View
0
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
วนอนรกษพลงงานและ สงแวดลอมคณะแพทยศาสตร
ณ หองประชมมตรภาพ คณะแพทยศาสตร
มหาวทยาลยขอนแกน
คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
ประจ าป 2560
Energy SavingEnergy Saving
5 มถนายน 2560
SPASPASPA
การวเคราะหกระบวนการท างานเชงสญลกษณ
ค ำน ำ
SPA – Online ฉบบนเกดจากการรวมแรงรวมใจกนท าขนโดยเจาหนาท และทมงานดานอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอมของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน โดยมวตถประสงคเพอการเผยแพรแนวควำมคด เทคนค และองคควำมรดำนกำรใหบรกำรของแตละสำขำวชำชพผสมผสำนกบเทคนคกำรอนรกษพลงงำนและรกษำสงแวดลอมอยำงมประสทธภำพโดยไรผลกระทบใดๆตอการท างานประจ า ในทางกลบกน เนอหาตางๆจะสอดแทรกไวดวยผลประโยชนในมตตางๆตอหนวยงานและองคกร โดยหลกๆกเชน “คณภำพของงำนทเพมขน”: ถกตองตามหลกการแพทยและการพยาบาล ถกตองตามหลกวศวกรรม ลดขนตอน เพมความรวดเรวในการใหบรการ เพมความพงพอใจทงตอคนไข ญาตและเจาหนาท ทงยงมความปลอดภย หรอกระทงผลประโยชนในการ “ชวยในกำรลดใชทรพยำกร”: เชน วสดสนเปลองตางๆ และ/หรอ พวกกลมสาธารณปโภคและพลงงาน (เชน ไฟฟา น ามนเชอเพลง กาซหงตม น าประปา) เปนตน SPA Online ฉบบนเปนเวอรชนพเศษทท าขนเพอเผยแพรในงาน “วนอนรกษพลงงำนและรกษำสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) ททางคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนไดจดขน ซงพวกเราขอเชญชวนพนองชาวโรงพยาบาลจากทวประเทศใหรวมใจกนท าการอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอมโดยใชหลก SPA เพอองคกรของทานเอง และเพอถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร และเพอถวายความอาลยแดพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช (พระบดาแหงการอนรกษพลงงานไทย)ของพวกเรา โดยในการนขอใหนบวนท 5 มถนายน 2560 นเปนจดเรมตนของการกาวหนา กาวไกลอยางยงยนดานการอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม
ดวยความปรารถนาด คณะท างานดานอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม
คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
กำรอนรกษพลงงำนแบบเดมๆ กบแบบใหม หากพดถงการอนรกษพลงงานฯ ทงทางตรงและทางออม เชอวาหลายทาน คงนกถง แตเรองของการ “ปดน ำ ปดไฟ ปดแอร ลดใชกระดำษ” หากแตถาทานเปดใจใหกวาง และคดซกนดวา “นคอสงทใครๆ กทำได และทำกนท งน น.... แลวมนจะพเศษตรงไหนละ” ถาทานรสกอยางนน นนละจะเปนจดเรมตนของการอนรกษพลงงานยคใหมทเรยกวา “กำรวเครำะหกระบวนกำรเชงสญลกษณ” (Symbolic Process Analysis; SPA) อยากบอกวา ปด น า – ไฟ – แอร อาจเรยกงายๆวา “มำตรกำรพนฐำน(ทตองมอยแลว)” แตส าหรบ SPA มนจะเปนการเลาถง การดงเอาความสามารถเฉพาะทาง ความส าคญของหนวยงาน คณคาของงาน ในแตละสาขาวชาชพ มาผสมผสานรวมกนกบการอนรกษพลงงานฯ อยางลงตว และเมอใดททานม SPA ในองคกรของทาน มนจะเปน “ควำมแตกตำง” เมอเทยบกบองคกรอนทมเพยงแค “มาตรการ” ซงนนจะท าใหทาน “ทงองคกรอนไวเบองหลง” ในการอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม
นยำม เคลดลบ ประโยชน และตวอยำงแนวทำงกำรท ำ SPA
เชอวาหลายๆทานคงคดในใจแลววา “SPA” คออะไร ซงเราจะไดใหแนวคดทานดงน: นยำม: SPA ยอมาจากค าเตมวา Symbolic Process Analysis ซงแปลวา “การวเคราะหกระบวนการเชงสญลกษณ หรอ การวเคราะหกระบวนการเฉพำะทำงในแตละสำขำวชำชพ” (แลวแตทานจะใชค า)
เคลด(ไม)ลบ1: ในการท า SPA ใหทานมองหาองคประกอบทส าคญทสด 3 ตว ไดแก 1) Place ซงนยามถง สถานท แผนก โครงสรางหอง และยงรวมถงอปกรณทกชนดทใชพลงงาน (ไฟฟาและความรอน) 2) People หรอคนใช place นนเอง ซงอาจมองไดในมมตางๆ เชน ความร ทกษะการใชplace ทศนคตและพฤตกรรมของผใช และ 3) Process หรอ “กระบวนการท างานปกตทเราท าอย” ซงถาเรามององคประกอบ “3P” นครบถวนแลว ใหเราท ำกำรปรบเปลยน “P” ทเปนปญหำและอปสรรคในการท างานและยงสามารถเพมประสทธภาพดานการอนรกษพลงงานฯไดอกดวย
ประโยชนของสปำ: 1) เกดสงคมความหลากหลายดานการอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม 2) เปนการพฒนากระบวนการท างานไดอยางมประสทธภาพไรผลกระทบ แบบระยะยาว 3) เปนผลงานเฉพาะทางของกลมสหสาขาวชาชพในโรงพยาบาล 4) ไดมโอกาสเผยแพรผลงานแกบคคลภายนอก ท าใหมแนวรวม และเกดเปนเครอขายดานการอนรกษพลงงานฯ และ 5) มแบบแผนการปฏบตทงในปจจบนและอนาคตโดยไมขนกบการเปลยนแปลงตวบคคลในองคกร (เกษยณ เปลยนผน าใหม การลดการเพมคน หรอการเขาใหมของบคลากรใหม)
เคลดลบ2: หลกคดของการท าสปา นนงายมาก คอใหทานโฟกสสงทเปนสญลกษณของหนวยงานนนๆ
(คอใหทานนกออกจากจตใตส านกเลยวา “ถาพดถงหนวยงานน จะนกถงเรองอะไร” เชน ตวอยางดงตารางตอไปน
ตวอยำงกำรท ำ SPA ในแตละสำขำวชำชพ หนวยงำน
(สหสำขำวชำชพ) สญลกษณ
(เรองทเคำเกง ทเคำเชยวชำญ) ตวอยำง: เรองทท ำกำรวเครำะหกระบวนกำรเชงสญลกษณได
เภสชกรรม ยำ /พสดทใชกบยา / อปกรณทใชกบยา ปรบเปลยนถงใสยาเปนถงผา / ปรบอณหภมตแชยา / ศกษาการใชลฟทสงยา / เพมประสทธภาพตอบขวดยา / หนยนตบรรจซองยา
หอผปวยวกฤต (ICU /
RCU / CCU)
เครองชวยหำยใจ – infusion pump / การอนอาหารเหลว-เชดตวคนไข / เครองท าความสะอาดอปกรณ (Bed Pan)
Weaning Protocol (การหยาเครองชวยหายใจ), การเลอกอปกรณอนน า อนอาหารใชกบคนไข, การใช Bed Pan
หองผำตด เครองมอผำตด (ชด set) / การอนน าเกลอ,
การอนเลอดและสารน า, นวตกรรม การนงอบฆาเชอชด set ในปรมาณเหมาะสม หรอการปรบ packaging ชด Set, เทคนคการใชอปกรณตางๆ, การสรางนวตกรรมทใชในการผาตดทดแทนการใชเครองมอราคาแพงทน าเขา
วสญญ ยำสลบ, เครองวางยาสลบ, นวตกรรมฯ การลดใชยาสลบ (แบบดม) ทเปนกาซเรอนกระจก เชน Isoflurane
Desflurane Sevoflurane และ nitrous oxide (N2O) โดยใชเทคนคตางๆ เชน ใชยาสลบแบบฉด, spinal blocking, TIVA, Low flow Technique ฯลฯ
หอผปวยหองพเศษ กระบวนกำรแรกรบ จนกระทงจ ำหนำยคนไขกลบบาน (admission to discharge)
การปรบกระบวนการแรกรบ (เตรยมหอง) – การปรบอปกรณในหองใหเหมาะสมไวกอน (เพอความประหยด ตอนคนไขอยหอง) –
และกระบวนการท า pre-discharge กอน จ าหนายคนไข ซกฟอก เครองซกผำ, เครองอบผำ , กำซหงตม ,
สำรเคมซกฟอกฯ
การปรบการบวนการซกผา ทประหยดไดทง น า ไฟ กาซ และสารเคมโดยใชเกลอในการซกผา
จำยกลำง ตนงอบฆำเชอ การจดระเบยบอปกรณ การเลอกเวลาในการนง การด าเนนการนงแบบตอเนองแทนแบบเปนครงคราว การควบคมปรมาณการตรวจสอบ เชน ควบคมการใช Bowie-dick test หรอ Spore Test
โภชนำกำร อำหำร, กำซหงตม, เครองลำงจำน, ตแชผก ตแชเนอ, กำรปรบเมนอำหำรเพอสขภำพ
การปรบเมนอาหารทใชเวลานานในการท า เปนอาหารทใชเวลาสนกวา แตคณคาทางอาหารเหมอนกนหรอเพมขน , การใชกาซหงตมหมดถงดวยวธการหลอน าอน ฯลฯ
กลมส ำนกงำนทงหมด
แอร, ไฟ, น ำ, กระดำษ A4, คอมพวเตอรฯ ศกษาการใชพลงงานตอหนวยพนท เชน พลงงานทใชตอพนทปรบอากาศ (kW/m2) หรอความสวางตอหนวยพนท (Lumen/ m2) และการท าใหเปนสงคม Paperless ทจบตองได ฯลฯ
กลมชำง/ฝำยวศวกรรมฯ
เครองท ำน ำเยน, เครองก ำเนดไฟฟำ, หมอตมน ำ (Boiler), เทคโนโลยสมยใหมทประหยดพลงงำน และการวางแผนการซอมบ ารงและการปฏบต หรอ การสรางนวตกรรมเพอกลมสหสาขาวชาชพ
การทดลองอปกรณตางๆ เพอเพมประสทธภาพในการท างาน หรอการสรางนวตกรรมจากของเหลอใชใหเกดประโยชนสงสด และการวางแผนการซอมบ ารงรกษาอปกรณทเหมาะสม เพอปองกนการสญเสยพลงงานฯในระยะยาว
สารบญ ค าน า การอนรกษพลงงานแบบเดมๆ กบแบบใหม นยาม เคลดลบ ประโยชน และตวอยางแนวทางการท า SPA หนวยงาน : ซอมบ ารง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 1 SPA 1 : การเดนเครองทาน าเยน (Chiller) ใหเหมาะสมกบภาวะโหลด
และการปรบอณหภมน าเยนจากเดม 45O F เปน 46O F 2 SPA 2 : การตดต งระบบบาบดน าทหอหลอเยน (Cooling Tower) ดวยเครองผลตน าโอโซน
(แทนการใชสารเคม) 4 SPA 3 : การตดต งเครองทาน าเยน ชนด Oil-free Magnetic Bearing VSD Chiller ขนาด 400 ตน 5 SPA 4 : การตดต งตวควบคมความเรวรอบของมอเตอร (VSD:Variable Speed Drive) ขนาด 110 kW เพอควบคมการทางานของปมน าเยน ณ Chiller Plant IZ (Industrial Zone) 5 SPA 5 : การตดต งระบบอนน าดวยพลงงานแสงอาทตย (Solar Collector) สาหรบปอนหมอไอน า
เพอลดใชเช อเพลงน ามนเตา 6 SPA 6 : การตดต งระบบผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยขนาด 2 kW (แบบตอกบระบบจาหนาย;
PV Grid Connected System) 8 SPA 7 : การตรวจวด ปรบลดหลอดไฟฟา และตดต งเทคโนโลยควบคมแสงสวางตางๆ 8 SPA 8 : การปรบเปลยน “ชวงเวลา” ในการผลตน าประปาใหเปนชวง Off Peak (22.00 – 09.00 น.) ซงใชพลงงานนอยลงครงหนง 9 SPA 9 : การปรบเปลยน Boiler ทใชน ามนเตาเปนเช อเพลง เปน Boiler ทใช LPG เปนเช อเพลง
(ซงตนทนคาเช อเพลงถกกวา) 10 SPA 10 : โปรแกรม SGA (Small Group Activity) หรอ โปรแกรมการเดนตรวจตรา สรางจตสานก สอนการวเคราะหกระบวนการ (Process Analysis; PA) และใหความรดานพลงงานฯ
