Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Nexto.pl.

Poradnik dla elektryka

Błędy popełniane przy

badaniach i pomiarach

elektrycznych

VERLAGDASHÖFER

00 strona tytu‡owa.qxd 2006-05-13 11:32 Page 1

Copyright © 2006

Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o.ul. Senatorska 12, 00-082 Warszawatel. (022) 559 36 00 do 05, faks: (022) 829 27 00, 829 27 27www.dashofer.pl

Autor: mgr inż. Fryderyk Łasak – absolwent Wydziału Elektro-techniki GiH AGH. W latach 1965 do 1972 praca w Hucie„Pokój” w Rudzie Śląskiej. Od 1972 zatrudniony w Cen-tralnym Ośrodku Badaw-czo-Rozwojowym „Elektromon-taż” Warszawa, Zakład Badań Elektrotechnologicznychw Krakowie. Od 1980 r. pełnił funkcję kierownika zakładu,który prowadził badania konstruktorskie i atestowe wy-r-obów produkowanych przez Przedsiębiorstwa „Elektro-montaż” i producentów prywatnych oraz wy-konywł wieleinnych usług pomiarowo-badawczych. W 2002 po likwida-cji COBR „Elektromontaż” podjął działalność jako ZakładBadań Elektrycznych „El-Fred” wykonując badania die-lektrycznego sprzętu ochronnego i pomiary ochronne in-stalacji elektrycznych. Opracowuje i wygłasza referatyzwią-zane z ochroną przeciwporażeniową, wykonywaniempomiarów ochronnych i szkoleniem elektryków do egzami-nów na grupę kwalifikacyjną. Członek StowarzyszeniaElektryków Polskich, w Oddziale Nowa Huta.

Redaktor odpowiedzialny: Marta Młynarczyk

Opracowanie edytorskie: Karolina Mańkowska

Skład: Arkadiusz Rabiński

ISBN 83-88285-38-6

Wszelkie prawa zastrzeżone, prawo do tytułu i licencji jest własnością Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszejpublikacji, również na nośnikach magnetycznych i elektronicznych, bez zgody Wydawcy jestzabronione. Ze względu na zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacjeprzepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialności za zamieszczone informacje.

00 strona tytu‡owa.qxd 2006-05-13 11:32 Page 2

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

Spis treści

3

Objaśnienia piktogramów1. Wstęp2. Wymagania przepisów techniczno - budowlanych

2.1. Obowiązek badań kontrolnych instalacji elek-trycznych i piorunochronnych

2.2. Bezpieczeństwo prac pomiarowych przyurządzeniach elektroenergetycznych

3. Wymagania norm3.1. Wymagania znowelizowanych przepisów ochrony

przeciwporażeniowej3.2. Próby i pomiary instalacji elektrycznej podczas

montażu i po wykonaniu3.3. Eksploatacja urządzeń elektrycznych3.4. Pomiary instalacji piorunochronnych3.5. Normy w Unii Europejskiej

4. Urządzenia pomiarowe4.1. Przyrządy do pomiarów małych rezystancji oraz

rezystancji połączeń ochronnych4.2. Przyrządy do pomiarów rezystancji izolacji urządzeń4.3. Przyrządy do pomiarów impedancji pętli zwarcia4.4. Przyrządy do pomiarów rezystancji uziemień4.5. Przyrządy do pomiarów parametrów wyłączni-

ków różnicowoprądowych

SPIS TREŚCI

4.6. Przyrządy do pomiarów eksploatacyjnychurządzeń elektroenergetycznych do 1 kV

4.7. Przyrządy do pomiarów natężenia oświetlenia 5. Rodzaje i zakres badań i pomiarów ochronnych

5.1. Ciągłość przewodów ochronnych i połączeńwyrównawczych oraz pomiar rezystancjipołączeń ochronnych

5.2. Rezystancja podłogi i ścian5.3. Samoczynne wyłączenie zasilania w sieci TN

6. Pomiary zabezpieczeń różnicowoprądowych6.1. Wprowadzenie6.2. Przyczyny niezadziałania wyłączników różnicowo-

prądowych 6.2.1. Zwarcia międzyfazowe i fazowe6.2.2. Zagrożenie porażenia przez przerwę przewo-

