บทเรียนสำเร็จรูป...

1

บทเรยนส าเรจรปบทเรยนส าเรจรป

ประวตศาสตรสมยกรงสโขทยประวตศาสตรสมยกรงสโขทย รายวชา ประวตศาสตร ส รายวชา ประวตศาสตร ส 2211110044 ชนมธยมศกษาปท ชนมธยมศกษาปท 11

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมและวฒนธรรม

เลมท เลมท 44

เรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทยเรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทย

โดยโดย

นางผองศร สกมลจนทรนางผองศร สกมลจนทร

ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนสงเนน อ าเภอสงเนน จงหวดนครราชสมาโรงเรยนสงเนน อ าเภอสงเนน จงหวดนครราชสมา

กองการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมากองการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

2

ค าน า

ในการจดการเรยนการสอนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 เรอง ประวตศาสตร สมยกรงสโขทย ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม นกเรยนยงมความเขาใจในสาระเนอหาวชายงไมถกตอง และทาใหผลสมฤทธทางการเรยนคอนขางตา

ครผสอนจงไดหาวธการทจะนามาสอนนกเรยนใหมความเขาใจมากขน โดยจดทาสอการเรยนการสอนประเภทบทเรยนสาเรจรป เพอนามาใชในการเรยนการสอนกบนกเรยนในชนมธยมศกษาปท 1

บทเรยนสาเรจรปนประกอบดวย สาระสาคญ มาตรฐานการเรยนร ตวชวด คาชแจง แบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน กรอบความร กรอบคาถาม กรอบเฉลย แบบทดสอบหลงเรยนและเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เปนสอการสอน ทมประสทธภาพ นกเรยนสามารถศกษาสรปองคความรไดดวยตนเอง บรรลผลตามวตถประสงคของมาตรฐานตวชวด มกระบวนการบอกไวครบทกขนตอนใหผเรยนเขาใจ ไดงายเกดความเพลดเพลนจากบทเรยนสาเรจรปน

ขอขอบคณทานผเชยวชาญ ผอานวยการสถานศกษาโรงเรยนสงเนน และ คณะครทกทานทไดกรณาใหคาปรกษาแนะนา และเปนกาลงใจในการจดทาบทเรยนสาเรจรปเรองนดวยดตลอดมา และหวงเปนอยางยงวาบทเรยนสาเรจรปเรองนจะเปนประโยชน แกนกเรยน และผทสนใจศกษาเรองราวประวตศาสตรสมยกรงสโขทยซงเปนราชธาน แหงแรกของคนไทย

นางผองศร สกมลจนทร

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

3

สารบญ หนา

สาระสาคญ 1 คาแนะนาในการเรยน 2 แบบทดสอบกอนเรยน 3 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 5 กรอบความรท 1 เรอง ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย 6 กรอบคาถามท 1 7 เฉลยกรอบคาถามท 1 8 กรอบความรท 2 เรอง กลมคนในสงคมสมยสโขทย 9 กรอบคาถามท 2 10 เฉลยกรอบคาถามท 2 11 กรอบความรท 3 เรอง ชนชนทถกปกครอง 12 กรอบคาถามท 3 13 เฉลยกรอบคาถามท 3 14 กรอบความรท 4 เรองกฎหมายสมยสโขทย 15 กรอบคาถามท 4 16 เฉลยกรอบคาถามท 4 17 กรอบความรท 5 เรอง กฎหมายสมยสโขทย 18 กรอบคาถามท 5 19 เฉลยกรอบคาถามท 5 20 กรอบทบทวน เรอง สงคมและกฎหมายสมยสโขทย 21 แบบทดสอบหลงเรยน 23 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 25 กระดาษคาตอบ 26

บรรณานกรม 27

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

4

บทเรยนส าเรจรป ประวตศาสตรสมยกรงสโขทย

เลมท 4 เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

สาระส าคญ สงคมสโขทยมการดาเนนชวตทผกพนเกยวของกบพระพทธศาสนา แมนจะมการแบงชนชนในสงคมแตกเปนการแบงแยกกนปฏบตหนาทเทานน และมการพฒนาการทางดานกฎหมายและกระบวนการยตธรรม ลวนเปนปจจยทสงเสรม ทาใหสงคมสโขทยพฒนาเจรญกาวหนาประชาชนอยรวมกนอยางมความสข