ตามหนวยงานตางๆ โดยทมงานซอมบารง 10 หนวยงาน : หองปฏบตการเวชศาสตรชนสตร 11
SPA : "ใชพลงงานอปกรณฯ ตามการ ทางานจรง ประหยดได มากกวาทคด" หนวยงาน : เภสชกรรม 19
SPA : “ยาบรจาค (รบคนยาเกา) ชวยคนไข ชวยโรงพยาบาล” หนวยงาน : โภชนาการ 22
SPA : “ลดเวลา เพมประสทธภาพ หมอตมไอน า”
หนวยงาน : ซกฟอก 23 SPA : “ปรบกระบวนการซกผา ประหยดพลงงานได”
หนวยงาน : เวชกรรมสงคม 28 SPA : Paper Online
หนวยงาน : หองคลอด 34 SPA : “การปองกนการเกดสภาวะตกเลอดหลงคลอด ลดใชพลงงานได”
หนวยงาน : หอผปวยอบตเหตและฉกเฉน 1 (AE1) 36 SPA 1 : “รกษแอร ใหลดพลงงาน” SPA 2 : “หมอตมน ารอน ประหยดพลงงาน”
หนวยงาน : หองผาตด 4 41 SPA 1 : “โครงการตอนน าเกลอประหยดพลงงาน” 41 SPA 2 : “โครงการหมอนงเครองมอผาตดหลบพค” 42 SPA 3 : “โครงการตเกบ Scope ประหยดพลงงาน” 42 SPA 4 : “โครงการแบบจาลองประหยดแสงสวางมาตรฐานอาคารสเขยว” 42
หนวยงาน : หออภบาลผปวยปลกถายเซลลตนก าเนด (Stem Cell Transplantation Unit; SCTU) 45 SPA : “เซลลเมดเลอดขาว ลดตนทน ลดใชพลงงานได” หนวยงาน : หอผปวยพเศษ 6ก 48
SPA : “หอผปวยพเศษ 6ก รวมใจรกษน า” หนวยงาน : หอผปวยรงสรกษา 5ก 52
SPA : “บวนปากดวยน าเกลอ (ทาเอง) เอ อเฟอสงแวดลอม เราพรอมใจประหยด” ภาคผนวก : คา Emission factors ของกจกรรมตางๆ ส าหรบการค านวณคารบอนฟตพรนต
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
1
หนวยงาน: ซอมบ ารง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
สญลกษณประจ าหนวยงาน : ระบบวศวกรรมและเทคโนโลย และการซอมบ ารง ชอผลงาน SPA: 1) การเดนเครองท าน าเยน (Chiller) ใหเหมาะสมกบภาวะโหลด และการปรบอณหภมน าเยนจากเดม 45 O F เปน 46 O F 2) การตดตงระบบบ าบดน าทหอหลอเยน (Cooling Tower) ดวยเครองผลตน าโอโซน (แทนการใชสารเคม) 3) การตดตงเครองท าน าเยน ชนด Oil-free Magnetic Bearing VSD Chiller ขนาด 400 ตน 4) การตดตงตวควบคมความเรวรอบของมอเตอร (VSD: Variable Speed Drive) ขนาด 110 kW เพอควบคมการท างานของปมน าเยน ณ Chiller Plant IZ (Industrial Zone) 5) การตดตงระบบอนน าดวยพลงงานแสงอาทตย (Solar Collector) ส าหรบปอนหมอไอน าเพอลดใชเชอเพลงน ามนเตา 6) การตดตงระบบผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยขนาด 2 kW (แบบตอกบระบบจ าหนาย; PV Grid Connected System) 7) การตรวจวด ปรบลดหลอดไฟฟา และตดตงเทคโนโลยควบคมแสงสวางตางๆ 8) การปรบเปลยน “ชวงเวลา” ในการผลตน าประปาใหเปนชวง Off Peak (22.00-09.00 น.) ซงใชพลงงานนอยลงครงหนง 9) การปรบเปลยน Boiler ทใชน ามนเตาเปนเชอเพลง เปน Boiler ทใช LPG เปนเชอเพลง (ซงตนทนคาเชอเพลงถกกวา) 10) โปรแกรม SGA (Small Group Activity) หรอ โปรแกรมการเดนตรวจตรา สรางจตส านก สอนการวเคราะหกระบวนการ (Process Analysis; PA) และใหความรดานอนรกษพลงงานฯ ตามหนวยงานตางๆ โดยทมงานซอมบ ารง หมายเหต: ในทนจะไดกลาวถงรายละเอยดของ SPA1-4 (ระบบไฟฟา), SPA 5-6 (ระบบพลงงานทดแทน) และ SPA 7 (ระบบพลงงานแสงสวาง) เทานน และในสวน SPAทเหลอ (8-10) จะไดน าเสนอในรปของ “ภาพประกอบ”
แนวคด:
หากพดถง “หนวยงานซอมบ ารง” หลายๆคน อาจรบรไดวาเปน “ชาง วศวกร” หรอ “หนวยงานทด าเนนงานดานวศวกรรมและเทคโนโลย รวมไปถงดานการดแลรกษา” ซงกถกตองแลว และแนนอนวา หนวยงานของเรา ถอเปนผรบผดชอบโดยตรง หรอรบผดชอบในภาพรวมกบเรองของ “การใชพลงงาน” ซงในทนหมายรวมถงการใชพลงงานของระบบตางๆ เชน ระบบปรบอากาศ ระบบแสงสวาง ระบบการผลตทตองใชเชอเพลง ระบบพลงงานทดแทน ระบบการผลตน าประปา และงานของเรายงรวมแมกระทงระบบ “การสรางคนคณภาพ (ปลกจตส านกใหตระหนกถงและใหความรดานประหยดพลงงาน)” ส าหรบการปรบเปลยนดานเทคโนโลยใดๆ เราจะพจารณาทงมาตรการลงทน และไมลงทนผสมผสานกน โดยในกรณทมการลงทน กจะพจารณาจากระยะเวลาคนทนทไมนานมากนก ในสวนของแนวคด เราขอเสนอ“แนวคดงายๆ แตมประสทธภาพสงดานการอนรกษพลงงาน” ดงน: 1) ใชพลงงานเทาทจ าเปน 2) ใชพลงงานอยางเหมาะสม 3) ใชพลงงานใหเกดประโยชนสงสด และ 4) เมอใชพลงงานแลว ควรกอใหเกด “การสญเสย” นอยทสด อยางไรกตาม เราเปนบคลากรของโรงพยาบาล ทมความจ าเปนตองใหบรการทดทสด ดงนนทง 4 แนวคดดงกลาวมาขางตน บวกกบบรบทและเปาหมายของการท างานจรง กอาจสรปเปนสโลแกนทไดใจความของหนวยซอมบ ารงดงน
“การใชพลงงานอยางประหยดและมประสทธภาพ โดยไมกระทบตอการผลตหรอการใหบรการ”
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
2
ส าหรบ เทคนค การวเคราะห รายละเอยด และผลการประหยดของพวกเรา หนวยงานซอมบ ารง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนจะไดแสดงดงตอไปน
SPA1) การเดนเครองท าน าเยน (Chiller) ใหเหมาะสมกบภาวะโหลด และการปรบอณหภมน าเยน
จากเดมท 45 O F เปน 46 O F
วเคราะห: โดยปกตอาคารมการใชงานระบบปรบอากาศตลอดทงวน หากแตในชวงกลางคน “ภาวะในการปรบอากาศจะลดลง” เนองจาก 1) สภาวะอากาศภายนอกมอณหภมต าลง และ 2) คนใชงานพนทปรบอากาศลดลง ดงนนจงสามารถท าการปรบลดการท างานของChiller/Pump ใหเหมาะสมกบสภาวะโหลดจรงไดโดยไมเกดผลกระทบใดๆ กลาวคอ ในชวงเวลากลางคนตอเนองไปจนชวงเชา (21.00-7.00 น) เราสามารถปรบลดการท างานของปมน าหลอเยน (Condenser Water Pump; CDP) ใหลดลงไดโดยไมมผลกระทบใดๆ เนองจากชวงเวลานเปนชวงเวลาทอณหภมของน าขากลบทตองท าการลดโดยหอหลอเยน (Cooling Tower) จะต าลงอยแลว ซงภาระการท างานของหอหลอเยนจะแปรผนตรงตามชวงเวลาและกจกรรม และเชนเดยวกนในชวงเวลา21.00-7.00 น ปมน าเยน (Chilled Water Pump; CHP) กสามารถปรบลดการท างานลงไดเชนกน (ดรปประกอบ กอน และ หลงด าเนนการ) อกประเดนคอ การปรบอณหภมขนเพยง 1 OF นน เราพบวา ไมมผลกระทบใดๆตอสมาธและความสะดวกสบายในการท างานของเจาหนาท โดยเฉพาะในชวง Peak ของแตละวน (10.00-16.00; ดรปบนประกอบ)
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
3
หมายเหต:
1) คาดชนชวด ดานการรกษาสงแวดลอมจากการลดใชพลงงานและพสด หรอ คา “คารบอนฟตพรนท” ทมความหมายวา ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซด (กาซโลกรอนตวส าคญทสด) ทปลอยออกมาจากกจกรรมทมนษยท า สามารถหาไดโดยงาย โดยใชสตร CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors (โดยในทน กจกรรม คอ “การใชไฟฟา” (ใหน าผลตาง กอนและหลงปรบปรงมาคด) และ Emission factors; คาปจจยการปลดปลอย (เปนคาคงท; ไดมาจากการทดลองของนกวจยไทย) ส าหรบการใชไฟฟาในประเทศไทย คาแฟคเตอร เทากบ 0.56 kgCO2 / kWh ดงนนจากตวอยาง Case การปรบการท างานของ Chiller /CHP/CDP น เมอแทนคาตามสตรจะได = 1,729,370 kWh/ป ×0.56 kgCO2 / kWh หรอ CO2 (kg/ป)ทลดลง =
968,447.2 kg/ป (968.4 ตนCO2/ป) 2) ทานสามารถน าตวอยาง และสตรการค านวณขางตนไปใชในการค านวณ “การลดคารบอนฟตพรนท” จาก
กจกรรมอนๆได เชน การลดไฟฟา / เชอเพลง / น าประปา/ กระดาษ ฯลฯ (โดยในทาย SPA online นจะมตารางคา Emission factors ของกจกรรมตางๆ ใหทานไดเลอกไปใชใหถกกบกจกรรมเฉพาะนนๆดวย)
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
4
SPA2) การตดตงระบบบ าบดน าทหอหลอเยน (Cooling Tower) ดวยเครองผลตน าโอโซน (แทนการใชสารเคม)
วเคราะห: น าเยนขากลบทผานกระบวนการท าความเยนในตวอาคารแลว จะมอณหภมทสงขน และมสงปนเปอนมาก ซงจะท าใหคณสมบตของน า เชน องคประกอบทางเคมตางๆ ปรมาณของแขงแขวนลอยทงหมด (Total Dissolved Solid; TDS) คาการน าไฟฟา คาความเปนกรดดาง (pH) เกดการเปลยนแปลง หรอมแมกระทงเชอแบคทเรยทมากบน า ดงนนกระบวนการทหอหลอเยน (การระบายความรอนและการปรบสภาพของน าขากลบ) จะตองมการเตมสารเคมลงไปเพอปรบสภาพปจจยดงกลาวขางตนใหเหมาะสม อยางไรกตาม สารเคมมราคาทแพง และสภาพน าทไดยงไมดเทาทควร นอกจากนนสารเคมยงอาจชวยเรงการเจรญเตบโตของสงมชวตตางๆ ทง แบคทเรย และการเกดตะไครน า ซงสดทายคณภาพความสะอาดของน าจะไมด และประสทธภาพการระบายความรอนในหอผงจะลดลงเพราะมการอดตนทครบระบายความรอน ดงนนหนวยงานซอมบ ารงจงไดมการปรบสภาพน าทหอผงเยนจากการใชสารเคม มาเปนการใช น าโอโซน (OZONE; O3 ) ซงมศกยภาพสงในการก าจดเชอแบคทเรยผานทางปฏกรยาออกซเดชนทรนแรง และยงชวยในการปรบสภาพน าใหเหมาะสมไดเปนอยางด
หมายเหต: 1 องศาของ Approach Temp ทเพมขน อาจสงผลใหเกดการสญเสยพลงงานของ Chiller ประมาณ 1.5%
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
5
SPA3) การตดตงเครองท าน าเยน ชนด Oil-free Magnetic Bearing VSD Chiller ขนาด 400 ตน วเคราะห: VSD Chiller หรอ เครองท าน าเยนแบบทมตวควบคมความเรวรอบการท างานของมอเตอรน าเยน และมอเตอรน าหลอเยนในตว ถอเปนอปกรณทมประสทธภาพสงมากในการท าความเยน กลาวคอมการ “กนพลงงานตอตนความเยนทผลดได (kW/TR)” ต า ซงชวยประหยดก าลงไฟฟาและหนวยไฟฟาไดเปนอยางมาก
SPA4) การตดตงตวควบคมความเรวรอบของมอเตอร (VSD: Variable Speed Drive) ขนาด 110 kW เพอควบคมการท างานของปมน าเยน ณ Chiller Plant IZ (Industrial Zone)
