابقي مردمان در طیف ھ

و عارف���ان مس���رورند و س���الم و پ���اك . چ���ون در خویش���ند ودر خان���ھ خ���دا . عاش���قان ، بیمارن���د -93ن ب�ین اندوھگین . چون در خانھ غیر بسر مي برن�د . و ش�اعران بولھ�وس ھس�تند و درب�در . چ�و

خویش و غیر در ترددند و آواره .كھ عارفند و عاشق و شاعر . كھ ھمھ جائي ان�د و ھ�یچ ج�ائي و و اما انگشت شماري نیز ھستند -94

قلندر المكان و بي زمان . و چون بت عیار ھر لحظھ بھ شكلي درآیند و دل برند و روند . گاه م�ي رقص��ند و گ��اه م��ي گرین��د و گ��اه در س��جود و گ��اه كف��ر گ��وي . این��ان خض��ر ھ��اي دوران ھس��تند :

٩٧

ج ھ��ا . گ��اه یگان��ھ ان��د و گ��اه بیگان��ھ . گ��اه خ��ویش و گ��اه س��لمانھا ، بایزی��د ھ��ا و ش��مس ھ��ا و ح��الدیوانھ . گاه عاشق و گاه فرزانھ. گاه قدیس و گاه مقیم میخانھ . گاه در غارن�د و گ�اه ب�ردار . گ�اه

رسولند و گاه بیعار . گاه طبیب و گاه بیمار . گاه پیر و گاه كودك شیر خوار . و این منم .

فصل بیست و پنجم

٩٨

خداشناسی منطقی

م�رو خداشناسي منطقي بھ معناي ش�ناخت خداون�د در نف�س ناطق�ھ خ�ویش اس�ت چ�را ك�ھ نف�س ناطق�ھ قل – ١ نطق خداوند با انسان است .

آغاز ن گ�وش دھ�د بت��دریج آن را ب�ھ نط�ق م�ي آورد و ای�ن س��رھ�ر ك�ھ ب�ھ نف�س خ�ود رج��وع كن�د و ب�ھ آ – ٢

معرفت نفس است كھ شاھراه خداشناسي مي باشد .

٩٩

رار دارد كانون نفس ناطقھ دل آدمي است كھ بھ لحاظ جغرافی�اي وج�ودي در گ�ودي می�ان جن�اق س�ینھ ق� – ٣ر ف�ردي ھ�ھ ت�ا ن�اف ش�كم كھ داراي یك فضاي تھ�ي م�ي باش�د ك�ھ مق�ارن پ�رده دی�افراگم اس�ت ك�ھ از ای�ن نقط�

درست بھ اندازه یك وجب آن فرد مي باشد . دمي قلب گوش�تي نیس�ت ك�ھ منظ�ر و خان�ھ خداس�ت بلك�ھ ك�انون حی�ات حی�واني و غرای�ز و ھوس�ھاي دم� – ۴

است . ودپرس�تي خقلب گوشتي و دل صنوبري ھر یك داراي اراده اي مستقل است . اراده قلب گوش�تي ھمان�ا – ۵

راده دل درست بر خالف اراده قلب گوشتي است یعني ضد اراده ذھني فرد است . است ولي ا آن خ��ود ھ��ر كس��ي دو ك��انون ارادي دارد : قل��ب و ذھ��ن . قل��ب چی��زي را م��ي خواھ��د و ذھ��ن در جھ��ت – ۶

ب�ھ س�ت و ام�ربرنامھ ریزي مي كند . ولي دل بھ مثابھ نطق خداوند در بشر درست ب�ر خ�الف ای�ن دو اراده ا ود گذشتن است . از خ

رف م�ي بھ میزاني كھ فرد تحت امر دل عمل مي كند ذھن او نیز ب�ھ س�مت حكم�ت م�ي رود و قل�بش ع�ا – ٧

ھ دل او ك� شود و از شھوات روي برمي گرداند . و این مقام توحید وجودي است كھ ك�ل وج�ود ف�رد ب�ر م�دار امر خداست قرار مي گیرد .

ي زب�ان خ�داھ بر خالف اراده قلبي و ذھني خود عمل مي كن�د دل�ش یعن�بھ لحاظي دیگر آدمي بمیزاني ك – ٨

در انسان بھ نطق مي آید و معرفت نفس آغاز مي شود كھ قلمرو خداشناسي است . .صراط المستقیم فاصلھ بین ذھن و دل است كھ خداوند بر این راه در انتظار انسان است – ٩

ق�ول پی�ر .ادر بھ تبعیت از دل خویش كھ امر خداست نم�ي باش�د آدمي جز بھ یاري یك انسان عارف ق – ١٠ار كن�د گارش دیدھمان قول خدا در دل خویشتن است و لذا نھایتا یك مرید قادر است در جمال پیرش با پرورد

.

د یعن�ي آدمي جز بھ یاري یك پیر معرفت قادر نیست كھ بین نطق دل و قل�ب نفس�اني خ�ود تش�خیص دھ� –١١ال یس�تند عم�ود و خ�دا تش�خیص دھ�د . و ل�ذا پی�روان مع�روف ب�ھ اھ�ل دل ك�ھ داراي ام�ام و پی�ر نبین اراده خ�

غرق در بولھوسي و خود پرستي ھستند .

یري كھ موافق اراده فردي توباشد پیر نیست بلكھ سخنگوي شیطان نفس توست .پ -١٢

درب روح هللا است نقطھ دل در انسان ھمان دھان نفخھ روح الھي در انسان است و – ١٣

قلب گوشتي نیست كھ خانھ خدا و قلمرو روح است وگرنھ نمي مرد و نمي پوسید . – ١۴

و گ مي کشانداطاعت از پیر است كھ بتدریج زبان دل را مي گشاید و فرد مرید را با خودش بھ دیالو – ١۵ان و ائر امام�س�ھ و س�لمان و عل�ي و كلیم هللا مي كند . و این مقام حدیث در اسالم است كھ ش�امل ح�ال فاطم�

عارفان مي باشد .

ج�اوز و تواضح است كھ دل بھ عنوان نطق خدا در بشر ھرگز امر بھ فسق و فجور و مال ان�دوزي و – ١۶ت نف�س دروغ و حرص وربا و ریا نمي كند و موجب تقوا و شجاعت و قناعت و دلیري و خ�ود كف�ائي و ع�ز

ثار مي كند . است و در ھر رابطھ امر بھ ای

و ش�كر كالم ھ�ر كس�ي ك�ھ دل ت�و را آرام و ق�رار و ق�وت و غن�ي و ص�بر و ن�ور و ش�كیبائي و قناع�ت – ١٧ بخشد كالم هللا است و آن سخنگو اھل دل و حدیث نفس و امام معرفت و كلیم هللا است .

١٠٠

ر ازل دل�دني اس�ت ك�ھ انسان تنھا حیوان صاحب نفس ناطقھ است . و این نطق بی�انگر حكم�ت و عل�م – ١٨م یوانات ھ�حدر آدمي نھاده شده است و بیانگر ھوا وھوس و نیازھاي حیواني نیست كھ این نطق ھوائي در

.ھست كھ اتفاقا بر حق تر سخن مي گویند و از حد تجاوز نمي كنند و مرید اراده حق ھستند

یب�ي ، غبش�ر اس�ت ھمانس�ت ك�ھ س�روش نفس ناطقھ كھ بقول امام محمد باقر ( ع) قلمرو الوھی�ت در – ١٩س�خن م�ي الھام و وحي الھي ھم نامی�ده م�ي ش�ود . ای�ن نط�ق در غای�ت و كم�الش از زب�ان و دل ف�رد ب�ا وي

وی�د گس�خن م�ي گوید كھ مقام امامت است و در دوره قب�ل از ای�ن واقع�ھ از زب�ان غی�ر در بی�رون از او ب�ا او مد از زبان جبرئیل و... مثال با موسي از زبان درخت زیتون و با مح

دل مق�ام وھر بشري براي رسیدن بھ مقام دل ھمھ این مراح�ل را ب�ھ گون�ھ اي ط�ي م�ي كن�د . پ�س مق�ام اھ�لنف�س مال ظھ�وركاولیاء و امامان و عارفان واصل و انسان كامل است كھ بھ مثابھ زبان خدا ھستند . و این

ناطقھ از انسان است .

س�ت یعن�ي ده مي شود تالش بشر براي بھ وحدت رسانیدن زب�ان خ�ود ب�ا زب�ان خداآنچھ كھ منطق نامی – ٢٠زب�ان و زبان ذھني در زب�ان دل . و ل�ذا منط�ق كام�ل ھم�ان نط�ق امام�ان و عارف�ان واص�ل اس�ت ك�ھ ھم�واره

دال ب�ین و ذھنیت بشر را بھ نق�د كش�یده ان�د . ف�ي المث�ل ج�دال ب�ین مول�وي و ش�مس ھم�ان ج�» من « منطق ي و منطق خدائي است یعني دیالوگ منطق ذھني و منطق دل . منطق خود

ا آنج�ا ك�ھ م�ي دان�د ك�ھ ھم�ان ذھنی�ت اس�ت . ت�» ظ�ن « علي ( ع) مقام توحید را ھمان از میان رفتن – ٢١

ذھن بشري سخنگوي دل او باشد . و این یگانگي این دو نطق است یگانگي خود و خدا .

تي اراده آگاھش بقا پرست و ماده پرست است ولي جبرا بسوي فنا پرسلمرو و منطق ذھني بشر در ق - ٢٢ام ژن و ت�م وانھ�دو عبث و نابودي گام بر میدارد و لذا در فلسفھ بھ نھیلی�زم م�ي انجام�د و در عل�م ب�ھ بم�ب ا

ز ای�ن ج�تخریب جھان . و در وادي خدا شناسي ھم بھ الحاد م�ي رس�د . ای�ن طب�ع منط�ق ذھن�ي بش�ر اس�ت و دارد . غایتي ن

ن خداون�د خداشناسي با منطق آغازشده است با نخستین سئوال و جوابي ك�ھ در واقع�ھ خلق�ت ازل�ي ب�ی – ٢٣

ي دان�د م�ظلم او ووآدم رخ نمود : آیا رب تو نیستم ؟ آدم گفت آري ! ولي خداوند این پاسخ آدم را از جھل وك�ل س�یر .ا عارفان�ھ و عادالن�ھ باش�د . پس آدم بای�د نف�س ای�ن پاس�خ ونخس�تین نط�ق خ�ود را اص�الح كن�د ت�

فانھ آري عار منطق بشر از آن " آري " ازلي تا " آري " ابدي در جریان است كھ سیري از آري جاھالنھ تااس�خ و پویند ك�ھ است . ھمانطور كھ ھمھ افراد بشر قائل بھ ربوبیت خداوند ھستند و ظاھرا بھ او آري مي گ

س�ت آري " ا "ولذا كل سیر تكامل و تعالي بشر در پ�االیش و اخ�الص ای�ن منطقي جاھالنھ و ظالمانھ است .در ك��ھ ج��ز از طری��ق معرف��ت نف��س ممك��ن نم��ي ش��ود . زی��را آدم ب��ھ زب��ان خ��ودش ب��ھ خداون��د آري گف��ت ول��ي

عملش بھ ابلیس آري گفت .

كل سرنوشت ھر بشري در حیات دنیایش محصول آري ھائي است كھ بھ دیگران مي گوید . – ٢۴

ي زن�د . مھر " آري " بھ مثابھ غایت تمامیت نفس ناطقھ و منطق بشر است كھ سرنوشت او را رقم – ٢۵اري ردد ت�ا ب�این آري دوب�ار رخ میدھ�د ك�ھ اول�ین آن ظالمان�ھ و جاھالن�ھ اس�ت و ل�ذا جف�ا میش�ود و لغ�و میگ�

س�ت خداون�د ا ازلي بھ ربوبیتدیگر با معرفت و اخالص تجدید عھد و ابدي گردد . این آري جلوه ھمان آري كھ از نفس ناطقھ بشر رخ مي نماید .

ی�ك آدمي جز عھد نیست و ھر عھدي ھم حاصل اعتقاد و جھادي براي تحق�ق آن اس�ت . وھ�ر عھ�دي – ٢۶

ش در آري اس��ت ب��ھ ربوبی��ت پروردگ��ار . و ھ��ر آري ترمین��ال مرحل��ھ اي از تكام��ل نف��س ناطق��ھ اس��ت و جھ�� خودشناسي و خداشناسي .

ي مان�د و م�آنكھ ھرگز بھ ھیچ كس بھ ھیچ عھد و اعتقادي آري نمي گوید انساني بي خود و بي خ�دا – ٢٧

ھرگز رشدي ندارد . این ھمان انسان كافر و بھ زبان امروز انسان لیبرال است .

اص�لحخودشناسي بعنوان شاھراه تكامل بشر چی�زي ج�ز تكام�ل نف�س ناطق�ھ اش نیس�ت و ای�ن تكام�ل – ٢٨ آري گفتن ھا و عھد بھ این تعھدات و وفاي بھ عھد است .

١٠١

ن و نف��س ناطق��ھ ھم��ان نف��س رابط��ھ اس��ت . رابط��ھ انس��ان ب��ا خ��ودش ك��ھ منج��ر ب��ھ رابط��ھ او ب��ا جھ��ا – ٢٩

طي ست ورواباجھانیان مي شود . این رابطھ ناطق ھر چھ گویا تر و منطقي تر و آري گوي تر باشد خالقتر . ریند و فرد را با ھستھ مركزي نطق دلش مربوط میسازد كھ نطق خداستعمیقتر و خالقتر مي آف

كلم�ات ب�ا جھان ھستي كلمھ هللا است و موجودات عالم جملگي كلمات اوھستند كھ آدمي بواسطھ ای�ن – ٣٠

او در نفس ناطقھ خود سخن مي گوید .

ای�ن س�ھ ن�وعواز كنارش مي گذرد . آدمي یا بھ جھان ھستي ،آري مي گوید و یا نھ . و یا بي تفاوت – ٣١ .با خود كلي از رابطھ انسان با جھان و در واقع سھ نوع نطق ومنطق انسان با جھان است و با خدا و

.ا م�ي گوی�د یآدمي در خواب و بیداري و در ھمھ حال یا مي خواند و یا مي نویسد و یا مي شنود و – ٣٢

ھ است .یست . انسان لحظھ اي بري از نطق نیست .انسان، كلمو این یعني انسان جز نفس ناطقھ خود ن

د ك�ھ د و خ�دا ب�وش�در ازل فقط خدا بود و خدا ھم كلمھ بود و آن كلمھ ، خدا بود . و این كلمھ خوانده – ٣٣بھ تم�ام ھ خدا راكخود را خواند و بدینگونھ خلقت آغاز شد . و انسان مأموریت یافت تا خدا را بخواند . ھر

و در جانش�ین ا كمال بخواند و خودخود خدا را با دل و ج�ان بخوان�د مقص�ود خ�دا از خلق�ت را ادا نم�وده وو می�ت ي ك�ھ تمااجھان است . و او نطق هللا اس�ت . و اوس�ت ك�ھ م�ي توان�د كلم�ھ " هللا " را بخوان�د ب�ھ گون�ھ

خودش در این كلمھ فنا شود و هللا شود .

ی�ن امنطب�ق ب�ر نط�ق اوس�ت اعم�الش وي را بس�وي خ�دا ھ�دایت م�ي كن�د و انسان بمیزاني كھ عملش – ٣۴ ر اس�ت ك�ھھمان جریان صدق است كھ محور ھمھ ارزشھاي انساني مي باشد . ولي آدمي معموال بندرت قاد

و . اپیرو منطق خود باشد اال بھ یاري یك انسان صدیق كھ عملش عین نطق اوست و نطقش بیان عمل

ث�ر فالس�فھ و ثقیل و نامفھوم سخن مي گوید دچ�ار نف�اق ب�ین عم�ل و منط�ق اس�ت . ك�ھ اكآنكھ پیچیده – ٣۵ چنین اند كھ البتھ بھ دروغ خود را فیلسوف نامیده اند .

فیلسوف یعني عاشق حقیقت . وحقیقت حاصل وحدت عمل و منطق اس�ت . پ�س فیلس�وف كس�ي اس�ت – ٣۶

اني چ�ون ست . این است فیلسوف حقیقي، كھ البتھ كسكھ عاشق منطق است و لذا زندگي اش تعین منطق او ارسطو و پیروانش را شامل نمي شود .

ل دعمل و واقعیت زندگي ھر كسي صورت بیروني نطق ذھ�ن اوس�ت . و ذھن�ي ك�ھ منطب�ق ب�ر منط�ق – ٣٧

داس��ت وخیعن��ي منط��ق هللا باش��د اراده خ��دا را از وج��ود انس��ان محق��ق م��ي س��ازد و آن انس��ان ھم��ان خلیف��ھ خداوند از وجود او شناختھ مي شود وبا مردمان سخن مي گوید .

ر ھلي است كھ منطق و نطق دل، ھمھ منطق ھا را زیر پا مي نھد و از آنھا فرا مي رود و نردبان كام – ٣٨

ھ�د رار م�ي دق�نظام منطقي بھ مثابھ پلھ اي از آن است . منط�ق دل ، اذھ�ان عام�ھ م�ردم را تح�ت ت�أثیر خ�ود ق و مامت منط�نطق دل مردمان مربوط میشود . و دلشان را بر ذھنشان مسلط مي سازد و این مقام ا زیرا با

نطق امام است .

م�ل عمنطق و نطق ابلیس ھمان منطق و نطق ذھني است كھ بر خالف نطق دل س�خن م�ي گوی�د و در – ٣٩ن�ھ ران�د بگوآن " م�ن " حك�م ب فرد را بر خالف نطق خدا و رسوالنش بھ فعل وامي دارد . ھر منطق�ي ک�ھ در

اي كھ بر خالف حكم خدا و رسوالنش باشد ھمان منطق ابلیس است .

ن خودش�ان س�خ انبیاي الھي نخستین ناطقان خدا بر روي زمین بودند كھ خداوند ب�ا آن�ان از بی�رون از – ۴٠ ادي خ�تموی�د و ای�ن گفت و احكامي فرمود تا بواسطھ آن انس�ان بتوان�د ب�ا خداون�د از طری�ق دل�ش س�خن بگو

نبوت و آغاز امامت است و مكتب معرفت نفس .

