View
8
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
Мирзо Улуғбек номидаги
Ўзбекистон Миллий университети
ҚҚИИССҚҚААЧЧАА
ФФРРААННЦЦУУЗЗЧЧАА--РРУУССЧЧАА--ЎЎЗЗББЕЕККЧЧАА
ИИҚҚТТИИССООДДИИЁЁТТГГАА ООИИДД ИИББООРРААЛЛААРР ЛЛУУҒҒААТТИИ
ККРРААТТККИИЙЙ
ФФРРААННЦЦУУЗЗССККОО--РРУУССССККОО--УУЗЗББЕЕККССККИИЙЙ
ЭЭККООННООММИИЧЧЕЕССККИИЙЙ ССЛЛООВВААРРЬЬ
GGLLOOSSSSAAIIRREE ÉÉCCOONNOOMMIIQQUUEE
FFRRAANNÇÇAAIISS--RRUUSSSSEE--OOUUZZBBEEKK
Тошкент – 2002
2
Ўзбекистон Республикасининг жаҳон хўжалиги тизимига ки-риб боришида хорижий тилларни мукаммал эгаллаган етакчи му-тахассис кадрларни тайѐрлаш катта аҳамиятга эгадир. Кадрлар тайѐрлаш миллий дастурини ҳаѐтга татбиқ этиш мақсадида уни-верситетлар, институтлар ва илмий-текшириш институтлари профессор-ўқитувчилари ва олимлари томонидан ОЎЮ талаба-лари учун дарсликлар, маъруза матнлари, қўлланмалари ишлаб чиқилиб нашр этилмоқда. Бунда ўзбек тилидаги қўлланмаларга алоҳида эътибор берилмоқда. Охирги йилларда чет тилларини ўрганишда ўзбек тилида дарслик, қўлланма ва луғатларнинг мавжуд эмаслиги ѐки камлиги маълум бир қийинчиликлар туғдирмоқда. Мазкур қийинчиликларни қисман бўлса ҳам барта-раф этиш мақсадида Ўзбекистон Миллий Университети Иқтисо-диѐт факультети «Чет тиллар» ва «Халқаро иқтисодий муноса-батлар» кафедралари ҳамкорлигида «Қисқача французча-русча-ўзбекча иқтисодиѐтга оид иборалар луғати» ишлаб чиқилди.
Ушбу луғат университетлар ва институтларнинг иқтисодий йўналишлари бўйича таҳсил олаѐтган талабалари учун мўлжал-ланган. Тузувчилар: к.ўқ. Пўлатова У.Б.
и.ф.н. Муминов.Н.Г.
Тақризчилар: Хорижий филология факультети «Чет эл адабиѐтшунослиги» кафедраси
мудири, ф.ф.н., доц. Эрматов. Б.С.
Ўзбекистон Давлат Жаҳон тиллари университети, Роман филологияси факультети, профессор М.А. Абдуразақов номидаги «Француз тили грамматикаси ва тил тарихи» кафедраси доценти
Ж.Якубов
Маъсул муҳаррир: ЎзМУ Иқтисодиѐт факультети декани,
и.ф.д., проф. А.В.Ваҳабов
3
ALPHABET FRANÇAIS
ФРАНЦУЗСКИЙ АЛФАВИТ
ФРАНЦУЗ АЛФАВИТИ
A a A a [a] N n N n [ɛn]
B b B b [be] O o O o [o]
C c C c [se] P p P p [pe]
D d D d [de] Q q Q q [ky]
E e E e [ə] R r R r [ɛr]
F f F f [ɛf] S s S s [ɛs]
G g G g [ʒe] T t T t [te]
H h H h [a∫] U u U u [y]
I i I i [i] V v V v [ve]
J j J j [ʒi] W w W w [dublə ve]
K k K k [ka] X x X x [iks]
L l L l [ɛl] Y y Y y [igrɛk]
M m M m [ɛm] Z z Z z [zɛd]
4
À
abaissement (m) syn: baisse (f), réduction (f), diminution (f)
понижение пасайиш, пасайтириш
abandon (m) отказ (от права, от имущества)
воз кечиш (ҳуқуқдан, мол-мулкдан)
accepter принимать қабул қилмоқ (таклифни)
~ une reclamation признать реклама-цию
эътирозномани қабул қилмоқ
accompte (m) syn: avance (f)
взнос, аванс бадал, бўнак, аванс
accord (m) договор, соглашение шартнома, битим
~ de commerce ~ commercial
торговый договор
савдо шартномаси
~ contractuel договорное соглашение
шартнома битими
accords (m,pl) annexes
допольнительное соглашение
қўшимча битим
~ sur les salaires соглашение о зарплате
иш ҳақи тўғрисида битим
accorder предоставлять бермоқ, тақдим этмоқ
~ une bonification syn: bonifier, donner à titre de bonification
предоставлять бонификацию
бонификация бермоқ, тақдим этмоқ
~ une subvention syn: allouer une subvention, donner une subvention, subventionner
субсидировать, предоставить субсидию
субсидиялаш
accroissement (m) возрастание, ўсиш, ортиш
5
syn: augmentation (f) прирост
~ de la production расширение производства
ишлаб чиқаришни кенгайтириш
accumulation (f) сумма, накопление сумма, жамғариш
~ des fonds coopératifs
паевое накопление ҳиссали жамғарма
~ initiale du capital первоначальное накопление капитала
дастлабки капитал жамғармаси
~ en sus du plan сверхплановое накопление
режадан ортиқ жамғариш
achat (m) syn: acquisition(f)
покупка, приобретение
харид, харид қилиш
achеteur (m) syn: client (m)
покупатель харидор
acquitté оплаченный тўланган
acquitter оплачивать тўламоқ
~ une note syn: règler un compte
оплатить счет счетни тўламоқ
action (f) акция акция
actionariat (m) акционирование акционерлаштириш
actionnaire (m)
владелец акции, акционер
акция эгаси (соҳиби), акциядор
affaire (f) дело иш, юмуш, фаолият
homme d’~ s бизнесмен ишбилармон
affaire d’intérêt денежное дело пуллик иш
affectation (f) отчисление в доход фойдага ажратиш
affermer 1) сдавать в аренду; 2) брать в аренду, арендовать
1) ижарага бермоқ; 2) ижарага олмоқ
afflux (m) приток оқим
~ des capitaux приток, прилив капитала
капитал оқими, капиталнинг кириб келиши
aggraver обострить кескинлаштирмоқ
6
s’ ~ обостриться оғирлашмоқ
aide (f) syn: assistance (f) concours (m), appui(m)
помощь ѐрдам
ajuster налаживать йўлга қўймоқ
~ les règlements наладить расчеты ҳисоб китобларни йўлга қўймоқ
allocation (f) 1) пособие 2) ассигнование
1) нафақа, ѐрдам пули
2) ассигнациялаш
~ de tonnage
предоставление транспортных средств
транспорт воситаларини бериш
~ familiale пособие многодетным
кўп болалиларга нафақа
~ de maternité пособие матерям оналарга нафақа
~ temporaire временное пособие вақтинча ѐрдам пули
~ de châmage пособие по безработице
ишсизлик нафақаси
~ de vieillesse пособие по старости қарилик нафақаси
~ viagère пожизненное пособие
умрбод нафақа
~ budgétaires бюджетное ассигнование
бюджетдан маблағ ажратиш
ammaser syn: accumuler
собрать (деньги) тўпламоқ, йиғмоқ (пул)
amende (f) штраф, денежный штраф, пеня
жарима, пул жаримаси, пеня
~ conventionelle конвенциональный штраф
шартлилик жаримаси
infliger une ~ наложить штраф жарима солмоқ
amortissement (m) syn: remboursement
погашение тўлаш, узиш, қарзни узмоқ
7
(m)
amortir погашать тўламоқ, узмоқ
~la dette погашать долг қарзни тўламоқ
analyser syn: étudier, examiner
исследовать, анализировать
тадқиқ этмоқ, таҳлил қилмоқ
analyste-programmeur (m)
программист дастурчи
annexe (m) приложение илова, қўшимча
annoncer объявить эълон қилмоқ
annoceur (m) рекламодатель реклама қилувчи
annuel годовой йиллик
annuité (f) годовой платеж йиллик тўлов
anticiper прогнозировать (спрос)
прогнозлаштириш, истиқболини белгилаш (талабнинг)
appel (m) d’ offres тендер тендер
appointements (m, pl) syn: traitement (m)
жалование, оклад, заработная плата (служащих)
маош, ойлик, меҳнат ҳақи
apposer прикладывать қўймоқ
~ les scelles опечатать муҳрлаб қўймоқ
approbation (f) syn: assentiment (m) agrément (m)
одобрение маъқулламоқ
approvisionner (de) снабжать таъминламоқ
aptitude (f), capacité (f), validité (f)
готовность, способность, годность, производительность
тайѐрлик, қобилият, яроқлилик, унумдорлик
arbitrage (m) de change
валютный арбитраж валюта арбитражи
argent (m) syn: monnaie (f)
деньги пул
8
~ comptant наличные деньги нақд пул
~ liquide свободные деньги бўш пул
arrangement (m) межбанковский договор
банклараро шартнома
arranger наладить тартибга солмоқ, йўлга қўймоқ
~ les affaires наладить дела ишни тартибга солмоқ
arrêter le compte закрыть счет ҳисоб рақамини ѐпмоқ
arrhes (m,pl) задаток бўнак
arriérages (m, pl) syn: arriéré (m), reliquat (m)
недоимка қолдиқ
arriéré недоимочный қолдиқ
arrоndir округлить бутун қилиб олиш
arrоndissement (m) округление бутун қилиб олмоқ
article d’ importation
ввозный товар четдан киритилаѐтган товар
article d’ usage courant
товар широкого потребления
кенг истеъмол товари
assignation (f)
отчисление, ассигнование
ўтказмоқ, ажратмоқ, маблағ ажратиш
assigner назначать тайинламоқ, белгиламоқ
~ au budget отчислять в бюджет бюджетга ўтказмоқ
assistance (f) помощь ѐрдам
~ mutuelle взаимопомощь ўзаро ѐрдам
~ économique экономическая помощь
иқтисодий ѐрдам
~ gratuite безвозмездная помощь
беғараз ѐрдам
associations (f,pl) d’ intégration
интеграционные объединения
интеграциявий бирлашмалар
9
associer, s’~ объединяться бирлашмоқ
~ à une entreprise объединиться (в одном предприятии)
(бир корхонада) бирлашмоқ
assurance (f) syn: garantie (f)
1)обеспечение, 2)страхование
1)таъминот, 2)суғурталаш
~ des cargos
страхование морских грузов
денгиз юкларини суғурталаш
~ contre le vol ~ contre les risques
страхование от кражи
ўғирликдан суғурталаш
~ mutuelle взаимное страхование
ўзаро суғурталаш
compagnie (f) d’~ страховое общество суғурта ташкилоти
police d’~ страховой полис суғурта полиси
assurer ~ contre страховать против ч.л.