วเคราะห: ปมน าเยน (Chilled Water Pump; CHP) มหนาทในการปมน าเขามาผานสารท าความเยน และสงน าเยนไปยงเครองจายลมเยนตอไป ซงทวไปตอนกลางวน ปมมกจะท างานหนกท 80-100% หรอถาเทยบเปนความเรวรอบของมอเตอร กจะอยท 40-50 Hz ตามล าดบ แตในความเปนจรง ความตองการการท าความเยนจะแปรผน ตาม 1) ชวงเวลาของวน (ตอนเชาถงกลางวนจะมความตองการ(โหลด)มากเปนพเศษเพราะอากาศรอน) และ 2) กจกรรมการใหบรการคนไขและอนๆจะมชวงพคอยในชวงเชาและกลางวนเชนกน ดงนนการท างานของปมน าเยนท 100% ตลอด 24 ชวโมง อาจน ามาซงการสญเสยพลงงานโดยไมจ าเปน และการใช VSD ในการควบคมความเรวรอบของ
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
6
มอเตอรน าเยนใหท างานตามโหลดจรงจะชวยในการประหยดพลงงานเปนอยางมาก (ในทนเรา set ให VSD ควบคมการท างานของมอเตอรอยท 35 Hz ซงไมมผลกระทบใดๆ และยงประหยดพลงงานไดมากอกดวย)
กอนด าเนนการ
CHP (ท างาน 100%, 50 Hz) กนพลงงาน 110 kW (24 hr./วน) หรอ ใชหนวยไฟฟาอยท 2,640 kWh (หนวย)
หรอคดเปน 950,400 kWh/ป
หลงด าเนนการ
CHP (ท างาน 70%, 35Hz) กนพลงงาน 29 kW (24 hr./วน) หรอ ใชหนวยไฟฟาอยท 696 kWh (หนวย)
หรอคดเปน 250,560 kWh/ป ดงนนเราจะสามารถ ลดการใชหนวยไฟฟาได เทากบ 950,400 – 250,560 = 699,840 kWh/ป (หรอเทยบเทากบการลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด(กาซโลกรอน) ไดเทากบ 391 ,910 kgCO2/ป (699,840 kWh/ป×0.56 kgCO2/kWh) และหากคดเปนผลประหยด (องคาไฟฟาหนวยละ 4 บาท) จะคดเปนผลประหยดเทากบ 699,840
kWh/ป × 4 บาท/kWh = 2,799,360 บาท/ป
SPA5) การตดตงระบบอนน าดวยพลงงานแสงอาทตย (Solar Collector) ส าหรบปอนหมอไอน าเพอลดใชเชอเพลงน ามนเตา
พลงงานทดแทนทไมมวนหมด อยางพลงงานแสงอาทตยถกน ามาใชเสรมในการอนน าใหรอนเบองตน (Pre – heating) ผานระบบ Solar Collector ซงน าทผลตไดจะม อณหภมประมาณ 50-60 oC ซงผลทไดคอ เราจะสามารถลดปรมาณการใชเชอเพลงน ามนเตา(ทใชในการผลตไอน าอยางเดยวมาโดยตลอด) ไดเปนอยางมาก
VSD CHP
หมอตมไอน า
Solar collector
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
7
Note: ทานสามารถค านวณการลดคารบอนฟตพรนทจากการลดการใชเชอเพลงไดดงตอไปน
โจทยขอน เชอเพลง คอ น ามนเตา เกรด A โดยมปรมาณการใชพลงงานความรอนทลดลง เทากบ 98,550 ลตร/ป
ใชสตร CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors (โดยในทน กจกรรม คอ “ปรมาณการใชน ามนเตา เกรดA” โดยเอาผลตางทลดไดมาคดเชนเดม เหมอนกบกจกรรมการลดใชไฟฟาเบองตนใน SPA1) ขอสงเกต: ในการค านวณการลดคารบอนฟตพรนทจากการลดใชเชอเพลง จะมขอพจารณาหนง คอ ทานตองทราบคาความรอนของเชอเพลงนนๆ ดงเชนในตวอยางน
น ามนเตาเกรด A มคาความรอนท 37.78 เมกะจลตอลตร(MJ/L) ดงนน ปรมาณความรอนทลดใชไปได มคาเทากบ 98,550 (ลตร/ป) × 37.78 (MJ/L) = 3,723,219 MJ/ป
หรอคดเปน 3,723,219 × 10-6 TJ / ป (โดย 1 MJ = 10-6 TJ; เทละจล) คา Emission factors ของน ามนเตาเกรด A มคาเทากบ 71.64 MgCO2/TJ
ดงนนเมอแทนคาตามสตร CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors จะได
3,723,219 × 10-6 TJ / ป × 71.64 MgCO2/TJ = 266.73 Mg/ป โดย 1 Mg (เมกะกรม) = 1,000 kg
หรอ 266,731.4 kgCO2/ป (266 ตนCO2 ทลดลงตอป) เอกสารประกอบ ก.4
ตารางแสดงปรมาณการปลอย กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) แยกตามชนดเชอเพลง
ปรมาณ CO2 ทปลดปลอย
(Mg CO2/TJ)
น ำมนดเซล 74.07
น ำมนดบ 70.26
น ำมนเตำ 71.64
LPG 63.07
NG 56.10
ไม 110.07
ถำนไม 110.44
แกลบขำว 114.58
กำกออย 219.12
ไฟฟำ 201.81ทมำ:IPCC Reference Approch for Estimating CO2 Emission from Fossil Fuel Combustion
ชนดเชอเพลง
ผลประหยด
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
8
SPA6) การตดตงระบบผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยขนาด 2 kW (แบบตอกบระบบจ าหนาย; PV Grid Connected
System), โครงการตนแบบ
หมายเหต: ประสทธภาพการผลตไฟฟา ของเซลลแสงอาทตยอาจมขอจ ากดโดยปจจยตางๆได เชน 1) ชวงเวลาทความเขมแสงมประสทธภาพสงสด (เชน 10.00-15.00 น) 2) ฝ นละอองทจบบนผวเซลล 3) ทศทางการตดตงแผงโซลาเซลล ฯลฯ
SPA7) การตรวจวด ปรบลดหลอดไฟฟา และตดตงเทคโนโลยควบคมแสงสวางตางๆ (มแนวทางดงตอไปน)
ในสวนนจะไดขอน าเสนอเฉพาะผลการวเคราะหกระบวนการดานแสงสวางโดยการเปลยนชนดหลอดไฟ (จากหลอดธรรมดา/ดาวไลท เปน ดาวไลทรวมกบ หลอดฟลออเรสเซนตขวเขยวทกนพลงงานนอยกวา และใหคาความเขมแสงสงกวา จงสามารถทจะลดจ านวนหลอดลงไดนนเอง) ดงตอไปน:
ผลประหยด
5.การตดตงสวตซกระตก (งาย ลงทนต า) แต ควบคมการใชแสงเฉพาะจดไดเปนอยางด
6.ตดตงโคมไฟถนน ชนด Solar - LED
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
9
SPA 8
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
10
SPA 9
SPA 10
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
11
หนวยงาน: หองปฏบตการเวชศาสตรชนสตร
ชอผลงาน SPA: “ใชพลงงานอปกรณฯตามการท างานจรง ประหยดได มากกวาทคด”
สญลกษณประจ าหนวยงาน : อปกรณแลบ
หองปฏบตการเวชศาสตรชนสตร ประกอบดวยหนวยงาน 5 หนวยยอย ไดแก 1.หนวยเคมคลนก : ตรวจวเคราะหระดบสารเคมในน าเหลอง เชน ระดบไขมน ระดบน าตาล เปนตน 2.หนวยจลชววทยาคลนก : ตรวจวนจฉยเชอจากสงสงตรวจ เชน เลอดอจจาระ ปสสาวะ เพอตรวจหา จลชพทกอใหเกดโรค 3.หนวยจลทรรศนวนจฉย : ตรวจวเคราะหสงตาง ๆ ทเกยวของกบเลอด ปสสาวะ อจจาระ เชน การ ตรวจเลอดแบบสมบรณ (CBC), UA การตรวจการแขงตวของเลอด เปนตน 4.หนวยภมคมกนวทยาคลนก : ตรวจวเคราะหระดบภมคมกนของรางกาย 5.หองเจาะเลอด และเกบสงสงตรวจ
หนวยงานหองปฏบตการเวชศาสตรชนสตร ถอเปน หนวยงานทมความส าคญเปนอยางสง เนองดวยบรบทของงานทมหนาทหลกในการตรวจสงสงตรวจของผปวยทเขามารบบรการในโรงพยาบาลศรนครนทร เพอการวนจฉยโรค การตดตามผลการรกษา การพยากรณโรคและการปองกนโรค หรอการประเมนภาวะสขภาพ และรายงานผลใหแพทยประกอบการรกษา โดยใชตวอยางตรวจคอ เลอด อจจาระ ปสสาวะ เสมหะ และสารคดหลงของรางกาย เปนตน
อยางไรกตาม จากการสงเกตเกบขอมล เราพบวา “อปกรณใหหอง Lab จ านวนไมนอย อาจมลกษณะการใชงานทกอใหเกดการสนเปลองพลงงานไดเชนกน” ดงนน ในการวเคราะหกระบวนการเชงสญลกษณของหนวยงาน Lab เราไดเลอกเครองมอทจะน ามาปรบกระบวนการโดยไมกอใหเกดผลกระทบ จ านวน 6 ตว ดงตอไปน:
1. เครองวเคราะหอตโนมต ACL TOP 500
2. ตชวนรภย (Biosafety cabinet) 3. เครองเผา Loop & Needle ไฟฟา
4. เครองวเคราะหอตโนมต Cobas c 513
5. เครองวเคราะหอตโนมต Cobas 8000
6. เครอง MPA — ส าหรบรายละเอยดหนาทของอปกรณแตละตว ลกษณะการใชงานกอนปรบปรง ขอวเคราะห กระบวนการหลงปรบปรง และการคดค านวณผลประหยด จะแสดงไดตามล าดบดงตอไปน
—
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
12
) เครองวเคราะหอตโนมต ACL TOP 500
-ใชในงานตรวจวเคราะหทาง โลหตวทยาหนวยจลทรรศนวนจฉย -ม 2 เครอง ใชพลงงานไฟฟา 1,100 :เปดใชงานทง เครองตลอด ชวโมง ตลอดทงป : ใชงานเปนเวลาโดยไมมกระทบตอการรายงานผลการตรวจ และสลบการใชงานได :
- ACL TOP500 - -ACL TOP500 -
กอนการปรบปรง
ชอเครองมอ ขนาด (วตต) จ านวน ชวโมงการใชงาน/วน
หนวยไฟฟา (kWh/ป)
คา ไฟฟา /ป(บาท)
ACL TOP 500 1,100 2 24 9,636 38,544
หลงการการปรบปรงACL TOP 500 1,100 2 12 4,818 19,272
ผลการปรบปรงกระบวนการเครองวเคราะหอตโนมต ACL TOP 500
ผลการประหยดกอนการปรบปรง (24 ชม./วน) - หลงการปรบปรง (12 ชม./วน) = 12 ชม./วน ประหยดก าลงไฟฟา = 4,818 kWh/ปประหยดคาไฟฟาไดทงหมด = 19,272 บาท/ป
หมายเหต: ในการค านวณ เราคด%การท างานของอปกรณทกชนดท %วนท างานตอป =365, คาไฟฟาตอหนวย = 4 บาท
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
13
) ตชวนรภย (Biosafety cabinet)-ใชในงานในหนวยจลชววทยาคลนก ม 2 เครอง ใชงานในหองเพาะเชอ และหองยอมส-ใชระบบลมดดเชอเขาระบบกรองแลวฟอกเอาอากาศสะอาดออกสภายนอก -ใชก าลงไฟฟา 1,610 :เปดใชงานวนละ 16 ชวโมง ทกวน ตลอดทงป :-ใชงานจรงเฉลยครงละ 1 ชวโมง ตามจ านวนสงสงตรวจ เฉลยวนละ 8 ครง สญเสยพลงงานโดยไมเกดงาน และยงเปน Source หนงในการดดความเยนจากเครองปรบอากาศในหองออกไปดวย
:- 8 -
กอนการปรบปรง
ชอเครองมอ ขนาด (วตต) จ านวน ชวโมงการใชงาน/วน
หนวยไฟฟา(kWh/ป)
คา ไฟฟา /ป(บาท)
Biosafety cabinet 1,610 2 16 9,402 37,608หลงการการปรบปรง
Biosafety cabinet 1,610 2 8 4,701 18,804
ผลการปรบปรงกระบวนการตชวนรภย Biosafety cabinet)
ผลการประหยดกอนการปรบปรง (16 ชม./วน) - หลงการปรบปรง (8 ชม./วน) = 8 ชม./วน ประหยดก าลงไฟฟา = 4,701 kWh/ป ประหยดคาไฟฟาไดทงหมด = 18,804 บาท/ป
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
14
ชอเครองมอ
(kWh/ป)
เครองเผา Loop & Needle
220 4 12 1,927 7,708
เครองเผา Loop & Needle
220 0 0 0 0
ผลการปรบปรงกระบวนการเครองเผา Loop & Needle ไฟฟา
ผลการประหยดประหยดก าลงไฟฟา = 1,927 kWh/ป ประหยดคาไฟฟาไดทงหมด =7,708 บาท/ป
) เครองเผา Loop &Needle ไฟฟา
