จัดท าโดย กลุ่มงานสุขศึกษา...

จดท าโดย ... กลมงานสขศกษา โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ จงหวดนครสวรรค

โทร. 056 – 219888 ตอ 5200, 9801

ค ำน ำ

โรคเบาหวานเปนโรคทรกษาไมหายแตสามารถควบคมได ถาผปวยมการดแลตนเองทด หนงสอคมอการดแลตนเองสาหรบผปวยโรคเบาหวานเลมน จดทาขนเพอใหผปวยและญาตไดมโอกาสศกษาหาความรเกยวกบโรคเบาหวานและใชเปนแนวทางในการดแลสขภาพไดอยางถกตองเหมาะสม ดงนน เพอประโยชนสงสดของทาน ขอไดโปรดปฏบตตามคาแนะนาอยางสมาเสมอ

โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ จงหวดนครสวรรค

สำรบญ

โรคเบาหวาน 1 สาเหต 1 ชนดของโรคเบาหวาน 2 อาการของผทเปนโรคเบาหวาน 3 กลมคนทมโอกาสเปนโรคเบาหวาน 4 อนตรายทเกดจากโรคเบาหวาน 5 การดแลสขภาพเพอควบคมคานาตาลในเลอด 8 การควบคมอาหาร 9 การออกกาลงกาย 14 การดแลรกษาเทา 17 การบรหารเทา 19 การรบประทานยา 25 การฉดอนซลน 27 ภาคผนวก

- ญาตจะชวยดแลผปวยโรคเบาหวานไดอยางไร 32 - บญญต 10 ประการ สาหรบการควบคมนาหนก 34

1

โรคเบาหวานโรคเบาหวาน เปนอาการทรางกายไมสามารถนานาตาลทไดจากการรบประทานอาหารไปใชไดตามปกต จงทาใหนาตาลในเลอดสงขนและถกขบออกมาทางปสสาวะ เราจงเรยกวา “เบาหวาน”

คาน าตาลในเลอดกอนอาหารเชา ส าหรบคนปกต

จะมคาไมเกน 110 มลลกรมเปอรเซนต

สาเหต สาเหต โรคเบาหวานเกดจากความผดปกตของตบออน ซงโดย

ปกตตบออนจะสรางฮอรโมนชอ อนซลน มหนาทชวยนานาตาลในเลอดไปใช แตในคนทเปนโรคเบาหวาน ตบออนไมสามารถสรางฮอรโมนอนซลนไดหรอสรางได แตฮอรโมนออกฤทธไดไมเตมท ทาใหฮอรโมนไมสามารถนานาตาลในเลอดไปใชได ผลกคอทาใหนาตาลในเลอดสงกวาปกต

2

ชนดของโรคเบาหวานชนดของโรคเบาหวาน ม 2 ชนด 1. โรคเบาหวานชนดท 1 หมายถง

โรคเบาหวานชนดทรกษาโดยการฉดอนซลน ซงเกดจากการทตบออนสรางฮอรโมนอนซลนไมได มกพบในผทมอายนอย

2. โรคเบาหวานชนดท 2 หมายถง โรคเบาหวานชนดทรกษาโดยการรบประทานยา มกพ บในผใหญจนถงผสงอาย ผปวยมกจะอวน ซงเกดจากการทตบออนสรางฮอรโมนอนซลนไดไมเพยงพอหรออาจเกดจากอนซลนไมมประสทธภาพเทาทควร