бирор нарсага қарши суғурталаш
s’ ~ de qch страховать от ч.л. суғурталаш (нимадандир)
assuré (m) страхователь суғурталовчи
assureur (m) страховой агент суғурта агенти
autofinancement (m) хозрасчет, самофинансирование
хўжалик ҳисоби, ўзини ўзи молиялаштириш
augmenter syn: s’élever, hausser
вырасти, увеличить ўсиш, кўпайиш
autorité (f) власть ҳокимият
autorités (f, pl) власти, органы власти
раҳбарлар, раҳбарият, ҳукумат органлари
~ de change валютные власти валюта ҳокимияти
~ civiles гражданские власти фуқаро ҳокимияти
~ locales местные власти маҳаллий ҳокимият
avantage (m) syn: préférence (f)
преимущество афзаллик
avantager благоприятствовать қулай шароит
10
syn: favoriser яратиш
avoir un bon débit иметь сбыт сотувга эга бўлиш
B
bail (m) арендный договор, контракт
ижара шартномаси, шартнома
baisse (f) syn: réduction (f), diminution (f)
снижение, уменьшение
пасайиш, камайиш
baisser syn: tomber ~ de prix
падать, дешеветь пасаймоқ, тушмоқ, арзонлашмоқ
balance (f) баланс баланс
~ commercialе торговый баланс савдо баланси
~ des paiements платѐжный баланс тўлов баланси
faire une ~ составить баланс баланс тузмоқ
banque (f) банк банк
~ d’affaires деловой банк ишбилармонлар банки
~ correspondant (e) банк корреспондент корреспондент банк
~ de dépât депозитный банк депозит банк
~ d’ émission эмиссионный банк эмиссия банки
~ d’ escopte учетный банк ҳисоб банки
~ foncière земельный банк ер банки
~ habilitée à éffectuer des opérations de change
девизный банк (банк уполномоченный на производство валютной операции)
девиз банки (валюта операцияларини бажариш ваколати берилган банк)
banquier (m) банкир банкир
barème (f) тарифная сетка тариф сеткаси
barrières (f,pl) барьеры, ограничения
тўсиқлар, чеклашлар
~ non tarifaires нетарифные ограничения
нотариф тўсиқлар
~ tarifaires тарифные ограничения
тариф тўсиқлари
11
banqueroute (f) syn: failli (m)
банкротство банкротлик
bénéfice (m) syn: profit (m)
прибыль фойда
~ net чистая прибыль соф фойда
~ hors plan внеплановая прибыль
режадан ташқари фойда
bénéficiaire (m) бенефициар бенефициар
besoin (m) de financement
потребность в финансировании
молиялаштиришга бўлган эҳтиѐж
biens (m, pl) et services (m, pl)
товары и услуги товар ва хизматлар
~ et ~ marchands рыночные товары и услуги
бозор товарлари ва хизматлари
~ et ~ non marchands
не рыночные продукты и услуги
нобозор маҳсулотлари ва хизматлари
bien (m) имущество мулк
biens (m, pl) благо, продукты, товары
неъматлар, маҳсулотлар, товарлар
biens de consommation
товары народного потребления
халқ истеъмоли товарлари
bilan (m) баланс, бухгалтерский баланс
баланс, мувозанат, бухгалтерлик баланси
~ annuel годовой баланс йиллик баланс
dresser le ~ подвести баланс баланс чиқариш
porter au ~ включить баланс балансга киритиш
~ commercial = rendement commercial
хозрасчет хўжалик ҳисоби
billet (m) билет чипта, билет
~ de banque банковский билет банк билети,
12
~ à ordre казначейский билет ғазна билети
~ au porteur вексель на предъявителя
кўрсатувчига ҳақи тўланадиган вексел
billet à ordre вексель (простой) вексель (оддий)
tirer un ~ à ordre выставить вексель векселни кўрсатмоқ
établir un ~ à ordre syn: présenter un ~ à ordre
предъявить вексель к оплате
векселни тўлов учун тақдим қилмоқ
blocage (m) блокирование, замораживание средств
маблағларни ҳаракатсиз сақлаб турмоқ, маблағлар-ни музлатиб қўйиш
~ des avoirs étrangers syn: im-mobilisation (f)
блокирование иностранных средств
хорижий маблағларни қотириб қўймоқ
bloquer блокировать қотириб қўйиш
syn: immobiliser, geler
замораживать қотириб қўйиш
bonification (f) бонификация бонификация
bons (m, pl) d’achat d’actions
приватизационные чеки
хусусийлаштириш чеклари
bordereau (m) syn: liste (f), listage (m)
ведомость ведомость
bourse (f) 1) биржа 2) стипендия
1) биржа 2) стипендия
~ de commerce товарная биржа товар биржаси
~ des valеurs = d’ effets publics
биржа фондовая фонд биржаси
boursier (ēre) биржевик биржачи, биржа корчалони
branche (f) отрасль тармоқ
~ connexe смежная отрасль ўзаро боғлиқ тармоқлар
budget (m) бюджет бюджет
13
~ annuel годовой бюджет йиллик бюджет
d’ Etat государственный бюджет
давлат бюджети
budgétaire бюджетный бюджет
budgétisation (f) внесение в бюджет бюджетга киритиш
C
cadence (f) темп суръат
caisse (f) d’ épargne сберегательная касса
жамғарма кассаси
caisse des dépots депозитная касса депозит кассаси
calcul (m) счет, подсчет, вычисление
ҳисоб, ҳисоблаш, ҳисоблаб чиқариш, чегириб ташлаш
capacités (f, pl) de production
производственная мощность
ишлаб чиқариш қуввати
capacités de fonds de production
фондоемкость продукции
маҳсулот фонд сиғими
capital (m) roulant оборотный капитал айланма капитал
capital fixe основной капитал асосий капитал
Chambre (f) de commerce
Торговая палата Савдо палатаси
change(m) мена, обмен, валютный оборот, денежный курс.
айирбошлаш, алмаштириш, валюта курси, пул курси
charge (f) 1)груз, нагрузка 2)налог 3)поручение.
1)юк, оғирлик 2)солиқ 3)топшириқ
chèque (m) au porteur
чек на предъявителя.
