บทเรยนส าเรจรป

กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

สาระท 3 สารและสมบตของสาร

เลมท 1 เรอง สสารและสาร

นางเกษรนทร กาญจณะด

ต าแหนง คร วทยฐานะ ช านาญการ

โรงเรยนวดเขาขนพนม ต าบลบานเกาะ อ าเภอพรหมคร

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครศรธรรมราช เขต 4

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ก

ค ำน ำ

การจดกจกรรมการเรยนร สาระการเรยนรวทยาศาสตร มงเนนให

ผเรยนไดร จกการศกษาคนควาดวยตนเอง มความคดสรางสรรค รกการอาน

คดเปน ท าเปน แกปญหาเปน ดวยทกษะกระบวนการทางดานวทยาศาสตร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

บทเรยนส าเรจรปชดนเปนสอการเรยนการสอนทผสอนไดสรางขนเพอใช

เปนนวตกรรมในการศกษาสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 เปนสอทชวยพฒนากระบวนการเรยนรการศกษาดวยตนเอง

จากการอานตามความสามารถของนกเรยนแตละคน และมประโยชน ตอ คร และ

นกเรยน ไดใชประกอบการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ระดบชนมธยมศกษาปท 1 ในสาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท1 เรอง สสารและสาร

ขอขอบคณผอ านวยการโรงเรยนวดเขาขนพนม คณะคร และ นกเรยน

และสถานศกษาทเปนแหลงทดลองใช ผจดท าบทเรยนส าเรจรปหวงเปนอยางยงวา

บทเรยนส าเรจรปชดน จะเปนนวตกรรมหนงทชวยให การจดการเรยนการสอน

เปนไปตามความมงหมายตลอดจนสามารถ สงผลท าใหผลการเรยนรทางการเรยน

ของผเรยนไดรบการพฒนาใหดยงขน

เกษรนทร กาญจณะด

ข

สำรบญ

เรอง หนำ

ค าน า ก

สารบญ ข

สารบญภาพ ค

ล าดบขนตอนการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป 1

ค าแนะน าการใชบทเรยนส าเรจรป 2

มาตรฐานการเรยนร 3

ตวชวด 3

ผลการเรยนร 3

สาระการเรยนร 4

จดประสงคการเรยนร 4

แบบทดสอบกอนเรยน 5

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 7

กรอบท 1 8

กจกรรมกรอบท 1 11

เฉลยกจกรรมกรอบท 1 12

กรอบท 2 13

กจกรรมกรอบท 2 21

เฉลยกจกรรมกรอบท 2 22

กรอบท 3 23

กจกรรมกรอบท 3 24

เฉลยกจกรรมกรอบท 3 25

กรอบท 4 26

แบบทดสอบหลงเรยน 27

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 29

บรรณานกรม 30

ภาคผนวก 32

ค

สำรบญภำพ

ภำพท หนำ

1.1 คน อากาศ น า ดน กอนหน เปนสาร 8

1.2 ผก ผลไม เปนสาร 8

1.3 สตวตางๆ เปนสาร 8

1.4 ตนขาวในทองนา เปนสาร 8

1.5 น าสมและสม เปนสาร 9

1.6 แรธาต เปนสาร 9

1.7 เฟอรนเจอรตางๆ เปนสาร 9

2.1 แผนผงการเปลยนสถานะของสาร 14

2.2 การเปลยนสถานะของน า 14

2.3 ถานกอนการเปลยนแปลง 15

2.4 ถานหลงการเปลยนแปลงกลายเปนเถาถานและควน 15

2.5 การจดเรยงอนภาคของของแขง 18

2.6 การจดเรยงอนภาคของของเหลว 18

2.7 การจดเรยงอนภาคของแกส 18

2.8 กระบวนการดดกลนความรอนขณะเปลยนสถานะ

จากน าแขงกลายเปนแกส 19

2.9 กระบวนการคายความรอนขณะเปลยนสถานะ

จากแกสกลายเปนน าแขง 20

1

1. อานค าแนะน า

2. ท าแบบทดสอบกอนเรยน

3. ศกษาบทเรยน

4. ทดสอบหลงเรยน 5. ไมผานการทดสอบ

5. ผานการทดสอบ

6. ศกษาเรองใหม

ล าดบขนตอนการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป

มาถงตนทางแลวตองปฏบตตามขนตอนการเรยนกอน

ไมงนจะเรยนไมเขาใจนะคะ

2

บทเรยนนเปนบทเรยนส าเรจรปจดท าขนเพอใหนกเรยนศกษาดวยตนเอง โปรดอาน

ค าแนะน ากอนศกษาบทเรยนดงตอไปน

1. บทเรยนนคอบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท 1 เรอง สสารและสาร

2. ใหนกเรยนศกษาล าดบขนการเรยนไปทละขนตอน

3. ใหนกเรยนศกษาผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนรกอนเรมเรยน

