Kronobiologija

Kronobiologija

• arterijski tlak

• ritam srca

• sekrecija hormona• agregabilnost trombocita

Događanja u jutarnjim satima

• infarkt miokarda

• iznenadna smrt

• TIA

• CVI

Nepridavanje važnosti kronobiologiji dovodi do:

• Kronopatoloških događaja kao što su:– prednja ishemijska optička neuropatija– CVI među hipertoničarima čiji RR pada

tijekom noći (“extreme dippers”)

Varijabilnost CV bolesti

Viša incidencija

–zimi

–početkom mjeseca

–ponedjeljkom

–rani jutarnji sati

Viša pojavnost CV bolesti

Između 6 i 12 sati ujutro:

– miokardijalni infarkt učestaliji za 40%

– kardijalna smrt učestalija za 29%

– cerebrovaskulni inzult češći za 49%

Los Angeles (222 265 bolesnika)

• U XII i I mjesecu srčana smrt češća za 33% u odnosu na VII - IX mjesec

• Razlog:– učestalije pijenje alkohola– veća potrošnja hrane (Božić, Nova godina)– ne postoji korelacija s porastom temperature

Analiza mortaliteta u USA 1973-1988

• Učestalija ukupna smrtnost prvog dana u mjesecu u odnosu na zadnji dan za 15%

• slično je i s kardiovaskulnom smrtnošću

• Moguće objašnjenje:– podjela plaća– veća dostupnost lijekova (uzimanje za cijeli

mjesec)

• U Njemačkoj i Švedskoj rezultati su isti

Meta analize

• 40% veća učestalost infarkta između 6-12 sati (29 studija na 83 929 bolesnika)

• 29% veća učestalost iznenadne smrti između 6-12 sati (19 studija 19 390)

• 49% veća učestalost CVI-a između 6-12 sati (31 studija na 11 618 bolesnika)

– Mittleman M. Prikazano na Am Col. Cardiol Natinal Meeting 1997 g.

Angina pektoris

• 64% učestalija ujutro između 8-20 sati

• Razlozi:• ubrzaniji puls

• viši arterijski tlak

• učestalija ishemija (simptomatska i asimptomatska)

Razlozi CV događanja

• Porast arterijskog tlaka i pulsa (javlja se u normotenzivaca i u liječenih hipertoničara)– U oko 15-20 % viši je sistolički art. tlak– U10-15% viši dijastolički art. tlak– u 10-20% ubrzaniji puls

• povišen kortizol u serumu• povišeni kateholamini • povećana agregabilnost trombocita

Dodatni mehanizmi porasta CV događanja u jutarnjim satima

• porast renina u plazmi

• porast periferne rezistencije

• porat tonusa krvnih žila

• sve to rezultira porastom arterijskog tlaka– rano ujutro RR je najviši a potom se snižava

prosječno za 15-20 mm Hg (20-02 ujutro)– Važno: najbitnija je brza promjena navedenih

hemodinamskih čimbenika 1

Dodatni mehanizmi porasta CV događanja u jutarnjim satima

• mentalni i meteorološki stres• abuzus nikotina• tjelesni napor

– spolni odnos (posebice vanbračni)– nagli kratkotrajni porast tlaka pri defekaciji(izraženo

kod starijih osoba)– sindrom apneje (izmjena parasimpatičke i

simpatičke aktivnosti) praćen porastom pulsa i art. tlaka 2

Zaključak

1. Neophodno je razmotriti cirkadijalni ritam pojavnosti hipertenzije (javlja se u normotenzivnih i hipertenzivnih)

2. Primijeniti liječenja koje je djelotvorno upravo za vrijema najveće ugroženosti (jutarnji sati)