3

อาการของผทเปนโรคเบาหวานอาการของผทเปนโรคเบาหวาน

1. ปสสาวะบอยและมาก ปสสาวะมมดขน

2. กระหายนามาก หวบอย กนจ แตผอมลง

3. ออนเพลยและนาหนกลด

4. คนตามผวหนงและอวยวะสบพนธ

5. ชาบรเวณปลายมอ ปลายเทา 6. เปนแผลหรอฝงาย แตหายยาก

7. ตาพรามว

4

กลมคนทมโอกาสเปนโรคเบาหวานกลมคนทมโอกาสเปนโรคเบาหวาน

1. บคคลทม พอ แม พ นอง เปนโรคเบาหวาน

2. คนทอวน กนจ มความเครยดมากๆ และไมออกกาลงกาย

3. อาย พบวายงมอายมากขนจะมโอกาส

เปนโรคเบาหวานมากขน

4. ผหญงทตงครรภหลายครงหรอเปนเบาหวานขณะตงครรภ มโอกาสเปนโรคเบาหวานไดงาย

5. ผทดมสรามากและดมเปนประจาจะทาใหตบออนเสอมสภาพ

6. ผทไดรบยาบางชนดหรอผทมการตดเชอโรคบางชนดจะทาใหตบออนไมสามารถสรางฮอรโมนอนซลนได

5

อนตรายทเกดจากโรคเบาหวานอนตรายทเกดจากโรคเบาหวาน

บคคลทวไปหรอผทเปนโรคเบาหวานอาจจะคดวาโรคเบาหวานเปนโรคทไมอนตรายรายแรง ซงหากผทเปนโรคเบาหวานละเลยการดแลสขภาพของตนเองอยางสมาเสมอ กจะทาใหเกดปญหาสขภาพตาง ๆ ตามมาได

ปญหาสขภาพทเกดขนเฉยบพลนปญหาสขภาพทเกดขนเฉยบพลน

1. การตดเชอและเกดการอกเสบตามอวยวะ

ตาง เชน ปอด ไต กระเพาะปสสาวะ ผวหนง 2. ภาวะน าตาลในเลอดต า พบไดบอยในผทรบประทานอาหารไมตรงเวลาหรอกนยาล ดนาตาลมากเกนไป โดยจะมอาการมอสน หวใจเตนแรง เหงอออก ออนเพลย

6

งวงนอน ตามว ปวดศรษะ ซงถานาตาลในเลอดตามาก ๆ อาการทางสมองจะปรากฏขน เชน ความคดสบสน อาละวาด โ วยวาย ซมลงจนถงขนหมดสต วธแกไข - ถารสกตวใหรบอมนาตาลหรอทอฟฟ

หรอดมนาหวานประมาณครงแกว - ถาไมรสกตว ใหจบผปวยนอนตะแคงคอยๆ กรอกนาหวานหรอ

นาเชอมและรบนาสงโรงพยาบาล

3. ภาวะน าตาลในเลอดสง พบไดในผทขาดยาหลายๆ วน หรอผทไมควบคมอาหารผปวย

จะมอาการกระหายนามาก ปากคอแหง ปสสาวะบอยกวาปกต คลนไสอาเจยน ออนเพลยมากและอาจหมดสตได วธแกไข

ใหดมนามากๆ พกผอน งดออกกาลงกาย และไปพบแพทย

7

ปญหาสขภาพทเกดเรอรงปญหาสขภาพทเกดเรอรง

ปญหาสขภาพทเกดขนเรอรงนนสวนมากจะพบในผทเปนโรคเบาหวานมานานกวา 5 ป ซงไดแก

โรคหลอดเลอดหวใจตบตน ซงทาใหกลามเนอหวใจตายและเสยชวต

ความดนโลหตสง จนทาใหสมองพการและ

เปนอมพาต

ตาพรามวหรอตอกระจก ซงอาจทาใหตาบอด ไตอกเสบหรอไตวายเรอรง ชาบรเวณปลายมอปลายเทา เปนแผลเรอรงทเทาจนเกดอาการแผ ลเนา เนอตายและถก

ตดขาในทสด

8

การดแลสขภาพเพอควบคมคาน าตาลในเลอดการดแลสขภาพเพอควบคมคาน าตาลในเลอด

เปนททราบกนดวา โรคเบาหวานไมสามารถรกษาใหหายขาดได แตสามารถควบคมอาการของโรคไม ให รนแรงขนได วธการรกษาโรค เบาหวานหรอการควบคมนาตาลในเลอดใหอยในเกณฑปกตหรอใกลเคยงเกณฑปกตนน จาเปนตองดแลสขภาพอยางถกตองและสมาเสมอทง 3 ดานพรอมกน คอ