4. กอนจะศกษาใหผเรยนเรมบทเรยนดวยการท าแบบทดสอบกอนเรยนลงในชดกระดาษค าตอบ

ทครแจกให เพอตรวจสอบความรทจะเรยนมากนอยเพยงใด และตรวจค าตอบจากเฉลย

แบบทดสอบกอนเรยน

5. บทเรยนในแตละหนาเรยกวากรอบหรอเฟรมคอขอความยอย ๆทใหความรและมค าถามซง

จะมค าตอบอยในหนาถดไปใหศกษาไปทละกรอบ แลวตอบค าถามลงในกระดาษค าตอบทครแจกให

6. นกเรยนตรวจหาค าตอบในหนาถดไป ถาค าตอบถกกเรยนกรอบตอไป ถาค าตอบผด

ยอนกลบไปท าความเขาใจบทเรยนอกครงหนงจนกวาจะตอบค าถามไดถกตอง

7. ในขณะทศกษาบทเรยนและปฏบตกจกรรม ขอส าคญควรมความซอสตยตอตนเอง

มงมนทจะเรยนรดวยตนเองไมเปดดเฉลยค าตอบกอน

8. เมอศกษาจบบทเรยนแลวใหท าแบบทดสอบหลงเรยนลงในกระดาษค าตอบทครแจกให

และตรวจค าตอบจากเฉลย เพอทราบความกาวหนาของนกเรยน

9. ถาสงสยหรอตองการค าแนะน าความชวยเหลอใหปรกษาครผสอน การเรยนรดวย

บทเรยนส าเรจรปจะประสบผลส าเรจไดสงสด ตองมความตงใจ ขยนหมนเพยร รกการอาน

มความซอสตยตอตนเอง

ค าแนะน าในการใชบทเรยนส าเรจรป

ทดสอบตวเอง ตองมนใจ และ

ซอสตยตอตวเองนะครบ

3

มาตรฐาน ว3.1: เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง

และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสาร

สงทเรยนร น าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว3.2: เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร

การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร

สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน

1. ทดลองและจ าแนกสารเปนกลมโดยใชเนอสารหรอขนาดอนภาคเปนเกณฑ

และอธบายสมบตของสารในแตละกลม

2. อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสารโดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคของสาร

1. บอกความหมายของสสารและสารได

2. อธบายสมบตของสารทางกายภาพและทางเคมเบองตนได

3. อธบายการเปลยนแปลงของสารทางกายภาพและทางเคมเบองตนได

4. สามารถยกตวอยางสารในชวตประจ าวนได

ผลการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร

ตวชวด

4

1. ความหมายของสสารและสาร

2. สมบตของสาร

3. การเปลยนแปลงของสาร

4. ตวอยางสารในชวตประจ าวน

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสสารและสารไดถกตอง

2. นกเรยนสามารถอธบายสมบตของสารทางกายภาพและทางเคมเบองตน

ไดถกตอง

3. นกเรยนสามารถอธบายการเปลยนแปลงของสารทางกายภาพและทางเคมเบองตน

ไดถกตอง

4. นกเรยนสามารถยกตวอยางสารในชวตประจ าวนได

สาระการเรยนร

จดประสงคการเรยนร

พรอมแลว...เรมท า

แบบทดสอบกอนเรยน กนเลยจะ

5

แบบทดสอบกอนเรยน

บทเรยนส าเรจรป กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

สาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท 1 เรอง สสารและสาร

ค าสง แบบทดสอบมทงหมดจ านวน 10 ขอ แตละขอม 4 ตวเลอกคอ ก ข ค และ ง

ใหนกเรยนกาเครองหมาย เลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. สาร หมายถงอะไร

ก. อนภาคทเรยกวาอะตอม

ข. ธาตตางๆ ทมอยในธรรมชาต

ค. เนอของสารซงมมวลและสมผสได

ง. อนภาคทมขนาดเลกแบงแยกไมได

2. สสารและสารแตกตางกนอยางไร

ก. น าหนก

ข. สมบตของสาร

ค. อตราสวนผสม

ง. การตองการทอย

3. สารในขอใดมปรมาณไมคงท

ก. ขเถา

ข. อากาศ

ค. สบเหลว

ง. นมขนหวาน

4. สาเหตทตองจดจ าพวกสารออกเปนหมวดหม คอขอใด

ก. สารแตละชนดมสมบตตางกน

ข. สารแตละชนดมสถานะตางกน

ค. สารบางชนดมปฏกรยาคลายคลงกน

ง. สะดวกในการศกษาสมบตของสารนนๆ

5. ขอใดเปนการเปลยนแปลงสมบตทางเคม

ก. ไมมปฏกรยาเกดขน

ข. พลงงานเคมของสารคงเดม

ค. ท าใหกลบเปนสารเดมไดงาย

ง. สมบตของสารใหมแตกตางจากสารเดม

6

6. ขอใดถกตอง

ก. น าไมสามารถเปลยนสถานะได

ข. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการดดความรอน

ค. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการคายความรอน

ง. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการดดความรอนและคายความรอน

7. ขอใดไมใชปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะ

ก. ความหนาแนนของสาร

ข. ประเภทของสถานะของสารนนๆ

ค. แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของสาร

ง. สมบตเกยวกบจดเดอดและจดเยอกแขงของสาร

8. เทยนไขละลายเมอไดรบความรอนเปนการเปลยนแปลงลกษณะใด

ก. เปลยนสถานะ

ข. เปลยนรปราง

ค. เกดสารละลาย

ง. เกดปฏกรยาเคม

9. ยสต + น าตาล + น าอน = สารใหมทไดคอขอใด

ก. ขเถา

ข. ตะกอน

ค. ผงแปง

ง. ฟองแกส

10. ขอใดเปนสมบตทางเคม

ก. การเกดสนมเหลก

ข. การละลายน าของเกลอ

ค. ความหนาแนนของสาร

ง. การหลอมเหลวของน าแขง

7

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

บทเรยนส าเรจรป กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

สาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท 1 เรอง สสารและสาร

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนคะ

ขอ 1. ค

ขอ 2. ข

ขอ 3. ข

ขอ 4. ง

ขอ 5. ง

ขอ 6. ง

ขอ 7. ก

ขอ 8. ก

ขอ 9. ง

ขอ 10. ก

8

ความหมายของสสารและสาร

สสาร (matter) คอ สงทมตวตน มมวล มน าหนก ตองการทอยและ

สามารถสมผสไดดวยประสาทสมผสทงหา สสารอาจจะมสถานะเปนของแขง (solid)