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ส4.3

เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย ความภมใจและธารงความเปนไทย

ตวชวด

มฐ. ส 4.3 ม1/2 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรสโขทยในดานตาง ๆ มฐ . ส 4.3 ม1/3 วเคราะหอทธพลของวฒนธรรม และภมปญญาไทยในสมยสโขทยและสงคมไทยในปจจบน

จดประสงคการเรยนรสตวชวด 1. บอกลกษณะโครงสรางทางสงคมในสมยสโขทยได 2. จาแนกชนชนปกครองและชนชนถกปกครอกไดในสมยสโขทยได 3. วเคราะหลกษณะของกฎหมายตางๆในสมยสโขทยได

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

5

ค าชแจงการใชบทเรยนส าเรจรป ส าหรบนกเรยน

1. บทเรยนสาเรจรปเลมท 4 เรอง สงคมและกฏหมายสมยกรงสโขทย จดทาขน เพอใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเอง ในการศกษาบทเรยนใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนดงตอไปน

2. ใหนกเรยนศกษาสาระสาคญ มาตรฐานการเรยนร ตวชวดของการเรยน เพอ ใหทราบวาเมอนกเรยนไดศกษาบทเรยนสาเรจรปจบแลว นกเรยนจะไดรบความร ตามจดประสงคในเรองอะไรบาง

3. ทาแบบทดสอบกอนเรยนในกระดาษคาตอบทเตรยมให พรอมตรวจคาตอบ เพอเปนการทดสอบความรพนฐานของนกเรยน

4. นกเรยนศกษาบทเรยนสาเรจรปตามลาดบขนตอนทละกรอบ นกเรยนจะไดรบความร ตอบคาถามทบทวนความรพรอมกบตรวจสอบความถกตองของคาตอบไดดวยตนเอง

5. ถาตอบผด ใหนกเรยนยอนกลบไปอานในกรอบความรทผานมา

6. ทาแบบทดสอบหลงเรยนวดความรความเขาใจทไดรบ พรอมตรวจคาตอบเปรยบเทยบกบการทาแบบทดสอบกอนเรยนใหทราบความกาวหนาในการเรยนร

7. นกเรยนจะตองตงใจใฝเรยน ใฝร ซอสตย มวนย ไมควรเปดดเฉลยคาตอบกอน การตอบคาถาม

ผมขอใหเพอน ๆ ปฏบตตามคาแนะนา

อยางเครงครดนะครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

6

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนทาเครองหมาย (×) ลงในกระดาษคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. สงคมสมยสโขทยมลกษณะอยางไร

ก. สงคมเมอง ข. สงคมชนบท ค. สงคมเกษตรกรรม ง. สงคมอตสาหกรรม

2. การตงถนฐานอยบรเวณทราบลมแมนามผลดอยางไร ก. ปองกนการรกรานของขาศก ข. สะดวกในการคาขาย ค. สะดวกในการยกทพสศกสงคราม ง. สะดวกในการประกอบอาชพและคมนาคม

3. จากเหตการณขบไลขอมแสดงถงลกษณะเดนในเรองใดของสงคมสโขทย ก. สงคมทเรยบงาย ข. สงคมทมความสมานสามคค ค. สงคมชาวพทธ ง. สงคมทขยนอดทน

4. ขอใดจาแนกกลมคนในสงคมสมยสโขทยไดถกตอง ก. ชนชนปกครอง ชนชนถกปกครอง ข. ชนชนกษตรย ชนชนถกปกครอง ค. ชนชนผนา ชนชนผตาม ง. ชนชนพอบาน ชนชนลกบาน

5. ขอใด คอ ชนชนปกครอง ก. พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง พระสงฆ ข. พระมหากษตรย ขนนาง ขาราชการ พระสงฆ ค. พระมหากษตรย ขาราชการ พระสงฆ ไพรฟา ง. พระมหากษตรย พระราชวงศ พระสงฆ ไพรฟา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