-ใชในงานในหนวยจลชววทยาคลนก ม 4 เครอง ใชในขนตอนการตรวจวนจฉยเชอ-ใชก าลงไฟฟา 220 :-เปดใชงานวนละ 12 ชวโมง ทกวน ตลอดทงป : -ไสหลอดแพง ขาดบอย อายการใชงานแค 1ป ท าใหสนเปลองคาใชจายในการเปลยนไสหลอด-เปลยนมาใช needle แบบใหม ทไมตองใช เครองเผา สามารถ Autoclave และน ามาใชไดอก
:-เปลยนมาใช Needle แบบใหม-เลกใชเครองเผา Loop& Needle-สามารถเขยเชอไดสะดวก และรวดเรวกวาเดม
เครองเผา Loop needle
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
15
) เครองวเคราะหอตโนมต Cobas c 513-ใชงานทหนวยเคมคลนก -ใชตรวจหาระดบ โมโกลบน เอวนซ ในเลอด-ใชพลงงานไฟฟา 3,000 วตต กอนการปรบปรง เปดใชงาน 24 ชม./วน ในวนจนทร-วนเสาร วเคราะห : จากการใชงานประจ าวน พบวา เครองนเปนเครองทมอตราเรวในการตรวจวเคราะหสง เหมาะกบชวงตวอยางปรมาณมาก ดงนนเมอมตวอยางปรมาณลดลงจงสามารถปรบลดชวโมงการใชงานได โดยไมมกระทบตอการรายงานผลการตรวจ โดยปรบปรง 3 ระยะ ลดลงเปน 14 ชวโมง 12 ชวโมง และ 11.5 ชวโมง ตามล าดบ
หลงการปรบปรงเปดใชงาน 11.5 ชวโมง/วน ในวนจนทร-วนเสาร
กอนการปรบปรง
ชอเครองมอ ขนาด (วตต) จ านวน ชวโมงการใชงาน/วน
หนวยไฟฟา(kWh/ป)
คา ไฟฟา /ป(บาท)
Cobas c 513 3,000 1 24 13,140 52,560หลงการการปรบปรง
Cobas c 513 3,000 1 11.5 6,296 25,185
ผลการปรบปรงกระบวนการเครองวเคราะหอตโนมต Cobas c 513
ผลการประหยดกอนการปรบปรง (24 ชม./วน) - หลงการปรบปรง (11.5 ชม./วน) =12.5 ชม./วน ประหยดก าลงไฟฟา = 6,843.75 kWh/ปประหยดคาไฟฟาไดทงหมด = 27,375 บาท/ป
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
16
กอนการปรบปรง
ชอเครองมอ ขนาด (วตต) จ านวน ชวโมงการใชงาน/วน
หนวยไฟฟา(kWh/ป)
คา ไฟฟา /ป(บาท)
Cobas 8000 7,000 1 24 30,660 122,640หลงการการปรบปรง
Cobas 8000 7,000 1 16 20,440 81,760
ผลการปรบปรงกระบวนการเครองวเคราะหอตโนมต Cobas 8000
ผลการประหยดกอนการปรบปรง (24 ชม./วน) - หลงการปรบปรง (16 ชม./วน) = 8 ชม./วน ประหยดก าลงไฟฟา = 10,220 kWh/ปประหยดคาไฟฟาไดทงหมด = 40,880 บาท/ป
) เครองวเคราะหอตโนมต Cobas 8000 -ใชงานในหนวยเคมคลนก -ใชพลงงานไฟฟา 7,000 วตต เปดใชงาน 24 ชวโมง/ทกวน : ไมจ าเปนตองเปดใชงานตลอด 24 ชม.เพราะชวงเวรบายปรมาณงานลดลงและมเครองส ารองการใชงานอยางเพยงพอจงมการปดเครองชวงเวรบาย โดยจะเปด จนทรถงศกร เวลา 00.00-16.00 น. เทานน
16
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
17
กอนการปรบปรง
ชอเครองมอ ขนาด (วตต) จ านวน ชวโมงการใชงาน/วน
หนวยไฟฟา(kWh/ป)
คา ไฟฟา /ป(บาท)
MPA 3,800 1 24 16,644 66,576หลงการการปรบปรง
MPA 3,800 1 10 6,935 27,740
ผลการปรบปรงกระบวนการเครองวเคราะหอตโนมต MPA
ผลการประหยดกอนการปรบปรง (24 ชม./วน) - หลงการปรบปรง (10 ชม./วน) = 14 ชม./วน ประหยดก าลงไฟฟา = 9,709 kWh/ปประหยดคาไฟฟาไดทงหมด = 38,836 บาท/ป
) เครองวเคราะหอตโนมต MPA - - 3,800 - 24 : 05.00 –15.00
10
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
18
การวเคราะหกระบวนการเชงสญลกษณ (SPA) ทจะท าในอนาคต
1) ศกษาการท างานทเหมาะสมของเครอง Autoclave (หมอนงฆาเชอโรคดวยไอน าแรงดนสง)
2) ศกษาการท างานทเหมาะสมของ เครอง Hot Air Oven (ตอบลมรอน)
3) ศกษาการท างานทเหมาะสมของเครองตรวจความสมบรณของเมดเลอด (CBC)
สรปผลประหยดรวมทงหมดของ SPA หองแลบ
สตร ค านวณ คารบอนฟตฟรนท = ปรมาณไฟฟาทลดได(kWh) X 0.5610 kgCO2 e/kWh
เครองมอ หนวยไฟฟา/ป ทลดได (kWh/ป)
คาไฟฟา ทลดได (บาท/ป)
คารบอนฟตพรนท ทลดได (kgCO2e/ป)
ACL TOP 500 . ต Biosafety cabinet .
เครองเผา Loop & Niddle . เครอง Cobas c 513 . เครอง Cobas 8000 . เครอง MPA .
รวม
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
19
หนวยงาน: เภสชกรรม
ชอผลงาน SPA: “ยาบรจาค (รบคนยาเกา) ชวยคนไข ชวยโรงพยาบาล”
สญลกษณประจ าหนวยงาน: ยา
แนนอนวาหากพดถงหนวยงานเภสชกรรม สงททกคนจะนกถงหนวยงานของเรากคอ เรองของ “ยา” และถาจะท าการวเคราะหกระบวนการของเภสช (SPA เภสช) กตองนกตอไปอกวา อะไรบางทใชกบยา เชน ถามองในมมของพสด นอกจากภาชนะบรรจตางๆทมาตอนสงยาแลว กแนนอนวาตองเปน “ถงใสยา” ซงเภสชหลายๆโรงพยาบาลกมการปรบกระบวนการจากการเปลยนจาก “ถงพลาสตก” ไปเปน “ถงผา” เพอลดขยะทยอยสลายยาก ลดกาซเรอนกระจกจากการท าลาย (เผา ฝงกลบ) และลดคาใชจายซอถง หรอ หากมองในมมของอปกรณไฟฟา (ซงตองใชพลงงาน) ทตองใชกบยา กอยางเชน “ตแชยา” ซงจะมการปรบอณหภมแตกตางกนออกไป เชน ทชวงอณหภม 2-8 OC เปนตน หรอกระทงการใชตอบลมรอน ทใชในการท าอบขวดยาอยางเหมาะสม หรอกระทงการใชกาซหงตมในการผลตน ารอนเพอใชเปนสวนผสมของยาน า (ทผลตยาเองในบางท) ดงนนจะเหนไดวาหากพดถงหนวยงานเภสชกรรม จะมสงทหยบจบมาวเคราะหกระบวนการและปรบกระบวนการใหดขนและเกดผลประหยดขนไดมากมาย ดงทกลาวมาขางตน หนวยงานเภสชกรรม โรงพยาบาลศรนครนทร ไดเลอกทจะท า
โครงการหนงทเปนประโยชนตอ ทงคนไข โรงพยาบาล โดยโครงการนมชอวา “ยาบรจาค (รบคนยาเกา) ชวยคนไข ชวยโรงพยาบาล” ซงมแนวคดและรายละเอยดของโครงการดงตอไปน
แนวคด: ผ ปวยมยาเหลอใชจ านวนมาก โดยเฉพาะผปวยโรคเรอรงทไดรบยาตอเนอง ท าใหเกดปญหายาหมดอาย ยาเสอมคณภาพ หรอความสบสนในก า ร ใ ช ย า ข อ ง ผ ป ว ย เ อ ง แ ล ะผลกระทบตอสงแวดลอมจากการก าจดยาดวยวธไมเหมาะสม ท าใหเกดความสญเสยดานมลคายา ดงนนการมระบบคนยาหรอยาบรจาคจะชวยลดปญหาดงกลาวได
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
20
ผลจากการเกบขอมลยาบรจาค (ระหวาง เดอน ตลาคม 2558 – สงหาคม 2559)
พบวามจ านวนยาบรจาคทงหมด 390 รายการ คดเปนเงนทงสน 1,872,444.25 บาท
สถตราคายาบรจาครวมสงสด 10 อนดบแรก (ต.ค.58 – ส.ค. 59) สามารถแสดงไดดงน:
สถตปรมาณยาบรจาคทราคาสงสด 10 อนดบแรก (ต.ค.58 – ส.ค. 59) สามารถแสดงไดดงน:
ตวอยางสรรพคณยาบางชนด: 1) ยา Prograf = ยากดภมตานทานส าหรบปองกนปฏกรยาไมยอมรบอวยวะทเปลยน
ถาย ใชส าหรบผปวยทมการเปลยนถายอวยวะเชน ผปวยโรคไต/ตบ 2) XARATOR (ชอสามญ Atorvastatin) เปนยา
ลดไขมนในเลอด 3) Casodex เปนยาตานฮอรโมนเพศชาย (ส าหรบผปวยมะเรงตอมลกหมาก)
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
21
บทสรปของโครงการ “ยาบรจาค (รบคนยาเกา) ชวยคนไข ชวยโรงพยาบาล”
1) เปนผลประโยชนตอคนไขเอง เพราะการคนยาเกา ถอเปนการตรวจสอบการใชยาของผปวย เพราะกรณมยาทเสอมคณภาพหรอหมดอาย การน ายามาคนจะถอเปนการคดกรองไมใหผปวยไดใชยาทเสอมคณภาพหรอหมดอาย
2) ใหผลประโยชนโดยตรงในเรองของ “คณภาพและมลคาของยา” (ทจะไมสญเสยไป ถายาไมหมดอาย และน าหมนเวยนใชได) และยงสามารถลดรายจายจากการสงยาของโรงพยาบาลได
3) เงนผลประหยดทไดจากโครงการ “ยาบรจาค” น มจ านวนทมาก และสามารถน ามาใชในการพฒนาตอยอด และปรบปรงกระบวนการท างานตางๆในเภสช หรอลงทนดานเทคโนโลย ฯประหยดพลงงาน และอนๆไดอกมากทเดยว
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
22
หนวยงาน: โภชนาการ
ชอผลงาน SPA: “ลดเวลา เพมประสทธภาพ หมอตมไอน า”
สญลกษณประจ าหนวยงาน: อาหาร แกสหงตม อปกรณฯ ทใชหงหาประกอบอาหาร ตแชฯ เปนตน ในปจจบนงานโภชนาการ ตองใหบรการดานอาหารส าหรบผปวย แพทยและเจาหนาทรวม 1000-1200 ชดตอมอ ซงตองใชพลงงานจ านวนมาก ตงแตการจดเกบวตถดบ การผลตอาหาร การจดเตรยม การลางวตถดบและอปกรณ ทงนงานโภชนาการไดด าเนนการรวมแนวทางอนรกษพลงงานตามนโยบายของคณะแพทยศาสตรมาอยางตอเนอง โดยแบงตามกลมพลงงานทมการใชงานเปน ไฟฟา น า/ไอน ารอน และวสด/อปกรณ ทงนนบจากป2557 เราไดท า SPA ของโภชนาการเพมเตม เนนเรอง “การประหยดไอน ารอนและลดเวลาการตมน า” ส าหรบหองอาหารทางการแพทย ซงแนนอนวา ผลลพธทไดคอ เรองของการประหยดแกสหงตมในการผลตไอน า และการลดระยะเวลาในการท างานลงได ซงจะไดกลาวถงรายละเอยดของโครงการดงน:
วธการด าเนนการ
1)วเคราะหประสทธภาพและเกบขอมลการใชหมอตมไอน า ส าหรบการเตรยมอาหารทางการแพทย - ขนาดหมอตมไอน า : สง 90 cm. รศม 34.5 cm. - ความจน า : 340 ลตร/หมอ ; มหมอตมไอน า 2 หมอ - ปรมาณน าทตมตอวน = 340 ลตร x 2 หมอ x 2 มอ = 1,360 ลตร - ปรมาณน าคงเหลอคางขดต าสดตอวน = 120 ลตร x 2 หมอ x 2 มอ = 480ลตร
2) ปรบการ เปด-ปด ไอน ารอนเพอลดเวลาในการท าความรอนลง
- กอนปรบปรง: เปดน าใหเตมหมอตมทง 2 หมอกอน ซงจะ ใชเวลา 8 นาทจากนนจงเปดไอน ารอนใหท าอณหภมน าจนถง 90 OC
-หลงปรบปรง: เปดน ากบเปดไอน ารอนเขาในหมอตมพรอมๆกน ซงจะมน ารอนคงเหลอเปนระดบน าต าสดอย 120ลตรอยแลว (ซงการเตมน าทอณหภมหองลงไปผสมกบน ารอนจะไดน าอน) ซงหลงจากนนเวลาในการท าอณหภมน าอนใหไปจนถงท 90 OC จะสนลงกวาเดม (เพราะผลตางอณหภมทแคบลงนนเอง)
ผลสรป:การปรบกระบวนการโดยการ 1)ใชน า
รอนกนถงทเหลอผสมกบน าอณหภมหอง (ทเตมเพม)จนไดน าอน พรอมกบการ 2) การเปดใหไอน าถายเทความรอนแกน าอน จะท าใหน าไดอณหภม set point ท 90 o C เรวขน โดยเราพบวา กอนปรบปรง: ใชเวลาตม 30 นาท/มอ (ตม 2 มอ/วน) หรอคดเปน 60 นาท/วน หลงปรบปรง: ใชเวลาตมเหลอ 10 นาท/มอ (ตม 2 มอ/วน) หรอคดเปน 20 นาท/วน
สรป:ลดเวลาในการตมน าได = 40 นาท/วน