du PEN w układzie TN-C-S6.3.2. Połączenie równoległe przewodów neutral-

nych dwóch odbiorników6.3.3. Zamiana przewodów neutralnych sąsied-

nich obwodów6.3.4. Przeciwstawne połączenie przewodów

fazowego i neutralnego w wyłączniku6.4. Wykonywanie pomiarów zabezpieczeń różnico-

woprądowych6.4.1. Metody sprawdzania działania urządzeń

różnicowoprądowych6.4.2. Metody sprawdzania skuteczności ochrony

przeciwporażeniowej w obwodach zabez-pieczonych wyłącznikami ochronnymiróżnicowoprądowymi

6.4.3. Sprawdzanie wyłączników ochronnychróżnicowoprądowych testerem

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

Spis treści

4

6.4.4. Sprawdzanie wyłączników ochronnychróżnicowoprądowych przyrządamimikroprocesorowymi

7. Pomiary rezystancji izolacji7.1. Wprowadzenie7.2. Wykonywanie pomiarów rezystancji izolacji7.3. Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transforma-

tora7.4. Pomiar rezystancji izolacji kabla7.5. Wykonywanie pomiarów rezystancji izolacji

uzwojeń maszyn elektrycznych7.6. Błędy popełniane przy pomiarze rezystancji

izolacji7.7. Próba wytrzymałości elektrycznej.

8. Pomiary uziemień8.1. Wykonywanie pomiarów rezystancji uziemień8.2. Rezystancja uziomów pomocniczych8.3. Czynniki wpływające na jakość uziomu8.4. Pomiar rezystancji uziemień piorunochronnych8.5. Pomiar rezystywności gruntu8.6. Pomiar rezystancji uziemień piorunochronnych

miernikiem udarowym8.7. Właściwości udarowe uziemień8.8. Błędy podczas wykonywania pomiarów rezystancji

uziemień9. Pomiary eksploatacyjne

9.1. Wykonywanie pomiarów rezystancji uzwojeńmaszyn elektrycznych

9.2. Pomiary eksploatacyjne spawarek9.3. Pomiary eksploatacyjne zgrzewarek9.4. Pomiary eksploatacyjne agregatów prądotwór-

czych

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

Spis treści

5

9.5. Pomiary eksploatacyjne elektronarzędzi9.5.1. Norma PN-EN 50144-1: 2004 „Bezpieczeństwo

użytkowania narzędzi ręcznych o napędzieelektrycznym. Wymagania ogólne. ”

9.5.2 Oględziny zewnętrzne 9.5.3. Demontaż i oględziny wewnętrzne 9.5.4. Pomiar rezystancji izolacji 9.5.5. Sprawdzenie wytrzymałości elektrycznej

izolacji9.5.6. Sprawdzenie obwodu ochronnego 9.5.7. Sprawdzenie biegu jałowego 9.5.8. Sprawdzenie skuteczności ochrony

przeciwporażeniowej 9.5.9. Badania okresowe elektronarzędzi

9.6. Badania instalacji i urządzeń na placach budowy10. Ocena wyników11. Podsumowanie i wnioski12. Czasokresy badań i pomiarów13. Badania i pomiary odbiorcze a pomiary

eksploatacyjne14. Dokumentowanie prac pomiarowo-kontrolnych15. Błędy w dokumentowaniu pomiarów16. Wzory protokołów (załączniki)Literatura