ذكر بھ معناي بر زبان راندن نامھاي خداوند و نیز یك�ي از روش�ھاي ن�اطق نم�ودن نف�س واح�ده اس�ت – ۴١زیرا نفس واحده بشر ھمان خداوند است كھ انسان ذاكر با صدا زدنش او را ب�ھ اجاب�ت م�ي كش�اند ت�ا ب�ا وي

١٠٢

دازد . و اگر ذكر با این معنا و معرفت و انگیزه نباشد ھمان ورد و لفظ مح�ض اس�ت ك�ھ موج�ب بھ سخن بپرخراف�ھ و جن��ون و بلك��ھ از خ��ود بیگ��انگي و گنگ��ي نف��س م��ي ش��ود . ذاك��ري ك��ھ م��ذكور نش��ود ذاك��ر نیس��ت و

ھ م�ي گوی�د وگ�ر ن�ھ انسان ذاكر با نامي كھ از خداوند بر زبان مي راند باید دقیقا و جدا و عمیق�ا بدان�د ك�ھ چ� مي شود . » فویل للذاكرین « این نوع ذكر گفتن ھم مثل صلواة سھوي و ریائي مشمول

و " ل بھ یك" اانساني كھ ھنوز بھ مقام ذكر قلبي نرسیده و خداوند با وي سخن نمي گوید فقط با توس – ۴٢

ول��ي دوس��ت ص��دیق در مق��امم��ي توان��د خداون��د را ھمچ��ون ی��ك " ت��و " مخاط��ب ق��رار دھ��د و ای��ن "او" ی��ك رخود و س�ھ اذكار خداست كھ البتھ بایستي انساني زنده باشد و بھ مثابھ یك امام وپیر طریقت . و این است ك

اني م��ن درآوردي ب��ھ نط��ق دل منج��ر نم��ي ش��ود و بلك��ھ ب��ھ جن��ون دل م��ي رس��د . و اینس��ت ك��ھ در س��نت عرف�� كند وگر نھ مشغول خود پرستي است .ماھمواره یك سالك بایستي از پیرش ذكري طلب و دریافت

داس�ت ك�ھ خگفتھ شد كھ اگر آدمي خداوند را از دل ص�دا كن�د اجاب�ت م�ي ش�ود . ای�ن غل�ط اس�ت . ای�ن – ۴٣

جان�ب و ن�ھ از آدمي را از دل آن آدم صدا مي كند . بلك�ھ انس�ان بای�د خداون�د را از جان�ب دل خ�ودش بخوان�د ا خداست یعني از كوتاھترین راه خداوند را خواندن .آسمان . این صراط المستقیم ارتباط ب

ي این اس�ت بھ معنا ونیز اینكھ انسان باید خداوند را خالصانھ صدا كند تا اجابت گردد . خالصانھ خواندن خدارزق ھ رحم�ت وكھ خداوند را براي خدا بخواھد و نھ براي چیزي . یعني از خداوند خود خدا را بخواھ�د و ن�

ون�ھ ازمن�د چگت او را . یعني خدا را از روي محبت بخوان�د ن�ھ از روي نی�از . ول�ي انس�ان نیو شفاعت وبركن ل�ص بعن�وامي تواند خداوند را خالصانھ صدا كند اال از درب وج�ود ی�ك انس�ان مخل�ص . ك�ھ ای�ن انس�ان مخ

ت ب�ھ و را دع�واخلیفھ خدا در وھلھ اول نیازھاي واجب فرد را برآورده نموده و بي نیازش مي كن�د و آنگ�اه وست و ن�ھاپرستش خالصانھ خدا مي كند . این ھمان تسبیح خداوند است كھ بمعناي صدا زدن ذات وحداني (مث�ل عل�ي صفات او . وچنین صدا زدني جز بھ یاري یك امام حي و حاضر ممكن نیست . و اینست كھ في ال

ب�ي ن مشرك (واینست كھ ذكر گفتن انسا ع) مي فرماید كھ : " خداوند جز در وجود ما پرستیده نمي شود "اینس�ت .امام) نھایتا موجب كف�رش م�ي ش�ود و من�افقش م�ي س�ازد زی�را ای�ن اذك�ار ھرگ�ز اجاب�ت نم�ي ش�ود

ا . ن�ھ رخلوق�اتش ممعناي آیھ معروف كھ : " بخوانید مرا تا جوابتان بدھم" یعني باید خود خدا را خواند ن�ھ . آب و نان و پست ومقام و دنیا را

خداون�د منطق خداون�د عاش�قانھ اس�ت یعن�ي فق�ط عاش�قانش را پاس�خ میگوی�د و ب�ا آن�ان نط�ق میكن�د . – ۴۴

ن پرس�تش براي رزق ھرگز پاسخ بشر را نمي دھد و بشر را مجبور بھ پرستش خود نمي كند زی�را ب�دون ای� ھم بھ آنان در حد نیازشان رزق میدھد بي ھیچ حسابي .

اشناس�ي منطق�ي ھم�ان عش�ق اس�ت یعن�ي منط�ق كس�اني چ�ون موالن�ا و عط�ار وپس منطق خداشناس�ي و خدتنھ�ا حافظ . پرس�تش و خ�دا خ�واني ب�ھ انگی�زه نیازھ�اي دنی�وي ، ش�رك، معص�یت و ظل�م عظ�یم اس�ت ك�ھ ن�ھیازھ�اي اجابت نمي شود و عذاب ھ�م میش�ود زی�را تھم�ت ب�ھ خداس�ت . ھم�انطور ك�ھ ف�ي المث�ل آدم�ي ب�راي ن

قبتي بھ كسي اظھار عشق نماید كھ عین فس�ق و دروغ و اھان�ت و فری�ب اس�ت و ع�ا شھواني ومادي خودشاس�ت ط�ق ب�ا خدفجیع دارد . و اینست كھ نماز اینگونھ اي منشأ اشد نفاق و فساد است . زیرا نم�از عرص�ھ ن

خن م�ي س�كھ اگر خالصانھ و از عشق نباشد موجب گمراھي و نفاق و جنون است زیرا آدم�ي ب�ا منی�ت خ�ود ن تم و جن�وس�د كھ ھمان گفتگوي با ابلیس است . لذا نماز وذكر این چنیني ھمواره عرصھ پی�دایش اش�د گوی

عش�ق ا فق�ط درو كفرو پلیدي بوده است . و اینست كھ در معارف اسالمي ، مسلمان بي امام نماز ندارد زی�رماز بر نر است و و با پروردگاو ارادت بھ امام است كھ محبت الھي در دل مؤمن پدیدآمده و آماده براي گفتگ

او واجب مي آید . ازد ب�ا او س� پس ذكر خداوند ونماز و دعا بھمان میزان كھ مي تواند انس�ان را ب�ھ خ�دا نزدی�ك كن�د ومص�احب

مي تواند موجب شیطان زدگي باشد . ند ساني ھستكخداشناسي منطقي و منطق خداشناسي فقط در نزد عبادهللا المخلصین است كھ بقول قرآن تنھا

اش�قان كھ مي توانند خداوند را توصیف كنند و ھر توصیف دیگ�ري معص�یت اس�ت . یعن�ي فق�ط مخلص�ین ( عنط�ق ھ ب�ھ ای�نك�خدا ) داراي منطق گفتگو با خداوند ھستند و مابقي مردم در ارادت با این مخلص�ین قادرن�د

دست یابند بھ دالیلي كھ ذكرش رفت .

١٠٣

فصل بیست و ششم

١٠٤

حق ماشین ( فلسفۀ تکنولوژي )

ه الهو بسم الل

بیل انید ( ھاچماق ) برادرش را بھ قتل رس –فرزند آدم با اولین ابزاری کھ ساخت ( بیل یا کلنگ -1 بدست قابیل ).

ت اسابزار تولید از ھر نوع و کیفیتی از بیل و کلنگ تا ماشین آ -2 ھ بت کھ الت دارای چند خصوصی ! صاحبش القاء می کند و یا این صفات را تحریک و تشدید می نماید : شتاب ، غرور و جنون

ت ھر نوع ابزاری در دست بشر از قاشق و بشقا -3 ب سرعت و شتاب مھمترین و محوری ترین خاصی ست . و ماھواره و غیره اتا بیل و چاقو و دوچرخھ تا اتوموبیل و موشک تا تلفن و تلویزیون

١٠٥

یعنی ابزارسازی بشر حاصل اراده بھ سرعت و شتاب است یعنی محصول حرص و اراده بھ غایت -4فات صرسیدن است . و می دانیم کھ حرص و عجلھ و شتاب و غایت گرائی در معارف دینی از جملھ

محوری شیطان در بشر است . ورسیدن بھ من نھائی و برتر یاری می دھد ھر ابزاری یک " تو " است کھ " من " را جھت -5

آرمان کامل من آن است کھ من را بھ کمال و پایان ابدی ام برساند و ھرچھ سریعتر ! ر غرورتو در ھر گامی کھ بواسطۀ ابزاری بسوی من برتر و نھائی برمیدارم من تر می شوم یعنی م -6

اسطۀ ی برای انسان ندارد یعنی بوکاالئ ھیچمی دانیم کھ شیطان جز غرور ی. و در معرفت قرآن یعنی القای غرور بر انسان مسلط می گردد و او را تسخیر می کند و از خود بی خود می نمایدنایت مجنون می سازد . و این صفت دیگری از القای ابزار در انسان است : جنون کھ منجر بھ ج

می شود . وبیلش کھ ابزار آشکار سرعت و شتاب ھرکسی بھ خوبی شاھد است کھ بھ محض ورود بھ اتوم -7

و لذا .است دچار یک استحالھ و تناسخ شده و از خود بی خود می شود بھ درجات و شدت متفاوتی ایت و جن آدمی در حال راننده گی دچار اشد جنون است . و این کل سیر از شتاب تا غرور و جنون

است کھ در رابطۀ انسان و ابزار رخ می دھد . تقیمیجا کھ اتوموبیل واضح ترین عامل انتقال سرعت و شتاب بھ انسان است لذا رابطۀ مساز آن -8

بین انسان سوار بر اتوموبیل و ارتکاب جنون و جرم و جنایت وجود دارد . .شود این مسئلھ بھ درجات خفیف تر و متفاوتی در رابطۀ بین انسان و ھر نوع ابزاری دیده می -9

ھاست ت و اختیار آدمی عامل القاء شتاب و غرور و جنون و انواع جرمگوئی کھ ھر شی ای در دس کھ در حالت مدھوشی و از خود بیگانگی رخ می دھد .

ات ت و ذآدمی بواسطۀ قاشق سریعتر غذا می خورد تا با دست خالی . این امر شامل ھمۀ ابزارھاس -10رکن و گناه ) . این چھار ابزارسازی و تکنولوژی است : شتاب ، غرور ، جنون و جنایت ( خطا

ت تکنولوژی در انسان است و چھار ویژه گی انسان صاحب ابزار و تکنولوژیکی . ھویی فرق بیل دستی و بیل مکانیکی و یک آدم الکترونیکی فقط در سرعت و شتاب است یعنی فرق -11

کیفی نیست کمی است یعنی میزان شتاب و ضریب شتاب ! ھ و اتوموبیل و ھواپیما و موشک ھم کمی است و ضریب شتاب فرق یک چرخ دستی و دوچرخ -12

تفاوت می کند یعنی شدت غرور و جنون و جنایت حاصل از آن فرق می کند . ورت معنای سرعت و شتاب بر آدمی ھمانا ارادۀ ھر چھ سریعتر بھ غایت خود رسیدن است کھ بص -13

دوی بس تکنولوژی از نخستین مراتب غایت انواع آرزوھای لحظھ ای و بلند مدت عمل می کند . پخود و مکانیکی تا الکترونیکی برای آدمی مظھر اراده بھ خود رسیدن است : اراده بھ انتھای

رسیدن ! ت این امر در تکنولوژی شدیدتر باشد غرور حاصل از آن و جنون و شیطان -14 ی گزده ھرچھ کھ قابلی

است . ناشی از آن و ارتکاب گناه و جنایات ھم شدیدتر ینھا اھم . بنابراین غرورھا و جنون ھا و جنایات کلنگی داریم ، الکتریکی داریم و اتمی و امثال -15

انواع و مراتب شیاطین و شیطان زده گی بشر است . رست پس اگر عصر تکنولوژی مدرن را مترادف با عصر آخرالزمان و نشانھ ھای آن می یابیم د -16

خودش آخر خودش می رساند بھ آخر زمان و مھلت و ارادۀ ذاتی است زیرا تکنولوژی انسان را بھ می رساند و لذا بھ آخر ھمۀ چیزھا و ارزش ھا .

زمان پس ابزارسازی بشر و تاریخ فن آوری از جنبۀ انسانی و روانی اش چیزی جز تاریخ آخرال -17زمان ن روانی ،نیست و جریانی کھ انسان را بھ آخر خودش می رساند آخر زمان نفسانی اش ، زما

آرمانی و ھمچنین زمان تاریخی . یا زمان فردی و روانی و بشری بکلی جدای زمان ساعتی و نجومی و دورانی است . زمان بشری -18

زمان باطنی ھمان مھلت و دوره ای است کھ انسان بھ خودش می رسد یا بھ انتھای خودش کھایش ی زیستن ندارد و زمان نجومی ھم بردیگر بعد از آن در وضعیت صفر است و انگیزه ای برا

بی ارزش و از کار افتاده است و در او تأثیری ندارد . ود با خ ولی آیا براستی انسان بواسطۀ تکنولوژی بھ خودش می رسد ؟ و یا فقط بھ آخر و بن بست -19

می رسد و پوچی خودش ؟ دیدی حقیقت و روح و ارزش جبھ یاری تکنولوژی ھای برتر بھ ھیچ معنا و آدمیواضح است کھ -20

و از خود نمی رسد بلکھ با ھمان خود تکنولوژیکی اش کھ از چھار رکن شتاب ، غرور ، جنونو .جنایت تشکیل شده بھ پوچی می رسد و آن خودش میان تھی و پوچ می شود نیھیلیزه می شود

این من پوچ شده سرآغاز آخرالزمان بشر است : آخر زمان روانی بشر !

١٠٦

یوانھاما این من پوچ شده یک من بی خاصیت و منفعل و حقیقتا ھیچ نیست بلکھ یک موجود د و -21و این .است : پوچ دیوانھ ! و این انسان آخرالزمانی است کھ بواسطۀ تکنولوژی حاصل آمده است

موجود بھ انواع خودکشی و خودبراندازی روی می کند و این امری اجتناب ناپذیر است : فھ نی حری ھای مھلک ، مخدرات و روان گردانھا و یا خودکشی جسمانی و یا تبدیل بھ جاماجراجوئ

ای می شود . و در انسان یا بواسطۀ معرفت نفس بھ این پوچی و آخر زمان وجودی خود می رسد مثل عارفان . -22

ست . ااین لحظھ صفر یا برزخی آماده جھش ، عروج و یا بقول اگزیستانسیالیزم " ترانسدانس " ید " جھش بھ فراسوی خود و خود برتر یا خود ماورای طبیعی و ملکوتی و یا بقول روانکاوی جد

سفھ ی فالآلتراگو " . کھ البتھ جز بھ یاری خداوند و یا پیر طریقت ممکن نمی آید و گرنھ خودکشھ بوژی ولرخ می دھد مثل ھدایت ، جک لندن ، ھمینگوی ، لوکرتیوس و امثالھم . و یا بواسطۀ تکن

می این آخر زمان نفس خود می رسد کھ در واقع غایت نفس اماره است و اینست کھ جنون عارضه رشود . در حالیکھ آخر زمان معرفتی براستی یک پوچی و ھیچی آرام و بی شرر است کھ اگر زخ خروج نیابد بھ مخدر و یا خودکشی می انجامد و برزخ است ولی آخر زمان تکنولوژیکی دو

است . بھرحال رسیدن بھ آخر زمان نفس خویشتن امری حتمی و اجتناب ناپذیر است یا بواسطھ -23

نین چتکنولوژی و یا معرفت نفس . نوع اول بھ جنون و شیطان زده گی می انجامد ولی نوع دوم نیست زیرا فرد بر آن آگاھی و احاطھ دارد . و این خودآگاھی حداقل نجات است .

ر دجدید یکی از عالئم این بھ آخر رسیدن بشر تکنولوژی زده است کھ بیشتر افسرده گی عصر -24ری مپیوتزنان آشکار می شود و حتی نوجوانان و گاه کودکان زیر سن بلوغ کھ غرق در بازیھای کا

انھ ھستند . آدمی در عصر حجر موجودی وحشی بود و در عصر ابزار سازی دیوانھ و از خود بیگ ممکن است ؟ شد . آیا راه سومی

قابل ظھور ناجی آخرالزمان در اوج این رویداد جھانی بصورت یک نیاز وجودی و نھ اعتقادی ، -25ت نجات دھد پس این نجات روحانی است و نھ بیرونی ت را از این وضعی و البتھ .فھم است کھ بشری

جھانی بشری کھ در اسارت مطلق شیطان تکنولوژی است بدون شک در اسارت ستم صاحبان ر تاطنی تکنولوژی ھم ھست . و ماھیت این ستم بکلی متفاوت است و بسیار برتر و پیچیده تر و ب

سیاسی می باشد . این روح است کھ در تسخیر شیاطین است . و در حقیقت –از ستم اقتصادی ناجی آخرالزمان رسول نجات روح انسان از اسارت تکنولوژی است و ابلیسی کھ در ذات

. ه اندژی نشستھ است و نھ صرفا ابرقدرتھا کھ خود نیز در اسارت این ابلیس دیوانھ شدتکنولو

فصل بیست و هفتم

١٠٧

برو آحق ( آبروي خدا )

ه األحسن الخالقین بسم اللھ کریک گفت ، تب ز این خلقت نھائیخداوند بشر را بعد از خلقت زمین و آسمانھا آفرید و بخودش ا -1

یش لوقات خوین مخ: فتبارک هللا األحسن الخالقین . یعنی : و سپس خداوند برتر آمد بواسطۀ بھتربارۀ دا درساده و مشھور را تاکنون کسی مورد تأمل قرار نداده است کھ خ ی! و این سخن بس

ت یعنی هللاده اسشانسان ، " اکبر " خلقت انسان چھ گفتھ و چھ شده است . در واقع هللا با خلقتشد وقتی چھ ؟ با یعنی اکبر شده است . یعنی انسان تعین و تأویل هللا اکبر است . آیا می دانید این

دگر !

ی فزون پس انسان بایست کھ ھمواره هللا و خالق خود را اکبر کند و تبارک و مبارک نماید یعنی -2 ف مفتتقدیس و تکبیر در عمل و معرفت است و نھ بھ حر بخشد . این ھمان معنای نھائی تسبیح و

و لق لق دھان .

