จดท าโดย1. นางสาวคนธรส โชตวรรณ เลขท 112. นางสาวอรณชา ฉนทะ เลขท 22

ชน มธยมศกษาปท 6/2

ยคภมปญญา

ยคภมปญญา /ยคภมธรรมและแนวคดประชาธปไตย การปฏวตทางวทยาศาสตรทเรมขนในสงคมตะวนตกในครสตศตวรรษท 17 ไมเพยงกอใหเกดความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคนค ตลอดจนสงประดษฐทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพชวตใหดขนเทานน แตยงน าไปสการปฏวตทางภมปญญา (Intellectual Revolution) ในครสตศตวรรษท 18อกดวย วธการทางวทยาศาสตรและการหลดพนจากอ านาจของครสตศาสนจกรท าใหชาวตะวนตกกลาใชเหตผลเพอแสดงความคดเหนทางสงคมและการเมองมากขน และเชอมนวาความมเหตผลสามารถเปลยนแปลงชวตและสงคมใหดขนได

การแสดงความคดเหนทางสงคมและการเมอง ตลอดจนการเรยกรองสทธเสรภาพในการมสวนรวมในการปกครองจงเปนลกษณะเดนประการหนงของครสตศตวรรษท 18 การพฒนาการดานตางๆ ทเกดขนในครสตศตวรรษนจงเปรยบเสมอนแสงสวางทสองน าทางใหโลกตะวนตกเปนสงคมทรงโรจนในวชาการตางๆ ท าใหผคนมความร มสตปญญาและความคด ตลอดจนความสามารถไดรบการยกยองจากสงคมมากขน และเปนพนฐานส าคญทท าใหชาตตะวนตกเขาสความเจรญในยคใหม ดงนนครสตศตวรรษท 18 จงไดรบสมญาวาเปน ยคภมธรรม (The Age of Enlightenment)

นกคดคนส าคญทวางรากฐานของปรชญาการเมองแนวประชาธปไตยไดแก ทอมส ฮอบส ,จอหน ลอก ชาวองกฤษ และกลมนกคดฟโลซอฟ (Philosophs) ของฝรงเศส เชน มองเตสกเออร วอลแตร, ชอง-ชาคส รสโซ

นกปราชญการเมองแนวประชาธปไตย

ทอมส ฮอบส (Thomas Hobbes ค.ศ. 1588-1679)

นกปรชญาชาวองกฤษ แนวคดดานการเมองของฮอบส ปรากฏในหนงสอ ลไวอาทน (Leviathan) ซงเปนงานเขยนชนเอกของฮอบส กลาววากอนหนาทมนษยจะมาอยรวมกนเปนสงคมการเมอง มนษยมอสระและเสรภาพในการกระท าใดๆ ซงยอมกอใหเกดความวนวาย มนษยจงตกลงกนทจะหาคนกลางมาท าหนาทปกครองเพอใหเกดสงคมการเมองทอยรวมกนอยางสนตสข

โดยแตละคนยอมเสยสละอ านาจสงสดของตนใหแกฝายปกครองทงนประชาชนมสทธเลอกการปกครองทสอดคลองกบความตองการของคนสวนใหญ โดยมขอผกมดวาทกคนจะตองเชอฟงผปกครอง ซงจะเปนผออกกฎหมายมาบงคบประชาชนตอไป

จะเหนวา แมฮอบสจะนยมระบอบกษตรย แตกมแนวความคดวาอ านาจของกษตรยไมใชอ านาจของเทวสทธหรออ านาจศกดสทธ แทจรงแลวเปนอ านาจทประชาชนยนยอมพรอมใจมอบให สวนทางศาสนจกรนน ฮอบสมความเหนวาไมควรเขามาเกยวกบการปกครองของรฐ นอกจากนฮอบส ยงโจมตความเชอทางศาสนาของมนษยวาเปนเรองไรเหตผล มนษยควรมชวตอยดวยเหตผลและวธการทางวทยาศาสตร ไมควรอยดวยความเชองมงาย อยางไรกตาม ฮอบสมไดปฏเสธพระเจา แตปฏเสธพธกรรมและผน าทางศาสนา

