5 класс каз тілі ашық сабак

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ тіліндегі түбір және туынды сөздер

Сабақтың мақсаты:а) Білімділік: Сөз құрамы туралы алған білімдерін кеңейтіп, түбір және туынды сөздер туралы білімдерін қалыптастыру.

ә) Дамытушылық: Жаттығу жұмыстары мен

тапсырмалар арқылы оқушылардың танымдық, шығармашылық қабілетін, ой белсенділігін арттырып, тілін дамыту.б) Тәрбиелік: Тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру, табиғатты сүюге тәрбиелеу, мамандыққа баулу

Үй тапсырмасы:

1.Ережеге шолу жасау; 2.Қосарлану жолымен жасалған сөздерді жазып келу.

Өзектілеу кезеңі:

рбүті нежә ыдунты өдсерз

түбір және туынды сөздер

Жаңа сабақ: Қазақ тіліндегі түбір және

туынды сөздер

Қазақ тіліндегі сөздер түбір сөздер және туынды сөздер болып бөлінеді. Түбір сөз дегеніміз ешқандай қосымшасыз сөздің бастапқы мағынасын түбір сөз дейміз.

Мысалы: кітап, жұмыс, сурет, бас.

Ал, түбір сөзге қосымша жалғану арқылы жасалған сөзді туынды сөз дейміз.Мысалы:кітап+хана, жұмыс+шы, сурет+ші, бас+тық

Бір түбірден жасалған әртүрлі туынды сөздерді түбірлес сөздер дейміз.Мысалы: білгір, білім,білгіш; бас,бастық,басшы.

Психологиялық дайындық

- Екі қолың не үшін қажет?- Елге көмек беру үшін

- Екі көзің не үшін қажет?- Жақсыларды көру үшін

- Екі құлағың не үшін қажет?

- Ақыл - кеңес тыңдау үшін

- Екі аяғың не үшін қажет?

- Туған жерге саяхат жасау үшін.

Тапсырмалар

2. Бөгет «Ауа-райының қолайсыздығы» 2. Бөгет «Ауа-райының қолайсыздығы»

3. Бөгет «Өзен кедергісі» 3. Бөгет «Өзен кедергісі»

4. Бөгет «Тастардың кедергісі»4. Бөгет «Тастардың кедергісі»

5. Бөгет «Көздеген мақсатқа жету»

5. Бөгет «Көздеген мақсатқа жету»

1. Бөгет «Құрал-саймандар» 1. Бөгет «Құрал-саймандар»

1. Бөгет «Құрал-саймандар»

Фонетика дегеніміз не?

Дауысты дыбыстар дегеніміз не?

Дауыссыз дыбыстар дегеніміз не?

Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыстар қалай

жіктеледі?

Буын үндестігі дегеніміз не?

Тілдің қатысына қарай дауысты дыбыстар қалай бөлінеді?

Үндестік заңы дегеніміз не?

Дыбыс үндестігі дегеніміз не?

2. Бөгет «Ауа-райының қолайсыздығы»

Төмендегі жұрнақтарды сөздерге қосып жаңа сөз жасаңдар.

I топ: - хана, - паз, -гер

II топ:- кер,- шы, -шық

3. Бөгет «Өзен кедергісі»

356-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқып, туынды сөздерді теріп жазу.

Сергіту сәті

Сергіту сәті

5. Бөгет «Тастардың кедергісі» Түбірлес сөздерді тауып, түбірін сызықша арқылы бөліп жаз.

І- топ: Ойыншы, жұмыскер, басшы, балақан, ойна, жұмысшы, балақай, ойыншық, бастық, балалық, басқар.

ІІ-топ: Кітапхана,білім,бөлшек,кітапханашы,білгіш, балықшы,білгір, бөлім, білімді, балық, бөлгіш,

5. Бөгет «Тастардың кедергісі» Түбірлес сөздерді тауып, түбірін сызықша арқылы бөліп жаз.

І- топ: Ойыншы, жұмыскер, басшы, балақан, ойна, жұмысшы, балақай, ойыншық, бастық, балалық, басқар.

ІІ-топ: Кітапхана,білім,бөлшек,кітапханашы,білгіш, балықшы,білгір, бөлім, білімді, балық, бөлгіш,

Құрметті жас достар! Еліміздің табиғаты қандай керемет.Сол еліміздің жері мен табиғаты үшін ата- бабаларымыз талай қилы замандарды бастан кешірді.Ендігі кезекте табиғаттың қорғаушылары сендер боласындар.Табиғат аясын таза ұстау,ағаштарды баптау,сирек кездесетін өсімдіктерді аялау сендердің міндеттерін болып табылады.Жас достар мен сендерге үміт артамын.Еліміздің өсіп, көркеюі сендердің қолдарыңда.Әрқашан еліміздің үміт артар жастары болыңдар.