การดู�แลทันตล�ขภาพสำ�าหรบทั�มเยี่��ยี่มบ�าน

ฝ่�ายี่ทันตสำาธารณสำ�ข โรงพยี่าบาลเวี�ยี่งแก"น โดย ทพญ. พจนา พงษ์ พาน�ช

- ทั�าควีามร��จักเก��ยี่วีกบฟั&น- โรคของฟั&น- การดู�แลสำ�ขภาพฟั&น

ฟั&นม�ก��ชุ�ดู ?

1. ฟั&นน�)านม 20 ซี่��2. ฟั&นแทั� 32 ซี่��

ฟั&นม� 2 ชุ�ดู

ฟั&นน�)านม ม�20 ซี่��

ฟั&นแทั� ม� 32 ซี่��

โรคฟั&นผุ�

โรคฟั�นผุ�เกิ�ดจากิ ?

อาหารหวาน

เช��อแบคท�เร�ย

เวลาท�!กิรด สั#มผุ#สัฟั�น

1. เคล,อบฟั&น 2. เน,)อฟั&น

3. โพรงประสำาทัฟั&น

ฟั�นผุ�ม� 3 ระยะ

ระยะท�! 1 :ผุ�ถึ'งช#�นเคล�อบฟั�น

ระยะท�! 2 :ผุ�ถึ'งช#�นเน��อฟั�น

ระยะท�! 3 :ผุ�ถึ'งช#�นโพรงประสัาทฟั�น

ระยะท�! 1 : ผุ�ถึ'งช#�นเคล�อบฟั�น

ร#กิษ์าโดย: อ�ดฟั�น

ระยะท�! 2 : ผุ�ถึ'งช#�นเน��อฟั�น

ร#กิษ์าโดย: อ�ดฟั�น

ระยะท�! 3 : ผุ�ถึ'งช#�นโพรงประสัาทฟั�น

ร#กิษ์าโดย :- ร#กิษ์ารากิฟั�น- ถึอนฟั�น

โรคเหง�อกิอ#กิเสับ

ร#กิษ์าโรคเหง�อกิอ#กิเสับโดย :

- ขู*ดห�นป*น

ระด#บความแขู+งแรงขูองสั�ขูภาพช-องปากิ

ระดูบทั�� 1 ฟั&นสำะอาดูแข/งแรง ระดูบทั�� 2 ฟั&นเร0�มม�ป&ญหา(ม�ห0นป�น เหง,อกอกเสำบเล/กน�อยี่

ม�รอยี่ข�"นขาวีม�เสำ�นสำ�ดู�าหร,อร�ผุ�ไม"ใหญ"มาก ) ระดูบทั�� 3 เร0�มอนตรายี่ฟั&นผุ� ร�ใหญ" เคยี่ปวีดู / ผุ� หลายี่ๆซี่�� ม�ห0นป�นมาก เหง,อกบวีมอกเสำบร�นแรง เร0�มม�ฟั&นโยี่ก ม�

ฟั&นค�ดู ระดูบทั�� 4 อนตรายี่ ม�การการปวีดู บวีม ฟั&นโยี่กบวีม

อกเสำบเป5นหนอง ม�คราบขาวีหร,อเชุ,)อรา แผุลเร,)อรง/ผุ0ดูปกต0 ก�อนเน,)อ

เสำ��ยี่งสำ�งทั��ควีรพ0จัารณาให�ค�าแนะน�า+ สำ"งต"อ ระดูบ 3,4

ระดูบทั�� 1 สำ�เข�ยี่วี ฟั&นสำะอาดูแข/งแรง

ระดูบทั�� 3 สำ�สำ�ม เร0�มอนตรายี่ฟั&นผุ� ร�ใหญ" เคยี่ปวีดู / ผุ� หลายี่ๆซี่�� ม�ห0นป�นมาก เหง,อกบวีมอกเสำบร�นแรง เร0�มม�ฟั&นโยี่ก ม�ฟั&นค�ดู

ห0นป�น/ข�)ฟั&นมาก

ฟั&นผุ�ร�ใหญ"หร,อม�หลายี่ซี่�� ฟั&นค�ดู(ฟั&นทั��ข6)นไม"ไดู�)

ระดูบทั�� 4 อนตรายี่ ม�การการปวีดู บวีม แผุลเร,)อรงในปากทั��ผุ0ดูปกต0 ก�อนเน,)อ

ฟั&นโยี่กบวีมอกเสำบเป5นหนอง ม�คราบขาวีหร,อเชุ,)อรา

เชุ,)อรา

ปวีดูบวีม ล0)นยี่ก ห�บปากไม"ไดู�

ต�"มหนองปลายี่ราก

ตาบวีม ร"วีมกบปวีดูฟั&น

ห0นป�นมาก ฟั&นโยี่ก ม�หนองไหลซี่6ม กล0�นปากร�นแรงมาแผุลเร,)อรง

ก�อนเน,)อ

ตั#วอย-างcase ท�!น-าจะสั-งท#นตักิรรมท#นท� ปวด บวม ม�หนอง กิ�นขู/าวไม-ได/ คอบวมแดง (Ludwig’s Angina)อ#นตัรายหายใจไม-

ออกิ

ตั#วอย-างcase ท�!ให/ค2าแนะน2ามาท2าฟั�น ถึ/าพร/อม

กิารให/ค2าแนะน2าขูองท�ม เน/น 2 เร�!อง

1.การเล,อกก0นอาหาร2. การแปรงฟั&น

ประเภทัของอาหารหวีาน เสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�ต��าเสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�ต��า