шахссиз чек
chèque périmé просроченный чек муддати ўтган чек
chèquier (m) syn: carnet (m) de chēque
чековая книжка чек китобчаси
chiffre (m) d’ affaires оборот, товарооборот
айланма, товар айланмаси
14
circuit (m) оборачиваемость айланилиш
~ du capital оборот (обращение) капитала
капитал айланиши
circulation(f) обращение муомала
circilation des marchandises
товарооборот товар айланиши
circulation monétaire денежное обращение
пул айланиши
clearing (m) syn: compensation(f)
безналичный расчет нақд пулсиз ҳисоб-китоб
collaborateur(m) сотрудник ҳамкор
collaboration(f) сотрудничество ҳамкорлик
collaborer сотрудничать ҳамкорлик қилмоқ
commande (f) заказ буюртма
commerce (m) торговля савдо
commerce d’ Etat государственная торговля
давлат савдоси
~ (en) de détail розничная торговля чакана савдо
~ (en) de gros оптовая торговля улгуржи савдо
~ extérieur внешняя торговля ташқи савдо
~ intérieur внутренняя торговля ички савдо
communauté(f) общность, сообщество
умумийлик, бирлашув, ҳамжамият
commision (f) syn: courtage (m)
комиссия, комиссионное вознаграждение
воситачилик ҳақи
commision d’arbitrage
арбитражная комиссия
арбитраж комиссияси
comparer сравнивать солиштирмоқ
comptabilité (f) учет, бухгалтерия ҳисоб-китоб, бухгалтерия
compétivité (f) конкурентоспособность
рақобатбардошлилик
compte – rendu(m) отчѐт ҳисобот
15
syn: rapport (m)
compte courant текущий счѐт жорий ҳисоб рақами
compte personnel лицевой счѐт шахсий ҳисоб рақами
condition (f) условие шарт-шароит
concession (f) концессия концессия
concessionnaire (m) концессионер концессионер
concurrence(f) syn: compétition (f), rivalité (f)
конкуренция рақобат
concurir syn: être en concurrence
конкурировать рақобатлашмоқ
conjoncture (f) конъюнктура конъюнктура
consignation (f) 1) сдача на хранение 2) сдача в депозит 3) имущество отдан-ное на хранение
1) сақлаш учун топшириш 2) депозитга топшириш 3) сақлаш учун берилган мол-мулк
consommateur (m) потребитель истеъмолчи
consommation (f) потребление истеъмол
consommer потреблять истеъмол қилмоқ
contradiction (f) противоречие қарама-қаршилик
contrat(m) контракт, договор шартнома
~ de concession концессионный договор
концессион шартнома
contre-écriture (f) встречная запись қарама-қарши ѐзув
contre-prestation (f) встречный обмен обязательствами
мажбуриятларнинг айирбошланиши
contre-réclamation (f) встречный иск қарши даъво
contrefaçon(f) syn: contrefaction(f)
контрафакция, подделка
контрафакция, сохта, қалбаки
contribuable (m) налогоплательщик солиқ тўловчи
contrâle (m) de change
валютные ограничение
валюта чеклови
16
convenir согласиться рози бўлмоқ
convenir de prix сторговаться (о цене)
савдолашмоқ (нархда)
convention (f) договор, соглашение шартнома, келишув
convertibilité (f) обратимость айланувчанлик
convertible обратимый айланувчи
cotisation(f) членский взнос аъзолик бадали
cotisation d’entrée вступительный взнос кириш бадали
cours (m) курс курс
~ d’affaires курс дел ишдан бохабар бўлиш
~ de la bourse биржевой курс биржа курси
~ flottant “плавающий” курс “сузиб юрувчи” курс
~ fixe устойчивый курс муқим (доимий) курс
~ forcé принудительный курс
мажбурий курс
~ d’actions курс акции акция курси
~ des changes валютный курс валюта курси
~ au profit погоня за прибылью даромад кетидан қувиш
~ d’ouverture курс на открытие биржы
биржа очилиш вақтидаги курс
~ de clâture курс на закрытие биржы
биржа ѐпилиш вақтидаги курс
~ de moyen officiel по среднему официальному курсу
ўртача расмий курс бўйича
courtage(m) брокерская комиссия брокерлик комиссияси
courtier (ēre) маклер, посредник даллол, воситачи
courtier (m) d’assurance
страховой брокер суғурта брокери
coût (m) издержки, стоимость чиқимлар, қиймат
créancier (m) кредитор кредитор
~ à consommation потребительский кредит
истеъмол кредити
17
crédit (m) кредит кредит
~ à court terme краткосрочный кредит
қисқа муддатли кредит
~ à moyen terme среднесрочный кредит
ўрта муддатли кредит
~ à long terme долгосрочный кредит узоқ муддатли кредит
~ par acceptation акцептный кредит акцептли кредит
~ par avances авансовый кредит аванс кредити
~ à découvert открытый, банковский кредит
очиқ, банк кредити
~ foncier земельный кредит ер кредити
créditer кредитовать кредитлаштириш
créditeur (m) кредитор кредитор
crise (f) кризис инқироз
~ de conjoncture конъюнктурный кризис
конъюнктура инқирози
croissance (f) рост ўсиш
croоtre возрастающий ўсиб борувчи
D
débit (m) дебет дебет
débiter дебетовать дебетлаш
débiteur (m) дебетор, должник дебетор, қарздор
~ insolvable несостоятельный должник
тўлов қобилияти бўлмаган қарздор
débouché (m) рынок сбыта маҳсулот ўтказиш бозори
décision (f) d’éxpansion
решение о расширении торговли
савдони кенгайтириш тўғрисида қарор
décélaration(f)de l’inflation
уменшение темпов инфляции
инфляция суръатларининг пасайиши
declin(m) упадок, спад пасайиш, тушкунлик
défaut (m) дефект, недостаток дефект, камчилик
18
dégât (m) ущерб, вред зиѐн, зарар
demande (f) спрос талаб
~ solvable платежеспособный спрос
тўлов қобилиятига эга талаб
demander son compte
требовать расчѐта ўз хизмат ҳақини талаб қилиш
denrées (f,pl) alimentaires
продовольственные товары
озиқ-овқат маҳсулотлари
département (m) ведомство, отдел, департамент
муассаса, ташкилот, бўлим, департамент
dépasser превышать ошиб кетмоқ
dépense (f) syn: frais (m,pl)
расход, затрата чиқим, харажат
dépenser затрачивать, израсходовать
харажат қилмоқ, сарфламоқ
déposer de l’argent ā la banque
класть деньги в банк банкка пул қўймоқ
dépât (m) 1) вклад, взнос, де-позит; 2) склад; 3) вещ отданная на хранение
1) ҳисса, бадал, депозит; 2) омбор; 3) сақлаш учун берилган буюм
~ à terme срочный вклад муддатли қўйилма
dépréciation (f) обесценение, понижение
қадрсизланиш, пасайиш, камайиш
dévaluation (f) девальвация девальвация
dévaluer девальвировать девальвациялаш
devises (f, pl) syn: valeurs (f, pl)
валюта валюта
~ étrangères иностранная валюта хорижий валюта
~ librement convertibles
свободно конветируемая валюта (СКВ)
эркин алмаштириладиган валюта
~ or золотая валюта олтин валюта
19
diminuer уменьшать камаймоқ, пасаймоқ
disponibilités (f, pl) временно свободные денежные средства
вақтинча бўш пул маблағлари
distribution (f) сбыт, сбытовая сеть сотиш, сотиш тармоғи
diversification (f)
расширение, разнообразие
кенгайиш, хилма-хиллик
division (f) du travail распределения труда
меҳнат тақсимоти
division (f) internationale du travail
международные разделение труда
халқаро меҳнат тақсимоти
dommaine (m) область соҳа
dommage (m) убыток, ущерб зарар
dommages(m,pl) d’intérêts
сумма возмещения убытков
зарарни қоплаш суммаси
donner à bail сдавать внаѐм ижарага бериш
dotation (f) дотация дотация
dresser un procès составить протокол баѐннома тузиш
dresser un contrat составить договор шартнома тузиш
dresser le constat des dégâts
составить акт убытков
зарарлар далолатномасини тузиш
dresser le premier bilan
подвести первые итоги
дастлабки якунларни чиқариш
droit (m) пошлина бож
~ d’entrée пошлина ввозная олиб кириш божи
~ de timbre пошлина вывозная олиб чиқиш божи
~de douane пошлина таможенная
божхона божи
~à la propriété personnelle
право личной собственности
шахсий мулк ҳуқуқи
~ de dépât плата за хранения сақлаш учун тўлов
E
échange (m) обмен алмашиш
20
d’ échange меновой айирбошлов
échange de marchandises
товарообмен товар айирбошлаш
échéance (f) срок платежа тўлов муддати