ของเหลว (liquid) หรอแกส (gas) อาจเปนสงมชวตหรอสงไมมชวตกได เชน อากาศ

น า ดน อาหาร พช สตว เกาอ หนงสอ เครองจกรกล ฯลฯ ดงนน สงตางๆ ทมอย

ในโลกลวนเปนสสารทงสน

กรอบท 1

ภาพท 1.1 คน อากาศ น า ดน กอนหน เปนสาร

บนทกจาก: โครงการพระราชด าร น าพรอนสนก าแพง

(2551)

ภาพท 1.2 ผก ผลไม เปนสาร

ทมา: โจเอล เลด. (2557)

ภาพท 1.3 สตวตางๆ เปนสาร

ทมา: วกพเดย สารานกรมเสร (2551)

ภาพท 1.4 ตนขาวในทองนา เปนสาร

บนทกจาก: ศนยวจยขาวสะเมง จ. เชยงใหม (2551)

9

ภาพท 1.7 เฟอรนเจอรตางๆ เปนสาร

ทมา: พษณ เกตงาม (2555)

สาร (substance) คอ สวนยอยๆ หรอเปนองคประกอบของสสารนนเอง

ชนดของสสารทมอยและทเราพบเหนนนมอยมากมาย และหลายชนดมองเหนวาม

ลกษณะเปนเนอเดยวกนตลอด แตเมอน ามาวเคราะหดใหละเอยดแลว มกจะพบวา

ประกอบดวยสารชนดตางๆ จ านวนหนงเสมอ สารในโลกนมอยมากมายเชนกน

และถาน ามาวเคราะหหรอแยกสลายดตอไปอกจะพบวาประกอบดวยธาต

(element) ตางๆ ทมอยทงสนเพยงรอยกวาชนดเทานน สารมตวตน มน าหนก และ

ตองการทอยเชนเดยวกบสสาร

http://happypa.wikispaces.com www.rmutphysics.com

ภาพท 1.5 น าสมและสม เปนสาร

ทมา: มาย ออเรนจ (2555)

ภาพท 1.6 แรธาต เปนสาร

ทมา: ภาควชาฟสกส ม.เทคโนโลยราชมงคล (2555)

10

ออ อธบายไดอยางนจะ

ตกลง “สสาร” กบ “สาร”

แตกตางกนอยางไร

สสารและสาร ตาง เ ปน สงท อย รอบตว เรา

มน าหนก มตวตน ตองการทอย และสามารถสมผสได

แตสสารไมสามารถระบสมบตเฉพาะตวได จงกลาวไดวา

สงทสามารถระบสมบตเฉพาะตวไดคอสารนนเอง สารแตละชนด

จะมสมบตเฉพาะตวแตกตางกน และมจ านวนมากในโลกน

จงมการศกษาสมบตของสารแตละชนดและจดแบงสาร

ออกเปนหมวดหมไงละจะ

รจกความหมายของสสารและสารแลวไปท า

กจกรรมกนเลยจะ

11

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. ความหมายของสสารและสาร

สสาร คอ ………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

สาร คอ…………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สสารและสาร เหมอนและแตกตางกนอยางไร

สงทเหมอนกน……………………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………………………….

สงทแตกตางกน…………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………….

กจกรรมกรอบท 1

2 ขอไมมากเกนไปนะคะ

เฉลยอย หนาถดไปคะ

12

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. ความหมายของสสารและสาร

สสาร คอ สงทมตวตน มน าหนก ตองการทอย และสมผสไดดวยสมผสทงหา

สาร คอ องคประกอบยอยของสสาร เปนสงทมตวตน มน าหนก ตองการทอย

และสมผสไดดวยสมผสทงหาสามารถระบสมบตเฉพาะตวของสารชนดนนๆ ได

2. สสารและสาร เหมอนและแตกตางกนอยางไร

สงทเหมอนกน

เปนสงทมตวตน มน าหนก ตองการทอย และสมผสไดดวยสมผสทงหา

สงทแตกตางกน

สสารเปนสงทไมสามารถระบสมบตเฉพาะได แตสารสามารถระบ

สมบตเฉพาะตวของสารนนๆ ได

เฉลยกจกรรมกรอบท 1

ตอบถกหมดใชไหมคะ

ถาตอบถกไปตอกรอบท

2 เลยคะ

แตถาตอบผด ควร

กลบไปทบทวนเนอหาใน

กรอบท 1 อกครงนะครบ

13

สมบตของสาร

สมบตของสาร หมายถง ลกษณะเฉพาะตวของสารทสามารถบอกใหทราบวา

สารนนเปนอะไร เพราะสารแตละชนดมสมบตไมเหมอนกน ดงนนจงมการใชเกณฑ

การพจารณาและอธบายสมบตของสารมาจดจ าแนกสารเพอสะดวกในการศกษาสารนนๆ

สมบตของสารแบงเปน 2 ประเภท คอ สมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม

