ชุดกิจกรรมที่ 1 สารและสมบัติของสาร ·...

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 1

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 1

ชดกจกรรมท 1

สารและสมบตของสาร

ชดกจกรรมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

หนวยการเรยนรเรอง สารในชวตประจ าวน

ชนประถมศกษาปท 6

นางบศรา เหมพร ครช านาญการ โรงเรยนวดเสมด (วฒสนทรวทยา )

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 1 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 1

ผงมโนทศน

สารคออะไร

ของแขงมสมบตอยางไร

ของเหลวมสมบตอยางไร

แกสมสมบตอยางไร

ของแขง ของเหลว

และแกสมสมบต

อยางไร

สารและสมบต

ของสาร

1

2

3

4

5

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 2

ตอนท 1 ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. วตถทวไปทมมวล ตองการทอย และสามารถสมผสได คอความหมายของอะไร ก. อะตอม ข. ธาต ค. สสาร ง. สาร 2. มปรมาตรคงท อนภาคจบตวกนแนนจนไมสามารถเคลอนทได เปนสถานะของสารใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา 3. มมวลตองการทอย และสามารถสมผสได มรปรางตามภาชนะทบรรจ

เปนสถานะของสารใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา

4. มมวลตองการทอย สามารถสมผสได มรปรางตามภาชนะทบรรจ และมปรมาตร ไมคงท เปนสถานะของสารใด

ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง สำรและสมบตของสำร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 3

5. ของแขง ของเหลว และแกส มสงใดทเหมอนกน ก. มวล

ข. ปรมาตร ค. รปราง ง. อนภาค

ตอนท 2 ( ขอ 6- ขอ 10) ใหนกเรยนคนเกงใสเครองหมาย ลงในชองวางทเปนสถานะ ของสารแตละชนด

สาร สถานะ

ของแขง ของเหลว แกส 6. ลม 7. แกว 8. น านม 9. แอลกอฮอลจดไฟ 10. ปรอท

นกเรยนอยากรไหม

วาไดคะแนนเทาไหร

ไปดกนเลย

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 4

ตอนท 1 ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

ขอท ตอบ 1 ค 2 ก 3 ข 4 ค 5 ก

ตอนท 2 ( ขอ 6- ขอ 10) ใหนกเรยนคนเกงใสเครองหมาย ลงในชองวางทเปนสถานะ ของสารแตละชนด

สาร สถานะ

ของแขง ของเหลว แกส 6. ลม 7. แกว 8. น านม 9. แอลกอฮอลจดไฟ 10. ปรอท

เย .... เย

หนได ............. คะแนน

เฉลย แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง สำรและสมบตของสำร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 5

สสำร เปนสงทมมวล มน าหนก ตองการทอย และสมผสได หรออาจหมายถงสงตางๆ ทอย

รอบตวเรา มตวตนตองการทอย สมผสได อาจมองเหนหรอไมเหนกได นกวทยาศาสตรเรยกสสารท

รจกแลววา สำร เชน หน ดน หญา น าแขง น า และอากาศ เปนตน

สำร เปนสงทมองคประกอบอยางเดยว มสมบตเฉพาะตว ไมสามารถแบงแยกใหเปนสวนอนๆ

ทมองคประกอบและสมบตตางไปจากเดม เชน เหลก เกลอ น าตาล เงน สงกะส ทองแดง แกส

ออกซเจน เปนตน

สำรทเปนองคประกอบของสงตำงๆ ในชวตประจ ำวน

รำยกำร สำรทเปนองคประกอบ ควนไฟ แกสคารบอนไดออกไซด เขมา(คารบอน) ไอน า น าอดลม น า สผสมอาหาร น าตาล แกสคารบอนไดออกไซด กรดบางชนด น าเชอม น า น าตาล ครมแตงหนาเคก เนย น าตาล เกลอ สผสมอาหาร (อาจมไขขาวดวย) น าสลด โปรตน (จากไข) น าสมสายช น ามนพช น าตาล เกลอ คอนกรต ปนซเมนต หน ทราย เกลอแกง โซเดยมคลอไรด ทองค าแทง ทองค า น าตาลทราย ซโครส น าปนใส น า แคลเซยมไฮดรอกไซด น าโซดา น า แกสคารบอนไดออกไซด อากาศ แกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด

