1
Φ. 928 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 8 Εισαγωγή Τα Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη (Η/Ζ) ή, όπως συνηθίζεται συχνά να τα λέμε, “oι γεννήτριες” ηλεκτρικού ρεύματος, είναι μηχανήματα που τα τελευταία χρόνια μπαίνουν όλο και περισ- σότερο στη ζωή μας κυρίως γιατί η άνοδος του βιοτικού επιπέδου την οποία επιδιώκει συνεχώς η κοινωνία, επιβάλλει τη συνεχή τρο- φοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα σε ολοένα και περισσότερες εγκαταστάσεις. Tο Η/Ζ μπορεί να χαρακτηρισθεί ως “ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος”, διότι ενσωματώνει μηχα- νές και συστήματα με διαφορετική τεχνολογική προέλευση το καθένα. Δηλαδή, μια μηχανή εσωτερικής καύσης (συνήθως πετρελαιομηχανή), μια ηλεκτρική μηχανή (σύγχρονη ηλεκτρογεννήτρια εναλλασσομένου ρεύματος), έναν πίνακα ελέγχου και προστασίας (με προγραμματιζόμενο αυτοματισμό και ψηφιακές επικοινωνίες) και τέλος αρκετά ηλεκτρονι- κά συστήματα αυτόματου ελέγχου (ΣΑΕ) (π.χ. ρυθμιστή τάσης γεννή- τριας, ρυθμιστή στροφών μηχανής και ελεγκτή ψεκασμού καυσίμου). Προφανώς είναι ένα πολύπλοκο μηχάνημα και επομένως για τη σω- στή επιλογή ενός Η/Ζ απαιτείται ιδιαίτερη γνώση και προσοχή. Σε αυτό το κείμενο θα επισημά- νουμε 6 κρίσιμα σημεία, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, εστιάζοντας κυρίως την προσοχή μας στα ντιζελοκίνητα Η/Ζ εφεδρι- κής λειτουργίας, που συναντάμε στην συντριπτική πλειοψηφία των εγκαταστάσεων. 1. Αργόστροφο (1500rpm) ή πολύστροφο (3000rpm) Η/Ζ ; Ενα Η/Ζ χαρακτηρίζεται καθοριστικά από την ταχύτητα περιστροφής της κινητήριας μηχανής, κατά την οποία ταχύτητα το Η/Ζ αποδίδει την ονομαστική ηλεκτρική ισχύ του. Να θυμόμαστε βέβαια πάντα, ότι οι στροφές της μηχανής του Η/Ζ είναι σταθερές προκειμένου να έχουμε σταθερή συχνότητα ρεύματος (π.χ. 50Ηz). Ετσι, για παράδειγμα, υπάρχει Η/Ζ 30KVA στις 1500 στροφές ανά λεπτό (rpm) και επίσης υπάρχει Η/Ζ 30KVA στις 3000 rpm. Είναι σωστό να θεωρήσουμε τα δυο αυτά μηχα- νήματα ισοδύναμα και να επιλέξουμε αυτό με τη χαμηλότερη τιμή; Φυσικά όχι. Τα Η/Ζ 1500 στροφών είναι περίπου 10-20% ακριβότερα από τα Η/Ζ 3000 στροφών της ίδιας ισχύος, του ίδιου κατασκευαστή. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα, διότι σε ένα Η/Ζ 1500 στροφών η μηχανή είναι μεγαλυτέρου μεγέθους από ότι σε ένα Η/Ζ 3000 στροφών της ίδιας ισχύος, παράγει όμως την ίδια ισχύ λειτουργώντας στο 50% των στροφών. Κατά συνέπεια ένα Η/Ζ 1500 στροφών έχει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: • Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής • Μεγαλύτερη αξιοπιστία • Λιγότερο θόρυβο • Χαμηλότερη κατανάλωση πετρελαίου • Λιγότερες απαιτήσεις συντήρησης (όταν είναι σε συνεχή λειτουργία) Από την άλλη μεριά, ένα Η/Ζ 3000 στροφών, εκτός από τη χαμηλότερη τιμή αγοράς, έχει μικρότερο όγκο και βάρος και επομένως είναι ευκολό- τερο να τοποθετηθεί και σε πιο περιορισμένο χώρο. Σε κάθε περίπτωση, για να μην οδηγηθούμε σε λάθος επιλογές, πρέπει να συγκρίνουμε Η/Ζ της ίδιας κατηγορίας. 2. Ασφάλεια και νομιμότητα Σε όποια κατηγορία Η/Ζ κάνουμε την έρευνά μας στην αγορά, χρειά- ζεται προσοχή ώστε να επιλέξουμε ένα μηχάνημα που να είναι ασφαλές και νόμιμο. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εκδώσει τεχνικές οδηγίες τις οποίες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν οι κατασκευαστές, προκειμένου να εξασφαλίζεται η προστασία των ανθρώπων και των εγκαταστάσεων. Η τήρηση των οδηγιών αυτών είναι προϋπόθεση για την τοποθέτηση, από τον κατασκευαστή, του σήματος CE πάνω στο μηχάνημα. Εχουν όμως τηρήσει όλοι οι κατασκευαστές τις οδηγίες ασφάλειας, πριν διαθέσουν το Η/Ζ στην ελληνική αγορά; Οι σοβαροί και υπεύθυνοι ναι. Δυστυχώς υπάρχουν και εξαιρέσεις, τις οποίες πρέπει να αποκλεί- σουμε από τις επιλογές μας. Πώς όμως μπορούμε να διαπιστώσουμε αν ένα Η/Ζ συμμορφώνεται με τις οδηγίες ασφάλειας; Εστιάζοντας σε 3 κρίσιμα σημεία: 1. Nα έχει προστατευτικά πλέγματα γύρω από τον ανεμιστήρα του ψυγείου ώστε να μην είναι δυνατόν να εισέρθουν ξένα αντικείμενα στο χώρο κίνησης του ανεμιστήρα όπου βρίσκονται επίσης και τροχαλίες, ιμάντες, τεντωτήρες και άλλα περιστρεφόμενα εξαρτήματα. Επιπλέον, σε περίπτωση που μια βλάβη (π.χ. αν κοπεί ο ιμάντας) προκαλέσει σπάσιμο του ανεμιστήρα, τότε αν δεν υπάρχει πλέγμα προστασίας, τα κομμάτια του εκσφενδονίζονται με μεγάλες ταχύτητες και μπορεί να προκληθεί σοβαρό ατύχημα. 