บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5...

การศกษาคนควาและเทคโนโลยสารนเทศเพอการ

ปฏบตงาน Individual Studies and Information

Technology for Work

GEN4103

สารสนเทศ และการรสารสนเทศ (Information and Information literacy)

บทท 1

1

ผเรยนรและเขาใจความหมายความส าคญ ของสารสนเทศตอการศกษาในมหาวทยาลย และการด าเนนชวต ผเรยนรและเขาใจความหมายและความส าคญ ของการรสารสนเทศ ผเรยนรและเขาใจความหมาย ลกษณะและ ความสามารถของผรสารสนเทศ ผเรยนรและเขาใจทกษะของการรสารสนเทศ และสามารถประยกตใชในการเรยนได

วตถประสงค

2

หวขอน าเสนอ

สารสนเทศ 2

การรสารสนเทศ 3

ผรสารสนเทศ 4

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1 ลกษณะของสงคมฐานความร 1.1 พระมดความร 1.2

ขอมล 2.1 สารสนเทศ 2.2 ความส าคญของสารสนเทศ 2.3 สารสนเทศกบการศกษา 2.4 ลกษณะของสารสนเทศทด 2.5

ความหมายของการรสารสนเทศ 3.1 ความส าคญของการรสารสนเทศ 3.2 องคประกอบของการรสารสนเทศ 3.3

ความหมายของผรสารสนเทศ 4.1 ลกษณะของผรสารสนเทศ 4.2 ทกษะการรสารสนเทศ 4.3

บทบาทของสารสนเทศ 2.6

3

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

สงคมฐานความร (Knowledge Based Society) ขอมล ขาวสาร และสารสนเทศ เปนสงส าคญอยางยงตอการด าเนนงานทงของภาครฐและเอกชน ขอมลและสารสนเทศเปนทรพยากรหลก ททกองคกรใหความส าคญ เนองมาจากการด าเนนงานทางธรกจมความซบซอนมากขน และมการแขงขนกนสง ท าใหขาวสารเปนสงททกคน จ าเปนตองรบทราบและเขาถงไดอยางรวดเรว

1.1 ลกษณะของสงคมฐานความร

4

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

พระมดความรเปนเครองมอทจะท าใหเขาใจในความแตกตางระหวาง Data, Information, Knowledge และ Wisdom รวมทงความสมพนธระหวางกน

5

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ขอมล (Data) ขอมล คอ ขอเทจจรงหรอเหตการณทเกยวของกบสงตางๆ เชน คน สตว สงของ สถานท ฯลฯ โดยอยในรปแบบทเหมาะสมตอการสอสาร การแปลความหมาย และการประมวลผล ขอมล แบงเปน 3 ประเภท คอ 1. ขอเทจจรงทเปนตวเลข เชน

จ านวน ปรมาณ ระยะทาง 2. ขอเทจจรงทไมเปนตวเลข เชน ชอ ทอย

ประวตการศกษา 3. ขาวสารทยงไมประเมน เชน รายงาน บนทก

ค าสง ระเบยบ กฎหมาย และเหตการณ หรอสภาพการณตางๆ

6

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

สารสนเทศ (Information) คอ ขอมลขาวสาร ความรตางๆ ทไดรบการสรป ค านวณ จดเรยง หรอประมวลแลวจากขอมลตางๆ ทเกยวของอยางเปนระบบตามหลกวชาการ จนไดเปนขอความร เพอน ามาเผยแพรและใชประโยชนในงานดานตาง ๆ

7

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ความร (Knowledge) คอ สงทสงสมมาจากการศกษาเลาเรยน การคนควา หรอประสบการณ เปนความรทถกพฒนาขนอก ระดบหนงเปนความรทไดศกษาจากสารสนเทศ จนเปนความรของตวเอง รวมทงความสามารถ เชงปฏบตหรอทกษะความเขาใจ เปนความเขาใจ การรบรในเรองราวทน าไปใชใหเกดประโยชนในการตดสนใจและการปฏบตงาน