แกสอารกอน ไอน า และแกสอนๆ อกเลกนอย

ตวอยำง

ใบความรท

1 สำรคออะไร

เรอง

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 6

สงตางๆ รอบตวเราท งสงมชวตและไมมชวตรวมท งรางกายของเราตางกมสาร

เปนองคประกอบ สารตางชนดกนมสมบตแตกตางกน ดงน นสงตางๆ ทมองคประกอบเปนสารตาง

ชนดกนจงมสมบตแตกตางกน เชน องคประกอบของเกลอแกงและน าตาลทราย เปนสารตางชนด

กน เกลอแกงและน าตาลทราย จงมสมบตตางกน คอ เกลอแกงมรสเคม แตน าตาลทรายมรส

หวาน

วสดตางๆ กเชนเดยวกนลวนมสารเปนองคประกอบ การทวสดตางชนดกนมสมบต

ตางกน กเนองมาจากสารทเปนองคประกอบมสมบตตางกน

สงตางๆ ทอยในภาพน คออะไรบางนะ

และมองคประกอบอะไรบาง.....

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 7

รำยกำร สำรทเปนองคประกอบ คอนกรต เกลอแกง ทองค าแทง น าตาลทราย น าปนใส น าโซดา น าอดลม น าเชอม ครมแตงหนาเคก น าสลด

สรปไดวำอยำงไร

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท สำรคออะไร 1

ค ำชแจง จงบอกสารทเปนองคประกอบของสงตางๆ ทพบในชวตประจ าวน ดงรายการตอไปน

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 8

ค ำชแจง จงบอกสารทเปนองคประกอบของสงตางๆ ทพบในชวตประจ าวน ดงรายการตอไปน

รำยกำร สำรทเปนองคประกอบ คอนกรต ปนซเมนต หน ทราย เกลอแกง โซเดยมคลอไรด ทองค าแทง ทองค า น าตาลทราย ซโครส น าปนใส น า แคลเซยมไฮดรอกไซด น าโซดา น า แกสคารบอนไดออกไซด น าอดลม น า สผสมอาหาร น าตาล แกสคารบอนไดออกไซด

กรดบางชนด น าเชอม น า น าตาล ครมแตงหนาเคก เนย น าตาล เกลอ สผสมอาหาร (อาจมไขขาวดวย) น าสลด โปรตน (จากไข) น าสมสายช น ามนพช น าตาล เกลอ

สรปไดวำอยำงไร

สงตางๆ มสารองคประกอบแตกตางกน บางอยางมสารองคประกอบเพยงชนดเดยวแต

บางอยางมสารองคประกอบมากกวาหนงชนด

แนวค าตอบ ใบกจกรรมท 1 สำรคออะไร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 9