สมบตทางกายภาพ (physical properties)

เปนสมบตเฉพาะตวของสารแตละชนด ซงสามารถสงเกตไดงายจากภายนอก

โดยไมเกยวของกบปฏกรยาเคม สมบตทางกายภาพบางอยางของสารเปนสงทเราร สกได

และบอกลกษณะได เชน ส กลน รส สถานะ เนอสาร รปผลก การยอมใหแสงผาน

ความเปนมนวาว เปนตน แตบางอยางกเปนสงทสงเกตไดโดยวดจากการทดลอง

เชน จดเดอด จดหลอมเหลว ความหนาแนน ความถวงจ าเพาะ การน าความรอน

การน าไฟฟา เปนตน

สมบตทางกายภาพของสารเปนสงทเปลยนแปลงได ซงจะเปนการเปลยนลกษณะ

หรอสถานะไป เนองจากการเรยงตวใหมของสารเดมเทานน จะไมมการเปลยนแปลง

องคประกอบทางเคม (สดสวนของธาตทเปนองคประกอบ) ของสารแตอยางใด ดงนน

จะไมมสารใหมเกดขน ตวอยางเชน การละลายน าตาลทรายในน า โมเลกลของน าตาล

ทรายจะแทรกไปน าโมเลกลของน าโดยไมมการเปลยนแปลงองคประกอบทางเคมของ

โมเลกลของน าตาลทรายและน าแตอยางใด

กรอบท 2

สมบตของสาร

สมบตทางกายภาพ

สมบตทางเคม

14

ภาพท 2.2 การเปลยนสถานะของน า

ทมา: การดด-การคายความรอน (2555)

ตวอยางการเปลยนสถานะของน า

การเปลยนสถานะของสารอาจเปนการเปลยนแปลงประเภทดดพลงงาน

ตวอยางการเปลยนสถานะของสารทพบในชวตประจ าวน ไดแก น าแขงหลอมเหลว

กลายเปนน าและน าไดรบความรอนกลายเปนไอน า เปนการเปลยนแปลงประเภทดดความรอน

ในทางตรงกนขาม เมอไอน าเปลยนสถานะกลบมาเปนน าและน าแขง เปนการเปลยนแปลง

ประเภทคายความรอน

ทราบหรอไมคะ การเปลยนสถานะ

ของสารหมายถงอะไร... อธบายได

ดงแผนภาพคะ

ภาพท 2.1 แผนผงการเปลยนสถานะของสาร

ของแขง ของเหลว แกส

การหลอมเหลว การระเหย/การกลายเปนไอ

การควบแนน การแขงตว

การระเหด

15

สมบตทางเคม (chemical properties)

เปนสมบตของสารทเกยวของกบองคประกอบภายในของสารทแสดงออกมาใหเหน

เมอมการเปลยนแปลงทางเคมหรอการเกดปฏกรยาเคม โดยจะมสารใหมเกดขน

มการเปลยนแปลงองคประกอบภายใน และมผลท าใหเกดการเปลยนแปลงสมบตทางกายภาพ

ของสารดวย ซงสารใหมทเกดขนจะมสมบตแตกตางไปจากสารเดม เชน การเกดสนมเหลก

การเผาไหมของเชอเพลง การสงเคราะหดวยแสง การเกดฟองแกสจากการท าปฏกรยาเคม

ของยสต น าตาล และน าอ น เปนตน

การเผาถานกเปน การ

เปลยนแปลงสมบตทาง

เคมเชนกนใชหรอไมคะ

ใชครบ เพราะการเผาถานเปน

การเปลยนแปลงองคประกอบทางเคม ท า

ใหเกดสารใหม ไดแก ขเถา และ ควน สงเกต

ไหมวามการเปลยนแปลง ทาง

กายภาพเกดขนดวย เพราะรปรางลกษณะ

ของกอนถานเปลยนแปลงไป

ภาพท 2.3 ถานกอนการเปลยนแปลง

ทมา: ลงด ำ และทมงำนนตยสำร ตวย'ตน (2555)

ภาพท 2.4 ถานหลงการเปลยนแปลงกลายเปน

เถาถานและควน

ทมา: ลงด ำ และทมงำนนตยสำร ตวย'ตน (2555)