2. Να έχει προστατευτικά πλέγματα γύρω από τα πολύ καυτά εξαρ- τήματα, ώστε να μην είναι δυνατόν να προκληθεί έγκαυμα σε κάποιον που από άγνοια ή αμέλεια θα ακου- μπήσει πάνω τους. Το πιο καυτό εξάρτημα σε ένα Η/Ζ που λειτουρ- γεί, είναι η πολλαπλή εξαγωγής των καυσαερίων και η τουρμπίνα μέσα από την οποία διοχετεύονται τα καυσαέρια πριν καταλήξουν στον αγωγό εξάτμισης. Η θερμοκρασία των καυσαερίων κυμαίνεται από 200 έως και 700 βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με τον τύπο, το μέγεθος και το φορτίο της μηχανής. Είναι εύκολο λοιπόν να αντιληφτούμε τη σοβαρότητα του εγκαύματος που θα προκληθεί. Δυστυχώς, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, ακόμα και σήμερα συναντάμε στις εγκαταστάσεις Η/Ζ χωρίς τα απαραίτητα προστατευτικά πλέγματα. 3. Να έχει φίλτρο ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών (ή αλλιώς αντιπα- ρασιτικό φίλτρο) στη γεννήτρια. Με το φίλτρο αυτό, ο κατασκευαστής εξασφαλίζει ότι το Η/Ζ δεν θα προ- καλεί ενοχλητικές ηλεκτρομαγνητι- κές παρεμβολές στις συσκευές της εγκατάστασης που τροφοδοτεί. Το φίλτρο βρίσκεται συνήθως μέσα στο κιβώτιο της γεννήτριας μαζί με το ρυθμιστή τάσης, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία. Σε πιο εξελιγμένα μοντέλα, το φίλτρο και ο ρυθμιστής τάσης βρίσκονται μέσα στον πινάκα, για ευκολότερη πρόσβαση. Αν λοιπόν διαπιστώσουμε ότι ένα Η/Ζ δεν τηρεί τα παραπάνω και παρά ταύτα έχει τοποθετημένο το σήμα CE, καταλαβαίνουμε ότι και το μηχάνημα δεν είναι ασφαλές και η διάθεσή του στην αγορά είναι πράξη που παραβαίνει την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επομένως, φροντίζουμε να επιλεγούμε ασφαλή και νόμιμα μηχανήματα. 3. Αποτελεσματικό ηχομονωτικό κάλυμμα Το θέμα του θορύβου είναι εξαιρετικά σημαντικό σε ένα εφεδρικό Η/Ζ. Σκεφτείτε πόσο ενοχλημένοι αισθανόμαστε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, όταν για να απολαύσουμε έναν γαλήνιο ύπνο με τη δροσιά του κλιματι- στικού, είμαστε υποχρεωμένοι να υποστούμε τον διαπεραστικό θόρυβο του Η/Ζ που λειτουργεί εκείνη την ώρα λόγω διακοπής ρεύματος. Kαι βέβαια η ενόχλησή μας “πολλαπλασιάζεται” ανάλογα με την τιμή που έχουμε πληρώσει στο ξενοδοχείο. Υπάρχουν παρόμοια επιχειρήματα και για πλήθος άλλων εγκαταστάσεων, με αποτέλεσμα την τελευταία δεκαετία να προτιμάται συχνά η επιλογή Η/Ζ με ηχομονωτικό κάλυμ- μα, παρότι είναι ακριβότερο από ένα Η/Ζ ανοικτού τύπου. Είναι όμως όλα τα ηχομονωτικά καλύμματα το ίδιο αποτελεσματικά; Σίγουρα όχι, και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε εύκολα διαβάζοντας στα τεχνικά χαρακτηριστικά τη στάθμη θορύβου σε dbA που παράγεται από το μηχάνημα. Eδω χρειάζεται προσοχή σε 3 σημεία: 1. Να συγκρίνουμε τη στάθμη θορύβου στην ίδια απόσταση. Οι κατα- σκευαστές συνήθως δημοσιεύουν μετρήσεις θορύβου σε 3 αποστάσεις από το Η/Ζ, δηλαδή στο 1m, στα 7m και στα 15m. 2. Το σημαντικότερο όμως είναι πώς γίνονται αυτές οι μετρήσεις και ποια είναι η αξιοπιστία τους. Ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η πιστοποίηση ενός επιτυχημένου ηχομονωτικού καλύμματος είναι πολύ δύσκολη υπόθεση και απαιτεί γνώση, εμπειρία και επενδύσεις σε εξοπλισμό. Στη φωτο- γραφία φαίνεται ένας ανηχοικός θάλαμος (anechoic chamber), μια επένδυση συνολικού ύψους πέντε εκατομμυρίων δολαρίων του μεγα- λυτέρου εργοστασίου κατασκευής Η/Ζ στην Ευρώπη, μέσα στον οποίο γίνονται ακριβείς μετρήσεις για την πιστοποίηση του ηχομονωτικού καλύμματος. Ενα πρόσθετο χα- ρακτηριστικό των επιτυχημένων ηχομονωτικών καλυμμάτων είναι ότι έχουν μεγάλες θύρες και έτσι διευκολύνεται η εργασία του ελέγχου και της συντήρησης του μηχανήματος. Αντίθετα σε καλύμματα με ανεπιτυχή σχεδιασμό ή και ανεπαρκή ηχομονωτικά υλικά, παρατηρούμε συχνά πολύ μικρές θύρες, προκειμένου να μειωθεί η στάθμη του εκπεμπόμενου θορύβου σε αποδεκτά επίπεδα. 3. Το Η/Ζ με ηχομονωτικό κάλυμμα συνήθως προορίζεται να εγκατα- σταθεί σε υπαίθριο χώρο, συνεπώς πρέπει να έχει και τις αντίστοιχες προδιαγραφές προστασίας από τη διάβρωση. Ομως επειδή σπάνια κανείς εξετάζει αυτές τις “λεπτομέ- ρειες” στη φάση της επιλογής του μηχανήματος, πολύ συχνά βλέπου- με καλύμματα με εκτεταμένη διά- βρωση, όπως αυτό της φωτογρα- φίας. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα νησιά και στις παραθαλάσσιες περιοχές, όπου επικρατούν συχνά συνθήκες αυξημένης υγρασίας και αρμάρι. Σε κάθε περίπτωση, η εμπειρία έχει δείξει ότι ένα πρόσθετο στέγαστρο που θα κατασκευάσει με συνήθη υλικά ο εγκαταστάτης ή μπορεί να το προ- μηθεύσει σε κιτ ο κατασκευαστής όπως φαίνεται στη φωτογραφία, σίγουρα θα συμβάλει στην αύξηση της διάρκειας ζωής του μηχανήμα- τος. Προστατεύει από τις ακραί- ες καιρικές συνθήκες (καύσωνες, καταιγίδες, χαλάζι, χιόνι) και μας δίνει τη δυνατότητα να ανοίξουμε τις πόρτες του καλύμματος, χωρίς να εκτίθενται τα ζωτικά μέρη του Η/Ζ σε αυτές. 