١٠٨

داست یعنی انسان آبروی خدا در کائنات است و بلکھ بس برتر . یعنی آبروی خدا در نزد خود خ -3سن زیرا خداوند با خلقت انسان در نزد خودش برتر و اکبر آمده است . و انسان یعنی آن اح

! ی دگردایش چنین باشد . این می دانید یعنی چھ ؟ این ھم باشد وقتالخالقین کسی است کھ با خمی نیاز حال تکلیف آن آدمی کھ بخاطر یک لقمۀ چرب تر نق می زند و گالیھ می کند و ھزار نذر و -4

ر بی دده و کند و آبروی خدا را می برد و هللا را اصغر می کند ، چیست ؟ و بلکھ آن آدمی کھ بیھو می کند و خدا را متھم می سازد و آبرویش می ریزد ، چھ !؟ نیازی ھم گالیھ

آنکھ ایمانش را بھ پشیزی می فروشد یعنی خدایش را ، این چھ موجودی است ؟ آیا اشرف -5 ؟مخلوقات است یا اسفل مخلوقات ؟ آیا جھان ھستی را خدا برای این موجودات آفریده است

جھان وروی زمین بسیار قبل از این طومار بشریت خود گفتھ است کھ اگر نبودند دوستان من بر -6 ات و بلکھکائن را پیچیده بودم . اینان ھستند احسن المخلوقات خدا . کھ خداوند بواسطۀ آنھا در قبال

ظیم در قبال خودش بخودش تبریک می گوید و اکبر است و بر عرش است . اینانند حامالن عرش عصال د . ایت هللا ھستند و آب روی اویند و ماھیت عرش اوینو عرش کبیر او . اینان مدافعان اکبر

ت . عرش ، خود اینھا ھستند مگر نھ کھ علی می گوید : سینۀ من عرش خداست و بدنم کرسی اوسبھ نیم اشت واگر این عرشیان نبودند نھ تنھا خداوند تاب تحمل کل این کائنات ال متناھی را نمی د -7

ر دی ندیدی . بلکھ خود کائنات ھم تاب تحمل خودش را در حضونظری جمعش می کرد و شتر دینمی خدا نمی داشت و در خودش منھدم می شد . و بلکھ خود بشریت اسفلی ھم تاب تحمل خود را

ان داشت و در ذات خود معدوم می شد . این ھمان معناست کھ می فرماید : ھر آنچھ کھ در جھ آشکار ! این ھمان معنای شفاعت ذاتی است . اینانھستی ھست متحصن است در وجود امامی

و برتر آبروی ذات ھستی ھستند و خود ذات اکبر پروردگار را رقم می زنند و مستمرا خداوند رات کھ نھ اسبرتر و اکبر و اکبر و اطھر و اطھر و اقدس و اقدس و اعظم و اعظم تر می کنند و اینگو

یابد . " قطب عالم امکان " واضح ترین تعریف از ھر چیزی در جھان ھستی امکان ھستی میلمان موجودیت این دوستان اوست : ابراھیم ھا و موسی ھا و عیسی ھا و محمد ھا و علی ھا و ست و ھا و حسن ھا و حسین ھا و فاطمھ ! و اما فاطمھ دیگر " ھا " ندارد . چون خود روی اوس

ب !ماید کھ : عرش من بر آب است . اینست آآنھا حافظان این رو ھستند . و اینست کھ می فرظھر و آنکھ کل خاندانش را و نھایتا خودش را در حضورش سر می برد حافظ آب روی خداست و م -8

صر الاقل عر ھر دهللا اکبر است و تأویل و واقعۀ فتبارک هللا األحسن الخالقین است . و این واقعھ تا لی کھ ر اسفتد و در خود فرو می ریزد . تا چھ رسد بھ بشیکبار رخ ندھد نظام کائنات سرپا نمی ایس

بھ یک بطری کوال تمام خودش را می فروشد . هللا اکبر گفتن داریم و هللا اکبر نمودن داریم و هللا اکبر شدن و هللا اکبر بودن ! -9

ن آنخدا برتر از چھ چیزی است ؟ برتر از خودش ! برتر از خود قبل از خلقت انسان . انسا -10این پاسخ برتریت است . این غایت عشق او بھ انسان است . و عشق او کمتر از این نشاید . و اما

: ید کھعشق چیست ؟ آیا کمتر از فنا نمودن خویش است بھ عشق و اختیار برای اینکھ باز ھم بگوش بھ ی عامفتبارک هللا ! این راز بقای عالم و آدم است . چرا کھ کل عالم ھستی و بشریت در معنا

مثابھ آب روی خداست و در معنای خاص ھم این فانیان اویند کھ آب روی اویند . ست . و آن آب کھ عرش او بر آن است کھ عرش فتبارک اللھی است آب دیده و خون دل عاشقان او -11 ت میتقوی و نھایتا اینکھ ھر کھ آبروی خدا و اولیای او دوست می دارد و این آبرو را حراست و -12

رد نھا بآکند خدا ھم آبروی او خواھد . آدمی را جز خدا و اولیایش آبروئی نیست . ھر کھ آبروی آبروی خود برده است.

فصل بیست و هشتم

١٠٩

حق حساب ( سمت و سوي بی حسابی )

ه الحسیب بسم الل

یم ؟ یم برشمرتوان ما چند تا از نعماتش را می خداوند می فرماید کھ نعماتش بی حسابند . ولی آیا -1

مخلوقات او نیز بی حسابند ولی او تعداد حتی ذرات را ھم دارد . -2ر علم حساب تنھا علمی ھست کھ در نزد بشر براستی پیشرفت داشتھ است ھرچند کھ ھنوز قاد -3

.رگ را سلولھای یک بنیست کھ تعداد ذرات موجود حتی در یک اتم را بھ حساب آورد یا تعداد لم کھ ع علوم بشری فقط علومی مبتنی بر حساب ھستند و الغیر . مابقی علوم الھی و لدنی ھستند -4

حساب اصال نھ آنھا را درک می کند و نھ بھ حساب می آورد .

١١٠

ومغز بشر مدرن جز حسابگری نمی داند حتی عرفانش ھم حسابی است و خدایش ھم حسابی است -5" یک " است . ولی ھمین " یک " را ھم کھ واحد شمارش اوست ھرگز نمی فھمد مترادف عدد

کھ یعنی چھ ؟ اوند علی (ع) می گوید کھ توحید اصال بمعنای یکی بودن و یکی دانستن خدا نیست بلکھ جز خد -6

را بیست زیندیدن است یعنی ھمھ چیز را خدا دیدن . با این حساب ما را با توحید ھم ھیچ حسابی نی نھایت خدا داریم کھ یکی است . یعنی یکی دیدن و فھمیدن بی نھایت ، توحید است .

ۀ ما علی (ع) می فرماید ھرچھ کھ شمردنی است محکوم بھ نابودی است . و لذا خدای یکی یکدان -7 ھم در حال نابودی و فراموشی است .

را پوچ سازیم و حسابش با این حساب اگر بتوانیم این حسابگری ذھن و زندگی خود را باطل و -8 ببندیم شاید فرجی شود .

تباه حساب را ھیچ حقی جز بی حسابی نیست زیرا تمام ذھن و روح و زندگیمان بھ پای این حساب -9 و پوچ شده است یعنی بی حساب شده است .

و بی ق حساخداوند طبق کالمش دربارۀ مریم (ع) و زکریای نبی بما می فھماند کھ فقط مطالبات فو -10 غیرحسابی بشر را بھ آسانی اجابت می کند .

حساب بند وبآیا بھترین دعای ما بدرگاه او این نیست کھ : پروردگارا بی حساب ، این حساب ما را -11ت بی حسابت بر ما بگشا ! آمین ! بی حسابی را بما بیاموز و دربی از کرم و محب

ت کنیم ھر چھ کھ از او از عوالم حسابگری -12 ش ی حسابخود طلب نموده ایم از قلمرو کرم باگر دقوی سمت و بما اعطا نموده است و متوجھ نشدیم و آنرا بھ حساب زرنگی خود گذاشتیم . بیائیم و س

وائیم بی حسابی اش را بیابیم زیرا دربی جز درب بی حسابی بسویش نیست و گشوده نمی شود . بی حسابی کنیم . محاسبات احمقانھ خود را ببندیم و روی بھ بی

فصل بیست و نهم

١١١

عشق هاهوهی

ه الهاهوهی بسم الل ی شودمعشق عامۀ بشری منی است یعنی خودپرستی است و آنکھ ھم محبوب و معشوق نامیده -1

ژادینانی و وسیلھ ای برای بھ خود رسیدن و خودخواھی من است و این عشق تصرفی و شھواین ژاد . درنوالدین ، بھ فرزندان و سائر افراد خاندان و بھ زن و یا بھاست مثل عشق مرد

عشق فقط یک نفر وجود دارد .

١١٢

عشق نوع اندکی ھم ھست کھ عشق توئی است کھ عاشق براستی جز سعادت و رضای محبوب نمی -2 ز ایناخانواده گی و نژادی و جنسی خواھد و خود تماما فدای معشوق است . اندکی از عشق ھای

نوع است . در این عشق دو نفر حضور دارد . و اما عشق نوع سومی داریم کھ عشق اوئی ( ھوئی ) است . کھ این عشق عرفانی است کھ یک -3

فر نق سھ من ( مرید ) در یک تو ( مراد ) در جستجوی او ( ھو ) یعنی خداوند است . و در این عش یکی " ھا " است دیگری " ھی " است و سومی کھ " ھو " است . حضور دارد کھ

می دانیم کھ در عربی سھ ضمیر ھا ، ھو و ھی ھر سھ ضمیر سوم شخص غایب ھستند ولی برای -4اوند سھ جنس مذکر و مؤنث و خنثی . کھ " ھا " مرید است ، " ھو " مراد است و " ھی " ھم خد

است . ت و مثلث است کھ سومی غایب است کھ تا حاضر نشود اینفقط عشق ھاھوھی یک عشق کامل اس -5

نھ کھعشق کامل و واصل نشده است . و حضور این سومی ھمان مقام معراج و لقاء هللا است آنگو محمد در علی و موالنا در شمس گزارش داده است .

لعنده ودر عشق منی یک نفر وجود دارد کھ عاشق خودش است . و فقط مصرف کنندۀ محبوب و ب -6 تباه کنندۀ اوست .

در عشق توئی ( نوع دوم ) یکی تولید می کند و دیگری مصرف می کند و عشق یکطرفھ است . -7در عشق اوئی ( نوع سوم ) ھر دو طرف مولد عشق ھستند و عشقی دوجانبھ است و لذا عشق -8

ق کل این عش حقیقی است و خود " عشق " کھ " ھی " است وارد است تا آنگاه کھ رخ بنماید و برای کشف حجاب از جمال " ھی " یعنی خداوند است .

در عشق نوع سوم سھ درجھ و جھش وجود دارد : جبروت ، الھوت و ھاھوت . ھمانطور کھ عشق -9 نوع دوم عشق ملکوتی است و عشق نوع اول ناسوتی ( مادی ) است .

ی آغاز می شود کھ در این مرتبھلی است کھ با مقام جبروتع –مظھر کمال عشق سوم عشق محمد -10 ھوتیالجبرئیل عامل ارتباط بین عاشق و معشوق ( مراد و مرید ) است . در مرتبۀ دوم کھ مقام ت آسمانی جناب عشق است و در حقیقت ر دیدا است منجر بھ واقعۀ معراج می شود کھ دیدار با ھوی

مال ام ھاھوتی یا ھاھوھی است ججمال الھوتی عاشق و معشوق از یکدیگر . و مرتبۀ سوم کھ مق الھوتی بر زمین آشکار می شود و آن فاطمھ است در نقاب !

ثل مماید نالبتھ ھمۀ این مقام عشق ھاھوھی می تواند در درجات نازلتر برای ھر مراد و مرید رخ -11ت و مولوی و شمس تبریزی کھ جمال " ھی " در کیمیا خاتون رخ می نماید کھ دختر نوجوانی اس

ر این عشق ذوب می شود و بزودی از دنیا می رود . و اندکی بعد شمس ( ھو ) نیز بطرزید افسانھ ای غیب می شود و موالنا در ھمھ سو جمال عشق نظاره می کند ولی در فراق است :

دردیست غیر مردن آنرا دوا نباشد !

فصل سیم

١١٣

حق حماقت

ه الخیر الماکرین اللبسم ند ن می نامماکرییکی سئوال می کرد کھ آیا مگر خدا ھم مکار است و مکر می کند کھ او را خیرال -1

یعنی بھترین مکاران . یعنی مکارترین مکاران ؟

١١٤

و ام با آدمی با خدا ھرچھ باشد و ھرچھ کند و ھر طور کھ درباره اش بیندیشد یا نیندیشد خدا ھ -2ش . ھمانطور است منتھی در اشد

آدمی کھ با خدا مکر می کند خدا ھم با او اشد مکرش را روا می دارد . -3 مکر کردن با خدا چگونھ است ؟ -4 "مکر کردن آدمی بھ درگاه یک سلطان و در حضور یک ابرقدرت چگونھ است ؟ بی تردید شیوه -5

ھ : ای کالمی و رفتاری کزار " است . یعنی التماس و شیون و گریھ و موش مرده گی و توبھ ھھ مسئل غلط کردم و نفھمیدم وو ... و تا مشکلش رفع شد ، می رود تا نوبت بعد . و آنقدر این

م کھ ھتکرار می شود تا سلطان دیوانھ می شود و بھ میرغضب می گوید تا گردنش را بزند . خدا ھ باز را می زند البتھ بی آنکھ خونی شود صبرش تمام ھ و بی ا بی کبریزد . یعنی او رگردن آدم حق ل

ست یده اشعور و احمق می کند . و حماقت عذاب نھائی آدمی است کھ مکر را با خدایش از حد گذرانا بی رکار م. در واقع این ھم از رحمت خدا است و لذا او را خیرالماکرین گویند . خداوند آن فرد

ھ و بی عقل و شعور می کند و فکرش را میشھ ھاز او می گیرد تا دیگر مشکلش برای سر و بی کلت برطرف شود زیرا کسی کھ فکر و شعور ندارد ھیچ مشکلی را ھم احساس نمی کند و مثل اینس

کھ ھمھ مشکالتش برای ابد برطرف شده است . این ھمان حماقت است کھ تنھا عذاب غیرقابل شفاعت و عالج است کھ : زاحمقان بگریز کھ عیسی خود گریخت !

ادا کسی کھ بھ عذاب حماقت و بی مغزی دچار شد در نزد ھمھ ھمیشھ اشک تمساح می ریزد تا مب -6 مشکلی احساس نمی کند و ھیچ فکر کنند کھ مشکلش برطرف شده است ( چون او دیگر واقعا

ھمھ تازه چیزی احساس و ادراک نمی کند ) تا ھنوز ھم بھ او ترحم کنند . و این در حالی است کھمی ح می بینند کھ براستی مسئلھ دار شده زیرا خل شده است ولی او از خلی خود صحبت نبوضو

ھای کند چون نمی داند کھ خل شده است بلکھ از مسائلی دروغین گالیھ می کند کھ ھمین گالیھ و در دروغین و رسوا دال بر جنون و حماقت و رسوائی اوست . و ھمھ در دلشان بھ او می خندند

رۀ موارد دربا ھ خلی او ترحم می کنند در حالیکھ او می پندارد کھ آنھا را فریب داده استعین حال ب گالیھ ھایش .

و اینست احمق کھ دیگر دست از سر خدا برداشتھ است زیرا خدا ھم دست از سرش برداشتھ و -7 کھبلکھ اصال سرش را برداشتھ است و این مصداق آن فرد دوزخی در کمدی الھی دانتھ است

ھ ھ بکسرش زیر بغلش ھست در حالیکھ راه می رود . او بھ مکر خدا مبتال شده است و درحالی گمان خودش مشغول بازی دادن و فریب مردم است ( بواسطۀ زار ) مورد مسخره مردم است .

فصل سی و یکم

١١٥

حق جمال ( فلسفۀ زیبائی شناسی )

ه الجمیل بسم الل

١١٦

ین عجیب د و ادر فرھنگ قرآنی ، زیبا را جمیل خوانند یعنی ھر چیز صاحب جمال را زیبا خوانن -1ودیت ن موجاست زیرا کھ ھیچ موجود بدون جمال وجود ندارد پس ھمھ چیز زیباست و زیبائی عی

است . یعنی زیبائی ھمان وجود است . پس وجود چیست ؟

گونھ سفۀ وجود عبارت است از ھر چیزی منھای صفاتش . و این چوجود در معنای قرآنی و نیز فل -2مان ھحاصل می آید ؟ بواسطۀ ھمان جھاد معنوی کھ تسبیح و تقدیس و تنزیھ نامیده می شود کھ سبیح واقعھ صفت زدائی از چیزھاست . و می دانیم کھ ھر چیزی در عالم وجود بالوقفھ مشغول ت

ی از خویشتن است و اینست کھ اصال ھر چیزی ھست و پروردگار است یعنی مشغول صفت زدائ امکان موجودیت دارد و صاحب جمال است و لذا ھر چیزی در عالم ھستی آیھ و نشانھ ای از

جود ھا موخداوند است یعنی جمالی از جمال خداوند است . اال انسان کافر . و اینست کھ آدمی تن در خطر نابود شدن ت کھ است . و این ھمان کفر اوست و بیھوده نیسترسو و ھراسناک و دائما

علی (ع) ترس را برترین و بلکھ اساس گناه یعنی کفر می داند . مشغو -3 یح ل تسبیعنی انسان تنھا موجودی بی جمال و نازیباست اال عبادهللا المخلصین کھ دائما

پروردگار و صفات زدائی از خویشتن ھستند . س آن ی برای معرفی و آشکار سازی خداوند خلق شده اند و در رأو می دانیم کھ کل عالم ھست -4

ھمان انسان است کھ باید مظھر جمال واحدۀ پروردگار شود : جمال نوری ! یا بقول حکمت اشراق ھیکل نوری ! مثل اولیای الھی !

مال پس زیبائی حاصل یک جھاد بالوقفھ و مادام العمر است و ھمان تسبیح پروردگار است کھ ع -5س از ھمان صفات زدائی از خداست منتھی در خویشتن ! این ھمان پاک کردن و تزکیھ و تطھیر نف

غیر است و رسیدن بھ ذات . یعنی زیبائی کامل ھمان جمال ذات یا وجود محض است کھ از انسان کامل رخ می نماید . -6بائی عرفانی ما زی در فرھنگ عامۀ بشری زیبائی را مختص زن می دانند ولی در فرھنگ قرآنی و -7

مختص انسان کامل و بری از صفات است اعم از زن یا مرد . حامل و البتھ انسان از ھر موجود دیگری برای رسیدن بھ مقام زیبائی کامل مستعدتر است چون -8

صورت و روح خداست و زن از ھمھ انسانھا مستعدتر است چون جمال باطن آدم است . د و د دارند زیباست و زیبائی را دوست می دارد . " یعنی خداوند وجوخود می فرماید کھ : " خداو -9

ھر کھ را وجود دارد دوست می دارد . پس زیبائی ( جمال ) ھمان حق وجود است . -10 ولی آیا جز انسان ھیچ چیز نازیبائی وجود دارد ؟ -11ن ز ایست و زشتی اانسان نازیبا انسانی سرگردان بین وجود و عدم است و لذا انسانی ھراسان ا -12

ھراس است : ھراس از نابودی !ودن بھ ب انسانھای بزدل زشت ھستند . زشتی ھمان ترس از نابودن است بدلیل عدم اعتماد و اتکاء -13

. وزیبائی عین شجاعت ، رشادت ، شھامت و عشق بھ فناست و فنای خود در محضر زیبای مطلق -14

جمال وجود محض ! ائی ن است و شجاع بودن و فنائی بودن برای خدا کھ بودن محض و زیبپس بودن ھمان زیبا بود -15

محض و جمال محض است . ت آنکھ ھست چونکھ ھست بی ھیچ داشتن و شدنی و بر ھستن خود مفتخر و شجاع و بی نیاز اس -16

زیباست : ھستم آنکھ ھستم ! زیبائی ، حق بودن است بر آستانۀ نبودن در غایت شجاعت ! -17 محض است : زیباست چون زیباست : زیباست چون عاشق فناست . زیبائی ، -18 ال ! : ال زیبائی در حد کمالش آن لحظۀ بین بودن و نابودن است . زیبائی ھمان " نا " است : ال -19

فصل سی و دوم

١١٧

حق همنشینی ( راز محفل انس )

ه األنیس المونس بسم اللنس گرفتن نیست . میزان انسانیت ھمان میزان و شدت و عمق انس یافتن " انسان " چیزی جز ا -1

است با کی و چی ؟

١١٨

ست و ااز آنجا کھ آدمی صاحب روح است دارای قدرت و جاذبۀ ارتباط و انس با جھان و جھانیان -2انگی این ھمان چیزی است کھ عادات بشری نامیده می شود کھ قلمرو سھولت و غفلت و از خودبیگ

. اوستانھ انس گرفتن موجب عادت کردن و راحت شدن با جھان و جھانیان است و نیز موجب از خود بیگ -3

و مسخ شدن روح آدمی . و اینست کھ کل جریان تقوا و تزکیۀ نفس ھمان عادت شکنی ھای گوناگون است .

