ระบบปฏิบัติการ คือ ซอฟตแวรที่ทําหนาที่ควบคุมการทํางานของระบบคอมพิวเตอร ใหคอมพิวเตอรและอุปกรณตอพวงตาง ๆ ทํางานรวมกันอยางมีประสิทธิภาพ ซอฟตแวรระบบที่รูจักกันดี คือ ระบบปฏิบัติการ(OS- Operating System) เชน MS-DOS, UNIX, OS/2, Windows, Linux เปนตน

1

ระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร

1 คุณสมบัติการทํางานระบบปฏิบัติการโดยทั่วไปจะมีคุณสมบัติในการ

ทํางาน ดังนี้1.1 การทํางานแบบ Multi-Tasking

สามารถทํางานไดหลายงานหรือหลายโปรแกรมในเวลาเดียวกัน 1.2 การทํางานแบบ Multi-User

สามารถทํางานกับผูใชไดหลายคนในขณะที่มี การประมวลผลของงานพรอมกัน

2

2 ประเภทของระบบปฏิบัติการ2.1 ระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยว (Stand-alone OS)

ใหบริการสําหรับผูใชคนเดียวใชสําหรับเครื่องคอมพิวเตอร ท่ีประมวลผล และทํางานท่ัวไป

2.2 ระบบปฏิบัติการแบบเครือขาย (Network OS)มุงเนนและใหบริการผูใชหลายคน (multi-user)ใชสําหรับ

ระบบเครือขายโดยเฉพาะ 2.3 ระบบปฏิบัติการแบบฝง (Embedded OS)

พบเห็นไดในอุปกรณคอมพิวเตอรพกพาขนาดเล็ก 3

2.1 ระบบปฏิบัติการแบบเด่ียว (Stand-Alone OS)

2.1.1 DOS (Disk Operating System) 2.1.2 Windows 2.2.1.3 UNIX 2.1.4 Mac OS X รุน OS X (X คือ เลข 10 แบบโรมัน)2.1.5 Linux

4

2.1.1 DOS (Disk Operating System)ระบบปฏิบัติการที่พัฒนาขึ้นเม่ือประมาณป 1980

เพ่ือใชสําหรับเคร่ืองคอมพิวเตอรสวนบุคคลเปนหลัก ทํางานโดยใชการปอนชุดคําสั่งที่เรียกวา command-line ที่ตองปอนขอมูลทีละบรรทัดเพ่ือใหเคร่ืองทํางานตามคําสั่งนั้นได ผลิตคร้ังแรกมีชื่อเรียกวา PC-DOS ใชกับเคร่ืองของบริษัทไอบีเอ็ม ตอมาบริษัทไมโครซอฟทไดสรางระบบปฏิบัติการแบบใหมออกมาเปนของตนเอง และเรียกชื่อใหมภายหลังวา MS-DOS นั่นเอง

5

2.1.2 Windowsบริษัทไมโครซอฟทนําแนวคิด

ระบบการใชงานที่เรียกวา GUI (Graphical User Interface) มาใชในระบบ ปฏิบัติการตัวใหมมีช่ือวา Windows ที่นํา

รูปแบบของสัญลักษณภาพกราฟกเขามาแทนการปอนคําสั่งทีละบรรทัด ใชหลักการแบงงานเปนสวน เรียกวา หนาตางงาน (windows) ที่แสดงผลลัพธแตละโปรแกรม

6

2.1.2 Windows ปจจุบันมีการผลิตและจําหนายหลายรุน เชน

Windows XP ซึ่งเปนเวอรชันลาสุดที่พัฒนาและจําหนายไดทั่วโลก เวอรชันตอไปคาดวาจะเปน Longhorn

7

2.1.3 UNIX

ระบบปฏิบัติการที่มักใชกับผูที่มีความรูทางดาน คอมพิวเตอรคอนขางมาก รองรับกับการทํางานของ

ผูใชไดหลายคนพรอมกัน (multi-user) มีความยืดหยุน ในการการปรับเปลี่ยนและแกไขระบบตาง ๆ ไดดี ปจจุบันมีการพัฒนาระบบที่สนับสนุนใหใชงานได

ทั้งแบบเดี่ยวและแบบเครือขาย

8

2.1.4 Mac OS Xสรางข้ึนใชงานเฉพาะคอมพิวเตอรของบริษัทแอปเปลใชงาน

ดานสิ่งพิมพ กราฟกและศิลปะ ซ่ึงรุนกอนน้ีจนถึง Mac OS 9 เปนระบบปฏิบัติการแบบเฉพาะตัว แตรุน OS X (X คือ เลข 10 แบบโรมัน)พัฒนาจากระบบปฏิบัติการแบบ UNIX แตเปนแบบ เฉพาะตัว คือเคร่ืองของบริษัทอื่น หรือท่ีประกอบข้ึนมาเอง

ไมสามารถใชระบบปฏิบัติการน้ีได เน่ืองจากใชระบบปฏิบัติการประมวลผลท่ีตางกัน ท้ังน้ีรูปแบบและการทํางานของ Mac OS X มีระบบสนับสนุนแบบ GUI เหมือนกับระบบปฏิบัติการ Windows