7

6. ชนชนพเศษททกชนชนใหความเคารพนบถอทกเพศทกวยคอชนชนใด

ก. ขนนาง ข. พระราชวงศ ค. ขาราชการ ง. พระสงฆ

7. “ เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทอง คา ไพรฟาหนาใส ” ขอความนเกยวของกบกฎหมายใด

ก. กฎหมายภาษผานดาน ข. กฎหมายเสรภาพในการคา ค. กฎหมายมรดก ง. กฎหมายตลาการ

8. กฎหมายตลาการมลกษณะอยางไร ก. ตดสนดวยความยตธรรม ข. ไมรบสนบน ค. มขอยกเวนสาหรบขาราชการ ง. ถกทงขอ ก และ ขอ ข 9. นายแดงไปขโมยมะมวง มะพราว นายสมบต ชวยนายแดงหลบหนถอวาทาผดกฎหมายใด ก. กฎหมายตลาการ ข. กฎหมายการลกพา ค. กฎหมายสทธในทดน ง. กฎหมายมรดก 10. สงใดเปนเครองมอแกไขความขดแยงของคนในสงคม ก. กฎหมาย ข. ความเขมแขงอดทน ค. พธกรรมทางศาสนา ง. ความศรทธาเลอมใส

*********************************************

ทากนไดหรอเปลา ส ๆ นะครบ เผย

แพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

8

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ขอ ตอบ

1. ค.

2. ง.

3. ข.

4. ก.

5. ก.

6. ง.

7. ข.

8. ง.

9. ข.

10. ก. เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

9

กรอบความรท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย

สภาพสงคมโดยทวไปของสโขทยเปนสงคมเกษตรกรรม มพนฐานการดาเนนชวตทผกพนเสมอนเครอญาต มการตงถนฐานอยตามทราบลมแมนามการคมนาคม ตดตอกนสะดวก มความเปนอยทมความสขความสบายจงสามารถกาจดอทธพลของขอมไปไดยอมแสดงวาสงคมสโขทยเปนสงคมทมความสมานสามคคเปนอยางด จงทาใหมการพฒนาบานเมองใหเจรญกาวหนาประกอบกบสงคมสโขทยยดมนในพระพทธศาสนาเปนเครอง ขดเกลาจตใจใหมความละเอยดออนทงในแงของธรรมและในแงของศลปกรรม ซงเปนมรดกตกทอดมาจนถงปจจบน ลกษณะชนชนทางสงคม สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ชนชนปกครอง บคคลทมอานาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

10

กรอบค าถามท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง 1. สมยสโขทยประชาชนสวนใหญประกอบอาชพอะไร ตอบ....................................................................................... 2. การตงถนฐานของประชาชนสวนใหญอยบรเวณใด ตอบ.................................................................................... 3. สมยสโขทยสามารถขบไลขอมไดสาเรจปจจยทสาคญของประชาชนคอ ตอบ.................................................................................... 4. อะไรเปนเครองยดมน ขดเกลาจตใจของประชาชน ตอบ..................................................................................... 5. กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ตอบ........................................................................................

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

11

เฉลยกรอบค าถามท 1

ลกษณะทางสงคมสมยสโขทย ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. สมยสโขทยประชาชนสวนใหญประกอบอาชพอะไร ตอบ เกษตรกรรม 2. การตงถนฐานของประชาชนสวนใหญอยบรเวณใด ตอบ ทราบลมแมน า 3. สมยสโขทยสามารถขบไลขอมไดสาเรจปจจยทสาคญของประชาชนคอ ตอบ ความสมานสามคค 4. อะไรเปนเครองยดมนขดเกลาจตใจของประชาชน ตอบ พระพทธศาสนา 5. กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน2 ประเภท ไดแก ตอบ ชนชนปกครองและชนชนถกปกครอง

เกงมากตอบถกหมดเลย

ไมยากเกนไปใชไมครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

12

กรอบความรท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย

กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทไดแก

ชนชนปกครอง บคคลทมอานาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส สงคมสโขทย ผททาหนาทเปนชนชนปกครอง ประกอบดวยชนชนตางๆ ดงน

