Chapter 2: Fundamental Concepts of Information SystemsOffice Automation System Transaction...

ระบบสารสนเทศInformation System

บทน ำ

เทคโนโลยเปลยนแปลงสภาพแวดลอมภายในขององคกร

การลดตนทนหรอการเพมคณภาพในการผลต โดยการน าระบบอตโนมตมาใชในงานทตองใชแรงงาน

งานของผบรหารมลกษณะเปลยนไปตลอดเวลาตามสภาพแวดลอม

องคประกอบระบบสำรสนเทศ

MIS for Admin

Information

System

Technology

Organization

Management

ระบบสำรสนเทศทดควรประกอบดวย

▪ ซอฟทแวร (Software)▪ ฮำรดแวร (Hardware)▪ ฐำนขอมล (Data base)▪ โทรคมนำคม (Telecommunication)

ระบบสำรสนเทศ (Information System)

ระบบสำรสนเทศ (Information System) คอ กลมของระบบงำนทประกอบไปดวย ฮำรดแวร หรออปกรณ และซอฟทแวร หรอโปรแกรมคอมพวเตอร ทท ำหนำทรวบรวม จดเกบ ประมวลผล และแจกจำยสำรสนเทศ เพอกำรจดกำรตดสนใจและควบคมกำรด ำเนนงำนภำยในองคกร นอกจำกนยงชวยในกำรประสำนงำนขององคดวย (Laudon C. Kennth and Jane P.Lundon., 1998)

ระบบสำรสนเทศสรำงขนมำเพอจดมงหมำยประกำรหนง คอ กำรประมวลผลขอมล (Data) ใหเปนสำรสนเทศ (Information) และน ำไปสควำมร (Knowledge) ทชวยแกปญหำในกำรด ำเนนงำน

Key Issues•ระบบสารสนเทศ

• Transaction Processing Systems (TPS) •Management Information Systems (MIS)•Decision Support Systems (DSS)•Executive Information Systems (EIS)•Office Automation (OA)•Expert Systems (ES)

Information System - Classification By Support Function

Operational Managers

Data Workers

Middle Managers

Senior MgrExecutive Support System

Management Information System

Decision Support System

Intelligent Support Systems

Knowledge Management System

Office Automation System

Transaction Processing System

•5-year sales trend•Profit Planning•5-year budget forecasting•Product development

•Sales Management•Inventory Control•Annual budget•Production Scheduling•Cost Analysis•Pricing Analysis

•Simulation•Pgm coding•System support•Word Processing•Desktop Publishing

•Order Processing•Fulfillment•Material Movement•A/R, A/P, GL•Payroll•POS

สำรสนเทศ

สำรสนเทศ (information) หมายถงการน าขอมล

ทตรงกบความตองการ (Raw data)ไมวาจะเปนตวหนงสอ ตวเลข รปภาพ และอนๆ ไปประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร เพอใหไดผลลพธตามความตองการทเรยกวา สำรสนเทศ ทผใชสามารถน าไปชวยในการตดสนใจ การวางแผนก าหนดนโยบาย การจดการขององคกร ทงภาครฐและเอกชนไดถกตองและรวดเรว

คณสมบตของสำรสนเทศส ำหรบผบรหำร

ใชงำนงำย

ควำมถกตองชดเจน

ควำมทนตอกำรใชงำน

ควำมสมบรณครบถวนและมคณสมบตเชงปรมำณพอเพยง

ควำมกระทดรดชดเจน

โครงสรำงของระบบตรงกบควำมตองกำร ขยำยระบบได

ยอมรบไดในทกระดบ เปนระบบอสระไมผกพนเทคโนโลย

สำมำรถตรวจสอบได

ชนดของสารสนเทศStructured

◼ เปนสำรสนเทศรำยละเอยด ปจจบน เกยวกบเหตกำรณในอดต บนทกขอเทจจรงในชวงเวลำส นๆ เปนสำรสนเทศภำยในองคกร

Semistructured

◼ เปนสำรสนเทศท งแบบมโครงสรำงและไมมโครงสรำง.

Unstructured

◼ เปนรำยงำนสรป สำรสนเทศเกยวกบเหตกำรณในอนำคตบนทกขอเทจจรงในระยะยำวเปนสำรสนเทศภำยในและภำยนอกองคกร.