8

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ความฉลาดหรอสตปญญา (Wisdom) คอ การรวบรวมความร วเคราะหสงเคราะห เขากบประสบการณและเหตผลกลายเปน ภมปญญา เปนความสามารถโดยรวมของบคคล ทจะกระท าตามเปาหมาย การคดอยางมเหตผล และการจดการกบสงรอบตวไดอยางมประสทธภาพ

9

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information) 2

ความหมายของขอมล • หมายถง ขอเทจจรงหรอเรองราวทเกยวของกบสงตาง ๆ เชน คน สตว สงของสถานท ฯลฯ โดยอยในรปแบบท เหมาะสมตอการสอสาร การแปลความหมายและการประมวลผล • ซงขอมลอาจจะไดมาจากการสงเกต การรวบรวม การวด ขอมลเปนไดทงขอมลตวเลขหรอสญลกษณใด ๆ ทส าคญจะตองมความเปนจรงและตอเนอง ตวอยางของขอมล เชน คะแนนสอบ ชอนกเรยน เพศ อาย เปนตน

2.1 ขอมล (Data)

10

11

2

สารสนเทศ คอ ขาวสาร ขอมล ขอเทจจรงทผานการกลนกรอง ประมวลผล ทไดมการบนทกไว ในรปแบบตางๆ กน ทงในรปสอสงพมพ สอโสตทศน สออเลกทรอนกส เพอเปนการเผยแพรใหมผรบความรเพมมากขน และสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนไดตรงตามวตถประสงค หรอตรงตามความตองการ (สกญญา กลนต. 2549 : 2 )

2.2 สารสนเทศ (Information)

ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ

12

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

แบงตามการพฒนาตวบคคล 1. การพฒนาสตปญญา 2. การพฒนาจตใจ 3. การพฒนารางกายและบคลกภาพ

แบงตามการพฒนาสภาวการณดานอนๆ 1. ดานการศกษา 2. ดานการวจย 3. ดานเทคโนโลย 4. ดานเศรษฐกจ 5. ดานสงคม วฒนธรรม 6. ดานการเมองการปกครอง

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ (ตอ)

13

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

สารสนเทศมความส าคญตอทกดาน เชน การเมอง เศรษฐกจ สงคม การศกษา ในลกษณะดงตอไปน ท าใหผบรโภคหรอผรบสารสนเทศนนเกดความร (Knowledge) และความเขาใจ (Understanding) ในเรองทเกดขน เมอรและเขาใจเรองตางๆแลว ท าใหสามารถวางแผน ตดสนใจ (Decision Making) ในเรองตางๆไดอยางเหมาะสม ท าใหสามารถแกไขปญหา (Solving Problem) ทเกดขนอย ไดอยางถกตอง แมนย า รวดเรว ลดความซ าซอน ทนกบสถานการณตางๆ ทเกดขน

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ (ตอ)

14

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

2.4.1 ลกษณะของการศกษาในระดบอดมศกษา • การจดการเรยนการสอนระดบอดมศกษาในปจจบนมงเนนผเรยน เปนศนยกลาง (Student Centered Learning) การเรยนแบบนชวยพฒนา ไปสการเรยนรตลอดชวต (Life Long Learning) • ครผสอนท าหนาทเปนผแนะน าชวยเหลอ และกระตนใหผเรยนไดศกษาคนควาหาความรดวยตนเองโดยอาศยทรพยากรสารสนเทศตางๆ (Resource Based Learning) สงผลใหสารสนเทศมความส าคญตอ การเรยนการสอนในทกระดบการศกษา