échelle (f) шкала, масштаб шкала, масштаб, миқѐс
~ mobile скользящая шкала ўзгарувчан шкала
échelle d’ intérêt процентная шкала фоизли шкала
économetrie (f) математическая обработка экономико - статистических данных, эконометрика
иқтисодий-статистик маълумотларни математик ишлаб чиқиш, эконометрика
économie (f) 1)экономика, хозяйство 2)экономика
1)хўжалик, иқтисодиѐт 2)тежаш
~ equilibrée сбалансированная экономика
баланслашган иқтисодиѐт
~ concertée согласованное планирование, согласованное ведение хозяйство
келишилган режалаштириш, келишилган ҳолда хўжалик юритиш
~ marchande, petite мелкотоварное хозяйство
майда товар хўжалиги
~ de marché рыночная экономика бозор иқтисодиѐти
~ mixte смешанная экономика
аралаш иқтисодиѐт
~ parallèle (souterraine)
теневая экономика яширин иқтисодиѐт
~ de transition переходная экономика
ўтиш иқтисодиѐти
écoulement (m) сбыт савдо-сотиқ
édification (f) построение, строительство
қуриш, қурилиш
21
effectifs (m,pl) численность (персонала), штаты (работников)
хизматчилар (персонални) сони, ходимлар сони (штати)
effet (m) 1)действие, результат 2)эффект 3)мощность, производительность 4)ценная бумага
1)ҳаракат, натижа 2)эффект, самара 3)қувват, унумдорлик, 4)қимматбаҳо қоғоз
élaboration (f) разработка, выработка
ишлаб чиқиш, тузиш, ишлаб чиқариш
élevation (f) syn: hausse (f), majoration (f) augmentation (f)
повышение кўтарилиш
emballage (m) упаковка, укладка қадоқлаш
~ d’ origine фабричная упаковка фабрикада қадоқланган
embauche (f) устройство на работу ишга жойлашиш
embaucher принимать (нанимать) на работу
ишга ѐлламоқ
émission (f) выпуск (денег, акций), эмиссия
(пул, акция) чиқариш, эмиссия
employeur (m) syn: locataire (m)
наниматель ѐлловчи
emprunt (m) syn: prêt(m)
заем заѐм, қарз
~ à intérêts процентный заем фоизли қарз
~ sans intérêts беспроцентный заем фоизсиз қарз
~ à long terme долгосрочный заем узоқ муддатли қарз
~ extérieur внешний заем ташқи қарз
~ intérieur внутренний заем ички қарз
emprunteur (m) заемщик қарз олувчи
émulation (f) соревнование мусобақа
22
émule (m) конкурент, соперник рақобатчи
encaisse (f) кассовая наличность кассадаги нақд пул
encaissement (m) инкассирования инкасса қилиш
encaisser инкассировать инкасса қилмоқ
encaisseur(m) инкассатор инкассатор
enchérir подорожать нархни ошириш
enclos (m) individuel приусадебный участок
дала ҳовли
encouragement(m) поощрение, стимулирование
рағбатлантирмоқ
endetter, s’~ войти в долги қарзга ботмоқ
engagement (m) обязательство мажбурият
engorgement (m) du marché
затоваривание рынка
бозорни тўлдириш
enregistrement (m) учет қайд этиш
enregistrer взять на учет қайд этмоқ
enregistrer une compagnie
зарегистрировать фирму
фирмани рўйхатдан ўтказмоқ
entrepreneur (m) предприниматель тадбиркор
entreprise (f) 1)предприятие 2)начинания 3)подряд
1)корхона 2)бошланган иш 3)пудрат
~ commerciale коммерческое предприятие
тижорат корхонаси
~ privée частное предприятие хусусий корхона
entrer en pourparlers вступить в переговоры
музокаралар олиб бормоқ
~ en charge выступить в должность
лавозимга киришмоқ
~ en vigueur выступить в силу кучга кирмоқ
~ dans un usage войти в употребление
истеъмолга кирмоқ
énumération (f) = denombrement (m)
перечисление
пул ўтказиш
éprouver испытывать синаш
23
~ des pertes syn: subir des pertes
нести убытки зарар кўрмоқ
équilibrer syn: contrebalancer
уравновешивать мувозанатлаштирмоқ
équivalent (m) syn: contrevaleur (f)
эквивалент эквивалент
equipement (m) 1)оборудование 2)оснащение
1)асбоб-ускуна 2)жиҳозланиш
escompte (m) учет векселя векселни ҳисобга олиш
escompter учитывать вексель векселни ҳисобга олмоқ
espèces (f,pl) деньги пуллар
payer en espèces платить золотом олтинда тўламоқ
essor (m) syn: élan (m)
подъем оѐққа туриш
essuyer les pertes потерпеть убытки зарар кўрмоқ
estimation (f) оценка, определение баҳо бериш, аниқлаш
établissement (m) 1)установление; 2)учреждение, заведение.
1)ўрнатмоқ, 2)муассаса
établir des contacts personnels
установить личные контакты
шахсий алоқаларни ўрнатиш
étapes (syn: phases) (f,pl) des processus d’ intégration
этапы интеграционного процесса
интеграция жараѐни босқичлари
éteindre погасить сўндирмоқ, тўламоқ, тугатмоқ
~ une dette погасить задолженность
қарздан қутулиш
Euro Евро Евро
eurodollar Евродоллар евродоллар
euromarché евро-рынок евробозор
européen (ne) европейский (ая) европа
24
évaluation (f) syn: appréciation(f)
оценка баҳо
évaluer оценивать, определять
баҳоламоқ, аниқламоқ
éviction (m) лишение имущество мулкдан маҳрум қилиш
évincer вытеснить сиқиб чиқармоқ
~ un concurrent вытеснить конкурента
рақобатчини сиқиб чиқармоқ
excédent (m) излишек, убыток ортиқчалик, зарар
~ de dépenses syn: dépense (f) excessive
перерасходовать ортикча сарфламоқ
faire un ~ de dépenses syn: avoir un ~ de marchandise
затовариться товарларни тўпламоқ (босиб қўймоқ)
exécution (f) выполнение бажарилиш, бажариш
exécution du paiement
выполнение платежа тўловни бажариш
exercice (f) бюджетный год бюджет йили
exonération(f) d’impâts
освобождение от налогов
солиқлардан озод қилиш
expéditeur(m) экспедитор экспедитор
expert (m) эксперт эксперт
expérience (f) опыт, эксперимент тажриба, эксперимент
exploitation (f) 1)эксплуатация 2)использование 3)хозяйство
1)эксплуатация 2)фойдаланиш 3)хўжалик
export (m) syn: sortie (f) exportation (f)
экспорт, вывоз экспорт, олиб чиқиш
d’ ~ экспортный экспортга мўлжалланган
25
extension (f) du commerce
расширение торговли
савдони кенгайтириш
extraction (f) добыча топилма, қазиб чиқариш
F
faccise (f) налог солиқ
~ indirect косвенный налог эгри солиқ
facture (f) syn: mémoire (m)
фактура фактура
facturer syn: établir une facture, dresser une facture, tirer une facture
выписать счет счет ѐзиб бериш
falsifier фальсифицировать сохталаштирмоқ
faux syn: supposé подложный сохта, ясама
financement (m) финансирование молиялаш
financer финансировать молиялаштириш
finances(f, pl) финансы молия, маблағ
capital (m) финансовый капитал молия капитали
firme (f) syn: Maison (f) de commerce, société (f)
фирма фирма
~ de courtage брокерская фирма брокерлик фирмаси
~ conseil консалтинговая фирма
маслаҳат берувчи фирма
fiscal налоговый солиқ
fiscalité (f) налоговая система солиқ тизими
fixation (f) фиксация белгиламоқ
fluctation (f) колебание ўзгариш, тебраниш
~ du change колебание курса курснинг ўзгариши
foncier земельный ер
fonction (f) commerciale
1) сбытовая функция 2) торговая деятельность
1)савдо-сотиқ вазифаси, 2)савдо фаолияти
26
fonction marketing маркетинговая деятельность предприятия
корхонанинг маркетинг фаолияти
fond (m) фонд фонд, жамғарма
fonds (m, pl) фонды фондлар
~ ressources; ~ agraire
земельный фонд ер фонди
~ d’ amortissement амортизационные фонды
амортизация фонди
~ fixes de production основные фонды производства
ишлаб чиқаришнинг асосий фондлари
~ monétaire валютный фонд валюта фонди
~ de roulement оборотные средства айланма маблағлар
~ des salaires фонд заработной платы
иш ҳақи фонди
~ socio-cultural et du logement
фонды потребительского назначения
истеъмолга йўналтирилган фондлар
rotation des ~ оборот фондов фондлар айланиши
à ~ perdus безвозвратно, без отдачи
қайтмас, қайтмайдиган
formation brute capital fixe
валовые производственные капиталовложения, валовое накопление основного капитала
ялпи ишлаб чиқариш капитал қўйилмалари, асосий капитални ялпи жамғариш
frais (m, pl) издержки, расходы харажат, сарф, чиқим