می است آدم " چون ھمھ موجودات عالم بی خودند ( بی ذات ) لذا روح آدمی را کھ ھمان " خود -4 بلعند و بھ تسخیر خود در می آورند . این داستان غفلت و نسیان و جنون بشر است .

ستی بھرحال آدمی بدلیل حضور روح ذاتا در جستجوی کس یا چیزی برای رفاقت و ھمنشینی و دو -5ائر است . این ھمان طبع عاشق بودن انسان است . ولی این عشق و جاذبۀ روحی در رابطھ با س

یا انسانھای بی خود منجر بھ از خودبیگانگی و جنون می شود . اشیاءپس با کسی باید انس گرفت و مجالست و دوستی نمود کھ صاحب " خود " باشد و سارق روح -6

ه رت شدشما نباشد و اصال توان دوستی داشتھ باشد . زیرا آنرا کھ " خود " و روحی نیست و غا است ، ھیچ دوستی ھم نیست .

ت الھی نیستند و لذا دوستی جز با اینان سراسر خجز اول -7 وسران یای الھی صاحب " خود " و ھوی جنون آور است .

مائی دوستی و ھمنشینی با اولیای خدا ھمان واقعۀ موسوم بھ " مجلس انس " است کھ محفل گردھ -8ت است . ت بر مدار وجود یک اھل محب تعدادی طالب محب

ست کھاقواعد و حقوق و اسرار و کرامات و وقایع خارق العاده ای " محفل انس " دارای آداب و -9این اعضای چنین محفلی بدون رعایت آن از کرامات و برکات این محفل محروم می مانند و بلکھ را ؟ محبت و رابطھ با " دوست " را ھم از دست می دھند و چھ بسا شیطان زده ھم می شوند . چ

یات حمعرفت ھمۀ دربھای دل دیگران نیز باز است و دل در اشد در حضور یک انسان اھل دل و -10 غافل خود قرار دارد . حال یا این دل و صاحبش روی بھ دوست است کھ کانون آن محفل است و یا

و غایب از دوست است در حضور دوست . کھ در حالت دوم در خطر قرار دارد . تی حضور دارد شیاط -11 تا ھایندین ھم بھ ھمان شدت در کمین قلوب آدمھر کجا کھ نور حقیقت و محب

ان . دلی را تسخیر کنند . در چنین محفلی یا دل بھ تسخیر حق در می آید و یا بھ تسخیر شیطرد فاگر در محفل انس چھ بسا شیاطین پنھان در نفوس آدمی بناگاه رسوا و بھ میدان می آیند کھ -12

و وا شده و برون افکنده شده ، را لعن می کندھوشیار و روی بھ دوست باشد این شیاطین رس ھ خودنجات می یابد وگرنھ شیطان بواسطۀ این رسوائی بر صاحب آن نفس حملھ می برد و او را ب

مبتال می سازد .محفل انس بھ لحاظی عرصۀ جن زدائی و شیطان زدائی از نفس نیز ھست . این محفل مصداق -13

و این .است گرد ھم آیند و دل در میان نھند خداوند نیز حاضر کامل این کالم خداست کھ چند نفر کھھ یا ب از برکات عظیم چنین محفلی است . کھ البتھ شیاطین ھم در ھمان حوالی پرسھ می زنند و

د کھ قوت حضور حق در آن محفل ، شیاطین و اجنۀ پنھان در نفوس برون افکنی و رسوا می شونفس نیطان ز خود طرد و لعن کند و بھ دفاع از آنھا نپردازد زیرا شفرد باید آنھا را بشناسد و ا

ھرکسی بواسطۀ اقامت طوالنی مدت در نفس او ، شبیھ او شده و خلق و خوی و صفات و منطقز اواره آدمی را یافتھ است و گاه انسان آنھا را با خودش اشتباه می گیرد ھمانطور کھ آدمی ھم

ھمان القای شیطان در بشر است . غرورش دفاع می کند و این غرورآئی و بیداری وجدان و ھوشیاری جان و حضور روح است خواه –محفل انس ، آستانۀ بخود -14

ھ چحفلی ناخواه ، اگر مرد حقی در میان باشد و اعضای جمع دلی در میان نھاده باشند . چنین مبزم ت گاهده کھ طبق برخی گزارشابسا می تواند آستانۀ لقاء هللا نیز باشد . در چنین محافلی بو

ت . سماع روحانی درگرفتھ و پرده ھای ناسوتی بھ کنار رفتھ و مشاھدات ملکوتی رخ نموده اسیر پر یک چنین محافلی تا مقام الھوت ھم امکان پرواز دارد و این از کرامات جمع مؤمنان در حضو

طریقت بھ مثابۀ امام است . د تا کل ه باشاید باشد تا ارتباطی قلبی و روحانی با پیرش برقرار کرددر این محفل الاقل یک نفر ب -15

یطان دمی شآجمع از لطف این اتحاد ، ترفیع معنوی یابد یا سماعی قدسی درگیرد . ھمانطور کھ اگر سا چھ ب وصفت و کافر یا منافق باشد کل روح حاکم بر این محفل را بھ تاریکی و پریشانی می برد

حضور روحانی نمی دھد . بھ احدی امکاناحمق کسی کھ در چنین جمعی باشد و نباشد . یعنی حضور قلبی و توجھ ذھنی و تمرکز نفسانی -16

نداشتھ باشد . مسئلھ معروف " حضور " در فرھنگ عرفانی در نقدترین معنایش ھمین وضعیت

١١٩

ت حاضر بودن چھ بسا حضور روانی در جمع ، خاصھ در رابطۀ مستقیم با پیر است کھ این وضعیاو را بھ عرصۀ " ظھور " می کشاند و بھ مکاشفات غیبی می برد تا آنجا کھ موفق بھ دیدار حق

در جمال پیر می شود . ومحفل انس در حقیقت امر و در مقصود نھائی ، محفل حضور و ظھور پروردگار است بھ قول -17

ت واین محفل در تک تک اعضای محفل وعده خودش در کتابش . لذا ھمین معرفت دربارۀ ماھیتمرکز و حضور دربارۀ این حق و شوق و جھاد قلبی در جھت این حقیقت ، اساس ارزش و

خاصیت این محفل است و میزان برداشت معنوی از این محفل . روحی اعضایش و فنای در وجود پیر است کھ بال پرواز می –محفل انس در واقع ، اتحاد قلبی -18

ھ انس با خداوند می انجامد . یابد و ب رفانیدر یک کلمھ ھمۀ وقایع بزرگ و سرنوشت ساز عرصۀ دین و عرفان کھ در ادبیات دینی و ع -19

، ما ثبت شده است محصول محفل ھای انس است : محفل مسیح با حواریونش ، محمد با اصحابش علی با مریدانش و شمس تبریزی با دوستدارانش و الی آخر .

فصل سی و سوم

١٢٠

سوي بی سوئی ( وجه اهللا )

ه الباربسم الل

١٢١

یچ ھ� ھیچ کس نمی داند کھ رزقش از چھ سوئی می رسد . ھیچ ک�س نم�ی دان�د ک�ھ چ�ھ م�ی کن�د .« . 1س�ت ک�ھ ق�ط خدایعنی ف -قران ......» . کی و کجا خواھد مرد کردکس نمی داند کھ فردا چھ خواھد

ند .می دا قیق�ت ن�داردحیھای بشر در باره مسائل زندگی واعمال و برنامھ ھ�ا و اتفاق�ات ئاز دانا یکھیچ سپ . 2

ود . این ش. ودرست بھ ھمین دلیل بشر بتدریج بھ سوی پوچی اندیشھ واراده می رود و تسلیم می ھم در سیر عمر ھر فردی مصداق دارد و ھم عمر تاریخی بشر .

جھ�ل ل نامی�ده م�ی ش�ود ک�ھ ھم�ان توس�ل ب�ھ خداس�ت حاص�ل ای�ن خ�ود اگ�اھی در ب�ارهک�نچھ کھ توآ . 3ن دم�ی را ب�ھ س�وی ب�ی س�وئی ک�ھ ھم�اآیشتن واعم�ال و اندیش�ھ خویش�تن اس�ت ک�ھ وخویشتن از خ

ی "نمی دانم "وخداست ھدایت می کند بسھ�د ک�ھ م�ی د دمی را ب�ھ فراس�وی "خ�ود " س�وقآدانائی بر نادانی خویش وتسلیم این نادانی شدن . 4

وجھ هللا است .دان�ائی ن اثری از م�ن وآن سوئی کھ در آسوی خداست ولی ، سوی ھا ھمھخداوند می فرماید کھ . 5

ینده نگری من نباشد .آو پیشینھ و س�ت بلک�ھ ین�ده رخ نمای�د نیآل فقط مربوط بھ حوادثی کھ در پیش روی اس�ت ک�ھ ق�رار اس�ت در توک . 6

ر ھر حال دمی دآکھ اینست است معنوی کھ کمال معنویت و توحید ل حقیقی بھ عنوان یک مقامتوک ن س���وئی را جس���تجو کن���د ک���ھ نش���انی ازآروزم���ره زن���دگی در احس���اس و اندیش���ھ ای ی درو عمل���

ظاھر بھن سوئی از دل وذھن کھ آرزوی خودش نیست . یعنی آگاھی و آاحساس و ایده وعالیق و ان است ک�ھ خداوند بر این صراط در انتظار انس . کھ این ھمان صراط المستقیم است. ظلمات است

ود ربوبی�ت خ� اینک�ھ تح�ت دمی بھ تنھائی و بی پیر نمی تواند ب�ر ای�ن ظلم�ات وارد ش�ود . االآالبتھ ھ ک�خدا باشد کھ در این صورت خودش انسانی واصل و رستگار است وخود یک پیر طریق�ت اس�ت

وج�ھ ون است یعنی روی بھ س�وی ب�ی س�وئی آدر ممقیطریق صراط المستقیم را می نماید و خود هللا است .

ھ مطلق�أ ک�دمی اگر در اعمال و برنامھ ھا و اق�دامات خ�ود دقی�ق وعمی�ق ش�ود ب�ھ راس�تی م�ی بین�د آ . 7اقبتی ع�معلوم نیست کھ بھ چھ سوئی می رود و بھ کج�ا منتھ�ی م�ی ش�ود واتفاق�أ ھم�واره ھ�م ھم�ھ

ق ش�ده پ�یش روی خ�ود داش�ت . ای�ن اراده خداس�ت ک�ھ محق�دم�ی آن احتماالتی ک�ھ آاال رخ می دھدی س�وئی ب�در اندیشھ ھا جائی از ادراک نداشت . ولی انسان می تواند ھم�واره ای�ن س�وی است کھ

وئی س�بیاب�د وروی ب�ھ چن�ین یاندیشھ و احساس خود راکھ ھمان سمت نمی دان�م اس�ت در ھ�ر ح�ال است .تش در حرکتی کھ سمت خدا یا وجھ هللاداشتھ باشد این ھمان سوئی است کھ حقیقتأ در سم

ختی�ار رویاتھ ونخواستھ ولی اگر با معرف�ت و نسدمی خواه نا خواه بھ سوی او می رود ولی نداآ . 8انس�تھ ول�ی نگاه می بیند کھ این ھمان چیزی اس�ت ک�ھ ب�ھ نف�ع او ب�وده واو نم�ی دآبھ سوی او کند

نھم بھ جبر و نا چاری .آ ھمواره بعد از وقوع وقایع بتدریج درک می کندن میکن�د پندارد ودر جھتش جا ن چیزھایی نیست کھ میآ اند کھ رزق و سرنوشت او ددمی وقتی بآ . 9

از چھ عذاب و تالش مذبوحانھ و کاھنده و مھلکی رھا می شود .ی ت�وانم سوی بی سویی یعنی یافتن سمت نمی دانم ، نمی فھمم، احساس ندارم ، نم�ی خ�واھم و نم� .10

و روی بھ این سوی نمودن ودر انتظار ماندن . اینست توکل ! است .را در میز درونی اس�ت و ن�ھ خ�داآپس توکل یک تالش و کنکاش و مکاشفھ و جھاد عظیم و اسرار .11

ی�ن د . اآم�در رزوھ�ای خ�ود گذاش�تن ب�رای روز مب�ادا ک�ھ گن�د ک�ارآکنار امیال و دانائی و توان�ائی و اس�ت ندارد . توکل حاصل یک مکاشفھ ب�اطنی فروچی و تجدید کشکار است و حاصلی جز پآشرک

. در در سوی بی سوئی ، ھمھ لحظات ، حضور حق است و ھمھ اعمال عبادت است زیرا دیگر من�ی .12

ده است . شمیان نیست اال نگاھی محض و بی نظر کھ بر قلب تاریکی نمی دانم و نمی بینم ، مات م و حدس��یات و انتظ��ارات خ��ودت ب��اش و ھ��یچ ن��ا رایی ودر ھ��ر عم��ل و اتف��اقی در انتظ��ار چی��ز .13

ی وست و ھ�واتعنوان و معنایی برای عاقبت این کار قائل مشو حتی نام خدا را زیرا این خدای من س�ت فقط در حک�م وظیف�ھ مح�ض ا ین ھر عملآم بی نظری است کھ در مقانفس توست . این ھمان

داس�ت خده باشی . این ھمان اعمال برای رض�ای ر شتصورمانی کھ پیشاپیش برای خود مآبی ھیچ قیق�أ ب�ھ دجھ اعم�ال یو نھ رضای خود . این اعمال از ھر نمازی عبادی تر است . در این صورت نت

ا ای�ن خ�دا ر« ی�د و وب�ھ ق�ول عل�ی ( ع)آمثابھ پاسخ خداست و ای�ن گون�ھ خ�دا شناس�ی حاص�ل م�ی ردی ت�و ق�رار فدا دقیقأ در نقطھ مقابل اراده یعنی خ» گونھ شناختم کھ ھر چھ کھ دلم خواست نشد

یمل�عدارد یعنی خدا دقیقأ ضد "خود" بشری اس�ت . پ�س ھ�ر عم�ل ب�ر خ�الف اراده "خ�ود" باش�د است .خداپسندانھ و عارفانھ خدایی و بھ سوی خدا و

١٢٢

ان�د ض�د دم�ی ھرگ�ز نم�ی توآاز این منظر بار دیگر نقش پیر طریقت بھتر درک می شود زی�را خ�ود .14

اض�ی ک�رده ن ضد اراده ھم جنبھ ای از اراده خود اس�ت ک�ھ خ�ود را رآاده خودش عمل کند زیرا ار است . اینست کھ نماز خود سرانھ و بی پیر و امام ھم غایت خود پرستی وارونھ است .

اھی و گ�آن سوئی ک�ھ ض�د احس�اس و اندیش�ھ و آتو اصأل وجود نداری ؟ ، وجودت در کدام سوئی .15 است .. این ھمان سوی بی سوئی در توست . این وجھ هللا رزوی توستآ

ن آت بھ مده است کھ ھمواره پشآنچھ کھ ھمواره در زندگیت رخ می نماید از سوی بی سویی آپس .16ب�ھ ن ب�وده ای و ل�ذا اگ�ر روی ب�ھ س�وی ب�ی س�وئی باش�ی در واق�ع روی ب�ھ خ�دائی و رویآو ضد

ید . آدگی بھ سوی تو می زندگی ھستی . روی بھ سوی سمتی ھستی کھ زنس�خن موزی وآشنا می شوی و زبانش را می آن آوقتی رو بھ سوی بی سوئی با شی بھ تدریج با .17

لذا با می گوئی و مسائل و نیازھایت را در میان می نھی ودر سرنوشت خودت مشارکت می کنی و شنا می شوی . این زندگی عارفانھ است . آخودت ھم

ان م�ی وئی باشی برنامھ ھا و اعمال زندگیت را ھم بر ھمین اساس س�امچون روی بھ سوی بی س .18 دھی و این قدر انرژی و عمر ھدر نمی کنی .

اع اراده دمی در سوی بی سوئی بھ تدریج اراده واحساس و اندیشھ و غرایز و امیالش تح�ت الش�عآ .19 . این نیستجز یو تحول می یابد و رشد وتکاملو با آن انس می گیرد حق قرار می گیرد

است ، سمت یگانھ است . دوب سمان دل است سمت فراسوی نیکآسوی بی سوئی سمت غیب و .20

فصل سی و چهارم

١٢٣

براهماکاري

(زناشوئی عرفانی)

بسم الله الودود

ای�ن د ک�ھ آدم و حوا در بھشت ازلی یک رابطۀ کامال روحانی مبتنی ب�ر درک حض�ور خداون�د داش�تن . 1 فری�ب دادن ونھا در حریم امن الھی بود کھ با ورود ابل�یس ب�ر ای�ن رابط�ھ آرابطھ ھمان جاودانگی

ات و ارتب�اط حی�و ن وضع و حال آت و رابطھ بود کھ بناگاه از حیانھا بھ وعدۀ جاودانھ سازی این آک�رد . و لبنھ�ا س�آجاودانگی را از ، ن وضع آروحانی خارج شدند .ابلیس بھ وعدۀ جاودانھ کردن

ه توب�ھ و نگ�اآوج�ود و ف�راق و ان�دوه . و قحطیبوط از بھشت است و ابتالی بھ ھاین ھمان واقعۀ ۀ ن وض��ع و ح��ال بھش��تی در رابط��آنب��وت (خ��ود اگ��اھی )و ت��الش دوب��اره جھ��ت رجع��ت و بازیاف��ت

روحانی با یکدیگر .ھ دی�ن و کراه ورسمی است ھمان ، این تالش و توبھ و رجعت بھ جاودانگی روحانی رابطھ با حوا . 2

ب�ھ ت و جھاد اکبر نامی�ده م�ی ش�ود و در م�ذھب ھن�دو ک�ھ ق�دیمی ت�رین م�ذاھب اس�ت موس�ومعشری "براھما کاری "می باشد.