จอหน ลอก (John Locke ค.ศ. 1632-1704)

นกปรชญาชาวองกฤษ เปนผเขยนหนงสอเรอง Two Treatises of Government (ค.ศ. 1689) แนวคดหลกของหนงสอ คอ การเสนอทฤษฎทวารฐบาลจดตงขนโดยความยนยอมของประชาชน และตองรบผดชอบตอชวตความเปนอยของประชาชน

แนวคดทางการเมองของลอกอาจสรปไดวา ประชาชนเปนทมาของอ านาจทางการเมองและมอ านาจในการจดตงรฐบาลขนได รฐบาลจงมหนาทปกครองโดยค านงถงประโยชนและสทธธรรมชาตของประชาชนอนไดแก ชวต เสรภาพ และทรพยสน รฐบาลมอ านาจภายในขอบเขตทประชาชนมอบให และจะใชเฉพาะเพอผลประโยชนของประชาชน เทานน รฐตองไมเขาแทรกแซงในกจการของปจเจกชน นอกจากในกรณทจ าเปนจรง ๆ เพอรกษาเสรภาพและทรพยสนของผนน แนวคดทางการเมองดงกลาวจงเปนรากฐานความคดของระบอบประชาธปไตยสมยใหมและมอทธพลตอปญญาชนและปรชญาเมธของยโรป โดยเฉพาะกลมนกคดฟโลซอฟ (philosophes) ของฝรงเศษ

บารอน เดอ มองเตสกเออร (Baron de Montesquieu ค.ศ. 1689-1755)

บารอน เดอ มองเตสกเออร (Baron de Montesquieu หรอ ชารลส หลยส เดอ เซกกองดาต (Charies Louis de Secondat) ขนนางฝรงเศส เปนผเขยนหนงสอ เรอง วญญาณแหงกฎหมาย (The Spirit of Laws) ซงใชเวลาศกษาคนควากวา 20 ป หนงสอเลมนพมพเผยแพรครงแรกใน ค.ศ. 1748 และตอมาไดรบการตพมพอก 22 ครง และแปลเปนภาษาตะวนตกตางๆ เกอบทกภาษา

แนวคดหลกของหนงสอเรอง วญญาณแหงกฎหมายสรปไดวากฎหมายทรฐบาลแตละสงคมบญญตขนตองสอดคลองกบลกษณะภมประเทศและเงอนไขทางนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ประวตศาสตรของแตละสงคม แตการปกครองแบบกษตรยภายใตรฐธรรมนญเปนรปแบบการปกครองทดทสด นอกจากนอ านาจการปกครองควรแยกออกเปน 3 ฝาย คอ ฝายนตบญญต ฝายบรหารและฝายตลาการ การแบงอ านาจดงกลาวเปนเสมอนการสรางระบบตรวจสอบและถวงอ านาจ (check and balance system) จะชวยไมใหผปกครองหรอคณะผปกครองหรอรฐบาลใชอ านาจแบบเผดจการได

แนวคดในหนงสอเลมน มอทธพลตอสงคมตะวนตก รฐธรรมนญการปกครองประเทศของสหรฐอเมรกา ซงถอวาเปนแมแบบของระบอบการปกครองในระบอบประชาธปไตยกใชแนวคดเรองการแบงแยกอ านาจ และระบบคานอ านาจของมองเตสกเออรเปนหลก

วอลแตร (Voltaire ค.ศ. 1694-1778)

มชอจรงวา ฟรองซว-มาร อารเอ (Francois – Marie Arouet) เปนนกคดและนกเขยน ทมชอเสยงของฝรงเศส วอลแตรประทบใจในระบอบการปกครองขององกฤษมาก และตงใจจะใชงานเขยน คดคานการปกครองแบบเผดจการ และตอตานความงมงายไรเหตผล ตลอดจน เร ยกร อ ง เสร ภ าพในการแสดงออกซงความคดเหนทางดานตางๆ