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
23
หนวยงาน: ซกฟอก
ชอผลงาน SPA: “ปรบกระบวนการซกผา ประหยดพลงงานได”
สญลกษณประจ าหนวยงาน: เครองซกผา เครองอบผา อาจกลาวไดวา เราเปนอกหนงหนวยงานทเปนผปดทองหลงพระ เพราะงานหลกของคอ การท าเสอผาใหสะอาด ปราศจากเชอ หอม นม นาสวมใส ใหแกคนไข แตนนคอภาพทปรากฏ ในความเปนจรง กวาทเราจะมผาทมคณสมบตขางตน มนตองผานการใชทรพยากรและวสดจ านวนไมนอย เชน ไฟฟา น าประปา ผงซกฟอก กาซหงตม ผนวกกบปรมาณทมากของผาทตองท าการซกและจ านวนของอปกรณฯทใชในการซกอบผา จงมองออกไมยากวา หนวยงานซกฟอกของเราจะมตนทนคาใชจายทสง ดงนนในวนนเราจะไดขอน าเสนอ “การปรบกระบวนการซกผา ทยงคงไวซงคณภาพของผาเชนเดม แตสามารถประหยดพลงงานไดดวย”
= 5
= 1
แนวคด
ทหนวยงานซกฟอก เรามเครองซกผาขนาดตางๆรวมเปนจ านวน 10 ตว ซงเครองซกผาระดบอตสาหกรรมเหลาน ถอวา กนพลงงานมาก ดงนนถาเราตงสมมตฐานงายๆวา “เวลาในการซกตอรอบเดมใชเวลา1 ชวโมง” ถาเราปรบลด (ตองทดลองซกจรง) เวลาในการซกลงมาซก 10 นาท (=เหลอเวลาซกตอรอบท 50 นาท) โดยอาจจะลดขนตอนทมากเกนไปแตเดม ใหกระชบขน โดยเราควรมการเปรยบเทยบกนระหวางผาทซกดวยกระบวนการเดมกบซกดวยกระบวนการใหม ดวยดชนทางกายภาพ เชน ความขาว นม คราบฝงแนนลดลงมากกวาเดม และเมอทกอยางเปนไปอยาง ด เ ชน เดม หรอดกวา เดม ผลทไดในทายทสดกคอ “เวลาการซกตอรอบทลดลง” โดย 1)ไมกอผลกระทบ และ 2) ไดผลประหยดเพมขนมา (เพราะอยาลมวาการทเวลาลดลง ทงไฟฟา น าประปา แกสหงตม กจะลดลงตามไปดวย
(ตอ) อยางสมมตฐานเบองตน ถาคดผลประหยด “เวลาทซกตอรอบลดลงไป 10 นาท” ดงนนถาเราใชมาตรฐานเดยวกนกบเครองซกทกๆขนาด ผลประหยดทไดกจะมจ านวนมากกวาทเราคาดคด (เพราะ save 10 นาทตอรอบตอเครอง – ม 10 เครอง (กจบคณเขาไป) – แถมเครองแตละเครองวนหนงๆซก 5 รอบ (กจบคณเขาไปอก)
น ายาเคมผสมส าเรจรป ส าหรบซกผา ทมชอ
เรยกวา Feed
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
24
การด าเนนการ
วธการซกผาเปอนมาก (เครอง ปอนด) แบบเดม
ขนตอน เวลา ระดบน า อณหภม สารเคมทใชชอสารเคม ปรมาณ
- - - -
3
--
--
--
C
3. - - - - - -
- - -
80 C
- - - - - -
- - - - - - -
วธการซกผาเปอนมาก (เครอง ปอนด) แบบใหมปรมาณผา กโลกรม (ถงซก ชอง ใสผาชองละ กโลกรม)
- - - -
3
--
--
--
C
Feed 6 -
3. - - - - -
65 C
Feed 6 -
- - - - - -
-
- - - -
- - -
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
25
วธการซกผาเปอนนอย (เครอง ปอนด) แบบเดม
ปรมาณผา กโลกรม (ถงซก ชอง ใสผาชองละ กโลกรม)
C
20001000
2. - - - - - -
--
--
--
- - - -
- - -
วธการซกผาเปอนนอย (เครอง ปอนด) แบบใหม
ปรมาณผา กโลกรม (ถงซก ชอง ใสผาชองละ กโลกรม)
C feed -
2. - - - - - -
--
--
--
- - - -
- - -
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
26
สดทายนจะไดขอสรป ผลจากการปรบเปลยนกระบวนการซกผา [โดย (1) เปลยนเคมซกฟอก จากผงซกฟอกเปนน ายาซกผาส าเรจรป(Feed) ซงมประสทธภาพสงกวา และ 2) การปรบลดขนตอนระหวางการซกผาทเกนความจ าเปนออก เชนการลางน าทนานเกนไป เปนตน] ดงตารางตอไปน
รายละเอยดการใชเครองซกผา :
-เครองขนาด 450 ปอนด กนไฟ 12 kW/เครอง, จ านวน 5 เครอง (ซกวนละ 5 รอบ/เครอง; 25 รอบ/วน)
หมายเหต: การค านวณคารบอนฟตพรนททลดลงจากการลดใชน าประปาใหใชคา emission factors =0.0264
kgCO2/m3 ซงในทนผลการลดจะเทากบ 6,387.5 m3
/ป × 0.0264 kgCO2/m3 = 168.6 kgCO2/ป
ผาเปอนมาก 11 71 14.2 355 80 C 3900 7000
ผาเปอนนอย 5 26 5.2 130 65 C 1600 3000
ผาเปอนมาก 9 55 11 275 65 C 3200 Feed
ผาเปอนนอย 5 26 5.2 130 60 C 1600 Feed
สรป
80
29,200
108,332
17.5
6,387.5
134,138
2,331,212
1,395,685
935,527
1,177,996.30
2. ไฟฟา
1. ข นตอนการซกผา
4. เคมซกผา
ผลประหยดรวมตอป บาท/ป
บาท/ป
บาท/ป
บาท/ป
บาท/ป
(คาน า 21 บาท/คว)
(คาไฟ 3.7 บาท/หนวย)
(อางองกบการซกผา 7 ตน)
3. น าประปา
คาใชจายน ายาซกผา
ผลประหยดเคมซกผา
ผาเปอนมากลดข นตอนการซกไปได 2 ข นตอน (จาก 11 เหลอ 9)
หรอคดเปนเวลาทลดลงตอรอบ เทากบ 16 นาท/รอบ (80 นาท/วน)
kWh/วน
kWh/ป
บาท/ป
m3/วน
m3/ป
หนวยไฟฟาทลดได
คาไฟฟาทลดได
หนวยน าประปาทลดได
คาน าทลดได
คาใชจายผงซกฟอก
ไฟฟา
(kWh/รอบ)
กอนปรบปรง
ไฟฟา (kWh/วน)
หลงปรบปรง
รายละเอยดขนตอน
เวลา (นาท/
รอบ)
ไฟฟา
(kWh/รอบ)
อณหภม
น ารอน
(OC)
น าประปา
(ลตร)
น ายาซก
ผา
ขนตอนเวลา (นาท/
รอบ)ไฟฟา (kWh/วน)
อณหภม
น ารอน
(OC)
น าประปา
(ลตร)
ผงซกฟอก
(กรม)
รายละเอยด
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
27
Trick: ตวอยางการค านวณการลดคารบอนฟตพรนทกรณลดการใชกาซหงตม
ในสวนนจะไดขอกลาวถง การค านวณ “การลดคารบอนฟตพรนท” หรอ “การลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด” จากกจกรรมการใชกาซหงตม เหตผลหนงทเพมหวขอนเขามาให เนองจาก หลายๆโรงพยาบาลจะม “หมอตมไอน า” ทใชในการผลตไอน ารอนและน าไปใชกบหนวยงานตางๆ เชน หนวยงานซกฟอก หนวยงานจายกลาง หรอหรอหนวยงานโภชนาการ เปนตน ซงการผลตไอน ากจะมกจะใชกาซหงตม (Liquid Petroleum Gas; LPG) เปนเชอเพลง ดงนนตวอยางนกจะท าใหทานสามารถค านวณคารบอนฟตพรนททลดลงจากการใชกาซหงตมนอยลงไดดวยตวเอง
โจทย: ในป 2559 โรงพยาบาล A มการใช LPG (ถง 48 kg) เปนจ านวน 1,000 ถง/ป หากแตในป 2560 ร.พ.A ไดมการปรบกระบวนการใชกาซใหหมดถงดวยวธการ “อนถง” (:การเพมอณหภมและแรงดนใหถงกาซ; เชนการหลอดวยน ารอน หรอ การใชเจลแพคหอดวยผาดบทแชน ารอนมาหมทกนถงกาซ ซงเทคนคการเพมอณหภมผนวกกบเมอเปดวาลวแรงดนน จะเรงให พวก Propane ทนอนกนเปนของเหลวอยกนถงเกดการระเหยกลายเปนกาซและจะถกสงไปตาม gas line ไปใชประโยชนใดๆ ไดจนกาซหมดถงจรงๆ) ซงจากกจกรรมดงกลาวพบวา รพ.A มยอดการสงกาซในป 2560 อยท900 ถง/ป
ถามวา โรงพยาบาล A สามารถลดคารบอนฟตพรนทจากการลดใชกาซหงตมไปไดเทาไหร
วธท า: การค านวณนนยงองตามสตรการหาคารบอนฟตพรนท นนคอ
CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors ในทนกจกรรม คอ “ปรมาณการใชกาซหงตม” (เรากเอาสวนตางทลดไดมาคด
เชนเดม ในทนคอ LPG 100 ถง หรอ 4,800 กโลกรม และใหท าการแปลงเปนคาพลงงานความรอนทลดใชไปได โดยการคณดวยคาความรอนของเชอเพลง LPG นนคอ 50.23 MJ/kg (แทนคาจะได 4,800 kg × 50.23 MJ/kg =241,104 MJ)
ส าหรบคาปจจยการปลดปลอย CO2 ของเชอเพลง LPG 0.0612 kgCO2/MJ
สดทาย แทนคาตามสตรจะได
241,104 MJ × 0.0612 kgCO2/MJ = 14,755 kgCO2 (14.7 ตน) ตอบ
อกประเดนส าคญททานไมควรลม คอการใชกาซหมดถง จะชวยลดคาใชจายเชอเพลงไดอยางมาก อยางเชนตวอยางน
ผลประหยด “การลดใชกาซ100ถงตอป” เทากบ
120,000 บาท/ป (คดท 1,200 บาท ตอ 1 ถง 48kg)
....คาใชจายกลด บรรเทาภาวะโลกรอนกได แลวตอนน “ทานสนใจการลดใชกาซบางหรอยง”
ตวอยาง 2: การอนถงกาซโดยใชการหลอดวยน า(อนถงรอน) รพ.ตรง
ตวอยาง 1: การอนถงกาซโดยใชเจลแพค โรงพยาบาลตรง
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
28
หนวยงาน: เวชกรรมสงคม
สญลกษณประจ าหนวยงาน : อปกรณ Office ทงหมด และ กระดาษ ชอผลงาน SPA: Paper Online
เวชกรรมสงคม เปนอกหนงกลมงานทสามารถเปนตวแทนของกลมส านกงาน หรอ Backoffice ได
อปกรณทเกยวของในชวตประจ าวนในการท างานคงหนไมพน เครองปรบอากาศ ไฟฟาแสงสวาง คอมพวเตอร
และกระดาษ ส าหรบบรบทของหนวยงาน เวชกรรมสงคม จะเปนหนวยงานในโรงพยาบาลระดบมหาวทยาลย ท
ใหบรการดานการสรางเสรมสขภาพ เฝาระวงปองกนและควบคมโรค ใหมคณภาพ ตามมาตรฐานสากล เพอใหได
ประโยชนสงสดตอผรบบรการและองคกร และเครองมอหรอพสดหนงทหนวยงานตองมการใชเปนปรมาณมากคอ
“กระดาษ”
อยางไรกตามจากการวเคราะหกระบวนการท างานแตเดม เราพบวา การใชกระดาษ อาจกอใหเกดปญหา
ตางๆได เชน 1) เพมเวลาท างาน 2) การคยขอมลผดพลาด 3) อานลายมอไมออก 4) เกบขอมลไดไมครบถวน และ
5) สนเปลองคาใชจาย จากปญหาดงกลาวท าใหเราตองคดหาวธในการปรบแกปญหา และแนวคดทเราใช คอ
Lean Management โดยม “โปรแกรม กเกล ฟอรม” (ซงใชส าหรบพฒนาแบบสอบถามและแบบประเมนความพง
พอใจ) เปนเครองมอในการสรางเอกสารประเมนแบบออนไลนแทนทการใชกระดาษประเมนแบบเดม ซง
กระบวนการ รายละเอยดและระยะเวลา ของการใหบรการกอนและหลงปรบปรงจะแสดงไดดงน:
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
29
โดยตวอยางของโครงการ Paper Online สามารถแสดงไดดวยรปดงตอไปน: 1) สรางแบบฟอรมการประเมนและอพโหลดขน Google Drive
2) สราง QR code ใหผท าการประเมน (บคลากรคณะแพทยและผมารบบรการ) แสกนไปยงลงคบรการแบบประเมนความพงพอใจและท าการประเมนผาน Smart Phone ของตวเองได
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
30
3) การวเคราะหขอมลและสรปผล Online
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
31
นอกเหนอจากแบบประเมนความพงพอใจทใชกบผมารบบรการแลว เรายงไดสรางแบบประเมนออนไลนเอาไวประยกตใชงานกบหนวยงานภายในของคณะแพทยศาสตร อกมากมาย ทงการประชาสมพนธ การใหความรดานสขภาพรวมทงดานการอนรกษพลงงานดวย ดงตวอยางตอไปน
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