1. พระมหากษตรย เปนประมขของอาณาจกร มอานาจสงสด มฐานะเปรยบเสมอนบดาของ ราษฎร เปนผบาบดทกขบารงสขของราษฎร และเปนผนาทพในยามเกดสงคราม

2. พระราชวงศ คอ บรรดาพระญาตวงศของพระมหากษตรยทกระดบม หนาทชวยเหลอราชการแทนพระมหากษตรยในการปกครองบานเมอง

3. ขนนาง ขาราชการ เปนผดแลบานเมอง ปกครองกาลงคนตาม พระบรมราชโองการของพระมหากษตรย

4. พระสงฆ พระพทธศาสนาเปนศาสนาหลกในสงคมสโขทย วดและ พระสงฆเปน ศนยกลางของคนไมจากดฐานะหรอเพศ สวนชนพเศษในสงคมสโขทยคอ “ พระสงฆ ” ซงไดรบการยกยองจากพระมหากษตรยและยอมรบจากราษฎร เปนตวอยางทดเพราะเปนผประพฤตธรรม

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

13

กรอบค าถามท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดไมใชชนชนปกครอง

( พระมหากษตรย / พระราชวงศ / ราษฎร ) 2. ใครมหนาทเปนประมขของอาณาจกร บาบดทกขบารงสขของราษฎร

( พระมหากษตรย / พระสงฆ / พระราชวงศ ) 3. กลมบคคลใดทมหนาทในการชวยเหลอพระมหากษตรยในการปกครอง

บานเมอง ( พระสงฆ / พระราชวงศ / ขาราชการ )

4. ผดแลบานเมอง ปกครองกาลงคน หมายถงชนชนใด ( พระสงฆ / ขนนาง / เชอพระวงศ )

5. ขอใดททกชนชนใหความเคารพเปนและเปนศนยกลางทกเพศทกวย (ขนนาง ขาราชการ / พระราชวงศ / วดและพระสงฆ) ไมแนใจอานใหมอกรอบกไดนะ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

14

เฉลยกรอบค าถามท 2

กลมคนในสงคมสมยสโขทย ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดไมใชชนชนปกครอง

( พระมหากษตรย / พระราชวงศ / ราษฎร ) 2. ใครมหนาทเปนประมขของอาณาจกร บาบดทกขบารงสขของ

ราษฎร ( พระมหากษตรย / พระสงฆ / พระราชวงศ )

3. กลมบคคลใดทมหนาทในการชวยเหลอพระมหากษตรยในการปกครองบานเมอง

( พระสงฆ / พระราชวงศ / ขาราชการ ) 4. ผดแลบานเมอง ปกครองกาลงคน หมายถงชนชนใด

( พระสงฆ / ขนนาง / เชอพระวงศ ) 5. ขอใดททกชนชนใหความเคารพเปนและเปนศนยกลางทกเพศทกวย

(ขนนาง ขาราชการ / พระราชวงศ / วดและพระสงฆ)

ตอบถกอกแลว

เยยมมากเลย

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

15

กรอบความรท 3

ชนชนทถกปกครอง

ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา และทาส 1. ไพรฟา หรอราษฎรสามญชน ไพรจะมอสระในการดารงชวต ซงอยภายใต

การควบคมดแลของขนนาง ขาราชการ แตจะตองถกเกณฑแรงงานใหกบทางราชการตามกาหนดเวลา

2. ทาส หมายถงกลมคนทไมมอสระและเสรภาพในการดาเนนชวตของ ตนเองและตองเสยสละแรงงานใหกบนาย หรอผทขายตนเองแกนายเงน หรอเปน ทาสเชลยทถกกวาดตอนมา ซงปรากฏในจารกสมย พระมหาธรรมราชาท 1 (ลไทย )