faire de ~ затрачивать сарфламоқ
~ de bureau канцелярские расходы
канцелярия харажатлари
~ de gestion издержки управления
бошқарув харажатлари
~ de production издержки производства
ишлаб чиқариш харажатлари
27
~ de roulement текущие расходы жорий харажатлар
faux ~ сверхсметные расходы
сметадан ташқари харажатлар
faire les ~ нести расходы харажат, чиқим
payer les ~ оплачивать издержки чиқимни тўламоқ
subvenir aux ~ покрывать расходы харажатларни қопламоқ
franco беспошлинный франко
божсиз франко
frapper чеканать зарб қилмоқ
~ la monnaie syn: battre la monnaie
чеканать монету танга зарб қилмоқ
frais de circulation издержки обращения айланиш харажатлари
frauder le fisc уклоняться от налогов
солиқ тўлашдан бош тортиш
flotter колебаться, быть неустойчивым (о валюте)
тебраниш, барқарор бўлмаслик (валюта)
flux (m) движение, поток ҳаракат, оқим
fusion (f) слияние (компаний) қўшилиш (компанияларнинг)
G
gagner sa vie зарабатывать на жизнь
яшаш учун пул ишлаб топмоқ
gérer une affaire вести дело, управлять бизнесом
ишни олиб бориш, бизнесни бошқариш
gestion (f) управление бошқариш
gestion marketing управление маркетингом
маркетингни бошқариш
goulot (m) d’ étranglement
узкое место тор жой
gratis, gratuitement бесплатно текин
grief (m) ущерб, жалоба, зарар, арз,
28
неудоволствие, претензие
норозилик
grossiste (m) оптовик, оптовый агент
улгуржи сотувчи
groupement (m) объединение (производственное)
бирлашма (ишлаб чиқариш)
H
hausse (f) повышение ошириш
hypermarché (m) универсам универсам
héritage (m) наследство мерос
hériter de qch, succéder à qch
наследовать мерос қолдирмоқ
héritier (m) наследник меросхўр
hoir (m)
прямой наследник тўғридан-тўғри меросхўр
holding (m) холдинг холдинг
honoraires (f, pl) гонорар гонорар, қалам ҳақи
hypothécaire залоговой гаровга қўйилган
titre (m) ~ залоговое свидетельство
гаров гувоҳномаси
I
immeuble (m) недвижимость кўчмас мулк
impayé syn: non payé
неоплаченный тўланмаган
importation (f) импорт, ввоз импорт, олиб кириш
d’ ~ импортный импорт қилинган
imposer syn: taxer облажить налогом солиққа тортмоқ
imposition (f) syn: taxation (f)
облажение налогом солиққа тортиш
impât (m) syn: taxe(f) налог солиқ
~ sur le revenu подоходный налог даромад солиғи
~ foncier земельный налог ер солиғи
impât en capital налог на капитал капиталга солиқ
indice (m) признак белги
incorporation (f) инкорпорация инкорпорация
29
indemniser; recompenser
возмещать қопламоқ
indemnité (f) сумма возмещения убытков
зарарни қоплаш суммаси
indice (m) индекс индекс
~ des prix индекс цен нарх индекси
indirect косвенный билвосита
industrie (f) индустрия индустрия, саноат
industries clés syn: industries de base
основные отрасли промышленности
саноатнинг асосий тармоқлари
industriel (m) syn: manufacturier(m)
промышленник саноатчи
specialiste (m) en ~ специалист промышленности
саноат мутахасисси
inscrire записывать ѐзмоқ
~ sur les livres провести (бухг) ўтказмоқ (бухг)
insolvabilité (f) syn: défaillance (f)
некредитоспособ-ность
кредит қобилияти йўқлиги
inspecter инспектировать текширмоқ
inspection (f) инспекция текширув, назорат
institution (f) financière
финансовое учреждение
молиявий муассаса
instruction (f) инструкция инструкция, йўриқнома
intégration (f) интеграция интеграция
intensifier усиливать кучайтирмоқ
interbancaire межбанковский банклараро
intérêt moratoires проценты за рассрочку
ўтказиб юборилган муддат учун фоизлар
à gros ~ под большие проценты
катта фоизга
international (e) международный халқаро
30
inventaire(m) бухгалтерский учѐт, учѐт товаров, переучѐт
бухгалтерия ҳисоби, товарларни ҳисобга олиш, қайта ҳисоб
investir вкладывать товар, делать вложения
товар қўймоқ, маблағ киритмоқ, маблағлаштирмоқ, қўймоқ
investissement (m) инвестиция инвестиция
investissement étrangers
иностранные инвестиции
хорижий инвестициялар
issue(f) de la crise выход из кризиса инқироздан чиқиш
J
jacent (e) бесхозный фойдасиз, кераксиз, қаровсиз
bien (m) ~ бесхозное имущество
қаровсиз мулк
jaugeage (m) плата за обмер ўлчов ҳақи
jauger измерять (расход, дебит)
ўлчамоқ, ҳисобламоқ
jeton (m) пожетонная плата жетонли тўлов
journée (f) 1)дневная работа 2)поденная плата
2) кундузги иш 2) кунбай ҳақ тўлаш
juge (m) consulaire судья в коммерческом суде
тижорат судидаги судья
K
kopeck копейка тийин
krach [krak] (m) крах, банкротство банкротлик
L
lancer выпускать (в продажу, на рынок)
савдога чиқармоқ
leasing (m) лизинг лизинг
légitimer; syn: légaliser
узаконить қонунийлаштирмоқ
lettre (f) de transport syn: lettre de voiture
накладная (накладной)
юкхат
31
lettre (f) de change переводный вексель, тратта
ўтказилувчи вексель, тратта
lettre (f) d’ affaires деловое письмо хизмат хати
licence (f) лицензия, разрешение
лицензия, рухсат
licencier увольнять ишдан бўшатмоқ
liquidation (f) syn: abolition (f)
ликвидация, окончательная распродажа
тугатиш, охирги савдо
liquidé ликвидный ликвидли
liquider ликвидировать тугатмоқ
liquidité (f) ликвидность ликвидлик
livraison (f) поставка, снабжение, сдача, выдача
етказиб бериш, таъминот, топшириш, бериш
à la livraison при поставке товара товарни етказиб беришда
livre (m) книга китоб
~ de recette et de dépense
приходно-расходная книга
кирим-чиқим китоби
location (f) прокат, наем ѐллаш, ижара
loi (f) du droit de propriété
закон о собственно-сти
мулк тўғрисидаги қонун
lot (m) syn: partie (f) партия (товара), доля
товар партияси, улуш
louer syn: prendre en location
взять на прокат, сдавать в наем
ижарага олмоқ, ижарага бериш
loyer (m) плата за наем ижара ҳақи
M
management (m) управление, менеджмент
бошқарув, менежмент
manque (m) syn: défaut (m) de quantité
недостатка етишмаслик
32
marchandise (f) syn: article (m), produit (m)
товар товар, маҳсулот
marché (m) рынок бозор
~ Commun общий рынок умумий бозор
~ de change биржевая сделка биржа битими
~ de changes валютный рынок валюта бозори
~ financier, ~ monétaire
финансовый рынок, денежный рынок
молия бозори, пул бозори
~ international международный рынок
халқаро бозор
~ interne, intérieur внутренний рынок ички бозор
~ des biens et des services
рынок товаров и услуг
товар ва хизматлар бозори
~ du capital рынок капиталов капитал бозори
~ du travail рынок труда меҳнат бозори
à bon ~, à bon compte, à meilleur marché
дешево арзон
marketing(m) маркетинг маркетинг
~ de management(m)
управление на основе принципов маркетинга
маркетинг тамойиллари асосида бошқариш
matières (f) premières syn: produits bruts
сырье хом ашѐ
mensualité (f) ежемесячный платеж ойлик маош, тўлов
mettre класть, помещать қўймоқ, жойлаштирмоқ
~ l’ amende оштрафовать жарима солмоқ
~ sur la compte записать на счет ҳисобга ѐзмоқ
migration (f) миграция миграция
migration du capital миграция капитала капитал миграцияси
migration de la main d’oeuvre
миграция рабочей силы
иш кучи миграцияси
33
milieu (m) сфера доира, соҳа, муҳит
milieux d’ affaires деловые круги тадбиркорлик муҳити
mise (f) ставка ставка
~ en oeuvre реализация, применение
сотмоқ, амалга оширмоқ, қўллаш
~ en circulation выпуск (денег, акции) чиқармоқ (пул, акция)
~ en service; ~ en exploitation
введение в эксплуатацию
ишга туширмоқ
~ en vente, lancemеnt (m)
выпуск (в продажу) чиқармок (савдога)
mode(m) de rencement
метод ведения учѐта ҳисоб олиб бориш усули
mondial (e) мировой жаҳон
monnaie (f) syn: pièce(f)
монета, денги танга, пул
La Monnaie (f) syn:Hâtel des monnaies.