١٢٤

مین ھن�د وا س�رزحھبوط ادم و یطبق روایات مر بوط بھ مذاھب ابراھیمی و اسالمی محل جغرافیائ . 3ب�وط و دم و ح�وا ب�ود ک�ھ ھآان بھش�ت ازل�ی ھای ھندوستان عرصۀ جغرافیائی ھملاست . یعنی جنگ

رزمین ھ�ای نھا از این بھشت بھ لحاظ جغرافیائی این دو را از ای�ن س�رزمین ران�د و ب�ھ س�آخروج ولھا ف�راق خشک کشانید کھ عاقبت این ھبوط از بھشت بھ بیابان حجاز و مکھ رسید کھ بعد از سا

خ�ود را در تند نخستین خانۀ زمین�ی (برزخ�ی )دم و حوا توانسآسختی و رنج و اندوه یک بار دیگر ال س�ود مکھ بسازند کھ ھمان محلی است کھ امروزه خانۀ کعبھ نامیده م�ی ش�ود . ک�ھ س�نگ حج�ر ا

ئی ھ�م طب�ق روای�ت یادگ��اری از بھش�ت اس�ت ک�ھ در بن��ای نخس�تین خان�ۀ بش�ری ب��ھ ک�ار رف�ت و گ��و برکت این خانھ و یاد حیات بھشتی بوده است .

در ای باش�د ک�ھ ھن�وز ی�اد بھش�ت ت کھ سرزمین ھند نخستین مھد م�ذاھب اس�طورهپس طبیعی اس . 4ن��ات و ان زن�ده ب�ود و ل�ذا ھم�ۀ موج�ودات و گیاھ�ان و حیواش�دم و ح�وا و فرزندانآھ�وش و ح�واس

ھم�ھ طبیعت ھندوستان اساطیری ھستند و خداوند و حض�ورش در ھم�ھ چی�ز ب�ھ ی�اد م�ی ای�د وای�نا ھ�ر گی�اه و شیاطینی ھستند کھ در حیات بھشتی حضور داشتند . و لذخدایان چھ بسا ھمان مالئک ده ھ یاد مانمعنا و حضوری جاودانھ را تداعی می کند کھ از بھشت ب ای و جانور و کوه و رودخانھ

ی�ز اس�ت ن چآو حادثھ ای بھ معنای جاودانگی و الوھیت ءاست. اصوال اسطو ره ای بودن ھر شیو ءود در م�ذاھب ھن�دو یادگ�ار بھش�ت پرس�تی ب�اقی مان�ده در ھرش�یور موج�آ. ب�ت پرس�تی حی�رت

رزن�دان ن در اندیش�ۀ فآوا پس از ھبوط از وضعیت و روح بھشتی م�ی باش�د و ذک�ر حدم و آحافظھ وچش�مھ و وا بھ صورت روایات اسطوره ای در تاریخ تداوم یافتھ است وھر گیاه و حی�وانحدم و آ

یده م���ی ش���ود . تاطره حی���ات بھش���تی اس���ت و ل���ذا پرس���ور احس���اس و خ���آرودخان���ھ و ک���وھی ی���ادتپ�ۀ وش�تر س�رخ ،ھدھ�د ،درخ�ت زیت�ون ،ط�ور س�ینا ، چش�مۀ زم�زم ،ھمانطورکھ مثال رود نیل

ن م�ذاھب صھیون از مذاھب ابراھیمی مفاھیم و احساسات اساطیری و جاودانھ ای برای پی�روان ای�و ملک�وتی بھش�تی تجرب�ھپدی�ده ھ�ای طبیع�ی در ورده و در تاریخ ادامھ یافتھ اس�ت زی�را ای�نآپدید

اورھ�ا و بنھ�ا چن�ین آانبیاء الھی حضور داشتھ اند و ھنوز ھم در خ�اطرۀ ت�اریخی و جمع�ی پی�روان رس�تی ) در پورد . این بھ مانند ھمان طبیع�ت پرس�تی (ب�ت آاحساساتی راتداعی می کند وبھ یاد می

ا م�ی نھ�آنخس�تین نس�ل ناش�ی از و وا ح�دم و آ ستانھ و م�رز بھش�ت و ب�رزخآمذاھب ھندو است کھ باشد و بھ لحاظ جغرافیائی نزدیکترین حد و مرز حیات بھشتی تلقی می شوند .

م ھاز زمین این معنا البتھ برای عارفان فقط شامل حال طبیعت ھند نیست بلکھ در طبیعت ھر جائی . 5گ�اه ش�یرازی ش�اھد نگ�رش وعار ح�افظ ش�ی�د . ھم�انطور ک�ھ در اآن احساسات بھشتی ب�ھ ی�اد م�ی آ

ض�لھ معپرستش اسطوره ای پدیده ھای طبیعی مثل گ�ل و بلب�ل و چش�مھ و درخ�ت م�ی باش�یم . ای�ن باید درک شود .

شھ ھای معرفت بر اسرار ازلی و رگ و ری ، معرفت بر راز بت پرستی طبیعی بشر در مذاھب کھن . 6ین ح�د و طبیعت پرستی نزدیکت�ر ین است .و این است کھ معرفت بر بت پرستیدجودی و تاریخی و

پرس�تی پیروان س�تارهاز ن ھم آبھ خدا شناسی و خود شناسی تلقی شده است .ھمان طور کھ در قراھب م�ذ نمن�اؤمن�ان ای�ن م�ذھب ھ�م ردی�ف مؤیزم و پرستش خورشید )سخن رفتھ کھ مئیترام( مثل

نند .اابراھیمی تلقی شده اند و در جرگۀ رستگارتص�ل ب�ھ مای از ت�اریخ زم�ین تان امریکا کھ در دورهوسمردم ھند در سرخ پمشابھ طبیعت پرستی . 7

س�ت و تأم�ل ا شبھ قارۀ ھند بوده کھ بعد ھا بر اثر تغییرات زمین شناسی جدا شده است قابل توج�ھی ئوپ�اھمانطور کھ ب�ھ لح�اظ نژادشناس�ی ھ�م مردم�ان ب�ومی امریک�ای ش�مالی و جن�وبی در زب�ان ار

اند و ھندی ھم ھستند . شده) نامیده Indianھندی(ھیم�ی و این بس قاب�ل حی�رت و تأم�ل اس�ت ک�ھ عرف�ای ھ�زارۀ اخی�ر جھ�ان ک�ھ از بط�ن م�ذاھب ابرا . 8

رس�تی و ھمان نگرش و احساساتی دربارۀ طبیع�ت رس�یده ان�د ک�ھ م�ذاھب ب�ت پ ورده اند بھآسربر ند . و ازت��ک )داش��ت وت پ��ر س��تی م��ا قب��ل از م��ذاھب ابراھیم��ی در ھن��د و امریک��ا (تم��دن مای��ا ع��طبی

عالق�ۀ عرف�ا و ص�وفیان اس�المی ب�ھ س�رزمین و م�ذاھب ھندوس�تان . و نی�ز ف�راینست راز عالقھ واھ ب�ھ ھ�م ک�رف�ان ودی�ن ھس�تند عمبدأ و معاد وشدید مردم ھندو بھ عرفان و تصوف اسالمی . این د

س�لمان ارف�ان مپرستی و خورشید پرستی و گل و بلبل و چشمھ و درخت پرس�تی ع مھسیده اند . رستش توحیدی وا بھ حریم بھشت ازلی است کھ البتھ این پرحدم و آبھ معنای تقرب دوبارۀ فرزندان

و وحدت وجودی است و نھ بت پرستی .ین ح�د عطر و بوی بھشت می دھن�د ونزدیکت�ر، ھمۀ جنگلھا و طبیعت ھای بکر برای اھل معرفت . 9

ک�ر بن چی�زی ج�ز ی�ک زن�دگی آات بھش�تی در ق�رستانۀ پروردگارند. ھم�انطور ک�ھ توص�یف حی�آبھ ان و خداپرستی . ایمبا عشق و منتھا صد در صد طبیعی نیست

١٢٥

تأم�ل وی عاشق معرفت و حقیقت و عدالت و س�عادت بش�ری ب�ود ب�ا مطالع�ھ کمھاتما گاندی کھ سال .10ن�را آو د در مذاھب و مکاتب بزرگ جھان نھایتا موفق بھ درک و کشف معنا و راز حیات بھشتی شو احی�اء مکتب "براھما کاری "نامید کھ البتھ مفھومی در متون کت�ب مق�دس ھن�دو ب�ود ک�ھ توس�ط ا

ر رابط�ۀ م�دن ب�آدم و ح�وا ب�ود ک�ھ ف�ائق آن رجعت و احیای رابطۀ بھشتی و روحانی ب�ین آگردید وو جنسی و بر قراری رابطھ ای روحانی و الھی می باشد کھ اساس پی�دایش تم�دن برت�ر–وانی ھش

انق�الب صالحانھ و بھشتی بر روی زمین است .در واقع گاندی نجات جوامع بشری را در اصالح ونگر ش و در ماھیت زناشوئی می داند والغیر . و خودش بعنوان یک فرد تنھا حقانیت درستی این

لحانھ و معرفت رادر عمل زندگی خودش بھ اثب�ات رس�انید و ک�ل مکت�ب "س�اتیا گ�را "ی�ا انق�الب ص�اوق مبارزۀ بدون خشونت و دوست داشتن نوع بشری محصول و بازت�اب طبیع�ی ای�ن ن�وع رابط�ۀ ف�س�ارت جنسی بین زن ومرد است کھ او خودش اسوه و مصداق این ادعاست و نجات مل�ت ھن�د از ا

ر اس�تعماربریتانیا ونیز وحدت گروه ھا و طبقات نژادی و عقیدتی و اقتصادی کھ اساس پی�روزی ب�ب�ھ ای�ن مرب�وط فارع�ام "براھما کاری "شخص گاندی در رابطھ با زن است . البتھ ممقلول عبود م

وده بب گاندی امر در مجموعۀ اثار این جانب حضور دارد کھ قبل از اشنائی دقیق بنده با این مکتف کم�ال تأس� است .ولذا با اتکاء بھ این تجربۀ شخصی توانستم بھ عمق مکتب گاندی راه یابم و ب�ا

سر جھان کھ اساس و محور مکتب گاندی است تا چھ حدی در ھندو ستان و سراامر م کھ این ببیند دی م�ی باش�مکتوم و ناشناختھ مانده است و ھمین امر علت اصلی انحراف انقالب ھن�د بع�د از گان�

ی ن�ھ درک کھ نھایتا باز بھ سوی استعمار و غرب باز گشت و ھیچ یک از اصول و ارمانھ�ای گان�دو نج�ات نھ محقق گردید . و بدینگونھ بزرگت�رین مکاش�فۀ عص�ر م�ا ک�ھ م�ی توان�د منب�ع الھ�امشد و

دی سخن بشری باشد بکلی مھجور مانده است . وانگشت شماری ھم کھ از مکتب براھما کاری گانر چن�د ک�ھ وفرویدیس�تی و ی�ا خراف�ی ب�وده اس�ت . ھ� یایت قشری و گاه اغراق�غگفتھ اند با نگرشی ب

ن مکت�ب رای ھم بھ دلیل اشتغال کاملش بھ مسائل انق�الب ھن�د ھرگ�ز مج�الی نیاف�ت ک�ھ ای�خود گاندی�ن راه انھائی بھ . و لذا فقط چند نفری از مریدانش کھ اکثرا زن ھم بودند بھ ت تبیین و مدون سازد

رستگاری فردی و نھ اجتماعی و جھانی . مسئلۀادامھ دادند ان ھم بھ عنوان یک ل و ن�ابودیرف�انی دچ�ار اخ�تالو عدم و حوا این ارتب�اط روح�انی آس در رابطۀ روحانی با رخنۀ ابلی .11

گردی�د . )بھ پیدایش شھوت و ابتالی بھ شجره (نژاد پرستی منجرشد و این قحطی وجود و عاطفھ ک��رار و ای��ن واقع��ۀ ازل��ی در ھ��ر رابط��ۀ زناش��وئی ھم��واره ب��ر روی زم��ین در میلیونھ��ا زن و م��رد ت

ب�ا دم و ح�وا عب�رت نگرفت�ھ اس�ت . و اینگون�ھ اس�ت ک�ھآو گ�وئی کس�ی از خط�ای تکرار م�ی ش�ودش�ھ در و کینھ و جنون و جنایت رو برو ھستیم کھ تمام�ا ری دسو حص شھوت و حررق در غتمدن در حقیق�ت طی رابطۀ زن و مرد دارد و حاصل فراق روحانی این ھستۀ او لیۀ تمدن می با ش�د .قح

ام کنن�د و بشر د ر روی زمین ممک�ن نیس�ت اال اینک�ھ ھم�ۀ زن�ان و م�ردان قی�ھیچ راه نجاتی برای دیگر یاری ھمبھ برای اصالح و احیای این رابطھ متحد شوند و راه و روش این رجعت را بیابند و

ھما کاری است . ادھند یعنی تبدیل شھوت بھ روحانیت و عرفان . این ھمان مکتب برعرف�ت و پرس�تی ب�ھ م ژادج�ز ای�ن نب�وده اس�ت یعن�ی تب�دیل ش�ھوت و ن�کل سنت انبیای ابراھیمی ھم .12

ا ل گرفت�ھ ت�روحانیت و خداپرستی . از تبعید شدن ھاجر و اسماعیل بھ دست ابراھیم و ذبح اس�ماعیھوت ش�م�دن ب�ر ق ائجزف�ارابطۀ محمد و خدیجھ و علی و فاطمھ کھ مفصل سخن گفتھ ایم کھ کاری

دب�رناین معلولشکارا آنھا نیز آده است و کل رسالت اجتماعی پرستی (شجرۀ ممنوعھ )نبو ژادو نمانان اس�ت علیھ خویشتن بوده است . و اصال قبلھ ب�ودن خان�ۀ کعب�ھ ک�ھ قبل�ۀ خ�دا پرس�تی مس�لبر

م�د آب�رد پی�روز نوردن و ذکر این نبرداست و نخستین کسی کھ بھ تمام و کمال در این آتماما بھ یاد ی�ن ان�یم ک�ھ ادخستین مسلمان کامل و بانی امامت یعن�ی انس�ان کام�ل . و م�ی ابراھیم بود . بعنوان نو بل�یس ش�ھوتانجا ب�ر آدم و حوا بود یعنی محلی کھ باالخره ادم و حوا در آ خانۀ کعبھ ھمان خانۀ

م دآغاز کردند و بدعت نھادند . زیرا آرفانی را احیاء و بلکھ ع–مدندو رابطۀ روحانی آ قئفاشجره ۀ ابل��یس کودک��ان بازیچ��ون چ�� ورف��ان نبودن��د و ل��ذا ب��ھ ای��ن س��ادگی عبھش��ت ازل��ی دارای و ح��وا در

د ل بالھ�ت ب�ون چیز را باختند و این کماآشدند و بھ وعده رسیدن بھ چیزی (جاودانگی )کھ داشتند کھ تا بھ امروز ادامھ دارد .

قط�ۀ مقاب�ل ھ ای�م . در نثار خ�ود از واژۀ ملم�وس رابط�ھ باالتن�ھ ای زن و ش�وھر س�خن گفت�آدر ما .13س�ئول س�یر مرابطۀ پائین تنھ ای کھ بر معادلھ و تجارت شکم و زیر شکم استوار است . یعنی مرد

مھ��دس��ت و زن ھ��م مس��ئول س��یر ک��ردن زی��ر ش��کم . و ای��ن تج��ارت وا یک��ردن ش��کم زن و بچ��ھ ھ��ااش�رف ست ک�ھو جنایت بشری است زیرا حقارت و اھانتی بدتر از این ممکن نی عداوتپیدایش کل

)در رابط�ۀ وا–بھ خودش و بھ خدایش روا دارد و این حاصل از دست دادن خدا (ھ�و خدامخلوقات توئی است .-من

١٢٦

رد وج�ود م�ش�وئی و ک�ال رابط�ۀ زن و اداب و رسوم و حقوقی ک�ھ در م�ذاھب ھن�دو درب�ارۀ زنآالبتھ .14و ھ�م دهش�ا و معرف�ت تھ�ی دارد اساسا تحریف شده است کھ در طی ھزاره ھا ھم از محتوا و معن�

ده گردیده است . و لذا گاندی متوصل بھ روشھای ابداعی خ�اص خ�ودش ش� مسخ ،بھ لحاظ صورتی ھن�دو م�ده ب�ود و ل�ذا مواج�ھ ب�ا مخالف�ت ھ�اآبود کھ از تجرب�ھ و اندیش�ۀ شخص�ی خ�ود او حاص�ل

گردید و خود ھمین مسئلھ از علل ترور گاندی می باشد . ر ف�ت و ھ�مین و عملی ترین راه و روش این جھاد اکبر ھم در سنت و ھم مع�نابترین و عارفانھ تر .15

گان�دی اس�ت ک�ھ البت�ھ نوم�دش�کار و آشریعت در مذاھب ابراھیمی و مخصوصا در عرفان اسالمی ھم�انطورود ب�بھ گرایشات اسالمی متھماز ھمۀ این معارف استفاده می نمود و لذا در نزد ھندوان

س��لمانان خ�ود اعت�راف ک�رده ب��ود ک�ھ گ�وئی م�ذھب ھن�دو در قب�ال اس�الم و مک�ھ ق�اتلش در دفاعی�ات دچار تحقیر شده است کھ باعث این تحقیر را گاندی می دانست .