สำรในสถำนะของแขง อนภาคในของแขงจะ

เรยงตวเปนระเบยบ และอยชดกนมาก ท าใหอนภาค

เคลอนไหวไดนอยมาก โดยอนภาคจะสนอยกบ ท

ของแขงจงสามารถรกษารปรางและปรมาตรใหคงทได

เชน เหลก กอนหน กระดาษ ฯลฯ

สารตางๆ รอบตวเราสวนใหญจะปรากฏอยในสถานะใดสถานะหนง คอ สถานะของแขง

ของเหลว หรอแกส โดยอนภาคในของแขง ของเหลว และแกสจะมการจดเรยงตวแตกตางกน

ท าใหสารในแตละสถานะมสมบตแตกตางกน ดงน

ใบความรท

2 ของแขงมสมบตอยำงไร เรอง

ภาพอนภาคของของแขง

มารจกสารทมสถานะ

เปนของแขงกนดกวา

1.เหรยญบาท 2.ก าไลเงน 3.ถานไม

4.เครองประดบทอง 6.ลวดฟวล

ทมำภำพ : หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ชน

ประถมศกษาปท 6 หนา 97

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 10

1. ใหนกเรยนชงมวลของแทงไม และกอนหน โดยเครองชงแบบคาน 3 แขน

พรอมท งบนทกผล

ใบกจกรรมท ของแขงมสมบตอยำงไร 2

1. เครองชงแบบคาน 3 แขน 2. แทงไมทรงสเหลยม 1 อน

3. กอนหน 1 กอน 4. ไมบรรทด 1 อน

5. ถวยยรกา 1 อน 6. เชอกฟาง 1 เสน

7. บกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 1 อน

วสดและอปกรณ (ตอ 1 กลม) ส าหรบเครองชงใชรวมกนได

ขนตอนกำรท ำกจกรรม

ค ำชแจง ใหนกเรยนรวมกนปฏบตกจกรรมการทดลอง

1.1 มวลของแทงไม =.................................................. กรม

1.2 มวลของกอนหน=……………………………………………กรม

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 11

2. ใหนกเรยนหาปรมาตรของแทงไมเปนลกบาศกเซนตเมตร โดยใชไมบรรทด และหาปรมาตร

ของกอนหนโดยการแทนทน า โดยใชถวยยรกา พรอมบนทกผล

ปรมาตรของน าทลน ปรมาตรเฉลย คร งท 1 คร งท2 คร งท 3

1+2+3 = ? หารดวย 3

ปรมาตรของกอนหน = ....................................ลกบาศกเซนตเมตร

2.1 หาปรมาตรของแทงไมได = กวาง X ยาว X สง

= ……. X ……. X ……..

= ………………………….. ลกบาศกเซนตเมตร

2.2 หาปรมาตรของกอนหนโดยการแทนทน าในถวยยรกา

ตำรำงบนทกผลกำรหำปรมำตรของกอนหนโดยกำรแทนทน ำในถวยยรกำ

ถาท าซ า 3 คร ง นกเรยน

คดวาจะไดคาเทาเดม

หรอไม บนทกผลดวยนะ

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 12

ค ำถำมหลงกำรท ำกจกรรม (ตอนท 1 ของแขงมสมบตอยำงไร)

1. แทงไมและกอนหนมรปรางและปรมาตรคงทหรอไม ทราบไดอยางไร

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

2. การทมน าลนออกมาจากถวยยรกาเมอหยอนกอนหนลงไป เกยวของกบสมบตของของแขง

อยางไร

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

3. สรปสมบตของของแขงไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

ทบทวน ท าความเขาใจ

ครเชอวาทกคนตอบ

ค าถามไดแนนอนจะ

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 13

1.1 มวลของแทงไม =.................................................. กรม (ตามทชงไดจรง)

1.2 มวลของกอนหน =……………………………………………กรม (ตามทชงไดจรง)

2.1 หำปรมำตรของแทงไมได = กวาง X ยาว X สง

= ……. X ……. X ……..

= ………………………….. ลกบาศกเซนตเมตร (ตามทวดไดจรง)

2.2 ตำรำงบนทกผลกำรหำปรมำตรของกอนหนโดยกำรแทนทน ำในถวยยรกำ

ปรมาตรของน าทลน ปรมาตรเฉลย คร งท 1 คร งท2 คร งท 3

1+2+3 = ? หารดวย 3

ปรมาตรของกอนหน = ....................................ลกบาศกเซนตเมตร (ตามทหาไดจรง)

ค ำถำมหลงกำรท ำกจกรรม (ตอนท 1 ของแขงมสมบตอยำงไร)

1. แทงไมและกอนหนมรปรางและปรมาตรคงทหรอไม ทราบไดอยางไร

...........แทงไมและกอนหนมรปรางคงทถาไมมแรงมากระท า และจากการหาปรมาตรของกอนหน

โดยการแทนทน า 3 คร ง กไดคาเทาเดมหรอใกลเคยงกน............................................................

2. การทมน าลนออกมาจากถวยยรกาเมอหยอนกอนหนลงไป เกยวของกบสมบตของของแขง

อยางไร

..........แสดงวากอนหนซงเปนของแขงตองการทอยจงแทนทน าใหลนออกมา..................................

3. สรปสมบตของของแขงไดวาอยางไร

..........ของแขงมมวล มรปรางและปรมาตรคงท และตองการทอย................................................