16

เปนไงบางคะศกษา การ

เปลยนแปลงสมบตของสาร

ท าความเขาใจไดไมยากใชไหมคะ

ลองเปรยบเทยบความแตกตางของการเปลยนแปลงทางกายภาพ และการเปลยนแปลงทางเคมของสารดนะครบ

การเปลยนแปลงทางกายภาพ

1. ไมมปฏกรยาเคมเกดขน

2. องคประกอบทางเคมของสารคงเดม

และไมมสารใหมเกดขน

3. พลงงานเคมของสารคงเดม

4. สารยงมสมบตตางๆ คงเดม

5. ท าใหกลบเปนสารเดมไดงาย

เพราะเปนการจดโมเลกลของสาร

ใหมเทานน

การเปลยนแปลงทางเคม

1. เกดปฏกรยาเคม

2. องคประกอบทางเคมของสาร

เปลยนแปลงไป และมสารใหม

เกดขน

3. พลงงานเคมของสารเปลยนแปลงไป

4. สมบตของสารใหมแตกตางจาก

สารเดม

5. ท าใหกลบเปนสารเดมไดยาก

เพราะการจดโมเลกลของสาร

เปลยนแปลงไป

17

การเปลยนแปลงสถานะกบการเปลยนแปลงพลงงาน

การเปลยนแปลงสถานะของสาร (change of state) เปนการท าใหระยะหาง

ระหวางโมเลกลของสารเปลยนแปลงไป แตองคประกอบของสารยงคงเปนสารชนดเดม

สตรโมเลกลคงเดม

ในธรรมชาตสารแตละชนดจะปรากฏอยในสถานะใดสถานะหนง ไดแก

ของแขง ของเหลว หรอแกส เราสามารถท าใหสารเปลยนจากสถานะหนงไปเปน

สถานะหนงได และสามารถท าใหกลบมาอยในสถานะเดมไดอก การเปลยนแปลง

สถานะของสารเกยวของโดยตรงกบการเปลยนแปลงพลงงาน

โมเลกล (molecule) หมายถง อนภาคทเลก

ทสดของสารทยงแสดงสมบตของสารนน และ

สามารถด ารงตนอยเปนอสระได

สตรโมเลกล (molecular formula) หมายถง สญลกษณ

หรอกลมของสญลกษณทเขยนแทน 1 โมเลกลของสาร ท าใหทราบวา

สารนนมธาตใดเปนองคประกอบบาง เชน

P4 : ฟอสฟอรส 1 โมเลกล ประกอบดวยธาตฟอสฟอรส 4 อะตอม

C6H12O6 : น าตาลกลโคส 1 โมเลกล ประกอบดวยธาต คารบอน ไฮโดรเจน

และออกซเจน จ านวน 6,12 และ 6 อะตอมตามล าดบ

18

สถานะของสารสามารถแบงออกเปน 3 สถานะ คอ

1. ของแขง (solid) คอ สารทมรปรางและปรมาตรทแนนอน ไมเปลยนแปลง

ตามภาชนะ อนภาคชดกนเปนระเบยบ มความหนาแนนและแรงยดเหนยวระหวาง

โมเลกลสงกวาของเหลวและแกส

ภาพท 2.5 การจดเรยงอนภาคของของแขง

2. ของเหลว (liquid) คอ สารทมปรมาตรแนนอน แตมรปรางไมแนนอน

เปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ อนภาคอยใกลเคยงกนแตไมเปนระเบยบ มการชน

กนตลอดเวลา จงมความหนาแนนสงกวาแกส

ภาพท 2.6 การจดเรยงอนภาคของของเหลว

3. แกส (gas) คอ สารทมรปรางและปรมาตรไมแนนอน เปลยนแปลงตาม

ภาชนะทบรรจเพราะมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอยมาก จงฟงกระจายไดเตมภาชนะ

และมความหนาแนนต า

ภาพท 2.7 การจดเรยงอนภาคของแกส

19

การเปลยนสถานะของสารจากของแขงเปนของเหลว เรยกวา การละลาย

การหลอมเหลว หรอ การหลอมละลาย และจากของเหลวเปนแกส เรยกวา

การระเหย หรอ การกลายเปนไอ จะตองท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาคลดลง

หรออนภาคเกดการจบตวกนน อยลง ซงท า ได โดยใช พลงงานเข า ชวย

เมอใหความรอนแกสารในสถานะของแขง จะท าใหของแขงหลอมเหลวกลายเปนของเหลว

และเมอใหความรอนแกของเหลวจะท าใหของเหลวกลายเปนแกส สารอาจมการเปลยนสถานะ

จากของแขงเปนแกส เกดจากอนภาคไดรบความรอนสง จนแรงยดเหนยวหลดจากกน

เรยกวา การระเหด

ภาพท 2.8 กระบวนการดดกลนความรอนขณะเปลยนสถานะจากน าแขงกลายเปนแกส

ถาท าของแขงใหกลายเปนของเหลว

หรอจากของเหลวใหกลายเปนแกส

ตองใหความรอนกบสารใชไหมคะ

ใชครบ พลงงานความรอนจะชวย

ลดแรงยดเหนยวระหวางอนภาค

เรยกการเปลยนแปลงพลงงาน

แบบนวา ดดความรอน

ของแขง ของเหลว แกส

ดดความรอน

การหลอมเหลว การกลายเปนไอ

การระเหด

20

ในทางกลบกนการเปลยนสถานะของสารจากแกสกลบมาเปนของเหลว

เรยกวา การควบแนน และจากของเหลวกลายเปนของแขง เรยกวา การเยอกแขง

นนจะตองท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาค เพมขนหรออนภาคจดตวกนมากขน

ซงท าไดโดยใหสารคายความรอนออกมา เมอลดอณหภมของสารในสถานะแกส

ลงจะท าใหแกสควบแนนกลายเปนของเหลว และเมอลดอณหภมของเหลวลงอกจะ

ท าใหของเหลวกลายเปนของแขงได

ภาพท 2.9 กระบวนการคายความรอนขณะเปลยนสถานะจากแกสกลายเปนน าแขง

พลงงานความรอนทใชไปเพอเปลยนสถานะของสารเรยกวา ความรอนแฝง

ถาเปลยนสถานะจากของเหลวกลายเปนไอเรยกวา ความรอนแฝงของ

การกลายเปนไอ ถาเปลยนสถานะของแขงเปนของเหลวเรยกวา ความรอนแฝง

ของการหลอมเหลว

สารสามารถเปลยนสถานะกลบไป

กลบมาได ครบ ทงน ขนอยกบ

การเปลยนแปลงพลงงานทเกดขนขณะ

เปลยนสถานะวาเปนประเภทใด

แกส ของเหลว ของแขง

คายความรอน

การควบแนน การเยอกแขง

ความรอนแฝง ใชในกระบวนเปลยนสถานะ

ของสารนเอง เขาใจแลวคะ เดกๆ ละคะ

เปนอยางไรบาง ถาเขาใจแลวไปท า

กจกรรมในกรอบท 2 กนเลยคะ

21

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกตอบทถกตองในกรอบทก าหนด แลวเตมค าตอบลงใน

