Νευρολογική Κλινική Τμήμα Ιατρικής Π.Θ

Αγγειακή Άνοια

Γεώργιος ΧατζηγεωργίουΑναπλ. Καθ. Νευρολογίας Π.Θ

Willis 1684 Πρώτη κλινική αναφορά “αγγειακής άνοιας”

Binswanger 1894 Εισήγαγε τον όρο “αρτηριοσκληρωτική εγκεφαλική εκφύλιση”

Kraeplin 1856-1926 Βασιζόμενος σε μελέτες των Alzheimer και Binswanger υποστήριξε ότι η αρτηριοσκλήρωση αποτελεί την συχνότερη αιτία γεροντικής άνοιας

Hatchinski 1974 Πολυεμφρακτική άνοια - Κλίμακα

Ορισμός Άνοιας (DSM-IV)Έκπτωση πολλαπλών νοητικών λειτουργιών που εκδηλώνονται με διαταραχή μνήμης και Αφασία Απραξία Αγνωσία Διαταραχή εξειδικευμένων εκτελεστικών λειτουργιών

Επηρεάζονται οι επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Προσοχή / εξειδικευμένες εκτελεστικές λειτουργίες

Μνήμη

Γλώσσα

Οπτικοχωρικές λειτουργίες

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4thed, Washington DC: ΑPΑ 1994.Gorelick PB, et al. Stroke. 2011 Sep;42(9):2672-2713

Ορισμός Αγγειακής Άνοιας;;;;;;

Αγγειακή άνοια

Άνοια μετά από ΑΕΕ

Πολυεμφρακτική άνοια

Υποφλοιώδης άνοια

Νόσος Binswanger

Λευκοαραίωση

Ισχαιμική λευκοπάθεια

1. Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης• ΑΕΕ (3 μήνες ;;;) [απεικόνιση]• Νόσος μικρών αγγείων [απεικόνιση]• Παθολογικά νευρολογικά σημεία• Συνήθως αιφνίδια έναρξη

Ορισμός Αγγειακής Άνοιας;;;;;;

Ορισμός ;;;;;;Αγγειακή άνοια

1.Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης

Αμυλοείδωση

Ορισμός ;;;;;;Αγγειακή άνοια

1.Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης

Μικροαγγειοπάθεια (WMLs)

Ορισμός ;;;;;;Αγγειακή άνοια

1.Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης

Γενετικά (CADASIL)

Ορισμός ;;;;;;Αγγειακή άνοια

1.Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης

cadasil

Μεγάλα αγγεία

Η μικροαγγειοπάθεια αποτελεί παράγοντα κινδύνου για άνοια

1. Διαταραχή εγκεφαλικής αιμάτωσης• ΑΕΕ (3 μήνες ;;;)• Νόσος μικρών αγγείων• Παθολογικά νευρολογικά σημεία• Συνήθως αιφνίδια έναρξη

2. Άνοια (όχι τύπου Alzheimer)• Συνήθως η μνήμη δεν επηρεάζεται αρχικά• Εκτελεστικές ικανότητες, λήψη αποφάσεων• Σταδιακή και όχι προοδευτική επιδείνωση• Διαταραχή βάδισης• Ακράτεια

Ορισμός Αγγειακής Άνοιας;;;;;;

Κριτήρια ;;;;;;

Αγγειακή άνοιαDSM-IV (APA, 1994, revised)

ICD-10 (WHO 1992, 1993)

ADDRC (Chui 1992)

NINDS-AIREN (Roman 1993)

Hachinski Ischemic Score (1974

Κριτήρια ;;;;;;

Αγγειακή άνοιαDSM-IV (APA, 1994, revised)ICD-10 (WHO 1992, 1993)ADDRC (Chui 1992)NINDS-AIREN (Roman 1993)Hachinski Ischemic Score (1974)

Wetterling T, et al. Stroke 1996;27:30-36

Πρόβλημα

% Συμφωνία %

Πληρούσαν 1 διαγνωστικό κριτήριο + CT

DSM-IV 28.8 -ICD-10 6.8 -NINDS-AIREN 1.7 -Πληρούσαν 2 διαγνωστικά κριτήρια + CT

DSM-IV+ICD-10 8.5 32.0DSM-IV+ADDTC 10.2 47.8ICD-10+ADDTC 1.7 37.5DSM-IV+NINDS-AIREN 1.7 23.9Πληρούσαν 3 διαγνωστικά κριτήρια + CT

DSM-IV+ADDTC+NINDS-AIREN 8.5 -DSM-IV+ICD-10+ADDTC 10.2 -Πληρούσαν ΟΛΑ τα διαγνωστικά κριτήρια +CT 8.5 -

Πληρούσαν ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 1 διαγνωστικό κριτήριο +CT 86.4 -

Κριτήρια ;;;;;;

Chui HC, et al. Arch Neurol 2000;57:191-196

Κριτήρια Συμφωνία διαγνωστικών κριτηρίων %

ΆνοιαDSM-IV, NINCDS-ADRDA, ADDTC, NINDS-AIREN

87 – 96 (90)

AlzheimerDSM-IV, NINCDS-ADRDA

79

Αγγειακή άνοιαDSM-IV, HIS, ADDTC, NINDS-AIREN 24 – 60 (40)