การควบคมอาหาร

การออกกาลงกาย

การรบประทานยา/การฉดอนซลน

9

การควบคมอาหารการควบคมอาหาร

การควบคมอาหาร หมายถง การทผปวยสามารถเลอกรบประทานอาหารไดอยางถกตองและเหมาะสม ซงถาผปวยสามารถควบคมอาหารไดอยางสมาเสมอจะชวยให

1. นาหนกตวอยในเกณฑปกต ไมอวนหรอผอมเกนไป 2. รกษาคานาตาลในเลอดใหใกลเคยง

กบคาปกต

3. ปองกนโรคแทรกซอนตางๆ

4. สขภาพแขงแรง

หมายเหต ผปวยโรคเบาหวานทมนาหนกตวมาก (อวน) ควรลดนาหนก เพอฮอรโมนอนซลนจะไดนาพานาตาลในเลอดไปใชไดดยงขน และจะทาใหคานาตาลในเลอดลดลงเปนปกต

(ตดตามบญญต 10 ประการสาหรบการควบคมนาหนกในภาคผนวก)

10

1.1. อาหารทผปวยโรคเบาหวานอาหารทผปวยโรคเบาหวานควรหลกเลยงควรหลกเลยง

1.1 อาหารทท าใหน าตาลในเลอดสง นาตาลทราย นาตาลปบ นาผง นมขนหวาน ทอฟฟ ลกกวาด ชอคโกแลต แยม นาหวาน นาอดลม

เครองดมชกาลง ขนมทมรสหวานมากๆ เชน ทองหยบ ทองหยอด

ฝอยทอง สงขยา ขนมหมอแกง ขนมชน ผลไมทมรสหวานมากๆ เชน ทเรยน ลาไย ขนน

นอยหนา ละมด ขนมเชอมและขนมหรอผลไมกวน เชน ทเรยนกวน

สบปะรดกวน ลกหยกวน ผลไมตากแหง เชน กลวยตาก ลกเกด ลกพรน

มะขามหวาน ลาไยแหง

11

1.1. อาหารทผปวยโรคเบาหวานอาหารทผปวยโรคเบาหวานควรหลกเลยงควรหลกเลยง

1.2 อาหารทท าใหไขมนในเลอดสง นามนสตวและนามนพชบางชนด เชน นามนมะพราว

นามนปาลม กะท เนอสตวตดมน เชน เนอววหรอเนอหมตดมน ไส

กรอกอสาน ขาหม ขาวมนไก อาหารจาพวกผดหรอทอด เชน ผดซอวใสไข ผดหม

โคราช หนงไกทอด แคบหม ไสกรอกทอด เนย เคกทราดครมมาก ๆ เครองในสตว สมองสตว เครองดมประเภทแอลกอฮอล เชน เหลา เบยร

12

2. อาหารผปวยโรคเบาหวานรบประทานไดบางแตตอง

จ ากดปรมาณ อาหารจาพวกแปง เชน ขาว

ขาวเหนยว กวยเตยว ขนมจน ขนมปง

อาหารจาพวกพช เชน มนเทศ มนฝรง ขาวโพดหวาน ถวเหลอง ถวลสง

ผลไมทไมหวาน เชน กลวยนาวา มอละ 1 ผล ฝรง มอละ ½ ผล กลวยหอม มอละ ½ ผล เงาะ มอละ 3 – 4 ผล มะมวง มอละ ½ ผล ลนจ มอละ 4 ผล พทรา มอละ 2 ผล แตงโม มอละ 6 – 8 คา องน มอละ 10 – 12 ผล ลางสาด มอละ 5 – 6

ผล มงคด มอละ 2 ผล ชมพ มอละ 2 ผล มะละกอสก มอละ 5 คา สมโอ มอละ 3 กลบ สมเขยวหวาน มอละ 1 ผล