ชองวางในแตละขอ

1. สมบตเฉพาะตวของสารแตละชนด สามารถสงเกตไดงายจากภาพนอก คอ ……………………………………………………ของสาร

2. สมบตของสารทเกยวของกบองคประกอบภายในของสารเมอมการเปลยนแปลงทางเคมท าใหเกดสารใหม คอ ………………………………………..ของสาร

3. การน าความรอน เปน………………………………..……………..ของสาร

4. การเกดสนมเหลก เปน……………………………………………….ของสาร

5. ลกษณะผลก เปน……………………………………………ของสาร

6. ความหนาแนน เปน…………………………………………ของสาร

7. การสงเคราะหดวยแสง เปน…………………………………………..ของสาร

8. การเผาไหม เปน…………………………………………ของสาร

9. การละลายของน าตาลในน า เปน……………………………………………..ของสาร

10. น า ณ อณหภมหองมสถานะเปน……………………….เมอไดรบความรอนจะ

ระเหยกลายเปนไออยในสถานะ………………………….แตหากน ามอณหภมต ากวา

0๐C จากของเหลวจะกลายเปน…………………………..

กจกรรมกรอบท 2

สมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม ของแขง ของเหลว แกส

มนใจในค าตอบแลว

ตรวจค าตอบในหนาถดไป

ไดเลยครบ

22

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกตอบทถกตองในกรอบทก าหนด แลวเตมค าตอบลงใน

ชองวางในแตละขอ

1. สมบตเฉพาะตวของสารแตละชนด สามารถสงเกตไดงายจากภาพนอก คอ สมบตทางกายภาพ ของสาร

2. สมบตของสารท เกยวข องกบองคประกอบภายในของสารเม อม การเปลยนแปลงทางเคมท าใหเกดสารใหม คอ สมบตทางเคม ของสาร

3. การน าความรอน เปน สมบตทางกายภาพ ของสาร

4. การเกดสนมเหลก เปน สมบตทางเคม ของสาร

5. ลกษณะผลก เปน สมบตทางกายภาพ ของสาร

6. ความหนาแนน เปน สมบตทางกายภาพ ของสาร

7. การสงเคราะหดวยแสง เปน สมบตทางเคม ของสาร

8. การเผาไหม เปน สมบตทางเคม ของสาร

9. การละลายของน าตาลในน า เปน สมบตทางกายภาพ ของสาร

10. น า ณ อณหภมหองมสถานะเปน ของเหลว เมอไดรบความรอนจะ

ระเหยกลายเปนไออยในสถานะ แกส แตหากน ามอณหภมต ากวา 0๐C

จากของเหลวจะกลายเปน ของแขง .