2.4 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา

15

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

2.4.2 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา • สารสนเทศทดมคณคาและทนสมย จะชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ และประสทธผล • การศกษาคนควาวจยเพอพฒนาองคความรใหม ๆ จ าเปนตองใชสารสนเทศ ทมอยอยางสมบรณถกตองจากหลายแขนงวชามาพฒนาใหเกดความรใหม ขนมาได • นกศกษาใชสารสนเทศในการเรยนรนอกต าราเรยน เพอใหตนเองมความรมากขน • นกศกษาท าการศกษาคนควาเพอใหไดสารสนเทศมาใชประกอบในการเรยน • ท าใหนกศกษาด ารงอยในสงคมปจจบนทเรยกวา "สงคมสารสนเทศ" ได • ท าใหมความสามารถในการแขงขนและประสบความส าเรจได

2.4 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา (ตอ)

16

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

1. มความถกตองแมนย า (Accuracy) 2. สามารถเขาถงไดงาย (Accessibility) 3. ตองมความสมบรณ (Completeness) 4. สอดคลองกบความตองการของผใช (Relevance) 5. ตรวจสอบได (Verifiability) 6. ทนตอความตองการใช (Timeliness) 7. มความทนสมย เปนปจจบน (Up to date)

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (Characteristics of good information)

17

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

1) ตองมความความถกตองแมนย า (Accuracy) สารสนเทศทดจะตองมความถกตอง ตรงกบความเปนจรง และเชอถอได สารสนเทศบางอยางมความส าคญ หากไมตรงกบความเปนจรงแลว อาจกอใหเกดความเสยหายได สารสนเทศทถกตองแมนย า จะตองเกดจาก การปอนขอมลรวมถงโปรแกรมทประมวลผลจะตองถกตอง

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

18

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

2) ตองมความสมบรณครบถวน (complete) สารสนเทศทดจะตองมความสมบรณในเนอหาของสารสนเทศ โดยเฉพาะขอเทจจรงทส าคญทงหมด สามารถตอบโจทยหรอขอสงสยของผใชไดอยางครบถวน ขอมลทเกบรวบรวมมาตองเปนขอมลทใหขอเทจจรง (facts) หรอขาวสาร (information) ทครบถวนทกดานทกประการ มใชขาดสวนหนง สวนใดไปท าใหน าไปใชการไมได

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

19

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

3) สามารถเขาถงไดงาย (Accessibility) ผใชตองการสารสนเทศทกเวลาไมวาจะเปนเวลากลางวนหรอเวลากลางคน รวมทงตองการเขาถงสารสนเทศจากทกสถานทในทกมมโลก สารสนเทศทดตองมความสะดวก และรวดเรวในการเขาถงสารสนเทศ ในการน าสารสนเทศมาใชประกอบการตดสนใจ ความรวดเรวในการคน คอ สารสนเทศสามารถ วดได เชน หนงนาท หรอหนงชวโมง

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

20

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

4) มความสอดคลองกบความตองการของผใช (Relevancy) ขอมลทจดท าขนมาควรเปนขอมลทผใชขอมลตองการใช และจ าเปนตองร / ทราบ หรอเปนประโยชนตอการจดท าแผน ก าหนดนโยบายหรอตดสนปญหาในเรองนนๆ ไมใชเปนขอมลทจดท าขนมาอยางมากมาย แตไมมใครตองการใชหรอไมตรงกบความตองการของผใชขอมล

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

21

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

5) สามารถพสจนได (verifiable) สารสนเทศนน ตองสามารถพสจนหรอตรวจสอบไดวาเปนความจรง เชน สารสนเทศทดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ความสม าเสมอของขอมล ความสอดคลองของขอมล ทงนเพอใหผใชตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได ถาเปนสารสนเทศทด จะตองไดรบผลทเหมอนกน เปนตน

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

22

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

6) ทนตอความตองการใช (Timeliness) หมายถง ทนในเวลาทผใชตองการ ไมชาเกนไปจนน าไปใชประโยชนไมได สารสนเทศนนตองใชระยะเวลาสน และมความรวดเรวในการประมวลผล เพอใหผใชไดรบสารสนเทศทนเวลา ถาผลตขอมลออกมาชา กไมมคณคา ถงแมจะเปนขอมลทถกตองแมนย ากตาม