ชนชนทมจานวนมากในสมยสโขทย

คอ ไพรฟา หรอราษฎรสามญชน นะครบ

เพอนๆทราบหรอเปลา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

16

กรอบค าถามท 3

ชนชนทถกปกครอง

ค าชแจง พจารณาขอความตอไปนแลวจบคขอความทสมพนธกน

ไพร ทาส

..................1. มอสระในการดาเนนชวต

..................2 ไมมอสระและเสรภาพในการดาเนนชวตของตนเอง

.................3. จะถกเกณฑไปใชแรงงานเปนครงคราว

.................4. ตองเสยสละแรงงานใหกบนาย

.................5. ปจจบนนกเรยนจดเปนชนชนใด

อานแลวลองทดสอบฝมอหนอยด หรอเปลาครบผมเอาใจชวยเพอนๆนะครบ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

17

ตอบกนถกไหมครบ

เฉลยกรอบค าถามท 3

ชนชนทถกปกครอง

ค าชแจง พจารณาขอความตอไปนแลวจบคขอความทสมพนธกน

ไพร ทาส

......... ไพร.........1. มอสระในการดาเนนชวต

..........ทาส........2 ไมมอสระและเสรภาพในการดาเนนชวตของตนเอง

.........ไพร........3. จะถกเกณฑไปใชแรงงานเปนครงคราว

..........ทาส.......4. ตองเสยสละแรงงานใหกบนาย

..........ไพร......5. ปจจบนนกเรยนจดเปนชนชน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

18

กรอบความรท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายไทยในสมยสโขทยเทาทปรากฏในหลกศลาจารกตางๆมดงน

หามเกบภาษผานดานภายในประเทศ

จากขอความในศลาจารกทวา “เจาเมองบเอาจกอบ ในไพรลทาง” คอไมเกบภาษระหวางทางหรอภาษผานดาน

กฎหมายวาดวยเสรภาพในการคาขาย

ในศลาจารกมขอความปรากฏอยวา “เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกใครคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทองคา”ซงสมยนนใหเสรภาพภาพในการคาขายกนอยางเตมท ไมมขอผกมดสนคา

กฎหมายมรดก

สมยกอนมขอบญญตวา ผทใดกตามหาสมบตทรพยมากตาม สมบตนนตองเปนของสวนรวมไมสามารถยกใหลกหลานได แตบญญตนทาใหเกดผลเสยแกประชาชนทวไป จงตองยกเลกขอบญญตนไป สวนรายไดทางรฐจะใชการเกบภาษแทน

กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ ตลาการในสมยสโขทยตองมคณสมบตดงน ตลาการจะตองตดสนความดวยความยตธรรม จะตองไมเหนแกลาภสกการะหรออยากไดยนดของผอน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

19

ลองทากนดนะครบ

กรอบค าถามท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนแลว กาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง กาเครองหมาย หนาขอความทผด

.................. 1. ในสมยสโขทยประชาชนตองจายภาษผานดานใหแกทางรฐ

.................. 2. “เจาเมองบเอาจกอบในไพรลทาง” หมายถง ไมมการเกบ

ภาษผานดาน

.................. 3. การคาเสรสามารถคาขายไดเฉพาะ วว มา ชาง เทานน

.................. 4. การยกเลกขอบญญตของกฎหมายมรดกสงผลดแกประชาชน

.................. 5. กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ มขอหามมใหตลาการรบสนบน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

20

ถาทาผดกทบทวนไหมนะครบนะครบ

เฉลยกรอบค าถามท 4

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนแลว กาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง กาเครองหมาย หนาขอความทผด

......... ........ 1. ในสมยสโขทยประชาชนตองจายภาษผานดานใหแกทางรฐ

......... ........ 2. “เจาเมองบเอาจกอบในไพรลทาง” หมายถง ไมมการเกบ

ภาษผานดาน

.................. 3. การคาเสรสามารถคาขายไดเฉพาะ วว มา ชาง เทานน

......... ........ 4. การยกเลกขอบญญตของกฎหมายมรดกสงผลดแกประชาชน

................... 5. กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ มขอหามมใหตลาการรบสนบน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

21

กรอบความรท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายระหวางประเทศ ขอความในศลาจารกทเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศ มอยวา ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขน กจะใหความเออเฟอชวยเหลอ ผทมาออนนอมนนไมมชาง มา ผคนชายหญง เงนทอง กใหชวยเหลอไปตงบานเมอง ในสมยของพอขนรามคาแหงเมอมชยแกขาศกและจบเชลยได พระองคกจะทรงพระกรณาไมใหฆาหรอลงโทษใด ๆ

