View
7
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
สอนโดย
นางพัทธนันท เปลี่ยนศรี
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ผลการเรยีนรูทีค่าดหวัง ๑. นักเรียนเห็นคุณคาและนําหลักธรรมไปประยุกตใชในชีวิตประจําวันได
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
พระรัตนตรัยพุทธคุณ 9 คือ พระคุณความดีงามของพระพุทธเจาที่มีตอชาวโลก
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. อะระหัง หมายถึง ทรงเปนผูบริสุทธิ์ ไมมีกิเลสอันเปนเหตุใหเศราหมอง
2. สัมมาสัมพุทโธ หมายถึง ตรัสรู อริยสัจ 4
วพ 47
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. วิชชาจะระณะสัมปนโน หมายถึง ทรงเพียบพรอมดวยความรูแจงเห็นจริง
4. สุคะโต หมายถึง เสด็จไปที่ใด เสด็จกลับมาจากที่ใด
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
6. อะนุตตะโร ปรุสิะทัมมะสาระถิ หมายถึง ทรงเปนผูชํานาญในการฝกฝนชาวโลกใหเปนคนดี7. สัตถา เทวะมะนุสสานัง หมายถึง ทรงเปนครขูองคนทุกหมูเหลา
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
8. พุทโธ หมายถึง ทรงมีพระอาการตื่น อยูทุกเมื่อ
9. ภะคะวา หมายถึง ทรงเปนผูมีความเปนสิริมงคล
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. พระปญญาคุณ หมายถึง ทรงมีความรูแจงเห็นจริงดวยพระปญญาที่ไดตรัสรูจากคนควา
พุทธคณุ 3
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. พระวิสุทธิคุณ หมายถึง ทรงพระทัยอันบรสิุทธิ์ สะอาด
3. พระมหากรณุาคุณ หมายถึง ทรงมีพระเมตตากรณุา ตอสรรพสัตวในโลก
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
อริยสัจ 4เปนหลักธรรมที่พระพุทธเจาทรงคนพบดวยพระองคเอง เปนหลักแหงเหตุและผล 4 ประการ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. ทุกข หมายถงึ ความรูสึกไมสบายกาย ไมสบายใจ
2. ทุกขสมุทัย หมายถึง ตนเหตุที่ทําใหเกิดความทุกข หรือความตองการเรยีกวา ตัณหา
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2.1. ความตองการสิ่งที่นาปรารถนา ทุกอยาง เรียกวา...............
2.2. ความตองการที่จะมีหรือเปนอยางใดอยางหนึ่ง ..........
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2.3. ความตองการที่จะไมอยากมีหรือไมอยากเปนอยาใดอยางหนึ่ง ......................
วพ 51พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. ทุกขนิโรธ หมายถงึ สภาวะ ที่ทกุขหมดสิ้นไป สภาพทีป่ราศจากทุกข
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
4. ทุกขนิโรธคามินีปฏปิทา หรือมรรค หมายถึง ขอปฏิบตัิที่เปนเหตุใหถึงความดับทุกข
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ใหนักเรียนวาดผังความคิดของอริยสัจ 4
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
`อริยสัจ 4
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ทุกข : ธรรมที่ควรรู หลักธรรมที่พระพุทธเจาทรงสั่งสอนมีอยูหลายหัวขอ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ขันธ 5สวนประกอบทัง้ 5 หมวดของสัตว คนตามหลักพระพุทธศาสนา เรียกวา เบญจขันธ หรือ ขันธ 5
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. รปู ไดแก สิ่งที่เปนรูปราง รางกาย และลักษณะหรือพฤติกรรมทั้งหมดของรางกาย
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. เวทนา ไดแก ความรูสึกสุข ทุกข หรือเฉย ๆ ซึ่งเกิดจากการสัมผัสทางประสาททัง้ 5
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. สัญญา ไดแก ความจําได หมายรู เชน จํารปู เสียง กลิ่น รส
ว พ 55
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
4. สังขาร ไดแก ความคิดนึกที่เกิดจากใจ หรือสภาพที่ปรงุแตงจิตใจใหดี ชั่ว หรือเปนกลาง ๆ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
5. วิญญาณ ไดแก ความรับรูทางประสาททัง้ 5 และทางใจ เชน ความรับรูทางตา ความรับรูทางหู และความรับรูทางจมูก
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ธาตุ หมายถึง สิ่งที่ถือวาเปนสวนสําคัญที่คุมกันเปนรางของสิ่งทั้งหลาย โดยทัว่ไปเชื่อวามี 4 ธาตุ ไดแก
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. ธาตุดิน คือ สิ่งที่มีลักษณะแขง็ ไดแก...................
2. ธาตุน้ํา คือ สิ่งที่มีลักษณะเหลว เอิบอาบ ดูดซึม ไดแก................................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. ธาตุลม คือ สิ่งที่มีลักษณะเคลื่อนไหวหรือทําใหเคลื่อนไหว ไดแก........................................4. ธาตุไฟ คือ สิ่งที่มีลักษณะรอนหรือทําใหรอน ไดแก.............