زیر شکم در زناشوئی در عصر جدید کھ دوران برابری زن وم�رد و اش�تغال –شکم یتجارت ابلیس .16ھ ای ت�ن ب�ھ زاد وارد معامل�آدر ب�ازار شده و بلکھ اصال بی ریاتر و علن�ی ش�ده و منسوخزن است

فروشی زن ! "تن شده "خودل��م دش را ب��ده خ��ودم م��ی روم و ھ��ر چ��ھ لزن م��ی گوی��د :ن��رخ پ��ائین تن��ۀ م��ن خیل��ی بیش��تر اس��ت پ��و .17

ن آایم ھ�و تازه پس انداز ھم می کنم و ارباب خ�ودم ھس�تم و از بچ�ھ و می خورم خواست می خرم ازم .سنھا را وارث و رعیت و پرستندۀ خودم می آکنم وطوری کھ دلم می خواھد نگھ داری می

ن�ۀ ز پ�ائین تاو مرد می گوید :حال کھ این طور است من ھم اصال نی�ازی ب�ھ پ�ائین تن�ۀ ت�و ن�دارم و .18 باب�ت نم�ی . و پ�ولی ھ�م از ای�ن و یا اصال خودارضائی می ک�نم ھمجنس ھای خودم استفاده می کنم

پردازم .دش در اری دو ص�د چن�دان ش�د ت�ا ن�انش را خ�وگ�جبور بھ کار کردن و بیو این گونھ است کھ زن م .19

ب�رای وراھ�م بایس�تی از دس�ت م�ردان بگی�رد ن�ان ورد و شکمش را سیر کن�د غاف�ل از اینک�ھ ای�ن آ ف�ت و مج�انیما بیشترین ساعات کاری و بیگاری و با کمترین حقوق . و تازه باید بمردان کار کند

ک�ھ ن�ام ب�ھ ت�دریج ب�ھ س�وی ھ�م ج�نس گرائ�ی م�ی رود ین است کھ زن ھمبا اربابش ھم بخوابد . و ا است . مابلیسی اش فمینیز

. ای�ن زن و مردتب�دیل ش�د ک�ھ خص�م ج�ان و ھس�تی یکدیگرن�د ھقش�و اینگونھ بود کھ انسان ب�ھ دو .20 جنگ انسان با خویشتن است بھ ترفند ابلیس .

و دوزخ�یع ما ک�اری ب�رای نج�ات از ای�ن وض�ھاکل دین خدا و سنت انبیاء و اولیاء و نیز مکتب بر .21 ن نج�ات خ�وددم�ی ب�ا ای�آمده است ک�ھ آرجعت بھ انسانیت واحد و رابطۀ باال تنھ ای (عرفانی )پدید

چھ مکر ھا و بازیھا می کند و کرده است البتھ بھ یاری ابلیس . ھم بودند زیرا ھم دوست ند و بادمی خور دم و حوا بی مزد و منت و کار از سفرۀ خداآی ازلدربھشت .22

ونھ شھوت و حرص و عطشی بود و نھ ناز و عش�وه و مک�ری و ن�ھ کین�ھ و ع�داوت و چاپلوس�ی یطانی .شتجارتی

شھوت این نکتھ بسیار مھم است کھ درک کنیم چگو نھ ھمۀ مکر ھای زن و کینھ ھای مرد حاصل .23 نھ ای می باشد .ست کھ این شھوت حاصل فقدان رابطھ ای روحانی و باالتابین این دو

ما تبدیل ب�ھ مده و در مقابل شآکھ منشأ حیات شماست از سینۀ شما بیرون ماشتصور کنید کھ قلب .24 موجودی جداگانھ شده باشد .در این صورت ش�ما چ�ھ احس�اس و وض�عی نس�بت ب�ھ حی�ات و ھس�تی

ی�ات و ح خودتان و قلب خودتان در بی�رون از خ�ود خواھی�د داش�ت . ح�ال ای�ن قل�ب منش�أ احس�اس ھس��تی روح شماس��ت و ش��ما از روح خ��ود ج��دا ش��ده ای��د ک��ھ در جس��م دیگ��ری بن��ام زن موجودی��ت

مستقلی یافتھ است . این کل وضعیت رابطۀ مرد با زن است و معنای شھوت جنسی . ی و از نگران� مرد نمی تواند دل و روح خودش را دوباره بھ داخل سینھ و کالبد خ�ود ب�از گردان�د ت�ا .25

ب�ھ زب�ان دی�ن خداس�ت و ی�ا ھ�دف ودی نجات یابد. پس باید چھ کند ؟ این ھمان انگیزۀ ووحشت ناب ھما کاری . تالش برای برقراری رابطھ ای قلبی و روحی . افلسفۀ ھندو ھمان بر

ھ و گر اس�ت ک�ھ تالش�ی مذبوحان�یاین ھمان تالش ب�رای تمل�ک متقاب�ل زن و ش�وھر نس�بت ب�ھ ھم�د .26 ایت ھا بر روی زمین است .ت العلل ھمۀ عداوت ھا و جنلع

از این منظر ھمان راه رسیدن زن و م�رد ب�ھ ب�اطن یک�دیگر اس�ت.و چ�ون ای�ن راه پی�دا نش�ود ن ید .27نیاز بھ داخل شدن و دریدن یک دیگر ھمان منش�أ ش�ھوت و رابط�ھ جنس�ی اس�ت ک�ھ ب�رای لحظ�اتی

ن�د . بی�زاری و ع�داوت دف�ع و بی�زار م�ی ک ا بھ ھم نزدیک ساختھ و بالفاصلھ از ھ�مسماین دو را جزن وشوھراز یکدیگر حاصل این ناکامی در یکی شدن ب�ھ لح�اظ جس�مانی اس�ت . و ای�ن البت�ھ ع�ین

ت�رین یو محال است و کل این عداوت ھم م�اھیتی جن�ونی دارد و جن�ون یئعی مالیخولیاقتوجنون و ون امی��ز ب��ھ انس��ان اس��ت . ای��ن دو ب��ھ ج��ای تفک��ر و چ��اره اندیش��ی ب��ھ ع��داوتی جن��دوع��داوت ب��ین

١٢٧

وطئ�ھ گ�ر و فریبک�ار و ج�انی تیکدیگر دچار می شوند و ھر یک طرف مقابل را مقصر و بلکھ یک اند رابط�ۀ جنس�ی ی�ک فری�ب ب�وده می داند . گوئی کھ قرار بوده این دو یکی شوند و حال کھ نشده

ه و ی�را اعم�ال و چیزھ�ای بیھ�ودزاست و عملی بیھوده و مضحک . پ�س بای�د ن�رخش ھ�م ب�اال رود الت .آمثل طال و جواھر ا گرانترند .فاقاتفریبنده

س�ر فری�ب زن و شوھر بھ ھم مب�تال ش�ده ان�د (ش�ھوت)ولی م�ی دانن�د ک�ھ اب�تالء و نی�از بیھ�وده سرا .28دگی از کارخانھ ھمۀ مکرھ�ای لطی�ف و پلی�د زناش�وئی اس�ت و درب دوزخ زن� ھرابطین ااست و لذا

زم جھنم ھمدیگر می شوند .ھمین رابطھ باز می شود و زن و شوھر ھیای بش�ری یالکتی�ک ھ�دھم�ۀ تض�ادھا و مھ�دھا است و این فرین ترین لذت آلت ولذا رابطۀ جنسی ذ .29

می باشد . م�واد شھوت و رابطۀ جنسی بسیار شبیھ رابطھ و احس�اس ی�ک معت�اد ب�ھقلمرورابطۀ زنا شوئی در .30

ازمن�د ین نآن خود می داند ول�ی ب�ھ ن را خصم جان و تآاست و منزجراست در عین حال کھ از آن ن�ان آیعن�ی ش�وئی اس�ت .ااب�ط دوزخ�ی زنوول رل�ا اعتیاد خ�ود معتفاقن رھائی ندارد . و اآاست واز

دتر ب�بھ مراتب ود کھ عذابی از ھمان جنس گراینکھ از این رابطھ بھ عذاب افتاده اند بھ اعتیاد می مام��ا ماھی��ت کین��ھ ھ��ای زناش��وئی ک��ھ ت وزه اس��ت و رس��وا کنن��ده اس��ت . و ای��ن اس��ت معن��ا و انگی��

در جاھالن��ھ و جن��ون اس��ت و ک��ل جھ��ان را ب��ھ خ��ود مب��تال س��اختھ اس��ت . ک��ل جنای��ت ھ��ای موج��ودو ش�یره اھ�میخ�ا ن�ھ اس�ت . آنجوامع و در خیابانھا بازتاب و بھ جبران این عذاب و برون افکنی

دانھا و ان�درونی و پنھ�ان اس�ت و زن�� ی خان��ھ ھ�ا و......ب�ھ جب�ران ای��ن دوزخس�پرو ، ھ�اخان�ھ ک�ش بیمارستانھا و تیمارستانھا و یتیم خانھ ھا .

شھوت جنس�ی و ان�واع جن�ون و ام�راض جنس�ی ک�ھ جھ�ان م�ا را از درون و ب�رون محاص�ره ک�رده .31ی�رون دم بآا از ب�اطن ح�واست حاصل فراق روحانی زن ومرد است :فراق انسان از روحش ! زی�را

مده است. آش�ی ب�رای یشات مذھبی و عرفانی و معنوی بشر ھم بھ جبران این فراق کبیر اس�ت و تالو ھمۀ گرا .32

وزخ ب��وده دن . رھبانی��ت م��ذاھب نی��ز تالش��ی فیزیک��ی ب��رای ف��رار از ای��ن آن و ی��ا احی��ای آنج��ات از ھ�م ش�کار ش�ده اس�ت ھم�انطور ک�ھ در دوران ق�دیمآه بھ صورت ھم جنس گرائی ھا زاست کھ امرو

ن فاسقان کھ اکثر شا ن متذکر شده استآکھ قر طورھمان بوده است فسقی مملواز این مراکز رھباناق ای�ن از قحط�ی و ف�ر دم بھ ھیچ یک از ای�ن روش�ھای فیزیک�ی و م�ذھبی نتوانس�تھآھستند . یعنی

نیمۀ دیگر وجودش رھائی یابد و یا الاقل فراموشش نماید . ل بھ نف�اق ودمی بھ نیمۀ دیگرش تبدیآو رجعت با رخنۀ ابلیس در قلمرو مذھب این تنھا راه نجات .33

ف�وقاب و فتنھ ای پیچیده تر شده است تاجائی کھ بش�ر م�درن س�عی در رھ�ا ش�دن از ای�ن ع�ذ فساد شکار را . آشکار را ترجیح می دھد یعنی فحشای آعذاب دارد و کفر

ن از کف�ر ھم�ان عص�مت و ب�ی عص�متی اس�ت . عص�مت یعن�ی پ�اک ش�د دی�ن ومی دان�یم ک�ھ اس�اس .34 شھوت جنسی و بی عصمتی ھم یعنی ھم چنان بھ این شھوت مبتال بودن .

ر دام رستگاری انسان اس�ت ب�ھ معن�ای رس�یدن انس�ان ب�ھ نیم�ۀ دیگ�رش مقام عصمت ھمان مقپس .35خ�الف مغ�از رابط�ۀ روح�انی و ب�اال تن�ھ ای ب�ا ج�نس آی نیازی از جنس مخ�الف . و ای�ن بخودش و

است .جس�د تام عصمت است کھ چنین کسی را"برھما "گوین�د ک�ھ مقاری"ھمان در مذھب ھندو "براھما ک .36

امی عظیم است .مقخدا بر روی زمین محسوب می شود پس یعنی برھما کس�ی اس�ت ک�ھ ش�ھوت را از دس�ت داده اس�ت ک�ھ رابط�ھ ب�ا ھمس�رش ی�ک رابط�ۀ غی�ر .37

ھ�م فق�ط ۀ جنس�یی است یعنی روحانی و عرفانی و کامال دوستانھ و محبت متقاب�ل . و رابط�نشھوا برای تولید نسل است و بس . و لذا یک وظیفۀ دینی محسوب می گردد .

م�ا شھوت جنسی بخصوص در مردان تا دم مرگ ودر ھ�ر س�نی ادام�ھ دارد در ح�الی ک�ھ زن�ان عمو .38ھ اکث�ر بعد از یائسگی شھوت را از دست می دھند و این یک نعمت بزرگ برای زن است ھر چند ک

ا ب�ھ روان�ی و عص�بی دچ�ار م�ی ش�وند وی� ضدن شھوت جنسی یا بھ ان�واع ام�رازنان با از دست داپرس�تی و میز و وسواسھای مالیخولیائی و شیطنت ھائی ویژه ک�ھ درن�ژادآدنیا پرستی ھای جنون

ھ ای شکار می شود کھ بھ جبران شوھرپرستی و شوھرخواری است کھ عاقبت بھ کینآبچھ پرستی نش مبتال می شود . بس ھولناکتر نسبت بھ فرزندا

یگ�انگی اممق�ن ملحق نشود کھ ھمان فن�ای در ذات اس�ت وآدمی تا بھ فطرت خود باز نگردد و بھ آ .39 ن���دارد ک���ھ معج���ونی رھ���ائی ب���ا اوت���ا دم م���رگ از اب���تالی گون���اگون ب���ھ ج���نس مخ���الف و ع���داوت

مالیخولیائی از نیاز و نفرت است .

١٢٨

ا روح و ی�مواج�ھ ب�ا فق�دان و خ�الء دل ، ی بی�رون واح�دم در بازگشت بھ خویشتن و دل بری�دن از آ .40ھ از ن روح ازلی اوست کآان تجسم مفطرت خویش می شود و احساس نا بودی می کند زیرا حواھ

ارد . ک�ھ کرده است و او اینک یک موجود بی خود است کھ بھ استانھ نیستی خود قرار د خروجاو عن�ی خ�دا را یفرین�د آن ھس�تی م�ی آو از می زند نیستیاین یا بھ یاری مستقیم خداوند دل بھ دریای

ت کھ خودقطریام انسان کامل و موحد و با عصمت است . و یا بھ یاری یک پیرمقمی یابد . و این ام مق�ت و ب�ارۀ خویش�تن اس�وام رسیده موفق بھ الحاق در ذات خود می شود . این خل�ق دمقبھ این

س�د وزن را بھ دوستی حقیقی و عارفان�ھ ب�ا زن م�ی رام است کھ مقخال فت الھی انسان . و در این س�ت یافت�ھ خ�ود د م رسیده است یعنی ب�ھ اوای باطن خود حبھ راستی می یابد و می شناسد زیرا بھ

وصال است و این وصال با خویشتن است . ھمانطور کھ انسان در رابطۀ جنسی در حقیقت مترصدی�ن رابط�ھ . و این ھمان عل�ت العل�ل کین�ھ در ا با خویشتن است و طرف مقابل بھانھ ای بیش نیست

ی کند . ماست زیرا ھر یک از طرفین از طرف مقابلش فقط بھ عنوان یک بھانھ و واسطھ استفاده و اینست کھ عش�ق جنس�ی ع�ین خ�ود پرس�تی اس�ت و ل�ذا ب�ھ نف�رت م�ی انجام�د و احس�اس فری�ب و

ت ل�د . ای�ن عی را وسیلھ قرار دھ�سارد کدمی مطلقا حق ندآخیانت :انسان بھ عنوان یک وسیلھ !و العلل ھر گناھی است و ستمی !و منشأ ذاتی و بر حق عداوت و کینھ زناشوئی !

اق رزوی الح�آشنائی انسان با دل و جان و روح خودش می شود و زان پ�س آرابطۀ جنسی موجب .41 ش م�ی یاب�د وتدریج کاھشنائی اولیھ ھم بھ آدر ادامۀ ھمان ولیو اتحاد و یگانگی با خویش است

ب�ل زن و نخستین روابط بعنوان حسرتی باقی می مان�د و ای�ن اس�اس کین�ھ و ع�داوت متقا نشئھفقط ن رابط�ھ پندارن�د . و ای�م�ی می ک�اشوھراست کھ ھمدیگر را باعث و بانی این نقص�ان و ک�اھش و نا

ع کین�ھ ووض�"تو "ھمواره وسیلھ ای برای رس�یدن "من"ب�ھ خویش�تن اس�ت . ای�ن واس�طھ گ�ی موس�ت اشنائی اولیھ فق�ط ی�ک نش�انھ و س�مت روح�انی آن آو عداوت است . در واقع حقارتاحساس

معرف�ت ودمی در خویش پیدا می کند و زان پس باید در این سمت بواس�طۀ اس�تغراق و تزکی�ھ آکھ و عبودیت حرکت کند .

ن و ش�نا م�ی کن�د و ھم�یآخ�ودش ج�ان و روحدرواقع ھمسر کسی است کھ ھر یک از طرفین را با .42طنی ب�ا ش�نائی و وص�ال ب�اآتوق�ع اس�ت ک�ھ در ھ�ر رابط�ھ ای ای�ن دم�ی ب�ر ای�ن پن�دار و آبس . ول�ی

وی اس��ت و اس��اس س��وء تف��اھم و ب��د بین��ی و ع��داوت لخویش��تن بیش��تر م��ی ش��ود و ای��ن گم��ان ب��اط طلبکاری متقابل .

ط�رف م�ی رود و ن�ھ رس�یدن ب�ھن برای رس�یدن ب�ھ خ�ود ب�اال آھمسر نردبانی است کھ ھر کسی از .43 مقابلش .

و .اس�ت و اراده ب�ھ تمل��ک او عرص�ۀ کف�ر اس�ت و خ�ود پرس�تی و س��تم ه ھمس�ر مظھ�ر نف�س ام�ار .44 چون این ارادۀ متقابل است جنگ در می گیرد .

ای�ن راق و سلوک بھ س�مت اعم�اق خویش�تن رخ ندھ�د و درغدر زناشوئی اگر حرکت باطنی و است .45ذا غ�از م�ی ش�ود و چ�ون تالش�ی ناک�ام اس�ت ل�آرگیری و خصومت جھت سلطھ راستا تالشی نشود د

این رابطھ بھ تباھی و خیانت و فرو پاشی می رود . الکس�پی�ر طریق�ت و زان پس باید بھ یاری ھمسر فقط درب ورود بھ باطن خویش است و ھمین ! .46

ابط�ھ راب فزاین�ده در سمت ذات خویشتن شد و گرنھ ابتالی شھوانی بص�ورت ی�ک ع�ذ الی هللا سیر را دوزخی می کند . زیرا کسی میل ندارد بر این درب گشوده بر خویشتن وارد شود .

نی�ا دغازسفر بھ دگر سوی وجود خویش است و یا مبتال شدن بھ شھوت و ح�رص و آدواج یا سرزا .47 رب رادگرافی در پشت درب وجود . ت�ا اینک�ھ ادم�ی ای�ن وپرستی و تجارت جنسی و ھنرھای پورن

باطل مرتن پن�دارآ ھم گم می کندو در جھان برون سر گشتھ و تنھا و تباه م�ی ش�ود و ی�ا ب�ھ امی�د ب�ا وفاسق عوض م�ی کن�د و تب�دیل ب�ھ روس�پی م�ی ش�ود . ھ�رزه گ�ی و ش�ھوت پرس�تی جم�ال را تب�اه

زشت نموده و رابطۀ زناشوئی فقط رابطۀ عورتھاست و بس. ردم در م�ری فاصلھ گ�رفتن از ھمس�ر و ن�ژاد و خ�دمت ب�ھ بھ ھمین دلیل یکی از روشھای براھما کا .48

م�ی ھای دیگر است . زیرا ھمسر و نژاد بسرعت ازج�نس نف�س ف�رد یمحرجھت ارتقای محبت در ذا و راه دل را س�د م�ی کن�د .و ل� آدم�ی ش�د حج�اب نف�س م�ی ش�ودشود و ھر چھ کھ از ج�نس نف�س

دل اس�ت. و ومنتقل نمود و این زکاة محب�ت محبت دریافت شده درقلمرو خانواده راباید بھ دیگران س��ت ک��ھ اای��ن ک��اری ب��ود ک��ھ گان��دی در تم��ام عم��ر ب��ھ ک��ار بس��ت و ای��ن س��نت انبی��اءو اولی��ای الھ��ی

ب�اطنی را از نژاد فاصلھ گرفتھ و دست ب�ھ ھج�رت زده ان�د و س�یرو س�لوک دواجزبالفاصلھ بعد از ا غازآع�ھ س�ره اند . جدائی خ�انواده از جاممیق کردعدر سیر و سلوک بیرونی و اجتماعی تسریع و ت

سقوط وتباھی خانواده است .