4. Η αξιοπιστία του συστήματος ελέγχου και των ηλεκτρικών κυκλωμάτων Μια ανατολίτικη παροιμία λέει «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Στα 18 χρόνια που υπηρετώ τα Η/Ζ και τις εγκαταστάσεις τους, έχω δει πολλές φορές να επαληθεύεται η παροιμία. Ηταν μεγάλη η έκπληξη που δοκίμασαν όλοι οι παρευρισκόμενοι τεχνικοί, οι οποίοι μετά από μέρες αλλεπάλληλων προσπαθειών δεν είχαν καταφέρει να βρουν την αιτία που μερικές φορές (διαλείπουσα βλάβη) δεν επέτρεπε το συγχρονισμό δυο μεγάλων Η/Ζ. Ταλαιπωρήθηκε καιρό, ένα από τα πιο σύγχρονα κτίρια της Αθήνας, μέχρι που τελικά διαπιστώθηκε ότι αιτία ήταν η ασταθής επαφή στην κόλληση μιας βατικης αντίστασης του συστή- ματος συγχρονισμού. Επίσης, δεν θα ξεχάσω ποτέ την ανακούφιση που αισθανθήκαμε όλοι οι εμπλεκόμενοι, όταν μετά από χρόνια προβλημα- τικής λειτουργίας και διερεύνησης, τελικά διαπιστώθηκε ότι οι ξαφνικές και “ανεξήγητες” πτώσεις του γενικού διακόπτη ισχύος, που βύθιζαν στο σκοτάδι για μερικά λεπτά ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αθήνας, οφείλονταν σε μια επαφή που έλειπε από το σχεδιασμό του κυκλώματος χειρισμού του μοτοριζε διακόπτη. Οι στατιστικές μετρήσεις ετών που έχουμε συγκεντρώσει, δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των βλαβών που εμφανίζονται στα εφεδρικά Η/Ζ, σχετίζονται με το ευρύτερο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου το οποίο λειτουργεί όλο το 24ωρο, διατηρώντας το Η/Ζ σε ετοιμότητα. Πολύ λιγότερες είναι οι περιπτώσεις βλαβών που εμφανίζονται στη μηχανή ή στη γεννήτρια, ειδικά όταν αυτά τα δυο θεμελιώδη μέρη είναι υψηλών προδιαγραφών και κατασκευαστικής ποιότητας. Κρίσιμα εξαρτήματα όπως οι μονάδες ελέγχου, ο στατικός φορτιστής της μπαταρίας, ο επιτηρητής τάσης δικτύου, το μεταγωγικό ρελέ τρο- φοδοσίας της εγκατάστασης από το δίκτυο και άλλα μικροεξαρτήματα που συμμετέχουν στα ηλεκτρικά κυκλώματα του Η/Ζ, είναι υπό τάση από την πρώτη μέρα που αυτό τέ- θηκε σε ετοιμότητα και φυσικά φθείρονται και καταπονούνται συνεχώς. Θα ήταν λάθος λοιπόν να μην εξετάσουμε τις προδια- γραφές και την ποιότητα κατασκευής του ηλεκτρικού συστήματος, πριν επιλέξουμε ένα Η/Ζ. Οπως για παράδειγμα δείχνει η φωτογραφία, ένας πίνακας σύγχρονης σχεδίασης και υψηλών κατασκευαστικών προδιαγραφών εκμηδενίζει σχεδόν τις πιθανότητες βλάβης από σκόνη, υγρασία και χαλαρές συνδέσεις που είναι συχνές αιτίες. Αντίθετα ένας πίνακας παλιάς σχεδίασης και χα- μηλότερης ποιότητας, είναι πολύ πιθανόν να μας δημιουργήσει προ- βληματικές καταστάσεις. Το ίδιο ισχύει και για ολόκληρο το ηλεκτρι- κό σύστημα, το οποίο σχεδιάζει και κατασκευάζει (με ποιες διαδικασίες και ποιοτικούς ελέγχους άραγε;) ο κάθε κατασκευαστής Η/Ζ. 5. Τα εχέγγυα του κατασκευαστή και η σχέση “αξίας προς τιμή” Πόσοι από εμάς θα έφτιαχναν καλό μουσακά, αν μας έδιναν τις πιο φρέσκιες μελιτζάνες, τον καλύτερο κιμά, όλα τα άλλα απαραίτητα υλικά επίσης σε άριστη ποιότητα και μια συνταγή; Δεν ξέρω πόσοι…Πάντως τον καλύτερο θα έφτιαχναν σίγουρα εκείνοι που έχουν σπουδάσει και έχουν εξασκήσει τη μαγειρική τέχνη και ακόμα καλύτερο, όσοι από αυτούς έχουν ζήσει σε οικογένειες που κάποιος μαγείρευε καλά για πολλά χρόνια και έτσι έχουν αποκτήσει κουλτούρα και παράδοση στο καλό φαγητό. Επίσης αναρωτιέμαι πόσοι από εμάς θα παράγγελλαν μουσακά αν τον έβλεπαν σε πολύ χαμηλή τιμή στο μενού ενός fast food ή ενός σουβλατζίδικου; Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι θα δίσταζαν να παραγγείλουν μουσακά, ακόμα και σε ένα ακριβό εστιατόριο αν αυτό είχε ειδίκευση στα θαλασσινά. Αυτές οι σκέψεις έρχονται στο μυαλό μου βλέποντας τα Η/Ζ που διατίθενται στην ελληνική αγορά τα τελευταία χρόνια. Φυσικά βρίσκει κανείς εξαιρετικά μηχανήματα κατασκευασμένα από τα κορυφαία και τα καλά ονόματα της Ευρώπης, που έχουν δεκαετίες λαμπρής ιστορίας και παράδοσης στο αντικείμενο. Ομως βρίσκει και πολλά μηχανήματα κατασκευασμένα στην Κίνα, στην Ινδία, στην Κορέα, στην Τουρκία κλπ. με διάφορες αληθινές ή και ψεύτικες καμιά φορά πινακίδες, τα οποία ένα έμπειρο μάτι μπορεί να τα διαβαθμίσει από αξιοπρεπή μέχρι επι- κίνδυνα. Οπως είναι φυσικό, αυτή η κατάσταση διαμορφώνει και ένα σχετικά μεγάλο εύρος διακύμανσης της τιμής για ένα μηχάνημα συ- γκεκριμένης ισχύος. Οσοι έχουν τη γνώση να αξιολογήσουν και τη διάθεση να το ψάξουν, ξέρουν τι αγοράζουν και πόσο αξίζει να το πληρώσουν. Τι γίνεται όμως με αυτούς που δεν γνωρίζουν; Eνας καλός δάσκαλός μου, συνηθίζει να λέει ότι “η άγνοια είναι εθελοντική ατυχία” και συνήθως σε αυτήν την κατάσταση έρχονται όσοι επιλέγουν ένα Η/Ζ μόνο με το κριτήριο της χαμηλότερης τιμής. Μην ξεχνάμε ότι το εφεδρικό Η/Ζ είναι ένα μηχάνημα με εκτιμώμενο χρόνο ζωής περισσότερο από 30 χρόνια και συνεπώς είναι επένδυση με μακροχρόνια απόδοση. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η λάθος επιλογή, μπορεί να μετατρέψει τη θετική απόδοση της επένδυσης σε μακροχρόνια πηγή προβλημάτων και εξόδων, και γι’ αυτό όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το καλύτερο κριτήριο επιλογής έχει αποδεδειχθεί η σχέση “αξίας προς τιμή” (value for money). Ομως τι προσδιορίζει την αξία ενός Η/Ζ; Κατά την γνώμη μου, μπορούμε να συνοψίσουμε σε 5 σημεία: Ασφάλεια και Ποιότητα κατασκευής (εξελιγμένη σχεδίαση, προδια- γραφές και πρότυπα, πιστοποιητικά, σωστές διαδικασίες συναρμολόγη- σης, άριστα υλικά, εκπαιδευμένο προσωπικό, ποιοτικός έλεγχος) Αξιοπιστία και Μεγάλη διάρκεια ζωής (σε αυτά συμβάλλει καθορι- στικά και η ιστορία και η εμπειρία του κατασκευαστή) Εγγύηση καλής λειτουργίας και Επέκταση εγγύησης (ποσά χρόνια; καλύπτει όλο το μηχάνημα ή ένα μέρος;) Αποτελεσματικό Ηχομονωτικό Κάλυμμα (με πιστοποιητικό θορύβου, αντιδιαβρωτική προστασία και άνετες θύρες πρόσβασης) Πιστοποιητικό δοκιμής με φορτίο 6. Η μακροχρόνια σχέση με τον προμηθευτή μετά την αγορά Πολλές φορές γνωστοί με ρωτούν αν είναι καλό το ένα ή το άλλο μηχά- νημα. Στις σημερινές συνθήκες της ελληνικής αγοράς, η απάντηση που δίνω, είναι ότι δεν φτάνει μόνο να επιλέξει κανείς ένα καλό μηχάνημα. Εξίσου ή μερικές φορές και πιο σημαντικό, είναι να επιλέξει σωστά από πού θα το αγοράσει. Κατ’ αρχήν για μια επιτυχημένη αγορά είναι καθοριστικός παράγοντας η φερεγγυότητα και η συνέπεια του προμηθευτή. Να τηρήσει αυτά που υπόσχεται, όπως για παράδειγμα το χρόνο παράδοσης. Να έχει την υποδομή να δοκιμάσει το Η/Ζ στις εγκαταστάσεις του με φορτίο πριν τη φόρτωση και να μην παραδώσει απλά “γουρούνι στο σακί”. Επιπλέον, είναι σημαντικό να γίνει μια σωστή εκτίμηση για το απαιτούμενο μέγεθος του Η/Ζ και τον έξτρα εξοπλισμό που χρειάζεται ανάλογα με την περίπτωση. Στη συνεχεία, είναι εξαιρετικά κρίσιμο να επιβεβαιωθεί η καταλληλότητα του χώρου εγκατάστασης και να δοθούν εγκαίρως και σωστά οδηγίες για τον αερισμό και εξαερισμό, την απαγωγή των καυσαερίων, τις σχε- τικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις κλπ. Τέλος, μετά την εγκατάσταση είναι χρήσιμο να γίνει ένας τελικός έλεγχος και έναρξη της λειτουργίας από εξειδικευμένο τεχνικό του προμηθευτή, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι όλα είναι εντάξει και έτσι να παραδοθεί το Η/Ζ προς χρήση. Στο σημείο αυτό δεν κλείνει το κεφάλαιο “εφεδρική πηγή ηλεκτρικού ρεύματος”, όπως ίσως θα νόμιζε κανείς, αλλά ανοίγει μια πολυετής περίοδος κατά την οποία προσδοκεί ο αγοραστής να λάβει την απόδοση της επένδυσής του. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να υπάρχει σωστή υποστήριξη από τον προμηθευτή. Η εμπειρία δεκαετιών έχει δείξει ότι στα εφεδρικά Η/Ζ χρειάζεται περιοδικός έλεγχος για να εξασφαλίζεται η ετοιμότητά τους και φυσικά ετήσια προληπτική συντήρηση για να εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία και η μακροζωία τους. Ομως πόσοι από τους προμηθευτές Η/Ζ στην ελληνική αγορά διαθέτουν τη γνώση, την εμπειρία, τον εξοπλι- σμό και το στοκ ανταλλακτικών, για να παρέχουν όλες τις παραπάνω υπηρεσίες με αξιοπιστία και συνέπεια; Πόσοι διαθέτουν την οργάνωση και το δίκτυο για είναι εκεί όταν υπάρχει ανάγκη, γρήγο- ρα, σε όλη την Ελλάδα και όλο το 24ωρο; Πόσοι διαθέτουν τη δυνατότητα ακόμα και να παρέχουν εκπαίδευση στους ανθρώπους της δουλειάς, τους επαγγελματίες ηλεκτρολόγους και μηχανικούς, προκειμένου εκείνοι να μπορούν να συμβου- λεύουν σωστά τους ενδιαφερό- μενους και να κάνουν τη δουλειά τους αποτελεσματικότερα; 7. Συνοψίζοντας, τι προσέχουμε ... για να έχουμε (ρεύμα) Αν έπρεπε να πω με δυο λόγια σε κάποιον τι πρέπει να προσέξει στην επιλογή του Η/Ζ, θα του έλεγα, να μην αποφασίσει επιλέγοντας μόνο τη χαμηλότερη τιμή αλλά το κριτήριο επιλογής να είναι η καλύτερη σχέση αξίας προς τιμή και να αγοράσει σύμφωνα με τις ανάγκες του, ένα καλό μηχάνημα από έναν φερέγγυο και συνεπή προμηθευτή με εξειδίκευση και εμπειρία στο αντικείμενο, ο οποίος θα διαθέτει αποδεδειγμένα τις προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη μακροχρόνια συνεργασία. ΜΑνόλΗΣ ΚΑλόγΕρΑΚΗΣ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. - Διευθυντής δικτύου και εκπαίδευσης Η/Ζ, στην Πέτρος Πετρόπουλος ΑΕΒΕ - Πιστοποιημένος εκπαιδευτής σε τεχνικά σεμινάρια της PETROGEN για τα Η/Ζ ([email protected]) Του ΜΑΝΟΛΗ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ Eπιλογή Ηλεκτροπαραγωγού Ζεύγους (Η/Ζ), τι προσέχουμε …για να έχουμε (ρεύμα)