แนวค าตอบ ใบกจกรรมท 2 ของแขงมสมบตอยำงไร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 14

สารตางๆ รอบตวเราสวนใหญจะปรากฏอยในสถานะใดสถานะหนง คอ สถานะของแขง

ของเหลว หรอแกส โดยอนภาคในของแขง ของเหลว และแกสจะมการจดเรยงตว

แตกตางกน ท าใหสารในแตละสถานะมสมบตแตกตางกน ดงน

ใบความรท

3 ของเหลวมสมบตอยำงไร เรอง

สำรในสถำนะของเหลว อนภาคในของเหลวจะอยหางกน

และไมเปนระเบยบเหมอนในของแขง อนภาคจงสามารถเคลอนท

ไดมากกวาในของแขง ท าใหรปรางของของเหลวเปลยนแปลงไป

ตามภาชนะทบรรจ จงไมสามารถรกษารปรางใหคงทได เชน น า

น ามน น าปลา ฯลฯ ภาพอนภาคของของเหลว

1. เหรยญบาท 2. ก าไลเงน 3. ถานไม 4. เครองประดบทอง 5. ควนด าจากรถยนต 6. ลวดฟวล 7. แกสหงตม 8. น าสมสายช 9. น าหวาน เขยว-แดง 10. แกสในลกโปงสวรรค 11. น าเกลอส าหรบคนไข

หมายเลขไหนมสถานะ

เปนของเหลวบางคะ

ทมำภำพ : หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 หนา 97

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 15

ขนตอนกำรท ำกจกรรม และตอบค ำถำม

1. ใหนกเรยนหามวลของกระบอกตวงและน าส โดยเครองชงแบบคาน 3 แขน พรอมท งบนทกผล

1.1 มวลของกระบอกตวง = .................................กรม 1.2 มวลของน าสและกระบอกตวง = ....................กรม 1.3 มวลของน าส = ………………………………….........กรม

ใบกจกรรมท ของเหลวมสมบตอยำงไร 3

1. เครองชงแบบคาน 3 แขน 2. กระบอกตวงขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 1 อน 3. ขวดรปรางตางๆ 4-5 ใบ 4. แทงแกวคนสาร 1 อน 5. น าส 6. ภาพอกาหวน า

วสดและอปกรณ (ตอ 1 กลม) ส าหรบเครองชงใชรวมกนได ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตตามข นตอนการท ากจกรรม และตอบค าถาม

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 16

3. เมอรนน าสใสภาชนะแบบตางๆ สงเกตเหนการเปลยนแปลงอยางไร

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

4. ปรมาตรของน าสทรนกลบใสกระบอกตวงเทาเดมหรอไม เพราะเหตใด

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

5. สรปไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

2. น าสในกระบอกตวงกอนรนใสภาชนะใบท 1 มปรมาตรเทาใด 2.1 น าสมปรมาตร = ...............................ลกบาศกเซนตเมตร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 17

6. จากภาพ อกาคาบกอนหนใสลงในเหยอกน า เพอวตถประสงคใด

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

7. จากเหตการณน บอกไดไหมวา สมบตอกประการหนงของของเหลวน นคออะไร

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

8. สรปสมบตของของเหลวไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 18

ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตตามข นตอนการท ากจกรรม และตอบค าถาม 1. ใหนกเรยนหามวลของกระบอกตวงและน าส โดยเครองชงแบบคาน 3 แขน พรอมท งบนทกผล

1.1 มวลของกระบอกตวง = .ตามทชงไดจรง......กรม 1.2 มวลของน าส = …ตามทชงไดจรง....................กรม 1.3 มวลของน าสและกระบอกตวง = ..ตามทชงไดจรง..กรม

2. น าสในกระบอกตวงกอนรนใสภาชนะใบท 1 มปรมาตรเทาใด

2.1 น าสมปรมาตร = .........ข นกบปรมาณน าส.....ลกบาศกเซนตเมตร 3. เมอรนน าสใสภาชนะแบบตางๆ สงเกตเหนการเปลยนแปลงอยางไร

. .............น าสจะมรปรางเปลยนไปตามรปรางภาชนะทบรรจ...............................................

4. ปรมาตรของน าสทรนกลบใสกระบอกตวงเทาเดมหรอไม เพราะเหตใด

.......ปรมาตรเกอบเทาเดม เพราะมน าสบางสวนตดคางอยตามภาชนะแตละใบ……………..

5. สรปไดวาอยางไร

.......น าสซงเปนตวแทนของของเหลว มมวล มปรมาตรคงท แตมรปรางเปลยนแปลงไป

ตามรปรางของภาชนะทบรรจ..........................................................................................................

