หน่วยการเรียนรู้ที่ 5

หนวยการเรยนรท 5การบนทกบญชทไมสมบรณ

สาระการเรยนร• ความหมายของระบบบญชทไมสมบรณ• สมดบญชในระบบบญชทไมสมบรณ• ขอพกพรองของระบบบญชทไม

สมบรณ• การจดทำางบการเงนตามระบบบญชทไม

สมบรณ• การคำานวณรายไดและคาใชจายตาม

ระบบบญชทไมสมบรณ• การเปลยนระบบบญชจากระบบบญชท

ไมสมบรณเปนระบบบญชค

ความหมายของระบบบญชทไมสมบรณ

การบนทกบญชตามระบบบญชทไมสมบรณเรยกอกอยางวา ระบบบญชเดยว (Single Entry System) เปนวธการบนทกรายการทางบญชทไมครบถวน บางรายการบนทกเฉพาะดานเดบตหรอเครดตเพยงดานเดยว ไมมการผานรายการไปยงบญชแยกประเภททำาใหไมสามารถพสจนความถกตองของรายการบญช และไมสามารถจดทำางบการเงนไดอยางนาเชอถอการบนทกบญชตามระบบนสวนมากเปนการบนทกบญชของกจการขนาดเลกทไมอยในขายตองจดทำาบญชตามกฎหมาย ผบนทกรายการขาดความรทางการบญช

สมดบญชในระบบบญชทไมสมบรณ1. สมดเงนสด (Cash book)2. สมดบญชแยกประเภท(General

Ledger) ไดแก• บญชลกหน(Account receivable)• บญชเจาหน (Account payable) • บญชทน (Capital account) และ

บญชถอนใชสวนตว (Drawing account) • บญชสนทรพยไมหมนเวยน(Non-current asset)

3. สมดรายวนทวไป(General journal) ใชบนทกรายการทไมเกยวของกบเงนสด

ขอบกพรองของการจดทำาบญชตามระบบบญชทไมสมบรณ

1 .ไมสามารถพสจนความถกตองของการบนทกบญชโดยการจดทำางบทดลองได

2.บญชสนทรพยและหนสนของกจการอาจแสดงยอดไมถกตอง

3.การบนทกรายการเกยวกบรายไดและคาใชจายไมครบถวน

4.ขาดการควบคมภายในทด

การจดทำางบการเงนตามระบบบญชทไมสมบรณ

1 .งบแสดงฐานะการเงน (Statement of financial position)

2 .งบกำาไรขาดทน ( Profit and loss statement)

งบแสดงฐานะการเงน(Statement of financial

position)เปนงบทแสดงจำานวนสนทรพย

หนสน และสวนของเจาของกจการ ณ วนใดวนหนงมจำานวนเทาใด การบนทกรายการอาจไมครบถวน การจดทำางบการเงนไดขอมลจากการรวบรวมเอกสารหลกฐานเทาทปรากฏและสอบถามขอมลจากบคคลทเกยวของ

งบกำาไรขาดทน(Profit and loss

statement)การคำานวณกำาไรขาดทนของกจการทำาได 2 วธ

1 .การคำานวณกำาไรขาดทนโดยเปรยบเทยบทน

2 .การคำานวณกำาไรขาดทนโดยวเคราะหรายละเอยดประกอบงบกำาไรขาดทน

การคำานวณรายไดและคาใชจายตามระบบบญชทไมสมบรณ

สำาหรบกจการมการบนทกบญชมากพอทจะรวบรวมขอมลจดทำางบกำาไรขาดทน รายการทตองคำานวณไดแก

1 .การคำานวณยอดขายสนคา2. การคำานวณยอดซอสนคา3. การคำานวณรายไดตาง ๆ4. การคำานวณคาใชจายตาง ๆ

การคำานวณยอดขายสนคาขายสนคาสด XXบวก ขายสนคาเชอ

ลกหนสนงวด XXตวเงนรบสนงวด XXรบชำาระหนจากลกหน XXเกบเงนตามตวเงนรบ XXรบคนสนคา XXสวนลดจาย XXหนสญ XX

XXหก ลกหนตนงวด XX

ตวเงนรบตนงวด XX XXขายสนคาเชอ XXขายสนคาทงสน

XX

การคำานวณยอดซอสนคาซอสนคาสด XX

บวก ซอสนคาเชอเจาหนสนงวด XXตวเงนสนงวด XXจายชำาระหนใหเจาหน XXจายเงนตามตวเงนจาย XXสงคนสนคา XXสวนลดรบ XX