244354387 επιλογή-H/Z τι-προσέχουμε-για-να-έχουμε-ρεύμα

  • Upload
    -

  • View
    50

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tα Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη (Η/Ζ) ή, όπως συνηθίζεται συχνά να τα λέμε, “oι γεννήτριες” ηλεκτρικού ρεύματος, είναι μηχανήματα που τα τελευταία χρόνια μπαίνουν όλο και περισ- σότερο στη ζωή μας κυρίως γιατί η άνοδος του βιοτικού επιπέδου την οποία επιδιώκει συνεχώς η κοινωνία, επιβάλλει τη συνεχή τρο- φοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα σε ολοένα και περισσότερες εγκαταστάσεις. Tο Η/Ζ μπορεί να χαρακτηρισθεί ως “ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος”, διότι ενσωματώνει μηχα- νές και συστήματα με διαφορετική τεχνολογική προέλευση το καθένα.

Citation preview

Page 1: 244354387 επιλογή-H/Z τι-προσέχουμε-για-να-έχουμε-ρεύμα

Φ. 928 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ8

Εισαγωγή Τα Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη (Η/Ζ) ή, όπως συνηθίζεται συχνά να τα λέμε, “oι γεννήτριες” ηλεκτρικού ρεύματος, είναι μηχανήματα που τα τελευταία χρόνια μπαίνουν όλο και περισ-σότερο στη ζωή μας κυρίως γιατί η άνοδος του βιοτικού επιπέδου την οποία επιδιώκει συνεχώς η κοινωνία, επιβάλλει τη συνεχή τρο-φοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα σε ολοένα και περισσότερες εγκαταστάσεις. Tο Η/Ζ μπορεί να χαρακτηρισθεί ως “ένα

μικρό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος”, διότι ενσωματώνει μηχα-νές και συστήματα με διαφορετική τεχνολογική προέλευση το καθένα. Δηλαδή, μια μηχανή εσωτερικής καύσης (συνήθως πετρελαιομηχανή), μια ηλεκτρική μηχανή (σύγχρονη ηλεκτρογεννήτρια εναλλασσομένου ρεύματος), έναν πίνακα ελέγχου και προστασίας (με προγραμματιζόμενο αυτοματισμό και ψηφιακές επικοινωνίες) και τέλος αρκετά ηλεκτρονι-

κά συστήματα αυτόματου ελέγχου (ΣΑΕ) (π.χ. ρυθμιστή τάσης γεννή-τριας, ρυθμιστή στροφών μηχανής και ελεγκτή ψεκασμού καυσίμου). Προφανώς είναι ένα πολύπλοκο μηχάνημα και επομένως για τη σω-στή επιλογή ενός Η/Ζ απαιτείται ιδιαίτερη γνώση και προσοχή. Σε αυτό το κείμενο θα επισημά-νουμε 6 κρίσιμα σημεία, τα οποία

πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, εστιάζοντας κυρίως την προσοχή μας στα ντιζελοκίνητα Η/Ζ εφεδρι-κής λειτουργίας, που συναντάμε στην συντριπτική πλειοψηφία των εγκαταστάσεων. 1. Αργόστροφο (1500rpm) ή πολύστροφο (3000rpm) Η/Ζ ; Ενα Η/Ζ χαρακτηρίζεται καθοριστικά από την ταχύτητα περιστροφής της κινητήριας μηχανής, κατά την οποία ταχύτητα το Η/Ζ αποδίδει την ονομαστική ηλεκτρική ισχύ του. Να θυμόμαστε βέβαια πάντα, ότι οι στροφές της μηχανής του Η/Ζ είναι σταθερές προκειμένου να έχουμε σταθερή συχνότητα ρεύματος (π.χ. 50Ηz). Ετσι, για παράδειγμα, υπάρχει Η/Ζ 30KVA στις 1500 στροφές ανά λεπτό (rpm) και επίσης υπάρχει Η/Ζ 30KVA στις 3000 rpm. Είναι σωστό να θεωρήσουμε τα δυο αυτά μηχα-νήματα ισοδύναμα και να επιλέξουμε αυτό με τη χαμηλότερη τιμή; Φυσικά όχι. Τα Η/Ζ 1500 στροφών είναι περίπου 10-20% ακριβότερα από τα Η/Ζ 3000 στροφών της ίδιας ισχύος, του ίδιου κατασκευαστή. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα, διότι σε ένα Η/Ζ 1500 στροφών η μηχανή είναι μεγαλυτέρου μεγέθους από ότι σε ένα Η/Ζ 3000 στροφών της ίδιας ισχύος, παράγει όμως την ίδια ισχύ λειτουργώντας στο 50% των στροφών. Κατά συνέπεια ένα Η/Ζ 1500 στροφών έχει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: • Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής• Μεγαλύτερη αξιοπιστία• Λιγότερο θόρυβο• Χαμηλότερη κατανάλωση πετρελαίου• Λιγότερες απαιτήσεις συντήρησης (όταν είναι σε συνεχή λειτουργία) Από την άλλη μεριά, ένα Η/Ζ 3000 στροφών, εκτός από τη χαμηλότερη τιμή αγοράς, έχει μικρότερο όγκο και βάρος και επομένως είναι ευκολό-τερο να τοποθετηθεί και σε πιο περιορισμένο χώρο. Σε κάθε περίπτωση, για να μην οδηγηθούμε σε λάθος επιλογές, πρέπει να συγκρίνουμε Η/Ζ της ίδιας κατηγορίας.2. Ασφάλεια και νομιμότητα Σε όποια κατηγορία Η/Ζ κάνουμε την έρευνά μας στην αγορά, χρειά-ζεται προσοχή ώστε να επιλέξουμε ένα μηχάνημα που να είναι ασφαλές και νόμιμο. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εκδώσει τεχνικές οδηγίες τις οποίες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν οι κατασκευαστές, προκειμένου να εξασφαλίζεται η προστασία των ανθρώπων και των εγκαταστάσεων. Η τήρηση των οδηγιών αυτών είναι προϋπόθεση για την τοποθέτηση, από τον κατασκευαστή, του σήματος CE πάνω στο μηχάνημα. Εχουν όμως τηρήσει όλοι οι κατασκευαστές τις οδηγίες ασφάλειας, πριν διαθέσουν το Η/Ζ στην ελληνική αγορά; Οι σοβαροί και υπεύθυνοι ναι. Δυστυχώς υπάρχουν και εξαιρέσεις, τις οποίες πρέπει να αποκλεί-σουμε από τις επιλογές μας. Πώς όμως μπορούμε να διαπιστώσουμε αν ένα Η/Ζ συμμορφώνεται με τις οδηγίες ασφάλειας; Εστιάζοντας σε 3 κρίσιμα σημεία:1. Nα έχει προστατευτικά πλέγματα γύρω από τον ανεμιστήρα του ψυγείου ώστε να μην είναι δυνατόν να εισέρθουν ξένα αντικείμενα στο χώρο κίνησης του ανεμιστήρα όπου βρίσκονται επίσης και τροχαλίες, ιμάντες, τεντωτήρες και άλλα περιστρεφόμενα εξαρτήματα. Επιπλέον, σε περίπτωση που μια βλάβη (π.χ. αν κοπεί ο ιμάντας) προκαλέσει σπάσιμο του ανεμιστήρα, τότε αν δεν υπάρχει πλέγμα προστασίας, τα κομμάτια του εκσφενδονίζονται με μεγάλες ταχύτητες και μπορεί να προκληθεί σοβαρό ατύχημα.2. Να έχει προστατευτικά πλέγματα γύρω από τα πολύ καυτά εξαρ-τήματα, ώστε να μην είναι δυνατόν να προκληθεί έγκαυμα σε κάποιον