แนวค าตอบ ใบกจกรรมท 3 ของเหลวมสมบตอยำงไร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 19

6. จากภาพ อกาคาบกอนหนใสลงในเหยอกน า เพอวตถประสงคใด

.........เพอใหกอนหนไปแทนทน าในเหยอก ระดบน าในเหยอกจะไดสงข น จนอกาสามารถกนน า

ในเหยอกได................................................................................................................................................

7. จากเหตการณน บอกไดไหมวา สมบตอกประการหนงของของเหลวน นคออะไร

.........สมบตอกประการหนงของของเหลว คอ ของเหลวตองการทอย เชนเดยวกบของแขงเมอ

ถกแทนทกจะเลอนสงข นไปอยในทใหมทวางอย........................................................................................

8. สรปสมบตของของเหลวไดวาอยางไร

..........ของเหลวมมวล มปรมาตรคงท รปรางเปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ

และตองการทอย........................................................................................................................................

เย....ในทสดฉนก

ไดกนน าแลว

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 20

สารตางๆ รอบตวเราสวนใหญจะปรากฏอยในสถานะใดสถานะหนง คอ สถานะของแขง

ของเหลว หรอแกส โดยอนภาคในของแขง ของเหลว และแกสจะมการจดเรยงตว

แตกตางกน ท าใหสารในแตละสถานะมสมบตแตกตางกน ดงน

ใบความรท

4 แกสมสมบตอยำงไร เรอง

สำรในสถำนะแกส อนภาคในแกสอยหางกนมาก ท าใหม

ทวางระหวางอนภาคมากกวาในของแขงและของเหลว อนภาคจง

เคลอนทไดอยางอสระทกทศทางและไมเปนระเบยบ สารใน

สถานะแกสจงฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจ ไมสามารถรกษา

รปรางและปรมาตรใหคงทได โดยจะเปลยนแปลงไปตามรปราง

ของภาชนะทบรรจ และมปรมาตรเทากบปรมาตรของภาชนะท

บรรจเสมอ เชน อากาศ แกสออกซเจน ฯลฯ

ภาพอนภาคของแกส

1. เหรยญบาท 2. ก าไลเงน 3. ถานไม 4. เครองประดบทอง 5. ควนด าจากรถยนต 6. ลวดฟวล 7. แกสหงตม 8. น าสมสายช 9. น าหวาน เขยว-แดง 10. แกสในลกโปงสวรรค 11. น าเกลอส าหรบคนไข

หมายเลขไหนมสถานะ

เปนแกสบางนะ

ทมำภำพ : หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 หนา 97

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 21

ตอนท 1

1. ใหนกเรยนหามวลของลกโปงทยงไมไดเปา และมวลของลกโปงทเปาอากาศเขาไปแลว โดยเครองชงแบบคาน 3 แขน พรอมท งบนทกผล

1.1 ชงมวลของลกโปง บนทกผล

1.2 เปาลกโปงแลวมดปากลกโปงใหแนน

ใบกจกรรมท แกสมสมบตอยำงไร 4

1. เครองชงแบบคาน 3 แขน 6. ยางรดของ 1 เสน 2. หลอดฉดยาขนาด 20 ลกบาศกเซนตเมตร 1 หลอด 7. แกวน าใส 1 ใบ 3. ลกโปง 1 ลก 8. อางน าขนาด 30 เซนตเมตร 1 ใบ 4. ถงมอยาง 1 อน 9. ถงพลาสตกใส 1 ใบ 5. หลอดพลาสตกแขงยาวประมาณ 30 เซนตเมตร 1 หลอด 10. หลอดดดแบบปลายงอ 1 หลอด

วสดและอปกรณ (ตอ 1 กลม) ส าหรบเครองชงใชรวมกนได ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตตามข นตอนการท ากจกรรม และตอบค าถาม

ขนตอนกำรท ำกจกรรม และตอบค ำถำม

1.3 ชงมวลของลกโปงทเปาแลวจากขอ 1.2

1.1 มวลของลกโปงทยงไมเปา = ..................................... กรม 1.2 มวลของลกโปง + อากาศ = ...................................... กรม 1.3 มวลของอากาศ = ……………………………….. กรม 1.4 สรปไดวาอยางไร..............................................................................................

..........................................................................................................................................................