XX หก เจาหนตนงวด XX

ตวเงนตนงวด XX XXซอสนคาเชอ XXซอสนคาทงสน XX

การคำานวณรายได รบเงนรายไดระหวางงวด XXบวก รายไดคางรบสนงวด XX รายไดรบลวงหนาตนงวด XXXXหก รายไดคางรบตนงวด XX รายไดรบลวงหนาสนงวด XX XX XXรายไดประจำางวด XX

การคำานวณคาใชจายตาง ๆ

คาใชจายตาง ๆ ทตองคำานวณมดงน1 .คาใชจายประจำางวด (Expense)2. คาเสอมราคา

สนทรพย(Depreciation)3.หนสงสยจะสญ(Doubtful

accounts)4.วสดสำานกงานใชไป

การคำานวณคาใชจาย ประจำางวดคาใชจายระหวางงวด XXบวก คาใชจายคางจายสนงวด XXคาใชจายลวงหนาตนงวด XXXXหก คาใชจายคางจายตนงวด XXคาใชจายลวงหนาสนงวด XX XX XXคาใชจายประจำางวด XX

คาเสอมราคาประจำางวด (Depreciation)

การคำานวณคาเสอมราคาตามวธเสนตรง (Straight - Linemethod) สตรการคำานวณเปนดงนคาเสอมราคา =

หากไมทราบอายการใชงานและราคาทนของสนทรพย การคำานวณคาเสอมราคาใหคำานวณดงนสนทรพยตนงวด(สทธ) XXบวก ซอสนทรพยระหวางงวด XXXXหก สนทรพยสนงวด(สทธ) XXคาเสอมราคาประจำางวด XX

การคำานวณหนสงสยจะสญ (Doubtful accounts)

คาเผอหนสงสยจะสญสนงวด XXบวก ลกหนทตดเปนหนสญระหวางงวด XXXXหก คาเผอนสงสยจะสญตนงวดXXหนสงสยจะสญ XX

การคำานวณวสดสำานกงานใชไปการคำานวณวสดใชไปเปนดงนวสดสำานกงานตนงวด XXบวก ซอวสดสำานกงานระหวางงวด XX

XXหก วสดสำานกงานสนงวด XXวสดสำานกงานใชไป XX

การเปลยนระบบบญชจากระบบบญชทไมสมบรณเปนระบบบญชค

1 .กำาหนดวนเรมตนใชระบบบญชคควรเปนวนเรมตนงวดบญชใหม2. รวบรวมขอมลสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ จดทำางบ

แสดงฐานะการเงน ณ วนเรมตนใชระบบบญชค3. กำาหนดชอบญชและผงบญชของกจการใหสมบรณโดยจำาแนก

บญช 5 ประเภท ไดแก สนทรพย หนสน สวนของเจาของ รายได และคาใชจาย

4. บนทกยอดคงเหลอจากงบแสดงฐานะการเงน ในสมดรายวนทวไปถอเปนรายการเปดบญช และผานรายการไปยงบญชแยกประเภททวไป

5. เมอมรายการคาตาง ๆ เกดขน ใหบนทกรายการทเกดขนในสมดรายการขนตนและผานรายการไปยงบญชแยกประเภทตามระบบบญชค 

สรป การบนทกบญชตามระบบบญชทไม

สมบรณหรอ ระบบบญชเดยว (Single entry system) เปนระบบการบนทกบญชทไมสามารถตรวจสอบความถกตองของการบนทกรายการโดยจดทำางบทดลอง กำาไรขาดทนจากการดำาเนนงานทำาไดโดยการเปรยบเทยบทนตนงวดและทนสนงวด กรณทกจการ มการบนทกบญชไวมากพอใหวเคราะหรายได คาใชจายจดทำางบกำาไรขาดทน การเปลยนระบบบญชเปนระบบบญชคทำาไดโดยกำาหนดวนเรมตนเปลยนระบบบญช รวบรวมขอมลสนทรพย หนสนและสวนของเจาของจดทำางบแสดงฐานะการเงน นำาขอมลจากงบแสดงฐานะการเงน ไปบนทกรายการในสมดบนทกรายการขนตนและผานรายการไปยงบญชแยกประเภททเกยวของ ถอเปนการบนทกตามระบบบญชค