กฎหมายวาดวยสทธในทดน ในสมยสโขทยมกฎหมายทจะคมครองและรบรองในทรพย แตกอนมทดนทรกรางวางเปลามอยทวไป ถาผใดบกเบกหกลางถางพงจนเปนสวนหมากสวนผลไม ผนนกยอมมสทธในทดนนน

กฎหมายเกยวกบการลกพา เมอผคนหนเขามาอาศยอยในบานเรอน หรอวดวาอารามใหนาตวสงคน มบทลงโทษปรบสนไหมวนละหมนพน ไปจนถง 5 วน ถาพน 8 วน ไมนาสงใหลงโทษประดจทรพยสนของทาน บานผใดมขโมยไปอาศยหรอไปหา ใหเจาของบานพจารณาวาเปนขโมยหรอไม ถาทราบวาขโมยของมาใหจบตวหรอยดทรพยสนนนไว เจาของทรพยไลขโมยไปถงบานตน เจาของทรพยรองขอใหชวยจบกม ถาเจาของบานไมชวยจะมความผด ใหทาโทษโดยใหชดใชหนสนทขโมยเอามาจากเจาทรพยใหหมด

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

22

ลองทากนดนะครบ

กรอบค าถามท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขนในสมยกษตรยพระองคใดททานทรงให ความชวยเหลอ ตอบ..................................................................................... 2. ประชาชนบกเบกหกลางถางพงแลวทรพยสมบตตกเปนของผนนเปนบญญต ของกฎหมายใด ตอบ...................................................................................... 3. ในสมยสโขทยถานกเรยนชวยผรายหลบหนอยในบานจะมความผดตาม กฎหมายใด

ตอบ..................................................................................... 4. ถานกเรยนทหลบหนกบผราย นกเรยนจะถกลงโทษอยางไร ตอบ.................................................................................... 5. ในสมยสโขทยมกฎหมายใชมผลดอยางไร ตอบ....................................................................................

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

23

ทากนไดหรอเปลาครบ

เฉลยกรอบค าถามท 5

กฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขนในสมยกษตรยพระองคใดททานทรงให

ความชวยเหลอ ตอบ พอขนรามค าแหงมหาราช 2. ประชาชนบกเบกหกลางถางพงแลวทรพยสมบตตกเปนของผนนเปนบญญต

ของกฎหมายใด ตอบ กฎหมายวาดวยสทธในทดน 3. ในสมยสโขทยถานกเรยนชวยผรายหลบหนอยในบานจะมความผดตาม

กฎหมายใด ตอบ กฎหมายเกยวกบการลกพา

4. ถานกเรยนทหลบหนกบผราย นกเรยนจะถกลงโทษอยางไร ตอบ ชดใชเทากบหนสนทขโมยมา หรอปรบสนไหมวนละหมนพน

5. ในสมยสโขทยมกฎหมายใชมผลดอยางไร ตอบ บานเมองสงบสข

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

24

กรอบทบทวน

สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

สภาพสงคมโดยทวไปของสโขทยเปนสงคมเกษตรกรรม ใหมการพฒนาบานเมอง ใหเจรญกาวหนา ประกอบกบสงคมสโขทยยดมนในพระพทธศาสนา กลมคนในสงคมสมยสโขทย สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทไดแก ชนชนปกครอง บคคลทมอานาจหนาทในการปกครองประกอบดวย พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง และพระสงฆ

ชนชนทถกปกครอง ไดแก ไพร หรอไพรฟา (ประชาชนทวไป ) และทาส

ลกษณะทางสงคมในสมยสโขทยเปนสงคมชนชน ไมมความซบชอน

มากนก ทงนเนองจากในสมยนนผคนมจานวนยงไมมากนก ประกอบกบชาวสโขทย มพระพทธศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ จงทาใหการดาเนนชวตของผคนในสมยสโขทยคอนขางมลกษณะเรยบงายและสงบสข