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 22

ตอนท 2 2. ใหนกเรยนทดสอบดปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยา

2.1 ดงกานหลอดฉดยาใหอยประมาณกงกลางหลอด อานปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยา บนทกผล เมอดงกานหลอดข น =................................... ลกบาศกเซนตเมตร

2.2 ใชน วช อดทปลายหลอดแลวกดกานหลอดฉดยาลงไปจนกดตอไปอกไมได (โดยไมปลอยน วทอดปลายหลอด) อานปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยาขณะกดกานหลอดฉดยาไว บนทกผล เมอกดกานหลอด =………………………………… ลกบาศกเซนตเมตร

2.3 ปลอยมอจากกานหลอดฉดยา โดยยงไมปลอยน วทอดปลายหลอดฉดยา อานปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยาอกคร ง บนทกผล เมอปลอยมอจากกานหลอด = ..................... ลกบาศกเซนตเมตร

3. ขณะกดกานหลอดฉดยาและหลงจากปลอยมอจากกานหลอดฉดยา ปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยาเปลยนแปลงหรอไม อยางไร ...........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

เมอปลอยมอจากกานหลอด = ..................... ลกบาศกเซนตเมตร

4. สรปไดวาอยางไร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 23

ตอนท 3 ปฏบตตำมขนตอนตอไปนแลวตอบค ำถำมขอ 5-7

5. เมอตอหลอดพลาสตกแขงทมถงมอยางผกตดอยกบลกโปง จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร เพราะเหตใด

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

6. รปรางของอากาศเมออยในลกโปง แตกตางเมออยในถงมอยาง หรอไมอยางไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………...................................……………………………………….

7. สรปไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

ขนตอนท 1 เสยบปลายขางหนงของหลอดพลาสตกแขงเขาไปในถงมอยาง แลวใชยางรดใหแนน

ขนตอนท 2 เปาลกโปงใหพองแลวบบปากลกโปงใหแนน

ขนตอนท 3 เสยบปลายขางหนงของหลอดพลาสตกแขงเขาในลกโปงแลวรดปากลกโปงใหแนน สงเกตการเปลยนแปลง บนทกผล

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 24

ตอนท 4 ปฏบตตำมขนตอนตอไปนแลวตอบค ำถำมขอ 8-10

8. จากภาพในข นตอนท 3 อากาศในถงพลาสตกหายไปไหน

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

9. สรปไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

10. สรปสมบตของแกสไดวาอยางไร

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

ข นตอนท 1 คว าแกวทมน าเตมในอาง

ข นตอนท 2 ใชถงพลาสตกใสตกอากาศทอยรอบตว ใสหลอดดดดานตรงลง

ในถงอากาศแลวใชยางรดปากถงใหแนนพอควร

ขนตอนท 3 รบสอดปลายหลอดดดดานงอเขาไปในแกวน า แลวบบถงพลาสตก สงเกตการเปลยนแปลงภายในแกว

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 25

ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตตามข นตอนการท ากจกรรม และตอบค าถาม ตอนท 1

1. ใหนกเรยนหามวลของลกโปงทยงไมไดเปา และมวลของลกโปงทเปาอากาศเขาไปแลว โดย เครองชงแบบคาน 3 แขน พรอมท งบนทกผล

1.1 มวลของลกโปงทยงไมเปา = ......ตามทชงไดจรง.............. กรม 1.2 มวลของลกโปง + อากาศ = .......ตามทชงไดจรง.............. กรม 1.3 มวลของอากาศ = ……ตามทชงไดจรง…………… กรม 1.4 สรปไดวาอยางไร.............อากาศมมวล........................................

ตอนท 2 2. ใหนกเรยนทดสอบดปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยา 2.1 เมอดงกานหลอดข น =................................. ลกบาศกเซนตเมตร 2.2 เมอกดกานหลอด =………………………………… ลกบาศกเซนตเมตร 2.3 เมอปลอยมอจากกานหลอด = ..................... ลกบาศกเซนตเมตร (ค าตอบขอ 2.1, 2.2, 2.3 ข นอยกบต าแหนงของกานหลอดฉดยาของแตละกลม) 3. ขณะกดกานหลอดฉดยาและหลงจากปลอยมอจากกานหลอดฉดยา ปรมาตรของอากาศในหลอดฉดยาเปลยนแปลงหรอไม อยางไร

............ขณะกดกานหลอดฉดยาปรมาตรของอากาศจะลดลง เมอปลอยมอทกดกาน หลอดฉดยาปรมาตรของอากาศจะขยายตวเพมข น โดยมวลของอากาศในหลอดฉดยาไมเปลยนแปลง…

4. สรปไดวาอยางไร ............อากาศมปรมาตรไมคงท.........................................................................................