ความคดดงกลาวของวอลแตร สะทอนออกในหนงสอเรองจดหมายปรชญา (The Philo – Sophical Letters) หรอทรจกในอกชอวา จดหมายเรองเมององกฤษ (Letter on the English) เนอหาของหนงสอโจมตสถาบนและกฎระเบยบตางๆ ทหลาหลงของฝรงเศส นอกจากนวอลแตรยงเรยกรองใหมการปฏรปประเทศฝรงเศสใหทนสมยเหมอนองกฤษ อยางไรกด แมวอลแตรจะตอตานความอยตธรรมในสงคมและความไรขนตธรรมทางศาสนาตลอดจนระบบอภสทธตาง ๆ แตในดานการเมองเขากไมเคยแสดงความคดเหนอยางชดเจนตอรปแบบการปกครองทเขาพงพอใจ หรอตองการใหมการเปลยนแปลงสงคมและการเมองอยางถอนรากถอนโคนดวยการปฏวตอนรนแรง เขาคดวาการใชเหตผลและสตปญญาสามารถจะแกไขปญหาสงคมและการเมอง

ซอง - ชาคส รโซ (Jean-Jacques Rousseau ค.ศ. 1712-1778)

เปนคนเชอสายฝรงเศส เขาเขยนหนงสอ หลายเลม โจมตฟอนเฟะของสงคม และการบรหารทลมเหลวของรฐบาล นอกจากน เขายงแสดงทศนะเกยวกบระบบการศกษา ปญหาความไมเสมอภาคทางสงคมอนเปนผลจากสภาวะแวดลอม เรองการถอครองกรรมสทธในทรพยสน และแนวทางการปกครอง และอน ๆ

งานเขยนชนเอกของเขาซงเปนต าราทางการเมองทส าคญและมอทธพลมาก คอ สญญาประชาคม (The Social Contract) ค.ศ. 1762 วาดวยปรชญาทางการเมองดานการปกครองและพนธสญญาทางการเมองระหวางรฐบาลและประชาชน งานเขยนเรองนท าให รโซไดชอวาเปนผวางรากฐานอ านาจอธปไตยของประชาชน

หลงจากสมเดจพระราชนนาถอลซาเบทท 1 (Elizabeth I) สนพระชนมใน ค.ศ. 1603 กษตรยองกฤษองคตอๆ มามกจะมความขดแยงกบรฐสภาอยเสมอ เนองจากการใชพระราชอ านาจเกนขอบเขต ใชเงนแผนดนไปในทางทฟมเฟอยและกอสงคราม ความขดแยงระหวางรฐสภากบกษตรยรนแรงมากขนเรอย ๆ จนกลายเปนสงครามกลางเมองใน ค.ศ. 1642-1649 และรฐสภาไดจบพระเจาชารลท 1 ประหารชวต จากนนกษตรยองกฤษถกลดอ านาจลงเรอย ๆ จนถง ค.ศ. 1688 ในสมยพระเจาเจมสท 2 (James II) ททรงพยายามใชอ านาจอยางสงสดอก จงกอใหเกดการปฏวตขน

การปฏวตทางการเมองการปกครองขององกฤษ

โดยรฐสภาองกฤษไดอนเชญพระเจาวลเลยม (William) พระราชบตรเขยของพระเจาเจมสท 2 ขนครองราชยบลลงกโดยพระองคทรงสญญาวาจะปฏบตตามพระราชบญญตวาดวยสทธพนฐานของพลเมอง (Bill of Rights) ทรฐสภาเปนผจดรางถวายซงใหอ านาจรฐสภาและให สทธเสรภาพแกชาวองกฤษเหตการณครงน เรยกวา การปฏวตอนรงโรจน (The Glorious Revolution) เปนการปฏวตทไมมการเสยเลอดเนอ และไดรบการสนบสนนจากชนทกชน นบแตนนมารฐสภาองกฤษ ไดออกกฎหมายใหสทธ เสรภาพ แกชาวองกฤษ ปฏรปสงคมและ การเมองขององกฤษ กาวหนาไปตามล าดบจนถงปจจบนองกฤษไดรบ การยกยองวาเปนประเทศแมแบบของการปกครองแบบประชาธปไตย