กฎหมายสมยกรงสโขทย

กฎหมายไทยในสมยสโขทยเทาทปรากฏในหลกศลาจารกตางๆมดงน

หามเกบภาษผานดานภายในประเทศ จากขอความในศลาจารกทวา “เจาเมองบเอาจกอบ ในไพรลทาง” คอไมเกบภาษระหวางทางหรอภาษผานดาน

กฎหมายวาดวยเสรภาพในการคาขาย ในศลาจารกมขอความปรากฏอยวา “เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกใครคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทองคา”ซงสมยนนใหเสรภาพในการคาขายกนอยางเตมท ไมมขอผกมดสนคา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

25

กฎหมายมรดก สมยกอนมขอบญญตวา ผทใดกตามหาสมบตทรพยมากตาม สมบตนนตอง เปนของสวนรวมไมสามารถยกใหลกหลานได แตบญญตนทาใหเกดผลเสยแกประชาชน ทวไป จงตองยกเลกขอบญญตนไป สวนรายไดทางรฐจะใชการเกบภาษแทน

กฎหมายวาดวยลกษณะตลาการ ตลาการในสมยสโขทยตองมคณสมบตดงนตลาการจะตองตดสนความดวยความยตธรรม จะตองไมเหนแกลาภสกการะหรออยากไดยนดของผอน

กฎหมายระหวางประเทศ ขอความในศลาจารกทเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศ มอยวา ถาผใดมาออนนอมยอมเปนเมองขน กจะใหความเออเฟอชวยเหลอ ผทมาออนนอมนนไมมชาง มา ผคนชายหญง เงนทอง กใหชวยเหลอไปตงบานเมอง ในสมยของพอขนรามคาแหงเมอมชยแกขาศกและจบเชลยไดพระองคกจะทรงพระกรณาไมใหฆาหรอลงโทษใด ๆ

กฎหมายวาดวยสทธในทดน ในสมยสโขทยมกฎหมายทจะคมครองและรบรองในทรพย แตกอนมทดนทรกรางวางเปลามอยทวไป ถาผใดบกเบกหกลางถางพงจนเปนสวนหมากสวนผลไม ผนนกยอมมสทธในทดนนน

กฎหมายเกยวกบการลกพา เมอผคนหนเขามาอาศยอยในบานเรอน หรอ วดวาอารามใหนาตวสงคน มบทลงโทษปรบไหมวนละหมนพน ไปจนถง 5 วน ถาพน 8 วน ไมนาสงใหลงโทษประดจทรพยสนของทาน บานผใดมขโมยไปอาศยหรอไปหา ใหเจาของบานพจารณาวาเปนขโมยหรอไม ถาทราบวาขโมยของมาใหจบตวหรอยดทรพยสนนนไว เจาของทรพยไลขโมยไปถงบานตน เจาของทรพยรองขอใหชวยจบกม ถาเจาของบานไมชวยจะมความผด ใหทาโทษโดยใหทานใหชดใชหนสนทขโมยเอามาจากเจาทรพยใหหมด

เพอนคงจะเขาใจลกษณะทาง สงคม สโขทยแลวนะ

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

26

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

ค าชแจง : ใหนกเรยนทาเครองหมาย (×) ลงในกระดาษคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. สภาพสงคมสมยสโขทยมลกษณะอยางไร

ก. สงคมเมอง ข. สงคมชนบท ค. สงคมเกษตรกรรม ง. สงคมอตสาหกรรม

2. การตงถนฐานอยบรเวณทราบลมแมนามผลดอยางไร ก. สะดวกในการคาขาย ข. ปองกนการรกรานของขาศก ค. สะดวกในการยกทพสศกสงคราม ง. สะดวกในการประกอบอาชพและคมนาคม

3. ชนชนพเศษททกชนชนใหความเคารพนบถอทกเพศทกวยคอชนชนใด ก. ขนนาง ข. พระสงฆ ค. ขาราชการ ง. พระราชวงศ