แนวค าตอบ ใบกจกรรมท 4 แกสมสมบตอยำงไร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 26

ตอนท 3 ปฏบตตำมขนตอนตอไปนแลวตอบค ำถำมขอ 5-7 5. เมอตอหลอดพลาสตกแขงทมถงมอยางผกตดอยกบลกโปง จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร

เพราะเหตใด .............ถงมอยางพองข น สวนลกโปงแฟบลงเนองจากอากาศในลกโปงสวนหนง

แพรกระจายผานหลอดพลาสตกเขาไปอยในถงมอยาง...............................................................

6. รปรางของอากาศเมออยในลกโปง แตกตางเมออยในถงมอยาง หรอไมอยางไร

…………อากาศเมออยในลกโปงมรปราง เปนทรงกลม แตเมออยในถงมอยางมรปราง

เปนน วมอ 5 น ว…………………………………………………………………………………………………………..…………….

7. สรปไดวาอยางไร

............อากาศมรปรางไมคงทจะเปลยนแปลงไปตามรปรางของภาชนะทบรรจ และฟง กระจายเตมภาชนะทบรรจเสมอ............................................................................................................. ตอนท 4 ปฏบตตำมขนตอนตอไปนแลวตอบค ำถำมขอ 8-10

8. จากภาพในข นตอนท 3 อากาศในถงพลาสตกหายไปไหน

............อากาศในถงพลาสตกจะเขาไปแทนทน าในแกว น าในแกวทถกแทนทกจะถกดน

ใหออกไปอยในอางน า จงท าใหระดบน าในแกวลดลง...........................................................................

9. สรปไดวาอยางไร

...........อากาศตองการทอย..........................................................................................

10. สรปสมบตของแกสไดวาอยางไร

...........แกสมมวล ตองการทอย มรปรางและปรมาตรไมคงทจะเปลยนแปลงไปตาม

รปรางของภาชนะทบรรจ และฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจเสมอ.....................................................

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 27

ใบความรท

5 ของแขง ของเหลว

และแกสมสมบตอยำงไร เรอง

ของแขง มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท และ

รปรางไมเปลยนแปลง

ของเหลว มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท แตรปราง

เปลยนแปลงตามรปรางของภาชนะทบรรจ

แกส มมวล ตองการทอย มปรมาตรคงท ปรมาตรและ

รปรางเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ ฟงกระจายเตม

ภาชนะทบรรจ

ทมำภำพ : หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร

ชนประถมศกษาปท 6 หนา 111

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 28

สถำนะ สมบต

ของแขง ของเหลว แกส

มวล มมวล ตองการทอย และสมผสได

มมวล ตองการทอย และสมผสได

มมวล ตองการทอย และสมผสได

รปราง รปรางแนนอน เปลยนรปรางยาก

รปรางไมแนนอนเปลยนไปตามภาชนะ ทบรรจ

รปรางไมแนนอนเปลยนไปตามภาชนะ ทบรรจ

ปรมาตร ปรมาตรคงท ปรมาตรคงท ปรมาตรไมคงทเปลยนไปตามภาชนะ ทบรรจ

อนภาค อนภาคเรยงชดกน

อนภาคอยชดกนแตมชองวางระหวางอนภาค

อนภาคอยหางกน จงฟงกระจาย เตมภาชนะ

อนๆ - รกษาระดบผวหนา อยในแนวราบเสมอ

-

ตำรำงเปรยบเทยบสมบตของสำรในแตละสถำนะ

อนภำค หมายถง ช น หรอสวน หรอหนวยทเลกมาก ๆ เชน ฝนละออง โมเลกล

หรออะตอม

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 29

สมบต สถำนะของสำร

มมวล ตองกำรทอย

ปรมำตร รปรำง คงท ไมคงท คงท ไมคงท

ของแขง ของเหลว แกส

สรปไดวำอยำงไร 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................