που από άγνοια ή αμέλεια θα ακου-μπήσει πάνω τους. Το πιο καυτό εξάρτημα σε ένα Η/Ζ που λειτουρ-γεί, είναι η πολλαπλή εξαγωγής των καυσαερίων και η τουρμπίνα μέσα από την οποία διοχετεύονται τα καυσαέρια πριν καταλήξουν στον αγωγό εξάτμισης. Η θερμοκρασία των καυσαερίων κυμαίνεται από 200 έως και 700 βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με τον τύπο, το μέγεθος και το φορτίο της μηχανής. Είναι

εύκολο λοιπόν να αντιληφτούμε τη σοβαρότητα του εγκαύματος που θα προκληθεί. Δυστυχώς, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, ακόμα και σήμερα συναντάμε στις εγκαταστάσεις Η/Ζ χωρίς τα απαραίτητα προστατευτικά πλέγματα. 3. Να έχει φίλτρο ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών (ή αλλιώς αντιπα-

ρασιτικό φίλτρο) στη γεννήτρια. Με το φίλτρο αυτό, ο κατασκευαστής εξασφαλίζει ότι το Η/Ζ δεν θα προ-καλεί ενοχλητικές ηλεκτρομαγνητι-κές παρεμβολές στις συσκευές της εγκατάστασης που τροφοδοτεί. Το φίλτρο βρίσκεται συνήθως μέσα στο κιβώτιο της γεννήτριας μαζί με το ρυθμιστή τάσης, όπως φαίνεται

και στη φωτογραφία. Σε πιο εξελιγμένα μοντέλα, το φίλτρο και ο ρυθμιστής

τάσης βρίσκονται μέσα στον πινάκα, για ευκολότερη πρόσβαση. Αν λοιπόν διαπιστώσουμε ότι ένα Η/Ζ δεν τηρεί τα παραπάνω και παρά ταύτα έχει τοποθετημένο το σήμα CE, καταλαβαίνουμε ότι και το μηχάνημα δεν είναι ασφαλές και η διάθεσή του στην αγορά είναι πράξη που παραβαίνει την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επομένως, φροντίζουμε να επιλεγούμε ασφαλή και νόμιμα μηχανήματα. 3. Αποτελεσματικό ηχομονωτικό κάλυμμα Το θέμα του θορύβου είναι εξαιρετικά σημαντικό σε ένα εφεδρικό Η/Ζ. Σκεφτείτε πόσο ενοχλημένοι αισθανόμαστε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, όταν για να απολαύσουμε έναν γαλήνιο ύπνο με τη δροσιά του κλιματι-στικού, είμαστε υποχρεωμένοι να υποστούμε τον διαπεραστικό θόρυβο του Η/Ζ που λειτουργεί εκείνη την ώρα λόγω διακοπής ρεύματος. Kαι βέβαια η ενόχλησή μας “πολλαπλασιάζεται” ανάλογα με την τιμή που έχουμε πληρώσει στο ξενοδοχείο. Υπάρχουν παρόμοια επιχειρήματα και για πλήθος άλλων εγκαταστάσεων, με αποτέλεσμα την τελευταία δεκαετία να προτιμάται συχνά η επιλογή Η/Ζ με ηχομονωτικό κάλυμ-μα, παρότι είναι ακριβότερο από ένα Η/Ζ ανοικτού τύπου. Είναι όμως όλα τα ηχομονωτικά καλύμματα το ίδιο αποτελεσματικά; Σίγουρα όχι, και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε εύκολα διαβάζοντας στα τεχνικά χαρακτηριστικά τη στάθμη θορύβου σε dbA που παράγεται από το μηχάνημα. Eδω χρειάζεται προσοχή σε 3 σημεία:1. Να συγκρίνουμε τη στάθμη θορύβου στην ίδια απόσταση. Οι κατα-σκευαστές συνήθως δημοσιεύουν μετρήσεις θορύβου σε 3 αποστάσεις από το Η/Ζ, δηλαδή στο 1m, στα 7m και στα 15m.2. Το σημαντικότερο όμως είναι πώς γίνονται αυτές οι μετρήσεις και ποια είναι η αξιοπιστία τους. Ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η πιστοποίηση ενός επιτυχημένου ηχομονωτικού καλύμματος είναι πολύ δύσκολη υπόθεση και απαιτεί γνώση, εμπειρία και επενδύσεις σε εξοπλισμό. Στη φωτο-γραφία φαίνεται ένας ανηχοικός θάλαμος (anechoic chamber), μια επένδυση συνολικού ύψους πέντε εκατομμυρίων δολαρίων του μεγα-λυτέρου εργοστασίου κατασκευής Η/Ζ στην Ευρώπη, μέσα στον οποίο γίνονται ακριβείς μετρήσεις για την πιστοποίηση του ηχομονωτικού καλύμματος. Ενα πρόσθετο χα-ρακτηριστικό των επιτυχημένων ηχομονωτικών καλυμμάτων είναι ότι έχουν μεγάλες θύρες και έτσι διευκολύνεται η εργασία του ελέγχου και της συντήρησης του μηχανήματος. Αντίθετα σε καλύμματα με ανεπιτυχή σχεδιασμό ή και ανεπαρκή ηχομονωτικά υλικά, παρατηρούμε συχνά πολύ μικρές θύρες, προκειμένου να μειωθεί η στάθμη του εκπεμπόμενου θορύβου σε αποδεκτά επίπεδα.3. Το Η/Ζ με ηχομονωτικό κάλυμμα συνήθως προορίζεται να εγκατα-σταθεί σε υπαίθριο χώρο, συνεπώς πρέπει να έχει και τις αντίστοιχες

προδιαγραφές προστασίας από τη διάβρωση. Ομως επειδή σπάνια κανείς εξετάζει αυτές τις “λεπτομέ-ρειες” στη φάση της επιλογής του μηχανήματος, πολύ συχνά βλέπου-με καλύμματα με εκτεταμένη διά-βρωση, όπως αυτό της φωτογρα-φίας. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα νησιά και στις παραθαλάσσιες περιοχές, όπου επικρατούν συχνά

συνθήκες αυξημένης υγρασίας και αρμάρι. Σε κάθε περίπτωση, η εμπειρία έχει δείξει ότι ένα πρόσθετο στέγαστρο που

θα κατασκευάσει με συνήθη υλικά ο εγκαταστάτης ή μπορεί να το προ-μηθεύσει σε κιτ ο κατασκευαστής όπως φαίνεται στη φωτογραφία, σίγουρα θα συμβάλει στην αύξηση της διάρκειας ζωής του μηχανήμα-τος. Προστατεύει από τις ακραί-ες καιρικές συνθήκες (καύσωνες, καταιγίδες, χαλάζι, χιόνι) και μας δίνει τη δυνατότητα να ανοίξουμε τις πόρτες του καλύμματος, χωρίς