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

23

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

7) มความทนสมย เปนปจจบน (Up to date) สารสนเทศทดตองทนสมย เปนปจจบน หมายถง ขอมลทปอนใหกบเครองคอมพวเตอรตองมความเปนปจจบนทนสมยอยตลอดเวลา เพอการน าไปใชประโยชนไดจรง ตวอยางเชน ขอมลหมายเลขโทรศพทของผปกครองนกเรยน จะตองมการปรบปรงใหทนสมย หากหมายเลขโทรศพทลาสมยกจะไมสามารถตดตอกบผปกครองไดหากเกดกรณฉกเฉน

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

24

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

1. ชวยลดความเสยงในการตดสนใจ (Decision) หรอชวยชแนวทางในการแกไขปญหา (Problem Solving) 2. ชวย หรอสนบสนนการจดการ (Management) หรอการด าเนนงาน ขององคการ ใหมประสทธภาพและเกด ประสทธผลมากขน 3. ใชทดแทนทรพยากร (Resources) ทางกายภาพ เชน กรณการเรยนทางไกล ผเรยนทเรยนนอกหองเรยน จรง สามารถเรยนรเรองตางๆ เชนเดยวกบ หองเรยนจรง โดยไมตองเดนทางไปเรยนทหองเรยนนน 4. ใชในการก ากบ ตดตาม (Monitoring) การปฏบตงานและการตดสนใจ เพอดความกาวหนาของงาน

2.6 บทบาทของสารสนเทศ

25

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

5. สารสนเทศเปนชองทางโนมนาว หรอชกจงใจ (Motivation) ในกรณ ของการโฆษณาทท าใหผชม, ผฟง ตดสนใจ เลอกสนคา หรอบรการนน 6. สารสนเทศเปนองคประกอบส าคญของการศกษา (Education) ส าหรบ การเรยนร ผานสอประเภทตางๆ 7. สารสนเทศเปนองคประกอบส าคญทสงเสรมวฒนธรรม และสนทนาการ (Culture & Recreation) ในดาน ของการเผยแพรในรปแบบ ตางๆ เชน วดทศน โทรทศน ภาพยนตร เปนตน 8. สารสนเทศเปนสนคาและบรการ (Goods & Services) ทสามารถซอขายได 9. สารสนเทศเปนทรพยากรทตองลงทน (Investment) จงจะไดผลผลต และบรการ เพอเปนรากฐานของการ จดการ และการด าเนนงาน

2.6 บทบาทของสารสนเทศ (ตอ)

26

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

การรสารสนเทศ 3

การรสารสนเทศ (Information Literacy) หมายถง ทกษะหรอความสามารถของบคคลในการตระหนกและรบร ถงความตองการสารสนเทศการ คนหา การประเมน การประมวล การใชและถายทอดไดอยางมประสทธภาพ

3.1 ความหมายของการรสารสนเทศ

27

การรสารสนเทศ 3

ความจ าเปนทจะตองมทกษะการรสารสนเทศ เนองจากปจจยหลก 2 ขอ คอ 1. การทะลกทะลายของสารสนเทศ (Information explosion) ทงจากจ านวนทเพมมากขน และรปแบบทเปลยนไป โดยเฉพาะในรปแบบ ของสออเลกทรอนกส บวกกบการเกดขนของศาสตรแขนงใหมๆ 2. ความเจรญรดหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) ซงท าใหการรวบรวม จดเกบ และเผยแพรสารสนเทศ เพมจ านวนมากขน และขยายไปทวทกมมโลก รวมถงมความสลบซบซอนยงขน