13

2. อาหารผปวยโรคเบาหวานรบประทานไดบางแตตอง

จ ากดปรมาณ นม ควรเปนนมจดพรองมนเนย ถาเปนนม

เปรยวหรอโยเกรตควรเปนชนดไมปรงแตงรส ผปวยเบาหวานสามารถรบประทานนมไดวนละ 1 – 2 กลอง

3. อาหารผปวยโรคเบาหวาน รบประทานไดโดยไม

จ ากดปรมาณ ไดแก ผกเปนใบทกชนด เชน ผกกาด ผกคะนา กะหลาปล ผก

กระเฉด ผกขม คนใช ตนกระเทยม บรอคเคอร หอม ผกช ฯลฯ

ผกทมสวนประกอบของนามาก เชน นาเตา มะเขอเทศ มะเขอยาว แตงกวา หนอไมฝรง ดอกกะหลา หวไชเทา เหด ฯลฯ

อาหารเหลาน นอกจากจะมสารอาหารตาแลว ยงมกากอาหารทเรยกวา ไฟเบอร ซงชวยใหรางกายดดซมนาตาลไดชาลง

14

การออกก าลงกายการออกก าลงกาย

ประโยชนของการออกก าลงกาย ส าหรบผปวยโรคเบาหวาน

1. ทาใหคานาตาลในเลอดลดลง เปนการชะลอหรอยบยงการเกดโรคแทรกซอน

2. ชวยลดไขมนในเลอด (ลดโอกาสการเกดโรคเสนเลอดหวใจอดตน) 3. ชวยลดความดนโลหต 4. ชวยลดความอวน 5. ทาใหอวยวะตางๆ เชน ปอด หวใจ กระดก กลามเนอและขอตอ

ตางๆ ทางานไดดขน

15

การออกก าลงกายทเหมาะสม

1. เนองจากผปวยสวนมากมอายและนาหนกตวมากจงควรเลอกการออกกาลงกายทเหมาะสมกบสภาพรางกาย เชน การเดน วงเหยาะๆ วายนา

2. ควรออกกาลงกายทกวน ครงละ 15 – 20 นาท 3. ควรออกกาลงกายใหมความหนกพอ ซงสงเกตไดจากการทเรมม

อาการหอบนอยๆ และเหงอซม ไมควรใหเหนอยมากจนหอบ พดอะไรไมออกและหากรสกเจบหนาอกใหหยดออกกาลงกายทนท

16

ขอควรระวงในการออกก าลงกาย

ขณะออกกาลงกาย ควรสวมใสรองเทาผาใบและถงเทาเพอใหเกดความ ยดหยนและชวยปองกนไมใหเกดการบาดเจบบรเวณเทา

การอบอนรางกาย หมายถง การอบอนรางกายเพอปองกนการบาดเจบของกลามเนอขอตอและเยน เชน การเดนชาๆ ประมาณ 5 นาท

การผอนคลายกลามเนอ หมายถง การผอนคลายกลามเนอและระบบไหลเวยนโลหตใหคอย ๆ กลบสสภาพเดม ซงกระทาไดดวยการเดนชา ๆ ประมาณ 5 นาท

สาหรบผทเรมออกกาลงกาย ควรออกกาลงกายประมาณ 6 นาท แลวจงเพมเวลาขน

อยาออกกาลงกายภายใน 1 ชวโมงกอนจะถงเวลาอาหาร

หยดการออกกาลงกายทนททมอาการผดปกต เชน มอสน หวใจเตนแรง เหงอออกมาก

17

การดแลรกษาเทาการดแลรกษาเทา

เนองจากผทเปนโรคเบาหวานเปนระยะเวลานานๆ มกจะมความผดปกตของระบบประสาทรวมกบการไหลเวยนของเลอดบรเวณปลายเทา จะทาใหเกดอาการชาและการรบความรสกนอยลงมากและถาเปนแผลบรเวณปลายเทากจะรกษาใหหายไดยาก มผปวยจานวนมากทเปนแผลเรอรงทเทา จนเกดอาการแผลเนาตายและถกตดขาในทสด