να εκτίθενται τα ζωτικά μέρη του Η/Ζ σε αυτές. 4. Η αξιοπιστία του συστήματος ελέγχου και των ηλεκτρικών κυκλωμάτων Μια ανατολίτικη παροιμία λέει «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Στα 18 χρόνια που υπηρετώ τα Η/Ζ και τις εγκαταστάσεις τους, έχω δει πολλές φορές να επαληθεύεται η παροιμία. Ηταν μεγάλη η έκπληξη που δοκίμασαν όλοι οι παρευρισκόμενοι τεχνικοί, οι οποίοι μετά από μέρες αλλεπάλληλων προσπαθειών δεν είχαν καταφέρει να βρουν την αιτία που μερικές φορές (διαλείπουσα βλάβη) δεν επέτρεπε το συγχρονισμό δυο μεγάλων Η/Ζ. Ταλαιπωρήθηκε καιρό, ένα από τα πιο σύγχρονα κτίρια της Αθήνας, μέχρι που τελικά διαπιστώθηκε ότι αιτία ήταν η ασταθής επαφή στην κόλληση μιας βατικης αντίστασης του συστή-ματος συγχρονισμού. Επίσης, δεν θα ξεχάσω ποτέ την ανακούφιση που αισθανθήκαμε όλοι οι εμπλεκόμενοι, όταν μετά από χρόνια προβλημα-τικής λειτουργίας και διερεύνησης, τελικά διαπιστώθηκε ότι οι ξαφνικές και “ανεξήγητες” πτώσεις του γενικού διακόπτη ισχύος, που βύθιζαν στο σκοτάδι για μερικά λεπτά ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αθήνας, οφείλονταν σε μια επαφή που έλειπε από το σχεδιασμό του κυκλώματος χειρισμού του μοτοριζε διακόπτη. Οι στατιστικές μετρήσεις ετών που έχουμε συγκεντρώσει, δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των βλαβών που εμφανίζονται στα εφεδρικά Η/Ζ, σχετίζονται με το ευρύτερο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου το οποίο λειτουργεί όλο το 24ωρο, διατηρώντας το Η/Ζ σε ετοιμότητα. Πολύ λιγότερες είναι οι περιπτώσεις βλαβών που εμφανίζονται στη μηχανή ή στη γεννήτρια, ειδικά όταν αυτά τα δυο θεμελιώδη μέρη είναι υψηλών προδιαγραφών και κατασκευαστικής ποιότητας. Κρίσιμα εξαρτήματα όπως οι μονάδες ελέγχου, ο στατικός φορτιστής της μπαταρίας, ο επιτηρητής τάσης δικτύου, το μεταγωγικό ρελέ τρο-φοδοσίας της εγκατάστασης από το δίκτυο και άλλα μικροεξαρτήματα που συμμετέχουν στα ηλεκτρικά κυκλώματα του Η/Ζ, είναι υπό τάση από την πρώτη μέρα που αυτό τέ-θηκε σε ετοιμότητα και φυσικά φθείρονται και καταπονούνται συνεχώς. Θα ήταν λάθος λοιπόν να μην εξετάσουμε τις προδια-γραφές και την ποιότητα κατασκευής του ηλεκτρικού συστήματος, πριν επιλέξουμε ένα Η/Ζ. Οπως για παράδειγμα δείχνει η φωτογραφία,