١٢٩

اق�ع ھر انس�انی درب�ی از دربھ�ای وج�ود اس�ت . و وج�ود ھم�ان خداس�ت و در خ�دمت ب�ھ م�ردم در و .49ود ی�ابی شنا می ش�ود. ای�ن ھم�ان راه ورس�م وج�آدمی ھمۀ وجوه وجود را می یابدو با وجود خود آ

ه را نچ�ھ ک�ھ قحط�ی عاطف�ھ و محب�ت درخ�انوادآنج�ات م�ی دھ�د . دم�ی رااز قحط�ی وج�ود آاست ک�ھ جبران می کند محبت بھ دیگران در قلمرو خارج از نژاد است .

ان ارک� مل�ھبنابراین خویش�تن داری دررابط�ۀ جنس�ی ومھ�ار ش�ھوت جنس�ی در رابط�ۀ زناش�وئی ازج .50یم دل ب�ھ ورود درح�ردم�ی ای�ن نی�از ب�ھ رابط�ھ جنس�ی راک�ھ نیازآاست . یعن�ی یسیرو سلوک عرفان

رب دل وجان است ھدر نمی دھد وبیش از حدبادرب دل بازی نمی کند .رابط�ۀ جنس�ی ح�داکثرلمس دوت اس��ت . انک��ھ ای��ن درب را در خ��ود یاف��ت بایس��تی ب��راین درب واردش��ودواینگونھ اس��ت ک��ھ ش��ھ

ابطۀ رار می شود و از وضع آتشین خودخارج می شود.درواقع بعد ازھرمھجنسی کاھش می یابدو ب�ھ گ�ام راگ�ام جنسی فردبایدب�ھ ت�أمالت درون�ی وفکروذکروعب�ادت بپ�ردازد. ت�اراه ورودب�ھ خویش�تن

ش��نائی باخویش��تن اس��ت وزان پ��س بای��د حرک��ت معن��وی و آکش��ف وط��ی نمای��د. رابطۀجنس��ی وسیلۀگ�ی دمی ب�ھ ھرزآشنائی ھم ازدست می�رود و ھ�رز م�ی ش�ودوآغاز شود وگرنھ ھمان آسلوک باطنی مائی ودوبازی با خویشتن کھ گناھی بزرگ است کھ بھ صورت بازی بابدن ھمس�رخودنکشیده می ش

دم��ی ح��ریم قدس��ی خداون��د اس��ت و اینس��ت ک��ھآت��ن زی��را م��ی کن��د ک��ھ موج��ب کین��ھ ونف��رت اس��ت .گ دررابطۀجنس��ی بایس��تی فکروذک��ر خداون��د حضورداش��تھ باش��د.یعنی ای��ن رابط��ھ ی��ک عب��ادت ب��زر

ذابھائی رت ومک�ردراین رابط�ھ ازجمل�ھ گناھ�ان کبی�ره اس�ت و ع�ومقدس است و لذازنا وبازی وتجا کبیر ھم بھ ھمراه دارد .

رابط��ۀ جنس��ی ع��الیترین ح��دازتعامل ج��ان و دل و روح انس��ان اس��ت ولذاب��ھ ھم��ین می��زان ص��دق .51وب��ازیگری ش��ھوتونی��ت ومعرف��ت وعبودی��ت وتقواطل��ب م��ی کن��د.و لذا توخل��وص وپ��اکی وش��راف

رفین نجاک��ھ جم��ال ط��آ بط��ھ منجرب��ھ ش��دیدترین حدع��ذاب م��ی گرددت��اوھ��رزه گ��ی و پلی��دی درای��ن را .ازچشمان زن وشوھرساقط می شود واین سقوط ازباالتنھ درپائین تنھ است

دم�ی آس�ت درعظم�ت وقداس�ت واقع�ھ کافیس�ت ک�ھ اکارگاه پی�دایش وخل�ق انس�ان ھھمینکھ این رابط .52می داگ��اھی برتردررابط��ھ پدی��درخداوندودردودس��تانش بیابد.وھرچ��ھ ک��ھ معرف��ت وخوضخودرادرمح

یدجمال ھم متجلی ترمی شود.آرین ت��س��تانھ نزدی��ک ت��رین ح��دازتقرب ال��ی هللا اس��ت ول��ذالطیف آب��رای اھ��ل معرف��ت رابط��ۀ جنس��ی .53

ومقدس ترین نوع عبادت محسوب می شود.وازاین منظراست کھ شھوت حیوانی وسرکش فروکشھ ای�ن ک�ود.پ�س تمامامعرف�ت وخوداگ�اھی اس�ت می کندوگناھان مربوط ب�ھ ای�ن رابط�ھ ازمی�ان م�ی ر

جم�الی رابطھ رامدخل رضوان قرار می دھد.وھرچھ کھ رابطھ باالتنھ ای ترشودعشق زناشوئی ھ�من وج��ھ ازوجوداس��ت ک��ھ آدم��ی درواق��ع جم��ال کم��ال اس��ت زیراص��ورت آترم��ی ش��ودچراکھ ص��ورت

اندیشھ ومعرفت(سر)درجھان است.ح کمت��ری وج��ود داش��تھ باش��دبیداری ومکاش��فھ وتع��الی روب��ھ میزان��ی ک��ھ دررابط��ۀ جنس��ی ش��ھوت .54

ید.آبرتری حاصل می ھ جنس�ی ل�ذا در رابط�س�تانۀ ش�دیدترین نیازھاوعبودی�ت ھاحضوربیش�تری داردآان درطش�ی نجاکھ آاز .55

ھ ک�بافکروذکرپروردگ�اروخلوص وص�دق وطھ�ارت وتواض�ع اس�ت شدید ترین مداخل�ھ ھ�ا را دارد و ت می یابد.کمتری برای دخال مجال شیطان

رفین ط��رابط��ۀ جنس��ی غافالن��ھ وتاجران��ھ ومکاران��ھ وناپ��اک قدرتمن��دترین مداخل��ۀ ش��یطان درنف��وس .56ب دل ی�د.چون درآت�ش م�ی کشاندوس�وءزنھا وع�داوتھای م�ادام العمرپدی�دمی آاست ک�ھ رابط�ھ راب�ھ

اس����ی واردم����ی ش����ود.واین حقیق����ت معن����ای خنبازباشدوص����احب نداش����تھ باش����دھرجن وش����یطان و ی است.ورد.این معنای حقیقی ابتالءوعذاب جنسآدرمی تصرفمی باشدکھ وجودرابھ زناومعصیت

ص�ورت نی است ک�ھ ب�ھیطابھ ھمین دلیل دل یک انسان زناکار(باھمسرویابی ھمسر)قلمروسلطھ شی .57ی ش�ھوت ھا ھ حتی می تواندازطریق نگاهطفاسقان گوناگون برنفوس رخنھ می کنند.این رخنھ وسل

رن�دوکل دم�ی الن�ھ داآدھد.ک�ھ بس�یاری ازای�ن ش�یاطین ب�رای تم�ام عم�ردرنفس آلوده وگناھک�ار رخ زندگی انسان رابھ جنون وجنایت می کشانند.

رام�ی خویشتن داری دررابطۀ جنسی یکی ازبزرگترین جھادھای نفسانی است کھ دربھ�ائی ازوج�ود .58 کند. گشاید وفردرابھ بی نیازی عظیمی می رساندوبھ قوت وغنای روحانی نائل می

ن��وی ب��ی تردیدرابط��ۀ جنس��ی ب��ین دوانس��ان متق��ی وبامعرف��ت ومتواض��ع نیزھمانق��در خیروبرک��ت مع .59 داردکھ خویشتن داری جنسی.

ن منج��ر ب��ھ آھرگ��اه ک��ھ رابط��ۀ جنس��ی دچ��اراختالل م��ی ش��ودھرتالش مذبوحان��ھ ای ب��رای گش��ایش .60اس��ت .وای��ن بدترش��دن ودوزخ��ی ش��دن رابط��ھ م��ی گ��ردد وبھت��رین راه ح��ل خویش��تن داری دررابط��ھ

ازملزومات حتم�ی رابط�ۀ زناش�وئی اس�ت زی�را ھم�ۀ زناش�وئی ھ�ا دیریازودب�ھ ب�ن بس�ت جنس�ی م�ی

١٣٠

ااست کھ سرنوشت زناشوئی وزندگی معنوی رقم می خوردبھ سوی جھنم ی�ا رض�وان جرسند.وازاین الھی .

دواج زداب وحق��وق ومعرف��ت اس��ت.واآمس��تلزم رعای��ت می��زانان بھم�� یھرواقع��ۀ ب��زرگ ومقدس�� .61الزم ک�ھ اشوئی یکی ازبزرگترین این وقایع درزندگی بشراست کھ بھ دلیل فق�دان رعای�ت حق�وقوزن

واجب ترینش صداقت است تبدیل بھ دوزخ سرنوشت می شود. ش��تگیرصداقت,ادب,معرفت,ازخودگذمبتن��ی بدواج براھماک��اری ی��ا زناش��وئی عرف��انی رابط��ھ ای زا .62

برودورابط���ھ ای روح���انی رخ نمایدک����ھ نگ����اه ک���ھ بنیادش���ھوت ازمی����ان آش���ھوت اس���ت تا ومھ���ارنیم��ۀ س�ت ون�ھ دوانس�ان کام�ل اس�ت.واین زناش�وئی رابط�ۀ دو انس�ان کام�ل ا قلمروظھور"برھما"ی�ا تامثال کامل شود. داربلعیدن دیگری راد دانسان کھ ھریک قص

فصل سی و پنجم

١٣١

فلسفه روزمره گی

لحظات و کشتن زمان است بواسطھ عادات.روزمره گی فلسفھ سر بریدن . 1ی�دن از بزرگترین و بلکھ تنھا خصم عمر کوتاه انسان عادات اس�ت. عادتھ�ا ب�ھ لح�اظی عرص�ھ جھ . 2

ود جبر گذشت زمان است و بھ لحاظی دیگر بھ نسیان سپردن عمر و فرصت ھاست و عرصھ از خ بیگانھ و بیھوش شدن است.

رزش و خالق و رشد دھنده ای نداریم بھ یکی از ع�ادات خ�ود وقتی ھیچ کار درونی یا بیرونی با ا . 3متوسل می شویم: چای و قھوه نوشیدن، سیگار کشیدن، بیھوده از ھ�ر دری ح�رف زدن و معم�وال غیبت کردن، تماشای تلویزیون و صدای موسیقی را در آوردن و یا برای قدم زدن بھ خیابان رف�تن

١٣٢

آن رفتن و امروزه تلفن و مخصوصا تلف�ن ھم�راه بزرگت�رین و یا از سر بیھوده گی بھ دیدار این و عادتی است کھ زمان را ب�ھ قت�ل م�ی رس�اند و انس�ان را از ش�ر خ�ودش م�ی رھان�د و ب�ھ ش�ر م�ردم

مبتال می سازد.ار معشیت جدی ترین و مفیدترین کاری کھ عامھ مردم در طی روز انجام می دھند تالش برای امر . 4

ژی ایت�ا خوابی�دن اس�ت. م�ابقی س�اعات اض�افی ک�ھ در عص�ر تکنول�وو مصرف کاال و خ�وردن و نھاه کنن�ده بیشتر و بیشتر می شود قلمرو عذاب و احساس کالفگی است کھ قلمرو اعمال و رواب�ط تب�

نیز ھست زیرا عرصھ پیدایش عادتھاست کھ رخوت و نسیان پدید می آورند.غ�ت ی بش�ر م�درن ھم�ین اوق�ات فرایکی از مھمترین علل مفاس�د و ان�واع ام�راض جس�می و روان� . 5

راحت حاصل از سرعت کار تکنولوژیکی است زیرا بشر قدیم حتی برای خ�وردن و خوابی�دن و اس�ت. ار می بردخود ھم می بایست جان بکند و مستمرا کار کند. مثال ھمین غذا پختن ساعتھا وقت و ک

ی پر الفگی است کھ برابھرحال سھولت و سرعت کارھا از علل اصلی احساس بطالت و پوچی و کل از کردنش ھزاران بدبختی رخ می دھد. کھ یکی ھزینھ پر ک�ردن آن اس�ت و دیگ�ری مفاس�د حاص�

اعمالی کھ این اوقات را اشغال می کنند.ی�ن عم�ل تالش برای نابود کردن اوقات فراغت اساس نابودی کل سرنوشت افراد است. زیرا نفس ا . 6

ست.خود ظالمانھ و کافرانھ و ابلھانھ ای�ن اوق�ات احتی بھ ظاھر مفیدترین اعمالی کھ ب�ھ نی�ت پ�ر ک�ردن اوق�ات و در واق�ع ف�رار ک�ردن از . 7

م�ی و فراغت انجام م�ی گی�رد ھ�م مض�ر و تب�اه کنن�ده اس�ت حت�ی اگ�ر ب�ھ اص�طالح ک�ار ھن�ری و علمطالع��ھ و ورزش باش��د. زی��را حاص��ل ھ��ر عمل��ی بس��تھ ب��ھ نی��ت آن عم��ل اس��ت و ن��ھ خ��ود ص��ورت

و این یک قانون تجربی بشر است.ظاھری آن. عالوه بر ای�ن معض�لھ بیک�اری مخصوص�ا ب�رای نس�ل ج�وان ک�ھ خ�ود از محص�والت عص�ر جدی�د و . 8

لمرو قحاصل ماشینی شدن کارھاست و در طول تاریخ بیشتر شده و زین پس ھم بیشتر خواھد شد ی�ات اس�ت.ن�ون و جناپیدایش عمده گرفتاریھا و بزھکاریھا و اعتیاد و مفاسد اخالقی و جنس�ی و ج

ھ بن�درت خطرات بیکاری بھ لحاظ اخالقی و معنوی بسیار بیشتر از جنبھ ھای اقتصادی آن اس�ت ک� بھ آن پرداختھ می شود.

ذا ک�ل روزمره گی در حقیقت ھمان روزمرده گی و روزکشی است. و چون شبھا ھم کھ خ�وابیم و ل� . 9ی کن�یم م�آنرا ھم صرف غرایز حیوانی عمر ما بھ مرگ و نیستی می گذرد و با ارزش ترین اوقات

انوری کھ عمدتا شکم و زیر شکم و تفریحات است. بن�ابراین زن�دگی عم�ده بش�ر ھرگ�ز از حی�ات ج�رد و بش�ر فراتر نمی رود و بلکھ حیات جانوری ما ھم بس�یار ذل�ت ب�ارتر از س�ائر حیوان�ات م�ی گ�ذ

ی کشد و مو جان می کند و عذاب در ارضای غرایز حیوانی خود از ھر حیوانی بیشتر کار می کند لذا مریض ترین حیوانات است.

و ھن��وز ھ��م تکنول��وژی م��درن بھم��ان ان��دازه ک��ھ س��ھولت و س��رعت ایج��اد ک��رده گرفت��اری و ع��ذاب .10د ھ نم�ی آوربیماری و خدمات فنی ھم پدید آورده و لذا باز ھم بشر امروز وقت چندان زی�ادی اض�اف

نم�ی ود زیرا بشر مدرن با ھمین اوق�ات اض�افی خ�ود ھ�مو خود این امر نوعی خیر محسوب می شا ک�ار ن�داند چھ کند و بواسطھ آن مشغول ھالکت خویش است و حتی غرای�ز حی�وانی اش را فل�ج و

م ت بھ ھنگ�اکرده است. آدمی در حیات دنیوی و غرایز حیاتی خود ابلھ ترین حیوانات است. حیوانانیس�ت و میق ف�رو م�ی رون�د و انس�ان ای�ن ک�ار را بل�دبیکاری چرت می زنند و بھ فکر و تامالت ع

ی مش�غول حتما باید چیزی در بیرون مشغولش دارد. یعنی نمی تواند کھ با خودش مشغول شود یعنعن�ی بھ خود شود. و این بزرگترین نقص انسان است کھ در عص�ر م�درن ش�دیدتر ھ�م ش�ده اس�ت. ی

ال بواس�طھند با خودش رابطھ بر ق�رار کن�د اانسان قادر بھ ورود بر وجود خویش نیست و نمی تواد و چیزھای دیگری کھ عموما ھمین واسطھ ھا موجب گمراھی و تباھی و انواع ام�راض م�ی ش�ون

اعتیاد.ھ بیھ�وده وقتی از اعتیاد سخن می گوئیم بسیار وسیع تر و عمیق تر از مواد مخدر اس�ت. ع�ادت ب� .11

زی�ون از سر بیکاری عادت ب�ھ تماش�ای تلوی حرف زدن و اعمال بیھوده و سھوی عادت بھ خوردنمگ�انی ھو موسیقی چای و شیرینی و آدامس جویدن و........ اینھا مضرترین عادات بش�رند چ�ون

.شده اند وقاحت و خطر و ضررش ھم عادی شده و بھ چشم نمی آید. زیرا ھمھ ھمین طورندن��د و عواط�ف را تب��اه م�ی ک ع�ادت ب�ھ بیھ��وده گ�وئی یک��ی از مخربت�رین ع��ادات اس�ت ک�ھ رواب��ط و .12

عمومی زندگی را جھنم می سازد. عادت بھ خوردن در تمام ساعات بزرگترین عامل انواع امراضز از ای�ن مثل ناراحتی گوارشی و چاقی و انواع بیماریھای خ�ونی اس�ت. ع�ادت ب�ھ حراف�ی تلفن�ی نی�

دو مخربتر است و الی آخر.

١٣٣

ش�تن و ب�ا کننده شعور و روان بشر حاصل گریز از خویھمھ این عادات مخرب و بیماری زا و تباه .13س بش�ر پ�خود تنھا بودن است. ھمھ اینھا حاصل میل بھ با خود نبودن است و اص�ال نب�ودن اس�ت.