Монетный двор зарбхона
~ du contrat валюта контракта шартнома валютаси
~ fiduciaire бумажные деньги қоғоз пуллар
~ fluctuante syn ~ flottante
валюта плавающая тебранувчан курсли валюта
~ du paiement валюта платежа тўлов валютаси
~ locale валюта национальная
миллий валюта
monopole (m) монополия монополия
~ du commerce extérieur
монополия внешней торговли
ташқи савдо монополияси
monopole d’ Etat государственная монополия
давлат монополияси
montant (m) сумма йиғинди, жами, сумма
montant (m) net чистая сумма соф йиғинди
34
moyen (m) syn: procédé (m)
средство восита
moyen de production средства производства
ишлаб чиқариш воситалари
en moyenne в среднем ўртача
multilatéral многосторонний кўп томонлама
accord (m) ~ многосторонное соглашение
кўп томонлама келишув
N
négocier получать (деньги) олмоқ (пул)
nivellement (m) выравнение тенглаштириш
nombre (m) syn: quantité (f)
численность сони
nominal номинальный номинал
valeur (f) ~ номинальная стоимость
номинал қиймати
non-assuré необеспеченный, незастрахованный
таъминланмаган, суғурталанмаган
non-dépensé неизрасходованный сарфланмаган
non-imposable syn: exempt d’ impât
необлагаемый солиқ олинмайдиган, солиқ солинмайдиган
non-paiement (m) недоплата тўланмаган
non-reclamé невостребованный талаб қилинмаган
norme (f) норма норма, қоида
en sus de la ~ syn: au-dessus de la norme
сверх нормы нормадан юқори
notaire (m) нотариус нотариус
notarie syn: notarial нотариальный нотариал
acte (m) ~ нотариальный акт нотариал акт
note (f) нота нота
note (f) de débit дебит-нота дебит-нота
~ de crédit кредит нота кредит нота
35
notification (f) нотификация нотификация
notifier нотифицировать нотификация қилмоқ
O
objectif (m) цель мақсад
objets (m, pl) de consommation
предметы потребления
истеъмол буюмлари
objets de marketing цель маркетинговых мероприятий
маркетинг фаолияти мақсади
obligation (f) syn: bon (m)
облигация
облигация
~ à lots выигрышная облигация
ютуқли облигация
par émission d’ ~ облигационный заем облигация заѐми
obstacles (m) au commerce
препятствия, ограничения в торговле
савдодаги тўсиқлар, чеклашлар
octroi (m) предоставление бериш
~ des crédit предоставление кредитов
кредитлар бериш
octroyer предоставлять бериш
office (m) central de statistique
центральное статистическое управление
марказий статистика бошқармаси
offre (m) предложение таклиф
opération (f) de banque
текущая банковская операция
банкнинг жорий операциялари
or (m) золото олтин
~ en barre, ~ en lignot
золото в слитках қуйма олтин, ѐмби
~ au titre золотая проба олтин проба
ordre (m) syn: écrit, nariad(m)
наряд наряд
ordinateur (m) компьютер компьютер
organigramme персонал фирмы фирма ходимлари
36
organisme (m) = institution (f)
орган орган
ouvrir открывать очмоқ
~ compte, ~ un crédit открыть счет ҳисоб очмоқ
P
paiement (m) syn: rémunération(f)
оплата, выплата тўлов
~ arriéré запоздалый кеч қолган
~ au comptant наличный платеж нақд тўлов
~ en nature натуроплата натурада тўлов
parc (m) immobilier фонд недвижимого имущества
кўчмас мулк фонди
paritaire паритетный паритетли
parité (f) (de change) паритет (валютный) (валюта) паритети
~ or золотой паритет олтин паритети
payer выплатить, заплатить
тўламоқ
~ à tempérament syn: payer par acomptes, ~ par échelonement
выплатить в рассрочку
бўлиб-бўлиб тўламоқ
part (f) = action (f) доля, пай улуш, пай
à ~ s égales на паритетных началах
паритетга асосланган
partager dans syn: avoir part à
иметь долю (в чем либо)
улушга эга бўлмоқ
patrimoine (m) имущество, доля мол-мулк, улуш
péculat (m) = dilapidation(f)
растрата ишлатиб қўймоқ
perception (f) взимание олиш, тортиб олиш
~ des impâts взыскание налогов солиқларни ундириш
permis (m) разрешение рухсатнома
~ de change валютное разрешение
валюта рухсатномаси
37
personnel (m) штат штат, ходимлар
perte (f) pure прямой убыток бевосита зарар
placement (m) = investissement(m)
вложение, вклад қўйиш, қўйилма, омонат
pléthore (f) избыток ортиқчалик
~ de marchandise затоваривание рынка
бозорни молга тўлдириш
poids (m) вес вазн, оғирлик
certificat de poids сертификат веса вазн сертификати
politique (f) budgétaire
бюджетная политика бюджет сиѐсати
~ fiscale налоговая политика солиқ сиѐсати
~ monétaire кредитная политика кредит сиѐсати
~ de distribution политика сбыта савдо-сотиқ сиѐсати
~ de prix ценовая политика нарх сиѐсати
porteur (m) d’ un chèque
владелец чека чек эгаси
pour cent процент фоиз
pourcentage процент (соотношение)
фоиз
prélèvement (m) вычтенная сумма чегириб ташланган сумма
prélever sur… вычесть из… ...дан чегириб ташламоқ
prêt (m) ссуда ссуда
~ à l’ intérêt процентная ссуда фоизли ссуда
~ sans intérêt беспроцентная ссуда фоизсиз ссуда
préter дать взаймы қарзга бермоқ
prévaluer syn: prédominer
превалировать устун келмоқ
prime (f) syn: prix (m) премия мукофот
~ d’ assurance премия страховая суғурта мукофоти
prime (f) d’assurance brute
брутто премия (страховая)
брутто мукофот (суғурта)
privilège (m) выгода фойда
38
prime d’ exportation премия экспортная экспорт мукофоти
prime sur le prix премия в биржевых сделка
биржа битимлари мукофоти
prix (m) syn: valeur (f), coût (m), taxe (f)
цена нарх, баҳо
~ brut et net цена брутто и нетто брутто ва нетто нарх
~ courant прейскурант прейскурант
~ acceptable приемлимая цена мақбул нарх
~ accessible доступная цена кўпчиликка тўғри келувчи нарх
~ approximatif приблизительная цена
тахминий нарх
~ approché, prix bas низкая цена паст нарх
~ de base базисная цена асос нарх, базис нарх
~ compétitif конкурентоспособная цена
рақобатбардош нарх
~ courant прейскурантная цена прейскурант нарх
~ de départ исходная цена бошланғич нарх
~ élevé высокая цена юқори нарх
~ excessif чрезмерная высшая цена
ҳаддан ташқари юқори нарх
~ de détail розничная цена чакана нарх
~ de gros оптовая цена улгуржи нарх
~ de revient себестоимость таннарх
~ fermé (fixe) твердая цена қатъий нарх
~ de faveur льготная цена имтиѐзли нарх
~ juste постоянная цена доимий нарх
~ modéré умеренная цена маъқул нарх
~ modique; unitaire цена за товарную единицу
товар бирлиги нархи
au~ de gros по оптовой цене улгуржи нарх бўйича
39
dépassement (m) du~
завышение цены нархни ошириш
diminution (f) du ~ = baisse du ~
снижение цены нархни пасайтириш
majoration du ~ syn: augmentation du ~
повышение цены нархни ошириш
procuration (f) доверенность ишончнома
par ~ по доверенности ишончнома бўйича
production (f) продукция, произ-водство
маҳсулот, ишлаб чиқариш
produit (m) 1) продукт 2) доход, прибыль
1) маҳсулот 2) даромад, фойда
~ national brut Валовой национальный продукт (ВНП)
Ялпи миллий маҳсулот (ЯММ)
~ brut валовый доход ялпи даромад
~ net чистый доход соф даромад
sous ~ побочный продукт иккинчи даражали маҳсулот
Produit (m) intérieur brut (PIB)
Валовой внутренний продукт (ВВП)
Ялпи ички маҳсулот (ЯИМ)
profit (m) syn: avantage(m)
прибыль, выгода, доход
фойда, манфаат, даромад
profiter пользоваться фойдаланмоқ
~ de l’ occasion воспользоваться случаем
имкониятдан фойдаланмоқ
promotion(f) des ventes
продвижение товаров на рынке
товарларнинг бозордаги ҳаракати
propriétaire (m) = possesseur(m)
владелец хўжайин, мулкдор, эга
propriété (f) собственность мулк
~ collective коллективная собственность
жамоа мулки
~ privée частная хусусий мулк
40
собственность
proportionnellement = à proportion; en ~
пропорционально пропорционал
provision (f) запас захира
provoquer вызывать чақирмоқ
~ une hausse des prix
взвинтить цены нархни ҳаддан ташқари ошириб юбормоқ
publicité (f) 1)реклама 2)общественное мнение
1)реклама 2)жамоат фикри
puissance (f) 1)мощь 2)великая держава
1)куч, қудрат 2)буюк давлат
Q
qualité (f) качество сифат
~ inférieure низкое качество паст сифат
~ supérieure высокое качество олий сифат
quittance (f) квитанция квитанция, патта
quota (m) доля улуш
R
rabais (m) syn: remise(f)
уступка в цене нархини тушириб бериш
rapport (m) 1)отношение; 2)доход