18

9 ขนตอนในการดแลรกษาเทา9 ขนตอนในการดแลรกษาเทา

1. ลางเทาใหสะอาด 2. เชดเทาใหแหง 3. ทานวดนามน ทกวน

4. ตดเลบเทาใหเปน 5. ไมเดนเทาเปลา 6. สวมถงเทาสน/ยาว

เสนตรง สะอาด ไมคบ / รด ทขอเทา

7. หมนตรวจรองเทา 8. ใสรองเทาทพอเหมาะ 9. บรหารเทาทกวน

กอนสวม พอด อยางนอย วนละ 15 นาท

19

การบรหารเทาการบรหารเทา

การบรหารเทามทงหมด 10 ทา (ควรปฏบตทกวน) เรมตน นงตวตรงบนเกาอ (หามเอาหลงพงพนกเกาอ) ทาท 1 (ทา 10 ครง)

งอนวเทาของเทาทง 2 ขางขนมาขางบน (ตามรป) แลวเหยยดตรงลงขางลาง โดยทไมยกสนเทา

20

ทาท 2 (ทา 10 ครง) 1. ยกปลายเทาทงหมดของเทาทง 2 ขางขนสงจากพนทสดเทาทจะ

สงได โดยทไมยกสนเทา 2. ยกสนเทาขนโดยทปลายนวยนอยทพน

ทาท 3 (ทา 10 ครง)

1. ใหสนเทาอยกบพน 2. ยกปลายเทาของเทาทง 2 ขาง 3. หมนปลายเทาเปนวงกลมและกลบมาอยตรงกลาง

21

ทาท 4 (ทา 10 ครง) 1. ใหปลายเทาอยกบพน 2. ยกสนเทา 3. หมนเทาใหเปนวงกลมและกลบมาอยตรงกลาง

ทาท 5 (ทาขางละ 10 ครง ทาทละขาง)

1. ยกเขาขน 2. ยดขาทละขาง 3. เหยยดเทา โดยใหปลายนวชเหยยดตรงขามกบตวเราแลวคอย ๆ

วางเทาลงบนพนและทาอยางนกบขาอกขางหนง

22

ทาท 6 (ทาขางละ 10 ครง ทาทละขาง) 1. ยดขาทละขางออกไปขณะทสนเทายดอยทพน 2. ยกขาขนมาใหตรงขนานกบพน 3. งอฝาเทาเขามาหาตว 4. แลวยดกลบ

ทาท 7 (ทา 10 ครง)

ทาเหมอนทาท 6 แตทา 2 ขางพรอมกน

23

ทาท 8 (ทา 10 ครง) ยดและงอฝาเทาสลบกน โดยทาพรอมกนของเทาทง 2 ขาง โดยใชขอเทาขยบแตไมขยบขา ทาท 9 (ทาขางละ 10 ครง)

1. เหยยดขาใหตรงแลวยกขนขนานกบพน 2. ใชขอเทาหมนปลายเทาเปนวงกลม 3. นบ (ใชเทาเขยนเปนตวเลขในอากาศ ตงแตเลข 1 ถง 10)

24

ทาท 10 (ทาครงเดยว) หยบกระดาษหนงสอพมพมา 1 หนา วางลงบนพนและใชเทาทง 2 ขางทากระดาษนนใหเปนลกกลมๆ เมอทาเสรจแลวใหคลออกและฉกกระดาษนนเปนชนๆ โดยใชนวเทาทง 2 ขางฉกออก การเกบกระดาษ นากระดาษอกหนาหนง ทตดกบหนาทเอามาทาเปนลกบอลวางไวทพนแลวใชนวเทาเกบเศษกระดาษวางบนแผนทดจนหมด แลวใชเทาทง 2 ขาง ปนกระดาษแผนนนใหเปนกอนกลม ๆ แลวนาไปทง

25

การรบประทานยาการรบประทานยา

ยาสาหรบผปวยโรคเบาหวานม 3 กลมใหญๆ ไดแก 1. ยากอนอาหาร

ยาประเภทนจะมฤทธไปกระตนตบออนใหสรางฮอรโมนอนซลน เพอมาควบคมนาตาลในเลอดทสงขนเนองจากการรบประทานอาหาร