องกฤษไมมรฐธรรมนญเปนลายลกษณอกษรเหมอนประเทศ อน ๆ ดงนนการปกครองขององกฤษจงยดหลกการขนบธรรมเนยมประเพณท เคยปกครองกนมาและยดกฎหมายเปนหลกรฐสภา

การปฏวตใน ค.ศ. 1688 ท าใหระบอบราชาธปไตยแบบเทวสทธของอ งกฤษสนสดลง และไดยตปญหาขดแย งทางการ เมองทกระทบกระเทอนองกฤษมาตงแตตนครสตศตวรรษท 17 นอกจากนในปตอมามการออกพระราชบญญตวาดวยขนตธรรมทางศาสนา (Act of Toleration) ใหเสรภาพในการนบถอศาสนาแกพวกโปรเตสแตนตสาขาตาง ๆ ทไมยอมขนตอนกายแองกลคน

ชาวองกฤษทอพยพไปตงรกรากในสหรฐอเมรกาในระยะแรกมความผกพนกบเมองแมของตนดวยการยอมรบนบถอกษตรยองกฤษเปนกษตรยของตน และรวมตวกนปกครองตนเองในรปแบบอาณานคมขนตรงตอองกฤษ แตเนองจากรฐบาลองกฤษเกบภาษชาวอาณานคมอยางรนแรง และเอาเปรยบทางการคา เชน องกฤษบงคบใหอาณานคมขายวตถดบและซอสนคาส าเรจรปจากองกฤษในราคาทองกฤษก าหนด ทงยงหามผลตสนคาส าเรจรปดวยตนเอง สรางความไมพอใจแกชาวอาณานคมเปนอยางมาก ใน ค.ศ. 1776 ชาวอาณานคมจงพรอมใจกนประกาศอสรภาพจากองกฤษ องกฤษสงทหารมาปราบกลายเปนสงคราม เรยกวาสงครามประกาศอสรภาพ ในทสดชาวอาณานคมไดรบชยชนะไดตง เปนประเทศใหม คอ สหรฐอเมรกา มประธานาธบด เปนประมข

การปฏวตของชาวอเมรกน ค.ศ. 1776

เนองจากชาวอเมรกนเปนชาวยโรป ประกอบดวยชาวองกฤษเปนสวนใหญ มการศกษาดและมจตใจยดมนในเรองของสทธเสรภาพและอสรภาพ ซงเหตผลหนงทอพยพมากเพอแสวงหาความเปนอสรภาพ เพราะไมสามารถทนตอการบบคน และการปกครองอยางกดขของรฐบาลในทวปยโรป ดงนนชาวอเมรกนจงมความคดและจตใจทยดมนในระบอบประชาธปไตย สามารถวางรากฐานการปกครองแบบประชาธปไตยไดอยางมนคง ประธานาธบดอเมรกนผมชอเสยงในการสงเสรมระบอบประชาธปไตยและความเสมอภาคในประชาชนคอ ประธานาธบดเอบราแฮม ลงคอลน (Abraham Lincon ค.ศ. 1861-1865) ไดประกาศยกเลกระบบทาสและใหความเสมอภาคแกชาวผวด า

การปฏวตของชาวอเมรกน ค.ศ. 1776 มอทธพลตอการปฏวตฝรงเศส ค.ศ. 1789 เปนอยางมาก ฝรงเศสไดตวอยางการใหสทธประชาชนทกคนเทาเทยมกน ไมมการแบงชนชนและศาสนา ไมเขามามบทบาททางการเมอง

การปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชยของฝรงเศส เรมประสบความลม เหลวในช ว ง เ วลาก อนการปฏ ว ต ฝ ร ง เ ศส สา เหตม าจ ากพระมหากษตรยออนแอไมทรงพระปรชาสามารถ ในการบรหารบานเมอง ประชาชนทวไปถกขดรดภาษ จนอยในภาวะยากจนสนหวง ขณะทพวกพระและขนนางชนสงมความเปนอยอยางฟมเฟอย สมยพระเจาหลยสท 14 (Louis XIV ค.ศ. 1649-1715) ทรงใชพระราชทรพยไปในการท าสงครามและเพอความหรหราของราชส านกแวรซาย ถงสมยพระเจาหลยสท 15 (Louis XV ค.ศ. 1715-1774) กมไดทรงประกอบพระราชกรณยกจในทางทจะแกปญหาเศรษฐกจของฝรงเศส ทงยงเสยดนแดนอาณานคมเกอบทงหมดใหองกฤษ เนองจากเปนฝายแพสงคราม เจดป (ค.ศ. 1745-1763)

การปฏวตฝรงเศส ( ค.ศ. 1789 )

ตอมาในสมยพระเจาหลยสท 16 (Louis XVI ค.ศ. 1774-1792) เศรษฐกจของฝรงเศสยงมปญหามากขนเพราะความฟมเฟอยของราชส านกแวรซาย ประกอบกบตองใชจายในการชวยเหลอชาวอเมรกนในสงครามประกาศอสรภาพปญญาชนฝรงเศสพยายามหาทางแกไขปรบปรงสถานการณตางๆภายในประเทศใหดขน องกฤษซ งปกครองในระบอบกษตรยภายใตรฐธรรมนญ และก าลงเจรญรงเรองจงกลายเปนแมแบบและแรงบนดาลใจใหกลมปญญาชนหาหนทางใหประชาชนชาวฝรงเศสไดชนชมกบเสรภาพอยางชาวองกฤษบาง นอกจากน ชาวฝรงเศสยงมความเชอวาการปกครองแบบมรฐสภา (parliamentary government) หรอรฐบาลประชาธปไตยจะน าความมนคงมาสประเทศไทยได

ในทสดชาวฝรงเศสหมดความอดทนทจะยอมอยภายใตเงอนไขของระบบสงคมเกาทกดกนเสรภาพและการสรางความยตธรรมใหเกดขนในสงคม งานวรรณกรรมทางการเมองของลอก มองเตสกเออร วอลแตร และรโซ รวมทงปญญาชนอนๆจงสรางเงอนไขอนกอใหเกดความหวงใหมขนมาในหมประชาชน ซงระบบสงคมเกาไมเอออ านวยประโยชนใหเตมท และความคดดงกลาวกเปนรปธรรมมากขน เมอชาวอเมรกนไดกอการปฏวตใน ค.ศ. 1776 เพอแยกตวเองเปนอสระจากการเปนอาณานคมขององกฤษ การปฏวตอเมรกน ค.ศ.1776 จงไมเพยงแตน าความชนชมมาสผนยมเสรนยมเทานน แตท าใหความมงหวงตางๆของกลมนกคดของยคภมธรรมบรรลความเปนจรง อนไดแกเรองสทธเสรภาพและความเสมอภาค การลมลางอ านาจทไมเปนธรรมของรฐและการประกาศใชรฐธรรมนญเปนลายลกษณอกษรทก าหนดใหแยกอ านาจอธปไตยออกเปนสามสวน เปนตน

ดงนนอก 13 ปตอมา ในวนท 14 กรกฎาคม ค.ศ. 1789 ชาวฝรงเศสจงไดกอการปฏวตครงใหญเพอลมลางอ านาจการปกครองแบบประชาธปไตย และตอมาไดจดตงระบอบการปกครองแบบสาธารณรฐ ซงนบวามผลกระทบอยางใหญหลวงตอความคดทางการเมองของนานาประเทศทวโลกทงในระยะเวลาอนสนและยาว