1)муносабат 2)фойда
ratifier ратифицировать ратификация қилмоқ
rationnel syn: raisonnable
рациональный рационал
ravitaillement(m) syn:approvisionnement(m)
снабжение таъминлаш
réalisation (f) выполнение бажарилиш
réassurer перестраховать қайта суғурталамоқ
recensement (m) перепись (населе-ния)
рўйхатга олиш (аҳоли)
41
recette (f) приход, доход тушум, фойда
~ et dépenses приход-расход кирим-чиқим
réclamant (m) истец даъвогар
réclamation(f) 1) востребование 2) рекламация
1) талаб қилиш 2) рекламация
réclamer востребовать талаб қилмоқ
~ une dette востребовать уплату долга
қарзни тўлашни талаб қилмоқ
recommencement (m) syn: rénouvellement (m); reprise (f)
возобновление тиклаш, янгилаш
reconnaissance (f) de dette
долговое обязательство
қарз мажбурияти
rectification (f) исправление записей по счету
ҳисоб бўйича ѐзувларни тўғирлаш
reduire уменьшать кичрайтирмоқ
~ prix удешевить арзонлаштирмоқ
redevance (f) рента, долг, обязательство
рента, қарз, мажбурият
regain (m) оживление жонланиш
~ d’ activité оживление деятельности
фаолиятни жонланиши
registre; syn: liste (f) реестр реестр
payer du~ снять с учета рўйхатдан чиқариш
règle (f) правило қоида
~ d’ intérêt процентное правило фоиз қоидаси
reglement (m) syn: régularisation(f)
урегулирование барқарорлаштириш, яхшилаш
réglementation(f), syn: réglage (m)
нормирование нормалаш, нормага солиш
régler le prix согласовывать цену нархни келишиб олиш
régler un compte (la note)
уплатить по счѐту ҳисоб бўйича тўлаш
42
regression (f) syn: retrogression(f)
регресс регресс
être en ~ регрессировать пастлашмоқ, инқирозга юз тутмоқ
relations (f, pl) d’affaires
деловые отношения ишбилармонлик муносабатлари
relevé (m) выписка кўчирма
~ du compte выписка по счету ҳисоб бўйича кўчирма
~ (m, pl) statistiques данные статистические
статистик маълумотлар
reliquat (m) остаток долга қарз қолдиғи
reliquataire (m) syn: retardataire(m)
недоимщик қарздор
remboursement (m) возврат суммы суммани қайтарилиши
rembourser ~ un montant
возвращать сумму, вернуть сумму
суммани қайтармоқ
remise (f) syn: réduction(f)
скидка чегирма
rémunération (f) syn: rétribution(f)
вознаграждение мукофот
renchérir вздорожать қимматлашиб кетмоқ
renchérissement (m) вздорожание қимматлашиш
rendement (m) syn: rapport (m)
доходность, выход (продукции)
фойдалилик, маҳсулотни чиқиши
rengagement (m) перезаклад қайта гаров
rengager перезаложить қайта гаровга қўйиш
renouement (m) возобновление тикланиш
~ des rapports commerciaux
возобновление торговых отношений
савдо алоқаларини тикланиши
renouer les rapports возобновлять отношения
алоқаларни тиклаш
renouvelable возобновляемый тикланадиган
43
renouveler syn: recommencer
возобновлять тиклаш
rentabilité (f) рентабельность рентабеллик
rentable доходный даромадли, фойдали
rente (f) рента, ежегодный доход
рента, ҳар йиллик даромад
renté (e) обладающий рентой, доходом
рента, даромад эгаси
renter определять, назначать ренту, доход
рента ҳажмини белгилаш
renvoi (m) syn: retour (m)
возврат қайтариб бериш
reprise (f) économique
оживление экономики
иқтисодиѐтнинг жонланиши
réseau (m) de distri-bution
сбытовая сеть сотиш тармоғи
réseau (m) de vente торговая сеть савдо тармоғи
réserve (f) запас захира
~ or золотой запас олтин захираси
~ de change валютный запас валюта захираси
réserver syn: retenir забронировать бронлаб қўйиш, банд қилиб қўйиш
ressources (f, pl) 1) возможности, ресурсы, источники средств, источники финансирования 2) денежные средства
1) имкониятлар, ресурслар, молиялаштириш манбалари 2) пул маблағлари
~ internes внутренние резервы ички резервлар
reste (m) = solde (m) остаток қолдиқ
restitution (f) возврат ранее взятого
аввал олинганни қайтариш
restituer восстанавливать тикламоқ
44
~ au compte восстановить на счете
ҳисобда тикламоқ
retard (m) syn: surannation (f)
просрочка кечиктириш
retenir sur syn: déduire de
удержать, вычесть из
ушлаб қолмоқ, чегириб ташлаш
retention (f) syn: déduction (f)
удержание ушлаб қолиш
retenue (f) вычтенная сумма чегирма пул
~ s operées sur... вычеты, производственные из
...дан ишлаб чиқариш чегирмалари
retrancher списать (дом, сумму) ҳисобдан чиқариш (уй, маблағ)
révéler обнаруживать аниқламоқ
~ le manque выявить недостачу камомадни аниқламоқ
revenu (m) syn: rapport (m)
доход даромад
~ annuel годовой доход йиллик даромад
revêtu de syn: doté de
снабженный таъминланган
révision (f) пересмотр қайта кўриб чиқмоқ
~ des valeurs переоценка ценностей
бойликларни қайта ҳисоблаш
S
salaire (m) зарплата маош
~ au temps повременная оплата вақтбай маош
~ aux pièces сдельная оплата ишбай ҳақ
salariat (m) наемный труд ѐлланма меҳнат
salarie (m) наемный рабочий ѐлланма ишчи
sans-emploi (m) безработный ишсиз
satisfaction (f) syn: contentement (m)
удовлетворение қониқиш
45
dédommagement (m)
secteur (m) отрасль тармоқ
segment (m) prioritaire
приоритетный сегмент (рынка)
устувор сегмент (бозорнинг)
segmentation (f) du marché
сегментация рынка бозорни сегментлаш
sinistre (m) страховой случай суғурта ҳолати
societé (f) 1)общество 2)компания 3)фирма
1) жамият 2)компания 3) фирма
~ anonyme (par actions)
акционерное общество
акциядорлик жамияти, ҳиссадорлик жамияти
~ coopérative кооператив ширкат
de consommation общество потребления
истеъмол жамияти
solde (m) syn: reste (m)
1)сальдо 2)уцененный товар 3)распродажа остатков
1)сальдо, қолдиқ 2)арзонлаштирилган товар 3)қолдиқлар савдоси
~ créditeur сальдо кредитовое кредит сальдоси
~ au début du jour входящее сальдо кирувчи сальдо
solvabilité (f) кредитоспособность кредитни қайтара олишлик
solvable кредитоспособный кредитни қайтара оладиган
somme (f) syn: total (m), montant(m)
сумма сумма
somme (f) assurée страховая сумма, страховое обеспечение
суғурта суммаси, суғурта таъминоти
en ~ в сумме жами
46
sommaire суммарный йиғинди
source (f) источник манба
sous – emploi (m) 1)неполная занятость 2)недостаточное исполнение
1)тўлиқсиз бандлик 2)тўлиқ бажармаслик
sous estimation (f) недооценка қадрига етмаслик
spéculer спекулировать чайқовчилик билан шуғулланмоқ
statue (m) устав низом
stimulant (m) стимул рағбат
stimuler стимулировать рағбатлантириш
stock (m) запас заҳира
~ épuisé кончившийся запас тугаган заҳира
stockage (m) заготовка, хранение на складе
тайѐрлаш, омборда сақлаш
stocker заготовливать тайѐрламоқ
subir подвергаться учрамоқ
~ des dommages нанести ущерб зарар қилмоқ
superflu (m) излишек ортиқча
supermarché (m)
супермаркет, универсам
супермаркет, универсам
supplément (m) приплата қўшимча
supports (m,pl) publicitaire
средства рекламы реклама воситаси
~ commerciales методы реализации, сбыта
савдо қилиш усуллари
~ de ventes формы продаж савдо шакллари
~ du marketing методы маркетинга маркетинг усуллари
suprematie (f) первенство, превосходство
етакчилик, афзаллик
surplus (m) избыток қолдиқ, ортиқчалик
surtaxe (f) наценка устама нарх
surproduit(m) прибавочный продукт
қўшимча маҳсулот
47
surtravail(m) прибавочный труд қўшимча меҳнат
suspension(f) временное прекра-щение договора
шартномани вақ-тинча тўхтатилиши
système (m) monétaire international
Международная валютная система
Халқаро валюта тизими
T
table (f) syn: liste (f) табель табел
tarif (m) syn: taxe (f) тариф тариф
~ forfait, ~ forfaitaire оптовый тариф улгуржи тариф
~ à gradation дифференциальный тариф
табақалашган тариф
~ mobile подвижный тариф ўзгарувчан тариф
~ prohibitif запретительный тариф
ман этувчи тариф
~ en vigueur действующий тариф амалдаги тариф
~ de paiement шкала оплаты тўлов шкаласи
taux (m) 1)ставка 2)проценты 3)уровень 4)показатель
1)ставка 2)фоизлар 3)даража 4)кўрсаткич
taux de plus-value норма прибавочной стоимости
қўшимча қиймат нормаси
~ du profit норма прибыли фойда нормаси
~ du change titre (m) валютный курс валюта курси
taux d’ intérêt процентная ставка фоиз ставкаси
taxation (f) обложение налогом солиққа тортиш
taxe (f) оценочный сбор, окладный сбор