3.2 ความจ าเปนของการรสารสนเทศ

28

การรสารสนเทศ 3

สารสนเทศคออ านาจ” (Information is Power/ Knowledge is power) หมายถง ผทมสารสนเทศหรอไดรบสารสนเทศทมคณคาและทนสมย มความตอเนองทนเหตการณ และสามารถใชสารสนเทศใหเกดประโยชน สงสดผนนยอมมพลงหรอมอ านาจ ไดเปรยบผอนในทกๆ ดาน

3.2 ความจ าเปนของการรสารสนเทศ (ตอ)

29

การรสารสนเทศ 3

การรสารสนเทศมความส าคญตอความส าเรจของบคคลดานตางๆ ดงน

การศกษา การด ารงชวตประจ าวน การประกอบอาชพ สงคม เศรษฐกจ และการเมอง

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ

30

ดานการศกษา การรสารสนเทศเปนสงจ าเปนส าหรบการศกษาของบคคลทกระดบ ทงการศกษาในระบบโรงเรยน การศกษานอกระบบโรงเรยน การศกษาตามอธยาศย และการเรยนรตลอดชวต โดยเฉพาะอยางยงการศกษาในปจจบนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดงนนบทบาทของผสอนจงเปลยนเปนผใหค าแนะน าชแนะ โดยอาศยทรพยากรสารสนเทศเปนพนฐานส าคญ

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

31

การด ารงชวตประจ าวน การรสารสนเทศเปนสงส าคญยงในการด ารงชวตประจ าวน เพราะผรสารสนเทศจะเปนผทสามารถวเคราะหประเมนและใชสารสนเทศใหเกดประโยชนสงสด แกตนเองเมอตองการตดสนใจเรองใดเรองหนงไดอยางมประสทธภาพ เชน ถาตองการซอเครองปรบอากาศของบรษทใดบรษทหนงกตองพจารณามาตรฐาน คณภาพ บรการหลงการขาย และเปรยบเทยบราคา แลวจงคอยตดสนใจ เปนตน

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

32

สงคม เศรษฐกจ และการเมอง การรสารสนเทศเปนสงส าคญโดยเฉพาะสงคมในยคสารสนเทศ (Information Age) บคคลจ าเปนตองรสารสนเทศเพอปรบตนเองใหเขากบสงคม เศรษฐกจ และการเมอง เชน การอยรวมกนในสงคม การบรหารจดการ การด าเนนธรกจ และการแขงขน การบรหารบานเมองของผน าประเทศ เปนตน อาจกลาวไดวา ผรสารสนเทศ คอ ผทมอ านาจสามารถาชวดความสามารถขององคกรหรอประเทศชาตได ดงนนประชากรทเปนผรสารสนเทศจงถอวาเปนทรพยากร ทมคามากทสดของประเทศ

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

33

การรสารสนเทศเปนทงความร ความสามารถ ทกษะ และกระบวนการอนเปนประโยชนในการพฒนา การเรยนรทกรปแบบ สมาคมหองสมดอเมรกน (American Library Association. 2005 : Online) ไดก าหนดองคประกอบ ของการรสารสนเทศไว 5 ประการ คอ 1. ความสามารถในการตระหนกวาเมอใดจ าเปนตองใชสารสนเทศ 2. ความสามารถในการเขาถงสารสนเทศ 3. ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ 4. ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ 5. ความสามารถในการใชสารสนเทศทตองการอยางมประสทธภาพ

การรสารสนเทศ 3

3.4 องคประกอบของการรสารสนเทศ (ตอ)

34

นอกจากความสามารถดงกลาวแลว ผเรยนควรมคณสมบตในดานอนๆ ประกอบอกไดแก การรหองสมด (Library literacy) การรคอมพวเตอร (Computer Literacy) การรเครอขาย (Network Literacy) การรเกยวกบสงทเหน (Visual Literacy) การรสอ (Media Literacy) การรสารสนเทศดจทล (Digital Literacy) การมความรดานภาษา (Language Literacy) การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) การมจรยธรรมทางสารสนเทศ (Information Ethic)