เฉลยกจกรรมกรอบท 2

สมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม ของแขง ของเหลว แกส

ไมยากเกนไปใชไหมครบ

ถาท าถกหมดแลวศกษาตอ

ในกรอบท 3 เลยครบ

ถายงตอบผดอยลอง

กลบไปศกษาในกรอบท 2

อกรอบนะคะ

23

ค าชแจง นกเรยนแบงกลมๆ ละ 5–6 คน โดยวธการนบ ท าการทดลอง

เรอง อณหภมกบการเปลยนสถานะของน า ตามวธการทดลองตอไปน

ออกแบบตารางบนทกผลแลวน าเสนอหนาชนเรยน

อปกรณ 1. บกเกอรขนาด 100 cm³ 1 ใบ

2. เทอรมอมเตอร 1 อน

3. ชดตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลมและตะแกรงลวด 1 ชด

4. ขาตงและทจบหลอดทดลอง 1 ชด

5. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

สารเคม 1. น าแขงทบละเอยด 10 cm3 2. น ากลน 5 cm

3

วธการทดลอง

1. ใสน าลงในบกเกอรใหสงจากกนบกเกอรประมาณ 1 เซนตเมตร

2. ใสน าแขงบดลงในน าจนกระทงน าเพมระดบสงขนจากกนบเกอร 3 เซนตเมตร

3. จ มเทอรมอมเตอรทมสเกลลงในบกเกอร แลวอานอณหภมผวน าผสมน าแขง

จากเทอรมอมเตอร บนทกอณหภมทเวลา 0 วนาทซงเปนเวลาเรมตน

4. ใหความรอนแกบกเกอรดวยตะเกยงแอลกอฮอลพรอมจบเวลาและบนทก

อณหภมทกๆ 30 วนาท แลวสงเกตผลการเปลยนแปลงของน าผสมน าแขง

5. เมอน าเดอดใหตมตอไปอก 3 นาท ดบตะเกยงแอลกอฮอลแลวตงอปกรณทงไวใหเยน

6. เขยนกราฟในกระดาษกราฟ แสดงผลขอมลในรปของแผนภมเสน

กรอบท 3

24

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

กจกรรมกรอบท 3

เดกๆ ออกแบบตารางบนทกผล

แลวอยาลมน าขอมลมาเขยน

กราฟดวยนะคะ

25

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

เฉลยกจกรรมกรอบท 3

อยในดลยพนจของครผสอน

เตรยมน าเสนอหนาชนเรยนนะคะ

26

สรปบทเรยน

สสาร (matter) คอ สงทมตวตน มมวล มน าหนก ตองการทอยและสามารถสมผสได

ดวยประสาทสมผสทงหา สสารอาจจะมสถานะเปนของแขง (solid) ของเหลว (liquid) หรอ

แกส (gas) อาจเปนสงมชวตหรอสงไมมชวตกได

สาร (substance) คอ สวนยอยๆ หรอเปนองคประกอบของสสาร ทสามารถระบ

สมบตเฉพาะได

สมบตของสาร หมายถง ลกษณะเฉพาะตวของสารทสามารถบอกใหทราบวาสารนนเปนอะไร

สมบตของสารแบงเปน 2 ประเภท คอ สมบตทางกายภาพและสมบตทางเคม

สมบตทางกายภาพของสาร เปนสงทเปลยนแปลงได ซงจะเปนการเปลยนลกษณะ

หรอสถานะไป เนองจากการเรยงตวใหมของสารเดมเทานน จะไมมการเปลยนแปลง

องคประกอบทางเคม (สดสวนของธาตทเปนองคประกอบ) ของสารแตอยางใด ดงนนจะไมม

สารใหมเกดขน

สมบตทางเคมของสาร เปนสมบตของสารทเกยวของกบองคประกอบภายในของสาร

ทแสดงออกมาใหเหนเมอมการเปลยนแปลงทางเคมหรอการเกดปฏกรยาเคม โดยจะมสารใหม

เกดขน

การเปลยนแปลงสถานะของสาร เปนการท าใหระยะหางระหวางโมเลกลของสาร

เปลยนแปลงไป แตองคประกอบของสารยงคงเปนสารชนดเดม สตรโมเลกลคงเดม

การเปลยนแปลงสถานะของสารเกยวของโดยตรงกบการเปลยนแปลงพลงงาน

กรอบท 4

ดใจจงพวกเราเรยนจบเลมท 1

แลวไปท าแบบทดสอบหลงเรยน

กนดกวา

27

แบบทดสอบหลงเรยน

บทเรยนส าเรจรป กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

สาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท 1 เรอง สสารและสาร

ค าสง แบบทดสอบมทงหมดจ านวน 10 ขอ แตละขอม 4 ตวเลอกคอ ก ข ค และ ง

ใหนกเรยนกาเครองหมาย เลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. สาร หมายถงอะไร

ก. อนภาคทเรยกวาอะตอม

ข. ธาตตางๆ ทมอยในธรรมชาต

ค. อนภาคทมขนาดเลกแบงแยกไมได

ง. เนอของสารซงมมวลและสมผสได

2. สาเหตทตองจดจ าพวกสารออกเปนหมวดหม คอขอใด

ก. สารแตละชนดมสมบตตางกน

ข. สารแตละชนดมสถานะตางกน

ค. สารบางชนดมปฏกรยาคลายคลงกน

ง. สะดวกในการศกษาสมบตของสารนนๆ

3. สสารและสารแตกตางกนอยางไร

ก. น าหนก

ข. อตราสวนผสม

ค. สมบตของสาร

ง. การตองการทอย

4. ขอใดไมใชปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะ

ก. ความหนาแนนของสาร

ข. ประเภทของสถานะของสารนนๆ

ค. แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของสาร

ง. สมบตเกยวกบจดเดอดและจดเยอกแขงของสาร

5. สารในขอใดมปรมาณไมคงท

ก. ขเถา

ข. อากาศ

ค. สบเหลว

ง. นมขนหวาน

28

6. ขอใดเปนการเปลยนแปลงสมบตทางเคม

ก. ไมมปฏกรยาเกดขน

ข. พลงงานเคมของสารคงเดม

ค. ท าใหกลบเปนสารเดมไดงาย

ง. สมบตของสารใหมแตกตางจากสารเดม

7. ขอใดเปนสมบตทางเคม

ก. การเกดสนมเหลก

ข. ความหนาแนนของสาร

ค. การละลายน าของเกลอ

ง. การหลอมเหลวของน าแขง

8. เทยนไขละลายเมอไดรบความรอนเปนการเปลยนแปลงลกษณะใด

ก. เปลยนสถานะ

ข. เปลยนรปราง

ค. เกดสารละลาย

ง. เกดปฏกรยาเคม

9. ยสต + น าตาล + น าอน = สารใหมทไดคอขอใด

ก. ขเถา

ข. ตะกอน

ค. ผงแปง

ง. ฟองแกส

10. ขอใดถกตอง

ก. น าไมสามารถเปลยนสถานะได

ข. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการดดความรอน

ค. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการคายความรอน

ง. น าสามารถเปลยนสถานะไดโดยการดดความรอนและคายความรอน

29

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

บทเรยนส าเรจรป กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

สาระท 3 สารและสมบตของสาร เลมท 1 เรอง สสารและสาร

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนคะ

ขอ 1. ง

ขอ 2. ง

ขอ 3. ค

ขอ 4. ก

ขอ 5. ข

ขอ 6. ง

ขอ 7. ก

ขอ 8. ก

ขอ 9. ง

ขอ 10. ง

30

บรรณานกรม

การดด-การคายความรอน. (ม.ป.ป.). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก

http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=29884

โจเอล เลด. (2557). ผก ผลไม เปนยารกษาโรคได. สบคนเมอ 5 มกราคม 2557,

จาก http://joellady.com/category/ผก-ผลไม-เปนยารกษาโรค/

นายพษณ เกตงาม. (2555). การดแลเฟอรนเจอรใหอยกบเราไปนานๆและ

การเลอกซอ. สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก

http://webtumwai.com/ detail.php?id_detail=25&txt=การดแล

เฟอรนเจอรใหอยกบเราไปนานๆและ การเลอกซอ

บญชา แสนทว. (2553). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน วทยาศาสตร

เลม 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1.

กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

บญญต ลายพยคฆ และชนนทรทพย ลายพยคฆ. (2549). กรอบมาตรฐานการเรยนร

และสาระการเรยนร หมวดวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตน.

กรงเทพฯ: บรรณกจ 1991.

พมพพนธ เดชะคปต. (2553). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน วทยาศาสตร ม.1.

กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพวชาการ(พ.ว.).

ภาควชาฟสกส, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล. (ม.ป.ป.). หน และ แรธาต.

สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก

http://www.atom.rmutphysics.com/ charud/scibook/earth-

space/index26question.htm

มาย ออเรนจ. (ม.ป.ป.). My Orange เราคอผผลตและจ าหนายน าสมแท 100%

จาก สวนสมธนาธร. สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก

http://my-orangeshop.blogspot.com/

ยพา วรยศ. (2551). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน.

ลงด า และทมงานนตยสาร ตวย'ตน. (2555). ถาน ของด าๆ ทไมธรรมดา.

สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก http://www.neutron.

rmutphysics.com/science-news/index.php?option=com_content&task=

view&id=2379&Itemid=4&limit=1&limitstart=19

วกพเดย สารานกรมเสร. (2551). สตว. สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2555, จาก

http://th.wikipedia.org/wiki/สตว

31

บรรณานกรม (ตอ)

วชาการ, กรม. (2553). การจดสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

วชาญ เลศลพ และคณะ. (2553). กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรขนพนฐาน

ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ: ประสานมตร.

วรวรรณ มหาวโร และคณะ. (2532). วทยาศาสตรบรรยาย ม.ตน. กรงเทพฯ: แมค.

32

33

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนหลงเรยน

บทเรยนส าเรจรปเลมท 1 เรอง สสารและสาร

ชอ.............................................................................ชน...............เลขท..........................

ขอท ทดสอบ

กอนเรยน

ตรวจค าตอบ ขอท ทดสอบ

หลงเรยน

ตรวจค าตอบ

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

ลงชอ ผประเมน

(นางเกษรนทร กาญจณะด)

วนท ..........เดอน............................................พ.ศ..........

34

กระดาษค าตอบกรอบท 1

บทเรยนส าเรจรปเลมท 1 เรอง สสารและสาร

ชอ.................................................................ชน...............เลขท...............

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. ความหมายของสสารและสาร

สสาร คอ ………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

สาร คอ…………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

2. สสารและสาร เหมอนและแตกตางกนอยางไร

สงทเหมอนกน……………………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………………………….

สงทแตกตางกน…………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………….

35

กระดาษค าตอบกรอบท 2

บทเรยนส าเรจรปเลมท 1 เรอง สสารและสาร

ชอ.................................................................ชน...............เลขท...............

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกตอบทถกตองในกรอบทก าหนด แลวเตมค าตอบลงใน

ชองวางในแตละขอ

1. สมบตเฉพาะตวของสารแตละชนด สามารถสงเกตไดงายจากภาพนอก คอ ……………………………………………………ของสาร

2. สมบตของสารทเกยวของกบองคประกอบภายในของสารเมอมการเปลยนแปลงทางเคมท าใหเกดสารใหม คอ ………………………………………..ของสาร

3. การน าความรอน เปน………………………………..……………..ของสาร

4. การเกดสนมเหลก เปน……………………………………………….ของสาร

5. ลกษณะผลก เปน……………………………………………ของสาร

6. ความหนาแนน เปน…………………………………………ของสาร

7. การสงเคราะหดวยแสง เปน…………………………………………..ของสาร

8. การเผาไหม เปน…………………………………………ของสาร

9. การละลายของน าตาลในน า เปน……………………………………………..ของสาร

10. น า ณ อณหภมหองมสถานะเปน……………………….เมอไดรบความรอนจะ

ระเหยกลายเปนไออยในสถานะ………………………….แตหากน ามอณหภมต ากวา

0๐C จากของเหลวจะกลายเปน………………………….

สมบตทางกายภาพ สมบตทางเคม ของแขง ของเหลว แกส

36

กระดาษค าตอบกรอบท 3

บทเรยนส าเรจรปเลมท 1 เรอง สสารและสาร

กล มท...............ชอกล ม...................................................................

1. ....................................................................... เลขท ........... ประธานกลม

2. ....................................................................... เลขท ........... กรรมการกลม

3. ....................................................................... เลขท ........... กรรมการกลม

4. ....................................................................... เลขท ........... กรรมการกลม

5. ....................................................................... เลขท ........... กรรมการกลม

6. ....................................................................... เลขท ........... กรรมการและเลขานการกลม

............................................................................................................................. .................

.................................................................................................................. ..............................................

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................. ...................................

.................................................................................. ..............................................................................

............................................................................................................................. ...................................

.............................................................................................................................................. ..................

................................................................................................................. ...............................................

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................ ................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................................. ...................

................................................................................................................ ................................................

............................................................................................................................. ...................................

.......................................................................................................................................................... ......