баҳоловчи йиғим, окладли йиғим
taxe à la valeur ajoutée (TVA)
налог на добавлен-ную стоимость (НДС)
қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС)
tempérement (m) рассрочка
муддатини узайтириш (чўзиш)
à ~ в рассрочку муддати узайтирилган (чўзилган)
48
tenue (f) ведение олиб борилиши
~ des comptes ведение счетов ҳисобларни олиб борилиши
testateur (m) завещатель васият қолдирувчи
tester завещать васият қилмоқ
tirage (m) плательщик по векселю
вексель бўйича тўловчи
tiré (m) syn: souscripteur(m)
плательщик (по чеку, по векселю),
тўловчи (чек бўйича, вексель бўйича)
tirer un bénéfice извлекать прибыль фойда олиш
tireur (m) трассант, векселедатель, выставление векселя
трассант, вексель берувчи, векселни қўйилиши
titre (m) 1)акт; документ; 2)заглавие; 3)ценные бумаги
1)акт, ҳужжат 2)сарлавҳа 3)қимматли қоғозлар
titres (m, pl) syn: effets (m, pl)
ценные бумаги қимматли қоғозлар
titulaire штатный штатли
~ d’ un compte владелец счета ҳисоб эгаси
soit au total итого в целом жами бўлиб
totalisation (f), sommation(f)
суммирование жамлаш
totaliser syn: faire le total
суммировать жамламоқ
traité (f) переводящий вексель
ўтказиладиган вексель
traitement (m) заработная плата иш ҳақи
~ de base основной оклад асосий оклад
transaction (f) соглашение, сделка, торговая (коммер-ческая) операция
келишув, битим, савдо (тижорат) операцияси
49
transfert (m) перевод, трансферт ўтказиш, трансферт
transferts(m,pl) en capital
передача средств маблағларни ўтказиш
~ avec contrepartie двухсторонние трансферты
икки томонлама трансфертлар
~ sans contrepartie односторонние трансферты
бир томонлама трансфертлар
~ courants текущие трансферты жорий трансфертлар
transition (f) переход (к рынку) ўтиш (бозор иқтисодиѐтига)
trésor (m) казна ғазна
trésorérie (f) 1) казначейство; 2) сокровищница; 3) денежные средства
1) ғазначилик; 2) хазина; 3) пул маблағлари
troc (m) меновая торговля алмашув савдоси
trust (m) трест трест
U
unité (f) единица бирлик
~ de compte расчетная единица ҳисоб-китоб бирлиги
~ marchande товарная единица товар бирлиги
~ monétaire денежная единица пул бирлиги
usage (m)
1)потребление; 2)обычай; 3)навык
1)истеъмол 2)урф-одат 3)маҳорат
usure (f) 1)износ 2)ростовщичество
1)емирилиш, ейилиш 2)судхўрлик
utilisation (f) использование ишлатиш, фойдаланиш
V
valable действительный (имеющий силу)
ҳақиқий (кучга эга)
50
validation (f) признание действительным
ҳақиқий деб тан олиш
valeur (f) стоимость, цена, оценка
қиймат, баҳо, баҳолаш
~ pour encaissement валюта на инкассо инкассо учун валюта
~ ajoutée добавленная стоимость
қўшилган қиймат
~ d’ achat первоначальная цена
бирламчи нарх
~ monétaire денежная оценка пул ўлчови
~ nominale номинальная стоимость
номинал қиймат
valeurs (f, pl) валюта, ценные бумаги, акции, денежные средства
валюта, қимматбаҳо қоғозлар, пул маблағлари
validité (f) действенность таъсирчанлик
valorisation (f) искусственное повышение
сунъий ошириш
vendre продавать сотмоқ
~ à découvert; syn: sans garantie
продавать в долг қарзга сотмоқ
~ à credit; ~ à bon marché
продавать дешево арзон сотмоқ
vendeur (m) продавец сотувчи
vente (f) продажа; распродажа
савдо, сотув, сотиб тугатиш
~ en gros распродажа оптовая улгуржи сотув
~ en détail распродажа розничная
чакана сотув
~ aux enchères распродажа с торгов ким ошди савдосида сотиб тугатиш
être en ~ поступить в продажу сотувга чикиш
~ au comptant продажа за нақдга сотиш
51
наличные
~ à crédit продажа в кредит кредитга сотиш
~ à temps, à tempérament
продажа в рассрочку вақтини (муддатини) узайтириш шарти билан сотиш
~ à commission комиссионная продажа
комиссион савдо
~ en bloc продажа гуртом кўтарасига савдо
~ en vrac продажа навалом бетартиб, палапартиш, устма-уст савдо
~ à mensualité продажа в рассрочку с ежемесячной выплатой
ҳақини ҳар ойда бўлиб-бўлиб тўлаш шарти билан сотиш
~ en lots syn: ~ en parties
партионная продажа партиялаб сотиш
~ trop bon marché продажа по очень низкой цене
жуда арзон нархларда сотмоқ
~ à forfait запродажа олдиндан сотиш
~ suivie постоянный сбой доимий носозлик
mettre en ~ выпустить в продажу сотувга чиқармоқ
vente (f) par corre-spondance
продажа по катало-гам, посылочная тор-говля
каталог ѐрдамида савдо қилиш
versement (m) внесение (суммы) киритиш, ўтказиш
~ forfaitaire единовременный взнос
бир маротабали бадал
verser syn: payer внести сумму бадал киритиш
~ des arrhis внести задаток бўнак бериш
verser des fonds вложить капитал капитал қўйиш
virement (m) syn: tranfert (m)
перечисление (суммы)
ўтказиш
volume (m) des exportations
объѐм экспорта экспорт ҳажми
52
W
warrant (m) варрант варрант
warrantage (m) свидетельство о приеме товаров на склад
товарларни омборга қабул қилинганлиги тўғрисида гувоҳнома
warranter гарантирование, гарантировать
кафолатлаш, кафолатламоқ
53
ХАЛҚАРО ТАШКИЛОТЛАР
Agence Multilatérale de Garantie des In-vestissements (AMGI)
Международное агентство по инве-стиционным гаран-тиям (МАИГ)
Инвестицион кафолатлар бўйича халқаро агентлик
Association Interna-tionale de Dé-veloppement (AID)
Международная ас-социация развития (МАР)
Халқаро тараққиѐт ассоциацияси
Société Financiиre In-ternationale (SFI)
Международная фи-нансовая корпорация (МФК)
Халқаро молия корпорацияси
Banque Européenne de Reconstruction et de Développement (BERD)
Европейский банк реконструкции и раз-вития (МБРР)
Европа таъмирлаш ва тараққиѐт банки
Banque Internationale Pour Reconstruction et le Développement (BIRD)
Международный банк реконструкции и развития (МБРР)
Халқаро таъмирлаш ва тараққиѐт банки
Banque (f) Mondiale Всемирный банк Умумжаҳон банки
Communauté des États Indépendants (CEI)
Содружество неза-висимых государств (СНГ)
Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги (МДҲ)
Communauté économique Eu-ropéenne (CEE)
Европейское эконо-мическое сообще-ство (ЕЭС)
Европа иқтисодий иттифоқи (ЕИИ)
Fonds Monétaire Internationale (FMI)
Международный валютный фонд (МВФ)
Халқаро валюта жамғармаси (ХВЖ)
Organisation de Coopération et de Développement économiques (OCDE)
Организация эконо-мического сотрудни-чества и развития (ОЭСР)
Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти
Organisation des Na- Организация объ- Бирлашган
54
tions Unies (ONU) единенных наций (ООН)
миллатлар ташкилоти (БМТ)
Organisation Interna-tionale du Travail (OIT)
Международная ор-ганизация труда (МОТ)
Халқаро меҳнат ташкилоти
Organisation Mondial du Commerce (OMC)
Всемирная торговая организация (ВТО)
Умумжаҳон савдо ташкилоти (УСТ)
Organisation Mondial du Tourisme (OMT)
Всемирная органи-зация по туризму (ВОТ)
Умумжаҳон туризм ташкилоти (УТТ)
Union Européenne Европейский союз Европа иттифоқи
Union Monétaire Européenne (UME)
Европейский валютный союз
Европа валюта иттифоқи
55
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ
1. Аксенова А.К., Гавришина И.Н., Крылова А.С., Попова Г.Ф.
Французский язык для экономистов. М.: НВИ-ТЕЗАУРУС, 1998г.
2. Головко С.А. Cours de français économique. Москва: Высшая школа, 1986г.
3. Матвиишин В.Г., Ховхун В.П. Бизнес-курс французкого языка. Киев: Логос, 1999г.
4. Русско-узбекский словарь. В 2-х томах. Том I. Главная редак-ция Узбекской Советской Энциклопедии, Т., 1983. 808 стр.
5. Русско-узбекский словарь. В 2-х томах. Том II. Главная редак-ция Узбекской Советской Энциклопедии, Т., 1984. 800 стр.
6. Семехина Т.И. Французкий язык для экономистов. Минск: Вышэйшая школа, 1987.
7. Чигирева М.А. Деловой французский. Le français des Affaires. Санкт-Петербург, 2000г.
8. Шреплер Х.А. Международные организации: Справочник/ Пер. с нем. С.А.Тюпаева.-М.: Международные отношения, 1995.- 320 с.
56
МУНДАРИЖА
Француз алфавити 3
À 4
B 9
C 12
D 17
E 19
F 24
G 27
H 28
I 28
J 30
K 30
L 30
M 31
N 33
O 34
P 35
Q 40
R 40
S 44
T 46
U 49
V 49
W 51
Халқаро ташкилотлар 52
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 54
Recommended