32
จากตวอยางขางตน เชอวาคงจะท าใหพวกเราเหน “ดานสวางของโลกออนไลน” วามประโยชนอยางมหาศาล ทงรวดเรว สะดวก งายตอการอพเกรดขอมลและทส าคญสามารถลดการใชทรพยากรไดมากทเดยว และสวนตอไปนเราจะไดกลาวสรปวาโครงการ Paper Online นนใหประโยชนในดานใดบาง
หมายเหต: การค านวณการลดคารบอนฟตพรนทจากการลดใชกระดาษสามารถค านวณไดดงน
วเคราะห: กระดาษทลดได 5,000 แผน/เดอน หรอคดเปน 10 รม (รมละ500แผน) โดยกระดาษ 1 รมหนกซกประมาณ 2.5 กโลกรม ดงนน 10 รมกคอ 25 กโลกรม และสตรการหาคารบอนฟตพรนทกเหมอนเดม คอ CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors (กจกรรมในทนกคอ “ปรมาณกระดาษทลดได” สวน emission factors ของ CO2 จากการผลตและท าลายกระดาษจะอยท 1.475 kgCO2/kgกระดาษ) และเมอแทนคาตามสตรจะได = 25 (kgกระดาษ) × 1.475 kgCO2/kgกระดาษ = 36.87 kgCO2/เดอน หรอ 442.5 kgCO2/ป
Note: ผลประหยดคากระดาษ 2 ,000 บาท/เดอน (24 ,000บาท/ป) ส าหรบหนวยงานส านกงานยอยๆแคหนวยเดยว ถาหลายๆหนวยน าหลก Paper Online ไปใช จะไดประโยชนและผลประหย ดขนาดไหน......นาคด เหมอนกนนะ
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
33
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
34
หนวยงาน: หองคลอด
สญลกษณประจ าหนวยงาน : การท าคลอด ชอผลงาน SPA: “การปองกนการเกดสภาวะตกเลอดหลงคลอด ลดใชพลงงานได”
หนวยหองคลอดเปนหนวยงานทมความส าคญมากหนวยงานหนงของโรงพยาบาล ทงนเพอใหระยะ
หลงคลอดราบรน มความปลอดภย ไมมภาวะเเทรกซอนเกดขน จงตองมการวเคราะหกระบวนการดเเลหญง
ตงครรภขณะรอคลอด ขณะคลอด เเละหลงคลอด ซงภาวะเเทรกซอนทส าคญคอ ภาวะตกเลอดหลงคลอด
(Postpartum Hemorrhage, PPH) ซงหมายถง การเสยเลอดผานทางชองคลอด ภายหลงทารกคลอด ในปรมาณ
มากกวา 500 ml หรอรอยละ 1 ของน าหนกตวของมารดา เเละจากการวเคราะหพบวา ถาสามารถปองกนภาวะตก
เลอดหลงคลอดได จะท าใหปองกนผลเสยตอสขภาวะดานรางกาย จตใจ ทจะเกดกบมารดา ทารก เเละครอบครว
ไดในระยะยาว เเละยงรวมไปถงสามารถลดวสด, อปกรณ, ระยะเวลานอนทโรงพยาบาล (ซงตองใชพลงงาน), ยา ,
ผาเปอน , ขยะตดเชอ ,ขยะไมตดเชอ ,สารน า, เลอดทตองใหทดเเทน เเละทส าคญทสดคอ การปองกนสาเหตการ
เสยชวตของมารดาหลงคลอด เเละทารก
ปญหาทพบ (กอนปรบปรง)
1) การประเมนดวยสายตา ถงปรมาณเลอดทไหลออกมา อาจกอใหเกดความไมแมนย าของปรมาณการตก
เลอดหลงคลอดได
2) ใชผาในการรองเลอดจ านวนมาก สนเปลองทรพยากร และกอใหเกดภาระในการซก และ/หรอ
กอใหเกดขยะตดเชอ
การปรบกระบวนการ: ใชถงรองเลอด + Active Management
เปรยบเทยบกระบวนการรองเลอด (กอนและหลงการปรบปรง)
กอน หลง
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
35
หมายเหต:
การใชถงรองเลอด จะใชปใตกนผคลอดทนทหลงจากทมการตดสายสะดอทารก และเมอเสรจสนกระบวนการคลอดแลวจะมการน าถงรองเลอดไปชงน าหนกและท าการประเมนตามเกณฑ
Active Management คอเทคนคการเรงคลอดโดยการท าหตถการ (เชน การคลงมดลกเปนระยะๆ) รวมกบการบรหารยาและตดตามสญญาณชพ ความดน และพารามเตอรตางๆ
ผลการปรบกระบวนการ
อตราการตกเลอดหลงคลอดในหนวยหองคลอด ป 2559 เทากบ 1.43% การเสยชวตของมารดาจากการตกเลอดหลงคลอด ป 2557-2559 เทากบ 0
ประเดนส าคญทอยากชใหเหนคอ: การบรการจดการทดทงขณะรอคลอด คลอด และหลงคลอดจะลด
ความเสยงหรอปองกนการเกดสภาวะตกเลอดได และการใชเครองมอทมมาตรฐานในการตรวจวดท
ชดเจนอยางถงรองเลอดจะชวยใหสามารถประเมนสภาวะการเสยเลอดไดอยางถกตองแมนย าและ
สามารถใหการรกษาไดอยางทนทวงท และผลพลอยไดทเกดขนกสามารถโยงไปถงการอนรกษ
พลงงานไดเชนกน เพราะ การคลอดปกต การคลอดทมภาวะตกเลอดและตองใหเลอด และการคลอด
ทตองมการตดมดลก มภาวะแทรกซอนตางๆหรอตองนอนใน ICU ตามมา ยอมสงผลตอจ านวนวน
นอน และคารกษาพยาบาลทมากขนตามล าดบ
Note: (กรณตวอยาง คาใชจายการคลอดโรงพยาบาลศรนครนทร)
ในรายทคลอดปกต (Normal labor, NL) รายจายปกตประมาณ 5,000 บ. ถามภาวะแทรกซอน
ประมาณ 7,000 บ.
ในรายทคลอดแบบ Cesarean section (C/S) หรอ ตองมการผาตดทางหนาทองเพอน าตวเดกทารกในครรภออกรายจายปกตประมาณ 12,000 บ. ถามภาวะแทรกซอนประมาณ 15,000 บ.
โปรดจ าไววา “ปองกน ดกวา แกไข”
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
36
หนวยงาน: หอผปวยอบตเหตและฉกเฉน 1 (AE 1)
สญลกษณประจ าหนวยงาน : อปกรณทวไปทใชในการใหบรการคนไข (ไมรวมเครองมอแพทย) ชอผลงาน SPA: 1) รกษแอร ใหลดพลงงาน 2) หมอตมน ารอนประหยดพลงงาน
AE1 สามารถใหการรองรบและดแลรกษาผปวยไดรวมทงสน 17 เตยง (แบงออกเปนการดแลรกษาดานศลยกรรม 10 เตยง และ ออรโธปดกส อก 7 เตยง) มาตรฐานในการดแลหอผปวยของเราจะใชหลก 5ส IC Green & Clean ส าหรบดานการอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม (ซงเปนหนงใน KPI ของทกหนวยงานในคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ทจะตองท าใหเหนผลส าเรจ) เราใชหลก 3P และ 3R (reduce – reuse – recycle) โดยหากกลาวถงหลก 3P (Place – People – Process) เราไดมการจดกลมแตละ P ในการบรหารจดการ โดย 1) Place ซงนยามถง ลกษณะของหอผปวย และอปกรณทกชนดทใชพลงงาน เชนอปกรณไฟฟา จะตองมการใชอยางเหมาะสมและคมคาทสด 2) People (บคลากรของ AE1) จ านวนทงสน 30 คน ตองผานกระบวนการฝกอบรมใหความร และจะตองมการประชมและแบงหนาทกนในการดแลดานประหยดพลงงาน และ 3) Process ซงหมายถง “กระบวนการใหการดแลรกษาใดๆ” ทเกดขนใน AE1 แลว จะตองไมมผลกระทบตามมาทงตอคณภาพงาน ความสะดวกสบายของคนไขและเจาหนาท และยงถาประหยดพลงงานไดดวยกจะ “ดยงขนไปอก”
และจากทกลาวมาขางตน เราไดท าการวเคราะหกระบวนการดานอนรกษพลงงานอยางเปนขนตอน โดยเรมจาก 1) การส ารวจ หนวยงาน และพดคยกน ใหครบทง 3P (โดยเจาหนาท AE1 รวมกบทปรกษาดานอนรกษพลงงาน) 2) List ทงชออปกรณ จ านวน ก าลงไฟฟาทใช ระยะเวลาทใชงานจรง 3) ท าเปนตารางค านวณการใชอปกรณไฟฟาของหนวยงาน และ 4) ท าการจดล าดบความส าคญของอปกรณ โดยพจารณาปรบปรงกระบวนการจากอปกรณทกนพลงงานจากมากไปหานอย โดยกจกรรมตางๆทเราท ามา สามารถสอไดดวยรปดงตอไปน
ส ารวจหาจดรวไหลพลงงาน อปกรณไฟฟา ทงหนวยงาน ประชมคน แบงหนาทผรบผดชอบ ฝกอบรม trick การ
ประหยดเปนกลมยอยๆ
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
37
ในสวนน เราจะไดแสดงถงผลการส ารวจอปกรณตางๆกอนปรบปรงกระบวนการ ซงจะมรายละเอยด เชน ประเภท จ านวน ชวโมงใชงาน หนวยไฟฟาทใช(ตอเดอน) ดงตารางตอไปน
Process
ปรบปรงกระบวนการท างาน โดยไมกอใหเกดผลกระทบ
ส าหรบหลกการ 3R เรามงเนนการลด (Reduce) ปรมาณขยะ เรมจากการคดแยกขยะแตละประเภทตงแตทหอผปวย และยงพยายามในการน าของทยงใชไมคมกลบมาใชซ า (Reuse) เชนกระดาษ ในขณะทขยะทrecycle ได นอกจากการขาย เราจะกนขยะไวบางสวนและน ามาโมดฟายดท า เ ปนนว ตกรรมตางๆไวใชในหนวยงาน เชน ทวางสบจากขวดน าเกลอ ฯลฯ
ค านวณการใชไฟฟาในหอผปวยอบตเหตและฉกเฉน
อปกรณจ านวน
ขนาด(วตต)
รวมการใชไฟฟา(วตต)
ชวโมงใชงานตอวน
(hr)
จ านวนวนทใชตอเดอน
จ านวนหนวยการใชตอเดอน(kWhr/เดอน)
ผรบผดชอบ
68 31x68 = 2,108 517.7
2 4x28 = 112 80.640
9x60 = 540 .8
7x40 = 280
6 8x68 = 544 91.68
** BTU
3,0003000x1x0.8
=2,400 1,728
,
12000 BTU
1,000 x2x0.8
=1,600 1,152
,
24000 BTU
2,0002000x7x0.8
=11,200 8,064
,
, 2000x1x0.4
= 80024 30 576 ,
79x1x0.8 = 63.2
24 30 45.5
Pack +CPU
+CPU 500 500X3=1500 24 30 1,080
หมายเหต: 1) **กรณเครองปรบอากาศ จากการตรวจวด พบวา เปอรเซนตการท างานของเครองอยท 80% (factor =0.8) 2) หนวยไฟฟา (กโลวตตชวโมง; kWh หรอเรยกงายๆวา หนวย) สามารถค านวณไดโดยใชสตรดงน หนวยไฟฟา (kWhr) = ก าลงไฟฟา (kW) × จ านวนอปกรณ × ชวโมงท างานตอวน (hr) โปรดจ าไววา: ก าลงไฟฟา “จากวตตตองเปลยนเปนกโลวตตเสมอ” โดยหารดวย 1,000 ในขณะทชวโมงการท างานตอวนหากใชอปกรณจรงในหนวยแคเปน “นาท/วน” ตองเปลยนนาทใหเปนชวโมงเสมอ (หารดวย 60) เชน ใชงาน 30 นาท = 0.5 hr.
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
38
จากตารางอปกรณและการใชงานเบองตน ท าใหเราเหนล าดบความส าคญของอปกรณทกนพลงงานมากๆ (อปกรณทมนยส าคญ) ซงเราไดเลอกอปกรณไว 2 ตวทจะน ามาเสนอการปรบกระบวนการเพอประหยดพลงงาน ซงไดแก เครองปรบอากาศ (1,000-3,000 วตต) / หมอตมน ารอน (2,000 วตต)
โครงการรกษแอร ใหลดพลงงาน
อปกรณ จ านวน ขนาด
(วตต)รวมการใชไฟฟา
(วตต)
ชวโมงใชงานตอวน (hr)
จ านวนวนทใชตอเดอน
จ านวนหนวยการใชตอเดอน(kWhr/เดอน)
ผรบผดชอบ
พดลมฝาผนง • • • • • อบลรตนพดลมตงโตะ • • • • • อบลรตน
พดลมดดอากาศ • • • • • บญศาล หน
ยง
กระตกน ารอน . ลตร x1x0.4=280 201.6 ไมไดใช
ไมโครเวฟ ×1=800 ละมล10 เตา Plate 1,600 ละมล โทรทศน 60 60 24 30 43.2 วรโชค วทยเทป 20 . สรวลย เครองพมพ sticker 66 ×2=132 24 30 95.04 เชาวลต พชร
เครองพมพ laser 880 880 24 30 633.3 เชาวลต พชร
Safe-T-Light • • • • บญศาล
15 ตเยน (เกบยา) 100 100 ×1×0.8=80 24 30 57.6สนนทรา ศภรสม
ตเยน . (เกบอาหาร) 100 100 ×1×0.8=80 .