การปฏวตฝรงเศส ค.ศ. 1789 เปนปรากฏการณครงแรกทประชาชนไดเรยกรองเสรภาพ(liberty) เสมอภาค (equality) และภราดรภาพ (fraternity) ตามแนวทางของรกปราชญการเมองของครสตศตวรรษท 18 แนวความคดดงกลาวกยงสะทอนออกเปนลายลกษณอกษรในรฐธรรมนญฉบบแรกของฝรงเศสอกดวย เชน เรองของสทธในการครอบครองทรพยสนในมาตรา 11ความเสมอภาคทางกระบวนการยตธรรมในมาตรา 17 และการแบงแยกอ านาจอธปไตยออกเปน 3 สวนในมาตรา 51 เปนตน

นอกจากนในค าประกาศสทธมนษยชนและพลเมอง (La Declaration des droits de I’homme et du citoyen) ซงคณะปฏวตไดแถลงตอประชาชนเมอวนท 27 สงหาคม ค.ศ. 1789 กเปนการน าเอาความคดหลกของลอก มองเตสกเออร วอลแตร และรโซ ยอนกลบมาใชใหเหนอยางชดเจนอกครง เชน ในเรองเสรภาพสวนบคคล ความเสมอภาคในกระบวนการยตธรรม สทธในการครอบครองทรพยสน และอ านาจอธปไตยแหงรฐ ดงจะเหนวามาตราท 1 ของค าประกาศกระบวา มนษยทกคนเกดและด ารงชวตอยางอสระและมสทธเสมอภาคกน ในมาตราอนกยกเลกระบบอภสทธทางชนชนและการแทรกแซงในเสรภาพทางความคดและศาสนาระบหนาทขาราชการเปนผรบใชของประชาชน ซงเปนองคอธปตย หากขาราชการกระท าการใดใหประชาชนไมเชอถอแลวประชาชนกมสทธทจะตอตานและลมลางอ านาจได

การปฏวตฝรงเศส ค.ศ. 1789 ไดสงผลกระทบใหแนวคดเรองเสรภาพ ความเสมอภาค และภราดรภาพ แพรกระจายไปทวทวปยโรป โดยผานการทฝรงเศสท าสงครามยดครองประเทศตางๆในยโรปในชวงสงครามปฏวตฝรงเศส (French Revolutionary War ค.ศ. 1792-1802) และสงครามนโปเลยน (Napoleonic War ค.ศ. 1803-1815) แมวาในทายทสด ฝรงเศสตองพายแพสงครามกตาม แตประชาชนในประเทศตางๆ กตนตวตอแนวคดของการปฏวตฝรงเศส น าไปสการตอตานผปกครองตลอดชวงเวลาครสตศตวรรษท 19 และ 20 เพอเรยกรองสทธและเสรภาพในการปกครองตนเองของประชาชน

กลาวไดวา แนวความคดประชาธปไตยของลอก สองเตสกเออร วอลแตร และรโซ มผลในการปลกเราจตส านกทางการเมองของชาวตะวนตกเปนอนมาก และกอใหเกดการตอสเพอใหไดมาซงประชาธปไตยในประเทศตางๆ อยางตอเนองนบแตปลายครสตศตวรรษท 18 เปนตนมา ซงถอไดวาเปนจดเรมตนของศกราชใหมของระบบการเมองทประชาชนถอวาตนเปนเจาของประเทศ และตองการมสวนรวมในการปกครองประเทศ เหตการณปฏวตทางการเมองโดยเฉพาะการปฏวตฝรงเศส ค.ศ.1789 เปนแมแบบใหชาวตะวนตกรวมเรยกรองสทธเสรภาพทางการเมองมากขน

แหลงอางอง:

นกปราชญการเมองแนวประชาธปไตย .[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://writer.dekd.com/Writer/story/viewlongc.php?id=669683&chapter=6 (วนทคนขอมล : 12 มกราคม 2554).

นกปราชญการเมองแนวประชาธปไตย .[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.thaigoodview.com/node/14435(วนทคนขอมล : 12 มกราคม 2554).

ยคภมธรรมและแนวคดประชาธปไตย .[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://neoeu.blogspot.com/2009/11/6.html(วนทคนขอมล : 12 มกราคม 2554).