ขอควรระวง ผปวยควรรบประทานอาหารหลงจากรบประทานยาเปนเวลา

30 นาท เพราะถารบประทานอาหารชากวาน อาจจะทาใหเกดภาวะนาตาลในเลอดตาหมดสตได

26

2. ยารบประทานพรอมอาหาร ผปวยจะตอง รบประทานยาพรอม

รบประทานอาหารคาแรก เพราะยาประเภทนจะไปยบยงการดดซมของนาตาลในลาไสซงถารบประทานหลงอาหาร 1 – 2 ชวโมงจะไมไดผลดเทาทควร เพราะนาตาลถกดดซมไป

หมดแลว 3. ยาหลงอาหาร

ในผปวยบางรายเมอรบประทานยาประเภทนแลวอาจจะทา ใหมวนทอง เพอปองกนการมวนทองจงตอง รบประทานหลงอาหารทนท

ขอควรปฏบตในการรบประทานยา 1. รบประทานยาใหครบตามทแพทยสง ไมลดหรอเพมยาเอง 2. รบประทานยาใหตรงตามเวลาทกครง 3. ไมควรรบประทานยานอกเหนอจากทแพทยสง ถาจาเปนควรแจง

ใหแพทยทราบเพราะยาบางชนดอาจมฤทธทาใหนาตาลในเลอดตาได

27

ยาฉดอนซลนยาฉดอนซลน

การรกษาโรคเบาหวานสามารถรกษาได 2 วธ คอ การรกษาโดยใชยารบประทาน และรกษาโดยการใชยาฉดอนซลน ซงแพทยจะเปนผตดสนใจวา ผปวยเบาหวานรายใดสมควรใชยาฉดอนซลนและเนองจากการฉดยาอนซลนจาเปนตองฉดทกวน ผปวยจงจาเปนตองฉดอนซลนดวยตนเองและมวธการฉดทถกตอง

ชนดของอนซลน 1. ชนดใส จะออกฤทธและหมดฤทธเรว ฉดวนละ 3 – 4 ครง

กอนอาหารแตละมอ 2. ชนดขน จะออกฤทธและหมดฤทธชา ฉดวนละ 1 หรอ 2

ครง

หมายเหต ยาฉดอนซลนทกาลงใชอยไมตองแชตเยนกได เพยงแตเกบไวในททแสงแดดสองไมถงและทยงไมไดเปดใชใหเกบไวในกระตกนาแขงหรอเกบไวในตเยนชองธรรมดา (ไมใชชองแขง)

28

ขนตอนการฉดยาอนซลน

รปท 1 ลางมอใหสะอาดแลวเชดใหแหงทกครง กอนฉดกลงขวดยาอนซลนในฝามอทงสองขาง อยาเขยาขวดอนซลน (ชนดใสไมตองกลงขวด)

รปท 2 ใชสาลชบแอลกอฮอลเชดจกยางของขวดอนซลน รปท 3 ดดลมเขามาในหลอดฉดยาใหจานวนเทากบ

ปรมาณยา (หนวยเปนยนต) ทตองการ รปท 4 แทงเขมฉดยาใหผานจกยางเขาไปในขวดยาแลวดนอากาศเขา

ไปในขวด

29

รปท 5 ควาขวดยาลงแลวคอยๆ ดดยาอนซลนเขาหลอดฉดยาในปรมาณทตองการ

รปท 6 ใชสาลชบแอลกอฮอลทาความสะอาด

ผวหนงบรเวณทฉด รปท 7 ใชมอขางหนงดงผวหนงบรเวณทฉดใหสงขนเปนลา แลวแทง

เขมฉดยาลงไปตรงๆ ใหตงฉากกบผวหนงเขาชนใตผวหนงใหมดเขม

30

รปท 8 ถอนเขมฉดยาออกใชสาลกดตาแหนงทฉดยาไวชวขณะ ถามเลอดออกไมควรคลงหรอนวดบรเวณฉด

รปท 9 เขมฉดยาใชแลวทงหรอเกบไวใชไดอก 2 – 3 วน โดยการสวม

ปลอกนาไปไวในตเยนและนามาใชอกได (อยานาเขมไปลางหรอเชด)