สนนทรา ศภรสม
16 Infusion pump 11 11×4=44 31.68 นรญา
17 Syringe pump • • • นรญา
18 Defibrillator • • • ไพทรย
19
5 • • • • • อภชาต
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
39
โครงการ หมอตมน ารอนประหยดพลงงาน AE1 ใชหมอตมน ารอนเพอวตถประสงคในการตมน ารอน และน าน ารอนมาผสมกบน าเยน เพอใหได
น าอนอณหภมประมาณ 37-40 องศาเซลเซยส ส าหรบเชดตวคนไข อยางไรกตามจากการวเคราะหกระบวนการใชหมอตมน ารอน พบวา ชวงกอนปรบปรง จะมการเปดเครองไวตลอด 24 ชวโมง ทงทความเปนจรงใน 1 วน จะมการใชหมอตมน าจรงๆเพยงแค วนละ 3 ชวโมง (2 ชวง ชวงละ1 ½ ชวโมง) และอตราการท าความรอนชวงตมจะอยท 4.67 O C/นาท หรอใชเวลาในการตมน าจากอณหภมหองจนเดอดท 100 O C เพยง 15 นาทเทานน (เครองท าน ารอน
เครองปรบอากาศ หนวยการใชไฟฟา/ป(หนวย)
คดเปนเงน/ป(บาท)
คารบอนฟตพรนท;CF(kgCO2/ป)
กอนท าโครงการ 131,112 486,425.52 73,553.83หลงท าโครงการ 65,556 243,212.76 36,776.92
ประหยดเงนได = 243,212.76 บาท/ปลดการปลอย CF = 36,776.91 kgCO2
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
40
กนพลงงานท 2,000 วตต และมเปอรเซนตการท างานท 40% (0.4) ดงนนหนวยงานจงไดท าการทดลองปรบลดเวลาการใชเครองตมน ารอนจาก 24 ชม./วนเปน 4 และ 3 ชวโมงตอวนตามล าดบ โดยพบวาหนวยงานยงสามารถใชหมอตมน าในกจกรรมการเชดตวคนไขไดอยางมประสทธภาพเชนเดม แตทวาสามารถลดการใชพลงงานลงได (โดยในปจจบนจะใชงานท 3 ชวโมง/วน)
37-40 ⁰ C
25⁰C 100⁰C 37-40⁰C
2,000 500 2,500
หมอตมน ารอน ก าลงไฟฟา(วตต)(วตต จ านวน factor)
ชม.ทใชตอวน(ชม.)
ชม.ทใชตอป(ชม.)
หนวยการใชไฟฟา/ป(กโลวตตชวโมงหรอหนวย/ป)
คดเปนเงนตอป(บาท)
CF(kgCO2)
กอน 2,000x1x0.4 = 800 24 8,640 6,912 25,643.5 3877.63
หลง (1) 2,000x1x0.4 = 800 4 1,440 1152 4,274 646.27
หลง (2) 2,000x1x0.4 = 800 3 1,080 864 3,205 484.7
= 21,369.
= ,
87.5
CO2= 3,392.93 kgCO2/
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
41
หนวยงาน: หองผาตด 4
สญลกษณประจ าหนวยงาน : อปกรณผาตดฯ เครองมอเฉพาะทางส าหรบงานผาตด ชอผลงาน SPA: 1) ตอนน าเกลอประหยดพลงงาน 2) หมอนงเครองมอผาตดหลบพค 3) ตเกบ Scope ประหยดพลงงาน 4) แบบจ าลองประหยดแสงสวาง มาตรฐานอาคารเขยว (แถมให) หนวยงานหองผาตด (Operation Room; OR) เปนหนวยงานทมความส าคญเปนอยางมากในโรงพยาบาล นอกเหนอจากเรองของคณภาพทางการแพทยพยาบาลทเราใหความส าคญสงสดแลว ในมมของการอนรกษพลงงาน เรากใหความส าคญเปนอยางมากเชนกน และหากพดถงสญลกษณของหองผาตด แนนอนวา กตองนก
ถง “เครองมอผาตด” หรอทเรยกกนตดปากวา “ชดset” ซงกอนจะใชตองผานกระบวนการฆาเชอตามมาตรฐาน และในการปรบปรงกระบวนการ เราไดท าการปรบเปลยนวสดหอหมชดset ซงแตเดมจะใช “ผาหอสองชน” เพยงอยางเดยว แตการหอดวยผาแลวน าไปนง จะมขอจ ากดตรงเรองเวลาในการเกบ ซงทวไปกจะอยไดนานประมาณ 14 วน ครนเมอครบเวลาและยงไมไดใชดวยซ ากตองน าไปนงใหม เปนอยางนเรอยไป อยางไรกตามเราไดท าการปรบเปลยนวสดหอหมจากผาหอไปเปน “ซองอบแกส” ซงเมอนงแลวจะมอายการเกบไดนานกวา (ประมาณ 6 เดอน) ซงผลกคอเราสามารถลดความถการนงไปไดมาก และแบงเบาโหลดของนงของหนวยงานจายกลางไปไดมากเชนกน (ซงจะลดพลงงานไดมาก เพราะตนงอบฆาเชอจะกนพลงงานสงมาก) แตนนเปนผลงานทเราท าเปนมาตรฐานไปแลว แตในวนนเราจะไดขอน าเสนอผลงาน Process Analysis (PA) เพอประหยดพลงงานเพมเตมดงน
โครงการตอนน าเกลอประหยดพลงงาน
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
42
โครงการ หมอนงเครองมอผาตดหลบพค
โครงการ ตเกบ Scope ประหยดพลงงาน
โครงการ แบบจ าลองประหยดแสงสวาง มาตรฐานอาคารเขยว (แถมให) เนองดวยหองผาตด 4 มลกษณะพเศษคอ เปนหนวยงานเดยวของชนท4 ดงนนพนทชน 4 จะรบผดชอบโดยหนวยงานผาตดโดยตรง นอกเหนอจากอปกรณทใชกบเครองมอแพทยทเราท า PA แลว ระบบพลงงานหลกๆ เชน ระบบแสงสวางกมความนาสนใจเชนกน เพราะผาตด 4 มปรมาณหลอดไฟมากถง 359 หลอด ดงนนหากปรบดๆจะสามารถลดการใชพลงงานไดมากเพราะจ านวนทมากและระยะเวลาการใชทนานกวาอปกรณอนๆ หากแตการปรบการใชแสงสวางของเรา จะคดในแนวมาตรฐานของอาคารเขยว กลาวคอจะสอในรปของ “พลงงานทใช ตอ
กอนปรบ หลงปรบ กอนปรบ หลงปรบตอนน ำเกลอ 1,440.0 220.0 5,342.4 816.2หมอนง 223.7 130.1 829.7 482.7
ตเกบscope 48.6 16.2 180.3 60.1
Total 1,712.3 366.3 6,352.5 1,359
16,151
59,921
คำรบอนฟตพรนททลดได (kgCO2/ป) 9,045
คำไฟฟำ (บำท/เดอน)หนวยไฟฟำทใช (kWh/เดอน)อปกรณ OR
หนวยไฟฟำทงหมดทลดไดตอป (kWh/ป)
คำไฟฟำทลดไดตอป (บำท/ป)
สรปผลงาน 3 โครงการ
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
43
พนทใชสอย” หรอแสดงในหนวย “วตต/ตารางเมตร” ส าหรบเทคนคการปรบของเรา คอ “การลดจ านวนหลอด และการลดชวโมงการใชหลอด” ซงเราสามารถทจะปรบลดจ านวนหลอดบางโซน (ไมวาโซนทความเขมแสงสงเกนมาตรฐาน หรอโซนทใชหลอดเยอะเกนความจ าเปนและ/หรอ กนพลงงานเยอะกวา เชนพวกหลอด FL ยาว) หรอจะปรบลดชวโมงการใชงานของหลอดตามความเหมาะสม หรอปดไปเลยกไดในกรณทไมจ าเปนตองใชจรงๆ
ส าหรบการใชงานจรงของระบบแสงสวางทผาตด4 ทงชวงกอนและหลงปรบปรง จะแสดงไดดงน:
กอนปรบปรง
ชนดหลอด จ านวนก าลงไฟฟา
(วตต/หลอด)
วตตรวม
(Wtot)
กโลวตต
(kW)
ชม.ใช
งานตอวน
วน
ท างานตอ
เดอน
หนวยไฟฟา
(kWh/เดอน)
หลอดไฟสน 21 23 483 0.483 9 22 95.6
หลอดไฟยาว 1 276 41 11316 11.316 9 22 2,241
หลอดไฟยาว 2 24 41 984 0.984 24 30 708.5
หลอดตะเกยบ 38 9 342 0.342 24 30 246.2
Total 359 13,125 13.13 3,290.9
39,491
146,512
22,115
หลงปรบปรง
ชนดหลอด จ านวนก าลงไฟฟา
(วตต/หลอด)
วตตรวม
(Wtot)
กโลวตต
(kW)
ชม.ใช
งานตอวน
วน
ท างานตอ
เดอน
หนวยไฟฟา
(kWh/เดอน)
หลอดไฟสน(1) 12 23 276 0.276 9 22 54.6
หลอดไฟสน(3) 6 23 138 0.138 3 22 9.1
หลอดไฟสน(3) 3 23 69 0.069 0 22 0
หลอดไฟยาว(1) 81 41 3321 3.321 9 22 657.6
หลอดไฟยาว(1) 15 41 615 0.615 24 30 442.8
หลอดไฟยาว(2) 71 41 2911 2.911 5 22 320.2
หลอดไฟยาว(3) 112 41 4592 4.592 0 22 0
หลอดตะเกยบ(1) 18 9 162 0.162 24 30 116.6
หลอดตะเกยบ(2) 20 9 180 0.18 9 22 35.6
Total 338 12,264 12.264 1,636.60
19,639
72,862
10,998
คาไฟฟา(บาท/ป)
kgCO2/ป
สรปกอนปรบปรง หนวยตอป(kWh/ป)
คาไฟฟา(บาท/ป)
kgCO2/ป
สรปหลงปรบปรง หนวยตอป(kWh/ป)
FL ยาว 38 หลอด FL ยาว22 หลอด
FL ยาว 24 หลอด
FL ยาว24 หลอด
FL ยาว 45 หลอด สน 3 หลอด
หลอดFLยาว 31 หลอด สน 12 หลอด
FL ยาว 36 หลอด
FL ยาว13 หลอด
FLสน6 หลอด
FL ยาว 15 หลอด
หลอดตะเกยบ 38 หลอด
เดมมหลอดไฟทงหมด หลอด ( ตดเพม FL ยาวอก หลอด รวมทงสนเปน หลอด)
สรปการปรบ กอน(จ านวน) หลง (จ านวน)
หลอดยาว 300 279
หลอดสน 21 21
หลอดตะเกยบ 38 38
รวม 359 338
หลอดฟลออเรสเซนต
(Fluorescent; FL)
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
44
เกรดเพมเตม “ก าลงไฟฟาสองสวางตอพนท ตามมาตรฐานอาคารเขยว”
การหา ก าลงไฟฟาสองสวางตอพนท (L) ทเหมาะสม ในหนวย “วตต/ตารางเมตร” ใหใชสตร
L = W total / A total
โดย W total หมายถง จ านวนวตตทงหมด (Watt; W)
A total หมายถง จ านวนพนททงหมด (ตารางเมตร; กวาง×ยาว) ซงจากตวอยางขางตนของ การปรบระบบแสงสวางทผาตด 4 น จากการค านวณพบวา
กอนปรบปรง
จ านวนวตตท งหมดทใช (กบระบบแสงสวาง) = 13,125 วตต
พนททงหมดของผาตด 4 เทากบ 400 ตารางเมตร
แทนคาตามสตร = 13,125 / 400 = 32.8 วตต/ตารางเมตร
หลงปรบปรง
จ านวนวตตท งหมดทใช (กบระบบแสงสวาง) = 12,264 วตต
พนททงหมดของผาตด 4 เทากบ 400 ตารางเมตร
แทนคาตามสตร = 12,264 / 400 = 30.6 วตต/ตารางเมตร
นนหมายความวา ผาตด 4 สามารถลดการใช “วตต/ตารางเมตร”ระบบแสงสวาง ไปได 6.56 %
Note:
1) มาตรฐานก าลงไฟฟาสองสวางตอพนท (L) ของอาคารประเภทโรงพยาบาลจะอยท 12-16 W/m2
2) สงททานตองท ามแค 2 อยางในการหาคา L นนคอ 1.นบจ านวนหลอดไฟ 2.วดพนทหนวยงานของทาน
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
45
หนวยงาน: หออภบาลผปวยปลกถายเซลลตนก าเนด (Stem cell transplantation Unit; SCTU) สญลกษณประจ าหนวยงาน : ปลกถายเซลลตนก าเนดเมดเลอด อปกรณการแพทย sterilize
ชอผลงาน SPA: “เซลลเมดเลอดขาว ลดตนทน ลดใชพลงงานได”
หออภบาลผปวยปลกถายเซลลตนก าเนด (SCTU) มหนาทในการใหบรการผปวยทเปนโรคมะเรงระบบเลอด ทไดรบการรกษาดวยการปลกถายเซลลตนก าเนดเมดเลอด โดยกระบวนการปลกถายเซลลตนก าเนด มอย 4 ขนตอน คอ 1) การเกบเซลลตนก าเนด 2) การใหยาเคมบ าบดขนาดสง 3)การปลกถายเซลลตนก าเนด และ 4) การพกฟนหลงปลกถายเซลลตนก าเนด (หมายเหต กอนขนการท าเคมบ าบด แพทยจะตองเจาะเลอดของผปวยไปตรวจสอบความพรอมทางรางกายของคนไขเอง ซงจะมองคประกอบทตองพจารณา เชน ความเขมขนเมดเลอดแดง จ านวนเมดเลอดขาว เกลดเลอด เปนตน) และความเปนจรงทพบกคอ ในระยะใหยาเคมบ าบดขนาดสงและระยะปลกถายเซลลตนก าเนด ภมคมกนผปวยจะลดลงต าทสด โดย
- ผปวยตองอยในหองทควบคมปรมาณฝ นใหมนอยกวาปกต โดยใชระบบความดนบวก - เจาหนาททใหการดแลและญาตทเขาเยยม ตองใสเสอกาวน Sterile ทกครง (เมอผปวยอยในสภาวะเสยง
ตอการตดเชอ) และ - Highlight ส าคญ กคอ ในการดแลผปวยปลกถายเซลลตนก าเนด 1 ราย ตองใชเสอกาวน Sterile จ านวน
300 ตว นบตงแตวนทมการปลกถายเซลลตนก าเนด ถงวนทผปวยจ าหนายกลบบาน ซงเมอมาถงจดน ทานคงพอจนตนาการไดแลวใชไหมวา “มนตองมการเตรยมการทเขามาเกยวของมากมาก ทงเรองพสด อปกรณไฟฟา” ซงนนหมายถง “ตนทน” (ทจะสง ถาบรหารจดการไมด)
อยางไรกตาม เราชาว SCTU มวตถประสงคทจะ 1) ชวยลดตนทนลง โดยเฉพาะอยางยง “ตนทนในเรองของการเตรยม เสอกาวน Sterilie” (ทตองลดลง) และ 2) มแนวทางปฏบตในการใชเสอกาวน Sterile ในการนเราไดมการปรบปรงกระบวนการใชเสอ sterile และเกบขอมลมาในระหวางชวง เดอนมถนายน 2559 – เมษายน 2560 โ ย ธ Sterile า ANC (Absolute Neutrophil Count)
หรอ “จ านวนนบของเมดเลอดขาวนวโทรฟล”
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
46
โดย “นวโทรฟล” คอ เมดเลอดขาวชนดหนง ทมหนาทในการตอสกบเชอโรคตางๆ และเมอใดกตามทนวโทรฟลมจ านวนทลดลง (ภมคมกนต าลง) ความเสยงตอการตดเชอตางๆ (แบคทเรย เชอรา) กจะสงขนตามล าดบ โดยทวไปจะมเกณฑบงชถงความสมพนธแบบผกผนของ ANC กบ ความเสยงในการตดเชอดงน:
ซงจากตารางขางบน ท าใหเราสามารถก าหนดแนวทางปฏบตใหมในการใชเสอกาวนดงน:
จดเตรยมเสอกาวนสะอาด ใชในการดแลผปวยทไมมความเสยงในการตดเชอแบคทเรย (หรอ ANC ≥1,500 เซลล/ลบ.มม.)