ควำมหมำยของเทคโนโลยสำรสนเทศ

เทคโนโลยสำรสนเทศ คอ ฮำรดแวร ซอรฟแวร กำรสอสำรโทรคมนำคม กำรจดกำรฐำนขอมล และเทคโนโลยทใชในกำรประมวลผลสำรสนเทศทใชคอมพวเตอร (O’Brien, 2001)

ควำมหมำยของระบบสำรสนเทศเพอกำรจดกำร

ระบบสำรสนเทศเพอกำรจดกำร คอ ระบบทรวบรวม ประมวล เกบรกษำ และเผยแพรสำรสนเทศ เพอใชในกำรวำงแผน กำรพฒนำตดสนใจ ประสำนงำนและควบคมกำรด ำเนนงำน

องคประกอบระบบสารสนเทศทใชคอมพวเตอร

ระบบสารสนเทศเพอการจดการทใชคอมพวเตอร (Computer-Based Information Systems : CBIS) มองคประกอบทส าคญ 5 สวนคอ

❖ ฮำรดแวร (Hardware)

❖ ซอรฟแวร (Software)

❖ ฐำนขอมล (Database)

❖ เครอขำย (Network)

❖ กระบวนกำร (Procedure)

❖ คน (People)

บทบำทของนกบรหำรและผปฏบตงำนเกยวกบสำรสนเทศ

ก ำหนดสำรสนเทศทตองกำร (what) โดยพจารณาจากลกษณะงาน หรอหนาทของหนวยงาน

พจำรณำเวลำ (when) ทตองใชสำรสนเทศน นเพอก าหนดเวลารวบรวม ประมวลผล จดท ารายงาน

ทรำบวำจะหำสำรสนเทศดงกลำวไดทไหน(where) จากแหลงขอมลภายใน หรอภายนอก

เขำใจวำท ำไม (why) จงตองมสำรสนเทศน นทราบถงสาเหตในการเกบรวบรวมขอมล

บทบำทของนกบรหำรและผปฏบตงำนเกยวกบสำรสนเทศ

ทรำบวำผใชสำรสนเทศคอใคร (for whom) เพอจะไดจดท ารปแบบการน าเสนอใหเหมาะสม

จะใชเครองมออะไร (how) ในการเกบรวบรวม ประมวล รกษาสารสนเทศ

สามารถเขาใจความหมายของสารสนเทศทหามาได

สามารถด าเนนการหรอปฏบตงานไดอยางเหมาะสม

ใชสารสนเทศอยางถกตองตามกฎหมายและอยางมจรยธรรม

แนวทำงเกยวกบระบบสำรสนเทศ

การศกษาเรองระบบสารสนเทศเพอการจดการ จ าเปนตองอาศยความรในสาขาวชาตาง ๆ ดงนนระบบสารสนเทศจงมลกษณะเปน สหวทยาการ (multidisciplinary) ดงนน จงแบงการศกษาระบบสารสนเทศออกเปน 3 แนวทางคอ (Laudon, 1999)

แนวทำงดำนเทคนค (Technical Approach)

แนวทำงดำนพฤตกรรม (Behavioral Approach)

แนวทำงกำรผสมผสำนระหวำงเทคโนโลยและสงคม (Sociotechnical Systems)

แนวทำงเกยวกบระบบสำรสนเทศ

MIS

คอมพวเตอรComputer science

วจยเชงปฏบตกำรOperation Research

วทยำกำรกำรจดกำรManagement Science

จตวทยำPsychology

สงคมวทยำSociology

องคกำรOrganization

แนวทำงดำนเทคนคTechnical Approach

แนวทำงดำนพฤตกรรมBehavioral Approach

แนวทำงเกยวกบระบบสำรสนเทศ

แนวทำงดำนเทคนค เนนเรองเทคโนโลยดานกายภาพและความสามารถในดานเทคนคของระบบ ความรทใช

ในแนวทางนไดแก

❖ วทยำกำรจดกำร » เนนเรองการพฒนาโมเดลในการตดสนใจและการจดการ

❖ Computer Science » สนใจการสรางทฤษฎและวธการท างานของคอมพวเตอร วธเกบรวบรวมและการเขาถงขอมล

❖ กำรวจยเชงปฏบตกำร » เนนเทคนคทางคณตศาสตร เพอหาทางเลอกทดทสด ในการบรหาร การท างาน

แนวทำงเกยวกบระบบสำรสนเทศ

แนวทำงดำนพฤตกรรม

เนนทการเปลยนแปลงทศนคต พฤตกรรมการบรหาร รวมทงนโยบายองคกร ความรทใชในแนวทางนไดแก

❖ วชำองคกรและกำรจดกำร » ชวยในการพจารณาวากลมหรอองคกรจะพฒนาระบบอยางไร และระบบนนจะมผลตอบคคลอยางไร