ใบกจกรรมท ของแขง ของเหลว 5

และแกสมสมบตอยำงไร

ค ำชแจง จงเปรยบเทยบสมบตทเหมอนกนและตางกนของของแขง ของเหลว และแกส

โดยเขยนเครองหมาย ถก ( ) ลงในชองสมบตของสารแตละสถานะ

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 30

ค ำชแจง จงเปรยบเทยบสมบตทเหมอนกนและตางกนของของแขง ของเหลว และแกส โดยเขยนเครองหมาย ถก ( ) ลงในชองสมบตของสารแตละสถานะ สมบต สถำนะของสำร

มมวล ตองกำรทอย

ปรมำตร รปรำง คงท ไมคงท คงท ไมคงท

ของแขง ของเหลว แกส

สรปไดวาอยางไร 1.........มวลและตองการทอย ท งของแขง ของเหลว และแกส ตางกมมวลและตองการทอย............... 2.........ปรมาตร ของแขงและของเหลวมปรมาตรคงท แตแกสมปรมาตรไมคงท..................................... 3..........รปราง ของแขงมรปรางคงท ของเหลวและแกสมรปรางไมคงทจะเปลยนแปลงไปตามรปรางของภาชนะทบรรจ...............................................................................................................................................

แนวค าตอบ ใบกจกรรมท 5

ของแขง ของเหลว และแกสมสมบตอยำงไร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 31

ตอนท 1 ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. มปรมาตรคงท อนภาคจบตวกนแนนจนไมสามารถเคลอนทได เปนสถานะของสารใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา

2. วตถทวไปทมมวล ตองการทอย และสามารถสมผสได คอความหมายของอะไร ก. อะตอม ข. ธาต ค. สสาร ง. สาร 3. มมวลตองการทอย สามารถสมผสได มรปรางตามภาชนะทบรรจ และมปรมาตร ไมคงท เปนสถานะของสารใด

ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา

4. ของแขง ของเหลว และแกส มสงใดทเหมอนกน ก. มวล ข. ปรมาตร ค. รปราง ง. อนภาค

แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง สำรและสมบตของสำร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 32

5. มมวลตองการทอย และสามารถสมผสได มรปรางตามภาชนะทบรรจ เปนสถานะของสารใด

ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. ทกขอทกลาวมา

ตอนท 2 ( ขอ 6- ขอ 10) ใหนกเรยนคนเกงใสเครองหมาย ลงในชองวางทเปนสถานะ ของสารแตละชนด สาร สถานะ

ของแขง ของเหลว แกส 6. แอลกอฮอลจดไฟ 7. ปรอท 8. ลม 9. น านม 10. แกว

หลงจากทเรยนจบแลว

นกเรยนอยากรไหม

วาไดคะแนนเทาไหร

ไปดกนเลย

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 33

ตอนท 1 ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

ขอท ตอบ 1 ก 2 ค 3 ค 4 ก 5 ข

ตอนท 2 ( ขอ 6- ขอ 10) ใหนกเรยนคนเกงใสเครองหมาย ลงในชองวางทเปนสถานะ ของสารแตละชนด สาร สถานะ

ของแขง ของเหลว แกส 6. แอลกอฮอลจดไฟ 7. ปรอท 8. ลม 9. น านม 10. แกว

เฉลย แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง สำรและสมบตของสำร

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 34

บรรณานกรม

พมพพร อสมภนพงศ. คมอเตรยมสอบวทยาศาสตร ป.6. กรงเทพมหานคร : เจาพระยาระบบการ พมพ. นคร มแกว. คมอเตรยมสอบ วทยาศาสตร ป.6. กรงเทพมหานคร : ภมบณฑตการพมพ. สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. คมอคร วทยาศาสตร ป.6. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพฒนา คณภาพวชาการ, 2559. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กระทรวงศกษาธการ. คมอครรายวชา พนฐานวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6. กรงเทพมหานคร : องคการคาของ สกสค, 2555.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยนรายวชา พนฐานวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6. กรงเทพมหานคร : องคการคาของ สกสค, 2558. สมศกด อมพรวสทธโสภา และดวงกมล บรบรณพานช. สอนลกใหเปนเซยน ชด วทยาศาสตร ป.6. กรงเทพมหานคร : ภมบณฑตการพมพ, 2558.

อธพล เออเจรญกจการ. แบบฝกเสรมเขมทกษะการคด วทยาศาสตรป.6. พมพครงท 1. นนทบร : ไอดซ พรเมยร จ ากด, 2561.

ชดกจกรรมท 1 สารและสมบตของสาร 35