9

2.1.5 Linuxระบบปฏิบัติการท่ีนิยม มีสําหรับผูใชคนเดียว และสําหรับงาน

ควบคุมเครือขายเชนเดียวกับระบบปฏิบัติการแบบ UNIX ซึ่งผูใชสามารถพัฒนาและ แกไขชุดคําสั่งไดฟรี ปจจุบันมีการสงเสริมใหใช เพ่ือลดปญหาการขาดดุลและปญหาการไมพ่ึงพาเทคโนโลยี

จากตางประเทศ

10

2.1.5 Linuxระบบ Linux พัฒนาโดยอาศัยตนแบบการใชงานของระบบUnix และ

ใชโคดที่เขียนและเผยแพรในแบบโอเพนซอรส (open source) ที่เปดเผยโปรแกรมที่ผูใชสามารถพัฒนา/แกไขระบบไดเอง มีการผลิตมาหลายชื่อ ประเทศไทยมีการพัฒนาแลว เชน Linux TLE ของศูนยเทคโนโลยีอิเลคทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (National Electronics and Computer Technology Centre) หรือ NECTEC

11

2.2.2 ระบบปฏิบัติการแบบเครือขาย(Network OS)

2.2.2.1 Windows Server 2.2.2.2 OS/2 Warp Server2.2.2.3 Solaris

12

2.2.2.1 Windows Serverระบบปฏิบัติการเพ่ือใชงานกับระบบเครือขาย

มีรุนแรกช่ือวา Windows NT ตอมาพัฒนาเปนWindows 2000 และรุน Windows Server 2003ซ่ึงผลิตมารองรับการใชงานระดับองคกรขนาดเล็ก

และขนาดกลาง พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟท สวนใหญจะติดตั้งและใชงานกับเคร่ืองประเภทแมขาย (server)

13

2.2.2 OS/2 Warp Server

ระบบปฏิบัติการเครือขาย ที่ออกแบบสําหรับใชงานคอมพิวเตอรแบบเครือขายสําหรับองคกรพัฒนาโดยบริษัทไอบีเอ็มเพ่ือใชเปนระบบที่ควบคุมเคร่ืองแมขาย หรือ server เชนเดียวกัน แตไมประสบความสําเร็จและเลิกพัฒนาแลว

14

2.2.3 Solarisระบบปฏิบัติการเครือขายตระกูลเดียวกับ

ระบบปฏิบัติการ Unix (Unix compatible) พัฒนาขึ้นโดยบริษัทซัน ไมโครซิสเต็มส สามารถรองรับการทํางานแบบเครือขายไดเชนเดียวกัน

15

2.2.3 ระบบปฏิบัติการแบบฝง (Embedded OS)

2.2.3.1 Pocket PC OS (Windows CE เดิม) 2.2.3.2 Palm OS 2.2.3.3 Symbian OS

16

2.3.1 Pocket PC OSบริษัทไมโครซอฟทสรางระบบปฏิบัติการ

ตัวใหมชื่อวา Pocket PC OS เดิมชื่อ Windows CE หรือ Windows Consumer Electronics แตใชชื่อใหมต้ังแตเวอรชัน 3.0 เพื่อใหสอดคลองกับชื่อของคอมพิวเตอรขนาดเล็กการทํางานเปนลักษณะยอขนาดการทํางานของ Windows ใหมคีวามสะดวกตอการใชงาน (scaled-down version) ทํางานแบบ multi-tasking คนหาขอมูลบนอินเทอรเน็ตไปไดพรอมกับ การฟงเพลง หรือตรวจเช็คอีเมล

17

2.3.1 Pocket PC OSตรวจเช็คอีเมลพรอมกับการสรางบันทึกชวยจํา เปนตน ผูที่รูจักระบบปฏิบัติการของ Windows มาแลวจะใชงานไดงายขึ้นเนื่องจากรูปแบบและหนาตางการทํางานจะคลายกัน ปจจุบันพบเห็นในโทรศัพทมือถือ Smart phone บางรุนแลว

18

2.3.2 Palm OSระบบปฏิบัติการท่ีนําเอาคอมพิวเตอรแบบพกพามาใชในยุค

แรก ท่ีเรียกวาเครื่อง Palm ผลิตโดยบริษัทปาลม ท่ีไดรับความนิยมมาก เปนระบบท่ีพัฒนาข้ึนมากอน Windows CE หรือ Pocket PC OS ของไมโครซอฟท

19

2.2.3.3 Symbian OSระบบปฏิบัติการสําหรับเทคโนโลยีการสื่อสารแบบไรสาย

(wireless) โดยเฉพาะโทรศัพทมือถือประเภท Smart phone ท่ีสนับสนุนการทํางานหลายงานในเวลาเดียวกัน (multi-tasking)

20

2.3.3 Symbian OS

มคีวามสามารถรับสายพูดคุยพรอมกับ การบันทึกการนัดหมาย ทองเว็บ สงและรับอีเมล รวมถึงรับแฟกซในเวลาเดียวกัน ผลิตโดยบริษัทซิเบียน โทรศัพทมือถือ เชน Sony Ericsson, Motorola, Nokia และ Samsung เปนตน.

21