ерөнхий эд судлал

Д.Мөнгөншагай

Хүний бие мах бод түүний эрхтэн нь: Хучуур эдХолбогч эд Булчингийн эд Мэдрэлийн эд гэсэн 4 төрлийн эдээс бүтдэг

Хучуур эд

Хучуур эд нь биеийн гадаргуу, салст бүрхэвч, гялтан хальсыг үүсгэхээс гадна олонхи булчирхайг бүрдүүлдэг.

Хучуур эдийг бүтэц үүргээр нь: 1.Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale)2.Булчирхайлаг хучуур эд (epithelium glandulare) гэж ангилна.

Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale)

Тасралтгүй үргэлжлэх эгнээнээс бүрдэнэ. Энэ эгнээ нь хоорондоо эс хоорондын өвөрмөц холбоогоор холбогдсон байна.Бүрхэх хучуур эд нь орчноос хүний эс, эд, эрхтэнийг тусгаарлах, хамгаалах чухал үүрэгтэй. үүрэгтэй. Мөн бие махбодыг хүрээлэн байгаа орчинтой бодисын солилцоо явуулах нөхцлийг хангаж өгдөг.

Булчирхайлаг хучуур эд нь шүүрлийн үйл ажиллагаатай өөрөөр хэлбэл бие махбодын дотор явагдаж байгаа үйл явцад шаардлагатай онцгой бүтээгдэхүүн шүүрлийг үүсгэж нийлэгжүүлж ялгаруулдаг.

Хучуур эдийг морфологийн ангилалаар ангилахдаа түүний эсийн суурын мембрантай хэрхэн харьцаж байгаа болон оройн хэлбэрээс хамааран хийгдсэн байдаг.

Хучуур эд Дан хучуур эдийн бүх хэсгүүд бүгд суурийн

мембрантай холбоотой байдаг.Давхар хучуур эдийн эсүүдийн зөвхөн доод эгнээний

эсүүд л суурийн мембрантай холбоотой бөгөөд бусад эсүүд нь бие биетэйгээ холбоотой байдаг.

Бүрдүүлж байгаа эсүүдийн хэлбэрээс хамаарч:

Дан хавтгай хучуур эд-epithelium simplex squamosum

Хучуур эдийн хавтгай эсийн дан эгнээнээс бүтсэн бүрхэх хучуур эдийг дан хавтгай хучуур эд гэж нэрлэдэг. Энэ төрлийн хучуур эдэд бие махбодын эндотелий ба мезотелий эд орно.

Дан шоо дөрвөлжин хучуур эд- epithelium simplex cuboideum

Эсүүд нь зүслэг дээр шоо дөрвөлжин харагдах боловч бодит байдалд зөв бус 6 талт хэлбэртэй байдаг. Энэ нь бөөрний сувганцруудыг хучиж байрлана.

Олон эгнээт дан хучуур эд- epithelium pseudosrtatificatum

Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.

Олон эгнээт дан хучуур эд- epithelium pseudosrtatificatum

Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.

Олон давхар эвэршдэггүй хавтгай хучуур эд-

epithelium srtatificatum squamosum noncornificatum

Амны хөндий, улаан хоолой, нүпдний салс бүрхэвчийг хучиж байрладаг. Суурийн, завсрын, гадаргуугийн гэсэн 3 давхаргатай.

Шилжвэр хучуур эд-epithelium transitionale

Шээс ялгаруулах хөндийт эрхтэн бөөрний тэвш, тэвшний цорго, давсагны ханыг хучиж байрладаг. Эдгээр эрхтэнүүд нь шээс дүүрэлтээс шалтгаалж хана нь байнга сунаж агшиж байдаг онцлогтой.