หรอ

31

บรเวณทยาฉดอนซลนบรเวณทยาฉดอนซลน (ภาพแสดงต าแหนงทฉดอนซลน)

คาแนะนา

1. แนะนาใหฉดยาอนซลนบรเวณหนาทองเปนสวนใหญ (บรเวณ a) เนองจากมการดดซมอนซลนไดดและสมาเสมอ

2. ตาแหนงทฉด ควรฉดหางจากการฉดครงทแลวประมาณ 1 ½ นว อยาฉดซาทเดมเพราะอาจแขงเปนไต ทาใหยาอนซลนถกดดซมไดไมด

32

ภาคผนวก

ญาตจะชวยดแลผปวยโรคเบาหวานไดอยางไรญาตจะชวยดแลผปวยโรคเบาหวานไดอยางไร

1. ศกษาหาความรเกยวกบโรคเบาหวานเพอจะไดชวยดแลผปวยไดอยางถกตอง

2. ชวยจดเตรยมอาหารใหเหมาะสมกบผปวย

3. สนบสนนใหผปวยไดออกกาลงกายอยางสมาเสมอและสงเสรมใหผปวยไดทางานอดเรกตามทชอบ

33

4. ชวยเตอนเรองการกนยาหรอ ฉดยาใหตรงเวลา รวมถงการไปตรวจตามแพทยนด

5. พดคยใหกาลงใจเกยวกบการปฏบตตวและการดารงชวตทเหมาะสม

6. ชวยดแลทาความสะอาดเสอผา เครองใชของผปวยใหสะอาดอยเสมอเพราะผปวยโรคเบาหวานมโอกาสตดเชอไดงาย (โรคเบาหวานไมใชโรคตดตอสามารถอยรวมกบบคคลในครอบครวโดย ไมตองแยกของเครองใช)

7. ชวยดแลตดเลบมอเลบเทาในผปวยโรคเบาหวานทสงอายเพอปองกนการเกดบาดแผล

8. หมนสงเกตอาการแทรกซอนทอาจเกดขนกบผปวย เชน ภาวะนาตาลในเลอดตา ภาวะนาตาลในเลอดสง เพอจะไดใหการชวยเหลอไดทนทวงท

9. ชวยทาแผลและใสยาใหถกตองตามคาแนะนาของแพทย

34

บญญต 10 ประการบญญต 10 ประการ ส าหรบการควบคมน าหนกส าหรบการควบคมน าหนก

1. พยายาม รบประทานอาหารใหตรงเวลา เพอไมใหรสกหวและลกจากโตะอาหารทนททอม

2. ซออาหารเทาทจาเปน เทานน อยาซออาหารเกบไวครงละมาก ๆ อยาสงอาหารเวลาหว

3. อยาเตรยมอาหารมากเกน ความจาเปน เพอปองกนความคดทวาตองกนเพราะเสยดาย ควรหลกเลยงอาหารประเภททอดหรอผด

4. อยาวางอาหารมอโปรดหรอของวางไวรอบตว อยารบประทานจกจก

5. อยาอดอาหารมอใดมอหนงทงมอ ถาจาเปนควรลดปรมาณของอาหารในแตละมอใหนอยลง

35

6. ดมนามากๆ ทงกอนอาหารในมออาหารและระหวางมอ นาไมทาใหอวน

7. ตกอาหารคาเลกๆ ประมาณ ½ ชอน เคยวอาหารชาๆ 8. เพมอาหารจาพวกผก เชน แกงจด แกงสม ผกจม นาพรก ลดปรมาณขาว และหามเตมขาวระหวางรบประทานอาหาร

9. อยาทากจกรรมอนระหวางรบประทาน

อาหาร เชน อานหนงสอ ดโทรทศน เพราะจะทาใหรบประทานอาหารมากเกนไปโดยไมรตว

10. พยายามวเคราะหวาอยากรบประทานอาหารมากทสดในชวงเวลาใด แลวทากจกรรมอนแทน เชน เดนเลน คยกบเพอน