- ม�น�)าตาลในร�ปของเหลวี เชุ"น น�)าหวีาน ไอศกร�ม นมรสำหวีาน

เสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�ปานกลางเสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�ปานกลาง- ม�น�)าตาลทั��แข/งและเหน�ยี่วีในร�ป

ขนมทั��จับเป5นก�อนเชุ"น ขนมขบเค�)ยี่วี ขนมป&ง เค�ก ค��กก�)

เสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�สำ�งเสำ��ยี่งต"อโรคฟั&นผุ�สำ�ง- ม�น�)าตาลทั��ละลายี่ชุ�า ต�องอมไวี�ใน

ชุ"องปากนานๆ เชุ"น ล�กอม ล�กกวีาดู ยี่าอมแก�ไอ

ระยี่ะเวีลาทั��ผุ0วีฟั&นสำมผุสำกบกรดู ยี่0�งนาน ยี่0�งทั�าให�ฟั&นผุ�มากข6)น การสำร�างกรดูจัะเก0ดูข6)นหลงก0น

อาหารหวีาน 5 นาทั� และต�องใชุ�เวีลา 1 ชุ�วีโมง จั6งจัะก�าจัดูกรดูในชุ"องปากโดูยี่น�)าลายี่ไดู�

เวีลา

ขนมขบเค�)ยี่วี

ผุลข�างเค�ยี่ง สัารปร�งแตั-งรสัชาตั� เช-น ผุงช*รสั หร�อ เกิล�อโซเด�ยม สัารกิ#นบ*ด กิ4าซท�!ใช/ช-วยในกิารเกิ+บร#กิษ์าสัภาพอาหาร

และ ท2าให/ซองผุล�ตัภ#ณฑ์ พองตั#วด*สัวยงาม เช-น กิ4าซไนโตัรเจน กิ4าซคาร บอนไดออกิไซด

ขูนมจ#ดเป7นอาหารท�!ให/พล#งงานสั*ง แตั-ให/ค�ณค-าทางโภชนากิารค-อน ขู/างน/อย อ�ดมไปด/วยแป8ง น2�าตัาลและไขูม#น ถึ/าเด+กิกิ�นเขู/าไปมากิอาจท2าให/ได/ร#บพล#งงานเกิ�นในร-างกิาย กิ-อให/เกิ�ดป�ญหาตั-างๆ ตัามมา เช-น โรคอ/วน โรคฟั�นผุ� เด+กิอ/วน ผุ*/ใหญ-อ/วน เบาหวาน ความด#นสั*ง โรคห#วใจขูาดเล�อด

ข�อเสำนอแนะในการบร0โภคขนมขบเค�)ยี่วี1.  ไม-ควร   มากิเกิ�นกิว-าว#นละ 2    ม��อ ท2าให/ได/ร#บ

พล#งงานมากิเกิ�นความตั/องกิาร ร#บประทานอาหารม��อหล#กิลด   ลงราคาค-อนขู/างแพงมากิ2.     ควรเล�อกิร#บประทานอาหารว-างแบบไทย เพราะตั/อง

    ร#บประทานกิ#บผุ#กิ ท2าให/ได/ร#บใยอาหาร ว�ตัาม�นและเกิล�อแร-

อาหารทั��ชุ"วียี่ต�านฟั&นผุ�

อาหารพวกิ เน��อ นมจ�ด งา และผุล�ตัภ#ณฑ์ จากิถึ#!ว ท�กิชน�ด ผุ#กิผุลไม/ท�!ไม-ม�รสัเปร��ยว หวาน จะท2าให/

เกิ�ดสัภาพเป7นด-าง ช-วยป8องกิ#นกิารละลายแร-ธาตั�ออกิจากิตั#วฟั�น

อาหารพวกิผุลไม/สัดท�!ม�เสั/นใย และม�น2�าเป7นสั-วน ประกิอบจ2านวนมากิ ช-วยขู#ดคราบจ�ล�นทร�ย และ

ช-วยเจ�อจางความเป7นกิรดในช-องปากิ

แปรงฟั�น

แปรงฟั�น แปรง

ฟั�น

แปรงฟั�น

การแปรงฟั&นทั��ถู�กวี0ธ�ในเดู/กโต การแปรงฟั&นทั��ถู�กวี0ธ�ในเดู/กโตและผุ��ใหญ"และผุ��ใหญ" โดูยี่วี0ธ� ขยี่บ โดูยี่วี0ธ� ขยี่บ - - ป&ดู และกดู ป&ดู และกดู--

ดู6งดู6ง--ป&ดูป&ดู

ให/ท#นตัแพทย เคล�อบหล�มร-องฟั�น

อ�ปกิรณ ช-วยเสัร�ม สั2าหร#บผุ*/พ�กิารท�!ใช/ม�อไม-ถึน#ด แปรงม�ด/ามใหญ-ให/จ#บถึน#ด ถึ/ากิ2าไม-ได/ให/ม�

สัายร#ด

หาเคร�!องม�อช-วยอ/าปากิ (กิรณ�ผุ*/ด*แลแปรงให/)

..ถึ'งน/อยกิ+หน'!ง...ตั-างกิ#นเพ�ยงร-างกิายแตั-ใจเด�ยวกิ#น..

..เป7นกิ2าล#งใจให/ท�มเย�!ยมบ/านท�กิคนเพ�!อ.. สั-งตั-อกิ2าล#งใจไปให/ ผุ*/ป;วย ผุ*/พ�กิารในช�มชน......

ขูอขูอบค�ณ

http://www.healthyability.com