ένας πίνακας σύγχρονης σχεδίασης και υψηλών κατασκευαστικών προδιαγραφών εκμηδενίζει σχεδόν τις πιθανότητες βλάβης από σκόνη, υγρασία και χαλαρές συνδέσεις που είναι συχνές αιτίες. Αντίθετα ένας πίνακας παλιάς σχεδίασης και χα-μηλότερης ποιότητας, είναι πολύ πιθανόν να μας δημιουργήσει προ-βληματικές καταστάσεις. Το ίδιο ισχύει και για ολόκληρο το ηλεκτρι-κό σύστημα, το οποίο σχεδιάζει και κατασκευάζει (με ποιες διαδικασίες και ποιοτικούς ελέγχους άραγε;) ο κάθε κατασκευαστής Η/Ζ. 5. Τα εχέγγυα του κατασκευαστή και η σχέση “αξίας προς τιμή” Πόσοι από εμάς θα έφτιαχναν καλό μουσακά, αν μας έδιναν τις πιο φρέσκιες μελιτζάνες, τον καλύτερο κιμά, όλα τα άλλα απαραίτητα υλικά επίσης σε άριστη ποιότητα και μια συνταγή; Δεν ξέρω πόσοι…Πάντως τον καλύτερο θα έφτιαχναν σίγουρα εκείνοι που έχουν σπουδάσει και έχουν εξασκήσει τη μαγειρική τέχνη και ακόμα καλύτερο, όσοι από αυτούς έχουν ζήσει σε οικογένειες που κάποιος μαγείρευε καλά για πολλά χρόνια και έτσι έχουν αποκτήσει κουλτούρα και παράδοση στο καλό φαγητό. Επίσης αναρωτιέμαι πόσοι από εμάς θα παράγγελλαν μουσακά αν τον έβλεπαν σε πολύ χαμηλή τιμή στο μενού ενός fast food ή ενός σουβλατζίδικου; Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι θα δίσταζαν να παραγγείλουν μουσακά, ακόμα και σε ένα ακριβό εστιατόριο αν αυτό είχε ειδίκευση στα θαλασσινά. Αυτές οι σκέψεις έρχονται στο μυαλό μου βλέποντας τα Η/Ζ που διατίθενται στην ελληνική αγορά τα τελευταία χρόνια. Φυσικά βρίσκει κανείς εξαιρετικά μηχανήματα κατασκευασμένα από τα κορυφαία και τα καλά ονόματα της Ευρώπης, που έχουν δεκαετίες λαμπρής ιστορίας και παράδοσης στο αντικείμενο. Ομως βρίσκει και πολλά μηχανήματα κατασκευασμένα στην Κίνα, στην Ινδία, στην Κορέα, στην Τουρκία κλπ. με διάφορες αληθινές ή και ψεύτικες καμιά φορά πινακίδες, τα οποία ένα έμπειρο μάτι μπορεί να τα διαβαθμίσει από αξιοπρεπή μέχρι επι-κίνδυνα. Οπως είναι φυσικό, αυτή η κατάσταση διαμορφώνει και ένα σχετικά μεγάλο εύρος διακύμανσης της τιμής για ένα μηχάνημα συ-γκεκριμένης ισχύος. Οσοι έχουν τη γνώση να αξιολογήσουν και τη διάθεση να το ψάξουν, ξέρουν τι αγοράζουν και πόσο αξίζει να το πληρώσουν. Τι γίνεται όμως με αυτούς που δεν γνωρίζουν; Eνας καλός δάσκαλός μου, συνηθίζει να λέει ότι “η άγνοια είναι εθελοντική ατυχία” και συνήθως σε αυτήν την κατάσταση έρχονται όσοι επιλέγουν ένα Η/Ζ μόνο με το κριτήριο της χαμηλότερης τιμής. Μην ξεχνάμε ότι το εφεδρικό Η/Ζ είναι ένα μηχάνημα με εκτιμώμενο χρόνο ζωής περισσότερο από 30 χρόνια και συνεπώς είναι επένδυση με μακροχρόνια απόδοση. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η λάθος επιλογή, μπορεί να μετατρέψει τη θετική απόδοση της επένδυσης σε μακροχρόνια πηγή προβλημάτων και εξόδων, και γι’ αυτό όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το καλύτερο κριτήριο επιλογής έχει αποδεδειχθεί η σχέση “αξίας προς τιμή” (value for money). Ομως τι προσδιορίζει την αξία ενός Η/Ζ; Κατά την γνώμη μου, μπορούμε να συνοψίσουμε σε 5 σημεία:• Ασφάλεια και Ποιότητα κατασκευής (εξελιγμένη σχεδίαση, προδια-γραφές και πρότυπα, πιστοποιητικά, σωστές διαδικασίες συναρμολόγη-σης, άριστα υλικά, εκπαιδευμένο προσωπικό, ποιοτικός έλεγχος)• Αξιοπιστία και Μεγάλη διάρκεια ζωής (σε αυτά συμβάλλει καθορι-στικά και η ιστορία και η εμπειρία του κατασκευαστή)• Εγγύηση καλής λειτουργίας και Επέκταση εγγύησης (ποσά χρόνια; καλύπτει όλο το μηχάνημα ή ένα μέρος;)• Αποτελεσματικό Ηχομονωτικό Κάλυμμα (με πιστοποιητικό θορύβου, αντιδιαβρωτική προστασία και άνετες θύρες πρόσβασης)• Πιστοποιητικό δοκιμής με φορτίο 6. Η μακροχρόνια σχέση με τον προμηθευτή μετά την αγορά Πολλές φορές γνωστοί με ρωτούν αν είναι καλό το ένα ή το άλλο μηχά-νημα. Στις σημερινές συνθήκες της ελληνικής αγοράς, η απάντηση που δίνω, είναι ότι δεν φτάνει μόνο να επιλέξει κανείς ένα καλό μηχάνημα. Εξίσου ή μερικές φορές και πιο σημαντικό, είναι να επιλέξει σωστά από πού θα το αγοράσει. Κατ’ αρχήν για μια επιτυχημένη αγορά είναι καθοριστικός παράγοντας η φερεγγυότητα και η συνέπεια του προμηθευτή. Να τηρήσει αυτά που υπόσχεται, όπως για παράδειγμα το χρόνο παράδοσης. Να έχει την υποδομή να δοκιμάσει το Η/Ζ στις εγκαταστάσεις του με φορτίο πριν τη φόρτωση και να μην παραδώσει απλά “γουρούνι στο σακί”. Επιπλέον, είναι σημαντικό να γίνει μια σωστή εκτίμηση για το απαιτούμενο μέγεθος του Η/Ζ και τον έξτρα εξοπλισμό που χρειάζεται ανάλογα με την περίπτωση. Στη συνεχεία, είναι εξαιρετικά κρίσιμο να επιβεβαιωθεί η καταλληλότητα του χώρου εγκατάστασης και να δοθούν εγκαίρως και σωστά οδηγίες για τον αερισμό και εξαερισμό, την απαγωγή των καυσαερίων, τις σχε-τικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις κλπ. Τέλος, μετά την εγκατάσταση είναι χρήσιμο να γίνει ένας τελικός έλεγχος και έναρξη της λειτουργίας από εξειδικευμένο τεχνικό του προμηθευτή, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι όλα είναι εντάξει και έτσι να παραδοθεί το Η/Ζ προς χρήση. Στο σημείο αυτό δεν κλείνει το κεφάλαιο “εφεδρική πηγή ηλεκτρικού ρεύματος”, όπως ίσως θα νόμιζε κανείς, αλλά ανοίγει μια πολυετής περίοδος κατά την οποία προσδοκεί ο αγοραστής να λάβει την απόδοση της επένδυσής του. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να υπάρχει σωστή υποστήριξη από τον προμηθευτή. Η εμπειρία δεκαετιών έχει δείξει ότι στα εφεδρικά Η/Ζ χρειάζεται περιοδικός έλεγχος για να εξασφαλίζεται η ετοιμότητά τους και φυσικά ετήσια προληπτική συντήρηση για να εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία και η μακροζωία τους. Ομως πόσοι από τους προμηθευτές Η/Ζ στην ελληνική αγορά διαθέτουν τη γνώση, την εμπειρία, τον εξοπλι-σμό και το στοκ ανταλλακτικών, για να παρέχουν όλες τις παραπάνω υπηρεσίες με αξιοπιστία και συνέπεια; Πόσοι διαθέτουν την οργάνωση και το δίκτυο για είναι εκεί όταν υπάρχει ανάγκη, γρήγο-ρα, σε όλη την Ελλάδα και όλο το 24ωρο; Πόσοι διαθέτουν τη δυνατότητα ακόμα και να παρέχουν εκπαίδευση στους ανθρώπους της δουλειάς, τους επαγγελματίες ηλεκτρολόγους και μηχανικούς, προκειμένου εκείνοι να μπορούν να συμβου-λεύουν σωστά τους ενδιαφερό-μενους και να κάνουν τη δουλειά τους αποτελεσματικότερα;7. Συνοψίζοντας, τι προσέχουμε ... για να έχουμε (ρεύμα) Αν έπρεπε να πω με δυο λόγια σε κάποιον τι πρέπει να προσέξει στην επιλογή του Η/Ζ, θα του έλεγα, να μην αποφασίσει επιλέγοντας μόνο τη χαμηλότερη τιμή αλλά το κριτήριο επιλογής να είναι η καλύτερη σχέση αξίας προς τιμή και να αγοράσει σύμφωνα με τις ανάγκες του, ένα καλό μηχάνημα από έναν φερέγγυο και συνεπή προμηθευτή με εξειδίκευση και εμπειρία στο αντικείμενο, ο οποίος θα διαθέτει αποδεδειγμένα τις προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη μακροχρόνια συνεργασία.

ΜΑνόλΗΣ ΚΑλόγΕρΑΚΗΣΗλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. - Διευθυντής δικτύου και εκπαίδευσης Η/Ζ, στην Πέτρος Πετρόπουλος ΑΕΒΕ - Πιστοποιημένος εκπαιδευτής σε

τεχνικά σεμινάρια της PETROGEN για τα Η/Ζ ([email protected])

Του ΜΑΝΟΛΗ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ

Eπιλογή Ηλεκτροπαραγωγού Ζεύγους (Η/Ζ), τι προσέχουμε …για να έχουμε (ρεύμα)

SEL 8.indd 1 7/5/2014 10:22:34 πμ