یعھ دشمن آشکار حیات و ھستی خویشتن است و کفری جز این نیست. ھمانطور ک�ھ در احادی�ث ش� دت موج�ب س�ھویت و نس�یان و جن�ون ومی خوانیم ک�ھ: تق�وی ھم�ان ت�رک ع�ادات اس�ت. زی�را ع�ا

اش�د. پ�س اعمال بیخودی می شوند و غفلت از خود پدید می آورند کھ ع�ین از ی�اد ب�ردن خ�دا م�ی بی انس�ان در واقع ھمھ اینھا برای فرار از خ�دا تلق�ی م�ی ش�ود: خ�دا گری�زی منش�ا ھم�ھ ب�دبختی ھ�ا

ف�ر در کی ان�دازد. ای�ن ع�ذاب است کھ انسان را در عاداتش ب�ھ غ�ل و زنجی�ر کش�یده و ب�ھ ع�ذاب م� حیات دنیاست.

ھ ی�اد م�ی ب�این واضح است کھ انسان بمیزانی کھ بخود می اندیشد و در خود تامل م�ی کن�د خ�دا را .14 نافقان�ھ ومآورد و الغیر. و لذا نماز ک�ھ در آن ت�امالت درون�ی و معرف�ت نف�س نباش�د خ�ود عب�ادتی

مصداق "وای بر نمازگزاران" در قرآن است. ت�امالت ھم از سر بیکاری تسبیح می اندازند و ورد می گویند. این وردھای س�ھوی و ب�دون برخی .15

ا ردرونی و معرف�ت ن�ھ تنھ�ا ذک�ر خ�دا نیس�ت ک�ھ ع�ین جن�ون و نس�یان اس�ت و ام�راض وی�ژه خ�ود ت کش�ی بھمراه دارد کھ عذاب عبادات ریائی و سھوی است. ھر عملی کھ بھ قصد مشغولیات و وق�

ن�ری و ھکننده است و حاصلی یکسان دارد چ�ھ ام�ور عب�ادی باش�د و چ�ھ علم�ی و باشد کفر و تباه تفریحی و ورزشی و بازی و چھ اعمال فاسقانھ و ھرزه گی ، نیت مراد است.

اگ�ر از از ھمین منظر عبادات و خیرات دوران پیری ماھیتا ھمان عیاشی ھای دوران ج�وانی اس�ت .16 فاسقانھ باشد. سر بیکاری و بیعاری و فقدان توان اعمال

ر دانس��ان ف��راری ز خ��ود در واق��ع ف��راری از واقعی��ت عین��ی و ج��اری زندگیس��ت ک��ھ نیم��ی از او .17ر ح��ال خ��اطرات و حس��رت گذش��تھ م��ی گ��ذرد و ن��یم دیگ��ری در ی��اد آرزوھ��ا و آرمانھ��ای آین��ده. او دست این حضور ندارد و این بدین معناست کھ اصال حضور و وجود ندارد او غایب است و نیست. ون�ھ اس�ت کھ بقول علی(ع): کسی کھ خود را نمی شناسد نابود است. و کسی ک�ھ اص�ال از خ�ود بیگا

امکان شناختی از خود را ندارد و ھیچ معرفتی از زندگی حاصل نمی کند.ستارگان ھمانطور کھ بھ لحاظ علم فیزیک نور و کیھان شناسی آنچھ کھ در آسمان و از موجودیت .18

د. یعن�ی کھ اینک بھ چشم و ھوش ما می رس� است وط بھ میلیونھا سال پیشو کیھان می بینیم مربم ب�ھ ما میلیونھ�ا س�ال از واقعی�ت ج�اری جھ�ان ھس�تی عق�ب ھس�تیم. درب�اره زن�دگی زمین�ی خ�ود ھ�

رده ای�د ک�ھمین نسبت دور و غافلیم. اینست ک�ھ در ق�رآن م�ی خ�وانیم ک�ھ "در آن روز ب�ر آنچ�ھ ک�ھ یم بس�یار مال و سرنوشت حال خود جاھل و کوریم و از آنچ�ھ ک�ھ ھس�تدانا خواھید شد" یعنی بر اع

دوریم.ت ترین س�اعاعمده ما در گذشتھ جا مانده ایم و ل�ذا ت�اب تحم�ل اوق�ات بیک�اری خ�ود را ن�داریم و ب�د .19

اوق�ات رخ زندگی ما اوقات فراغت و تعطیل است و لذا بیشترین جنگھا و جرمھا و جنایات در ای�ن می دھد.

ن دوری و در مواقع بیکاری بیش از ھر زم�انی ای�ن از خ�ود بیگ�انگی را م�ی بین�یم و ای�در حقیقت .20ش�تغاالت غفلت از حال و موجودیت جاری زندگی را درک م�ی کن�یم و ل�ذا م�ی گری�زیم و ب�ھ ان�واع ا

ند غاالت ھس�تکاذب پناه می بریم و اینست کھ اشتغاالت روزمره گی ما در این اوقات مخربترین اش�تدی از ھ بظ��اھر ام�وری لطی�ف و آس��ان و لذی�ذ باش�ند. چ�ون در ح��ال گری�ز آگاھان�ھ و عم��ھ�ر چن�د ک�

انی خویش مرتکب این نوع اعمال می ش�ویم ش�دیدتر ب�ھ دام م�ی افت�یم و اس�یر وسوس�ھ ھ�ای ش�یط می شویم.

ش�د خ�ود ش�ت بایاشتغال پرستی، آئین اھل کفر است و لذا ھدف از کار کردن بیش از آنکھ کسب مع .21راغ�ت فت کھ ما را در خودش غرق و گم و گور سازد. ولی این وض�ع در اعم�ال اوق�ات اشتغال اس

ست.ابمراتب شدیدتر است زیرا تماما بھ قصد فرار از خود و فریب خویشتن و خود فراموشی ار و ت�رین افک� بنابراین روزمره گیھای ما قلمرو اشد ضاللت ماست. و لذا پلیدترین و گمراه کنن�ده .22

واقعی�ت و اسات در این اوقات رخ میدھد زی�را در ح�ال ف�رار از خ�ود ھس�تیم ف�رار ازبرنامھ و احس حقایق زندگی ج�اری. ب�یش از ھ�ر زم�انی ب�ھ عم�د گ�وش و چش�م و ھ�وش خ�ود را ب�ر واقعی�ت م�ی

ر ن اوق�ات دبندیم و غرق در خود فریبی ھستیم. و این عین پناه بردن بھ شیطان است. یعن�ی در ای� طان و تحت وسوسھ ھای او ھستیم. نزدیکترین حد بھ شی

حق�ایق و اما چگونھ می توان الاقل اوقات فراغت را بھ خود رس�ید و چش�م و ھ�وش را ب�ر خ�ود و .23 زندگی باز کرد وغفلت و نسیان ساعات اشتغال جدی را جبران نمود؟

گوئی در ھستھ مرک�زی وج�ود و دل م�ا ی�ک نی�روی دافع�ھ قدرتمن�دی ھس�ت ک�ھ ھ�وش و ح�واس و .24ما را دفع می کند و بما اجازه نزدیک شدن بھ خودمان را نمی دھد بھ دلمان، بھ وجدانمان، ادراک

١٣٤

بھ روحمان و بھ خدایمان. تا وارد جریان واقعی زندگی شویم و بھ زندگی ملحق شویم. زی�را بق�ول ار و قرآن و احادیث ائمھ اطھار اکثر مردمان در خوابند و یا اصال ھالک شده اند و با مرگشان بی�د

بھوش می آیند. یم حت�ی ب�احداقل و واجب ترین کار اینست کھ اوقات فراغت خود را با ھیچ کاری پ�ر و اش�غال نکن� .25

امکان را موسیقی و مطالعات سرگرم کننده و کار ھنری نسیان زا و عبادات سھوی. بدینگونھ اینچن�د اریم. ھ�ردسوی خود بر می یابیم تا الاقل از راه دور نظری بخود نمائیم و بتدریج گامھائی بھ

وب��رای حرک��ت اص��لی و نھ��ائی ب��رای رس��یدن ب��ھ خ��ود و ب��ھ اکنونی��ت حی��ات و ھس��تی خ��ود، ی��اری اس�ت" رھبری یک پیرو مراد عرفانی ام�ری واج�ب اس�ت زی�را بق�ول پی�امبر اک�رم "ب�ی ام�ام، ک�افر

یعنی غافل و مدھوش و بیگانھ از خویش است.

ششم فصل سی و

١٣٥

» یک معماي قرآنی «

ه األعرافبسم الل

ی گوین�ده ا وقتی قرآن می خوانیم بی شک مخاطب آنیم مثل ھر کتاب دیگر . ولی ھر کت�ابی نویس�نده و )1

آی�ا س�یم . ول�یدارد کھ نامش بعنوان مؤلف بر روی کتاب نوشتھ شده است و او را الاقل بھ نام می شنا ست ؟...اراوی و گوینده قرآن کیست ؟ آیا خداوند است ؟ پیامبر اسالم است ؟ جبرئیل مؤلف یا

ھ ب�ی�امبر ھ�م پبطور کلی میدانیم کھ قرآن کالم خداست کھ بواسطھ جبرئیل برپیامبر خوانده ش�ده اس�ت و )2ق�ل نا اس�طھ ومراتب خوانده است . یعنی بین خواننده قرآن و خداوند کھ گوین�ده اص�لی آن اس�ت دو ت�ا و

) رس�ول وجود دارند یعنی جبرئیل و رسول . کھ جبرئیل رسول خدا بھ س�وی محم�د اس�ت و محم�د (ص تق�ال ک�المجبرئیل بھ سوی خلق است و کل واقعھ ای کھ دین اسالم نامی�ده م�ی ش�ود حاص�ل ای�ن نق�ل وان

خدا بھ بشر است بھ رسالت و وساطت جبرئیل و پیامبر .

١٣٦

افرون ک�یات و سوره ھای کوچ�ک ق�رآن مث�ل س�وره توحی�د، ن�اس ، فل�ق ، از این منظر مذکور برخی آ )3ئی�ل اس�ت ب�ھ بگو " کلمھ جبر» " قل « آغاز شده است کھ این » قل « کامال مفھوم ومعقول است کھ با

پیامبر کھ مابقی آیات را از جانب خدا بھ پیامبر بازگو کند . و این واضح است .برئیل جابطھ بین رسول است کھ از زبان جبرئیل نقل می شود و لذا در ر مثال سوره توحید پیام خدا بھ )4

ود : معرفی م�ی ش�» ھو « و رسول خدا ،خداوند ضمیر سوم شخص غایب است و لذا خداوند با ضمیر بگو کھ او خدای یگانھ و بی نیاز است کھ نھ والد دارد و نھ ولد . و بی ھمتاست .

من�وال ان�دکی از آی�ات دیگ�ر در س�وره ھ�ای دیگ�ر ق�رآن ب�ر ای�ن سوره ھ�ای ن�اس و فل�ق و ک�افرون و )5یس�تند و مذکور است کھ ک�امال واض�ح و مفھ�وم م�ی آی�د . ول�ی م�ابقی آی�ات و س�وره ھ�ای ق�رآن چن�ین ن

واس�طھ م و یا بااصال معلوم نیست کھ گوینده دقیقا کیست . آیا جبرئیل است و یا خود خداست کھ مستقی د .بھ پیامبر وحی می کن

ک�ھ اوند . بلسوره حمد یک نمونھ بارز از معمای مذکور است کھ نھ اثری از جبرئیل است و نھ خود خد )6 .ت م�ی کن�د یک انسان است کھ در مقابل خدا او را حمد و ثنا می گوید و از او طل�ب رس�تگاری و ھ�دای

ھ�د ن�ا ا« م�ی گوی�دکھ در ضمن این انسان گوینده سوره حمد یک نفر ھم نیست بلک�ھ بیش�تر اس�ت زی�را .یعنی ما را بھ راه راست ھدایت کن و نھ مرا . این چھ معمائی است » الصراط المستقیم

س�تی ل است بایسوره حمد ھم اگر مثل سوره توحید تلقین ذکر بھ پیامبر از جانب خدا بھ واسطھ جبرئی )7، آغ�از رئی�ل ب�ھ رس�ولجب»ق�ل « آغاز شده باشد . و بلک�ھ ھم�ھ س�وره ھ�ای ق�رآن بایس�تی ب�ا»قل « با

اگ�ر مبر است ؟شود. چرا چنین نیست ؟ آیا آیات و سوره ھای اینگونھ ،القائی بی واسطھ خداوند بر پیا چنین باشد ھمھ قرآن چنین است آیا حل مسئلھ کدام است ؟

ر ف�نداون�د دو خو اما مسئلھ دیگر اینکھ در قرآن آیات بس�یاری وج�ود دارد ک�ھ در آن آی�ھ واح�د گ�وئی )8ی کنن�د از م�آنانک�ھ آی�ات الھ�ی و دی�دار ب�ا خ�دا را انک�ار « است زیرا با دو ضمیر س�خن م�ی گوی�د مث�ل

" کیس�ت ؟ این آیھ واحد چند نفر گوینده دارد ؟ در "رحمت من " آی�ا "م�ن.» رحمت من مأیوس ھستند نک�ار ا خ�دا را اار بآنانکھ آیات الھی و دید:« در واقع بھ نظر می رسد کھ آیھ می بایستی چنین می بود

خن م�ی س�ک�ھ در ای�ن حال�ت گوین�ده جبرئی�ل اس�ت ک�ھ ب�ا محم�د » می کنند از رحمت خدا مأیوس ھستند ان ک�ھ آی�ات آن�« گوید درباره خداوند . و خداوند سوم شخص غایب است . ویا می باید چنین م�ی ب�ود :

ا د مس�تقیما ب�این حالت خود خداونکھ در » مرا و دیدار مرا انکار می کنند از رحمت من مأیوس ھستند ر خ�دا را بگ�و آنانک�ھ آی�ات الھ�ی و دی�دا« محمد در ح�ال س�خن اس�ت . و ی�ا م�ی توانس�ت چن�ین باش�د :

نک�ار م�ی کنن�دابگو آنانکھ آیات مرا و دیدار م�را «و یا .» انکار می کنند از رحمت خدا مأیوس ھستند ف و نح�و ور کامال معقول و مفھوم و از لحاظ صرھریک از حاالت مذک.» از رحمت من مأیوس ھستند

نف��ر درس�ت م�ی آی��د ول�ی ای��ن ص�ورتی ک�ھ در ق��رآن ش�اھدیم حاص��ل پی�ام و راز دیگ�ر اس��ت و گ�وئی دویر س�وم حضور دارند کھ با محمد سخن می گویند ب�ھ واس�طھ جبرئی�ل ی�ا مس�تقیما یک�ی خداس�ت ک�ھ ض�م

جمل��ھ ، دو ت��ا ض��میر متف��اوت حض��ور دارد . ش��خص غای��ب اس��ت و یک��ی ھ��م م��ن اس��ت . در ی��ک آی��ھ و براستی معما چیست ؟

م�ان معم�ای و ای�ن آی�ھ ھ�م ب�ھ ن�وع دیگ�ر ش�امل ھ» ما بادھا را می فرستیم و او آب را ن�ازل م�ی کن�د « )9ب�ھ ارد کھ تامذکور است . در این ما واو چھ کسانی ھستند . این مسئلھ در صدھا آیھ در قرآن حضور د

نشده است . امروز راز گشائیرب اگ��ر مس��ئلھ م��ذکور در دوت��ا آی��ھ و موض��وع متف��اوت م��ی ب��ود ش��اید ب��ھ ن��وعی ب��ھ حس��اب ادبی��ات ع�� )10

اوت محس�وب م��ی ش�د . ول��ی در آی�ھ واح��د و پی�ام و موض��وع واح�دی ش��اھد دو ت�ا ض��میر و دو ف�رد متف��زی ی�ن چ�ھ راا ھستیم مثل من و او یا ما و او . و این امر در قرآن فراوان مش�اھده م�ی ش�ود . براس�تی

است ؟ ھ�ا را ما ب�اد« آیا می توان گفت این دو نفر یکی خداوند و دیگری جبرئیل است ؟ مثال در آیھ فوق کھ )11

اون�د اس�ت و آیا می توان گفت ک�ھ م�ا جبرئی�ل اس�ت و او ھ�م خد.» می فرستیم و او آب را نازل می کند بالعکس ؟

ی�اء اس�ت وط حام�ل وح�ی و ک�الم و اوام�ر الھ�ی ب�ھ انبولی م�ی دان�یم ک�ھ جبرئی�ل در دس�تگاه الھ�ی فق� )12 مأمور فرستادن باد یا نزول آب و امثالھم نمی تواند باشد .

ان گف�ت ک�ھ م�ی ت�و» آنانکھ آیات و دیدار الھ�ی را منکرن�د از رحم�ت م�ن م�أ ی�وس ھس�تند « آیا در آیھ )13 ی�ل منش�أ ویل اس�ت ؟آی�ا جبرئگوینده آیھ جبرئیل است و لذا سخن از رحمت جبرئیل است و من ھم جبرئ

مظھر رحمت است ؟ کھ چنین نیست ؟ یم�ھ نو اگر گوینده آیھ خود خداوند باشد ک�ھ از رحم�ت خ�ودش س�خن م�ی گوی�د پ�س چ�را خ�ودش را در )14

اول آیھ بھ ضمیر غایب می خواند یعنی او .

١٣٧

ر ت پی�امبو نب�و بنظر ما این مسئلھ مورد بح�ث از معماھ�ا و اس�رار ذات�ی و اص�ول ق�رآن و مس�ئلھ وح�ی )15 اسالم است کھ در سراسر قرآن جاریست .

ق نامی�ده و اینست کھ عل�ی را ش�أن ن�زول ق�رآن و ق�رآن ن�اط» امام «بنظر این فرد دوم کسی نیست جز )16یث م بقول ح�داند و گاه ساقی وحی . کھ در سراسر واقعھ معراج محمدی ھم با او بوده است و معراج ھ

(امام) نداشتھ است .معراج ،ھدفی جز معرفی علی ه در مام�ان زن�داین فرد دوم کھ در جای جای قرآن در کنار خداوند حضور دارد امام مبین اس�ت . یعن�ی ا )17

ھر عصری کھ قرآن ناطق و تأویل کننده قرآن و اسوه عینی اخالق قرآن ھستند .نم�ود و دارد درکفقط از این منظر می توان این بزرگترین معم�ای قرآن�ی ک�ھ در سراس�ر ق�رآن حض�ور )18

لذا از این منظر قرآن را بھ گونھ ای دگر فھمید .س�ت درک ااز این منظر میت�وان راز س�وره حم�د را ھ�م ک�ھ بق�ول پی�امبر ب�ھ مثاب�ھ عص�اره و قل�ب ق�رآن )19

ھ تحت باینمود کھ گوینده اش کیست . درست بھ ھمین دلیل است کھ علی (ع) می فرماید : کھ من نقطلوة امام را ص حمد ھستم . و درست بھ ھمین دلیل است کھ پیامبر می فرماید کھ : بیبسم هللا در سوره

نیست زیرا سوره حمد اساس صلوة است اینک قرآن را از چشم دیگری بخوانیم و در آن تأمل نمائیم از چشم امام .

پایان