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
คุณคาของการศึกษาเรื่องขันธ 51. ทําใหรูจักตนเองและองคประกอบของสิ่ง
ตาง ๆ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. ทําใหเปนคนมีเหตุผล ไมยึดมั่นถือมั่นในตนเองและสิ่งตาง ๆ จนเกินไป
3. ทําใหเปนคนไมประมาท เพราะเขาใจสภาพที่เปนจริง
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
สมุทัย : ธรรมที่ควรละหลักกรรม
กรรม หมายถึง การกระทําของมนุษยทีป่ระกอบดวยเจตนา
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
๑. กายกรรม๒. วจีกรรม๓. มโนกรรม
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. กุศลกรรม คือ กรรมดี กรรมประเภทนี้กระทําเมื่อใดยอมมีความสุข ความเจริญเมื่อนั้น
วพ 58
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. อกุศลกรรม คือ กรรมชั่ว กรรมประเภทนี้กระทําเมื่อใด ยอมทําใหเกิดความเสียหายแกตนเองและสวนรวมเมื่อนั้น
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
อบายมขุ 6เปนหลักคําสอนที่อยูในสมุทัย หมายถึง หนทางหรือชองทางแหงความเสื่อมและความพินาศของทรัพยสมบัติตนเอง
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. การเที่ยวกลางคืน หมายถึง...................................
มีโทษคือ...............................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. การชอบเที่ยวดูการละเลน หมายถึง...............................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. การเปนนักเลงสุรา หมายถึง.......................................
4. การเปนนักเลงการพนัน หมายถึง......................................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
5. การเกียจครานการทาํงาน หมายถึง.....................................6. การคบคนชั่วเปนมิตร หมายถึง..........
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
นิโรธ : ธรรมที่ควรบรรลุเปนหลักธรรมที่แสดงใหเห็นสภาพของทุกขนิโรธมีอยูหลายหมวดหมู
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
สุข 2หมายถึง ความสบาย เปนอารมณฝายดทีี่ทกุคนตองการ จําแนกออกเปน 2 แระเภท คือ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. กายิกสุข คือ ความสุขทางกายหรือความสบายทางกาย ไดแก..............................2. เจตสิกสุข หมายถงึ ความสุขทางใจหรือสบายใจ ไดแก........................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
คิหิสุข หมายถึง ความสุขของคฤหัสถ ความสุขของชาวบานอัตถิสุข หมายถงึ ความสุขที่
เกิดจากการมีทรพัย
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
โภคสุข คือ ความสุขที่เกิดจากการใชจายทรพัยอนณสุข คือ ความสุขที่เกิดจากการไมเปนหนี้
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
อนวัชชสุขคือ ความสุขที่เกิดจากการประกอบการงานที่ไมมีโทษ ไมผิดศีลธรรม และไมผิดกฏหมาย
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
มรรค : ธรรมที่ควรเจริญ การศกึษาไดวางลําดับขั้นตอนโดยเริม่จากศีลไปถึงสมาธิและปญญา การศกึษาทั้งสามเรียกวา ไตรสิกขา
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. สีลสิกขา หมายถงึ การฝกอบรมกายและวาจาใหเรียบรอย
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. จิตตสิกขา หมายถึง การศกึษาเพื่อพัฒนาจิตใหสูงขึ้น หรือขอปฏบิัติสําหรับผูฝกอบรมจิตเพื่อใหเกิดคุณธรรม
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. ปญญาสิกขา หมายถึง การฝกอบรมใหเกิดปญญา คือความรอบรูเรื่องโลก และสามารถแยกแยะเหตุผล ความดีความชั่ว
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. สุตมยปญญา คือ ความรูที่เกิดจากการฟง 2. จินตามยปญญา คือ ความรอบรูที่เกิดจากการคิด3. ภาวนามยปญญา คือ ความรอบรูที่เกิดจากการปฏบิัติ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
กรรมฐาน 2หมายถึง อุบายหรือวิธีการฝกอบรมจิต มี 2 วธิี คือ สมถกรรมฐาน , วปิสสนา-กรรมฐาน
วพ 73
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ประโยชนของการฝกกรรมฐาน1. ประโยชนในชีวิตประจําวัน..................................................................................................................................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. ประโยชนในการพัฒนาบุคลิกภาพ1..............................................2..............................................3............................................
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
ปธาน 4หมายถึง ความเพียรพยายาม มี
4 ประการ คือ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
1. ความเพียรระวังความชั่วที่ยังไมเกิดใหเกิดขึ้น หมายถงึ ควรระวังไมทําความชั่วทั้งทางกาย วาจา ใจ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. ความเพียรละความชั่วที่เกิดขึน้ใหหมดไป หมายถงึ พยายามละความชั่วที่ตนไดกระทําแลว ไมกระทําความชั่วนั้นอีก
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
3. ความเพียรสรางความดีที่ยังไมเกิดใหเกิดขึ้น หมายถงึ พยายามสรางคุณงามความดีตาง ๆ ทีต่นไมไดทําใหเกิดขึ้นกับตน
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
4. ความเพียรรกัษาคุณความดี ที่เกิดขึ้นแลวไมใหเสื่อมไปและทําใหเพิ่มขึ้น หมายถงึ ตั้งใจรักษาคุณงามความดีที่ตนเองไดทําไวใหมีอยูตอไป
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
โกศล 3หมายถึง ความฉลาด ความรอบรู ความเชียวชาญ
1. ความฉลาดในความเจริญ คือ ความรอบรูหนทางแหงความเจริญกาวหนา
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
2. ความฉลาดในความเสื่อม คือ ความรอบรูหนทางแหงความเสื่อม3. ความฉลาดในอุบาย คือ ความรอบรูวิธีแกไขเหตุการณ และวิธีที่จะทําใหสําเร็จ
พัทธนันท เปลี่ยนศร ี ผูสอน
มงคล คือ สิ่งที่ทาํใหชีวิตโชคดี ธรรมที่นําความสุข ความเจริญมาสูผูปฏบิัติตาม
Recommended