View
5
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Dr. Okan Bülent Yıldız
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı
Diabetes Mellitus ve Mikrobiyota
4. Ulusal Bağırsak Mikrobiyotası ve Probiyotik Kongresi 19-22 Ekim 2017, Antalya
Dünyada diyabet
www.idf.org
Tip 1 diyabet görülme hızında artış
Harjutsalo et al. JAMA, 2013
Türkiye’de diyabet
• Diyabetli birey sayısı > 7.000.000
• Tip 2 diyabet > %90
• Diyabetli bireylerin yarısı hastalığının farkında değil
• Toplam sağlık harcamalarının yaklaşık %25’i
www.diyabet.gov.tr
Dagogo-Jack S, Diabetes Care, 2013
Diyabet için çevresel faktörlerden biri: Mikrobiyota?
Sanz et al. Pediatr Res 2015
Diyabet için çevresel faktörlerden biri: Mikrobiyota?
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Mikrobiyota yayınları: 2001 - 2017
0
50
100
150
200
250
300
350
400
2001 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Mikrobiyota ve diyabet yayınları: 2001 - 2017
İntestinal mikrobiyota, diyabet ve etkileşen faktörler
Allin et al. EJE 2015
Diabetes
Patterson et al. PMJ, 2016
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
Rodent çalışmaları
• Non-obese diabetic (NOD) mice
• Bio-breeding diabetes-prone (BBdp) rat
• Kompozisyon / kolonizasyon / antibiyotik çalışmaları
• İntestinal mikrobiyota tip 1 diyabet gelişimi ile ilişkili
• Mikrobiyota modülasyonu «protective gut flora transfer» diyabet gelişimini geciktirebilir / önleyebilir
Tai et al. REMD 2013
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
İnsan çalışmaları
• Sınırlı sayıda prediyabet ya da tip 1 diyabetli bireyde erken veriler
• Gözlemsel çalışmalar (ilişki analizleri)
• İnsanda preklinik ya da tip 1 diyabet için mikrobiyota ile neden – sonuç ilişkisi gösteren çalışma henüz yok
• Teknik ve analitik metotlar hızlı bir gelişim içinde
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
Takipli vaka – kontrol çalışması (otoantikor pozitifliğinden tip 1 diyabete ilerleyen 4 vaka ve 4 sağlıklı kontrol) 16s rRNA sekanslama
Bakteri çeşitliliğinde azalma Bacteriodes – Firmicutes oranında artış
Giongo et al. ISME J 2010
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
Otoimmünite ile negatif korelasyon gösteren bakteriler Otoimmünite ile pozitif korelasyon gösteren bakteriler
Giongo et al. ISME J 2010
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
Kostic et al. Cell Host Microbe 2015 Kallionpaa et al. Clin Immunol 2014
Tip 1 diyabet ve mikrobiyota
• Tip 1 diyabete gidişte başlangıç süreci yaşamın ilk yıllarında (aynı dönemde intestinal mikrobiyota da dinamik gelişim içinde)
• Mikrobiyotanın hastalık başlangıcında rol oynadığına dair yeterli veri yok
• Hastalık predikte eden otoantikorların gelişimi sonrası tip 1 diyabete ilerleyen çocuklarda bakteri çeşitliliğinde ve bütirat ve laktat üreten bakterilerde azalma
• İntestinal mikrobiyota hangi mekanizmalarla beta hücresi otoimmünitesinden klinik hastalığa serokonversiyona katkıda bulunuyor?
Tip 2 diyabet ve mikrobiyota
Germ-free (GF) C57BL6 farelere normal microbiota transferi ile azalmış gıda tüketimine rağmen 14 gün içinde %60 vücut yağı artışı ve insülin direnci gelişimi
Backhed et al., PNAS 2004
Tip 2 diyabet ve mikrobiyota
Tip 2 diyabetlilerde:
• Firmicutes ve Clostria’da azalma
• Bacteroidetes / Firmicutes oranı plazma glukozu ile pozitif ilişkili (p=0.04)
Larsen et al., PLOS One 2010
Tip 2 diyabet ve mikrobiyota
• NGT bireylerde prediyabetlilere göre A. Muciniphilia daha fazla
• Prediyabetli ve diyabetlilerde NGT grubuna göre Verrucomicrobiae daha az
Zhang et al., PLOS One 2013
Tip 2 diyabet ve mikrobiyota
Qin et al., Nature 2012
Le Chatelier et al., Nature 2013
Karlsson et al., Nature 2013 Ridaura et al., Science 2013
Munoz-Ganach et al. Endocrinol Nutr 2016
Tip 2 diyabet ve mikrobiyota
Tip 2 diyabet, insülin direnci ve mikrobiyota
• «Leaky gut»
• Düşük düzeyde inflamasyon
• Enerji homeostazı
• Lipid ve glukoz metabolizması
• Neden – sonuç?
Allin et al. EJE 2015
• 784 gut metagenomu (Danimarka, İsveç, Çin, T2DM:199)
• Hasta ve kontroller arasında taksonomik ve fonksiyonel profil farklılıkları (Üç çalışma birbiriyle tümüyle uyumlu değil)
• Metformin, insülin, statin ve antihipertansiflere göre sınıflandırma
• Yalnızca metformin mikrobiyota kompozisyon ve fonksiyonunu değiştiriyor
December 2015
Tip 2 diyabet, mikrobiyota ve metformin
• Metformin kullanan hastalarda Escherichia’da artış, Intestinibacter’de azalma
Forslund et al., Nature 2015
Tip 2 diyabet, mikrobiyota ve metformin
Forslund et al., Nature 2015
• Escherichia’da artış ile SCFA / intestinal glukoneogenez artışı (terapötik etkiye katkı)
• Escherichia’da artış ile gaz üretiminde artış (GI advers etkiye katkı)
Diyabet – Mikrobiyota ilişkili tedaviler?
Patterson et al. PMJ, 2016
• Probiyotik kullanımı ile glukoz değerlerinde istatistiksel anlamlı düşüş
• Örneklem büyüklüğü, çalışma dizaynı, metodoloji
Diyabet – Mikrobiyota ilişkili tedaviler?
Sun & Buys, BJN 2016
Diyabet – Mikrobiyota ilişkili tedaviler?
Kılavuzda yer almayan kelimeler:
• Microbiota
• Microbiome
• Probiotic
• Prebiotic
• FMT
Diyabet ve mikrobiyota çalışmaları: • Mikrobiyota kompozisyonu • Diyet • Probiyotik - prebiyotik • FMT • Antihiperglisemik ilaç
Diyabet ve mikrobiyota - Sonuçlar
• Diyabet görülme sıklığı tüm dünyada artmaktadır
• Hayvan deneyleri intestinal mikrobiyota kompozisyon ve fonksiyon değişikliklerinin diyabet gelişimine katkı sağlayabileceğini düşündürmektedir
• İnsan çalışmalarında mikrobiyota değişiklikleri tip 1 ve tip 2 diyabet ile ilişkili görünmekle birlikte nedensellik için henüz veri bulunmamaktadır
• Mikrobiyota ilişkili tedavilerin kanıta dayalı tıp perspektifinde diyabet yönetiminde bugün için yeri bulunmamaktadır
• Mikrobiyotanın daha iyi anlaşılması, gelecekte diyabet tanı, izlem ve tedavisinde yeni seçenekler geliştirilmesine imkan tanıyabilir
Recommended