การรสารสนเทศ 3

3.4 องคประกอบของการรสารสนเทศ (ตอ)

35

ผรสารสนเทศ 4

4.1 ความหมายของผรสารสนเทศ

ผรสารสนเทศ (Information Literate Person ) หมายถง บคคลทมทกษะและวธการในการเรยนร (People who have learned how to learn) หรอบคคลทรถงวธการเรยนร เนองจากตนเองรวา

• ความรตางๆหรอความรทตองการจะเรยนรนนมการจดระบบอยางไร • รวาจะคนหาสารสนเทศไดอยางไร • และรวาจะใชสารสนเทศอยางไร

ดงนนผรสารสนเทศจะตองเปนผทตระหนกถงความจ าเปนในการใชสารสนเทศอยเสมอและสารสนเทศทไดเลอกใชนนจะตองเปนสารสนเทศทถกตองและมความสมบรณ

36

1. มความเปนอสระและมศกยภาพในการเรยนรดวยตนเอง 2. มความตองการสารสนเทศ 3. รวาอะไรคอสารสนเทศทตรงกบความตองการ 4. สามารถใชและมความมนใจในสารสนเทศในการแกปญหาได 5. รจกใชเครองมอทางเทคโนโลยตางๆเพอการเขาถงและสอสารสารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.2 ลกษณะของผรสารสนเทศ

37

หมายถง ทกษะความสามารถในการตระหนกถงความส าคญของสารสนเทศ สามารถน าความตองการสารสนเทศไปสรางค าถามทตอบสนองความตองการสารสนเทศได รวมทงสามารถบรณาการความรใหมกบองคความรเดมได และประยกตใชงานในสถานการณตาง ๆ ได เปนอยางด

ผรสารสนเทศ 4

4.3 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

38

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

39

ทกษะการรสารสนเทศ ม 5 ทกษะ ทกษะท 1 ความสามารถในการตระหนกรถงความตองการสารสนเทศ ทกษะท 2 ความสามารถในการคนหาสารสนเทศ ทกษะท 3 ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ ทกษะท 4 ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ ทกษะท 5 ความสามารถในการใชและการสอสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

40

ทกษะท 1 ความสามารถในการตระหนกรถงความตองการสารสนเทศ เปนทกษะทตองใชการคด วเคราะหในเรองความตองการสารสนเทศ ไมเพยงแคร แตตองตระหนกวาสารสนเทศเปนประโยชนตอการตดสนใจ และสารสนเทศทถกตองจะชวยใหสามารถท างานไดดขน ส าหรบการมทกษะหรอความสามารถในการตระหนกรถง ความตองการสารสนเทศ ผเรยนจะตองสามารถก าหนดเรองทจะศกษา คนควา ก าหนดความตองการสารสนเทศ ระบชนดและรปแบบทหลากหลายของแหลงสารสนเทศทจะศกษา เชน หองสมด ศนยสารสนเทศ พพธภณฑ หอจดหมายเหต บคคล สถานท อนเทอรเนต รวมทงตระหนกถงคาใชจาย และประโยชนทไดรบ และทราบขอบเขตของสารสนเทศทจ าเปน

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

41

ทกษะท 2 ความสามารถในการคนหาสารสนเทศ เปนทกษะทเกยวกบการรวาจะไดสารสนเทศมาจากทใดบาง และรวธทจะเขาถงสารสนเทศ ส าหรบทกษะหรอความสามารถในการคนหาสารสนเทศ ผเรยนจะตองสามารถเลอกวธการคนคนสารสนเทศทเหมาะสม สามารถก าหนด กลยทธการคนคนอยางมประสทธภาพ สามารถคนคนสารสนเทศออนไลนหรอสารสนเทศจากบคคล โดยใชวธการทหลากหลายสามารถปรบกลยทธ การคนคนทเหมาะสมตามความจ าเปน