4. จากเหตการณขบไลขอมแสดงถงลกษณะเดนในเรองใดของสงคมสโขทย ก. สงคมทเรยบงาย ข. สงคมชาวพทธ ค. สงคมทขยนอดทน ง. สงคมทมความสมครสมานสามคค

5. ขอใดจาแนกกลมคนในสงคมสมยสโขทยไดถกตอง ก. ชนชนกษตรย ชนชนถกปกครอง ข. ชนชนผนา ชนชนผตาม ค. ชนชนปกครอง ชนชนถกปกครอง ง. ชนชนพอบาน ชนชนลกบาน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

27

หามดเฉลยกอนตอบนะครบ

6. ขอใด คอ ชนชนปกครอง

ก. พระมหากษตรย พระราชวงศ ขนนาง พระสงฆ ข. พระมหากษตรย ขนนาง ขาราชการ พระสงฆ ค. พระมหากษตรย ขาราชการ พระสงฆ ไพรฟา ง. พระมหากษตรย พระราชวงศ พระสงฆ ไพรฟา

7 . กฎหมายตลาการมลกษณะอยางไร ก. ไมรบสนบน ข. ตดสนดวยความยตธรรม ค. มขอยกเวนสาหรบขาราชการ ง. ไมรบสนบนและตดสนดวยความยตธรรม 8. “ เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใครคาชาง คา ใครจกคามา คา ใครจกใครคาเงอนคาทอง คา ไพรฟาหนาใส ” ขอความนเกยวของกบกฎหมายใด

ก. กฎหมายมรดก ข. กฎหมายตลาการ ค. กฎหมายภาษผานดาน ง. กฎหมายเสรภาพในการคา

9. นายแดงไปขโมยมะมวง มะพราว นายสมบต ชวยนายแดงหลบหนถอวา ทาผดกฎหมายใด ก. กฎหมายมรดก ข. กฎหมายตลาการ ค. กฎหมายการลกพา ง. กฎหมายสทธในทดน 10. สงใดเปนเครองมอแกไขความขดแยงของคนในสงคม ก. กฎหมาย ข. พธกรรมทางศาสนา ค. ความเขมแขงอดทน ง. ความศรทธาเลอมใส *********************************************

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

28

ทากนไดไหมเอย ถาทาไดไปดเฉลย

กนเลยนะครบ

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง สงคมและกฎหมายสมยกรงสโขทย

1. ค

2. ง

3. ข

4. ง

5. ค

6. ก

7. ง

8. ง

9. ค

10. ก เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

29

กระดาษค าตอบ

ชอ….................................................................... เลขท.............ชน.............. วชา............................................................. เรอง...........................................

ทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

สรปการประเมน ใหนกเรยนกรอกคะแนนกอนเรยน และหลงเรยนลงในชองผลการประเมน และใหนกเรยนกาเครองหมาย / ลงในชองการพฒนา

ผลการประเมน การพฒนา

คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน พฒนา ไมพฒนา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

30

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.(2543). คมอการจดการเรยนการสอนประวตศาสตร “ประวตศาสตรไทยจะเรยนจะสอนอยางไร” กรงเทพฯ : สานกพมพกรมการ ศาสนา ณรงค พวงพศและคณะ. (2544). หนงสอเรยนรพนฐานประวตศาสตร ม .1.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพอกษรเจรญทศน. ปยโรจน เลยวไพโรจน. (2548). คมอสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ม .1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพพฒนาศกษา. ผองศร จนหาวและคณะ. (2548). หนงสอเรยนสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. ผชวยศาสตราจารยพลบพลง คงชนะ. (2544). หนงสอเรยนสาระประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพพฒนาคณภาพวชาการ. พลาดศย สทธธญกจ. (2548). ประวตศาสตรไทย. กรงเทพฯ : สานกพมพสขใจ. รศ.ดร. ไพฑรย มกศล และคณะ. (2544). หนงสอเรยนสาระประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพวฒนาพานช. รศ.วณา เอยมประไพ และคณะ. (2544). สอสารการเรยนรประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพอกษรเจรญทศน. ลกขณา คาตรง และคณะ. (2544). หนงสอเรยนสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม . กรงเทพมหานคร : สานกพมพแมค.

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com