จดเตรยมเสอกาวน Sterile ใชในการดแลผปวยทมความเสยงในการตดเชอแบคทเรย (หรอ ANC <1,500 เซลล/ลบ.มม.)
-ตดปายเตอนใสเสอกาวน sterile หนาหองผปวย ANC < 1,500 เซลล/ลบ.มม. -จดเตรยมเสอกาวน sterile 10ตว/ วน/ราย -น าเสอกาวน sterile ทใชแลวทงถงผาทกทายเวร โดยขอมลจรงทไดจากการเกบขอมล บงชวา (กอนปรบปรง) คนไข 1 ราย จะนอนโรงพยาบาลประมาณ 10 วน และเราไดมการเตรยมเสอ Sterile ไวใหญาตหรอผดแลคนไขถง 30 ตว/วน/คนไข1ราย (หรอ ใชเสอทงหมด 300 ตว/คนไข 1 ราย) ดงนนจงสามารถสรปไดวา กอนท าโครงการ หนวยงาน SCTU ใชเสอกาวน Sterile ในการดแลผปวยหลงใสเซลล 30 ตว/วน หลงท าโครงการ หนวยงาน SCTU ใชเสอกาวน Sterile ในการดแลผปวยหลงใสเซลล 10 ตว/วน
และหากพจารณาทตนทนดานตางๆ จะพบวา 1) ท า จ ายกลา : เครองนงอบฆาเชอโรคดวยไอน า ใชก าลงไฟฟา 2,000 วตต
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
47
- รอบการนง 1 รอบใชเวลา 1 ชวโมง (นงเสอได 36 หอ; 1หอม2ตว หรอ 72 ตว/รอบ) - เสอกาวน Sterile มตนทนการจดการหอละ 28.90 บาท (หรอ 14.45 บาท/เสอ1ตว)
สดทายนเราจะไดท าการสรปเปรยบเทยบขอมลตนทนการใชเสอกาวน Sterile ทงกอนและหลงปรบปรงดงตอไปน
คราวนทานเชอรยงละวา “เซลลเมดเลอดขาว ลดตนทน ลดใชพลงงานได”
เปรยบเทยบขอมลการใชเสอกาวน Sterile ในการดแลผปวยระหวาง ม.ย. -เม.ย. ( ราย)
รายการ กอน หลง ลดลง หมายเหต .การใชเสอกาวน sterile ในการดแลผปวย(ตว) ตว/ วน
.ตนทนการเตรยมเสอกาวน sterile (บาท) . บาท/ตว
.รอบการนงเสอกาวน sterile (รอบ) ตว/รอบ
.การใชไฟฟาในการนงเสอกาวน sterile (วตต) หรอคดเปนหนวยไฟฟา [kWh]
( )[150]
( )[50]
( )[100]
วตต/รอบ
.การปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสบรรยากาศ (Kg CO2)
. . . Emission factors ของการใช
ไฟฟา: . Kg CO2e/ kWh
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
48
หนวยงาน: หอผปวยพเศษ 6ก สญลกษณประจ าหนวยงาน : “ทรพยากรทกอยางของหอพเศษ” ชอผลงาน SPA: “หอผปวยพเศษ 6ก รวมใจรกษน า”
“น า” เปนทรพยากรทมคาไมสามารถประเมนได ขาดอะไรกขาดได แตขาดน าคงสดจะพรรณนา และในวนนหอ6ก จะไดขอน าเสนอเคลด(ไม)ลบในการประหยดน าอยางมประสทธภาพ โดยอาศยการออกแบบการทดลองเลกๆ รวมกบความรวมมอรวมใจของพนองเจาหนาททงหมดของ หอ6ก มาลองดกนเลยวาพวกเราท ากนยงไง
วธกา า กา 1) ษ ฏ 2) 3) ฏ :
- ส ารวจปรมาณการใชน าใน 1 นาท ของจ านวนกอกน าทง 4 จด ในชวงการปรบระดบแรงดนของน าสงสด
- แจงใหทประชมรบทราบเพอหาขอตกลงในการปรบลดระดบแรงดนของ วาลวน า
- ตดสตกเกอรสแดงตรงต าแหนง ทปรบแรงดนของวาลวน า หลงจากปรบลดแรงดนของน า
- ส ารวจปรมาณการใชน าใน 1 นาทของจ านวนกอกน าทง 4 จด ในชวงการปรบลดระดบแรงดนของน า
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
49
4) จ ท าแบบต วจส บกา บวาล ว า บ วณ า า 4 ต าแห
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
50
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
51
หมายเหต: คดคาน าทลกบาศกละ 21 บาท
“ทานลองคดดนะวา แคหนวยงานเดยวยงสามารถประหยดคาน าไดขนาดน ถาทก
หนวยงานใชหลกปฏบตเดยวกบ หอพเศษ 6 ก เราจะไดผลประหยดน าขนาดไหน”
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
52
หนวยงาน: หอผปวยรงสรกษา (5ก) สญลกษณประจ าหนวยงาน : พสดและอปกรณทใชในการรกษาโรคแทรกซอนเยอบชองปาก ชอผลงาน SPA: “บวนปากดวยน าเกลอ(ท าเอง) เออเฟอสงแวดลอม เราพรอมใจประหยด”
วตถประสงคของโครงการ: 1) ลดปรมาณการใชพสดทาง
การแพทย และลดปรมาณขยะ (เพอเปนการลดคารบอนฟตพรนท)
2) ลดคาใชจายดานพสดทางการแพทยและลดคาก าจดขยะ
ขนตอนการด าเนนงาน (กอนปรบปรง)1.ประชมแจงนโยบายใหแกบคลากรในหอผปวยใหรบทราบ2.ส ารวจการใชปรมาณน ายาบานปากของผปวย และการทงขวดน ายาบวนปาก 3.ใชน ายาบวนปาก NSS irrigate 1 ขวด (1,000 cc) = 34 บาท • ใน 1 วนผปวยตองใชน ายาบวนปาก 2 ขวด (เปลยนเวรเชา และ เวรดก )หรอคดเปนเงน = 68 บาท• มขยะจากขวดพลาสตกเพมขน 2 ขวด ถาผปวยนอนรกษา 30 วน และใชน ายาบวนปากวนละ 2 ขวดคดเปนเงน 68 × 30 บาท = 2,040 บาท / 1 คน มจ านวนขยะพลาสตกเพมเปน 2 × 30 = 60 ขวด / 1 คน /เดอน
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
53
หลงปรบปรง: ปรบเปลยนการใชน ายาบวนปากดงน• เปด NSS irrigate เมอแรกรบ ใหกบผปวย 1 ขวด คดเปนเงน = 34 บาท• ใชเกลอ กโลกรม / ถง = 120 ชอนชา ราคา บาท (เกลอ ชอนชา =
. บาท) เมอน ายาในขวดหมด ผสมน ายาใหใหมโดย ผสมน าสะอาด 1,000 cc + เกลอแกง 1 ชอนชาหรอ ผสมน าสะอาด 1,000 cc + เกลอแกง 1 ชอนชา + โซเดยมไบคาบอเนต 1 ชอนชาในกรณผปวยทมฝาขาวในปาก
• ผสมเกลอ ชอนชา / น าสะอาด CC = . บาท• หรอ ลดคาใชจายได = 33.9 บาท / การเปดขวดใหม ครง (หรอ ลดปรมาณ
การทงขยะขวดพลาสตกลง 55 ขวด) • จะมการเปลยนขวดน ายาบวนปากทก 1 สปดาห
SPA online “วนอนรกษพลงงานและรกษาสงแวดลอม” (5 มถนายน 2560) คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
54
จากผลจากการปรบกระบวนการขางตน เราจะไดขอสรปเปรยบเทยบถงคาใชจาย และปรมาณขยะทเกดขนในกระบวนการเตรยมน าเกลอส าหรบบวนปาก ทงกอนและหลงการปรบปรงกระบวนการดงน
การหาคาคารบอนฟตพรนท ในทน กจกรรม คอ “ผลตางปรมาณขวดน าเกลอทใช” และคา Emission factors การปลดปลอย CO2 จาก
การก าจดขวดน าเกลอเทากบ 3.77 kg CO2 / kg ขวดน าเกลอ - จากการชงน าหนกขวดน าเกลอ พบวา 1 ขวด หนก50 กรม และขวดน าเกลอ 20 ขวดหนก 1 kg
- ปรมาณขวดน าเกลอทลดได = 6,545 ขวด/ป (หรอมาจาก 7,140-595) ดงนนน าหนกขวดน าเกลอทลดได = 327.25 kg (หรอ 6,545 / 20) เมอแทนคาตามสตร CO2 (kg/ป) = กจกรรม × Emission factors จะได
327.25 (kgขวดน าเกลอ /ป) × 3.77 ( kg CO2 / kg ขวดน าเกลอ ) = 1,233.73 kg CO2 /ป
เดอน(ป พ.ศ. )
จ านวนผปวยฉายรงสบรเวณศรษะและล าคอ
คาใชจายปกต ในการใช NSS
irrigate
คาใชจายในการใชน ายาบวนปากดวยน าเกลอ(ผสมเอง)
ปรมาณขยะของขวด NSS irrigate
ปรมาณขยะใชน ายาบวนปากดวยน าเกลอ(ผสมเอง)
มกราคม , 2,040 60กมภาพนธ , 680 20มนาคม , 1,530 45เมษายน , 1,530 45พ ษภาคม , 1,530 45มถนายน , 1,700 50กรก าคม , 2,380 70สงหาคม 12,240 1,020 30กนยายน , 2,380 70ตลาคม 22,440 1,870 55
พ ศจกายน 20,400 1,700 50ธนวาคม 22,440 1,870 55
รวม 242,760 20,230 , 595
ผลประหยดคาพสด = 222,530 บาท/ป
Recommended