Moorhouse & Rockwood. Lancet Neurol 2008

Moorhouse & Rockwood. Lancet Neurol 2008

Vascular cognitive Impairmentno dementia

Vascular cognitive Impairmentwith dementia

Mixed

AD

Moorhouse & Rockwood. Lancet Neurol 2008

Αγγειακός παράγοντας

Και έτσι να δικαιωθεί o Alzheimer

Augusta D. 1907

Gorelick PB, et al. Stroke 2011

Vascular Dementia

Probable VaD

Possible VaD

VaMCI (Vascular Mild Cognitive Impairment)

Probable VaMCI

Possible VaMCI

Unstable VaMCI

World Alzheimer Report 2010 (Alz Dis Intern)

Επιδημιολογία άνοιας

Άτομα ≥ 60 ετών

3.9

7.58.8

7.7

5.46.4

Ferri CP, et al. Lancet Neurol 2005Alz Dis International Dec 2008

Ferri CP, et al. Lancet Neurol 2005Alz Dis International Dec 2008

%

Επιπολασμός ανά ομάδα ηλικίας

Επιδημιολογία άνοιας

Ziegler-Graham K, et al. Alzheimers Dement 2008;4:316–23.Evans DA, et al. Arch Neurol 2003;60:185–9.Ron Brookmeyer et al. Alzheimer’s & Dementia 7 (2011) 61–73

Επίπτωσηανά ομάδα ηλικίας

Επιδημιολογία άνοιας

Lobo Α, et al. Neurology 2000; 54(11) Suppl 5:S4-S9

%

Επιπολασμόςανά ομάδα ηλικίας και φύλο

Επιδημιολογία άνοιας

Lobo Α, et al. Neurology 2000; 54(11) Suppl 5:S4-S9

Ετήσια επίπτωση / 1000 ασθενείς-έτηανά ομάδα ηλικίας και φύλο

Επιδημιολογία άνοιας

Dugue M, et al. Mount Sinai J Med 2003

AlzAlz

Alz / V

aD

Alz / V

aDVaDVaD

PD / Lewy

PD / Lewy

ΆλλεςΆλλες

Μορφές Άνοιας

Dugue M, et al. Mount Sinai J Med 2003

AlzAlz

Alz / V

aD

Alz / V

aDVaDVaD

PD / Lewy

PD / Lewy

ΆλλεςΆλλες

Κάποιοι μπορεί να βελτιωθούν

Αναστρέψιμες άνοιες

• Κατάθλιψη• Υποσκληρίδιο αιμάτωμα• Υδροκέφαλος (ΝΡΗ)• Φάρμακα• Υποθυρεοειδισμός• Β12

AlzAlz

Alz / V

aD

Alz / V

aDVaDVaD

PD / Lewy

PD / Lewy

ΆλλεςΆλλες

Αγγειακή Άνοια ;;;;;;;;

Καθαρή Αγγειακή άνοια (VaD)

Μεικτή άνοια (VaD + Alz)

Michael G Hennerici . Lancet Neurol 2009

Lancet Neurol 2004; 3: 184–90

http://neurology.thelancet.com Vol 5 January 2006

http://neurology.thelancet.com Vol 5 January 2006

http://neurology.thelancet.com Vol 5 January 2006

Lancet Neurol 2005; 4: 752–59

Επίπτωση άνοιας μετά από ΑΕΕ

Lancet Neurol 2005; 4: 752–59

Επίπτωση άνοιας μετά από ΑΕΕ

Lancet Neurol 2005; 4: 752–59

Επιπολασμός άνοιας μετά από ΑΕΕ

Hospital-based, first-ever stroke, excluding pre-stroke dementia

12.0 % (9.6-14.4)

Hospital-based, any (first or recurrent) stroke, excluding pre-stroke dementia

20.3 % (18.2-22.5)

Population-based, first-ever stroke, excluding pre-stroke dementia

7.4 % (4.8-10.0)

Pendlebury & Rotwell. Lancet Neurol 2009

Παράγοντες κινδύνου για άνοια μετά από ΑΕΕΠαράγοντας OR (95%CI) p

Γυναίκες 1.3 (1.1-1.6) 0.006

Σακχαρώδης Διαβήτης 1.4 (1.2-1.7) <0.0001

Κολπική μαρμαρυγή 2.0 (1.4-2.8) <0.0001

Υπέρταση 1.1 (0.9-1.3) 0.22

Κάπνισμα 1.0 (0.8-1.2) 0.36

Ιστορικό παλαιού ΑΕΕ 1.9 (1.5-2.3) <0.0001

Ιστορικό πολλαπλών ΑΕΕ 2.5 (1.9-3.1) <0.0001

Αριστερό ημισφαίριο 1.4 (1.1-1.7) 0.002

Ακράτεια 6.4 (4.5-9.2) <0.0001

Οξεία σύγχυση 2.8 (1.5-5.3) 0.001

Επιληπτική κρίση 5.4 (2.4-12.1) <0.0001

Λευκοαραίωση 2.5 (1.9-3.4) <0.0001

Ατροφία κροταφικά 2.7 (1.8-4.2) <0.0001

Pendlebury & Rotwell. Lancet Neurol 2009

Li J, et al. Neurology 2011;76:1485-2491

Lancet Neurol 2007; 6: 782–92

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ;;;;;;;

Πρόγνωση 6 χρόνια μετά τη διάγνωση άνοιας

Υπάρχουν και καλά νέα

Τα ΑΕΕ μειώνονται

Trends in the incidence and prevalence of Alzheimer’s disease, dementia, and cognitive impairment in the United States

Rocca WA, et al. Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's AssociationVolume 7, Issue 1, Pages 80-93 (January 2011)