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

Spis treści

6

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

Objaśnienia piktogramów

7

OBJAŚNIENIA PIKTOGRAMÓW

przykład

zmianaprzepisu

podstawaprawna

terminy

uwaga

problem

orzecznictwo

definicja

norma

dyrektywa

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

1. Wstęp

9

W latach 90-tych nastąpiły zmiany w zasadach budowyinstalacji elektrycznych w obiektach budowlanych orazzmieniły się zasady ochrony od porażeń prądem elek-trycz-nym. Zmiany wprowadzone przez nowe Prawo Bu-dowlane [29], przez Warunki Techniczne jakim powinnyodpowiadać budynki i ich usytuowanie [33] oraz w prze-pisach dotyczących ochrony przeciwporażeniowej (wielo-arkuszowa PN-IEC 60364) [8-11] spowodowały zmianyw wymaganiach dotyczących wykonywania pomontażo-wych pomiarów odbiorczych i okresowych pomiarówochronnych dla oceny stanu ochrony przeciwporażenio-wej w eksploatowanych urządzeniach elektrycznycho znamionowym napięciu do 1 kV.

Nowe przepisy ochrony przeciwporażeniowej wprowadziłyzasadę: najpierw chronić, potem zasilać. Z tej zasady wyni-ka kilka wymagań, których przestrzeganie znakomiciezwiększa bezpieczeństwo użytkowania urządzeń elektrycz-nych, nawet w mało bezpiecznym układzie sieci TN-C. Na-leżą do nich: sposób przyłączania przewodu ochronno-ne-utralnego w gniazdach wtyczkowych i do obudowy urzą-dzeń I klasy ochronności (rys 1./1.), sposób przyłączaniaprzewodów w gniazdach bezpiecznikowych – przewód L naśrubę stykową, przewód PEN na gwint i w oprawach oświe-tleniowych – przewód L – środkowy styk, PEN – gwint.

1. WSTĘP

Rys. 1./1. Sposób poprawnego przyłączania przewodówPEN w układzie sieci TN-C

Zalecany jest sposób przyłączania przewodów: fazowegoL, neutralnego N i ochronnego PE w gniazdach wtyczko-wych w układzie TN-S, który przedstawiony został na rys.1./2. Taki sposób podłączania przewodów w gniazdachwtyczkowych jest szczególnie ważny w sieciach kompute-rowych aby nie eliminować filtrów (rys. 1./3.), oraz istotnyjest dla pomiarowców, gdyż ułatwia wykonywanie pomiarów.

Rys. 1./2. Zalecany sposób przyłączania przewodóww gniazdach wtyczkowych

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

1. Wstęp

10

L PEN

Rys. 1./3. Eliminacja filtrów przez błędne połączenieprzewodów

Błędy popełniane przy podłączaniu urządzeńw układzie sieci TN-C. Podłączanie gniazd wtyczko-wych w układzie sieci TN-C najczęściej wykonywane jestw sposób stwarzający zagrożenie porażenia, gdy przewódPEN przyłączany jest do styku N a dopiero potem do sty-ku ochronnego PE (bolca). Na rys. 1./1. pokazano tocienką linią. Taki sposób łączenia stwarza niebezpieczeń-stwo porażenia po przerwaniu połączenia N-PE i powsta-niu uszkodzenia zasilanego odbiornika. Niebezpiecznenapięcie dotykowe będzie utrzymywać się na jego obudo-wie, a zabezpieczenie nie zadziała. Łączenie zgodniez rys. 1./1. powoduje nie działanie odbiornika, gdy po-wstanie przerwa N-PE, napięcie nie pojawi się na obudowieodbiornika, co eliminuje występujące zagrożenie.

Inne błędy to łączenie przewodu fazowego L z gwintemgniazd bezpiecznikowych oraz łączenie przewodu fazo-wego L z gwintem w oprawkach oświetleniowych.

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

1. Wstęp

11

Umieszczenie wyłącznika oświetleniowego w przewodziePEN uniemożliwia wykona-nie ochrony metalowychopraw oświetleniowych w układzie sieci TN-C.

Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych

1. Wstęp

12

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Nexto.pl.