❖ วชำจตวทยำ » ชวยศกษาพฤตกรรมของคนเมอมการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยในองคการ

❖ สงคมวทยำ » เปนเรองผลกระทบของระบบสารสนเทศทมตอกลม องคการ และสงคม

แนวทำงเกยวกบระบบสำรสนเทศ

แนวทำงกำรผสมผสำนดำนเทคนคและสงคม

แนวคดนเปนการผสมผสานแนวคดดานเทคนคและพฤตกรรมเขาดวยกน โดยมจดมงหมายเพอใหเกดดลยภาพระหวางความพงพอใจของผปฏบตงาน และประสทธภาพของการท างาน แนวคดน เชอวาองคกรมองคประกอบทส าคญ 4 ประการ คอ งำน คน โครงสรำง และเทคโนโลย หากมการเปลยนแปลงปจจยหนงจะสงผลตอปจจยอน ๆ ดวย

ประโยชนของสำรสนเทศ

สำรสนเทศทดมประโยชนในดำนตอไปน

➢ประสทธภำพ (Efficiency)

➢ประสทธผล (Effectiveness)

➢ควำมไดเปรยบในกำรแขงขน (Competitive Advantage)

➢คณภำพชวตกำรท ำงำน (Quality of Working Life)

ประโยชนของสำรสนเทศ

ประสทธภำพ (Efficiency)

1. ระบบสำรสนเทศท ำใหกำรปฏบตงำนมควำมรวดเรว

2. ระบบสำรสนเทศชวยในกำรเขำถงขอมลขนำดใหญไดอยำงรวดเรว

3. ระบบสำรสนเทศชวยใหกำรตดตอสอสำรเปนไปไดอยำงรวดเรว

4. ชวยลดตนทน

5. ชวยใหกำรประสำนงำนระหวำงฝำยตำง ๆ เปนไปไดดวยด

ประโยชนของสารสนเทศ

ประสทธผล (Effectiveness)

1. ระบบสำรสนเทศชวยในกำรตดสนใจ สงผลใหกำรด ำเนนงำนบรรลวตถประสงคได

2. ระบบสำรสนเทศชวยในกำรเลอกผลตสนคำ/บรกำรทเหมำะสม

3. ระบบสำรสนเทศชวยในกำรปรบปรงคณภำพของสนคำ/บรกำรใหดข น, ท ำไดถกตองและรวดเรวขน, ตรงกบควำมตองกำรของลกคำไดดข น

ประโยชนของสำรสนเทศ

ควำมไดเปรยบในกำรแขงขน (Competitive Advantage)

มการน าสารสนเทศมาใชและท าใหเกดการบรหาร/จดการงานแบบใหม เชน Supply Chain Management, Good Governance, Customer Relationship Management-CRM, E-Business, E-Government, E-commerce, Re-engineering, Knowledge Management, Virtual Organization เปนตน

ประโยชนของสำรสนเทศ

คณภำพชวตกำรท ำงำน (Quality of Working Life)

เทคโนโลยสารสนเทศท าใหเกดเครองมอการท างานแบบใหม เชน Internet, E-mail, Hand phoneและท าใหเกดการท างานรปแบบใหม ๆ เชน ระบบ Tele/Video Conferencing, Electronic Data Interchange, Virtual Organization เปนตน ซงท าใหประหยดทรพยากร และเพมคณภาพการเปนอยของคนได

ผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศ

เฮอรไชม (Hirscheim, 1985) ไดเสนอแนวคดเกยวกบผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศ สำมำรถจ ำแนกได 3 กลมคอ

❖ กลมทมองผลกระทบในดำนบวก (optimism)

❖ กลมทมองผลกระทบในดำนลบ (Pessimisms)

❖ กลมทมองผลกระทบในลกษณะสมพนธ (Relativism)

ผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศ

แนวคดทมองในดำนบวก

❖ แนวคดนซมลกอยในวฒนธรรมของอเมรกน โดยมสมมตฐำนวำ IT ไมควรไดรบกำรปฏเสธไมวำภำยใตสถำนกำรณใด ๆ แตควรจะมกำรน ำไปใชอยำงแพรหลำยและรวดเรว

❖ แนวคดนเชอวำ IT เปนยำสำรพดโรคทแกปญหำทกอยำงได

❖ แนวคดนเชอวำ IT มลกษณะเบดเสรจสมบรณในกำรควบคมกระบวนกำรท ำงำนภำยในองคกร

❖ แนวคดนเชอวำ IT จะน ำไปสกำรจำงงำนเพมข น, ท ำใหมกำรกระจำยอ ำนำจมำกขน, ท ำใหกำรตดตอสอสำรดข น, ชวยเพมผลผลต

ผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศ

แนวคดทมองในดำนลบ

❖ แนวคดนมองวำ องคกรประกอบดวยกลมคนทม ควำมขดแยง และกลมทมอ ำนำจเหนอกวำจะน ำ IT เขำมำใชในกำรควบคมกำรท ำงำน

❖ กลมนมองวำ IT จะน ำไปสกำรจำงงำนทลดลง, ท ำใหมกำรรวมศนยอ ำนำจมำกขน, ท ำใหม สำรสนเทศมำกเกนไป และไมไดท ำใหเกดกำรเปลยนแปลงในผลผลตทแทจรงแตอยำงใด

❖ กลมนมองวำ IT ท ำใหกำรท ำงำนเปนลกษณะประจ ำ, นำเบอ, ท ำใหควำมพอใจและคณภำพชวตกำรท ำงำนลดลง

❖ กลมนมองวำ IT ท ำใหเกดปญหำตำง ๆ เชน ปญหำเศรษฐกจ,สงคม ฯลฯ

ผลกระทบของเทคโนโลยสำรสนเทศ

แนวคดเชงสมพนธ

❖ กลมนมองวำ IT จะเปนตวแปรแทรกระหวำงควำมสมพนธระหวำงคนและองคกำร

❖ กลมนมองวำ IT จะเปนบวกหรอลบขนอยกบกำรสรำงและกำรใชเทคโนโลย

❖ กลมนมองวำ กำรออกแบบ IT ทด คอ กำรสรำงดลยภำพระหวำงควำมพอใจของผใชและประสทธภำพดำนเทคนค กำรออกแบบระบบคอมพวเตอรท ดไมเพยงแตชวยใหงำนประสบควำมส ำเรจ แตยงชวยใหคนมควำมพอใจในกำรท ำงำนเพมข นดวย

What is Enterprise Computing?การไหลของสารสนเทศในองคกรขนาดใหญ?

➢ องคกรขนาดใหญจะมการจดการขอมลจ านวนมากทเชอมโยงเขาดวยกนในกลมหรอนอกกลมเครอขาย

p. 714 Fig. 14-1 Next

What is Enterprise Computing?

What is enterprise information?

p. 718 Next

Information ชวยในกำรด ำเนนงำนขององคกร

ชวยในกำรตดสนใจทดกวำ

รวบรวม ผสำน และวเครำะหขอมลทนเวลำ

ระดบปฏบตกำร (Operational Level)( Lower Manager)

เปนกำรปฏบตงำนประจ ำ กจกรรมในกำรท ำงำนแตละวนกบลกคำดแลและควบคมกำรท ำงำนในกำรปฏบตงำนกำรตดสนใจ (Operational Decision)◼ เปนแบบมโครงสรำง◼ กำรท ำงำนซ ำๆ

ระบบสำรสนเทศ (Information system)◼ กจกรรมทมรปแบบซ ำๆกน◼ มกำรตรวจสอบมประสทธภำพกำรท ำงำนกบลกคำ

ระดบบรหำร (Managerial Level)(Middle Manager)

เปนบคคลทน ำกลยทธขององคกรไปปฏบตใหบรรลเปำหมำยจดกำรโครงสรำงและจดสรรบคลำกรในกำรท ำงำนกำรตดสนใจ (Tactical Decision)◼ กำรปฏบตงำนทยงยำก◼ มกำรก ำหนดระยะเวลำกำรท ำงำนระยะส น◼ เปนแบบกงโครงสรำง (Semi-Structured)

ระบบสำรสนเทศ (Information system)◼ จดรำยสรปสำรสนเทศของกจกรรมของกำรปฏบตกำร

ระดบสง (Executive Level)(Top Manager)

เปนบคลำกรทท ำหนำทในกำรวำงแผนกลยทธและก ำหนดเปำหมำยขององคกรท ำหนำทในกำรวำงแผนระยะยำวกำรตดสนใจ (Decisions) ◼ Very complex ◼ Unstructured

ระบบสำรสนเทศ (Information systems)◼ Aggregate summaries◼ Statistical analyses, trends, and projections

Business Environment

โครงสรำงองคกร

Business Strategies

Business Processes

Business and Culture

IT Infrastructure

Information

UserSystem

ระบบสำรสนเทศและเทคโนโลยจะตองเปนเครองมอสนบสนนองคกร