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

42

ทกษะท 3 ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ เปนทกษะทเกยวกบการคดเลอกสารสนเทศทมคณคา คอมความนาเชอถอ มความถกตอง และมความเหมาะสมเพยงพอกบเนอหาสาระ ทตองการน าเสนอ โดยจ าเปนตองศกษาเกณฑในการเลอกปรอประเมนสารสนเทศ ส าหรบทกษะหรอความสามารถในการประเมนสารสนเทศ ผเรยนตองสารมารถสรปแนวคดส าคญจากสารสนเทศทรวบรวม โดยใชเกณฑการประเมนสารสนเทศและแหลงสารสนเทศ ไดแก ความนาเชอถอ ความเทยงตรง ความถกตอง และความทนสมย

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

43

ทกษะท 4 ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ เปนทกษะในการคด วเคราะห และสงเคราะหสารสนเทศ ส าหรบทกษะ หรอความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ ผเรยนตองสามารถน าสารสนเทศ ทเลอกไดทงหมดมาวเคราะห สงเคราะห ประมวลผลสารสนเทศขนมาใหมเพอใหเกดความเขาใจตามหลกการและจดมงหมายของการน าเสนอ รวมทงตอบค าถาม ตามประเดนทตองการ ทกษะนจ าเปนตองใชวธคดแบบแยกแยะใหเหนแตละดานแตละมม ท าใหเหนความส าคญและสอดคลองกนอยางเปนระบบ วธชวยในการวเคราะหสารสนเทศ คอ การท าบตรบนทกตามประเดนทวางแผนไว จากนนจงสงเคราะหโดยน ามาประมวลผลกนใหมตามล าดบทสมพนธสอดคลองกน แลวเรยบเรยงขนเปนสารสนเทศใหม ตามความเขาใจและขอเทจจรงทคนความา

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

44

ทกษะท 5 ความสามารถในการใชและการสอสารสนเทศอยางมประสทธภาพ เปนทกษะในการน าเสนอสารสนเทศทผานการสงเคราะหแลว มาเผยแพร เพอน าไปประยกตใชในการแกปญหา ซงการน าไปใชอาจอยในหลายรปแบบขนอยกบวตถประสงคของการน าไปใช เชน รายงานการศกษาวจย เปนตน อกประเดนหนงคอ จรยธรรมการใชสารสนเทศ ผเรยนจะตองมความรความเขาใจในเรองปญหาลขสทธ (Copyright) การขโมยความคด (Plagiarisms) และมจตส านกในการมมารยาททางวชาการ

ทกษะการรสารสนเทศ

วเคราะหความตองการ

คนหา ประเมน

ประมวล

น ามาใช

- วางแผนคนควา - ระดมความคด - แผนทความคด - ลกษณะสารสนเทศ

ตระหนกถงความส าคญของขอมล สารสนเทศ ความร ตอการเรยนร

ตลอดชวต

รจกแหลง/ทรพยากรสารสนเทศ ลกษณะส าคญ การน ามาใชประโยชน

ลขสทธ และการใชทเปนธรรม

รจกเครองมอและกลยทธ ในการเขาถงสารสนเทศ เกณฑในการประเมน

หลกการอานเพอการเลอกมาใช

วเคราะห : จดบนทก สงเคราะห : วางโครงราง

เรยบเรยงเนอหา

รปแบบการน าเสนอ การอางอง

จรยธรรมในการ ใชสารสนเทศ

45

บรรณานกรม

ชตมา สจจานนท.(2530). สารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย. นนทบร : สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (2548). ทกษะการรสารสนเทศ. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สกญญา กลนต. (2549). หองสมดและสารนเทศเพอการศกษาคนควา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร เอกสารประกอบการเรยนร วชา ทกษะการรสารสนเทศ. (2555). ขอนแกน: ส านกศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน.

46

47